Tài liệu 168 nâng cao hiệu quả kd xnk tại cty vinaconex

LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i Lêi nãi ®Çu Th¬ng m¹i Quèc tÕ cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi mäi nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi tÊt c¶ quèc gia trªn thÕ giíi, trong tiÕn tr×nh më cöa thÞ trêng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th× u tiªn lín nhÊt thêng lµ vÊn ®Ò ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô nh»m më réng vµ chiÕm lÜnh thÞ trêng khu vùc vµ quèc tÕ. NhËp khÈu cho phÐp bæ xung nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ trong níc cha s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng hiÖu qu¶ vµ ®em l¹i lîi Ých cho c¸c bªn tham gia. XuÊt khÈu l¹i ®îc khuyÕn khÝch nh»m ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong níc vµ t¨ng thu ngo¹i tÖ. ViÖt Nam lµ mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn, ®ang tiÕn trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ th× ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Æc biÖt quan träng. H¬n hai m¬i n¨m qua, víi nhiÒu chñ tr¬ng vµ chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc, c¸c mèi quan hÖ ®èi ngo¹i ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu kh«ng ngõng gia t¨ng t¹o nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù giao lu gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ cña ta víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc Bé X©y dùng, Tæng C«ng ty xuÊt nhËp khÈu x©y dùng ViÖt Nam - VINACONEX ®· sím kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña Tæng C«ng ty kh«ng nh÷ng mang l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp mµ cßn mang l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Ó khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ cña viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ trong lÜnh vùc x©y dùng nh»m tõng bíc n©ng cao c¬ së h¹ tÇng trong níc, viÖc ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trong lÜnh vùc x©y dùng vµ ®Ò ra gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng nµy cã tÇm quan träng ®Æc biÖt. Do ®ã trong qu¸ tr×nh thùc tËp vµ t×m hiÓu nghiÖp vô kinh doanh ë Tæng C«ng ty VINACONEX t«i 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i ®· chän ®Ò tµi nghiªn cøu lµ :" Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña VINACONEX". KÕt cÊu cña luËn v¨n: - Ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ Th¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng. Ch¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña Tæng C«ng ty VINACONEX trong thêi gian qua. Ch¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ t¹i Tæng C«ng ty VINACONEX 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i Ch¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ Th¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng I. Th¬ng m¹i quèc tÕ 1.Kh¸i niÖm vÒ Th¬ng m¹i Quèc tÕ Ho¹t ®éng th¬ng m¹i Quèc tÕ xuÊt hiÖn vµo kho¶ng thÕ kû thø 2 -3 sau c«ng nguyªn ®iÓn h×nh lµ "con ®êng t¬ lôa". Nh÷ng l¸i bu«n chë hµng tõ Ch©u ¸(chñ yÕu lµ t¬ lôa næi tiÕng cña Trung Quèc) b»ng l¹c ®µ vît qua sang c¸c níc Ch©u ¢u vµ mua hµng ho¸ Ch©u ¢u trë vÒ ®Ó b¸n. Hä ®· ®i nh÷ng bíc ®Çu tiªn trªn con ®êng Th¬ng m¹i quèc tÕ (TMQT). Qua n¨m th¸ng, ho¹t ®éng TMQT ngµy cµng ph¸t triÓn. Ngµy nay, TMQT kh«ng chØ mang ý nghÜa ®¬n thuÇn lµ bu«n b¸n mµ lµ sù phô thuéc tÊt yÕu gi÷a c¸c quèc gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. TMQT mét mÆt ph¶i khai th¸c ®îc mäi lîi thÕ tuyÖt ®èi cña ®Êt níc phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. MÆt kh¸c ph¶i tÝnh ®Õn lîi thÕ t¬ng ®èi cã thÓ ®îc theo quy luËt chi phÝ c¬ héi. Ph¶i lu«n tÝnh to¸n c¸i cã thÓ thu ®îc so víi c¸i ph¶i bá ra khi ham gia vµo TMQT. Nh vËy, TMQT lµ qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c quèc gia díi h×nh thøc bu«n b¸n nh»m môc ®Ých kinh tÕ vµ lîi nhuËn tèi ®a. 2. TMQT - Mét sù cÇn thiÕt kh¸ch quan Tõ l©u c¸c nhµ kinh tÕ häc ®· chØ ra r»ng c¸c quèc gia còng nh c¸c c¸ nh©n kh«ng thÓ sèng vµ lao ®éng s¶n xuÊt riªng rÏ mµ cã ®Çy ®ñ mäi thø ®îc, mµ ph¶i cã mèi quan hÖ vµ hîp t¸c víi nhau th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi. Do ®ã mét tÊt yÕu kh¸ch quan lµ ph¶i cã TMQT míi ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña con ngêi. TiÒn ®Ò xuÊt hiÖn sù trao ®æi lµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi, chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng s©u s¾c vµ quy m« s¶n xuÊt ngµy cµng lín. Sù cÇn thiÕt cña TMQT thÓ hiÖn qua mét sè ®iÓm sau : 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i - Lý do c¬ b¶n nhÊt lµ TMQT më réng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña mét sè níc. Nã cho phÐp mét níc tiªu dïng tÊt c¶ c¸c mÆt hµng víi sè lîng nhiÒu h¬n møc cã thÓ tiªu dïng víi ranh giíi cña kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong níc khi thùc hiÖn chÕ ®é tù cung tù cÊp, kh«ng bu«n b¸n. - VÒ mÆt kinh tÕ, TMQT ®em l¹i nguån thu nhËp lín cho mçi quèc gia. C¸c quèc gia khai th¸c ®îc c¶ lîi thÕ tuyÖt ®èi vµ lîi thÕ t¬ng ®èi cña m×nh. Quèc gia lín m¹nh ngoµi viÖc thu ngo¹i tÖ cßn cñng cè ngµy cµng v÷ng vÞ trÝ vèn ®· ch¾c cña m×nh trªn th¬ng trêng. Quèc gia l¹c hËu th× tiÕp cËn ®îc khoa häc kÜ thuËt tiªn tiÕn, häc hái ®îc ph¬ng thøc qu¶n lý míi, gi¶ quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng,... - TMQT ngµy cµng g¾n liÒn víi c¹nh tranh gay g¾t mµ trung t©m c¹nh tranh híng vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, chÊt lîng s¶n phÈm vµ thÞ hiÕu tiªu dïng. C¸c quèc gia lµ c¸c hÖ thèng kinh tÕ phô thuéc nhau vµ m©u thuÉn nhau gay g¾t v× chóng võa cã khuynh híng b¶o hé võa cã khuynh híng më cöa. Muèn tån t¹i c¸c quèc gia ph¶i tù n©ng m×nh lªn, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i cã chÊt lîng ngµy cµng cao míi ®¸p øng ®îc nhu cÇu phong phó, ®a d¹ng cña con ngêi. Nh vËy, TMQT lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt trong nÒn s¶n xuÊt cña mçi quèc gia còng nh toµn thÕ giíi. II. Ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu víi nÒn kinh tÕ qu«c d©n ThÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn th× vai trß TMQT trë thµnh tÊt yÕu cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia. Cã TMQT nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng míi ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ hiÖn nay. Cã thÓ nãi, nhËp khÈu t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. NhËp khÈu lµ ®Ó t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i cho s¶n xuÊt vµ c¸c hµng ho¸ tiªu dïng mµ trong níc cha s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng hiÖu qu¶. Cô thÓ, vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu thÓ hiÖn qua mét vµi ®iÓm sau : 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i - NhËp khÈu cho phÐp bæ sung kÞp thêi nh÷ng mÆt mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o mét sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ æn ®Þnh. Khai th¸c ®Õn møc tèi ®a tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng cña nÒn kinh tÕ. S¶n xuÊt trong níc ph¶i häc tËp, nghiªn cøu vµ ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt lîng ®Ó c¹nh tranh víi hµng nhËp. - Trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i, bæ sung nguyªn vËt liÖu ®¶m b¶o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, tõ ®ã t¹o viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gãp phÇn c¶i thiÖn vµ n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. - NhËp khÈu gãp phÇn thóc ®Èy xuÊt khÈu do cã nguyªn liÖu vµ m¸y mãc ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. - Thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. III. Néi dung cña ho¹t ®éng nhËp khÈu ViÖc giao dÞch mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô ngo¹i th¬ng bao giê còng phøc t¹p, chøa ®Çy sù rñi ro so víi mua b¸n trong níc do cã sù kh¸c nhau vÒ nhiÒu mÆt. Do vËy ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh nhËp khÈu, doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô sau : 1. Nghiªn cøu thÞ trêng Vai trß cña viÖc nghiªn cøu thÞ trêng trong ho¹t ®éng nhËp khÈu rÊt quan träng gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ thÞ trêng, cã nguån th«ng tin toµn diÖn, chuÈn x¸c lµm nÒn t¶ng cho chiÕn lîc marketing. NÕu kh«ng thùc hiÖn nghiªn cøu thÞ trêng hoÆc thùc hiÖn s¬ sµi, doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng rñi ro rÊt lín. Trong TMQT, nghiªn cøu thÞ trêng bao gåm nghiªn cøu thÞ trêng trong níc vµ thÞ trßng níc ngoµi. 1.1. Nghiªn cøu thÞ trêng trong níc Trªn thÞ trêng lu«n cã nh÷ng biÕn ®éng mµ b¶n th©n doanh nghiÖp rÊt khã lîng ho¸ ®îc. Do vËy cÇn ph¶i theo s¸t vµ am hiÓu thÞ trêng th«ng qua ho¹t ®éng nghiªn cøu. ViÖc thu thËp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ thÞ trßng cã ý nghÜa cho viÖc ra quyÕt ®Þnh trong kinh doanh v× ®©y lµ thÞ trêng ®Çu ra cña doanh nghiÖp. 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i Khi nghiªn cøu thÞ trêng trong níc, doanh nghiÖp cÇn tr¶ lêi ®îc c¸c c©u hái sau:  ThÞ trêng trong níc ®ang cÇn mÆt hµng g×? T×m hiÓu vÒ mÆt hµng, quy c¸ch, mÉu m·, chñng lo¹i,...  T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng Êy ra sao?  §èi thñ c¹nh tranh trong níc nh thÕ nµo?  Tû suÊt ngo¹i tÖ lµ bao nhiªu? 1.2. Nghiªn cøu thÞ trêng níc ngoµi Môc ®Ých cña giai ®o¹n nµy lµ lùa chän ®îc nguån hµng nhËp khÈu vµ ®èi t¸c giao dÞch mét c¸ch tèt nhÊt. V× ®©y lµ thÞ trêng níc ngoµi nªn viÖc nghiªn cøu gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n vµ kh«ng ®îc kÜ lìng nh thÞ trêng trong níc. Doanh nghiÖp cÇn biÕt c¸c th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, cung cÊp, gi¸ c¶ vµ sù biÕn ®éng cña thÞ trêng. Bªn c¹nh ®ã cÇn am hiÓu vÒ chÝnh trÞ, luËt ph¸p, tËp qu¸n kinh doanh,... cña níc b¹n hµng. 2. LËp ph¬ng ¸n kinh doanh Dùa vµo kÕt qu¶ thu ®îc cña viÖc nghiªn cøu thÞ trêng, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh nhËp khÈu cÇn x©y dùng mét kÕ ho¹ch kinh doanh cô thÓ nh»m øng phã víi nh÷ng dù ®o¸n vÒ diÔn biÕn cña qu¸ tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸ còng nh môc tiªu sÏ ®¹t ®îc khi thùc hiÖn ®îc qu¸ tr×nh nµy. Néi dung cña viÖc lËp ph¬ng ¸n kinh doanh bao gåm nhiÒu c«ng viÖc, trong ®ã cã c¸c c«ng viÖc sau: + VÊn ®Ò c¬ b¶n ®Çu tiªn lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc mÆt hµng nhËp khÈu. + X¸c ®Þnh sè lîng hµng nhËp khÈu. + Lùa chän thÞ trêng, b¹n hµng, ph¬ng thøc giao dÞch,... + §Ò ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu nh chiªu ®·i, mêi kh¸ch, qu¶ng c¸o,... + S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. 3. Ký kÕt hîp ®ång Hîp ®ång mua b¸n Quèc tÕ lµ sù tho¶ thuËn cña nh÷ng ®¬ng sù cã quèc tÞch kh¸c nhau, theo ®ã bªn b¸n cã nghÜa vô chuyÓn quyÒn së h÷u mét khèi l6 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i îng hµng hãa nhÊt ®Þnh cho bªn mua vµ bªn mua cã nghÜa vô tr¶ tiÒn vµ nhËn hµng. Trong TMQT, hîp ®ång ®îc thµnh lËp b»ng v¨n b¶n, ®ã lµ chøng tõ cô thÓ vµ cÇn thiÕt vÒ sù tho¶ thuËn gi÷a hai bªn mua vµ b¸n. Mäi quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn ®îc thÓ hiÖn râ rµng trong hîp ®ång sau khi hai bªn ®· ký kÕt trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn vµ cïng cã lîi. V× vËy hîp ®ång chÝnh lµ b»ng chøng ®Ó quy tr¸ch nhiÖm cho c¸c bªn khi cã tranh chÊp, vi ph¹m hîp ®ång. Mét hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng thêng cã néi dung sau :  Sè hiÖu hîp ®ång  §Þa ®iÓm vµ ngµy th¸ng ký kÕt hîp ®ång  Tªn vµ ®Þa chØ cña c¸c bªn ®¬ng sù  C¬ së ph¸p lý ®Ó ký kÕt hîp ®ång  C¸c ®iÒu kho¶n b¾t buéc cña hîp ®ång gåm:  Tªn hµng  Sè lîng  Qui c¸ch, chÊt lîng  Gi¸ c¶  Ph¬ng thøc thanh to¸n  §Þa ®iÓm vµ thêi h¹n giao nhËn hµng Ngoµi ra, c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn thªm nh÷ng ®iÒu kho¶n kh¸c nh ®iÒu kho¶n khiÕu n¹i, ®iÒu kho¶n bÊt kh¶ kh¸ng vµ c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c. Cô thÓ, mét hîp ®ång nhËp khÈu cã thÓ gåm c¸c ®iÒu kho¶n nh sau: §iÒu 1: C¸c kh¸i niÖm chung (®Æc biÖt cÇn víi hîp ®ång nhËp khÈu d©y chuyÒn s¶n xuÊt). §iÒu 2: Hµng ho¸ vµ sè lîng. §iÒu 3: Gi¸ c¶. §iÒu 4: Thanh to¸n. §iÒu 5: Giao hµng. §iÒu 6: KiÓm tra hµng ho¸. 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i §iÒu 7: Träng tµi. §iÒu 8: Ph¹t. §iÒu 9: BÊt kh¶ kh¸ng. §iÒu 10: Thùc hiÖn hîp ®ång. §iÒu 11: C¸c quy ®Þnh kh¸c. §i kÌm víi hîp ®ång cã thÓ cã c¸c b¶n phô lôc tµi liÖu kü thuËt, c¸c b¶n kª chi tiÕt... tuú thuéc vµo tõng mÆt hµng vµ yªu cÇu cña c¸c bªn. 4. Thùc hiÖn hîp ®ång Sau khi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i thong ®· ®îc ký kÕt, c¸c bªn tham gia ký kÕt ph¶i tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. §©y lµ c«ng viÖc phøc t¹p ®ßi hái ph¶i tu©n thñ luËt quèc gia vµ quèc tÕ, ®ång thêi ®¶m b¶o quyÒn lîi quèc gia vµ ®¶m b¶o uy tÝn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu bao gåm c¸c bíc sau: Ký hîp ®ång NhËn hµng(KiÓm tra SL, CL) Lµm thñ tôc thanh to¸n Xin giÊy phÐp (nÕu cÇn) Më L\C Lµm thñ tôc h¶i quan(NhËp khÈu) Mua b¶o hiÓm(NÕu cã quyÒn) §«n ®èc phÝa b¸n giao hµng Thuª tµu (NÕu cã quyÒn) Xö lý tranh chÊp(nÕu cã) Tr×nh tù trªn ®©y còng chØ mang tÝnh chÊt t¬ng ®èi. Cã nh÷ng c«ng viÖc tÊt yÕu ph¶i lµm, cã nh÷ng c«ng viÖc cã thÓ lµm hay kh«ng tuú tõng hîp ®ång vµ cã nh÷ng c«ng viÖc thay ®æi vÞ trÝ cho nhau. 5. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ thùc hiÖn KÕt qu¶ kinh doanh nhËp khÈu ®îc x¸c ®Þnh b»ng lîi nhuËn ®em l¹i. Lîi nhuËn ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së chi phÝ vµ doanh thu. Ngoµi viÖc h¹ch to¸n lç 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i l·i cßn ph¶i ®¸nh gi¸ vÒ b¹n hµng, vÒ thÞ trêng, vÒ mèi quan hÖ tiÕp theo gi÷a doanh nghiÖp víi b¹n hµng. Qua viÖc ®¸nh gi¸ nµy ®Ó rót ra kinh nghiÖm, mÆt m¹nh ph¸t huy, mÆt yÕu kh¾c phôc nh»m ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao h¬n trong c¸c th¬ng vô s¾p tíi. IV. C¸c nh©n tè c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu cña doanh nghiÖp 1. Nhãm nh©n tè bªn trong 1.1. Nh©n tè vÒ vèn vËt chÊt hay søc m¹nh vÒ tµi chÝnh Trong kinh doanh nÕu kh«ng cã vèn doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ lµm ®îc g× ngay c¶ khi ®· cã c¬ héi kinh doanh. Cã vèn vµ trêng vèn gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh mét c¸ch dÔ dµng h¬n, cã ®iÒu kiÖn ®Ó tËn dông c¸c c¬ héi ®Ó thu lîi lín. Sù trêng vèn t¹o ra kh¶ n¨ng n¾m b¾t th«ng tin nhanh, chÝnh x¸c do cã ®iÒu kiÖn sö dông c¸c phong tiÖn hiÖn ®¹i. Ngoµi ra cßn cho phÐp doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn tèt c¸c c«ng cô marketing trªn thÞ trêng vÒ gi¸ c¶, c¸ch thøc nhËp khÈu vµ b¸n hµng trªn thÞ trêng néi ®Þa, t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu. 1.2. Nh©n tè con ngêi Tr×nh ®é chuyªn m«n vµ n¨ng lùc lµm viÖc cña mçi thµnh viªn trong C«ng ty lµ yÕu tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng trong kinh doanh. XÐt vÒ tiÒm lùc cña doanh nghiÖp th× con ngêi lµ vèn quý nhÊt. Mét ®éi ngò v÷ng vµng vÒ chuyªn m«n, kinh nghiÖm trong giao th¬ng quèc tÕ, cã kh¶ n¨ng øng phã linh ho¹t tríc biÕn ®éng cña thÞ trêng vµ say mª nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc lu«n lµ ®éi ngò lý tëng trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp. Do ®Æc ®iÓm riªng cña kinh doanh TMQT lµ thêng xuyªn ph¶i giao dÞch víi ®èi t¸c níc ngoµi nªn c¸n bé ngoµi giái nghiÖp vô kinh doanh cßn ph¶i giái ngo¹i ng÷. Ngo¹i ng÷ kÐm sÏ g©y khã kh¨n trong viÖc giao dÞch, lµm ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ c«ng viÖc. 1.3. Lîi thÕ bªn trong cña doanh nghiÖp 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i Mét doanh nghiÖp kinh doanh l©u n¨m, cã uy tÝn trªn thÞ trêng lµ mét ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi. Cã uy tÝn víi b¹n hµng vÒ viÖc thanh to¸n ®ñ, ®óng h¹n sÏ thuËn lîi cho nh÷ng hîp ®ång sau nµy. Uy tÝn cña doanh nghiÖp lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ vÞ thÕ cña doanh nghiÖp. NÕu cã chøc n¨ng nhËp khÈu uû th¸c th× khi doanh nghiÖp cã uy tÝn sÏ cã nhiÒu c¸c ®¬n vÞ trong nãc uû th¸c viÖc nhËp khÈu cho doanh nghiÖp. Hµng ho¸ cña doanh nghiÖp dÔ tiªu thô h¬n nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng ®øng ®¾n, mÊt uy tÝn víi kh¸ch hµng. Ngoµi ra, mét doanh nghiÖp cã kinh nghiÖm trong nhËp khÈu mét s¶n phÈm nµo ®ã sÏ lùa chän ®îc nguån hµng tèt nhÊt phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng trong níc do am hiÓu vÒ thÞ trêng, cã nh÷ng mèi quan hÖ réng, l©u n¨m. 2. Nhãm nh©n tè bªn ngoµi 2.1. ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. C¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝn dông u ®·i cho c¸c nhµ nhËp khÈu sÏ t¹o cho hä n¾m ®îc c¬ héi kinh doanh vµ thu lîi nhuËn. ChÝnh s¸ch b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong níc vµ khuyÕn khÝch thay thÕ hµng nhËp khÈu ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c nhµ nhËp khÈu muèn thu lîi nhuËn qua viÖc b¸n hµng nhËp khÈu trong níc, nhng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, h¬n n÷a khuyÕn khÝch c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong níc ph¸t huy ®îc kh¶ n¨ng cña m×nh. 2.2. ThuÕ nhËp khÈu ThuÕ nhËp khÈu lµ mét lo¹i thuÕ ®¸nh vµo mçi ®¬n vÞ hµng ho¸ hoÆc tÝnh theo phÇn tr¨m ®èi víi tæng trÞ gi¸ hµng ho¸ hay lµ kÕt äp c¶ hai c¸ch nãi trªn ®èi víi hµng nhËp khÈu. Theo ®ã ngêi mua trong níc ph¶i tr¶ cho nh÷ng hµng ho¸ nhËp khÈu mét kho¶n lín h¬n møc mµ ngêi xuÊt khÈu níc ngoa× nhËn ®îc. ThuÕ nhËp khÈu nh»m b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, híng dÉn tiªu dïng trong níc vµ gãp phÇn t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Tuy nhiªn thuÕ 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i nhËp khÈu lµm cho gi¸ b¸n trong níc cña hµng nhËp khÈu cao h¬n møc gi¸ nhËp vµ chÝnh ngêi tiªu dïng trong níc ph¶i chÞu thuÕ nµy. NÕu thuÕ nµy qu¸ cao sÏ ®a ®Õn t×nh tr¹ng gi¶m møc cÇu cña ngêi tiªu dïng ®èi víi hµng nhËp vµ lµm h¹n chÕ møc nhËp khÈu cña doanh nghiÖp. Tõ cuèi thËp kû 80, nhiÒu quèc gia ®· thay ®æi chiÕn lîc ph¸t triÓn TMQT, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt trong níc, c¹nh tranh víi thÞ trêng thÕ giíi. §Ó thùc hiÖn chiÕn lîc ®ã, nhiÒu níc ®· c¾t gi¶m thuÕ quan ®Ó khuyÕn khÝch trao ®æi. VÝ dô nh §µi Loan ®· gi¶m thuÕ hµng nhËp khÈu tõ 40% xuèng 20%. Th¸i Lan gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ tõ 30% xuèng cßn 5%. ViÖt Nam víi tiÕn tr×nh tham gia vµo AFTA gi¶m møc thuÕ suÊt xuÊt nhËp khÈu xuèng cßn 0 - 5% vµo n¨m 2006. Cßn hiÖn t¹i viÖc quy ®Þnh møc thuÕ xuÊt nhËp khÈu lu«n lµ ®Ò tµi ®îc quan t©m tõ nhiÒu phÝa. 2.3. H¹n ng¹ch nhËp khÈu H¹n ng¹ch nhËp khÈu lµ quy ®Þnh cña Nhµ níc nh»m h¹n chÕ nhËp khÈu vÒ sè lîng hoÆc gi¸ trÞ mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh hoÆc tõ nh÷ng thÞ trêng nhÊt ®Þnh trong mét kho¶ng thêi gian thêng lµ mét n¨m. Môc tiªu viÖc ¸p dông biÖn ph¸p qu¶n lý nhËp khÈu b»ng h¹n ng¹ch cña Nhµ níc nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong níc, sö dông cã hiÖu qu¶ quü ngo¹i tÖ, b¶o ®¶m c¸c cam kÕt cña ChÝnh phñ ta víi níc ngoµi. H¹n ng¹ch nhËp khÈu ®a ®Õn t×nh tr¹ng h¹n chÕ sè lîng nhËp khÈu ®ång thêi g©y ¶nh hëng ®Õn gi¸ néi ®Þa cña hµng ho¸. H¹n ng¹ch nhËp khÈu cã t¸c ®éng t¬ng ®èi gièng víi thuÕ nhËp khÈu tøc lµ do cã h¹n ng¹ch lµm gi¸ hµng nhËp khÈu trong níc sÏ t¨ng lªn. Nhng h¹n ng¹ch kh«ng lµm t¨ng thu ng©n s¸ch. §èi víi c¶ ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp trong níc, viÖc cÊp h¹n ng¹ch nhËp khÈu cã lîi lµ x¸c ®Þnh ®îc khèi lîng nhËp khÈu biÕt tríc. HiÖn nay Nhµ níc ta tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n ng¹ch chø kh«ng ph©n bæ trùc tiÕp cho c¸c doanh nghiÖp nh tríc ®©y n÷a. Doanh nghiÖp nµo th¾ng thÇu th× sÏ cã quyÒn nhËp khÈu mÆt hµng ®ã víi sè lîng quy ®Þnh.Tuy nhiªn viÖc nhËp khÈu nhiÒu hay Ýt khi doanh nghiÖp ®· th¾ng thÇu phô thuéc vµo ®inh ng¹ch (tæng h¹n ng¹ch) mµ ChÝnh phñ ®a ra. 2.4. Tû gi¸ hèi ®o¸i 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i C¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ ®îc mua vµ b¸n trªn thÞ trêng hèi ®o¸i b»ng tiÒn tÖ quèc gia cña mét níc theo mét gi¸ c¶ nhÊt ®Þnh. V× vËy, gi¸ c¶ cña mét ®¬n vÞ tiÖn tÖ níc nµy thÓ hiÖn b»ng mét sè ®¬n vÞ tiÒn tÖ cña níc kia ®îc gäi lµ tû gi¸ hèi ®o¸i (TGH§). ViÖc ¸p dông lo¹i TGH§ nµo, cao hay thÊp ®Òu ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. ViÖc ph¸ gi¸ ®ång néi tÖ hay chÝnh lµ TGH§ cao lªn sÏ cã t¸c dông khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, h¹n chÕ nhËp khÈu. Ngîc l¹i, TGH§ thÊp sÏ h¹n chÕ xuÊt khÈu vµ ®Èy m¹nh nhËp khÈu. 2.5. Nh©n tè c¹nh tranh C¹nh tranh ®îc xem xÐt theo hai gãc ®é: c¹nh tranh trong néi bé ngµnh s¶n xuÊt trong níc vµ c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ níc ngoµi. Trong mét thêi kú, nÕu cã nhiÒu doanh nghiÖp cïng nhËp khÈu mét lo¹i mÆt hµng vµ tiªu thô ë thÞ trêng néi ®Þa hay nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt cïng mét lo¹i mÆt hµng th× viÖc c¹nh tranh cã ¶nh hëng rÊt lín tíi gi¸ c¶, doanh sè b¸n hµng, ¶nh hëng tíi møc tiªu thô vµ do ®ã ¶nh hëng tíi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Khi cã nhiÒu nhµ nhËp khÈu cïng quan t©m ®Õn mét lo¹i hµng ho¸, gi¸ nhËp khÈu còng t¨ng lªn lµm t¨ng c¸c kho¶n chi phÝ, gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cïng mét lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c nhµ s¶n xuÊt níc ngoµi khi th©m nhËp thÞ tr¬ng néi ®Þa còng trë thµnh mét ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong níc. Hä c¹nh tranh b»ng gi¸ c¶, chÊt lîng, mÉu m·. uy tÝn,... khi thu hót ®îc kh¸ch hµng vÒ phÝa m×nh, c¸c s¶n phÈm cña níc ngoµi lµm gi¶m thÞ phÇn cña s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt trong níc tõ nguyªn liÖu nhËp khÈu, tõ ®ã lµm gi¶m doanh sè b¸n hµng cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu. 2.6. Nh©n tè v¨n ho¸, thÞ hiÕu cña mçi quèc gia Trªn thÕ giíi cã nhiÒu nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau vµ mçi quèc gia cã mét phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau. Mét quèc gia sÏ nhËp khÈu hµng ho¸ ®Ó bæ sung, thay thÕ cho viÖc tiªu dïng hoÆc nhËp khÈu ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt c¸c lo¹i hµng ho¸ phï hîp víi nhu cÇu vµ thÞ hiÕu trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh cña 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i d©n c. ViÖc nghiªn cøu v¨n ho¸, thÞ hiÕu sÏ quyÕt ®inh kÕt qu¶ b¸n hµng cña c¸c nhµ nhËp khÈu vµ quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu. Ch¬ng II Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña Tæng C«ng ty VINACONEX trong thêi gian qua I. Kh¸i qu¸t vÒ Tæng c«ng ty VINACONEX 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty §îc thµnh lËp ngµy 27 -9 -1988, VINACONEX khi ®ã lµ C«ng ty dÞch vô x©y dùng vµ xuÊt khÈu lao ®éng trùc thuéc Bé X©y dùng, cã nhiÖm vô qu¶n lý c¸n bé, c«ng nh©n lao ®éng ngµnh x©y dùng lµm viÖc ë c¸c níc Bulgari, Nga, TiÖp kh¾c (cò), ir¾c, th¸ng 8 - 1991 trë thµnh Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu x©y dùng ViÖt Nam(VINACONEX). Th¸ng 11 - 1995, Tæng c«ng ty VINACONEX ®îc ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh trë thµnh mét Tæng c«ng ty Nhµ níc (Tæng c«ng ty 90) víi nhiÒu thµnh viªn míi lµ c¸c c«ng ty trùc thuéc Bé x©y dùng tríc ®©y. Tõ ®ã ®Õn nay, nhiÒu c«ng ty cña c¸c ®Þa ph¬ng nh H¶i Phßng, H¶i D¬ng, HuÕ, Hµ Néi, §¾c L¾c, Qu¶ng Nam, §ång Th¸p, Hµ T©y, Bµ RÞa - Vòng Tµu còng ®· gia nhËp lµm thµnh viªn cña Tæng c«ng ty, cïng víi nhiÒu c«ng ty cæ phÇn thµnh lËp míi, liªn doanh t¹o ra mét ®¹i gia ®×nh VINACONEX. Tr¶i qua nh÷ng n¨m th¸ng x©y dùng vµ trëng thµnh, cho ®Õn nay, VINACONEX ®· trë thµnh Tæng c«ng ty ®a doanh hµng ®Çu cña Bé X©y dùng, víi chøc n¨ng chÝnh lµ: x©y l¾p, t vÊn ®Çu t - thiÕt kÕ - kh¶o s¸t quy ho¹ch, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ, vËt t phôc vô ngµnh x©y dùng vµ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu x©y dùng, xuÊt khÈu chuyªn gia vµ lao ®éng ra níc ngoµi, vµ ®Æc biÖt, ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ ®ang lµ nhiÖm vô chiÕn lîc quan träng hµng ®Çu nh»m chuyÓn ®æi c¬ cÊu vµ më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh, xøng tÇm víi tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh. 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i Cho ®Õn nay, Tæng c«ng ty ®· cã mét ®éi ngò lín m¹nh víi h¬n 26.000 c¸n bé, kü s, chuyªn gia, c«ng nh©n viªn, nhiÒu ngêi trong sè ®ã ®· ®îc ®µo t¹o vµ lµm viÖc ë níc ngoµi, cã kiÕn thøc chuyªn s©u vµ giµu kinh nghiÖm, cã thÓ ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng. 1.1. VÒ ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p Ho¹t ®éng x©y l¾p ®· trë thµnh lÜnh vùc kinh doanh chñ yÕu cña Tæng c«ng ty kÓ tõ n¨m 1995. VINACONEX ®· thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c«ng t¸c x©y l¾p ë c¸c lÜnh vùc: d©n dông, c«ng céng, c«ng nghiÖp, giao th«ng, truyÒn t¶i ®iÖn, viÔn th«ng, cÊp tho¸t níc, xö lý m«i trêng, thuû lîi vµ thiÕt kÕ c¸c lo¹i c«ng tr×nh víi kü thuËt chuyªn ngµnh kh¸c nhau, qui m« lín trong vµ ngoµi níc... Ngµy nay VINACONEX ®îc biÕt ®Õn nh mét trong nh÷ng Tæng c«ng ty hµng ®Çu vÒ x©y l¾p ë ViÖt Nam, ngµy cµng kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ thÕ, kh¶ n¨ng vµ uy tÝn cña m×nh trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t. VINACONEX hµng n¨m ®· thi c«ng hµng ngh×n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, trong ®ã cã nhiÒu c«ng tr×nh lín, ®ßi hái kü, mü thuËt cao, phøc t¹p thuéc nhiÒu chuyªn ngµnh kh¸c nhau nh: c«ng nghiÖp, d©n dông, giao th«ng thuû lîi, cÊp, tho¸t níc, c¬ së h¹ tÇng kÜ thuËt kh¸c, ®iÓn h×nh nh: c¸c nhµ m¸y xi - m¨ng c«ng suÊt lín, nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, nhµ m¸y ph©n ®¹m...; ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ míi cã quy ho¹ch, kiÕn tróc ®ång bé theo tiªu chuÈn quèc tÕ, c¸c cao èc, côm biÖt thù ë c¸c thµnh phè lín, tæ hîp §¹i sø qu¸n, Trung t©m b¸o chÝ, c¸c kh¸ch s¹n quèc tÕ cao cÊp; Dù ¸n cÊp níc Hµ néi, c¸c nhµ m¸y níc, c¸c dù ¸n tho¸t níc Hµ néi, c¸c c«ng tr×nh giao th«ng... ë níc ngoµi, Tæng c«ng ty ®· thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh nh: §¹i häc Tæng hîp ORAN cña Angieri, ®êng xe ®iÖn ngÇm vµ nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö ë Bungari, c¸c nhµ m¸y, bÖnh viÖn, trêng häc t¹i Liªn - X« (Cò) vµ Liªn bang Nga, §¹i häc quèc gia vµ bÖnh viÖn ë thñ ®« Viªn - ch¨n (Lµo). 1.2. VÒ xuÊt khÈu lao ®éng Ngµy nay VINACONEX ®îc biÕt ®Õn nh lµ mét doanh nghiÖp hµng ®Çu cña ViÖt Nam trong lÜnh vùc xuÊt khÈu lao ®éng. ChØ trong vßng 10 n¨m gÇn ®©y, VINACONEX ®· ®a trªn 50.000 ngêi ®i lµm viÖc ë trªn 20 níc trªn thÕ 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i giíi nh c¸c níc ë Trung §«ng, Libya,Ir¾c, Kuwait, B¾c Phi, NhËt, Hµn Quèc, Singapore,... trong sè ®ã bao gåm: kü s, ®éi trëng, c«ng nh©n cã nghÒ, lao ®éng phæ th«ng, thùc tËp sinh,... Uy tÝn cña VINACONEX t¹i c¸c thÞ trêng nãi trªn ngµy cµng ®îc n©ng cao vµ do ®ã, ngµy cµng cã nhiÒu h·ng ®Õn hîp t¸c víi VINACONEX trong viÖc yªu cÇu cung cÊp nh©n lùc cho hä. C«ng t¸c t¹o nguån lao ®éng phôc vô cho xuÊt khÈu cña VINACONEX liªn quan chÆt chÏ víi chiÕn lîc ®µo t¹o, ®Þnh híng theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. VINACONEX ®· ®Çu t më réng vµ n©ng cÊp hÖ thèng trêng häc, thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn phôc vô ®µo t¹o, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng vÒ sè lîng còng nh chÊt lîng, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. 1.3. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t ph¸t triÓn Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc ho¹t ®éng chÝnh cña VINACONEX, víi m¹ng líi b¸n hµng réng kh¾p thÕ giíi, cã uy tÝn vµ hiÖu qu¶. LÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu cña VINACONEX ngµy cµng ®îc më réng, ho¹t ®éng vµ t¨ng trëng cña nã g¾n chÆt víi ho¹t ®éng vµ sù t¨ng trëng chung cña c¸c lÜnh vùc kinh doanh kh¸c cña VINACONEX. Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu trung b×nh hµng n¨m cña VINACONEX t¨ng xÊp xØ 20%. §Èy m¹nh ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc träng ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ®ang lµ chiÕn lîc u tiªn sè mét cho sù ph¸t triÓn l©u dµi cña VINACONEX. §ång thêi, cïng víi viÖc s¾p xÕp vµ ®æi míi doanh nghiÖp, sÏ t¹o c¬ së nÒn t¶ng vµ héi ®ñ c¸c yÕu tè cho sù h×nh thµnh mét tËp ®oµn ®a doanh v÷ng m¹nh. VINACONEX sÏ ®ãn ®Çu ®îc c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ, khoa häc qu¶n lý tiªn tiÕn cña thêi ®¹i, khi mµ kinh tÕ tri thøc ®· trë thµnh cèt yÕu cho sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ toµn cÇu. C¸c lÜnh vùc mµ VINACONEX ®ang tËp trung ®Çu t lµ: ph¸t triÓn ®« thÞ, bÊt ®éng s¶n, c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kü thuËt, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu x©y dùng, th¬ng m¹i, c«ng nghÖ cao, v.v... VINACONEX ®· vµ ®ang hîp t¸c víi c¸c trêng ®¹i häc trong níc vµ níc ngoµi, c¸c c«ng ty quèc tÕ cã uy tÝn trong lÜnh vùc t vÊn thiÕt kÕ. HiÖn nay, Tæng c«ng ty lµ mét ®¬n vÞ lín m¹nh, cã nhiÒu c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn bao gåm 42 c«ng ty 100% vèn Nhµ níc; 19 c«ng ty cæ phÇn do Tæng c«ng ty gi÷ cæ 15 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i phÇn chi phèi; 10 c«ng ty cã vèn gãp cña Tæng c«ng ty trong ®ã cã 2 c«ng ty liªn doanh lµ C«ng ty liªn doanh VINATA VINACONEX (ViÖt Nam) TAISEI (NhËt B¶n) vµ Liªn doanh VIKOWA VINACONEX (ViÖt Nam) KOLON (Hµn Quèc); Tæng c«ng ty cã 7 v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i níc ngoµi gåm c¸c níc : Hµn Quèc, Lybia, Nga, §µi Loan, Malaysia, CH SÐc, NhËt. 2. C¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng chÝnh cña Tæng c«ng ty VINACONEX  X©y l¾p  T vÊn ®Çu t, qui ho¹ch, kh¶o s¸t, thiÕt kÕ  XuÊt nhËp khÈu: M¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t x©y dùng, c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c...  XuÊt khÈu lao ®éng  S¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu x©y dùng  Kh¸ch s¹n vµ du lÞch  DÞch vô b¶o hiÓm, tµi chÝnh  §Çu t:  Ph¸t triÓn ®« thÞ míi vµ bÊt ®éng s¶n  Trung t©m th¬ng m¹i vµ dÞch vô tæng hîp  Khu c«ng nghiÖp, h¹ tÇng kÜ thuËt  §Çu t S¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ vËt liÖu x©y dùng. II/ Thùc tr¹ng ho¹t ®éng XNK hµng ho¸ trong nh÷ng n¨m qua Víi gÇn 40 n¨m ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn, Tæng c«ng ty VINACONEX ngµy cµng lín m¹nh. §Æc biÖt tõ khi ®îc thµnh lËp l¹i trªn c¬ së tæ chøc s¾p xÕp l¹i c¸c ®¬n vÞ cña Tæng c«ng ty XNK x©y dùng ViÖt Nam vµ mét sè ®¬n vÞ trùc thuéc Bé X©y dùng, ho¹t ®éng díi h×nh thøc Tæng c«ng ty 90. Tæng c«ng ty ®· lµ mét doanh nghiÖp hµng ®Çu trong lÜnh vùc x©y dùng. 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i *B¶ng 1 : KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty(n¨m 2002 - 2004) §¬n vÞ : TØ ®ång N¨m 2002 2003 2004 1767 1780 1948 436 462 455 2. Tæng doanh thu 779 925 983 3. Nép ng©n s¸ch 65 70 75 ChØ tiªu 1. Tæng gi¸ trÞ s¶n lîng - GT KD XNK hµng ho¸ Nguån : TrÝch b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch hµng n¨m (2002 - 2004) Qua b¶ng trªn ta thÊy, gi¸ trÞ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cã ®ãng gãp rÊt lín vµo gi¸ trÞ tæng s¶n lîng cña Tæng c«ng ty hµng n¨m. Cô thÓ, n¨m 2002 ®¹t 436 tØ ®ång, chiÕm 24,67% tæng gi¸ trÞ s¶n lîng, n¨m 2003 ®¹t 462 tØ ®ång chiÕm 25,96% tæng gi¸ trÞ s¶n lîng,, n¨m 2004 ®¹t 455 tØ ®ång ®¹t 23,36% tæng gi¸ trÞ s¶n lîng. Tæng doanh thu cña c«ng ty lu«n t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. Cã ®îc kÕt qu¶ nh vËy mét phÇn do ho¹t ®éng kinh doanh xu©t nhËp khÈu, nhng chu yÕu do ho¹t ®éng x©y l¾p. Gi¸ trÞ s¶n lîng x©y l¾p cao, nhiÒu c«ng tr×nh quèc tÕ ®îc thùc hiÖn nh : X©y dùng trêng §¹i häc §ång §éc, bÖnh viÖn Sethairath t¹i Viªn ch¨n - Lµo... C¸c c«ng tr×nh lín trong nêc nh : Nhµ m¸y xi m¨ng Nghi S¬n, Tr¹m ph©n phèi xi m¨ng HiÖp Phíc, c«ng tr×nh thuû lîi T©n chi, c«ng tr×nh cÇu BÕn Hå b¾c qua s«ng §uèng,... TÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh lín nµy ®Òu mang l¹i lîi nhuËn cho Tæng c«ng ty. Tæng c«ng ty lu«n thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi nhµ níc, c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch ®îc hoµn thµnh hµng n¨m, tr¸nh nî ®äng n¨m nµy qua n¨m kh¸c. 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i §Ó phôc vô nhu cÇu trong níc, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty ®· tËn dông lîi thÕ cña m×nh, híng vµo c¸c mÆt hµng chñ yÕu trong lÜnh vùc x©y dùng. C¸c mÆt hµng nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty gåm: - NhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ x©y dùng. - NhËp khÈu nguyªn vËt liÖu x©y dùng. - NhËp khÈu hµng ®iÖn d©n dông. - NhËp khÈu xe m¸y. - NhËp khÈu mét sè mÆt hµng kh¸c C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu gåm : - Xi m¨ng, g¹ch Granit (sang Lµo) - ChÊt tÈy röa (sang NhËt B¶n) - §¸ xÎ, ®¸ Marble (sang Singapore) *B¶ng 2 : Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty (n¨m 2002 - 2004) §¬n vÞ : USD N¨m 2002 2003 2004 Kim ng¹ch NK 27.502.356 29.108.406 28.516.156 Kim ng¹ch XK 92.580 132.100 281.312 Tæng KN XNK 27.594.936 29.240.506 28.797.468 Nguån: TrÝch b¸o c¸o tæng kÕt n¨m (2002 - 2004) Qua b¶ng trªn ta thÊy, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu do ho¹t ®éng nhËp khÈu mang l¹i, kim ng¹ch xuÊt khÈu chiÕm tØ träng rÊt nhá. Tuy nhiªn, Tæng c«ng ty ®ang chó träng vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu, t¨ng cêng xuÊt khÈu c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu x©y dùng sang Lµo, Singapore vµ NhËt B¶n nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· dÇn ®¹t ®îc chuyÓn biÕn qua tõng n¨m. Kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m nµo còng chiÕm trªn 90% tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu. 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i 1. Ho¹t ®éng nhËp khÈu t¹i Tæng c«ng ty VINACONEX NhËp khÈu hµng ho¸ lµ mét m¶ng kh¸ lín trong sè c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty VINACONEX. V× vËy ®Ó xem xÐt ®¸nh gi¸ mét c¸ch chi tiÕt, tØ mØ thËt khã. Ta chØ ®i ph©n tÝch mét sè mÆt chÝnh sau : 1.1. VÒ thÞ trêng nhËp khÈu Trong kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng, viÖc t×m kiÕm thÞ trêng lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh ®îc diÔn ra liªn tôc, ®¹t hiÖu qu¶ cao. Kinh doanh vît ra khái ph¹m vi biªn giíi quèc gia th× viÖc nghiªn cøu thÞ trêng cµng trë nªn phøc t¹p. Trong nh÷ng n¨m võa qua, Tæng c«ng ty VINACONEX ®· lu«n cè g¾ng trong viÖc t×m kiÕm vµ lùa chän thÞ trêng. Tõ khi níc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®Æc biÖt tõ khi gia nhËp khèi ASEAN th× mèi quan hÖ cña Tæng c«ng ty víi c¸c thÞ trêng ngµy cµng më réng vµ g¾n bã, thuËn lîi h¬n trong ho¹t ®éng kinh doanh. Nh×n chung thÞ trêng nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty cã xu híng t¨ng qua c¸c n¨m (kho¶ng 10% mét n¨m). Nh÷ng thÞ trêng thêng xuyªn nh NhËt b¶n, Hµn Quèc,... cã gi¸ trÞ kim ng¹ch lín vµ chiÕm tØ träng ngµy cµng cao. Cïng mét lo¹i hµng ho¸ nh nhau nhng Tæng c«ng ty ®· cã xu híng nhËp ë nhiÒu níc kh¸c nhau víi chÊt lîng vµ gi¸ c¶ kh¸c nhau nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng trong níc. HiÖn nay Tæng c«ng ty cã quan hÖ b¹n hµng víi h¬n 13 níc trªn thÕ giíi, mçi níc ®Òu ph¸t huy thÕ m¹nh riªng víi tõng mÆt hµng nhËp khÈu. ThÞ trêng Hµn Quèc vµ NhËt B¶n vÉn lµ thÞ trêng nhËp khÈu chÝnh cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. Ta h·y ®i ph©n tÝch kim ng¹ch nhËp khÈu cña hai thÞ trêng nµy : 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa th¬ng m¹i *B¶ng 3 : Kim ng¹ch nhËp khÈu theo thÞ trêng (2002 - 2004) N¨m 2002 2003 Kim Ng¹ch (USD) TØ Träng (%) NhËt B¶n 12.053.113 42,83 13.651.431 Hµn Quèc 1.468.904 5,34 C¸c thÞ trêng kh¸c 13.980.339 Tæng ChØ tiªu ThÞ Trêng 27.502.356 Kim Ng¹ch (USD) 2004 TØ Träng (%) Kim Ng¹ch (USD) TØ Träng (%) 46,89 14.036.042 49,22 5.473.341 18,8 10.620.364 37,24 51,83 9.983.634 34,31 3.859.750 13,54 100 29.108.406 28.516.156 100 100 Nguån : TrÝch b¸o c¸o tæng kÕt hµng XNK hµng n¨m(2002 -2004) Qua b¶ng trªn ta thÊy, kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ trêng NhËt B¶n chiÕm ®a sè qua c¸c n¨m. N¨m 2002, kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ trêng NhËt B¶n lµ 12.053.113 USD chiÕm 42,83% trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2002. Sang n¨m 2003, kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ trêng nµy lµ 13.651.431 USD chiÕm 46,89% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2003 vµ t¨ng 4,06% so víi n¨m 2002. N¨m 2004, thÞ trêng NhËt b¶n vÉn ®îc khai th¸c nguån hµng cho nªn gi¸ trÞ kim ng¹ch nhËp khÈu vÉn ®¹t ë møc cao lµ 14.036.042 USD chiÕm 49,22% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2004 vµ t¨ng 2,33% so n¨m 2003, t¨ng 6,39% so n¨m 2002. ThÞ trêng NhËt b¶n cung cÊp chñ yÕu c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu x©y dùng. Trong t¬ng lai thÞ trêng NhËt B¶n vÉn lµ thÞ trêng truyÒn thèng cña tæng c«ng ty, khai th¸c c¸c chñng lo¹i mÆt hµng nh : thiÕt bÞ thi c«ng, thang m¸y, cÈu th¸p. thÐp x©y dùng,... §èi víi thÞ trêng Hµn Quèc kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ trêng nµy vÉn tiÕp tôc t¨ng qua mÊy n¨m gÇn ®©y. N¨m 2002, thÞ trêng nµy chØ chiÕm tØ träng lµ 5,34% víi gi¸ trÞ kim ng¹ch nhËp khÈu lµ 1.468.904 USD. Nhng ®Õn n¨m 2003, tØ träng t¨ng vät lªn chiÕm 18,8% víi kim ng¹ch nhËp khÈu lµ 5.473.341 USD, gi¸ trÞ kim ng¹ch t¨ng 352% so n¨m 2002. §Õn n¨m 2004 kim ng¹ch nhËp khÈu ®¹t 10.620.364 USD chiÕm 37,24% tØ träng kim ng¹ch 20