Tài liệu Báo cáo độc học môi trường đề tài xi mạ.ppt

TRƯƠNG ĐẠ HỌ LẠ HÔNG KHOA ̣ÔNG NGHỆ ṢNH HỌ – MỘ TRƯƠNG MÔN : ĐỘ̣ HỌ MỘ TRƯƠNG ĐÊ TÀ: TÌ HIÊU VÊ CHÂT THAI TRONG NGANH CÔNG NGHIỆP XI ̀A Lớp 09̀T112: Nhóm 10 GVHD: PHAN THI PHẦ SVTH: NGUYỄN QUANG TUYÊN ĐẶNG VĂN THANH LẦ HƯU HẬU NGUYỄN ĐƯC HUY NỘ̣ DUNG PHÂN ̀: TÌ HIÊU VÊ NƯƠC THAI XI ̀A 1. KHAI NIỆ̀ 2. ĐẶC TRƯNG CỦA NƯƠC THAI XI ̀A 3. ANH HƯƠNG CỦA NƯƠC THAI XI ̀A ĐÊN ̀ÔI TRƯƠNG VA CON NGƯƠI 4. HIỆN TRANG Ô NHIỄ̀ ̀ÔI TRƯƠNG DO NƯƠC THAI XI ̀A TAI VIỆT NÀ PHÂN ̀̀: PHƯƠNG PHAP PHONG TRANH VA XƯ LL PHÂN I: TÌ HIÊU VÊ NƯƠC THAI XI ̀A ̣. TÔNG QUAN VÊ X̣ MA 1. Khá ńệm Xi mạ là quá trình điện kết tủa kim loại lên bề mặt nền một lớp phủ có những tính chất cơ lý hóa.. đáp ứng được các yêu cầu mong muốn. Các phần chính của thiết bị xi mạ. Anot bằng kim loại mạ + Vật cần mạ (catot) - Dung dịch mạ Hình 1: Sơ đồ thiết bị mạ 2. ̣ac thành phần chính bể mạ  Dung dịch mạ: gồm có muối dẫn điện, ion kim loại cần mạ, chất đệm, các chất phụ gia  Catốt dẫn điện: chính là vật cần được mạ  Anot dẫn điện: có thể tan hoặc không tan  Bể chứa: bằng thép, thép lót cao su, polypropylen, polyvinylclorua .. chịu được dung dịch mạ  Nguồn điện một chiều dùng để chỉnh lưu 3. Mục đích của v́ệc x́ mạ Để chống ăn mòn, phục hồi kích thước, trang sức, chống mòn, tăng cứng, phản quang, dẫn điện.  ̣ó thể ch́a ra thành 03 lớp mạ thông dụng: Lớp mạ kim loại: các kim loại Cr, Ni, Zn, Sn, Cu, Pb, Cd, Ag, Au và Pt Lớp mạ hợp kim: Cu-Ni, Cu-Sn, Pb-Sn, Sn-Ni, Ni-Co, Ni-Co, Ni-Cr và Ni-Fe Lớp mạ composit: Các hạt rắn nhỏ và phân tán như Al2O3, SiC, TiO2, SiO2, Kim Cương, Graphit..  Dây chuyền công nghệ chung của công nghệ x́ mạ: Vật cần mạ Dung mố Bụ́, gỉ Làm sạch cơ học Bụ́ ḱm loạ́ ̀ài nhẵn, đánh bóng ọc Hơi dung môi Tẩy dầu, mỡ ̣hất làm bóng ŃSO4, H3BO3 ̣r6+ Hơi, axit Làm sạch bằng hoa học và điện hoá NaOH, Ḥl, H2SO4 Mạ crôm Nước thải chứa dầu mỡ Zn(̣N)2 Zṇl2 ZnO NạN NaOH H3BO3 Mạ Ńken Mạ kẽm Ń2+, ax́t ̣N-, Zn2+, ax́t Ax́t, ḱềm H2SO4 NạN ̣uSO4 ̣u(̣N)2 Mạ đồng ̣u2+, ax́t Axit Muội Au Muội Ag Mạ vàng ̣N-, ax́t QUY TRÌNH ̣ÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỢ́ THẠ̉ DÂY ̣HUYÊN MA LÒ MA BỂ MA ̣̣. ĐẶ̣ TRƯNG ̣ỦA NƯỢ́ THẠ̉ X̣ MA • Nước thải từ quá trình xi mạ có thành phần đa dạng về nồng độ và pH biến đổi rộng từ 2 - 3 đến 10 - 11. • Đặc trưng chung của nước thải ngành xi mạ là chứa hàm lượng cao các muối vô cơ và kim loại nặng. Tuỳ theo kim loại của lớp mạ mà nguồn ô nhiễm có thể là Cu, Zn, Cr, Ni,… và cũng tuỳ thuộc vào loại muối kim loại được sử dụng mà nước thải có chứa các độc tố như cyanua, sunfat, amoni, crômat,… Các chất hữu cơ ít có trong nước thải xi mạ, phần chủ yếu là chất tạo bông, chất hoạt động bề mặt … nên BOD, COD thường thấp và không thuộc đối tượng xử lý. Đối tượng xử lý chính là các ion vô cơ mà đặc biệt là các muối kim loại nặng như Cr, Ni, Cu, Fe, … Bảng chất lượng nước thả́ ngành x́ mạ III. ANH HƯƠNG CỦA NƯƠC THAI XI ̀A ĐÊN ̀ÔI TRƯƠNG VA CON NGƯƠI 1. Ảnh hưởng đến mố trường: - Là độc chất đối với cá và thực vật nước - Tiêu diệt các sinh vật phù du, gây bệnh cho cá và biến đổi các tính chất lí hoá của nước, tạo ra sự tích tụ sinh học đáng lo ngại theo chiều dài chuỗi thức ăn. Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy, với nồng độ đủ lớn, sinh vật có thể bị chết hoặc thoái hóa, với nồng độ nhỏ có thể gây ngộ độc mãn tính hoặc tích tụ sinh học, ảnh hưởng đến sự sống của sinh vật về lâu về dài. - Ảnh hưởng đến đường ống dẫn nước, gây ăn mòn, xâm thực hệ thống cống rãnh. - Ảnh hưởng đến chất lượng cây trồng, vật nuôi canh tác nông nghiệp, làm thoái hoá đất do sự chảy tràn và thấm của nước thải. - Ảnh hưởng đến hệ thống xử lý nước thải, cần tách riêng nếu không sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của vi sinh vật khi thực hiện xử lý sinh 2. Ảnh hưởng đến con ngườ́: - Xi mạ là ngành có mật độ gây ô nhiễm môi trường cao bởi hơi hóa chất, nước thải có chứa các ion kim loại nặng, kim loại độc ảnh hưởng tới sức khỏe con người gây nên nhiều căn bệnh khó chữa, nguy hiểm tới tính mạng. Nước thải từ các quá trình xi mạ kim loại, nếu không được xử lý, qua thời gian tích tụ và bằng con đường trực tiếp hay gián tiếp, chúng sẽ tồn đọng trong cơ thể con người và gây các bệnh nghiêm trọng, như viêm loét da, viêm đường hô hấp, eczima, ung thư,... 3. ̣hất thả́ nguy hạ́ ngành x́ mạ STT Vấn đề Ô nhiễm môi Trường ̀ô Tả (1) 1 Bụi, khí thải, mùi hôi Gỉ, bụi kim loại SiO2,Cr2O3 .. hơi HCN, hơi axit… 2 Chứa Axit -kiềm: H2SO4, HCl – NaOH, Na2CO3 3 Chứa Xyanua CN- Công đoạn (2) - - - Làm sạch, mài nhẵn đánh bóng khô Đánh bóng ướt, Bể chứa nước thải xi mạ 5 Chứa Crôm ( Cr6+, Fe2+, Cu2+… Dầu mỡ Gây bệnh về mắt, phổi, ngoài da ̀ã CTNH (4) 07 02 02 Làm sạch bề mặt bằng hóa học và điện hóa Các quá trình mạ Gây ăn mòn 07 02 02 Quá trình mạ đồng, kẽm, vàng Nước thải chứa độc tố xianua đồng gây ô nhiễm nguồn nước 07 02 03 Mạ crôm và rữa sau khi mạ rất độc cho người và động vật. Cromat là chất gây ung thư da, ung thư phổi 07 02 03 Nước thải 4 Tác động (3) Tẩy dầu mỡ xử lý bề mặt vật liệu mạ 13 3. ̣hất thả́ nguy hạ́ ngành x́ mạ (tt) 6 7 8 Chất thải rắn & CTNH Bùn thải xi mạ (Tồn tại dưới dạng kết tủa hydroxit kim loại) HTXLNT Gây ô nhiễm 07 01 08 môi trường Cháy, nổ Tẩy rữa bằng dung môi, dung dịch Axit Là các chất dễ cháy, nổ, bay hơi gây độc đối với công nhân Quá trình Mạ Muối đồng, muối xianuca gây ngộ độc cấp tính cho người công nhân làm việc trực tiếp Sự cố môi trường Tai nạn lao động 14 Công đoạn Chất thải chính Tác động ̀ã chất thải nguy hại ̀ài thô, mài tinh Bụi bột mài, bụi kim loại, SiO2,Cr2O3 Gây bệnh về mắt, phổi, ngoài da 07 03 07 Quay bóng khô Bụi mùn cưa, dầu hôi, oxit kim loại Bụi công nghiệp ảnh hưởng đến môi trường 03 08 08 Quay bóng ướt Bột kim loại, axit sunfuric, các chất hoạt động bề mặt Nước thải axit, cặn thải kim loại gây ô nhiễm môi trường, hơi axit, khí hydro dễ gây các bệnh đường hô hấp 07 03 09 Tẩy dầu mỡ bằng dung môi hữu cơ Các chất dầu mỡ, dung môi, hơi dung môi,cặn kim loại Là các chất dễ cháy, nổ, bay hơi gây độc đối với công nhân 07 01 07 Tẩy rỉ hóa học Dung dịch axit, muối kim loại nặng Nước thải có PH thấp, gây ăn mòn, các kim loại nặng gây độc 07 01 06 ̀ạ kẽm Nước có PH cao, chứa nhiều kẽm, muối kẽm, muối xianua,.. Nước thải có chứa nhiều kẽm, xianua gây ô nhiễm môi trường 07 02 03 ̀ạ Niken ̀uối Niken, muối florua, axit boric, axit sunfuric, khí độc thoát ra từ bể mạ Nước thải chứa kim loại nặng gây ô nhiễm môi trường Khí độc ảnh hưởng đến sức khỏe 07 02 03 ̀ạ Crom Axit sunfuric, axit cromic Nước thải có chứa cromat rất độc cho người và động vật. Cromat là chất gây ung thư da, ung thư phổi 07 02 03 ̀ạ đồng Nước thải có chứa muối vô cơ cao,muối đồng, muối amoni, xianua Nước thải chứa độc tố xianua đồng gây ô nhiễm nguồn nước ̀uối đồng, muối xianuca gây ngộ độc cấp tính cho người công nhân làm việc trực tiếp 07 02 03 ̣ac nguồn ô nh́ễm trong x́ mạ ̣V. ḤỆN TRANG Ô NḤÊM MỘ TRƯƠNG DO NƯỢ́ THẠ̉ X̣ MA TẠ ṾỆT NAM - Hiện tại, chúng ta đang tập trung phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ, trong đó kỳ vọng đặc biệt vào ngành gia công kim loại. Do vậy, nhu cầu gia công mạ kim loại ngày càng lớn và cũng từ đó việc xử lý chất thải trong gia công mạ - một yếu tố có nhiều khả năng phá hủy môi trường, là hết sức cần thiết và cần được giải quyết triệt để. - Kết quả khảo sát tại một số nhà máy cơ khí ở Hà Nội cho thấy, nồng độ chất độc có hàm lượng các ion kim loại nặng, như crôm, niken, đồng... đều cao hơn nhiều so với tiêu chuẩn cho phép; một số cơ sở mạ điện tuy có hệ thống xử lý nước thải nhưng chưa chú trọng đầy đủ đến các thông số công nghệ của quá trình xử lý để điều chỉnh cho phù hợp khi đặc tính của nước thải thay đổi. Nước thải công nghiệp chưa qua xử lý xả trực tiếp ra môi trường. - Tại TP.HCM, Bình Dương và Đồng Nai, kết quả phân tích chất lượng nước thải của các nhà máy, cơ sở xi mạ điển hình ở cả 3 địa phương này cho thấy, hầu hết các cơ sở đều không đạt tiêu chuẩn nước thải cho phép: hàm lượng chất hữu cơ cao, chỉ tiêu về kim loại nặng vượt nhiều lần tiêu chuẩn cho phép, COD dao động trong khoảng 320-885 mg/lít do thành phần nước thải có chứa cặn sơn, dầu nhớt... Hơn 80% nước thải của các nhà máy, cơ sở xi mạ không được xử lý. Chính nguồn thải này đã và đang gây ô nhiễm nghiêm trọng đến môi trường nước mặt, ảnh hưởng đáng kể chất lượng nước sông Sài Gòn và sông Đồng Nai. Ước tính, lượng chất thải các loại phát sinh trong ngành công nghiệp xi mạ trong những năm tới sẽ lên đến hàng ngàn tấn mỗi năm. PHÂN II: PHƯƠNG PHAP PHONG TRANH VA XƯ LL  ̣ac b́ện phap xử lý nước thả́ ŕêng cho từng công đoạn:          Lắp đăt hệ thống thông gió cục bộ Tuần hoàn axit Xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung Thay thế thiết bị rửa (rửa bằng tia nước áp lực cao) Thay thế thùng mạ quay hình trống loại nhỏ bằng máy xi công suất cao Thay thế bằng hệ thống tẩy rửa siêu âm Thay đổi quy trình công nghệ Thu hồi kim loại nặng Quản lý nộ́ v́ tốt: Thường xuyên bảo trì máy móc, thiết bị, kiểm tra đường ống, tránh hiện tượng rò rĩ hóa chất. Đồng thời nâng cao nhận thức của cán bộ, công nhân viên nhà máy 4. Hệ thống quản lý chất thả́ nguy hạ́ ngành x́ mạ Laäp keá hoaïch quaûn lyù (Quy trình, phöông phaùp cuï theå döïa treân vaên baûn phaùp quy, kyõ thuaät quaûn lyù, hieän traïng…) Toå chöùc thöïc hieän (Trieån khai, huaán luyeän, höôùng daãn, tö vaán löïa choïn caùc giaûi phaùp) Kieåm soaùt (Thoâng qua heä thoáng vaên baûn baùo caùo, chöùng töø, ñoaøn kieåm tra…) Cöôõng cheá thöïc hieän ( Hô trôï, giaùm saùt, xöû phaït… vaø coù söï hoã trôï cuûa ñòa phöông) 20