Tài liệu Bài giảng bài hàm số bậc nhất đại số 9 (5)

CHÀO MỪNG CÁC THẦY GIÁO - CÔ GIÁO CÁC EM HỌC SINH MÔN: ĐẠI SỐ LỚP 9 KIỂM TRA BÀI CŨ CÂU 1: KHI NÀO Y ĐƯỢC GỌI LÀ HÀM SỐ CỦA X ( X LÀ BIẾN SỐ). Câu 2: Cho hàm số y = 3x + 1 và y = - 3x + 1 Tính giá trị tương ứng của mỗi hàm số theo giá trị của biến x rồi cho biết hàm số nào đồng biến, hàm số nào nghịch biến? Tại sao? x y= 3x+1 y= -3x+1 -2 -1 0 1 2 TRẢ LỜI CÂU 1: Y LÀ HÀM SỐ CỦA X KHI: + ĐẠI LƯỢNG Y PHỤ THUỘC VÀO ĐẠI LƯỢNG THAY ĐỔI X. + MỖI GIÁ TRỊ CỦA X, TA LUÔN XÁC ĐỊNH ĐƯỢC CHỈ MỘT GIÁ TRỊ TƯƠNG ỨNG CỦA Y. Câu 2: x -2 -1 0 1 2 Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x thuộc R. y = 3x + 1 - 5 -2 1 4 7 a. Nếu x1 f(x2) thỡ hàm số y = f(x) thỡ giá trị tương ứng của y cũng tăng lên. nghịch biến .....................trên R. Hàm số y = - 3x + 1 nghịch biến trên R vỡ khi giá trị của biến x tăng lên thỡ giá trị tương ứng của y lại giảm đi TIẾT 20: HÀM SỐ BẬC NHẤT 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất a. Bài toán: Một xe ô tô chở khách đi từ bến xe Phía nam Hà Nội vào Huế với vận tốc trung bình 50km/h. Hỏi sau t giờ xe ô tô đó cách trung tâm Hà Nội bao nhiêu kilômét? Biết rằng bến xe Phía nam cách trung tâm Hà Nội 8km. 8km Trung tâm Hà Nội Bến xe ?1 Hãy điền vào chỗ trống (…) cho đúng. Sau 1 giờ, ô tô đi được: 50 (km) Sau t giờ, ô tô đi được: 50.t (km) Sau t giờ, ô tô cách TT Hà Nội là: s = 50.t + 8 (km) Huế TIẾT 20: HÀM SỐ BẬC NHẤT 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất ?2 Tính các giá trị tương ứng của s khi cho t lần lượt lấy các giá trị 1 giờ; 2 giờ; 3 giờ; 4 giờ … rồi giải thích tại sao s là hàm số của t? t (h) 1 2 3 4 s = 50.t + 8 (km) 58 108 158 208 … s là hàm số của t vỡ: + s phụ thộc vào t. + ứng với mỗi giá trị của t ta chỉ tỡm được một giá trị tương ứng của s. s = 50t + 8 y = 50 x + 8 y = ax + b Hàm số bậc nhất được cho bởi công thức tổng quát nào? TIẾT HÀM 1. Khái niệm20: về hàm số bậcSỐ nhấtBẬC NHẤT 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất a. Bài toán b. định nghĩa (sgk/47) Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức y = ax + b trong đó a, b là các số cho trước và a ≠ 0 BÀI TẬP TRONG CÁC HÀM SỐ SAU, HÀM SỐ NÀO LÀ HÀM SỐ BẬC NHẤT? HÃY XÁC ĐỊNH CÁC HỆ SỐ A, B CỦA CHÚNG. Hµm sè bËc Hµm sè HÖ sè a HÖ sè b nhÊt y = 5x + 3 x 5 3 1 x -5 y = 1 - 5x y  2x2  3 x y = - 0,5x 0 - 0,5 y  2( x  1)  3 x 2  2 3 m -7 X y = mx - 7 nếu m ≠ 0 TIẾT 20: HÀM SỐ BẬC NHẤT 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất 2. Tính chất a. Ví dụ: Xét hàm số y = f(x) = - 3x + 1 Hàm số y = - 3x + 1 luôn xác định với mọi giá trị của x thuộc R. Lấy x1 , x2  R : x1  x2 hay x1  x2  0 f ( x1 )  f ( x2 )  (3x1  1)  (3x2 +1)  3x1  1  3x2 -1 = - 3(x1 - x 2 ) > 0 (do x1 - x 2 < 0)  f ( x1 )  f ( x2 ) Vậy y = - 3x + 1 là hàm số nghịch biến trên R TIẾT 20: HÀM SỐ BẬC NHẤT 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất ?3 Cho hàm số bậc nhất 2. Tính chất y = f(x) = 3x + 1 a. Ví dụ: Xét hàm số y = f(x) = - 3x + 1 Hàm số y = - 3x + 1 luôn xác định với mọi giá trị của x thuộc R. Lấy x1 , x2  R : x1  x2 hay x1  x2  0 f ( x1 )  f ( x2 )  (3x1  1)  (3x2 +1)  3x1  1  3x2 -1 = - 3(x1 - x 2 ) > 0 (do x1 - x 2 < 0)  f ( x1 )  f ( x2 ) Vậy y = - 3x + 1 là hàm số nghịch biến trên R Cho x hai giá trị bất kỡ x1 , x2 sao cho x1  x2 . Hãy chứng minh f ( x1 )  f ( x2 ) Rồi rút ra kết luận hàm số đồng biến trên R Hàm số y = - 3x + 1 có a = -3 < 0 là hàm số nghịch biến trên R. Hàm số y = 3x + 1 có a = 3 > 0 là hàm số đồng biến trên R. ? Tổng quát, hàm số y = ax + b đồng biến khi nào, nghịch biến khi nào. TIẾT 20: HÀM SỐ BẬC NHẤT 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất 2. Tính chất Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau: + đồng biến trên R, khi a > 0 + Nghịch biến trên R, khi a < 0 BÀI TẬP TRONG CÁC HÀM SỐ SAU, HÀM SỐ NÀO LÀ HÀM SỐ BẬC NHẤT? HÃY XÁC ĐỊNH CÁC HỆ SỐ A, B CỦA CHÚNG. XÉT XEM HÀM SỐ BẬC NHẤT NÀO ĐỒNG BIẾN, NGHỊCH BIẾN? Hµm sè Hµm sè bËc nhÊt HÖ sè a HÖ sè b ®ång biÕn y = 5x + 3 x 5 3 x y = 1 – 5x x -5 1 y = - 0,5x x - 0,5 0 y  2( x  1)  3 x y = mx - 7 x nÕu m ≠ 0 NghÞch biÕn x y  2x2  3 2 m  2 3 -7 x x m >0 m <0 BÀI TẬP CHO HÀM SỐ Y = (M - 2)X + 3. TỠM CỎC GIỎ TRỊ CỦA M ĐỂ HÀM SỐ TRỜN LÀ : A, HÀM SỐ BẬC NHẤT B, HÀM SỐ ĐỒNG BIẾN C, HÀM SỐ NGHỊCH BIẾN GIẢI a, y = (m - 2)x + 3 là hàm số bậc nhất khi m – 2 ≠ 0  m ≠ 2. b, y = (m - 2)x + 3 là hàm số đồng biến khi m – 2 > 0  m > 2. c, y = (m - 2)x + 3 là hàm số nghịch biến khi m – 2 < 0  m < 2. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ • -Học định nghĩa, tính chất của hàm số bậc nhất. • - Xem lại cách biểu diễn tọa độ một điểm trên mặt phẳng tọa độ • - BTVN 9,10,11,12, 13 SGK-48 • - Tiết sau luyện tập. CHÂN THÀNH CẢM ƠN