Tài liệu Báo cáo tốt nghiệp phân tích hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại ngân hàng tmcp phương đông – chi nhánh binh dương

TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT KHOA KINH TẾ *********** BÁO CÁO TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHƢƠNG ĐÔNG – CHI NHÁNH BÌNH DƢƠNG Sinh viên thực hiện : Bùi Thị Cẩm Vân Lớp : D17TC03 Khoá : 2017 - 2021 Ngành : Tài chính ngân hàng Giảng viên hƣớng dẫn : ThS. Võ Hoàng Oanh Bình Dƣơng, tháng 12/2020 TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT KHOA KINH TẾ *********** BÁO CÁO TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHƢƠNG ĐÔNG – CHI NHÁNH BÌNH DƢƠNG Sinh viên thực hiện : Bùi Thị Cẩm Vân Lớp : D17TC03 Khoá : 2017 - 2021 Ngành : Tài chính ngân hàng Giảng viên hƣớng dẫn : ThS. Võ Hoàng Oanh Bình Dƣơng, tháng 12/2020 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và đƣợc hƣớng dẫn khoa học của Ths. Võ Hoàng Oanh. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và chƣa công bố dƣới bất kì hình thức nào trƣớc đây. Những só liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá đƣợc chính tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, trong bài báo cáo còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng nhƣ số liệu của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và nguồn gốc. Nếu phát hiện có bất kì sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dụng bài báo cáo của mình. Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một không liên quan đến những vi phạm tác quyền, bản quyền do tôi gây ra trong quá trình thực hiện (nếu có). Bình Dƣơng, tháng 12 năm 2020 Sinh viên thực hiện Bùi Thị Cẩm Vân ii LỜI CẢM ƠN Để thực hiện hoàn tất bài báo cáo này, ngoài sự nổ lực của bản thân tôi còn đƣợc sự quan tâm, giúp đỡ của mọi ngƣời. Tôi xin gửi lời cảm ơn trân trọng nhất đến: Các Thầy, Cô là giảng viên Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một – những ngƣời đã truyền đạt cho tôi những kiến thức về tài chính – ngân hàng hiện đại mang tính ứng dụng cao. Giảng viên Võ Hoàng Oanh – Giảng viên hƣớng dẫn, với kiến thức kinh nghiệm, kiến thức và sự nhiệt tình của Cô đã giúp tôi hoàn thành bài báo cáo này. Các tác giả, tập thể và cá nhân của những tài liệu tham khảo đã giúp tôi có đƣợc những kiến thức cần thiết và tiết kiệm rất nhiều thời than trong quá trình thực hiện bài báo cáo. Ban lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ nhân viên Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông – Chi nhánh Bình Dƣơng đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi khảo sát thực tế, tìm hiểu tài liệu và đóng góp ý kiến giúp tôi hoàn thiện bài báo cáo này. iii KHOA KINH TẾ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM CHƢƠNG TRÌNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Độc lập – Tự do – Hạnh phúc PHIẾU THEO DÕI TIẾN ĐỘ THỰC HIỆN BÁO CÁO TỐT NGHIỆP 1. Học viên thực hiện đề tài: Bùi Thị Cẩm Vân Ngày sinh: 11/09/1999 MSSV: 1723402010177 Lớp: D17TC03 Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng Điện thoại: 0373202920 Email: [email protected] 2. Số QĐ giao đề tài luận văn: Quyết định số: 1493 /QĐ-ĐHTDM ngày 1 tháng 10 năm 2020 3. Cán bộ hƣớng dẫn (CBHD): Ths. Võ Hoàng Oanh 4. Tên đề tài: Phân tích hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – chi nhánh Binh Dƣơng. Tuần thứ Ngày 03/11- 1 08/11/2020 Kế hoạch thực hiện Nhận xét của CBHD (Ký tên) Làm và nộp ĐCCT theo yêu cầu của cô Họp online lần 1 trên 09/112 15/11/2020 Mycrosoft team với nội dung: Hƣớng dẫn sửa ĐCCT và nội cung BCTN. Sửa lại ĐCCT và làm chƣơng 1 nộp theo yêu cầu 3 Kiểm tra ngày: 16/1122/11/2020 Sửa chƣơng 1 theo nhận xét của giáo viên Đánh giá mức độ công việc hoàn thành: Đƣợc tiếp tục:  iv Không tiếp tục:  Tuần thứ 4 5 Ngày Nhận xét của CBHD Kế hoạch thực hiện (Ký tên) 23/11- Nộp phần 2.1 và sửa theo 29/11/2020 nhận xét 30/11- Họp online lần 2 với nội 06/12/2020 dung: Hƣớng dẫn phần phân tích SWOT để đƣa vào bài 7/12-13/12 6 Hoàn thành bài báo cáo tốt nghiệp, in bài kèm theo các mẫu đánh giá nhận xét và gặp giản viên để sửa bài. Kiểm tra ngày: Đánh giá mức độ công việc hoàn thành: Đƣợc tiếp tục: …………………Không tiếp tục:  7 8 9 Ghi chú: Sinh viên (SV) lập phiếu này thành 01 bản để nộp cùng với Báo cáo tốt nghiệp khi kết thúc thời gian thực hiện BCTN. Ý kiến của cán bộ hƣớng dẫn Bình Dương, ngày …… tháng …… năm …… (Ký và ghi rõ họ tên) Sinh viên thực hiện (Ký và ghi rõ họ tên) v 07 - BCTN TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM KHOA: KINH TẾ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc CHƢƠNG TRÌNH: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG PHIẾU NHẬN XÉT (Dành cho giảng viên hướng dẫn) I. Thông tin chung 1. Họ và tên sinh viên: Bùi Thị Cẩm Vân MSSV: 1723402010177 Lớp: D17TC03 2. Tên đề tài: Phân tích hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – chi nhánh Bình Dƣơng. 3. Họ và tên giảng viên hƣớng dẫn: ThS. Võ Hoàng Oanh II. Nội dung nhận xét 1. Ƣu nhƣợc điểm của đề tài về nội dung, phƣơng pháp, kết quả nghiên cứu: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 2. Khả năng ứng dựng của đề tài: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 3. Hình thức, cấu trúc cách trình bày: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 4. Đánh giá về thái độ và ý thức làm việc của sinh viên: ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………  Đồng ý cho bảo vệ  Không đồng ý cho bảo vệ Giảng viên hƣớng dẫn Ký tên (ghi rõ họ tên) vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TMCP Thƣơng mại cổ phần OCB Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông NHNN Ngân hàng Nhà Nƣớc NV DVTD Nhân viên Đơn vị tín dụng CBKD Cán bộ kinh doanh TSĐB Tài sản đảm bảo DVKH Dịch vụ khách hàng GDV Giao dịch viên KSV Kiểm soát viên RB Trung tâm Khách hàng cá nhân SME Trung tâm Khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ CB Trung tâm Khách hàng doanh nghiêp lớn vii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Chỉ tiêu lợi nhuận OCB chi nhánh Bình Dƣơng (giai đoạn 2017-2019) ......................................................................................................................... 20 Bảng 2.2: Doanh số cho vay khách hàng cá nhân năm 2017-2019 .................... 29 Bảng 2.3: Tình hình thu nợ khách hàng cá nhân vay mua BĐS có TSĐB tại Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông - Chi nhánh Bình Dƣơng ............................. 30 Bảng 2.4: Dƣ nợ cho vay tại Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông - Chi nhánh Bình Dƣơng .............................................................................................................. 32 viii DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 2.1: Logo Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông .................................................... 18 Hình 2.2: Sơ đồ cơ cấu tổ chức tại Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – chi nhánh Bình Dƣơng ................................................................................................................ 19 ix MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................. 1 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 1 4. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................................... 2 5. Ý nghĩa nghiên cứu................................................................................................ 3 6. Kết cấu của đề tài................................................................................................... 3 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ........................................................................................................... 5 1.1. KHÁI QUÁT NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ................................................................................... 4 1.1.1. Khái niệm, Phân loại, Đặc điểm, Các chỉ tiêu đánh giá, Các yếu tố tác động đến hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo ..................................... 4 1.1.2. Các quy định hiện hành của Nhà nƣớc về cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo của Ngân hàng thƣơng mại.......................................................................... 11 1.2. LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU ................................................................................... 14 CHƢƠNG 2. PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHƢƠNG ĐÔNG – CHI NHÁNH BÌNH DƢƠNG.......................................................................................... 17 2.1 GIỚI THIỆU NGÂN HÀNG TMCP PHƢƠNG ĐÔNG – CHI NHÁNH BÌNH DƢƠNG ...................................................................................................................... 17 2.1.1. Qúa trình hình thành và phát triển Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông ............ 17 2.1.2. Khái quát về Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – chi nhánh Bình Dƣơng ..................................................................................................................................... 16 2.2 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHƢƠNG ĐÔNG – CHI NHÁNH BÌNH DƢƠNG ................................................................................... 21 2.2.1. Khái quát hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông – Chi Nhánh Bình Dƣơng ............................................. 21 2.3. ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO BẰNG PHÂN TÍCH SWOT: ................................................................. 46 2.3.2. Điểm yếu .......................................................................................................... 47 2.3.3. Cơ hội ............................................................................................................... 48 x 2.3.4. Thách thức ........................................................................................................ 48 CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP - KIẾN NGHỊ .............................................................. 50 3.1. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG TMCP PHƢƠNG ĐÔNG – CHI NHÁNH BÌNH DƢƠNG TRONG 5 NĂM TỚI............................................ 50 3.2. CÁC GIẢI PHÁP – KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT ................................................... 50 3.2.1. Đối với Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – chi nhánh Bình Dƣơng .............. 50 3.2.2. Đối với ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam........................................................ 51 3.2.3. Đối với nhà nƣớc và cơ quan chính quyền các cấp. .................................... 52 KẾT LUẬN ............................................................................................................... 53 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 54 PHỤ LỤC .................................................................................................................. 56 xi PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Trong điều kiện nền kinh tế nƣớc ta ngày đang đƣợc hội nhập, việc nâng cao chất lƣợng về hoạt động cho vay sẽ đem lại nhiều lợi ích chi khách hàng, cho ngân hàng và toàn hệ thống tài chính cũng nhƣ nền kinh tế. Đối với Ngân hàng Thƣơng Mại, hoạt động cho vay là một trong những hoạt động đem lại nguồn thu lớn nhất hiện nay đây cũng là hoạt động then chốt của mỗi ngân hàng. Tuy nhiên, hoạt động cho vay tại ngân hàng là một nghiệp vụ đặc trƣng tiềm ẩn chứa nhiều rủi ro, mà mỗi sai lầm đều gây ra hiệu quả nghiêm trọng. Trong điều kiện cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các Ngân hàng Thƣơng mại và sự hiểu biết cao của khách hàng, để phát triển sản phẩm cho vay mua bất động sản có tài sản bảo đảm an toàn và hiệu quả là không hề đơn giản. Xuất phát từ mục tiêu đó, cùng với mong muốn hiểu biết sâu hơn về thực trạng cũng nhƣ định hƣớng phát triển trong tƣơng lai của sản phẩm cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – Chi nhánh Bình Dƣơng nên tác giả quyết định chọn đề tài: “Phân tích hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – chi nhánh Bình Dƣơng”. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của báo cáo này nhằm để phân tích hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – Chi nhánh Bình Dƣơng. Đánh giá hiệu quả, nâng cao chất lƣợng hoạt động cho vay mua bất động sản tại ngân hàng TMCP Phƣơng Đông - chi nhánh Bình Dƣơng. Ngoài ra, báo cáo còn đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển về hoạt động vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông - Chi nhánh Bình Dƣơng. 1 Phạm vi nghiên cứu: Không gian: Phòng RB Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông - Chi nhánh Bình Dƣơng Thời gian: Thời gian tìm hiểu và nghiên cứu diễn ra trong 3 tháng, từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2020. Về tình hình hoạt động của Ngân Hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Phƣơng Đông chi nhánh Bình Dƣơng, em sẽ tiến hành phân tích trong khoảng thời gian 3 năm từ năm 2017 đến năm 2019. Địa điểm: Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông - Chi nhánh Bình Dƣơng , 233 Đại lộ Bình Dƣơng, P. Phú Thọ, Thành phố Thủ Dầu Một, T. Bình Dƣơng 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu, bài báo cáo này có sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu sau: Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu: Nghiên cứu tài liệu về sản phẩm cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại NHTM. Nghiên cứu những bài viết, bài báo về sản phẩm cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo trên internet, sách báo, tạp chí. Phƣơng pháp phỏng vấn trực tiếp: Là phỏng vấn trực tiếp các nhân viên tại OCB chi nhánh Bình Dƣơng cung cấp các thông tin cần thiết có liên quan đến bài báo cáo. Bằng phƣơng pháp này làm giải đáp mọi thắc mắc trong quá trình nghiên cứu tài liệu, nội dung nghiên cứu, các bƣớc công việc cần làm. Phƣơng pháp xử lí phân tích số liệu: + Phƣơng pháp thống kê mô tả: nhằm đánh giá về sản phẩm cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại OCB trong các năm gần đây. + Phƣơng pháp lịch sử: so sánh đối chiếu các thông tin, số liệu trong những năm trƣớc để có thể tìm giải pháp đẩy mạnh và phát triển về sản phẩm cho vay tại Ngân Hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Phƣơng Đông. + Phƣơng pháp tƣơng quan: xác định mối quan hệ tƣơng ứng giữ thực trạng sản phẩm cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo của OCB và 2 những giải pháp đề ra để cải thiện những thực trạng đó. 5. Ý nghĩa nghiên cứu Lý luận: hệ thống hóa lại các cơ sở lý thuyết về cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo. Thực tiễn: đáng giá lại quá trình quả cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông - chi nhánh Bình Dƣơng và đề xuất một số kiến nghị nâng cao hiệu quả cho mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân Hàng TMCP Phƣơng Đông - chi nhánh Bình Dƣơng. 6. Kết cấu của đề tài Chƣơng 1: Cơ sở lý thuyết về hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – Chi nhánh Bình Dƣơng. Chƣơng 2: Phân tích hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo tại Ngân hàng TMCP Phƣơng Đông – Chi nhánh Bình Dƣơng. Chƣơng 3: Giải pháp và kiến nghị. 3 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. KHÁI QUÁT NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ CHO VAY MUA BẤT ĐỘNG SẢN CÓ TÀI SẢN ĐẢM BẢO TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1.1. Khái niệm, Phân loại, Đặc điểm, Các chỉ tiêu đánh giá, Các yếu tố tác động đến hoạt động cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo 1.1.1.1. Khái niệm *Khái niệm cho vay tiêu dùng Theo Phan Thị Cúc (2008): Cho vay tiêu dùng là hình thức cấp tín dụng trong đó ngân hàng thoả thuận để khách hàng là cá nhân hay hộ gia đình sử dụng một khoản tiền với mục đích tiêu dùng với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi trong một thời gian nhất định. *Khái niệm về tài sản đảm bảo Tài sản bảo đảm là tài sản đƣợc bên bảo đảm dùng để bảo đảm đối với bên nhận bảo đảm thông qua các biện pháp bảo đảm bảo lãnh, kí cƣợc, kí quỹ, đặt cọc... thực hiện nghĩa vụ bảo đảm nhƣ cầm cố, thế chấp. Tài sản bảo đảm phải là tài sản thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm, đƣợc phép giao dịch và không có tranh chấp, tài sản bảo đảm cũng có thể là quyền sử dung đất. Tài sản bảo đảm cũng có thể là tài sản thuộc quyền sở hữu của ngƣời thứ ba hoặc quyền sử đụng đất của ngƣời thứ ba nếu bên bảo đảm, bên nhận bảo đảm và ngƣời thứ ba có thoả thuận. *Khái niệm về bất động sản Theo Bộ luật Dân sự năm 2005 của nƣớc Cộng hoà XHCN Việt Nam, tại Điều 174 có quy định: “BĐS là các tài sản bao gồm: Đất đai; Nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất đai, kể cả các tài sản gắn liền với nhà, công trình xây dựng đó; Các tài sản khác gắn liền với đất đai; Các tài sản khác do pháp luật quy định”. 4 1.1.1.2. Phân loại cho vay tiêu dùng Theo Nguyễn Khánh Phương (2019) các khoản vay đƣợc căn cứ phân loại nhƣ sau: a) Căn cứ vào thời hạn cho vay Cho vay ngắn hạn: là những khoản vay có thời hạn đến 1 năm, thƣờng đƣợc sử dụng để cho vay bổ sung thiếu hụt tạm thời vốn lƣu động và phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của cá nhân Cho vay trung hạn: là những khoản vay có thời hạn trên 1 năm đến 5 năm; đƣợc cung cấp để mua sắm tài sản cố định, cải tiến và đổi mới kỹ thuật, mở rộng và xây dựng các công trình nhỏ có thời gian thu hồi vốn nhanh. Cho vay dài hạn: là những khoản vay có thời hạn trên 5 năm. Loại tín dụng này đƣợc sử dụng để cung cấp vốn cho xây dựng cơ bản, cải tiến và mở rộng sản xuất với quy mô lớn. b) Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn Cho vay sản xuất và lƣu thông hàng hóa: là loại cấp phát tín dụng cho các doanh nghiệp và các chủ thể kinh tế khác tiến hành sản xuất và lƣu thông hàng hóa. Cho vay tiêu dùng: là hình thức cấp phát tín dụng cho cá nhân để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Cho vay học tập: là hình thức cấp phát tín dụng để phục vụ việc học tập của sinh viên. Ngoài ra, căn cứ vào mục đích sử dụng vốn còn có thể có nhiều hình thức tín dụng khác. c) Căn cứ vào đối tượng trả nợ Cho vay trực tiếp: là hình thức tín dụng mà trong đó ngƣời đi vay cũng là ngƣời trực tiếp trả nợ. Cho vay gián tiếp: là hình thức tín dụng mà trong đó ngƣời đi vay và ngƣời trả nợ là hai đối tƣợng khác nhau. d) Căn cứ vào tính chất của khoản vay Cho vay có TSBĐ đảm bảo: các khoản vốn tín dụng phát ra đều có hàng 5 hóa, vật tƣ tài sản tƣơng đƣơng đảm bảo. Cho vay không có TSBĐ đảm bảo: Các khoản tín dụng phát ra không cần có hàng hóa, vật tƣ, tài sản đảm bảo mà chỉ dựa vào uy tín, sự tín nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân để cấp vốn tín dụng. 1.1.1.3. Đặc điểm Cho vay tiêu dùng có một số đặc điểm khác nhau (TS Nguyễn Minh Kiều 2011). Cụ thể có thể kể ra nhƣ sau: Quy mô các khoản vay nhỏ nhưng số lượng các khoản vay lớn Các khách hàng tìm đến ngân hàng với mục đích vay tiêu dùng thƣờng có nhu cầu vốn không lớn lắm. Đó là vì khi xác định mua sắm bất cứ vật dụng gì ngƣời tiêu dùng phải có một khoản tích luỹ từ trƣớc (vì không khi nào ngân hàng cho vay 100% nhu cầu vốn). Tuy nhiên số lƣợng các khoản vay tiêu dùng là lớn do đối tƣợng của vay tiêu dùng là mọi tầng lớp dân cƣ trong xã hội. Các khoản cho vay tiêu dùng có lãi suất “cứng nhắc” Không nhƣ các khoản vay kinh doanh hiện nay có lãi suất có thể thay đổi theo điều kiện thị trƣờng, các khoản vay tiêu dùng thƣờng có lãi suất cố định, đặc biệt là các khoản vay tiêu dùng trả góp. Các khoản vay tiêu dùng thường có độ rủi ro cao Vì đối tƣợng của các hoạt động cho vay tiêu dùng là các cá nhân, hộ gia đình nên bên cạnh các yếu tố khách quan từ bên ngoài nhƣ thiên tai, mất mùa, thất nghiệp, chu kỳ kinh tế, còn có các yếu tố chủ quan từ chính ngƣời tiêu dùng. Đó chính là tâm lý tiêu dùng, ngƣời tiêu dùng muốn vay tiêu dùng nhƣng không muốn trả. Trong những trƣờng hợp nhƣ vậy, cho dù có nắm giữ tài sản đảm bảo ngân hàng vẫn đối mặt với rủi ro giảm thu nhập. Mặt khác do các khoản vay tiêu dùng thƣờng có lãi suất cứng nhắc nên khi lãi suất huy động tăng lên ngân hàng đối mặt với rủi ro lãi suất. Cho vay tiêu dùng có chi phí khá lớn 6 Đặc điểm các khoản vay tiêu dùng thƣờng có quy mô khoản vay nhỏ, thời gian vay thƣờng không dài nên việc thẩm định tài chính khách hàng tốn nhiều thời gian và chi phí. Bên cạnh đó ngân hàng còn phải chịu một số chi phí nhƣ chi phí quản lý khoản vay, theo dõi tình hình sử dụng vốn vay của khách hàng. Chính vì triển vọng về lợi nhận của hoạt động cho vay tiêu dùng mang lại, mặc dù phải đối mặt với khá nhiều thách thức nhƣng các ngân hàng trên thế giới hiện nay đều hƣớng sự quan tâm của mình vào hoạt động tín dụng này và coi nó nhƣ một hoạt động chủ đạo trong lĩnh vực dịch vụ ngân hàng. 1.1.1.4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả cho vay mua bất động sản có tài sản đảm bảo Theo tác giả Nguyễn Thị Uyên Phượng (2015) thì chỉ tiêu đánh giá hiệu quả vay tiêu dùng gồm 2 chỉ tiêu lớn: Chỉ tiêu định tính và chỉ tiêu định lƣợng đƣợc phân tích nhƣ sau: Các chỉ tiêu định tính Để xem xét hiệu quả cho vay tiêu dùng của một ngân hàng có tốt không, có thể căn cứ vào một số chỉ tiêu định tính sau: ❖ Đảm bảo nguyên tắc cho vay Bất kỳ một tổ chức kinh tế nào để đƣợc thành lập và đi vào hoạt động cũng phải dựa trên những nguyên tắc nhất định. Ngân hàng thƣơng mại là một tổ chức kinh tế đặc biệt, hoạt động của nó ảnh hƣởng sâu sắc đến tình hình kinh tế, chính trị và xã hội của đất nƣớc. Do vậy, hoạt động của Ngân hàng thƣơng mại chịu sự quản lý và giám sát rất chặt chẽ của Nhà nƣớc và với mỗi hình thức hoạt động sẽ có những nguyên tắc khác nhau. Để đánh giá chất lƣợng một khoản vay, điều đầu tiên phải xem xét là khoản cho vay đó có đảm bảo nguyên tắc cho vay hay không. Theo quyết định 1627/2001/ QĐ – NHNN có hiệu lực ngày 01/02/2002, tại Điều 6 Nguyên tắc vay vốn ghi rõ: 1. Sử dụng vốn vay đúng mục đích đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng. 2. Hoàn trả nợ gốc và lãi vốn vay đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng. ❖ Tinh thần, thái độ phục vụ và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ tín dụng 7 Khi cho vay, nếu cán bộ tín dụng có tinh thần, thái độ và đạo đức nghề nghiệp tốt thì trong quá trình tiếp cận phục vụ khách hàng sẽ tạo cho khách hàng niềm tin, sự thoải mái và tạo một hình ảnh tốt trong mỗi khách hàng. Năng lực và trình độ chuyên môn, kinh nghiệm của mỗi cán bộ tín dụng cũng ảnh hƣởng đến chất lƣợng của món vay, đặc biệt trong quá trình thẩm định món vay, sẽ đƣa ra đƣợc những quyết định đúng đắn, có hiệu quả và rủi ro thấp. ❖ Chính sách tín dụng và uy tín của ngân hàng Chính sách tín dụng của ngân hàng phải phù hợp với nhu cầu vay vốn và tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng đến vay vốn. Uy tín của ngân hàng cũng là một tiêu chí quan trọng, nó ảnh hƣởng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng nói chung và hoạt động cho vay tiêu dùng nói riêng. Ngân hàng tồn tại đƣợc là nhờ vào uy tín và sự tin cậy của khách hàng đối với ngân hàng. Các chỉ tiêu định lượng ❖ Chỉ tiêu phản ánh về số lượng khách hàng Nhu cầu đời sống con ngƣời này càng cao vì thế hoạt động cho vay tiêudùng ngày càng phát triển, ngƣời dân đến với ngân hàng nhằm phục vụ cho mục đích tiêu dùng của mình nhƣ cải thiện cuộc sống về mặt vật chất, tinh thần…Càng nhiều khách hàng đến với ngân hàng đồng nghĩa với việc uy tín, quy mô của ngân hàng ngày càng đƣợc tăng lên và chứng tỏ hoạt động cho vay tiêu dùngcủa ngân hàng có hiệu quả. ❖ Chỉ tiêu phản ánh sự tăng trưởng về doanh số cho vay tiêu dùng Doanh số cho vay tiêu dùng là tổng số tiền ngân hàng cho vay tiêu dùng trong kì nhất định, thƣờng tính theo năm tài chính. Nếu kết hợp doanh số cho vay nhiều kì ta sẽ phần nào thấy đƣợc xu thế hoạt động của cho vay tiêu dùng Chỉ tiêu phản ánh sự tăng trưởng doanh số cho vay tiêu dùng tuyệt đối: Giá trị tăng trƣởng doanh số CVTD số tuyệt đối = Doanh số CVTD năm (t) - Doanh số CVTD năm (t-1) Chỉ tiêu này cho biết doanh số cho vay tiêu dùng năm nay tăng so với năm trƣớc về số tuyệt đối là bao nhiêu. Khi chỉ tiêu này tăng, tức là tổng số tiền mà ngân hàng cấp cho khách hàng vay tiêu dùng cũng tăng lên, và từ đó thể hiện hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng là hiệu quả. 8