Tài liệu Bài giảng bài hàm số bậc nhất đại số lớp 9 (5)

CHÀO MỪNG CÁC THẦY GIÁO - CÔ GIÁO CÁC EM HỌC SINH MÔN: ĐẠI SỐ LỚP 9 KiÓm tra bµi cò C©u 1: Khi nµo y ®îc gäi lµ hµm sè cña x ( x lµ biÕn sè). C©u 2: Cho hµm sè y = 3x + 1 vµ y = - 3x + 1 TÝnh gi¸ trÞ t¬ng øng cña mçi hµm sè theo gi¸ trÞ cña biÕn x råi cho biÕt hµm sè nµo ®ång biÕn, hµm sè nµo nghÞch biÕn? T¹i sao? x y= 3x+1 y= -3x+1 -2 -1 0 1 2 Tr¶ lêi C©u 1: y lµ hµm sè cña x khi: + ®¹i lîng y phô thuéc vµo ®¹i lîng thay ®æi x. + Mçi gi¸ trÞ cña x, ta lu«n x¸c ®Þnh ®îc chØ mét gi¸ trÞ t¬ng øng cña y. C©u 2: x -2 -1 0 1 2 Cho hµm sè y = f(x) x¸c ®Þnh víi mäi x thuéc R. y = 3x + 1 - 5 -2 1 4 7 a. NÕu x1 f(x2) thì hµm sè y = f(x) thì gi¸ trÞ t¬ng øng cña y còng tăng lªn. nghÞch biÕn .....................trªn R. Hµm sè y = - 3x + 1 nghÞch biÕn trªn R vì khi gi¸ trÞ cña biÕn x tăng lªn thì gi¸ trÞ t¬ng øng cña y l¹i gi¶m ®i TiÕt 20: hµm sè bËc nhÊt 1. Kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt a. Bài toán: Một xe ô tô chở khách đi từ bến xe Phía nam Hà Nội vào Huế với vận tốc trung bình 50km/h. Hỏi sau t giờ xe ô tô đó cách trung tâm Hà Nội bao nhiêu kilômét? Biết rằng bến xe Phía nam cách trung tâm Hà Nội 8km. 8km Trung tâm Hà Nội Bến xe ?1 Hãy điền vào chỗ trống (…) cho đúng. Sau 1 giờ, ô tô đi được: 50 (km) Sau t giờ, ô tô đi được: 50.t (km) Sau t giờ, ô tô cách TT Hà Nội là: s = 50.t + 8 (km) Huế TiÕt 20: hµm sè bËc nhÊt 1. Kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt ?2 TÝnh c¸c gi¸ trÞ t¬ng øng cña s khi cho t lÇn lît lÊy c¸c gi¸ trÞ 1 giê; 2 giê; 3 giê; 4 giê … råi gi¶i thÝch t¹i sao s lµ hµm sè cña t? t (h) 1 2 3 4 s = 50.t + 8 (km) 58 108 158 208 … s lµ hµm sè cña t vì: + s phô théc vµo t. + øng víi mçi gi¸ trÞ cña t ta chØ tìm ®îc mét gi¸ trÞ t¬ng øng cña s. s = 50t + 8 y = 50 x + 8 y = ax + b Hµm sè bËc nhÊt ®îc cho bëi c«ng thøc tæng qu¸t nµo? 1. Kh¸i niÖm20: vÒ hµm sè bËcsè nhÊtbËc TiÕt hµm nhÊt 1. Kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt a. Bµi to¸n b. ®Þnh nghÜa (sgk/47) Hµm sè bËc nhÊt lµ hµm sè ®îc cho bëi c«ng thøc y = ax + b trong ®ã a, b lµ c¸c sè cho tríc vµ a ≠ 0 Bµi tËp Trong c¸c hµm sè sau, hµm sè nµo lµ hµm sè bËc nhÊt? H·y x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè a, b cña chóng. Hµm sè y = 5x + 3 y = 1 - 5x y  2x2  3 y = - 0,5x y  2( x  1)  3 Hµm sè bËc nhÊt HÖ sè a HÖ sè b x x 5 -5 3 1 x x - 0,5 0 2  2 3 m -7 X y = mx - 7 nÕu m ≠ 0 TiÕt 20: hµm sè bËc nhÊt 1. Kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt 2. TÝnh chÊt a. VÝ dô: XÐt hµm sè y = f(x) = - 3x + 1 Hµm sè y = - 3x + 1 lu«n x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ cña x thuéc R. LÊy x1 , x2  R : x1  x2 hay x1  x2  0 f ( x1 )  f ( x2 )  (3x1  1)  (3x2 +1)  3x1  1  3x2 -1 = - 3(x1 - x 2 ) > 0 (do x1 - x 2 < 0)  f ( x1 )  f ( x2 ) VËy y = - 3x + 1 lµ hµm sè nghÞch biÕn trªn R TiÕt 20: hµm sè bËc nhÊt 1. Kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt ?3 Cho hµm sè bËc nhÊt 2. TÝnh chÊt y = f(x) = 3x + 1 a. VÝ dô: XÐt hµm sè y = f(x) = - 3x + 1 Hµm sè y = - 3x + 1 lu«n x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ cña x thuéc R. LÊy x1 , x2  R : x1  x2 hay x1  x2  0 f ( x1 )  f ( x2 )  (3x1  1)  (3x2 +1)  3x1  1  3x2 -1 = - 3(x1 - x 2 ) > 0 (do x1 - x 2 < 0)  f ( x1 )  f ( x2 ) VËy y = - 3x + 1 lµ hµm sè nghÞch biÕn trªn R Cho x hai gi¸ trÞ bÊt kì x1 , x2 sao cho x1  x2 . H·y chøng minh f ( x1 )  f ( x2 ) Råi rót ra kÕt luËn hµm sè ®ång biÕn trªn R Hµm sè y = - 3x + 1 cã a = -3 < 0 lµ hµm sè nghÞch biÕn trªn R. Hµm sè y = 3x + 1 cã a = 3 > 0 lµ hµm sè ®ång biÕn trªn R. ? Tæng qu¸t, hµm sè y = ax + b ®ång biÕn khi nµo, nghÞch biÕn khi nµo. TiÕt 20: hµm sè bËc nhÊt 1. Kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt 2. TÝnh chÊt Hµm sè bËc nhÊt y = ax + b x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ cña x thuéc R vµ cã tÝnh chÊt sau: + ®ång biÕn trªn R, khi a > 0 + NghÞch biÕn trªn R, khi a < 0 Bµi tËp Trong c¸c hµm sè sau, hµm sè nµo lµ hµm sè bËc nhÊt? H·y x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè a, b cña chóng. XÐt xem hµm sè bËc nhÊt nào ®ång biÕn, nghÞch biÕn? Hµm sè Hµm sè bËc nhÊt HÖ sè a HÖ sè b ®ång biÕn y = 5x + 3 x 5 3 x y = 1 – 5x x -5 1 y = - 0,5x x - 0,5 0 y  2( x  1)  3 x y = mx - 7 x nÕu m ≠ 0 NghÞch biÕn x y  2x2  3 2 m  2 3 -7 x x m >0 m <0 BµI TËP Cho hàm số y = (m - 2)x + 3. Tìm các giá trị của m để hàm số trên là : a, Hàm số bậc nhất b, Hàm số đồng biến c, Hàm số nghịch biến Gi¶i a, y = (m - 2)x + 3 lµ hµm sè bËc nhÊt khi m – 2 ≠ 0  m ≠ 2. b, y = (m - 2)x + 3 lµ hµm sè ®ång biÕn khi m – 2 > 0  m > 2. c, y = (m - 2)x + 3 lµ hµm sè nghÞch biÕn khi m – 2 < 0  m < 2. Híng dÉn häc ë nhµ • -Hoïc ñònh nghóa, tính chaát cuûa haøm soá baäc nhaát. • - Xem laïi caùch bieåu dieãn toïa ñoä moät ñieåm treân maët phaúng toïa ñoä • - BTVN 9,10,11,12, 13 SGK-48 • - Tieát sau luyeän taäp. THANK YOU!