Tài liệu Tiểu luận Các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu thịt lợn

môc lôc A. Lêi më ®Çu..........................................................................................................2 B. Néi dung..............................................................................................................3 I. C¬ së lý luËn vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu................................................................3 1.1. Kh¸i niÖm ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu...........................3 1.2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n.......................3 II. Thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n...............................................................................3 2.1.T×nh h×nh xuÊt khÈu thÞt lîn trong nh÷ng n¨m võa qua...................................3 2.2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt dÇn thÞ trêng cña mÆt hµng thÞt lîn xuÊt khÈu...............................................................................................................................4 III. C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thÞt lîn......................................................5 3.1. Gi¶i ph¸p c¸c vÊn ®Ò nhËn thøc........................................................................5 3.2. H¹ gi¸ thµnh thÞt lîn..........................................................................................5 3.3. Tæ chøc ch¨n nu«i khoa häc.............................................................................6 3.4. Sù hç trî tõ phÝa Nhµ níc..................................................................................6 3.5. Chó ý ngay tõ khi nhËp lîn gièng vµ g©y gièng..............................................6 3.6. H×nh thµnh hÖ thèng kiÓm dÞch.........................................................................6 C. KÕt luËn..............................................................................................................7 D. Tµi liÖu tham kh¶o.......................................................................................8 c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thÞt lîn LỜI MỞ ĐẦU §· mét thêi, xuÊt khÈu thÞt lîn cña ViÖt Nam lµ niÒm tù hµo cña ngµnh th¬ng m¹i quèc tÕ. S¶n lîng thÞt xuÊt sang c¸c thÞ trêng ®èi t¸c kh«ng nh÷ng t¨ng nhanh, m¹nh mµ cßn t¹o ®îc chç ®øng æn ®Þnh. Nhng ®Õn nay, thêi kú dÔ chÞu ®ã ®· kh«ng cßn. Chóng ta ®ang mÊt dÇn thÞ trêng ngo¹i. Nh÷ng môc tiªu ®Ò ra liªn tiÕp kh«ng ®îc hoµn thµnh. VËy nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn? 1 Nh¹y c¶m tríc vÊn ®Ò ®Æt ra, em ®· ®i s©u t×m hiÓu vÒ viÖc thÞt lîn xuÊt khÈu ®ang mÊt dÇn thÞ trêng vµ lùa chän ®Ò tµi nµy lµm néi dung nghiªn cøu cña tiÓu luËn m«n ngo¹i th¬ng. Néi dung tiÓu luËn bao gåm: Ch¬ng I: C¬ së lý luËn vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n cña viÖc thÞt lîn xuÊt khÈu mÊt thÞ trêng ngo¹i. Ch¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thÞt lîn. 2 I. C¬ së lý luËn vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 1.1. Kh¸i niÖm ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu. XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô ra níc ngoµi. Cã thÓ hiÓu xuÊt khÈu lµ viÖc ®a hµng ho¸ qua biªn giíi mét níc. XuÊt khÈu cã c¸c h×nh thøc chñ yÕu sau: XuÊt khÈu trùc tiÕp: lµ ho¹t ®éng mµ bªn xuÊt khÈu b¸n hµng trùc tiÕp cho bªn nhËp khÈu kh«ng qua trung gian. XuÊt khÈu gi¸n tiÕp: lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu qua trung gian th¬ng m¹i. 1.2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi cña ViÖt Nam hiÖn nay th× xuÊt khÈu lµ mét nguån cung cÊp ngo¹i tÖ chñ yÕu. Víi nguån ngo¹i tÖ thu ®îc chóng ta cã thÓ phôc vô c¸c nhu cÇu nhËp khÈu hµng ho¸, thiÕt bÞ cho c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc. Ngoµi ra, xuÊt khÈu cßn gióp chóng ta tiÕn gÇn h¬n víi thÕ giíi, t¹o ra c¸c mèi quan hÖ víi c¸c níc qua ®ã cã thÓ thu ®îc c¸c lîi Ých phi th¬ng m¹i kh¸c. II. Thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n. 2.1. T×nh h×nh xuÊt khÈu thÞt lîn trong nh÷ng n¨m võa qua. Ngay tõ nh÷ng n¨m 60-70, thÞt lîn ViÖt Nam ®· t×m ®îc chç ®øng æn ®Þnh t¹i Liªn X« (cò), §«ng ¢u vµ mét thÞ trêng khã tÝnh lµ Hång K«ng. ChØ tÝnh riªng Hång K«ng, nh÷ng n¨m ®ã ViÖt Nam b×nh qu©n mçi th¸ng xuÊt 5 chuyÕn tµu thÞt lîn vµ lîn s÷a víi kho¶ng 20.000 ®Çu lîn c¸c lo¹i. Khi cã biÕn ®éng vÒ thÞ trêng Liªn X« - §«ng ¢u, ta ®· nhanh chãng trô v÷ng ë thÞ trêng Hång K«ng víi sè lîng xuÊt khÈu thÞt lîn s÷a mçi n¨m mét t¨ng (n¨m 1996: 1.650 tÊn, 1997: 4.470 tÊn, 1998: 6.800 tÊn, 1999: gÇn 5.000 tÊn vµ b¾t ®Çu kh«i phôc ®îc thÞ trêng Nga). Trong c¸c n¨m 2000-2001, níc ta xuÊt khÈu kho¶ng 10 ngµn – 15 ngµn tÊn thÞt lîn/ n¨m sang c¸c thÞ trêng truyÒn thèng nh Nga, Hång K«ng, Trung Quèc, Malaixia. Gi¸ xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµo Hång K«ng thêi ®iÓm ®ã kh¶ quan (b×nh qu©n 1.624 USD/ tÊn CIF HK). Nhng thêi kú vµng son ®ã tån t¹i kh«ng mÊy dµi l©u. NhiÒu ®èi thñ víi nh÷ng u thÕ vît tréi vÒ gi¸ vµ chÊt lîng s¶n phÈm ®· xuÊt hiÖn. V× vËy, b¾t ®Çu tõ n¨m 2002 ®Õn nay, xuÊt khÈu thÞt lîn cña ViÖt Nam gÆp khã kh¨n ë c¶ ®Çu ra lÉn ®Çu vµo. §Õn th¸ng 9 n¨m 2004, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam míi xuÊt khÈu ®îc trªn 7.000 tÊn thÞt lîn (kÕ ho¹ch n¨m 2003 lµ 30 ngµn tÊn). §èi víi tæng c«ng ty ch¨n nu«i ViÖt Nam, mét doanh nghiÖp lín trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu thÞt lîn cho ®Õn nay còng chØ míi xuÊt ®îc trªn 500 tÊn (võa do kh«ng ®ñ nguån hµng, võa do cµng xuÊt cµng lç lín) trong khi kÕ ho¹ch ®Æt ra cña c¶ n¨m lµ 14 ngµn tÊn. VËy thùc tr¹ng trªn lµ do nh÷ng nguyªn nh©n nµo g©y ra? 3 2.2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt dÇn thÞ trêng cña mÆt hµng thÞt lîn xuÊt khÈu. 2.2.1. §Çu ra. - Sù gia t¨ng trong c¹nh tranh víi c¸c thÞ trêng thÞt lîn níc ngoµi. VÒ ®Çu ra, thÞt lîn ViÖt Nam gÆp sù c¹nh tranh khèc liÖt cña thÞt lîn Trung Quèc. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thÞt lîn tõ néi ®Þa Trung Quèc b¸n sang Hång K«ng ®Òu ph¶i qua mét ®Çu mèi trung gian, nhng tõ 1/1/2003, hä ®· xo¸ bá kiÓu kinh doanh ®éc quyÒn nµy nªn gi¸ chµo b¸n trùc tiÕp cña hä kh¸ thÊp 1.200 USD/ tÊn lîn choai (tríc lµ 1.300-1.400 USD/ tÊn) vµ 1.400 USD/ tÊn lîn s÷a (tríc lµ 1.5001.600 USD/ tÊn). Ngoµi ra ®èi víi thÞ trêng Nga c¸c nhµ xuÊt khÈu thÞt lîn Trung Quèc ®· chµo b¸n víi gi¸ 1.150 USD/ tÊn trong khi ViÖt Nam kh«ng thÓ xuÊt khÈu víi gi¸ nµy v× sî lç lín (lç kho¶ng 3 triÖu ®ång/ tÊn). Bªn c¹nh ®ã, mÆt hµng thÞt lîn ViÖt Nam cßn bÞ nhiÒu ®èi thñ kh¸c c¹nh tranh nh Braxin. HiÖn níc nµy ®· ®¹t møc t¨ng trëng nhanh trong xuÊt khÈu mÆt hµng nµy (xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Nga n¨m 2001 chØ ®¹t vµi ngh×n tÊn, n¨m 2002 v¬n tíi 170.000 tÊn). - Sù gia t¨ng nhu cÇu trong tiªu dïng néi ®Þa. Trong h¬n mét n¨m qua, thÞt lîn tiªu thô trong níc lu«n cao h¬n thÞt lîn xuÊt khÈu. ThÞt lîn b¸n trong níc chØ chuyÓn tõ B¾c vµo Nam cao gÊp 3 lÇn so víi xuÊt khÈu. MÆt kh¸c gi¸ trÞ thÞt lîn h¬i trªn thÞ trêng néi ®Þa khuyÕn khÝch ch¨n nu«i híng vµo thÞ trêng néi ®Þa – cô thÓ gi¸ lîn h¬i ë thÞ trêng phÝa B¾c lµ 11-13 ngh×n ®ång/ kg. Do ®ã 1 tÊn thÞt lîn h¬i vµo ®Õn thµnh phè cã l·i gép 4-5 triÖu ®ång. Mét lo¹t nh÷ng nguyªn nh©n trªn khiÕn ngêi s¶n xuÊt kh«ng quan t©m g× ®Õn xuÊt khÈu thÞt lîn. 2.2.2. §Çu vµo. - Gi¸ thøc ¨n ch¨n nu«i cao. Chi phÝ thøc ¨n trong ch¨n nu«i, nhÊt lµ ch¨n nu«i lîn chiÕm trªn díi 70% gi¸ thµnh. Nguyªn liÖu dïng cho chÕ biÕn thøc ¨n b×nh qu©n 60% phô thuéc nhËp khÈu, c¸ biÖt cã lo¹i lªn ®Õn trªn díi 70%. Nguyªn liÖu nhËp hiÖn ®ang chÞu thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu lµ 7%. N¨ng suÊt c«ng nghiÖp chÕ biÕn thÊp, gi¸ c¸c yÕu tè ®Çu vµo kh¸c cã liªn quan ®Õn thøc ¨n ch¨n nu«i (®iÖn, ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, cíc vËn t¶i…) còng cao so víi nhiÒu níc chung quanh. Qua ®iÒu tra cho thÊy, gi¸ thøc ¨n ch¨n nu«i cña ViÖt Nam ®¾t h¬n cña c¸c níc kh¸c 30-40%. - C«ng nghiÖp chÕ biÕn yÕu kÐm. C«ng nghiÖp giÕt mæ, chÕ biÕn thÞt lîn cña ta kh«ng ®ång bé, thiÕt bÞ l¹c hËu, cò kü, ®Çu t ë c¸c kh©u sau giÕt mæ, chÕ biÕn ®Õn s¶n phÈm cuèi cïng bÞ coi 4 nhÑ… Nh÷ng ®iÒu nµy dÉn ®Õn chi phÝ trong chÕ biÕn, chi phÝ trung gian t¨ng cao, nªn lµm gi¸ thÞt sau giÕt mæ t¨ng cao, mÆt hµng chÕ biÕn kh«ng phong phó… còng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh kh¶ n¨ng xuÊt khÈu. III. C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu thÞt lîn. 3.1. Gi¶i ph¸p c¸c vÊn ®Ò nhËn thøc. Tríc hÕt ph¶i nhËn thøc r»ng ®©y lµ ngµnh kinh doanh xuÊt khÈu cã u thÕ, tõ ®ã tiÕn hµnh tæ chøc l¹i toµn bé c¸c kh©u ho¹t ®éng cña ngµnh tõ gièng, thøc ¨n, ®Õn phßng, ch÷a bÖnh vµ c«ng nghÖ nu«i dìng, chÕ biÕn… theo híng s¶n xuÊt lín, ®¶m b¶o híng vµo xuÊt khÈu s¶n phÈm s¹ch. 3.2. H¹ gi¸ thµnh thÞt lín. Cã ngêi ®· vÝ gi¸ c¶ lµ ®¹n ®¹i b¸c b¾n thñng mäi hµng rµo. V× vËy biÖn ph¸p quan träng ®Ó nhanh chãng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu tríc m¾t còng nh l©u dµi lµ h¹ gi¸ thµnh thÞt lîn. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy cã nhiÒu viÖc cÇn lµm, song tríc m¾t cÇn gi¶m gi¸ thøc ¨n ch¨n nu«i. §Ó gi¶m gi¸ thµnh thøc ¨n ch¨n nu«i tríc hÕt lµ gi¶m thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu bëi v× ViÖt Nam hiÖn nay chØ s¶n xuÊt ®îc kho¶ng 30% nhu cÇu nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt thøc ¨n ch¨n nu«i cßn 70% dùa vµo nguån nhËp khÈu. 3.3. Tæ chøc ch¨n nu«i khoa häc. §Ó n©ng cao chÊt lîng thÞt lîn, ngoµi biÖn ph¸p gièng, th× tæ chøc ch¨n nu«i cã vai trß quan träng trong ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i dùa vµo hé n«ng d©n nh hiÖn nay. V× vËy viÖc tæ chøc c¸c h×nh thøc phï hîp ®Ó chuyÓn giao kü thuËt nu«i dìng vµ ch¨m sãc ®Õn hé gia ®×nh, ®Õn tõng c¸ nh©n lµ rÊt quan träng. CÇn cã sù liªn kÕt gi÷a ngêi ch¨n nu«i, ®¬n vÞ cung øng ®Ó biÕn xuÊt khÈu thÞt lîn thµnh tæ chøc g¾n bã chÆt chÏ quyÒn lîi, t¹o thµnh mét d©y chuyÒn khÐp kÝn tõ kh©u gièng, thøc ¨n, nu«i dìng ®Õn chÕ biÕn. 3.4. Sù hç trî tõ phÝa Nhµ níc. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho xuÊt khÈu ngay tõ b©y giê, ChÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng ph¶i nhanh ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh kiÓm dÞch vµ thó y ®Ó t¨ng cêng mÆt chÊt lîng cho s¶n phÈm thÞt lîn, ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm. 3.5. Chó ý ngay tõ khi nhËp lîn gièng vµ g©y gièng. C«ng t¸c t¹o gièng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm thÞt sau nµy. V× vËy, chó ý tËp trung cho c«ng t¸c nµy cã thÓ t¹o nªn nh÷ng s¶n phÈm ®Æc thï, cã søc c¹nh tranh cao. 3.6. H×nh thµnh hÖ thèng kiÓm dÞch. CÇn h×nh thµnh hÖ thèng kiÓm dÞch, kiÓm tra chÊt lîng thøc ¨n ch¨n nu«i nãi chung vµ cho ch¨n nu«i lîn nãi riªng. HiÖn nay chóng ta cha cã hÖ thèng c¬ quan nµy. NÕu chóng ta kh«ng cã hÖ thèng nµy th× khã mµ xuÊt khÈu thÞt ®îc trong ®iÒu 5 kiÖn c¸c níc ®èi t¸c ®ang dùng lªn rÊt nhiÒu hµng rµo th¬ng m¹i b»ng c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng vÖ sinh… nh hiÖn nay. KÕt luËn C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam ®ang ®îc tiÕn hµnh cÇn rÊt nhiÒu vèn ®Ó hoµn thµnh c¸c môc tiªu ®· ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta ®Ò ra. Mét trong nh÷ng nguån thu quan träng lµ nguån ngo¹i tÖ cã ®îc do ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®em l¹i. Cïng víi c¸c mÆt hµng kh¸c nh g¹o, cµ phª, da giµy, s¶n phÈm may mÆc, thÞt lîn ViÖt Nam ®· vµ ®ang ®ãng gãp vai trß tÝch cùc vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c¶ níc. Tù hµo vÒ nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®îc nhng chóng ta kh«ng chñ quan, coi thêng nh÷ng khuyÕn khuyÕt, nhîc ®iÓm cßn tån t¹i cña mÆt hµng thÞt lîn xuÊt khÈu. Kh¾c phôc ®îc nh÷ng khuyÕn khuyÕt nµy ch¾c ch¾n ch¼ng bao l©u n÷a, chóng ta sÏ cã thÓ thÊy l¹i sù khëi s¾c cña mÆt hµng nµy. tµi liÖu tham kh¶o 1. B¸o th¬ng m¹i – sè 36/2003. 6 2. B¸o doanh nghiÖp th¬ng m¹i – sè 20/2004. 7