-
I
Chia sẻ ebook : Chiasemoi.com
Mục Lục
Lời mở đầu
Chương 1: Trẻ rời khỏi cơ thể mẹ
Tiếp nhận trẻ đến với thế giới này như thế nào?
Không nên trói buộc trẻ
Sự chào đời của trẻ
Giai đoạn trưởng thành khác nhau
Trẻ cần có sự tự lập
Sự khởi đầu của sinh mệnh
Chương 2: Sự trưởng thành của trẻ sơ sinh
Đôi tay và đại não
Sự phát triển trí lực
Nhận biết về trật tự thế giới bên ngoài
Trật tự bên trong
Bí mật của tâm hồn
Phôi thai của tinh thần
Giáo dục của phôi thai tâm lý
Chương 3: Các loại năng lực của trẻ và việc bồi dưỡng
Sự hình thành ngôn ngữ của trẻ
Sự hình thành tính cách của trẻ
Trẻ tự bồi dưỡng tính cách
Giáo dục ý chí của trẻ
Cần kiên trì rèn luyện ý chí
….
Chương 4: Chăm sóc trẻ
Chúng ta hãy trở thành người thầy tình yêu
Để trẻ là chủ nhân của chính mình
Ba giai đoạn phục tùng ý thức
Sai lầm và biện pháp sửa sai
Giáo dục gia đình với trẻ nhỏ
Giáo viên cần chuẩn bị những gì
Giáo viên và kỷ luật
Chương 5: Yêu trẻ thế nào
Trí lực và tự do
Biện pháp thưởng phạt
Để trẻ quay về với tự nhiên
Giáo dục bằng tình yêu
Những đứa trẻ gặp bất hạnh
Trẻ là gì?
…..
Chương 6: Phương pháp giáo dục trẻ Vận
động
Tiết tấu
Sự trật tự
Huấn luyện “yên tĩnh”
Hoạt động không logic, không mục đích
…..
Chương 7: Khởi đầu của sinh mệnh
Lựa chọn là một kiểu hoạt động trí lực cấp cao
Từ người sáng tạo trở thành người làm việc
Ảnh hưởng của trở ngại đối với ngôn ngữ
Tưởng tượng và văn hoá
Phương hướng mới
Chương 8: Tôn trọng sinh mệnh
Nhận biết trẻ như thế nào
Nhân cách mang tính thay đổi
Điều kiện phát triển bình thường
Kỷ luật tự phát
MARIA MONTESSORI
D!l' (JON
•
�illf@(2 ��� [�� �
EDUCATIONAL SET OF MARIA MONTESSORI
PHUONG PHAP GIAO Dl)C
CUA MONTESSORI
?
Bien dtch: Vi�t Van Book
'
,..,,,
?
"
NHA XUAT BAN LAO DQNG
Educational set ofMaria Montessori
ro:·::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::·.:::::::::::::::::::·.::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::·.::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::·.ro
Maria Monlessori - m¢l lron0 nhvn0 nha 0iao dl_lc vT d!fi nhal dv9c
c6n0 nh$n o lhe kl XX - da lhanh 1$p "Children 'g !fouc'ie" - ''N56i nha cutt
tre" - lrvon0 hc;ic danh rien0 cho lre em dau lien o Qome. n0ay 1 lhan0 o
niim 1907. ba cho ran0 '.) lu6i quyel dinh cu¢c doi lre, nen can lien hanh
oiao dl_lc lre lrv6c '.) lu6i.
.
ban0 nhvn0 lhl,lc n0hi¢m lhu dlr9c lv ''N56i nha cutt tre ''. Monlessori
da dva. ftl han0 lolfl quy 1u$l CO lien quan l6i Sl_l phal lri6n va 0iao dl_lC
lre nho:
1. Thoi ki ph6i lhai: Tre so sinh can hinh lhanh cac lo<_J.i nan0 ll,lc CUtl
ho<_J.l d¢n0 phoi lhai lt so cong vi�c chu§'.n bi d� d6n
tiep vi khach quy - m(>t dua tre trong tudng lai. Chung ta mCii xem xet
10i, trong the giCii hang hoa phong phu va xa xi cua chung ta, c6 nhung
0
san ph§'.m nao danh cho tre? 6 day khong c6 ch?u rlta ml).t va ghe so-pha
thich hc;Jp vdi tre, ding khong c6 ban ghe va ban chili thich hc;Jp vdi
chung, trong nha c6 ra't nhigu gian phong, nhung 10i khong c6 gian nao
thiet ke theo mong muon cua tre. Chi nhung dua tre la con cua gia dinh
kha gia mCii may miin c6 duqc gian phong rieng, nhung can phong nay
10i duqc bai tri qua c§'.n th?n theo each nghi cua ngudi ldn. Vo hinh
chung, chung ta da bien n6 trd thanh ndi giam giu tre.
Chung ta hay nghi den nhung n6i kh6 ma tre gi;i.p phai trong ngay.
Thli' nghi xem neu c6 m(>t ngay nhung ngudi ldn chung ta song trong the
gidi cua ngudi kh6'ng 16 (cd th� cua h<;> cao ldn, doi clian dai, ch0y nhanh
khong biet gtlp bao nhieu liln chung ta, khoi 6c cua h<;> ciing nhanh nh0y
va thong minh hdn chung ta biet bao liln) . Chung ta muon buCic vao
phong cua h<;>, nhung b?u cl.ta 10i cao hdn diiu goi cua chung ta; Chung ta
muon treo qua ding phai nhd ngudi giup ; Chung ta muon ng6i nghi'. m(>t
lat, nhung chiec ghe 10i cao b�ng vai cua chung ta, va phai ra't kh6 khan
mCii c6 th� treo len d6; Chung ta muon 100i bO nhung vet b§'.n tren quiln
ao nhung khong th� cfrm ban chili du9c vi n6 ra't to; Chung ta muon tiim
tap cho thoai mai, nhung ch?u t&m 10i to va n:'.J_ng, khien chung ta khong
th� be duqc. Neu nhung ngudi kh6'ng 16 nay con hCin hd n6i dng h<;> da
chd dqi sv hi�n di�n cua chung ta tu lau, thi chiic chiin chung ta se oan
than vi�c h<;> da khong chu§'.n bi tot d� tiep d6n chung ta, va ding ch�ng
dinh d� chung ta song vui ve trong the gidi cua h<;>.
Doi vCii dua tre ding nhu v?y, khi chung den vCii the giCii nay, chung
cfrn c6 d6 chdi va d6 dung danh rieng cho minh, d:;i.c bi�t, chung cfrn m(>t
mOi trlidng phong phu CO lQi cho S\f phat tri�n khoe m0nh ca Vg th� XaC
1§.n tam h6n. Nhung chung phat hi�n nhung digu nay v§.n chua dtic;Jc
chu§'.n bi tot. Vi nguC:li ldn chi chu§'.n bi phong ngu, tu qufrn ao cho bup be
- d6 chdi cua tre, nghia la, chi'. cung ca'p cho tre nhung san ph:ii'.m thu nho
tU d6 dung cua ngudi ldn, va vi v?y tre chi c6 th� vui m(>t minh chu
khong th� i?ong thvc si.;t h0nh phuc trong mOi truC:lng d6. Nguyen nhan
d§.n den digu nay la vi ngudi ldn chua thi.;tc si.;t hi�u tre, ngudi ldn chua
nh?n thuc duqc r�ng tre la m()t con ngudi song d()ng, vdi h9 c6 le tre mdi
8
Educational set ofMaria Montessori
ro::: : : :::::::::::: ::: ::::::::::: : :: : : : ::::::::::::::::::: : : : : : ::: :::::::::: :: : : : : :: ::::::: : : : : ::::: ::: · : : : :::: : : : :: : ::::::::::::::::: ::::: ::::::::::::::· ·· · ············ ::ro
chi la m9t thvc th� qua nho be va thv d9ng, "cho gi an nay, cho gi chdi
nay"· ma khong biet r:ing tre cfing c6 suy nghi va cam nh?n theo each
rieng cua minh. Vi the, khi den voi the gioi moi nay, tre b6ng phat hi�n
ra r:ing minh chi la m9t dO'i tu'<;Jng chu'a du'<;Jc xa h(>i tiep nh?n.
MQi ngudi deu biet, tre nho thudng hay pha hong d6 chdi cua chung.
Theo chung tOi, ki�u hanh vi nay chinh la b:ing chung cho thay tri lvc
dang phat tri�n cua tre. sa di tre pha hong d6 chdi la vi chung muO'n
biet "thU: nay lam nhli the' nao" va muO'n tim sl;i thu vi ben trong d6 chdi.
BC!i le, be ngoai d6 chdi ch�ng c6 ve gi la hap d§.n, nen nhieu luc tre se
dO'i xlt. voi d6 chdi nhu' voi m9t ke thu, dung het sue d:%p va d6 chdi. d�
kham pha bi m?t §'.n chua ben trong. Quan sat moi tru'dng xung quanh
Va muO'n du'<;JC Slt dvng cac v?t dvng la khuynh hu'ong tl,]' nhien cua tre,
tre muO'n dung ch?u rlt.a m?t cua minh, muO'n tv minh miftc qu�n ao, tv
minh quet nha, tre muO'n slt. dvng ban, ghe so-pha, tu qµ�n ao va dvng
cv nau an h<;Jp voi minh. Mong muO'n cua tre la: Khien minh thong minh
hdn, sO'n g thoiii mai hdn b:ing chinh d6i tay va sv cam nh?n cua minh.
Tre kh6ng chi giO'ng ngu'di lOn ve hanh vi, ma con c6 g:ing m6 phong
hinh d0ng cua ngu'di lOn, day vua la thien tinh ding la SU m�nh cua tre.
Chung ta tling b:it giftp bQn tre c6 hanh vi nhu' v?y trong " Ng6i nha
cua tre" - trong cac tru'dng m�m non, m§.u giao - tre luon to r6 sv vui
mung hung thu, lam vi�c nh§.n n0i, ti mi, giO'n g nhu' m9t ngu'di cong
nhan tO't nhat ma chung ta da giftp, hay giO'n g nhu' m9t nha quan ly
doanh nghi�p c�n miin nhat. Thiet bi trong phong hQc vo cung c6 l<;Ji cho
cac ho0t d9ng cua tre, m6c treo qu�n ao vua t�m voi, tay n:im canh elf.a
vua khit voi n:im tay, tr9ng lu'<;Jng chiec ghe nho trong phong niftng vua
du d� tre nhac len va dich chuy�n du'<;Jc . . . . Khi tien hanh m9t_ lo0t ho0t
d9ng nay, d9ng tac cua tre th?t nh� nhang, thoai mai, d�p m:it, mang 10i
m9t cam giac an toan va hoan toan la m9t ki�u huC!ng thv. Vi v?y, t00 ra
m9t m6i tru'dng voi cac v?t dvng c6 kich ca phu h<;Jp voi nang lvc cua tre,
c6 tac dvng phat tri�n kha nang cua tre chinh la vi�c chung ta dang gieo
m9t h0t giO'ng vao trong dat, d� tre du'<;Jc phat tri�n tru'dng thanh b :ing
sv ren luy�n kh6ng ngung.
Tuy nhien, du to ro tinh th§.n "cham chu chuyen tam" trong mQi
ho0t d<)ng, song do cd th� tre chu'a phat tri�n toan di�n, nen nhung d9ng
tac d6 se tu'dng doi ch?m (nhu' chan con ng:in, nen toe d9 di chu'a th�
nhanh . . ) . B:ing trvc giac, chung ta c6 th� phat hi�n thay, sv song trong
tre dang d�n d�n phat tri�n va hoan thi�n. Neu chung ta ngan can tien
trinh nay, ch�ng khac nao dung b00 lvc cha d0p sinh m�nh, tuy nhien
9
�: : ::P�Y::St "ngudi" hoan toan moi, ciing chinh la t?o ra m('>t
thien tai giau sue sang t?O d khiip mQi ndi. Khi ngudi Ian VO finh tuoc di
11
ro:::::8�Y:-S-9N..:TR.V9.S::T:�:91_::bs:N::�
ro
-.:::..
· ::.:.:.· ::::::::::··:·:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::·.::::::::::::::::::::
quyen sang t00, ta't nhien tre se gao kh6c vi tha'y kh6ng c6 ai hi�u minh.
Luc nay d6i voi tre, kh6ng chi tam h6n ma ca th� xac cua n6 ding bi t6n
thuong. Vi v�y, d?c di�m cua con ngudi la khi tinh th:in vua bi t6n
thuong thi toan b<) th� xac cling se chiu dau kh6 theo.
0 m<)t t6 chuc tU thi�n, c6 m<)t dua tre tr6ng ra't xa'u xi, dieu may
m�n la ngudi cham s6c dua tre d6 10i v6 cling thich n6. M<)t ham, ngudi
cham s6c dua tre nay n6i voi m� cua dua be, cang lOn dua be nay cang
xinh d�p. Sau khi nghe v�y, ngudi phl;l nu nay v<)i vang toi tham con, co
ta phat hi�n tha'y con minh v�n xa'u xi nhu ngay nao. Co ta b6ng hi�u ra
nlng, c6 le thudng xuyen tie'p xuc voi m9t ngudi se quen d:in voi khuye't
di�m cua ngudi d6. Vai ngay sau, ngudi cham s6c dua tre d6 v�n baa cao
thong tin nhu v�y voi m� dua tre, ngudi phv nu nay 10i toi t6 chuc tu
thi�n d6 tham con, l:in nay co ta c6 a'n tu<_jng ra't t6t d6i voi co gai cham
s6c con minh. Co ta da lii�u, tinh yeu c6 th� khie'n con ngudi tv tin m<)t
each mu quang, va co ta thvc sv cam d<)ng truoc tinh cam cua ngudi giu
tre. Vai thang sau, co gai cham s6c dua tre d6 han hoan tuyen b6, dua
tre nay kh6ng c6 khie'm khuye't nao, n6 ra't xinh d�p, dieu nay kh6ng
phai ban cai. M?c du m� dua t,re cam tha'y hoi ng0c nhien, song co ta
kh6ng th� kh6ng thua nh�n d6 ::> sv thljc, trong sv thuong yeu dum b9c
VO bd ben, Cd th� cua dua tre da c6 sv thay d6i.
Chung ta thuCing lua d6i ban than b:lng tu tudng the nay: Chung ta
da cha tre m9i thu, chung ta cha tre khong khi trong lanh va thuc an
giau dinh duang. Song thvc te, chung ta ch�ng cha chung thu gi ca: Com
no, ao ffm Va khong khi trong lanh se ch�ng baa gid la du dQ'i voi Cd th�
m<)t ngudi; M9i chuc nang sinh ly cua con nguCii deu chiu sv kim ham
cua nhan to' ca'p cao hon; Di�m ma'u chO't cua sv sO'ng chinh d ch6 Cd th�
tre cling se sinh t6n, dlja theo sue sO'ng cua tam h6n.
Sinh ly h9c khuyen chung ta r:lng, an m<)t bua com d0m b 0c d noi
hoang da se giau dinh duang hon m9t bua ti�c xa hoa song 10i duQc tien
hanh trong m<)t can phong 6 nhi�m va bvi biln. Bbi le, m9i chuc nang
cua Cd th� se ho?t bat hon rat nhieu khi Cd th� CJ ngoai trdi, ho hap cling
thoai mai hon. Gi6ng nhu v�y, an com voi nguCii minh yeu men ho?c
ngudi d6ng cam voi minh se giau dinh duang hcin m<)t bua ccim thinh
so0n cua t:lng lOp quy t<)c voi vi b() trudng tvc fiu. Luc nay, khat v9ng
cua chung ta voi tv do da n6i ro ta't ca. Du chung ta du<_ic an scin hao hiii
vi, dtic;JC song trong ng9c nga chau bau, ma CUQC song CUa chung ta phai
lu6n chiu ap lljc, thi kh6ng nhung sue khoe chung ta bi anh hlidng ma
tinh th:ln chung ta cling khong du<;Jc thoai mai.
12
Educational set ofMaria Montessori
.
W : :::: ::::: : : : : ::::: :::::::: ::: : :: : ::::: : : :::::::::::::: : :::: ::::: : : : :::: : : :::::: :::: :: : ::: : :: :: : :::::: :: : : : : :::: ::::: :: : : ::: ::: ::::: :: ::: :: ::::: :: :: :: : : : :: ::W
KHONG NEN TROI BUOC THE
Sinh v$.t h9c som da chung minh anh hudng lOn cua moi trudng voi
the gioi t\i nhien. Thuyet duy v$.t trong thuyet tien h6a cling chi ra ding,
moi trlidng se gay anh hlidng dciy kich tinh doi voi sv sinh soi nay nd
cua giong va hinh thai sinh v$.t. Cai truoc se khien cai sau bien dBi,
th$.m chi khien n6 trd nen bien di. Dudng nhien, chung ta khong th�
phan tich va chung minh m9i li lu$.n, tuy v$.y ket lu$.n nay da duc;lc nha
con trling h9c ngudi Phap - Fabre nghien cuu va chung thvc la dung.
Fabre da c6 nhung dong g6p trong vi�c nghien cuu mOi truC:lng _song cua
con trling, mang l?i nhung nh?n thuc moi me cho con nglidi doi voi qua
trinh trlidng thanh cua cu<)c ddi COn trling. Qua nhung nghien CUU C\l
th� ve sinh v$.t da kh�ng dinh, chi c6 tien hanh quan sat va nghien cuu
sinh v$.t trong moi trlidng t\i nhien thi chung ta moi c6 th� hi�u het ve
n6.
Khi thao lu$.n nghien cuu moi quan h� giua loai ngudi voi mOi
trudng W nhien, chung ta phat hi�n tha'y dieu tuy�t vdi khong phai vi�c
COn nglidi thich ung voi moi trlidng ma la Vi�c con nglidi sang t?O ra m<)t
moi trudng d� thich ling. Con ngudi cling s6ng trong m9t moi trudng xa
h()i, CO SUC m?nh tinh th.in d$,c bi�t quan tr9ng dang phat huy tac d\lng
trong mOi trlidng nay, chung da t?O nen moi quan h� doi nhan XlI the
trong giao tiep xa h(>i loai ngudi. Vi d\l, m9t ngudi khong th� song trong
moi trudng thich ling, thi se khong th� phat huy het tiem nang cua
minh, hdn nua anh ta se khong th� hi�u minh. M(>t trong nhung tu
tlidng tr9ng tam CUa ly lu$.n giao d\l.C moi chinh la ho hao m9i nglidi coi
tr9ng vi�c b6i dudng ban nang xa h(>i cua tre, d6ng thdi khich l� tre ket
giao nhieu hdn nua voi b?n be cling trang lua.
Va'n de d ch6, tre vO'n khong tim duc;lc m9t moi trudng c6 th� thich
ling, bdi le tre sO'ng trong the gioi cua ngudi lOn. Sv sai l?C cua moi
trlidng song nay da t?O nen nhung anh hlidng lOn trong vi�c phat tri�n
nhan each cua tre.
A nh hudng nghiem tr9ng cua moi truC:lng ma't can bilng doi voi tre
khong chi xua't phat tu sv khac bi�t cua muc d9 lOn nho, ma con vi trong
m(>t moi trudng khong an khop, hanh d<)ng cua tre khong th� "thich gi
lam na'y" . Dieu nay cling giong nhu m()t nha ao thu$.t c6 kI thu?t cao
sieu, d<)ng tac linh ho:;i.t, vua phat hi�n thay ngudi khac mo phong d9ng
tac cua minh nhil't dinh cam thil'y ngudi nay da khong biet luqng sue
minh (trong long anh ta von nghI rilng khong ai ki thu$.t cao sieu bllng
minh) . Neu b?n thii tu tU ch$.m rai b�t chudc d<)ng tac cua anh ta, nha't
13
ro., , PAY::S9:N·.:TRV9,S,:T:Y:91:, bs:N: :�: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :ro
dinh anh ta se mat di tinh nh§.n rn;1.i. Thai d9 cua chung ta vdi tre chitng
phai ding nhu v?y sao? Toi thanh th?t khuyen cac ba m� ding: Hay d�
tre tU 3 4 tu6i lam nhung vi�c ma tre thich, d� tre tl;l t:'im g(?i, w m:Itc
qug;n ao, tv an com.
-
Khi d� tre s6ng m(?t ngay trong moi tru2Jng m a chung ta da slip xe'p
s�n cho tre, toi tin d.ng, nhat dinh tre se cam thay dau kh6 va chan nan.
M9i sue 11,l'c cua chung se chi' t?p trung cho ml,lC dich bi�n h9, tie'p de'n,
ca ngay chung ta se chi' nghe thay m6i cau n6i nay: "Bo'/ m f? dang xen
vao vi¢c cua con" . Cu6i cling, c6 th� chung se kh6c, bai vi chung thl,l'c S\f
khong th� tim ra each d� tre bao v� minh. V?y ma, v§.n c6 rat nhigu b a
m� ca than vdi toi d.ng: "Con t6i tht nguCii c6 ich . N6i each khac,
chung ta nhfft dinh t?o cha tre cd h9i d� tre lam nhung vi�c tre bu(>c
phai lam, bbi vi chi c6 lien tvc ren luy�n moi c6 th� phat tri�n. Tre thich
rlia tay, khong hoan toan la vi cam thffy rlia tay thi;tt thu vi, ma la tre
cam thffy ti;i minh c6 th� ril'a du<;Jc tay. Trang CUQC song dl.i<;JC tv minh
giai quye't cong vi�c la each d� tre phat tri�n m9i nang Ive.
Trang thCii ki phat tri�n, khi tre co gllng he't kha nang d� lam vi�c
tot hdn, chung ta nen lam nhung gi? Chung ta thudng suy nghi m9i each
d� giup tre, song dieu nay l?i lam can trd sv phat tri�n w nhien cua
chung (giong nhu rfft nhieu trudng h9c da d6ng chllc ban ghe' xuong san
nha) . Qua thljc, tre rfft hie'u d(>ng, song khi ban ghe' c6 th� dich chuy�n
du<;Jc thi tU xua tOi nay tre ding se khong pha hong chung. Ml'_ic du ban
ghe'° sau khi dl.i<;JC dong chllc xuong nen nha trong qua la ngay nglln,
nhl.ing dieu nay cii.ng CO nghfa Cd th� tre se mai mai khong th� CO hanh
d(>ng tuiin ti;i. C6 le chung ta c6 th� chu&n bi cha tre m9t vai cai bat hol'_ic
dia bil.ng inox, d� tre c6 lam rdi bat dia xuong nen nha ding se khong bi
va. Song nhu vi;ty l?i khie'n tre cam tha'.'y giong nhu c6 phep thui;tt, cang
muon lam rdi b at ctia xuong dfft hdn. Ki thvc chung ta da dung thui;tt
"che mi).t" d� giau di van de, dua tre nay se tie'p tvc ph?m 16i. Ki�u d?Y
d6 nay se trd thanh hon da chlln dudng, can trd sv phat tri�n ti;i nhien
cua tre. M9t dua tre thich du<;Jc ti;i minh lam m(>t so vi�c se vui ve "h<;Jp
tac" 'Voi m9i ngttdi va song khoe m?nh hdn.
Thong thuCing, khi chung ta thay tre gl'_ip kh6 khan, l�p We ch?Y l?i
giup tre hoan thanh vi�c chung muon lam. Vi chung ta luon nghI: " Con
muon ti;i minh tllm g(>i, ti;i minh gi:;lt quiin ao phai khong? Dung gay
phien phuc nua, m� dang (J day nay! M� se giup con lam tfft ca nhung
vi�c c'°;n muon lam" . Dua tre bi chung ta cuop ma'.'t quyen tv chu nay trd
nen Him Ii, kh6 hoa h<;Jp vi chung ta da coi hanh vi cua tre la bi�u hi�n
··-;;
khong ngoan ngoan", va ti;i cho dng giup tre lam vi�c la vi muon tot
cha tre.
Thli nghI m(>t chut, tre da song the' nao trong may nam dti u dCii cua
minh. Tre bi b6 bu(>c trong m(>t gia dinh ma d d6 khong du<;Jc lam va, lam
b§'.n d6 d?C, tre VOn "khong dti<;JC Clja qu�y'', cang khong CO Cd h(>i ren
luy�n kha nang khong che' ban than, khong du<;Jc h9c each sli dvng
nhung d6 dung thuCing ngay trong gia dinh. Rat nhieu cd h9i hi�u them
ve kinh nghi�m song dn thie't ciing vi the' ma bi tuoc do?t. Dieu nay se
anh hlidng toi CUQC ddi cua tre.
16
ro: :: :�':f.; ���;��::�:�:�::�:;:�::�l��:��::��::��:;;;��::::::::::::::::: ::::: ::::::::::::::: : : : :: :: : ::: : ::::: ::: : : : : : :: :::::: "'i!fJ
M<.)t sff tre l?i rdi vao di�n khong ai co th� quan ly n6i. Chung
thudng b6n ch6n khong yen ho?c u e d.u rl, m6i lftn t&m g<.)i deu qu?y
pha khong thoi, b6 m� danh ph:3.i thu?n theo va d� chung thich gi lam
na'y . Ai ding noi b6 m� nhu v?y th?t t6t, 10i co tinh nh§.n n0i, hang ngay
chju dljng du<;Jc dua tre nay. Tuy nhien, lam nhu v?y co thljc sv tfft cho
tre khong? Ne'u qua dung nhu v?y, chung ta da bop meo tieu chu§'n t6t
da'y .
Tfft voi tre khong d6ng nghia voi vi�c tha thu cho m9i 16i l ft m m a tre
ph0m phai. Dieu quan tr9ng la dn tim ra bi�n phap d� tre khong ph0m
sai lftm. Tfft voi tre chinh la c6 gi\ng he't kha nang d� tre sffng va lOn len
m<.)t each w nhien, cung ca'p nhung thu dn thiet cho slj phat tri�n cua
tre. Chung ta cftn hi�u dng tre vo cling nho be, ye'u duffi, dn sv giup da
cua ngudi lOn co nhu v?y moi la bi�u hi�n thich yeu thudng va cham soc
tre.
Khi chung ta quan sat hanh d(mg cua tre trong moi trudng danh
rieng cho tre, se phat hi�n tha'y tre thudng w giac lam vi�c voi mong
muffn cong vi�c du<;Jc lam t6t hdn. Tu d6 v?t ma tre 11,1'.a ch9n, chung ta co
th� tha'y tre da du<;Jc sffng trong m<.)t moi trudng phli h<;Jp, sau khi sli
d\mg nhung d6 v?t nay xong, chung ta bie't tre da phat hi�n ra sai sot
cua minh.
Chung ta nen lam gi giup tre?
Khong nen lam gi ca!
Chung ta da n6 11,ic t?O ra ta't ca nhung thu ma tre dn, vi�c tie'p
theo chi la kiem che' tam tli "minh can phdi giup tre", yen l?ng quan sat
tre, duy tri clj ly h<;Jp ly, khong du9c m<.)t chffc m<.)t lat 10i qua'y rfty tre,
dudng nhien ding co th� "k� tre muon lam gi thi lam" . Khi dang lam m<.)t
vi�c gi do ma ban than cho nlng VO cling quan tr9ng, tre se to r6 S\i
nghiem tuc, hdn nua trong long ra't vui. Ngoai dung ben quan sat, chung
ta con co th� lam gi? Day chinh la nguyen nhan khien tOi xay dl,ing nen
Trudng Montessori. 0 trudng Montessori, khi giao vien dong vai tro la
ngudi quan sat, nhung dua tre co th� w do ho0t d<.)ng, di�m nay khac
hoan toan voi each giao dl,IC cua cac trudng h9C binh thudng khac. Trong
cac trudng h9c binh thuC:Jng, giao vien thuC:Jng dam nhi�m vai tro chu
d<.)ng, nhung dua tre (J vao vi tri bj d(mg. Song thl,ic te', cang muffn tre
phat tri�n t6t thi giao vien cang chi nen dung hen c0nh quan sat.
Dieu nay khie'n toi nho l?i m<.)t cau chuy�n ra't b u6n cudi xay ra
trong trudng h9c chung toi. M<.)t lftn, b ao v� nha trudng quen md khoa
17
ro: c: :P�Y::S:9:N: TB:�9:S::TY:9Lhs:N: �: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :ro
cl:ia lap, khien b9n tre khong th� vao lap duqc, chung bu6n bl,ic va khong
vui. Cuoi ding, co giao n6i voi chung: "Ccic em c6 the' nhdy dta so' vao,
nhztng co thi khong the°''. The la, b9n tre thi nhau treo len cl:ia s6 nhay
vao lap h9C, CO giao danh phai dung ngoai nhin vao trong xem lu tre chdi
dua.
Bdi v?y, chung ta nen t?O ra m9t moi trlidng thich hqp 'd� d?Y d6 tre
va giup tre ren luy�n nang 11,ic, cho phep giao vien t?m thdi "dung ra xa" .
Xay dl,ing m9t moi truCing nhu v?y chinh la m9t tien b9 lOn vg mi;it giao
dvc.
..
..
'
'
SI/ CHAO em CUA THE
C6 nguCii cho ding, van minh la m9t bi�n phap c6 hi�u qua nha't d�
con nguCii d�n d�n thich ung voi moi truCing song cua minh. Neu digu d6
la dung, thi con ai c6 th� cam nh?n duqc s\f thay dBi moi truCing nh?Y
ben bllng tre sd sinh vua moi chao dCii? Khi bu9c phai thich ung nhanh
ch6ng voi moi trlidng, nha't dinh chung ta se cam tha'y kh6 khan, va tre
sd sinh phai doi mi;it voi tinh the con " gay go" hdn the, bdi le, tre von
dang d trong the gioi cua minh ph3.i chuy�n tOi m9t the gioi hoan toan
xa l?. Chung ta chiic chiin se t1,i hoi minh rllng, chung ta c6 th� lam gi
trliOC S\f chao ddi cua tre?
Trang lich sl:i van minh nhan lo?i, nen danh rieng ra m9t mvc d�
ghi ti mi nhung bi�n phap nglidi lan da dung nhllm giup tre thich ung
voi moi truCing moi. Mvc nay hi�n nay v�n trong khong, bbi vi chua ai
thl:i viet trang d�u tien cho cau chuy�n biit d�u m()t dCii ngudi. Cho tOi
nay, v�n khong ai cam tha'y hung thu doi voi nhu c�u ca'p thiet cua m9t
sinh m�nh moi.
Tu nhung kinh nghi�m da trai qua, chung ta da phat hi�n ra m9t
S\f thl,ic dang S, d6 la anh hlidng xffu ma m9t nglidi phai nh?n lffy trong
thC1i ki sd sinh, se can trCi si,t phat tri�n ca cu(k dC1i cua anh ta. Giai doliln
thai nhi hinh thanh trong b\mg m� va sv phat tri�n trong thdi ki tre sd
sinh dgu c6 tac dvng mang tinh quyet dinh doi voi tudng lai cua dua tre
d6. Cac chuyen gia, h9c gia khiip ndi tren the gioi dgu nha't tri cho rllng,
qua trinh phat tri�n cua thdi ki thai nhi va tre nho khong nhung anh
hlidng tOi tinh tr?ng sue khoe vi thanh nien sau nay, ma con dong vai
tro het sue quan tr9ng trong suot cu9c dCii nguCii d6. Cho toi nay, m9i
ngudi chi biet sinh nd la thCii khiic kh6 khan nha't, nguy hi�m nha't cua
18
Educational set ofMaria Montessori
�:::: ::::::::::::::::::::::::::::::: :::::: :::::::::::::::::: : :::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::::: :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::::::::::�
ngu'di phv nu, ma kh6ng ai hi�u r&ng day ciing la mC)t cli'a ai kh6 khan
do'i voi tre sd sinh.
Vi sao n6i sinh nd ciing la mC)t cli'a ai kh6 khan do'i voi tre sd sinh?
Bdi le, trai qua sinh nd, tre sd sinh moi thvc sv thoat khoi cd th� m�.
kh6ng con so'ng dva vao m�. Vua rdi khoi Cd th� m�. tre buC)c phai nhanh
ch6ng duy tri Slj so'ng nhd vao cac Cd quan con chu'a phat tri�n hoan
thi�n cua minh. Truoc khi sinh ra, tre so'ng trong nu'oc O'i a'm ap danh
rieng cha minh d cd th� m�, cd th� m� baa v� tre, kh6ng cha vi khu�n tU
ben ngoai xam nh?p vao, tre kh6ng bi anh hu'dng khi thdi tiet thay d6i,
den ca anh sang yeu ot nha't, mC)t chut am thanh nh� nhang ciing dgu
du'c;ic cd th� m� che ch&n, thai nhi cu the phat tri�n, kh6ng chiu ba't cu
sv qua'y ro'i riao.
The nhung toi ngay sinh nd, thai nhi phai ra khoi vung nu'oc oi a'm
ap cua Cd th� m� d� den voi kh6ng khf, luc nay, n6 phai tlj tim each sinh
t6n . Thai nhi vo'n du'c;ic nu6i du'Bng an toan trong bvng m� dC)t nhien
phai triii qua mC)t CUQC "v?t lC)n" ma kh6ng c6 ba't cu S\i chu�n bi nao. Cd
th� mong manh, yeu ot cua thai,nhi bi chen ep, r6i cuo'i cling n6 ciing tOi
voi the gioi nay. Luc nay chung ta se lam gi day? Chung ta d6n tiep tre
b &ng each nao? MC)t ci[lp VQ ch6ng tre du'c;ic Ien chuc bo' m�, vui mung
ng&m nhin dua con cua minh, cam tha'y thoa man trong long. BCii le, s\f
chao ddi cua tre da thoa man u'oc v9ng ba'y Iau cua h9, hQ da c6 m9t gia
dinh hoan chinh. Sv chao ddi cua dua tre nay se mang l:;i.i b�u kh6ng khi
a'm cling cha gia dinh h9.
V?y ma, khi san phv du'QC nghi ngdi thu' gian trong can phong a'm
ap, li�u c6 ai nghi dng ciing nen cha tre nghi ngdi thu' gian trong can
phong a'm ap d� d�n d�n thich ung voi m6i tru'dng moi kh6ng? Th?t
dang tiec, kh6ng ai cha dng, tre sd sinh ciing vua trai qua n6i va't va eve
nh9c. Cd th� non not cua tre m�n cam den v?y, nhung khong ai thli' tim
hi�u yg phan ung m�n cam ma tre gi[tp phai khi tiep xuc voi m9i thu.
C6 ngu'di cha r&ng, vao luc c�n thiet, gioi tv nhien se c6 "vi�n trc;i"
dn thiet cha nhung dua con cua minh. The' ma, van minh dudn g d:;i.i da
ti;i.o cha loai ngu'di " thien tinh thu 2" c6 th� n&m b &t tv nhien, kho'ng che
tv nhien. Chung ta quan sat th6i quen so'ng cua dC)ng v?t khac mC)t each
hao hung, nhin tha'y thu m� gia'u con cua minh di, d� con minh kh6ng bi
anh sang ch6i chang chieu vao, dung Cd th� minh U flm cha dan con than
yeu. Thu m� con canh giac cao d('> tru'oc nhung rtguy hi�m c6 th� de d9a
19
ro: : ::P&X:::S:9:N: TR:�g:S::T:Y:9Lbs:N: �:: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :: : : : : : : : : : : : : : : : : : ro
toi sv s6ng cua con minh, n6 khong cho bat cu d()ng v?t nao l?i g�n. du
chi nhin m()t lat ding khong duc;ic.
Quay trd l?i voi tre sd sinh cua loai ngu'di chung ta. Du la moi
tru'dng tv nhien hay van minh xa h()i dgu chu'a tUng giup tre giam bot
ganh n(mg thich ling voi moi tru'dng. Th?m chi, c6 ngu'di con n6i: Tre
duc;ic s6ng binh an v?y la du. C6 th� thay, tieu chufi'.n d� hQ phan doan
tre c6 thich ling voi moi tru'dng nay hay khong chinh la "s6ng m()t each
binh an" . Va digu d6 chung to rllng chung ta chu'a th?t sv quan tam de'n
tre.
C6 nguC:li n6i: "Tre khoe m r;inh hoan toan c6 khd nang a@ khang
trztdc s lj xam h r;ii cu a the' gidi ben ngoai, chung co the° thich U:ng udi moi
trztiJng, vr;m v
- Xem thêm -