Tài liệu Báo cáo tổng kết đề tài độc lập cấp nhà nước lịch sử xứ uỷ nam bộ, trung ương cục miền nam (1954-1975)

bé khoa häc vµ c«ng nghÖ B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi ®éc lËp cÊp nhµ n−íc lÞch sö xø uû nam bé, trung −¬ng côc miÒn nam (1954-1975) Chñ nhiÖm ®Ò tµi: PGS,Ts . NguyÔn Quý 6791 14/4/2008 hµ néi - 2008 Ch−¬ng I Xø uû Nam bé l·nh ®¹o phong trµo ®Êu tranh ®ßi thi hµnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, gi÷ g×n lùc l−îng c¸ch m¹ng (7. 1954 - 7. 1956) I. Bèi c¶nh trong n−íc vµ quèc tÕ Sau 9 n¨m ngoan cè tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh x©m l−îc phi nghÜa ph¶i tr¶ gi¸ b»ng gÇn 100.000 ng−êi chÕt, bÞ th−¬ng vµ tiªu phÝ 3000 tû Fr¨ng, thùc d©n Ph¸p vµ can thiÖp Mü ®· thÊt b¹i t¹i ViÖt Nam, buéc ph¶i ngåi vµo bµn ®µm ph¸n ë Héi nghÞ Gi¬nev¬. HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn, chÊm døt chiÕn tranh, lËp l¹i hoµ b×nh tại ViÖt Nam, Lào, Campuchia ®−îc ký kÕt ngµy 21-71954. Theo néi dung cña HiÖp ®Þnh, mét nöa ®Êt n−íc ViÖt Nam, tõ vÜ tuyÕn 17 trë ra ®−îc gi¶i phãng. Mét nöa n−íc ViÖt Nam tõ vÜ tuyÕn 17 trë vµo t¹m thêi n»m d−íi sù kiÓm so¸t cña thùc d©n Ph¸p. Hai miÒn Nam - B¾c ViÖt Nam cã sù chuyÓn qu©n tËp kÕt. Trong thêi gian 2 n¨m kÓ tõ ngµy ký kÕt HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, ë ViÖt Nam sÏ thùc hiÖn tæng tuyÓn cö thèng nhÊt ®Êt n−íc. Th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p vµ can thiÖp Mü ®−a c¸ch m¹ng ViÖt Nam chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi víi nhiÒu thuËn lîi vµ kh«ng Ýt khã kh¨n. Cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n trong c¶ n−íc ch−a hoµn thµnh. Mét nöa ®Êt n−íc vÉn cßn lµ thuéc ®Þa n»m d−íi sù kiÓm so¸t cña Ph¸p - Mü vµ tay sai. C¸ch m¹ng ViÖt Nam thùc hiÖn ®ång thêi hai nhiÖm vô chiÕn l−îc kh¸c nhau. MiÒn B¾c b−íc vµo chÆng ®−êng ®Çu qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. Trong khi ®ã c¸ch m¹ng ViÖt Nam ë miÒn Nam vÉn tiÕp tôc cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n. Tuy cã hai nhiÖm vô, nh−ng ®Òu nh»m mét môc tiªu lµ gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n−íc, ®−a c¶ n−íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi. NhiÖm vô gi¶i phãng miÒn Nam b»ng ph−¬ng thøc ®Êu tranh chÝnh trÞ ®ßi ®èi ph−¬ng thi hµnh nghiªm chØnh nh÷ng tho¶ thuËn ®−îc ghi trong HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ diÔn ra trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ trong n−íc hÕt søc phøc t¹p. Tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, thÕ giíi b−íc vµo thêi kú “chiÕn tranh l¹nh” víi sù ®èi ®Çu cña 2 hÖ thèng chÝnh trÞ x· héi, do 2 siªu c−êng Liªn X« vµ Mü ®øng ®Çu. Phe x· héi chñ nghÜa trë thµnh mét lùc l−îng chÝnh trÞ to lín, ngµy cµng cã t¸c ®éng ®Õn tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö thÕ giíi. Sù lín m¹nh cña Liªn X« vµ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa ë §«ng ¢u, sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña n−íc Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa t¹o mét bÖ ®ì vÒ mÆt vËt chÊt vµ tinh thÇn cho phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ, cho phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng cña c¸c d©n téc thuéc ®Þa vµ phô thuéc, trong ®ã cã ViÖt Nam. §Çu n¨m 1950, khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p v−ît qua ®−îc giai ®o¹n khã kh¨n nhÊt th× Liªn X«, Trung Quèc vµ c¸c n−íc d©n chñ nh©n d©n ë §«ng ¢u lÇn l−ît c«ng nhËn ChÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ céng hoµ vµ gióp ®ì c¸ch m¹ng n−íc ta . Tõ sau chiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ cña nh©n d©n ViÖt Nam, phong trµo ®Êu tranh, gi¶i phãng d©n téc ph¸t triÓn réng kh¾p, quyÕt liÖt ë ch©u ¸, ch©u Phi, khu vùc Mü la tinh. Nh©n lo¹i b−íc vµo thêi kú phi thùc d©n ho¸ trªn ph¹m vi toµn cÇu. Bªn c¹nh ®ã, phong trµo ®Êu tranh v× hoµ b×nh, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi còng diÔn ra m¹nh mÏ ngay trong lßng c¸c n−íc t− b¶n. §Êu tranh ®Ó gi÷ v÷ng hoµ b×nh trë thµnh mét xu thÕ lín trªn thÕ giíi. C¸c phong trµo trªn ®· gãp phÇn lµm gi¶m søc m¹nh cña chñ nghÜa ®Õ quèc, t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n−íc cña nh©n d©n ta. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi ®ã, cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n−íc cña nh©n d©n ta cßn chÞu nh÷ng t¸c ®éng kh«ng thuËn cña t×nh h×nh thÕ giíi. Th¶m ho¹ cña viÖc Mü nÐm bom nguyªn tö xuèng NhËt B¶n vµ t×nh tr¹ng chiÕn tranh l¹nh ®· lµm n¶y sinh mét khuynh h−íng míi cña phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ. §ã lµ ®−êng lèi “tam hoµ”(1) nh»m giµnh chiÕn th¾ng trªn con ®−êng ®Êu tranh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò “ai th¾ng ai” ®ang ®Æt ra cho thêi ®¹i ngµy nay. Theo quan ®iÓm nµy, ®Ó giµnh chiÕn th¾ng tr−íc chñ nghÜa t− b¶n, chñ nghÜa ®Õ quèc, c¸c n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa cÇn ph¶i thùc hiÖn thi ®ua hoµ b×nh, qu¸ ®é hoµ b×nh vµ ®Êu tranh hoµ b×nh giµnh chiÕn th¾ng. Liªn X« vµ nhiÒu n−íc x· héi chñ nghÜa chñ tr−¬ng chung sèng hoµ b×nh gi÷a c¸c n−íc cã chÕ ®é chÝnh trÞ kh¸c nhau, gi÷ c¸ch m¹ng trong 1 .“Tam hoµ” – Chung sèng hoµ b×nh, Thi ®ua hoµ b×nh, Qu¸ ®é hoµ b×nh. 2 thÕ thñ, tr¸nh ®Ó næ ra chiÕn tranh, nhÊt lµ chiÕn tranh h¹t nh©n. Xu thÕ nµy t¸c ®éng rÊt lín ®Õn tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö thÕ giíi, trong ®ã, t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn c¸ch m¹ng ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü ë miÒn Nam. ë ch©u ¸, Trung Quèc míi gi¶i phãng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng g¸nh nÆng ë chiÕn tr−êng TriÒu Tiªn, cÇn cã thêi gian hoµ b×nh ®Ó cñng cè vµ ph¸t triÓn ®Êt n−íc. §Æc biÖt, sau khi Stalin mÊt n¨m 1953 vµ ®×nh chiÕn ë TriÒu Tiªn, xuÊt hiÖn nh÷ng bÊt ®ång gi÷a c¸c n−íc trong phe x· héi chñ nghÜa, tr−íc hÕt lµ quan hÖ Trung Quèc - Liªn X«. Cuéc ®Êu tranh chèng xÐt tiÕp tôc lµm r¹n nøt thªm quan hÖ gi÷a hai n−íc, ¶nh h−ëng ®Õn phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n. Trong bèi c¶nh ®ã, cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng miÒn Nam mµ tr−íc m¾t lµ ®Êu tranh hoµ b×nh ®ßi Mü - DiÖm thi hµnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. §¶ng ta chän ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh chÝnh trÞ hoµ b×nh ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt ®Êt n−íc trong nh÷ng n¨m 19551956 theo tinh thÇn HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬. Mét trong nh÷ng toan tÝnh n»m trong chiÕn l−îc toµn cÇu cña ®Õ quèc Mü lµ x©m l−îc ViÖt Nam, biÕn ViÖt Nam thµnh thuéc ®Þa kiÓu míi, thµnh c¨n cø qu©n sù cña Mü. D· t©m x©m l−îc cña ®Õ quèc Mü ®èi víi ViÖt Nam cã tõ ®Çu thËp kû 40 thÕ kû XX. Ngay khi cuéc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®ang diÔn ra, Mü ®· c«ng khai tuyªn bè ý ®å thay thÕ Ph¸p ë §«ng D−¬ng. Khi ph¸t xÝt NhËt ®¸nh b¹i Ph¸p, nh¶y vµo chiÕm §«ng D−¬ng n¨m 1940, ®¹i sø Mü t¹i Ph¸p lµ Uyliam Li Hai c«ng khai nªu râ: nÕu NhËt B¶n th¾ng th× NhËt B¶n chiÕm §«ng D−¬ng, cßn nÕu §ång minh th¾ng th× Mü sÏ chiÕm §«ng D−¬ng. §iÒu nµy ®−îc kh¼ng ®Þnh râ h¬n ë Héi nghÞ Pèx®am (tõ ngµy 17-7 ®Õn ngµy 2- 8-1945). T¹i Héi nghÞ nµy, Ph¸p bÞ lo¹i ra khái tiÕn tr×nh gi¶i gi¸p qu©n ®éi NhËt ë §«ng D−¬ng mµ thay vµo ®ã lµ vai trß cña qu©n ®éi Trung Hoa d©n quèc - ®ång minh th©n cËn cña Mü ë ch©u ¸. Tuy nhiªn, v× nh÷ng mèi quan t©m chiÕn l−îc ë ch©u ¢u, ®Õ quèc Mü buéc ph¶i nh−îng bé Ph¸p, ®ång ý ®Ó ChÝnh phñ Trïng Kh¸nh ký víi Ph¸p HiÖp −íc Ph¸p - Hoa th¸ng 2-1946. ChÝnh giíi qu©n phiÖt Mü thó nhËn “Thµ ®Ó §«ng D−¬ng vµo tay Ph¸p cßn h¬n ®Ó §«ng D−¬ng vµo tay céng s¶n”, r»ng “ViÖc b¶o vÖ thµnh 3 c«ng B¾c Kú lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®èi víi viÖc gi÷ cho lôc®Þa §«ng Nam ¸ n»m trong tay c¸c lùc l−îng kh«ng céng s¶n”(1). TiÕp ®ã, Mü tõng b−íc trùc tiÕp can thiÖp, gióp ®ì Ph¸p trong cuéc chiÕn tranh x©m l−îc cña Ph¸p ë §«ng D−¬ng nh÷ng n¨m 1945 - 1954. Bèn n¨m cuèi cña chiÕn tranh, thùc chÊt Ph¸p tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh §«ng D−¬ng b»ng vò khÝ, chiÕn l−îc vµ kinh phÝ cña Mü. H¬n 80% chi phÝ chiÕn tranh cña Ph¸p lµ do Mü cung cÊp. Tr−íc sù thÊt b¹i kh«ng tr¸nh khái cña thùc d©n Ph¸p, Mü chñ tr−¬ng g¹t Ph¸p, trùc tiÕp x©m l−îc miÒn Nam ViÖt Nam. Ngay trong ®ªm qu©n Ph¸p thÊt thñ ë §iÖn Biªn Phñ (ngµy 7-5-1954), Tæng thèng Mü Aixenhao (Eisenhower) lËp tøc häp víi Bé tr−ëng Ngo¹i giao §alÐt (Dulles) ®Ò xuÊt chñ tr−¬ng g¹t Ph¸p, ®ßi Ph¸p ph¶i trao “quyÒn tù do thùc sù” cho c¸c chÝnh phñ ë §«ng D−¬ng vµ Mü ®øng ra trùc tiÕp huÊn luyÖn “c¸c lùc l−îng b¶n xø”. Sau ®ã, Mü ®· sím tÝnh ®Õn chuyÖn t¹o dùng mét chÝnh quyÒn tay sai lµm c«ng cô thùc hiÖn x©m l−îc. Ngµy 16-6-1954, d−íi søc Ðp cña Mü, Ph¸p vµ B¶o §¹i buéc ph¶i ®−a Ng« §×nh DiÖm lªn lµm Thñ t−íng ChÝnh phñ quèc gia ViÖt Nam. Ngµy 7-7-1954, néi c¸c míi víi nhiÒu thµnh phÇn th©n Mü ®−îc thµnh lËp do Ng« §×nh DiÖm lµm Thñ t−íng kiªm Tæng tr−ëng Quèc phßng. Ngay tõ khi ch−a ký kÕt HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, §¶ng ta ®· nhËn râ Mü sÏ thay thÕ Ph¸p vµ lµ kÎ thï chÝnh, trùc tiÕp cña nh©n d©n ViÖt Nam. NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ lÇn thø 6 më réng Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng häp tõ 15 ®Õn 17 th¸ng 7 n¨m 1954 ®· chØ râ: “thõa dÞp thùc d©n Ph¸p thua nÆng, ®Õ quèc Mü can thiÖp tr¾ng trîn vµo §«ng D−¬ng, kiªn quyÕt thi hµnh kÕ ho¹ch kÐo dµi vµ më réng chiÕn tranh §«ng D−¬ng, ®ang biÕn §«ng D−¬ng thµnh thuéc ®Þa vµ c¨n cø qu©n sù cña chóng […]. §Õ quèc Mü lµ mét trë lùc chÝnh ng¨n c¶n viÖc lËp l¹i hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng […] lµ kÎ thï chÝnh cña nh©n d©n yªu chuéng hoµ b×nh thÕ giíi, vµ hiÖn ®ang trë thµnh kÎ thï chÝnh trùc tiÕp cña nh©n d©n §«ng D−¬ng” 2. 1 . Tµi liÖu mËt cña Bé Quèc phßng Mü vÒ cuéc chiÕn tranh x©m l−îc ViÖt Nam, tËp 1, tr. 40. L−u tr÷ t¹i ViÖn LÞch sö §¶ng, ký hiÖu: C 3/ 3.9. 2 . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, Nxb CTQG, H. 2001, tËp 15, tr. 225. 4 Râ rµng nhiÖm vô cña nh©n d©n ViÖt Nam lóc nµy lµ ph¶i tËp trung mòi nhän vµo cuéc ®Êu tranh chèng ®Õ quèc Mü vµ thÕ lùc hiÕu chiÕn Ph¸p ©m m−u kÐo dµi vµ më réng chiÕn tranh ë §«ng D−¬ng. §©y lµ cuéc ®Êu tranh ®Ó giµnh lÊy vµ cñng cè hoµ b×nh, thùc hiÖn thèng nhÊt, hoµn thµnh ®éc lËp, d©n chñ trong toµn quèc vµ lµ mét qu¸ tr×nh ®Êu tranh l©u dµi vµ v« cïng gian khæ. ë trong n−íc, t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi bªn c¹nh nhiÒu thuËn lîi c¬ b¶n lµ chñ yÕu còng xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p. §Êt n−íc võa míi tr¶i qua mét cuéc chiÕn tranh kÐo dµi, bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ. Lµ mét quèc gia n«ng nghiÖp nh−ng ruéng ®Êt nhiÒu n¬i bÞ bá hoang, c¸c c¬ së thuû lîi, ®ª ®iÒu, c«ng cô søc kÐo bÞ ®Þch tµn ph¸. N¹n ®ãi lµm chÕt ng−êi ®· xuÊt hiÖn ë nhiÒu n¬i ë B¾c Bé vµ b¾c Trung Bé. NÒn c«ng nghiÖp nhá lÎ bÞ tµn ph¸ tiªu ®iÒu. C¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¹i nh÷ng trung t©m c«ng nghiÖp phÇn lín m¸y mãc thiÕt bÞ bÞ ph¸ huû tr−íc khi Ph¸p rót ®i. ë miÒn B¾c, t×nh h×nh x· héi cã nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p. Thùc d©n Ph¸p vµ bän ph¶n ®éng triÖt ®Ó lîi dông c¸c phÇn tö ph¶n ®éng ®éi lèt c¸c ®¶ng ph¸i, c¸c t«n gi¸o chèng l¹i chÝnh quyÒn nh©n d©n võa ®−îc x©y dùng sau HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ch−a ®−îc cñng cè, g©y ra sù chia rÏ l−¬ng gi¸o, kÝch ®éng hËn thï d©n téc, nhÊt lµ vïng ®ång bµo C«ng gi¸o. C¸n bé ®¶ng viªn vµ ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n trªn miÒn B¾c võa phÊn khëi, tin t−ëng vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ChÝnh phñ, ®øng ®Çu lµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh trong cuéc ®Êu tranh míi, võa lo l¾ng b¨n kho¨n v× cuéc chiÕn ®Êu vÉn cßn tiÕp diÔn bëi ®Êt n−íc t¹m thêi bÞ chia c¾t lµm hai miÒn. §Æc biÖt nh÷ng b¨n kho¨n, lo l¾ng cßn kÐo dµi h¬n khi chóng ta ph¹m ph¶i nh÷ng sai lÇm trong c¶i c¸ch ruéng ®Êt vµ chØnh ®èn tæ chøc. Do thiÕu ®iÒu tra nghiªn cøu mét c¸ch tû mû, thÊu ®¸o t×nh h×nh n«ng th«n, häc tËp kinh nghiÖm n−íc ngoµi mét c¸ch gi¸o ®iÒu, dËp khu«n trong c¸c ®ît c¶i c¸ch ruéng ®Êt nh÷ng n¨m 1954 - 1955 ®· lµm t×nh h×nh trë nªn rèi ren. ViÖc ®Êu tè trµn lan, cã n¬i, cã lóc h¹ thÊp sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®· t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn t− t−ëng cña nh©n d©n. Nh÷ng sai lÇm nµy ®ù¬c kÎ thï triÖt ®Ó lîi dông ®Ó tuyªn truyÒn xuyªn t¹c, cã n¬i, chóng l«i kÐo ®ù¬c mét bé phËn nhá d©n chóng tin theo. 5 MiÒn Nam do ®Þch qu¶n lý. Nh©n d©n miÒn Nam lµ ng−êi “®i tr−íc” trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vÉn ch−a ®−îc gi¶i phãng. Mét bé phËn c¸n bé ®¶ng viªn ë l¹i vµ gia ®×nh cã ng−êi ®i tËp kÕt bÞ ®Þch khñng bè, tr¶ thï, hµng ngµy ®èi phã víi ®Þch. Nh÷ng khã kh¨n trªn c¶ 2 miÒn Nam B¾c sau khi hoµ b×nh lËp l¹i lµ nh÷ng th¸ch thøc lín ®Æt ra cho §¶ng, Nhµ n−íc vµ nh©n d©n ta trong cuéc ®Êu tranh míi. Trung −¬ng §¶ng ®· gi¶i thÝch cho toµn §¶ng, toµn qu©n, toµn d©n nhËn thøc râ t×nh h×nh, nhiÖm vô míi, nç lùc thùc hiÖn chñ tr−¬ng míi cña §¶ng. T¹i Héi nghÞ lÇn thø 6 (më réng) cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng, §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh: “Còng nh− kh¸ng chiÕn, ®Êu tranh ®Ó giµnh lÊy vµ cñng cè hoµ b×nh, thùc hiÖn thèng nhÊt, hoµn toµn ®éc lËp, d©n chñ trong toµn quèc lµ mét qu¸ tr×nh ®Êu tranh gian khæ vµ phøc t¹p. Chóng ta ph¶i lu«n tØnh t¸o tr−íc mäi ©m m−u cña ®Õ quèc Mü, hiÕu chiÕn Ph¸p vµ phe lò. Chóng ta ph¶i ra søc ®Êu tranh ®Õn cïng, lu«n lu«n båi d−ìng vµ n©ng cao tinh thÇn phÊn ®Êu, n¾m v÷ng ngän cê hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô nÆng nÒ vµ vÎ vang trong giai ®o¹n tr−íc m¾t”(1). §¶ng chØ râ cho ®ång bµo hai miÒn Nam - B¾c hiÓu râ nhiÖm vô ®Êu tranh cho hoµ b×nh thèng nhÊt ®Êt n−íc vµ chñ tr−¬ng ®iÒu chØnh khu vùc: “§iÒu chØnh khu vùc lµ viÖc t¹m thêi, lµ b−íc qu¸ ®é ®Ó thùc hiÖn viÖc ®×nh chiÕn, lËp l¹i hoµ b×nh vµ tiÕn ®Õn thèng nhÊt ®Êt n−íc b»ng c¸ch tæng tuyÓn cö. §iÒu chØnh khu vùc quyÕt kh«ng ph¶i lµ chia xÎ ®Êt n−íc ta, quyÕt kh«ng ph¶i lµ ph©n trÞ”(2). ViÖc “®æi vïng” “lµ mét viÖc cÇn thiÕt. Nh−ng Trung Nam B¾c ®Òu lµ bê câi cña ta, n−íc ta nhÊt ®Þnh sÏ thèng nhÊt, ®ång bµo c¶ n−íc nhÊt ®Þnh ®−îc gi¶i phãng”(3). Thùc hiÖn nhiÖm vô ®Êu tranh hoµ b×nh thèng nhÊt ®Êt n−íc th«ng qua hiÖp th−¬ng tæng tuyÓn cö theo quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, §¶ng chñ tr−¬ng “chóng ta sÏ quyÕt phÊn ®Êu thùc hiÖn tæng tuyÓn cö tù do trong toµn quèc ®Æng thèng nhÊt n−íc nhµ. §ång bµo ta kh«ng nªn ®Ó cho bän ®Õ quèc 1 . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, s®d, tËp 15, tr 227. . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, s®d, tËp 15, tr. 229. 3 . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, s®d, tËp 15, tr. 229. 2 6 Mü, hiÕu chiÕn Ph¸p vµ tay sai cña chóng tuyªn truyÒn lõa bÞp mµ t−ëng lÇm r»ng ®iÒu chØnh khu vùc ®ãng qu©n lµ “chia c¾t ®Êt ®ai”(1). KhÈu hiÖu hiÖn thêi lµ “§iÒu chØnh ®Ó ®×nh chiÕn, tuyÓn cö ®Ó thèng nhÊt”. §¶ng kh¼ng ®Þnh cho toµn §¶ng, toµn d©n, toµn qu©n ta cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ta lóc nµy ®· chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi. Tõ chiÕn tranh chuyÓn sang hoµ b×nh, tõ ®Êu tranh vò trang chuyÓn sang ®Êu tranh chÝnh trÞ; nh©n d©n c¶ n−íc cÇn n©ng cao tinh thÇn ®éc lËp tù chñ, phÊn ®Êu ®Õn cïng cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng, kiªn quyÕt chèng l¹i khuynh h−íng t− t−ëng cÇu an, h−ëng l¹c, chñ quan khinh ®Þch vµ t− t−ëng bi quan tiªu cùc, dao ®éng tr−íc nh÷ng khã kh¨n míi. NhiÖm vô tr−íc m¾t lµ “chuyÓn sang h×nh thøc ®Êu tranh chÝnh trÞ ®Ó cñng cè hoµ b×nh, thùc hiÖn thèng nhÊt, hoµn thµnh ®éc lËp, d©n chñ trong toµn quèc”(2). Ph¸t huy khÝ thÕ cña ®¹i th¾ng §iÖn Biªn Phñ, qu©n vµ d©n c¶ n−íc tin t−ëng vµo sù l·nh ®¹o cña Trung −¬ng §¶ng, ChÝnh phñ, ®øng ®Çu lµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh b−íc vµo thêi kú ®Êu tranh míi. ë miÒn B¾c, nhiÖm vô tr−íc m¾t lµ nhanh chãng kh¾c phôc hËu qu¶ chiÕn tranh trªn tÊt c¶ c¸c mÆt, æn ®Þnh t×nh h×nh ®Ó b¾t tay vµo thêi kú kh«i phôc ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng hËu ph−¬ng miÒn B¾c lµm chç dùa, chi viÖn cho cuéc ®Êu tranh hoµn thµnh cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n ë miÒn Nam. Trung −¬ng §¶ng, ChÝnh phñ tËp trung søc kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm cña c¶i c¸ch ruéng ®Êt. ViÖc c«ng khai thõa nhËn sai lÇm cña §¶ng ®· æn ®Þnh ®−îc lßng d©n. Nh©n d©n miÒn B¾c nång nhiÖt ®ãn nhËn, gióp ®ì c¸c ®oµn c¸n bé, ®ång bµo miÒn Nam tËp kÕt, nhanh chãng æn ®Þnh ®êi sèng mäi mÆt ®Ó hoµ nhËp nhÞp sèng chung. C«ng cuéc kh«i phôc vµ c¶i t¹o kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi ®−îc ®Èy m¹nh, tõng b−íc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho hËu ph−¬ng miÒn B¾c, ®−a miÒn B¾c dÇn ®i vµo quü ®¹o cña chñ nghÜa x· héi. ë miÒn Nam,Trung −¬ng §¶ng chØ ®¹o cho c¸c §¶ng bé chuyÓn vµo ho¹t ®éng bÝ mËt, g×n gi÷ lùc l−îng chÝnh trÞ, vò trang, l·nh ®¹o x©y dùng lùc l−îng chÝnh trÞ ®Êu tranh hîp ph¸p ®ßi Mü - DiÖm nghiªm chØnh thùc hiÖn 1 2 . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, s®d, tËp 15, tr. 235. . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, s®d, tËp 15, tr. 241. 7 HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬. Thùc hiÖn nh÷ng chñ tr−¬ng cña Trung −¬ng, Xø uû Nam Bé l·nh ®¹o c¸c tæ chøc §¶ng vµ lùc l−îng vò trang cßn l¹i chuyÓn vµo bÝ mËt, gi÷ g×n lùc l−îng l©u dµi, chuyÓn h−íng ®Êu tranh, ë c¶ n«ng th«n vµ thµnh thÞ chèng l¹i chÝnh s¸ch “tè céng diÖt céng”, “c¶i c¸ch ®iÒn ®Þa” cña Mü - DiÖm, ®ßi chóng ph¶i thi hµnh nghiªm chØnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬. D−íi sù l·nh ®¹o cña Trung −¬ng §¶ng vµ trùc tiÕp lµ §¶ng bé Nam bé, c¸ch m¹ng miÒn Nam chuyÓn sang mét giai ®o¹n míi: ®Êu tranh chÝnh trÞ ®ßi Mü - DiÖm thi hµnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, chèng ¸p ®Æt chñ nghÜa thùc d©n kiÓu míi. II. L·nh ®¹o phong trµo ®Êu tranh ®ßi thi hµnh HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ Thùc hiÖn HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, ngµy 22-7-1954, Bé tæng T− lÖnh Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam ra lÖnh cho c¸c lùc l−îng vò trang ngõng b¾n ë c¸c thêi ®iÓm: B¾c Bé ngµy 27-7, Trung Bé ngµy 1- 8; Nam Bé ngµy 11- 8. LÖnh ngõng b¾n ®· ®−îc c¸c ®¬n vÞ Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam triÖt ®Ó thi hµnh trªn kh¾p c¸c mÆt trËn. ViÖc tËp kÕt vµ chuyÓn qu©n ®Òu ®−îc trËt tù thùc hiÖn ®óng kú h¹n. T¹i Nam Bé: Hµm T©n, Xuyªn Méc lµ vïng tËp kÕt 80 ngµy; Cao L·nh, §ång Th¸p M−êi lµ vïng tËp kÕt 100 ngµy. Riªng Cµ Mau lµ vïng tËp kÕt 200 ngµy cña lùc l−îng vò trang, c¸n bé c¸ch m¹ng. Cµ Mau cßn lµ n¬i tËp kÕt qu©n t×nh nguyÖn ViÖt Nam tõ Campuchia vÒ, cña ChÝnh phñ kh¸ng chiÕn Campuchia, bé ®éi Issarak cïng lùc l−îng vò trang tØnh Long Ch©u Hµ... Sau 200 ngµy tËp kÕt, ®¬n vÞ cuèi cïng cña bé ®éi ta ë Nam Bé lªn ®−êng ra B¾c. Tõ ®©y, 21 tØnh tõ vÜ tuyÕn 17 trë vµo, n»m trong vïng ®Þch t¹m thêi chiÕm ®ãng, kh«ng cßn lùc l−îng vò trang nh©n d©n, kh«ng cßn chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng, kh«ng cßn vïng gi¶i phãng, tæ chøc §¶ng rót vµo ho¹t ®éng bÝ mËt. §ång bµo vïng ®Þch chiÕm ®ãng ph¶i quay trë l¹i sèng d−íi ¸ch cai trÞ cña kÎ thï. Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ta ®Ó hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ ë miÒn Nam, tiÕn tíi thèng nhÊt ®Êt n−íc, b−íc vµo thêi kú gay go, gian khæ. Nh©n d©n miÒn Nam võa tr¶i qua cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p l¹i b−íc vµo cuéc ®Êu tranh míi ®Çy thö th¸ch, quyÕt liÖt. 8 Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nªu râ tÝnh chÊt cña cuéc ®Êu tranh ®ã lµ “cuéc ®Êu tranh l©u dµi, gian khæ”(1). Trªn c¬ së t×nh h×nh chÝnh trÞ vµ ®Æc thï vÒ kinh tÕ, x· héi cña miÒn Nam, Trung −¬ng §¶ng ®Ò ra nh÷ng nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng MiÒn Nam còng nh− quyÕt ®Þnh ph©n chia l¹i ®Þa bµn ho¹t ®éng ®Ó ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o cña §¶ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng vïng. Ngµy 6-9-1954, Bé ChÝnh trÞ ra b¶n chØ thÞ riªng cho §¶ng bé miÒn Nam. B¶n chØ thÞ chØ râ: “NhiÖm vô chung cña miÒn Nam lµ: cñng cè hoµ b×nh, ®ßi tù do d©n chñ vµ c¶i thiÖn d©n sinh, tiÕn tíi thùc hiÖn thèng nhÊt n−íc nhµ vµ hoµn thµnh ®éc lËp d©n chñ trong toµn quèc”(2). NghÞ quyÕt Bé ChÝnh trÞ (häp tõ ngµy 5 ®Õn ngµy 7-9-1954) VÒ t×nh h×nh míi, nhiÖm vô míi vµ chÝnh s¸ch míi cña §¶ng x¸c ®Þnh nhiÖm vô cña §¶ng ë MiÒn Nam trong giai ®o¹n hiÖn t¹i lµ: “l·nh ®¹o nh©n d©n miÒn Nam ®Êu tranh thùc hiÖn HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn, cñng cè hoµ b×nh, thùc hiÖn tù do d©n chñ (tù do ng«n luËn, tù do héi häp, tù do tæ chøc, tù do ®i l¹i, vv), c¶i thiÖn d©n sinh, thùc hiÖn thèng nhÊt vµ tranh thñ ®éc lËp...”(3). §Ó c¸c c¬ quan l·nh ®¹o cña §¶ng cã bé m¸y tæ chøc gän nhÑ, v÷ng ch¾c, dÔ b¸m trô ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn bÝ mËt, Bé ChÝnh trÞ quyÕt ®Þnh “Bá Côc Trung −¬ng MiÒn Nam, thµnh lËp Xø uû Nam Bé vµ c¸c Khu uû ”(4). Trªn c¬ së nhiÖm vô c«ng t¸c míi cña c¸ch m¹ng miÒn Nam, Trung −¬ng §¶ng, Bé ChÝnh trÞ quyÕt ®Þnh t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi miÒn Nam. Th¸ng 8-1954, tõ miÒn Trung, ®ång chÝ Lª DuÈn ®−îc Trung −¬ng ph©n c«ng trë l¹i Nam Bé l·nh ®¹o c¸ch m¹ng. §ång thêi, Trung −¬ng cö ph¸i ®oµn thay mÆt Trung −¬ng do ®ång chÝ Lª §øc Thä dÉn ®Çu vµo Nam Bé ®Ó phæ biÕn chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, vÒ HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn. §ång chÝ Ph¹m V¨n §ång thay mÆt Trung −¬ng giao nhiÖm vô cho mét sè trÝ thøc nh− NguyÔn H÷u Thä, Ph¹m Huy Th«ng... vµo Nam Bé ho¹t ®éng trong Phong trµo hßa b×nh. Sù t¨ng c−êng lùc l−îng l·nh ®¹o cña §¶ng ë Nam Bé ®· t¹o niÒm phÊn khëi vµ tin t−ëng cho c¸n bé, ®¶ng viªn 1 . Hå ChÝ Minh: Toµn tËp, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, H. 1996, tËp 7, tr. 322. . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn toµn tËp, s®d, tËp 15 (1954), tr. 273, 274. 3 . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, s®d, tËp 15, tr. 308. 4 . §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, s®d, tËp 15, tr. 281. 2 9 ®ang hµng ngµy ph¶i ®èi phã víi hµnh ®éng khñng bè cña Mü - DiÖm. Trung −¬ng cßn tiÕn hµnh ®µo t¹o, huÊn luyÖn cÊp tèc mét sè c¸n bé, ®¶ng viªn trung kiªn theo con ®−êng di c− vµo Nam ho¹t ®éng trong lßng ®Þch. Thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña Bé ChÝnh trÞ (9-1954), th¸ng 10-1954, t¹i khu c¨n cø Ch¾c B¨ng, trong rõng U Minh (VÜnh ThuËn, Cµ Mau), diÔn ra Héi nghÞ thµnh lËp Xø uû Nam Bé. §ång chÝ Lª DuÈn, ®ång chÝ Lª §øc Thä chñ tr× Héi nghÞ (1). Héi nghÞ nghe b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh miÒn Nam, vÒ ho¹t ®éng chuyÓn qu©n tËp kÕt ra B¾c; nghiªn cøu, th¶o luËn kÕ ho¹ch thùc hiÖn NghÞ quyÕt th¸ng 7-1954 cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng, NghÞ quyÕt th¸ng 9-1954 cña Bé ChÝnh trÞ, th«ng qua b¸o c¸o cña Trung −¬ng Côc tr−íc khi kÕt thóc nhiÖm kú. Qu¸n triÖt chñ tr−¬ng cña Trung −¬ng, Héi nghÞ ®· ®Ò ra nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ cho c¸c cÊp uû §¶ng ë Nam Bé lµ: “gi÷ g×n vµ cñng cè hoµ b×nh, ®ßi tù do d©n chñ, c¶i thiÖn d©n sinh, tiÕn tíi thùc hiÖn thèng nhÊt, ®éc lËp trong c¶ n−íc”2. Héi nghÞ ®· bµn nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cña c¸ch m¹ng Nam Bé nh− ph−¬ng ch©m c«ng t¸c, x©y dùng MÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, cñng cè §¶ng.... VÒ tæ chøc, Héi nghÞ thùc hiÖn viÖc gi¶i thÓ Trung −¬ng Côc miÒn Nam vµ thµnh lËp Xø uû Nam Bé, gåm c¸c ®ång chÝ: Lª DuÈn, Uû viªn Bé ChÝnh trÞ, BÝ th− Xø uû Ph¹m H÷u LÇu, Phã BÝ th− Xø uû. Hoµng D− Kh−¬ng (N¨m Kh−¬ng), Phã BÝ th− Xø uû. Phan V¨n §¸ng, Uû viªn Th−êng vô Xø uû. Lª Toµn Th−, Uû viªn Th−êng vô Xø uû. NguyÔn §øc ThuËn, Uû viªn Th−êng vô Xø uû. NguyÔn V¨n Linh (M−êi Cóc), Uû viªn Th−êng vô Xø uû. 1 . Cã ý kiÕn cho rÇng Héi nghÞ nµy do ®ång chÝ Lª §øc Thä chñ tr× mµ kh«ng cã ®ång chÝ Lª DuÈn. . Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh – ViÖn LÞch sö §¶ng : LÞch sö biªn niªn Xø ñy Nam Bé vµ Trung −¬ng Côc miÒn Nam (1954-1975), Nxb CTQG, H. 2002, tr. 41. 2 10 Ph¹m Th¸i B−êng (Ba B−êng), Uû viªn Th−êng vô Xø uû. NguyÔn Minh §−êng ( NguyÔn V¨n Mïi, T− Mïi, S¸u §−êng), Uû viªn Th−êng vô Xø uû. Ph¹m V¨n X« (Hai X«), xø uû viªn. Phan §øc (S¸u §øc, T− Th−êng), xø uû viªn. V¨n Viªn, xø uû viªn. Vâ V¨n Kh¸nh (B¶y Kh¸nh), xø uû viªn dù khuyÕt. Vâ V¨n KiÖt (S¸u D©n), xø uû viªn dù khuyÕt. Mai ChÝ Thä (N¨m Xu©n, T¸m Cao), xø uû viªn dù khuyÕt. Xø uû Nam Bé lµ cÊp trùc thuéc Trung −¬ng, trùc tiÕp l·nh ®¹o phong trµo c¸ch m¹ng Nam Bé. Ph¹m vi l·nh ®¹o cña Xø uû gåm c¸c §¶ng bé: Liªn tØnh miÒn T©y, Liªn tØnh miÒn Trung, Liªn tØnh miÒn §«ng vµ Khu bé Sµi GßnChî Lín(1). Song song víi viÖc tæ chøc l¹i bé m¸y, Trung −¬ng Côc miÒn Nam, Xø uû Nam Bé tÝch cùc l·nh ®¹o nh©n d©n Nam Bé tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ, theo ph−¬ng ph¸p hßa b×nh, chèng chÝnh phñ bï nh×n Ng« §×nh DiÖm, buéc ®èi ph−¬ng ph¶i thi hµnh HiÖp nghÞ Gi¬nev¬, thùc hiÖn tù do d©n chñ, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, tiÕn tíi tæng tuyÓn cö, thùc hiÖn thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ trªn c¶ n−íc. Ngay sau khi ®−îc ®−a vÒ lµm Thñ t−íng, Ng« §×nh DiÖm ra søc tuyªn truyÒn, lõa bÞp nh©n d©n r»ng ChÝnh phñ Sµi Gßn “kh«ng ë phe Nga, còng kh«ng ë phe Mü”, sÏ thùc hiÖn c¸c “c¶i c¸ch d©n chñ”. Ngµy 19-7-1954, Trung −¬ng Côc miÒn Nam ra ChØ thÞ h−íng dÉn c¸c cÊp §¶ng bé, liªn khu MiÒn T©y tuyªn truyÒn cho nh©n d©n thÊy râ Ng« §×nh DiÖm lµ tay sai nguy hiÓm cña Mü, nªu cao c¸c khÈu hiÖu “§¶ ®¶o B¶o §¹i, ®¶ ®¶o Ng« §×nh DiÖm” ë nh÷ng n¬i cã phong trµo ph¸t triÓn m¹nh, vËn ®éng trÝ thøc kh«ng céng t¸c víi DiÖm. 1 . Tuy Xø uû ®· thµnh lËp, nh−ng trªn thùc tÕ, cÊp uû §¶ng ë Nam Bé víi danh nghÜa Trung −¬ng Côc miÒn Nam vÉn chØ ®¹o phong trµo c¸ch m¹ng ë Nam Bé ®Õn hÕt 1954. 11 TiÕp ®ã, ngµy 20-7-1954, Trung −¬ng Côc miÒn Nam ra ChØ thÞ “VÒ m¹nh b¹o më réng tæ chøc, thóc ®Èy phong trµo ®ßi hoµ b×nh ë vïng t¹m chiÕm”, víi môc ®Ých ®Êu tranh ®ßi lËp l¹i hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng, chèng can thiÖp Mü, chèng ®Þch b¾t lÝnh, chèng s−u thuÕ, chèng ®Þch kÐo dµi vµ më réng chiÕn tranh ë §«ng D−¬ng. Trung −¬ng Côc yªu cÇu, ph¶i vËn dông c¸c h×nh thøc ®Êu tranh thÝch hîp, tuú vµo tr×nh ®é gi¸c ngé cña quÇn chóng, tr¸nh c−ìng Ðp, xa rêi quÇn chóng. Sau khi HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ vÒ chÊm døt chiÕn tranh, lËp l¹i hoµ b×nh ë §«ng D−¬ng ®−îc ký kÕt, ngµy 26-7-1954, Trung −¬ng Côc miÒn Nam truyÒn ®¹t cho c¸c cÊp bé §¶ng, lùc l−îng vò trang vµ nh©n d©n vÒ qu¸ tr×nh, diÔn biÕn cña Héi nghÞ Gi¬nev¬, nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña HiÖp ®Þnh. Bªn c¹nh viÖc kh¼ng ®Þnh viÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh lµ “mét th¾ng lîi vÜ ®¹i cña ta vµ lµ mét thÊt b¹i c¨n b¶n cña bän ®Õ quèc g©y chiÕn”(1), Trung −¬ng Côc ®· ph©n tÝch râ ©m m−u vµ hµnh ®éng ph¸ ho¹i hoµ b×nh cña ®Õ quèc Mü, thùc d©n Ph¸p vµ tay sai trong viÖc c¶n trë thùc hiÖn HiÖp ®Þnh, khñng bè, ¸m s¸t, mua chuéc, lung l¹c tinh thÇn c¸n bé, nh©n d©n ta, chia c¾t ®Êt n−íc, ph¸t ®éng néi chiÕn, b¾t lÝnh x©y dùng nguþ qu©n nguþ quyÒn. Trung −¬ng Côc nhËn ®Þnh, ®Þch sÏ dïng Ng« §×nh DiÖm ®Ó thùc hiÖn ©m m−u ph¸ ho¹i HiÖp ®Þnh. Trung −¬ng Côc chñ tr−¬ng kÞp thêi ph¸t ®éng chiÕn dÞch tuyªn truyÒn m¹nh mÏ trong toµn §¶ng, toµn d©n, trong c¸c vïng ®Þch t¹m chiÕm vµ ®« thÞ ®Ó chèng c¸c luËn ®iÖu xuyªn t¹c cña ®Þch, lµm tan r· tõng khèi nguþ quyÒn, nguþ qu©n; g©y tinh thÇn phÊn khëi trong nh©n d©n, ®ång thêi chØ râ nh÷ng khã kh¨n do kÎ thï g©y ra; chèng c¸c t− t−ëng l¹c quan qu¸ møc, cÇu an, thñ tiªu ®Êu tranh, côc bé ®Þa ph−¬ng; n©ng cao ý thøc c¶nh gi¸c, ®Ò phßng, thÊy râ nhiÖm vô ®Êu tranh l©u dµi, quyÕt liÖt, tin t−ëng tuyÖt ®èi vµo §¶ng, ChÝnh phñ vµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. Nh÷ng chØ thÞ trªn cña Trung −¬ng Côc ®· b−íc ®Çu cô thÓ ho¸ chñ tr−¬ng “chuyÓn h−íng c«ng t¸c trong vïng Ph¸p t¹m ®ãng qu©n”(2) do Héi 1 . Trung −¬ng Côc miÒn Nam: ChØ thÞ “VÒ tuyªn truyÒn gi¶i thÝch vµ vËn ®éng nh©n d©n, c¸n bé, qu©n ®éi, phÊn khëi chµo mõng th¾ng lîi vÜ ®¹i Gi¬nev¬ vµ c−¬ng quyÕt phÊn ®Êu ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c hiÖp −íc ®×nh chiÕn”, l−u t¹i kho l−u tr÷ ViÖn LÞch sö §¶ng, KH: II3/6/4.38. 2 . Trung −¬ng Côc miÒn Nam, ChØ thÞ vÒ l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ s¾p tíi, (11-8-1954), L−u t¹i kho l−u tr÷ Trung −¬ng §¶ng, KH: P42 - §V 78. 12 nghÞ lÇn thø s¸u (më réng) Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng ®Ò ra, chuyÓn phong trµo ®Êu tranh ë miÒn Nam sang mét h−íng míi. Do ch−a qu¸n triÖt kÞp thêi chñ tr−¬ng chuyÓn h−íng ®Êu tranh vµ ph−¬ng ch©m ho¹t ®éng, nhiÒu §¶ng bé ®Þa ph−¬ng miÒn Nam lóng tóng trong nhËn thøc vµ chØ ®¹o cô thÓ. Kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ nµy, Trung −¬ng Côc ®· ra nhiÒu chØ thÞ h−íng dÉn c¸c cÊp bé ®¶ng vÒ ph−¬ng h−íng ®Êu tranh chÝnh trÞ. Ngµy 11-8-1954, Trung −¬ng Côc chØ thÞ cho c¸c §¶ng bé ph¶i nhËn thøc râ s¸ch l−îc ®Êu tranh chÝnh trÞ trong lóc nµy lµ tËp hîp nh©n d©n thµnh mét mÆt trËn ®oµn kÕt réng r·i; ph−¬ng ch©m ®Êu tranh lµ hîp ph¸p vµ nöa hîp ph¸p lµ chÝnh. Trung −¬ng Côc chØ râ nh÷ng nhiÖm vô ®Êu tranh cô thÓ, nh− khi ®Þch lËp tÒ th× tæ chøc cho n«ng d©n ®Êu tranh yªu cÇu bÇu cö ®Ó n«ng d©n n¾m chÝnh quyÒn; ®Êu tranh gi÷ c¸c quyÒn tù do, d©n chñ, cñng cè c¸c tæ chøc chÝnh trÞ cña quÇn chóng, gi÷ v÷ng nh÷ng h×nh thøc n«ng héi c«ng khai, ph¸t ®éng quÇn chóng ®Êu tranh gi÷ v÷ng quyÒn tù do tÝn ng−ìng, chèng b¾t lÝnh, chèng thuÕ, duy tr× quyÒn lîi ruéng ®Êt, “C¸c tæ chøc §¶ng ph¶i ®Æt niÒm tin vµo sù l·nh ®¹o cña Trung −¬ng §¶ng vµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh theo ph−¬ng ch©m vµ s¸ch l−îc míi”(1). TiÕp ®ã, nhËn thÊy c¸c cuéc biÓu t×nh cña nh©n d©n Sµi Gßn - Chî Lín, Sãc Tr¨ng, CÇn Th¬, VÜnh Long diÔn ra ë gÇn n¬i qu©n Ph¸p ®ãng qu©n bÞ chóng ®µn ¸p, Trung −¬ng Côc chØ thÞ c¸c tØnh uû kh«ng nªn tæ chøc biÓu t×nh, mÝt tinh, treo cê gÇn n¬i qu©n Ph¸p ®ån tró, tr¸nh bÞ ®Þch ®µn ¸p. Trung −¬ng Côc nhÊn m¹nh “Lóc nµy lµ chóng ta ®−¬ng chuyÓn h−íng phong trµo. Chóng ta cÇn b¶o tån lùc l−îng, cñng cè c¬ së, nu«i d−ìng tinh thÇn cña nh©n d©n vµ ®Ò phßng ©m m−u khiªu khÝch, ph¸ ho¹i cña bän hiÕu chiÕn”. Thùc hiÖn chñ tr−¬ng cña §¶ng vÒ t×nh h×nh vµ nhiÖm c«ng t¸c míi, Trung −¬ng Côc khÈn tr−¬ng l·nh ®¹o c«ng t¸c chuyÓn qu©n, tËp kÕt. §Çu th¸ng 8-1954, Trung −¬ng Côc ra ChØ thÞ “VÒ viÖc tËp kÕt qu©n ®éi vµ chÝnh quyÒn”, qu¸n triÖt tíi c¸c cÊp bé, ®¶ng viªn, môc ®Ých, ý nghÜa cña viÖc tËp kÕt, nhiÖm vô cña nh÷ng ®ång chÝ tËp kÕt ra b¾c vµ nh÷ng ®ång chÝ ë l¹i; ®Þnh râ tiªu chuÈn lùa chän c¸n bé, chiÕn sÜ ®−a vµo diÖn tËp kÕt. ChØ thÞ nªu râ, chÝnh quyÒn cÊp x·, c¸c c¸n bé ®¶ng viªn (trõ nh÷ng ng−êi ®au èm, nh÷ng 1 . Trung −¬ng Côc miÒn Nam, ChØ thÞ vÒ l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ s¾p tíi, 11-8-1954, L−u t¹i kho L−u tr÷ Trung −¬ng §¶ng, KH: P42 - §V78. 13 ng−êi thùc sù cÇn thiÕt cho c«ng t¸c ngoµi B¾c, nh÷ng tr−êng hîp ë l¹i kh«ng cã lîi cho c¸ch m¹ng) ph¶i ë l¹i b¸m d©n, l·nh ®¹o quÇn chóng ®Êu tranh chÝnh trÞ. Lùc l−îng d©n, chÝnh, §¶ng ®i tËp kÕt ph¶i biªn chÕ thµnh c¸c ®¬n vÞ. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn qu©n, tËp kÕt, ë c¸c ®Þa ph−¬ng x¶y ra t×nh tr¹ng lµm lé bÝ mËt vÒ tªn tuæi c¸n bé ®i tËp kÕt, kÕ ho¹ch chuyÓn qu©n, nhiÒu n¬i cÊp uû bu«ng l¬i l·nh ®¹o, n¶y sinh t©m lý t¹m bî vµ t− t−ëng sai l¹c cho r»ng ®i tËp kÕt lµ ®Ó “ch¹y giÆc”, “h−ëng lîi c¸ nh©n”; mét sè c¸n bé, ®¶ng viªn thËm chÝ cßn tham «, l·ng phÝ tµi s¶n cña c¸ch m¹ng, g©y hoang mang vµ hiÓu lÇm cho quÇn chóng. ChÊn chØnh nh÷ng lÖch l¹c nµy, Trung −¬ng Côc ra ChØ thÞ sè 47/CTTWC (19-8-1954) “Gi÷ bÝ mËt vÒ viÖc tËp kÕt”, ChØ thÞ sè 48/CT-TWC (19-81954) “KiÓm tra chÆt chÏ tiÒn b¹c vµ tµi s¶n quèc gia”, ChØ thÞ sè 50/CTTWC (20-8-1954) vÒ thùc hiÖn ®óng ChØ thÞ tËp kÕt sè 41/CT-TWC. Th«ng qua c¸c chØ thÞ nµy, Trung −¬ng Côc yªu cÇu c¸c cÊp uû ph¶i l·nh ®¹o triÖt ®Ó chÊm døt ngay hiÖn t−îng lµm lé bÝ mËt, gi¸o dôc c¸n bé nhËn râ tÇm quan träng cña viÖc gi÷ bÝ mËt c«ng t¸c chuyÓn qu©n. TËp trung vµ b¶o vÖ tµi s¶n c¸ch m¹ng, gi¸o dôc tinh thÇn tiÕt kiÖm, kiÓm tra, kiÓm so¸t chÆt chÏ chi tiªu, thi hµnh kû luËt nghiªm kh¾c nh÷ng c¸ nh©n tham «, ¨n c¾p tµi s¶n cña c¸ch m¹ng; l·nh ®¹o x©y dùng t− t−ëng cho c¸n bé vµ nh©n viªn c¸c cÊp, lµm cho hä vµ nh©n d©n hiÓu râ viÖc chuyÓn qu©n tËp kÕt lµ ®Ó “x©y dùng lùc l−îng qu©n ®éi nh©n d©n hïng m¹nh, cét trô b¶o ®¶m hoµ b×nh, thèng nhÊt, ®éc lËp, d©n chñ. NhËn thÊy cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c−êng c«ng t¸c l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi viÖc chuyÓn qu©n, tËp kÕt, ngµy 23-10-1954, Trung −¬ng Côc ra NghÞ quyÕt thµnh lËp c¸c §¶ng uû chuyÓn qu©n ë c¸c khu, c¸c tØnh vµ ë khu tËp kÕt Cµ Mau; tæ chøc c¸c chi bé ®¶ng trong c¸c ®¬n vÞ ®¹i ®éi lùc l−îng d©n, chÝnh, §¶ng. C¸c §¶ng uû chuyÓn qu©n chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mÆt chuyÓn qu©n, viÖc x©y dùng lùc l−îng thuéc vÒ Qu©n uû vµ Bé t− lÖnh cÊp khu. §¶ng uû chuyÓn qu©n ë tØnh ®Æt d−íi sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña §¶ng uû chuyÓn qu©n cÊp khu; §¶ng uû chuyÓn qu©n khu tËp kÕt Cµ Mau chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Trung −¬ng Côc vÒ l·nh ®¹o cuéc chuyÓn qu©n ra B¾c. 14 §Õn th¸ng 11-1954, sau khi lùc l−îng vò trang c¸ch m¹ng ®· di chuyÓn khái Hµm T©n, Xuyªn Méc, Trung −¬ng Côc chØ thÞ c¸c Trung ®oµn uû, §¶ng uû chuyÓn qu©n c¸c cÊp chuÈn bÞ chu ®¸o vµ khÈn tr−¬ng c«ng t¸c chuyÓn qu©n ë Cµ Mau. Ngµy 15-11-1954, tÊt c¶ c¸c c¸n bé, c¸c ®¬n vÞ d©n, chÝnh, §¶ng bµn giao xong c«ng viÖc, tËp trung ®Ó lªn ®−êng ra B¾c. §èi víi nh÷ng ®Þa ph−¬ng khi lùc l−îng ta rót ®i mµ ®èi ph−¬ng ch−a tíi lËp chÝnh quyÒn, Trung −¬ng Côc chØ ®¹o ®Ó l¹i mét hoÆc hai c¸n bé chÝnh quyÒn ë l¹i ho¹t ®éng gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña d©n, gi÷ g×n trÞ an. C¸c ®ång chÝ ë l¹i tranh thñ thêi gian h−íng dÉn nh©n d©n häc tËp tµi liÖu ®×nh chiÕn, häc tËp b¶n th«ng b¸o cña Uû ban quèc tÕ vÒ thi hµnh c¸c quyÒn tù do, d©n chñ, kh«ng tr¶ thï ng−êi céng t¸c víi ®èi ph−¬ng trong thêi kú kh¸ng chiÕn, h−íng dÉn nh©n d©n ®Êu tranh c«ng khai, hîp ph¸p ®ßi ®Þch thi hµnh c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬. Mét sè n¬i, nh©n d©n ®· s¸ng kiÕn cö thªm ng−êi thay mÆt d©n tham gia gi¶i quyÕt c«ng viÖc. §ång thêi víi chuyÓn qu©n, tËp kÕt, chuyÓn giao vïng gi¶i phãng cña ta cho ®Þch qu¶n lý, Trung −¬ng Côc ®· khÈn tr−¬ng s¾p xÕp l¹i tæ chøc ®¶ng vµ rót vµo ho¹t ®éng bÝ mËt; chuyÓn §oµn Thanh niªn Lao ®éng vµo ho¹t ®éng bÝ mËt; gi¶i thÓ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ quÇn chóng kh¸c; h×nh thµnh nh÷ng tæ chøc quÇn chóng biÕn t−íng nh− Héi ®×nh, Héi lµng... gÊp rót chØ ®¹o viÖc më c¸c líp huÊn luyÖn ng¾n ngµy ®Ó chuyÓn h−íng nhiÖm vô cho c¸n bé, ®¶ng viªn ë l¹i; ®µo t¹o thªm c¸n bé t¨ng c−êng cho c¸c thµnh phè lín, c¸c vïng d©n téc, t«n gi¸o; tæ chøc ch«n dÊu vò khÝ phßng khi ®Þch ph¶n béi HiÖp ®Þnh... Tranh thñ thêi gian tr−íc khi bµn giao cho ®èi phu¬ng t¹m thêi kiÓm so¸t, Trung −¬ng Côc chØ ®¹o viÖc thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch cña chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ®èi víi vïng tËp kÕt. Ngµy 25-8-1954, Uû ban Qu©n chÝnh tiÕp qu¶n khu tËp kÕt ®−îc thµnh lËp, Trung −¬ng Côc chØ ®¹o viÖc thùc hiÖn ngay mét sè chÝnh s¸ch ®èi víi nh©n d©n nh−: ®æi tiÒn Ng©n hµng §«ng D−¬ng cho nh÷ng ng−êi cã tiÒn Cô Hå; chØ thÞ cho TØnh uû B¹c Liªu ®iÒu tra t×nh h×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vïng tËp kÕt, ®Æt kÕ ho¹ch cô thÓ gióp ®ì n«ng d©n lµm mïa, huy ®éng bé ®éi ®ãng trªn ®Þa bµn gióp ®ì nh©n d©n; tuyªn bè xo¸ nî tiÒn vµ nî lóa cho n«ng d©n, x©y dùng c¬ së tr−êng häc, tr¹m x¸, söa sang cÇu cèng, gióp ch¨m sãc gia ®×nh th−¬ng binh, liÖt sü, ch¨m sãc 15 c¸n bé, chiÕn sÜ bÞ ®Þch giam gi÷ trë vÒ... Trung −¬ng Côc chØ thÞ cho c¸c TØnh uû trong khi thùc hiÖn nhiÖm vô chuyÓn h−íng c«ng t¸c, ph¶i chó ý b¶o vÖ tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n cña nh©n d©n. Trung −¬ng Côc miÒn Nam cßn chñ tr−¬ng x©y dùng khu tËp kÕt Cµ Mau thµnh h×nh mÉu chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ®Ó nh©n d©n c¶m nhËn chÕ ®é ViÖt Nam D©n chñ céng hßa, t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n d©n ®Êu tranh gi÷ v÷ng quyÒn lîi do c¸ch m¹ng ®em l¹i. Trong chØ thÞ “VÒ c«ng t¸c quan träng ë x· hiÖn nay”ngµy (5-10-1954), Trung −¬ng Côc chØ thÞ c¸c chi bé x· ph¶i hÕt søc ch¨m lo c«ng t¸c d©n sinh: l·nh ®¹o nh©n d©n lµm ®ª, ®Ëp, b¶o vÖ s¶n xuÊt; ®Èy m¹nh gi¸o dôc b×nh d©n; gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh y tÕ. Trung −¬ng Côc nhÊn m¹nh “Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô vÊn ®Ò t− t−ëng cÇn ph¶i th«ng suèt. X¸c ®Þnh râ quan ®iÓm chÝnh quyÒn ta lµ chÝnh quyÒn cña d©n, v× d©n mµ cã, nªn ph¶i ch¨m lo, phôc vô nh©n d©n. Khi chÝnh quyÒn, qu©n ®éi rót ®i, §¶ng vÉn tiÕp tôc lµm. ChÝnh quyÒn phôc vô nh©n d©n ®Õn cïng”(1) D−íi sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña Trung −¬ng Côc, TØnh uû Cµ Mau tËp trung hµng tr¨m c¸n bé tØnh, hµng ngµn c¸n bé huyÖn vµ x· tham gia x©y dùng khu tËp kÕt. TØnh B¹c Liªu xuÊt ng©n s¸ch hµng tr¨m ngµn ®ång, trªn 10.000 tÊn g¹o göi thùc phÈm, thuèc thang cho bé ®éi, c¸n bé vµ nh©n d©n trong khu tËp kÕt. Phßng HËu cÇn ph©n khu miÒn T©y ®ãng gãp 20.000 tÊn g¹o. Trong khu tËp kÕt, chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng x©y dùng hµng tr¨m ng«i nhµ míi cho nh©n d©n, x©y dùng 875 tr−êng häc cho con em ®ång bµo, lËp thªm 24 tr¹m y tÕ, nhµ hé sinh. ViÖc vÖ sinh phßng bÖnh, c«ng t¸c thÓ dôc thÓ thao, v¨n nghÖ ®−îc g©y thµnh phong trµo. §ång bµo nhiÒu n¬i ®· ®Õn tham quan h×nh mÉu cña khu tËp kÕt. ViÖc tæ chøc, thùc hiÖn x©y dùng khu tËp kÕt 200 ngµy ë Cµ Mau ®· ¶nh h−ëng lín ®Õn nh©n d©n. H×nh ¶nh cña chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ®· kh¾c s©u trong lßng ng−êi d©n Nam Bé. 1 . ChØ thÞ sè 65/CT-TWC (5-10-1954), L−u t¹i ViÖn LÞch sö §¶ng, KH: II3/6/4.64. 16 T¹i thÞ trÊn Cµ Mau, ngµy 31-1-1955, diÔn ra lÔ bµn giao khu tËp kÕt 200 ngµy cho phÝa Ph¸p. §«ng ®¶o nh©n d©n d©n mang theo b¨ng, cê, ¶nh B¸c Hå ®· tËp hîp t¹i s©n vËn ®éng Cµ Mau, ®Ó chia tay nh÷ng ng−êi ®i tËp kÕt. §ång chÝ Ph¹m Hïng, Uû viªn Trung −¬ng §¶ng, Tr−ëng ban liªn l¹c ®×nh chiÕn Nam Bé ph¸t biÓu tr−íc nh÷ng ng−êi ra ®i vµ bµ con ë l¹i. §ång chÝ Lª DuÈn c«ng khai lªn tµu ra B¾c(1). Sau gÇn 7 th¸ng thi hµnh HiÖp ®Þnh ®×nh chiÕn, Nam Bé ®−îc bµn giao cho qu©n ®éi Liªn hiÖp Ph¸p t¹m thêi chiÕm ®ãng. Trong khi §¶ng, ChÝnh phñ, nh©n d©n ta nghiªm chØnh thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, viÖc tËp kÕt chuyÓn giao ®−îc §¶ng bé vµ nh©n d©n miÒn Nam tu©n thñ thùc hiÖn rÊt nghiªm tóc th× bän ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò tay sai Ng« §×nh DiÖm ra søc ph¸ ho¹i HiÖp ®Þnh. Lµ thµnh viªn tham dù Héi nghÞ Gi¬nev¬, ngµy 27-7-1954, W.Bi®«n SimÝt (Walter Bedall Smith) tr−ëng ph¸i ®oµn Mü t¹i Héi nghÞ tuyªn bè tuyªn ng«n cña ChÝnh phñ Mü ghi nhËn c¸c tho¶ −íc qu©n sù vµ b¶n tuyªn bè cuèi cïng cña Héi nghÞ vµ cam kÕt “sÏ kh«ng dïng ®Õn vò lùc ®Ó lµm tæn h¹i ®Õn c¸c v¨n kiÖn Êy” 2. Nh−ng liÒn sau ®ã, Tæng thèng Mü Aixenhao tuyÕn bè Mü kh«ng ký HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ nªn kh«ng bÞ rµng buéc bëi HiÖp ®Þnh Êy. Chñ tÞch Uû ban ngo¹i giao Th−îng nghÞ viÖn Mü cßn tr¾ng trîn h¬n, cho r»ng HiÖp nghÞ Gi¬nev¬ chØ lµ mét HiÖp nghÞ ngõng b¾n, sÏ cã thÓ huû bá bÊt cø lóc nµo. Nh÷ng tuyªn bè cña Mü ph¬i bµy râ ©m m−u ph¸ ho¹i HiÖp nghÞ Gi¬nev¬ cña chóng. MÆc dÇu HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ cã nh÷ng ®iÒu kho¶n: cÊm ®−a thªm qu©n ®éi, nh©n viªn qu©n sù, vò khÝ, ®¹n d−îc vµo ViÖt Nam; cÊm lËp thªm c¨n cø qu©n sù míi. Nh−ng t¹i miÒn Nam, Mü ra søc x©y dùng hÖ thèng c¨n cø qu©n sù; x©y dùng, më réng ®−êng chiÕn l−îc, ®−a vµo miÒn Nam vò khÝ c¸c lo¹i vµ dông cô chiÕn tranh còng nh− nh©n viªn qu©n sù, t¨ng c−êng cho ph¸i 1 . Nöa ®ªm, tr−íc lóc nhæ neo, can« ®· ra ®ãn ®ång chÝ trë l¹i Cµ Mau ho¹t ®éng. 2 . Tµi liÖu mËt Bé quèc phßng Mü vÒ cuéc chiÕn tranh ViÖt Nam, t. 1, tr. 60. L−u t¹i ViÖn LÞch sö §¶ng , ký hiÖu: C 3/3.9 17 ®oµn cè vÊn qu©n sù Mü MAAG. Ngµy 8-9-1954, ®Õ quèc Mü lËp ra tæ chøc HiÖp −íc §«ng Nam ¸ (SEATO) víi môc ®Ých ng¨n chÆn lµn sãng x· héi chñ nghÜa trµn qua vÜ tuyÕn 17 xuèng §«ng Nam ¸, ®Æt miÒn Nam ViÖt Nam, Lµo vµ Campuchia d−íi c¸i « b¶o trî cña tæ chøc nµy. Khèi SEATO thùc chÊt lµ mét liªn minh chèng céng khu vùc, lµm chç dùa cho ©m m−u x©m l−îc ViÖt Nam vµ §«ng D−¬ng cña ®Õ quèc Mü. Tõ th¸ng 1-1955, Mü chÝnh thøc viÖn trî qu©n sù cho chÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm. Sau khi lªn n¾m chÝnh quyÒn, Ng« §×nh DiÖm r¸o riÕt x©y dùng bé m¸y chÝnh quyÒn tõ Trung −¬ng ®Õn cÊp x·, lËp ra c¸c tæ chøc chÝnh trÞ ph¶n ®éng nh− ®¶ng “CÇn lao nh©n vÞ”, “Phong trµo c¸ch m¹ng quèc gia”, “Thanh niªn céng hßa”, “Phô n÷ liªn ®íi” “TËp ®oµn c«ng d©n”... ®Ó t¹o c¬ së x· héi lµm hËu thuÉn cho chÝnh quyÒn. Bé m¸y chÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm bÒ ngoµi cã vÎ lµ mét hÖ thèng chÝnh quyÒn ®éc lËp, nh−ng thùc chÊt Mü n¾m vµ chi phèi toµn bé c¸c bé, ngµnh th«ng qua ph¸i ®oµn cè vÊn Mü. Mäi chñ tr−¬ng vÒ chÝnh s¸ch ®èi néi, ®èi ngo¹i cña chÝnh quyÒn Sµi Gßn ®Òu do Mü ®Þnh ®o¹t. HÖ thèng cè vÊn Mü n»m ngay trong phñ Tæng thèng, ë Bé Tæng Tham m−u, Nha c¶nh s¸t, c¸c ®¬n vÞ qu©n ®éi cho tíi c¸c ®Þa ph−¬ng. Víi ©m m−u th©m ®éc dïng ng−êi ch©u ¸ ®¸nh ng−êi ch©u ¸, Mü ®· gióp chÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm x©y dùng mét ®éi qu©n chÝnh quy cã ®ñ h¶i, lôc, kh«ng qu©n trªn c¬ së c¶i tæ l¹i qu©n ®éi quèc gia ViÖt Nam thµnh nh÷ng ®¬n vÞ ®−îc huÊn luyÖn theo nh÷ng c¸ch thøc cña qu©n ®éi Mü. Mü DiÖm x©y dùng lùc l−îng trÞ an gåm hµng chôc v¹n tªn; mét ®éi qu©n c¶nh s¸t c¬ ®éng 4-5 v¹n tªn vµ mét sè ®¬n vÞ phßng thñ ®Þa phu¬ng. ChÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm ra søc nhåi sä lùc l−îng nguþ qu©n t− t−ëng chèng céng, mét c¸ch cã hÖ thèng. Ngoµi lùc l−îng chiÕn tranh t©m lý, chóng cßn ®−a c¸c ®¶ng ph¸i, cha cè ph¶n ®éng ho¹t ®éng trong c¸c ®¬n vÞ gi¸o ph¸i. §Ó tá ra lµ chÝnh quyÒn thùc sù quan t©m ®Õn ®êi sèng nh©n d©n, chÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm cã mét sè ho¹t ®éng mþ d©n nh− ph¸t hµng viÖn trî, ®Ò ra mét sè chÝnh s¸ch c¶i c¸ch vÒ kinh tÕ. Song ®iÒu ®ã kh«ng thÓ che giÊu bé mÆt thËt cña chóng. 18 VÒ tù do d©n chñ, chóng gi¶i t¸n vµ cÊm c¸c tæ chøc quÇn chóng nh− tæ ®æi c«ng, vÇn c«ng ho¹t ®éng; ®ãng cöa c¸c tê b¸o cã xu h−íng tiÕn bé, c¸c tr−êng häc b×nh d©n; cÊm héi häp tô tËp qu¸ 5 ng−êi; thiÕt qu©n luËt ë n«ng th«n. Mäi quyÒn tù do d©n chñ cña nh©n d©n miÒn Nam bÞ bãp nghÑt. VÒ kinh tÕ, chóng ñng hé ®Þa chñ ®ßi l¹i ruéng ®Êt cña n«ng d©n ®· ®−îc chia trong kh¸ng chiÕn; chóng t¨ng thuÕ hµng hãa, thuÕ ®Êt, thuÕ chî; chia l¹i c«ng ®iÒn, kh«ng chia cho phô n÷, truÊt phÇn cña c¸n bé, bé ®éi kh¸ng chiÕn. Chóng −u ¸i ®Þa chñ, ph¶n ®éng. §ång bµo khu V, ®ång bµo Thiªn chóa gi¸o miÒn B¾c bÞ chóng dô dç, c−ìng bøc di c−, ®· bÞ chóng Ðp ®i x©y dùng c¸c khu trï mËt, khu ®inh ®iÒn. Theo c¸c ®iÒu kho¶n trong HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬, toµn bé lùc l−îng qu©n sù, chÝnh trÞ cña Ph¸p ë MiÒn B¾c dån vµo Nam. §i cïng chóng lµ hµng v¹n tªn ph¶n ®éng, tay sai vµ hµng chôc v¹n ®ång bµo C«ng gi¸o bÞ lõa bÞp, c−ìng bøc di c− vµo. Ng« §×nh DiÖm trùc tiÕp ra Hµ Néi kiÓm tra viÖc di c−. Sù can thiÖp tr¾ng trîn cña Mü - DiÖm trong viÖc di c− cña nh©n d©n miÒn B¾c vµo Nam ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho c¸ch m¹ng n−íc ta. ChÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm tiªu diÖt c¸c lùc l−îng vò trang ®èi lËp, th©n Ph¸p nh− B×nh Xuyªn, Hßa H¶o, Cao §µi...§ång thêi víi viÖc dïng vò lùc, chóng cßn ra søc mua chuéc dô hµng c¸c thñ lÜnh nh»m lµm tan r· lùc l−îng vò trang c¸c gi¸o ph¸i. Cïng víi viÖc trÊn ¸p c¸c gi¸o ph¸i, chÝnh quyÒn ng« §×nh DiÖm thùc hiÖn viÖc ®µn ¸p phong trµo c¸ch m¹ng; b¾t, giÕt c¸n bé, ®¶ng viªn céng s¶n vµ quÇn chóng yªu n−íc. Ngµy 16-7-1955, Ng« §×nh DiÖm tuyªn bè kh«ng bÞ rµng buéc bëi HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬. Th¸i ®é vµ hµnh ®éng ph¸ ho¹i HiÖp ®Þnh cña chÝnh quyÒn tay sai Ng« ®×nh DiÖm ®· ®i ng−îc l¹i nguyÖn väng cña nh©n d©n miÒn Nam lµ ®éc lËp, thèng nhÊt vµ hßa b×nh. C¸c tÇng líp nh©n d©n miÒn Nam bÞ ®µn ¸p, khñng bè ®· c¨m ghÐt chÕ ®é ®éc tµi ph¸t xÝt, nhiÖt liÖt h−ëng øng ®−êng lèi ®Êu tranh cña §¶ng ®ßi hßa b×nh, thèng nhÊt, c¬m ¸o, tù do. 19