ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
TRẦN VĂN MẠNH
BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG CƠ SỞ
GIÁO DỤC ĐẠI HỌC TẠI TRƯỜNG SĨ QUAN CÔNG BINH
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8140114
LUẬN VĂN THẠC SĨ
BÌNH DƯƠNG - 2020
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
TRẦN VĂN MẠNH
BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG CƠ SỞ
GIÁO DỤC ĐẠI HỌC TẠI TRƯỜNG SĨ QUAN CÔNG BINH
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 8140114
LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TIẾN SĨ LẠI VĂN CHÍNH
i
BÌNH DƯƠNG - 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự hướng
dẫn của thầy Tiến sĩ Lại Văn Chính. Các số liệu, kết quả nghiên cứu được trình bày
trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin chịu trách nhiệm về lời cam đoan của mình.
Bình Dương, tháng 10 năm 2020
Học viên
Trần Văn Mạnh
ii
LỜI CẢM ƠN
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Người hướng dẫn khoa học
TS Lại Văn Chính tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện
luận văn.
Tôi xin cảm ơn các thầy cô Trường Đại học Thủ Dầu Một đã truyền đạt cho
tôi những kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành trong suốt thời gian học tập để
tôi có được nền tảng kiến thức hỗ trợ rất lớn cho tôi trong quá trình làm luận văn
thạc sĩ.
Luận văn được hoàn thiện cũng nhờ có sự giúp đỡ, động viên của những
người thân, bạn bè đồng nghiệp Trường Sĩ quan Công binh, tôi xin cảm ơn tất cả
về sự giúp đỡ tận tình đó.
Dù đã rất cố gắng, song luận văn chắc chắn không tránh khỏi những thiếu
sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp, chỉ dẫn từ các thầy, cô, quí vị và các bạn.
Xin chân thành cảm ơn!
iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT
Chữ viết đầy đủ
Ký hiệu chữ viết tắt
1
BP
Biện pháp
2
BQP
Bộ Quốc phòng
3
Bộ GD&ĐT
Bộ Giáo dục và Đào tạo
4
BTLCB
Bộ Tư lệnh Công binh
5
CBQL
Cán bộ quản lý
6
CNH, HĐH
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
7
CNVCQP
Công nhân viên chức quốc phòng
8
ĐLC
Độ lệch chuẩn
9
ĐTB
Điểm trung bình
10
GVCC
Giảng viên cao cấp
11
GVC
Giảng viên chính
12
HSQ-BS
Hạ sĩ quan, binh sĩ
13
KĐCL
Kiểm định chất lượng
14
QNCN
Quân nhân chuyên nghiệp
15
TB
Thứ bậc
16
TT
Thứ tự
17
Trường SQCB
Trường Sĩ quan Công binh
iv
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................... 2
3.1. Khách thể nghiên cứu...................................................................................... 2
3.2. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................... 3
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 3
5. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 3
6.1. Về nội dung nghiên cứu................................................................................... 3
6.2. Về đối tượng khảo sát...................................................................................... 3
6.3. Về thời gian ..................................................................................................... 3
7. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu ............................................................ 4
7.1. Quan điểm nghiên cứu .................................................................................... 4
7.2. Các phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 4
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ............................................................... 5
9. Bố cục của luận văn ........................................................................................... 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI
HỌC. ...................................................................................................................... 7
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................. 7
1.1.1. Trên thế giới ................................................................................................. 7
1.1.2. Trong nước ................................................................................................... 9
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài .................................................................... 15
1.2.1. Giảng viên .................................................................................................. 15
1.2.2. Đội ngũ giảng viên ..................................................................................... 16
1.2.3. Phát triển đội ngũ giảng viên ở cơ sở giáo dục đại học ............................. 17
1.2.4. Kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học ............................................ 19
v
1.2.5. Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định chất
lượng cơ sở giáo dục đại học ............................................................................... 20
1.3. Yêu cầu của kiểm định chất lượng đối với phát triển đội ngũ giảng viên ở cơ
sở giáo dục đại học ............................................................................................... 21
1.4. Nội dung biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định
chất lượng cơ sở giáo dục đại học ........................................................................ 23
1.4.1. Qui hoạch đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định chất lượng cơ sở
giáo dục đại học ................................................................................................... 23
1.4.2. Tuyển chọn giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định chất lượng cơ sở giáo
dục đại học………………………………………………………………………24
1.4.3. Sử dụng giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục
đại học…………………………………………………………………………...25
1.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng phát triển giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định chất
lượng cơ sở giáo dục đại học ............................................................................... 27
1.4.5. Đánh giá giảng viên theo năng lực đáp ứng yêu cầu kiểm định chất lượng cơ
sở giáo dục đại học ............................................................................................... 29
1.4.6. Thực hiện chế độ chính sách và đãi ngộ giảng viên theo năng lực, đồng thời
xây dựng môi trường làm việc hiệu quảđáp ứng yêu cầu kiểm định chất lượng cơ
sở giáo dục đại học ............................................................................................... 30
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện các biện pháp phát triển đội ngũ
giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định chất lượng .............................................. 31
1.5.1. Nhóm các yếu tố chủ quan ......................................................................... 31
1.5.2. Nhóm các yếu tố khách quan………………………..……………………….…32
Tiểu kết Chương 1 ................................................................................................ 34
Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN ĐÁP
ỨNGYÊU CẦU KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC
TẠI TRƯỜNG SĨ QUAN CÔNG BINH .......................................................... 35
2.1. Khái quát về Trường Sĩ quan Công binh ...................................................... 35
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giảng viên theo hướng
đảm bảo chất lượng cơ sở giáo dục đại học ở Trường Sĩ quan Công binh .......... 37
vi
2.2.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................... 37
2.2.2. Nội dung điều tra, khảo sát ........................................................................ 37
2.2.3. Đối tượng khảo sát ..................................................................................... 37
2.2.4. Công cụ điều tra, khảo sát ......................................................................... 38
2.2.5. Cách tiến hành khảo sát ............................................................................. 38
2.2.6. Đánh giá kết quả khảo sát .......................................................................... 39
2.2.7. Cách thức xử lý số liệu ............................................................................... 39
2.3. Thực trạng đội ngũ giảng viên ở Trường Sĩ quan Công binh ....................... 40
2.3.1. Nhận thức của cán bộ giảng viên về phát triển đội ngũ giảng viên của Trường
Sĩ quan Công binh ................................................................................................ 40
2.3.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ giảng viên của Trường Sĩ quan Công
binh ....................................................................................................................... 42
2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định chất lượng
cơ sở giáo dục đại học ở Trường Sĩ quan Công binh ........................................... 45
2.4.1. Về công tác quy hoạch phát triển đội ngũ giảng viên ................................ 45
2.4.2. Tuyển chọn giảng viên…………………………………………………………...47
2.4.3. Sử dụng đội ngũ giảng viên ........................................................................ 49
2.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên ..................................................... 52
2.4.5. Đánh giá, xếp loại theo chuẩn ................................................................... 54
2.6. Đánh giá chung thực trạng xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên theo yêu
cầu kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục ............................................................. 60
Chương 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN ĐÁP ỨNG
YÊU CẦU KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC TẠI
TRƯỜNG SĨ QUAN CÔNG BINH .................................................................. 64
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................... 64
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khách quan ........................................................ 64
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện ........................................................... 65
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ............................................................. 65
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển ........................................................... 66
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................... 67
vii
3.2. Các biện pháp đề xuất ................................................................................... 67
3.2.1. Nâng cao hiểu biết và kỹ năng về xây dựng phát triển đội ngũ giảng viên
theo yêu cầu kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học ................................. 67
3.2.2. Đổi mới việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên
theo yêu cầu kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học ................................. 70
3.2.3. Thực hiện đầy đủ các yêu cầu về quản lý nhân lực đội ngũ giảng viên theo
Thông tư số 12/2017/TT-BGDĐT về KĐCL cơ sở giáo dục. ............................... 73
3.2.4. Tăng cường bồi dưỡng và sử dụng có hiệu quả ngoại ngữ, công nghệ 4M
phục vụ cho việc đào tạo, nghiên cứu khoa học ngành công binh của đội ngũ giảng
viên ....................................................................................................................... 76
3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị phương tiện, điều kiện, kinh phí
cho giảng dạy, nghiên cứu khoa học ngành công binh, tư vấn cho Binh chủng và
Bộ Quốc phòng việc cải tiến chế độ chính sách cho việc phát triển đội ngũ giảng
viên ngành công binh ........................................................................................... 79
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ....................................................... 81
3.4. Khảo sát nhận thức mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề
xuất ....................................................................................................................... 82
3.4.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................... 82
3.4.2. Khách thể khảo sát ..................................................................................... 83
3.4.3. Nội dung khảo sát....................................................................................... 83
3.4.4. Cách tiến hành khảo sát ............................................................................. 83
3.4.5. Xử lý kết quả khảo sát……………………………………………………………83
3.4.6. Kết quả khảo sát ......................................................................................... 83
Tiểu kết Chương 3 ................................................................................................ 87
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................... 88
1. Kết luận ............................................................................................................ 88
1.1. Về lý luận ....................................................................................................... 88
1.2. Về thực tiễn.................................................................................................... 88
1.3. Về các biện pháp đề xuất .............................................................................. 89
2. Khuyến nghị ..................................................................................................... 89
viii
2.1. Với Bộ Quốc phòng ....................................................................................... 89
2.2. Với Trường Sĩ quan Công binh ..................................................................... 90
2.3. Với cán bộ quản lý Trường Sĩ quan Công binh ............................................ 90
2.4. Với giảng viên Trường Sĩ quan Công binh ................................................... 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 91
PHỤ LỤC 1 .......................................................................................................... 96
ix
DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU
Bảng 2.1. Tình hình ĐNGV của Trường Sĩ quan Công binh ............................... 36
Bảng 2. 2. Ý kiến của cán bộ giảng viên ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng
ĐNGV ................................................................................................................... 40
Bảng 2.3. Ý kiến của CBGV về các công việc cốt lõi trong xây dựng và phát triển
ĐNGV của trường ................................................................................................ 41
Bảng 2.4. Ý kiến của cán bộ giảng viên về ĐNGV trường SQCB đáp ứng yêu cầu
KĐCL cơ sở giáo dục đại học .............................................................................. 42
Bảng 2.5. Ý kiến của cán bộ giảng viên về thực hiện quy hoạch phát triển đội ngũ
giảng viên ............................................................................................................. 45
Bảng 2.6. Ý kiến của cán bộ giảng viên về thực hiện biện pháp cơ bản trong tuyển
chọn ĐNGV của trường ....................................................................................... 47
Bảng 2.7. Thực hiện biện pháp cơ bản trong sử dụng ĐNGV của trường .......... 50
Bảng 2.8. Ý kiến của cán bộ giảng viên về công tác đào tạo, bồi dưỡng ĐNGV của
trường ................................................................................................................... 52
Bảng 2.10. Mức độ ảnh hưởng của các yêu tố đến việc thực hiện các biện pháp
phát triển ĐNGV đáp ứng yêu cầu chất lượng .................................................... 57
Bảng 3.1. Kết quả khảo sát nhận thức mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các
biện pháp đề xuất ................................................................................................. 84
x
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, MÔ HÌNH
Mô hình 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ...................................... 82
xi
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đội ngũ nhà giáo là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò quyết định trong việc
đảm bảo chất lượng giáo dục trong các cơ sở giáo dục, là bộ phận lao động tinh
hoa, thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Ngay từ những ngày đầu của
nền giáo dục mới, Đảng và Nhà nước ta đã xem đội ngũ nhà giáo là những chiến
sĩ cách mạng trên mặt trận tư tưởng văn hóa. Đội ngũ nhà giáo có trách nhiệm
truyền đạt cho thế hệ trẻ lý tưởng, đạo đức cách mạng, hệ thống các giá trị, tinh
hoa văn hóa của dân tộc và nhân loại, bồi dưỡng cho họ những phẩm chất cao quí
và năng lực sáng tạo, phù hợp với sự phát triển và tiến bộ xã hội. Với sứ mệnh cao
cả như vậy, đội ngũ nhà giáo luôn được xã hội tôn vinh.
Quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục;
trước đòi hỏi bức thiết của thực tiễn phát triển đất nước trong điều kiện mới, Ban
Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại
hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế. Nghị quyết đề ra nhiệm vụ: “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản
lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo”; trong đó đã chỉ rõ cần thực hiện
chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo…
Xuất phát từ nhu cầu tất yếu khách quan của công tác đào tạo nguồn nhân
lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước và yêu cầu hội nhập quốc tế; công
tác kiểm định chất lượng giáo dục đại học được ngành giáo dục quan tâm, chú
trọng. Hệ thống văn bản quy định về công tác đánh giá và kiểm định ngày càng
hoàn thiện, đầy đủ như: Luật số 34/2018/QH14 ngày 19/11/2018 luật sửa đổi, bổ
sung một số điều của Luật Giáo dục đại học; Luật số 43/2019/QH14 ngày
14/6/2019 Luật Giáo dục; Nghị định số 99/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 nghị
định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung
một số điều của Luật Giáo dục đại học; Thông tư 12/2017/TT-BGDĐT ngày
19/5/2017 Thông tư ban hành Quy định về kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục
đại học, với 25 tiêu chuẩn, 111 tiêu chí; trong đó có tiêu chuẩn 6 Quản lý nguồn
1
nhân lực với đội ngũ giảng viên là nhân tố quan trọng, quyết định đến chất lượng
giáo dục của cở sở giáo dục đại học.
Trường SQCB nằm trong hệ thống nhà trường Quân đội thuộc hệ thống giáo
dục quốc dân. Đây là cơ sở giáo dục, đào tạo và nghiên cứu, ứng dụng khoa học của
Binh chủng Công binh và BQP. Trải qua gần 65 năm xây dựng và trưởng thành Nhà
trường được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đầu tư của BQP, BTLCB và các cơ
quan chức năng của BQP, Nhà trường đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; khẳng
định được chức năng giáo dục, đào tạo và nghiên cứu, ứng dụng khoa học quân sự
và bảo đảm cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu của Binh chủng Công binh và Quân
đội. Tuy nhiên, để đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, ĐNGV của
Nhà trường vẫn còn nhiều bất cập, như: số lượng giảng viên còn thiếu so với yêu
cầu và quy mô đào tạo; chất lượng ĐNGV không đều, nhiều ngành còn thấp; năng
lực sư phạm và nghiên cứu khoa học, khả năng tự bồi dưỡng còn nhiều hạn chế.
Những vấn đề nêu trên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục, đào tạo của
Nhà trường và chưa đáp ứng được yêu cầu KĐCL cơ sở giáo dục đào tạo trong tình
hình hiện nay. Về phương diện lý luận, vấn đề phát triển ĐNGV đã được một số tác
giả trong và ngoài quân đội nghiên cứu ở cấp độ, mức độ khác nhau. Tuy nhiên,
chưa có công trình, đề tài nào trong và ngoài Quân đội nghiên cứu phát triển ĐNGV
đáp ứng yêu cầu KĐCL cơ sở giáo dục đại học tại Trường SQCB. Vì vậy, tôi chọn
đề tài “Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm định chất
lượng cơ sở giáo dục đại học tại Trường Sĩ quan Công binh” làm đề tài luận văn
thạc sĩ quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận về phát triển ĐNGV, đề tài phân tích thực trạng phát triển
ĐNGV ở Trường SQCB. Từ đó, đề xuất biện pháp phát triển ĐNGV đáp ứng yêu
cầu KĐCL cơ sở giáo dục đại học tại Trường SQCB.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác xây dựng phát triển ĐNGV ở các học viện, nhà trường trong Quân
đội.
2
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp phát triển ĐNGV ở Trường SQCB đáp ứng yêu cầu KĐCL cơ sở
giáo dục đại học.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở lý luận của vấn đề biện pháp phát triển
ĐNGV đáp ứng yêu cầu KĐCL cơ sở giáo dục đại học.
- Đánh giá thực trạng, xác định nguyên nhân và những vấn đề đang đặt ra
cần giải quyết trong phát triển ĐNGV ở Trường SQCB đáp ứng yêu cầu KĐCL
cơ sở giáo dục đại học hiện nay.
- Đề xuất biện pháp phát triển ĐNGV ở Trường SQCB đáp ứng yêu cầu
KĐCL cơ sở giáo dục đại học.
5. Giả thuyết khoa học
Trong những năm qua, Trường SQCB đã quan tâm xây dựng ĐNGV của
Trường nhằm đáp ứng yêu cầu KĐCL cơ sở giáo dục đại học. Tuy nhiên, số lượng
giảng viên còn thiếu so với yêu cầu và quy mô đào tạo; chất lượng ĐNGV không
đều; năng lực sư phạm và nghiên cứu khoa học, khả năng tự bồi dưỡng còn nhiều
hạn chế…. Nếu đề tài được khảo sát thực trạng phát triển ĐNGV Trường SQCB
một cách chính xác, trung thực thì đề tài đề xuất được các biện pháp phát triển
ĐNGV Trường SQCB đáp ứng yêu cầu KĐCL cơ sở giáo dục đại học có tính khả
thi và hiệu quả cao; góp phần xây dựng Trường SQCB ngày càng phát triển, khẳng
định vị thế của Nhà trường.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Về nội dung nghiên cứu
Đề tài khảo sát thực trạng phát triển ĐNGV ở Trường SQCB dưới sự lãnh
đạo của Đảng ủy, Ban Giám hiệu Trường SQCB.
6.2. Về đối tượng khảo sát
Đề tài khảo sát cán bộ quản lý, giảng viên và trợ giáo hướng dẫn thực hành
tại Trường SQCB.
6.3. Về thời gian
Đề tài khảo sát thực trạng trong thời gian 2 năm, năm 2019 và năm 2020.
3
7. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu
7.1. Quan điểm nghiên cứu
7.1.1. Quan điểm hệ thống - cấu trúc
Nghiên cứu phát triển ĐNGV một cách toàn diện, trên nhiều mặt, xác định
mối quan hệ hữu cơ giữa các yếu tố của hệ thống để tìm quy luật phát triển. Qua
cách tiếp cận quan điểm này, tìm hiểu được mối liên hệ chặt chẽ giữa nhà quản lý,
giảng viên, học viên và các điều kiện cơ sở vật chất Nhà trường và các hoạt động
sư phạm khác ở Nhà trường. Thông qua việc nghiên cứu, quan điểm hệ thống –
cấu trúc giúp người nghiên cứu tìm hiểu chính xác thực trạng ĐNGV ở Trường
SQCB.
7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic
Quan điểm này giúp người nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian
và điều kiện hoàn cảnh cụ thể, để điều tra thu thập số liệu chính xác, đúng với mục
đích nghiên cứu đề tài, trình bày công trình nghiên cứu theo một trình tự hợp lý.
7.1.3. Quan điểm thực tiễn
Nghiên cứu thực trạng ĐNGV và phát triển ĐNGV ở Trường SQCB, tìm ra
những tồn tại, khó khăn từ đó đề xuất các biện pháp phát triển ĐNGV đáp ứng yêu
cầu KĐCL cơ sở giáo dục đại học.
7.2. Các phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Nghiên cứu, hệ thống hóa, khái quát hóa các vấn đề lý luận về giáo dục, đào
tạo, quản lý giáo dục, về quản lý và phát triển ĐNGV nói riêng.
Tham khảo các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học giáo dục ngoài
nước, trong nước và trong Quân đội về phát triển ĐNGV. Từ đó, xây dựng cơ sở
lí luận của đề tài
7.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Tiến hành điều tra trên 145 cán bộ quản lý, giảng viên của nhà trường bằng
các mẫu phiếu. Nội dung điều tra tập trung vào các vấn đề nhận thức về vị trí, vai
4
trò, tầm quan trọng của ĐNGV; thực trạng ĐNGV; thực trạng phát triển ĐNGV;
nguyên nhân, kinh nghiệm và các biện pháp phát triển ĐNGV Nhà trường hiện nay.
Tác giả cũng sử dụng bảng hỏi để khảo sát về tính cần thiết và khả thi của
các biện pháp đề xuất.
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
Nghiên cứu các báo cáo tổng kết, báo cáo phân tích chất lượng đảng viên,
phân loại cán bộ, giảng viên và các sản phẩm liên quan về phát triển ĐNGV của
các Khoa, Nhà trường.
7.2.3. Phương pháp xử lí thông tin
Người nghiên cứu sử dụng phần mềm xử lý thống kê SPSS phiên bản 20.0,
excel 2019 để xử lý các thông tin định lượng thu thập được trong quá trình nghiên
cứu thực trạng phát triển ĐNGV của Trường SQCB.
Đối với dữ liệu định tính: các cuộc phỏng vấn và những câu hỏi dạng định
tính sẽ được phân tích bằng phương pháp trích lọc nội dung theo từng phần nghiên
cứu. Các nội dung này được sử dụng phối hợp với dữ liệu định lượng để làm rõ
hơn thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Về lý luận
Đề tài góp phần làm rõ thêm cơ sở lý luận về công tác phát triển ĐNGV đáp
ứng yêu cầu công tác KĐCL cơ sở giáo dục đại học.
Về thực tiễn
Đánh giá đúng thực trạng ĐNGV và thực trạng phát triển ĐNGV ở Trường
SQCB hiện nay. Từ đó đề xuất các biện pháp phát triển ĐNGV của Nhà trường
đáp ứng yêu cầu kiểm định cơ sở giáo dục đại học.
9. Bố cục của luận văn
Ngoài mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung
chính của luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu
kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học.
5
Chương 2. Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm
định chất lượng cơ sở giáo dục đại học ở Trường Sĩ quan Công binh.
Chương 3. Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu kiểm
định cơ sở giáo dục ở Trường Sĩ quan Công binh.
6
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN ĐÁP ỨNG
YÊU CẦU KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Trên thế giới đã có những nghiên cứu về phát triển ĐNGV đại học, được
thể hiện qua các nghiên cứu sau:
Trong nghiên cứu “Phát triển giảng viên: Tổng quan về khái niệm và phương
pháp tiếp cận,” Asghar & Ahmad (2014) cho rằng, dạy học là một hoạt động chuyên
nghiệp, không phải người dạy được đào tạo một lần là xong mà cần được huấn luyện,
bồi dưỡng trong quá trình hoạt động nghề nghiệp. Năng lực của giảng viên cần phải
được làm mới và phát triển theo thời gian khi những ý tưởng và phương pháp tiếp
cận mới đối với việc dạy và học được phát hiện. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết
của việc quản lý phát triển ĐNGV đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng cơ sở giáo
dục đại học. Tác giả cũng đưa ra các đề xuất để thực hiện kế hoạch quản lý phát
triển ĐNGV để thực hiện thành công những thay đổi trong giáo dục.
Allen (2014), trong nghiên cứu “Kết nối liên tục: một chương trình giới
thiệu dựa trên trường đại học để cải thiện chất lượng giảng viên”, đã khẳng định ý
nghĩa, tầm quan trọng của việc phát triển chương trình giảng dạy cũng như năng
lực ĐNGV. Nghiên cứu này đã nêu bật năm khía cạnh chính của giảng viên gắn
với viết giáo trình, thời gian, duy trì và mở rộng mạng lưới chuyên nghiệp, hiệu
quả của giảng viên và giữ chân giảng viên. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự gia
tăng về chất lượng chương trình giảng dạy cũng như tỷ lệ duy trì giảng dạy trong
lớp học. Khi số lượng người tham gia tiếp tục tăng lên, xuất hiện một mô hình bền
vững để các trường đại học không chỉ khẳng định năng lực ĐNGV mà còn liên
quan đến KĐCL giáo dục.
Theo các tác giả Darling-Hammond, Hyler & Gardner (2017) trong bài viết
“Phát triển giảng viên chuyên nghiệp hiệu quả” cho rằng thực tiễn giáo dục đang có
những thay đổi mạnh mẽ do những tác động của môi trường xã hội, điều này đặt ra
7
yêu cầu cho ĐNGV cần được đào tạo, bồi dưỡng theo yêu cầu KĐCL giáo dục. Muốn
vậy, công tác quản lý giáo dục cần được đặt ra như một chiến lược cần ưu tiên, trong
đó quản lý giảng viên phát triển các năng lực như chất lượng chuyên môn, năng lực
dạy học, năng lực phát triển chương trình và năng lực nghiên cứu khoa học, đặc biệt
là năng lực nghiên cứu khoa học và hướng dẫn nghiên cứu.
Nghiên cứu sâu vào lĩnh vực kiểm định chất lượng giáo dục đại học,
Sywelem & Witte (2009) cho rằng, theo quan điểm quốc tế đương đại, kiểm định
giáo dục là tiêu chí, tiêu chuẩn quan trọng để có cơ sở khách quan đánh giá chất
lượng ĐNGV, chất lượng học tập của người học đáp ứng với yêu cầu của xã hội;
đó cũng là điều kiện mà mỗi trường đại học có thể làm cho mình tồn tại. Các tác
giả cho thấy, khi xã hội càng phát triển nhu cầu kiểm định giáo dục ở mọi cấp học
càng trở nên quan trọng, nhất là đối với giáo dục đại học, gồm cả kiểm định chương
trình dạy học, kiểm định kết quả đào tạo. Tuy nhiên, trong nghiên cứu này chưa đề
cập rõ cách thức kiểm định như thế nào, thời điểm kiểm định, tương quan giữa kết
quả kiểm định về năng lực, trình độ của giảng viên với năng lực học tập, kết quả
học tập của người học.
Qua công bố “Tổng quan về kiểm định giáo dục đại học ở Hoa Kỳ”, Hegji
(2017) cho thấy không có một cơ quan tập trung thực hiện sự kiểm soát quốc gia
đơn lẻ đối với các tổ chức giáo dục sau trung học. Các tiểu bang giả định mức độ
kiểm soát khác nhau đối với giáo dục, nhưng nói chung, các tổ chức giáo dục đại
học được phép hoạt động với sự độc lập và tự chủ. Tính chất và chất lượng của các
chương trình kiểm định cũng có thể rất khác nhau. Do đó, vai trò của kiểm định
trong giáo dục đại học là giúp đảm bảo mức độ chất lượng chấp nhận được trên
một loạt các chương trình và tổ chức trong giáo dục đại học. Mục đích của đánh
giá nhằm là tạo ra văn hóa cải tiến liên tục chất lượng học tập tại các trường cao
đẳng và đại học, kích thích nâng cao tiêu chuẩn chung giữa các cơ sở giáo dục;
nâng cao năng lực ĐNGV trong đánh giá và lập kế hoạch dạy học, nghiên cứu và
thiết lập các tiêu chí để chứng nhận và cấp phép chuyên nghiệp và để nâng cấp các
khóa học có sự chuẩn bị.
8
- Xem thêm -