Tài liệu Nâng cao hiệu quả công tác quản lý sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học

MỤC LỤC 1. MỞ ĐẦU......................................................................................................................... 1 1.1. Lý do chọn đề tài...................................................................................1 1.2. Mục đích nghiên cứu..............................................................................3 1.3. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................3 1.4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................34 2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM........................................................5 2.1. Cơ sở lý luận........................................................................................5 2.1.1 Tổ chuyên môn.....................................................................................................5 2.1.2. Nhiệm vụ của giáo viên phổ thông......................................................................5 2.1.3. Trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên phổ thông....................................... 6 2.2. Thực trạng công tác chỉ đạo sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn ở trường THPT Cầm Bá Thước, huyện Thường Xuân trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.................6 2.1.1 Tổ chuyên môn trong năm học 2018-2019...........................................................6 2.2.2. Chất lượng giáo dục năm học 2016-2017 và 2017-2018.....................................7 2.2.3. Thực trạng công tác quản lý sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn tại trường...........7 2.2.4. Một số tồn tại trong công tác quản lý, chỉ đạo sinh hoạt tổ (nhóm) CM...................9 2.2.5. Một số vấn đề chỉ ra trong công tác quản lý, chỉ đạo sinh hoạt tổ (nhóm) CM.ở trường THPT Cầm Bá Thước........................................................................................9 2.3. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý sinh hoạt tổ (nhóm) CM nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH và phát huy nămg lực, phảm chất cho học sinh (HS) ở trường THPT Cầm Bá Thước................................................................................11 2.3.1. Ổn định nhân sự chuyên môn ngay đầu năm học..............................................11 3.2.2. Quản lý công tác xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động tổ (nhóm) chuyên môn................................................................................................................. 12 2.3.3. Quản lý sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn..........................................................13 2.2.4. Chỉ đạo đổi mới nội dung sinh hoạt  tổ (nhóm) CM đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH, phát huy phẩm chất, năng lực học sinh............................................................13 2.3.5. Đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo và kiểm tra của BGH...................................15 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường..................................................................................17 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ..........................................................................................179 3.1. Kết luận............................................................................................19 3.2. Kiến nghị...........................................................................................19 0 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khoá XI về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo đã xác định “Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”1. Chính từ yêu cầu trên mà mục đích giáo dục của chúng ta hiện nay không chỉ dừng lại ở việc truyền thụ cho học sinh (HS) những kiến thức mà còn đặc biệt quan tâm đến việc bồi dưỡng cho họ năng lực sáng tạo những tri thức mới, phương pháp mới, cách giải quyết vấn đề mới phù hợp với hoàn cảnh của đất nước, dân tộc. Luật giáo dục quy định “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên” và “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh” 2. Từ các chủ trương chính sách trên, ta thấy giáo dục phải chú trọng đến sự phát triển của cá nhân, khuyến khích ý thức tự lực của người học. Các chủ trương đó yêu cầu việc đổi mới phương pháp dạy học phải tăng cường tính chủ động tích cực của học sinh, tránh tình trạng dạy học theo kiểu “ thầy đọc trò chép”, học thuộc lòng, máy móc theo lối dạy truyền thống. Học sinh phải là chủ thể của nhận thức, phải là người chủ động tiếp thu và làm nên kiến thức cho mình. Không những thế, giáo viên cần phải dạy cho học sinh biết cách vận dụng kiến thức trong những tình huống cụ thể trong cuộc sống. Từ xưa đến nay, chúng ta đều biết rằng: mọi hoạt động trong nhà trường THPT đều nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy và học. Chất lượng giáo dục là yếu tố hàng đầu quyết định sự tồn tại, phát triển, sự sống còn hay tên tuổi và danh tiếng của nhà trường. Để đáp ứng nhu cầu của xã hội, trước sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ và kinh tế của đất nước trong những năm gần đây, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã có nhiều đổi mới trong phương pháp dạy học cũng như trong công tác quản lý như: Đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của HS, theo đó HS là trung tâm. Dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng, Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) 1 2 Tham khảo tại tài liệu số 1. Tham khảo tại tài liệu số 2. 1 trong dạy học, đổi mới chương trình sách giáo khoa (SGK), đổi mới công tác quản lý, ứng dụng CNTT vào trong công tác điều hành chỉ đạo của đơn vị. Trong đó  đổi mới cách thức quản lý cả về mặt hành chính và chuyên môn đối với các tổ chuyên môn cũng được coi trọng.     Ở trường trường trung học phổ thông (THPT) tổ chuyên môn là một đơn vị hành chính được biên chế một môn hoặc một số bộ môn  giúp hiệu trưởng quản lý về lĩnh vực chuyên môn trong nhà trường. Thực tế cho thấy, tổ chuyên môn như một “bộ phận” một “mắt xích” cực kỳ quan trọng trong bộ máy hoạt động của trường học. Mọi công việc từ chỉ đạo thực hiện chương trình, tổ chức các kỳ thi, quản lý hồ sơ sổ sách, đánh giá cho điểm HS, đánh giá xếp loại cán bộ giáo viên (CBGV), duy trì kỷ cương nề nếp đến đổi mới công tác quản lý, nâng cao chất lượng dạy và học (CLDH)... đều phải thông qua sự quản lý và điều hành sinh hoạt của tổ chuyên môn. Như vậy tổ chuyên môn như một chiếc cầu nối vừa triển khai các kế hoạch giúp hiệu trưởng đến tận giáo viên (GV) và HS, vừa thực thi và báo cáo việc thực hiện các chương trình, kế hoạch với hiệu trưởng. Vì thế, chỉ đạo đổi mới nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn cũng là một hình thức đa dạng hoá cách quản lý nhà nước để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học3.     Với cương vị hiện tại là hiệu trưởng nhà trường, bản thân luôn băn khoăn, trăn trở tìm tòi phương pháp hay, cách quản lý hiệu quả để góp phần nâng cao CLDH nhà trường. Đồng thời cũng đã từng kinh qua cương vị tổ trưởng trong một thời gian dài (11 năm), thấu hiểu tâm tư nguyện vọng của giáo viên, nắm bắt được chất lượng sinh hoạt chuyên môn của mỗi tổ cũng như tình hình phát triển chung của nhà trường3. Hơn nữa năm học 2018 - 2019 là năm học tiếp tục  đẩy mạnh việc thực hiện chủ đề “Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học” 4, tiếp tục thực hiện và tiến tới tổng kết 10 năm thực hiện cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học tự sáng tạo”, gắn với đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”5. Đồng thời thực hiện nhiệm vụ xây dựng, thực hiện Chương trình giáo dục nhà trường phổ thông hiện hành theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh6. Từ những vấn đề đó, tôi coi việc nâng cao chất lượng sinh hoạt Tổ (Nhóm) chuyên môn nhằm thực hiệu quả Chương trình giáo dục nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổ mới PPDH, phát huy phẩm chất, năng lực học sinh trong năm học 2018 - 2019 là một trong các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục (CLGD) của nhà trường. Bởi đổi mới giáo dục không chỉ là đổi mới nội 3 4 5 6 Tham khảo tài liệu số 3. Tham khảo tài liệu số 4. Tham khảo tài liệu số 5. Tham khảo tài liệu số 6. 2 dung chương trình, đổi mới phương pháp và các hình thức dạy học mà còn đổi mới về tư duy của đội ngũ cán bộ quản lý, của giáo viên trong việc thay đổi cách làm việc. Một trong những đổi mới đó là phải cải tiến hình thức, nội dung sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT: “triển khai có hiệu quả việc đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học (PPDH) và kiểm tra, đánh giá (KTĐG) chất lượng giáo dục, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên về phát triển kế hoạch giáo dục nhà trường theo định hướng phát triển năng lực học sinh,...”7.     Tôi nhận thấy cần phải có sự  đổi mới trong cách quản lý chỉ đạo chuyên môn, phải tạo ra được bước đột phá lớn trong việc dạy và học để nâng cao chất lượng giáo dục cho nhà trường. Đặc biệt đối với Trường THPT Cầm Bá Thước – ngôi trường thuộc huyện miền núi nghèo trong 63 huyện nghèo toàn quốc. Từ những lý do nêu trên cộng với xuất phát từ tình hình thực tế của nhà trường tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả công tác quản lý sinh hoạt Tổ (nhóm) chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và dạy học phát huy phẩm chất, năng lực học sinh tại trường THPT Cầm Bá Thước, huyện Thường Xuân”. 1.2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý sinh hoạt các tổ (nhóm) chuyên môn tại trường THPT Cầm Bá Thước, huyện Thường Xuân, Đề tài đưa ra các biện pháp quản lý hiệu quả sinh hoạt Tổ (nhóm) chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH và dạy học phát huy phẩm chất, năng lực cho học sinh ở trường THPT Cầm Bá Thước, huyện Thường Xuân trong thời kỳ đổi mới GD-ĐT hiện nay. 1.3. Đối tượng nghiên cứu - Các tổ chuyên môn trong trường THPT Cầm Bá Thước, huyện Thường Xuân. - Các biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. 1.4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp quan sát: quan sát thái độ, sự chú ý của giáo viên trong các buổi sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn tại trường. - Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: được sử dụng để thu thập ý kiến của các loại đối tượng cần thiết, liên quan đến đề tài, đặc biệt là cán bộ quản lý giáo dục, tổ trưởng, nhóm trưởng và giáo viên, học sinh nhằm khảo sát thực trạng sinh hoạt, hoạt động của tổ (nhóm) chuyên môn tại trường. 7 Tham khảo tại TLTK số 7 3 - Phương pháp phỏng vấn: Trực tiếp trò chuyện, điều tra sâu đối với một số đối tượng để có thông tin nhằm đánh giá định tính từng buổi sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn tại trường. - Phương pháp chuyên gia và phương pháp tổng kết kinh nghiệm. - Phương pháp phân tích dữ liệu: Đề tài kết hợp phân tích định tính và định lượng (kết quả khảo sát). 1.5. Những điểm mới của SKKN - Đề tài đã làm sáng tỏ thêm quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về đối mới toàn diện GD&ĐT. Đồng thời đưa ra lý luận việc đổi mới chỉ đạo, quản lý hoạt động tổ (nhóm) CM tại đơn vị trong thời kỳ kinh tế - xã hội chuyển đổi hiện nay - Thông qua khảo sát và phân tích thực trạng, đề tài đã chỉ ra được những bất cập trong sinh hoạt chuyên môn và quản lý hoạt động chuyên môn ở trường THPT Cầm Bá Thước hiện nay, tìm ra nguyên nhân của thực trạng này. Đó là: thiếu sự chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra thường xuyên, quyết liệt của Ban giám hiệu nhà trường (thể hiện qua thiếu kế hoạch, thiếu chỉ đạo sát sao công tác sinh hoạt chuyên môn; thiếu sự chủ động, sáng tạo của tổ trưởng (nhóm trưởng) và năng lực quản lý, năng lực tổ chức của đội ngũ cốt cán trong sinh hoạt chuyên môn. - Xây dựng các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý chỉ đạo sinh hoạt Tổ (Nhóm) chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH và tổ chức dạy học phát huy phẩm chất, năng lực cho học sinh ở trường THPT Cầm Bá Thước trong thời kỳ đổi mới GD-ĐT và các nhà trường khu vực miền núi vận dụng. 4 2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1. Tổ chuyên môn8     (1) Hiệu trưởng, các phó Hiệu trưởng, giáo viên, viên chức thư viện, viên chức thiết bị thí nghiệm của trường trung học được tổ chức thành tổ chuyên môn theo môn học hoặc nhóm môn học ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chuyên môn có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu sự quản lý chỉ đạo của Hiệu trưởng, do Hiệu trưởng bổ nhiệm và giao nhiệm vụ vào đầu năm học. (2) Tổ chuyên môn có những nhiệm vụ sau: a) Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường. b) Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ; tham gia đánh giá, xếp loại các thành viên của tổ theo các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. c) Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên. (3) Tổ chuyên môn sinh hoạt hai tuần một lần. 2.1.2. Nhiệm vụ của giáo viên trường trung học7 (1) Giáo viên bộ môn có những nhiệm vụ sau đây: a) Dạy học và giáo dục theo chương trình, kế hoạch giáo dục, kế hoạch dạy học của nhà trường theo chế độ làm việc của giáo viên do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo dục; tham gia nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng; b) Tham gia công tác phổ cập giáo dục ở địa phương; c) Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục; vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học của học sinh; d) Thực hiện Điều lệ nhà trường; thực hiện quyết định của Hiệu trưởng, chịu sự kiểm tra, đánh giá của Hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục; đ) Giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo, gương mẫu trước học sinh; thương yêu, tôn trọng học sinh, đối xử công bằng với học sinh, bảo vệ các 8 Mục 2.1 và 2.2 tham khảo tại tài liệu số 8 5 quyền và lợi ích chính đáng của học sinh; đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp; tạo dựng môi trường học tập và làm việc dân chủ, thân thiện, hợp tác, an toàn và lành mạnh; e) Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, các giáo viên khác, gia đình học sinh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh trong dạy học và giáo dục học sinh; g) Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật. 2.2.3. Trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên7 (1) Trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên được quy định như sau: a) Có bằng tốt nghiệp trung cấp sư phạm đối với giáo viên tiểu học; b) Có bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm hoặc có bằng tốt nghiệp cao đẳng và chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm đối với giáo viên THCS; c) Có bằng tốt nghiệp đại học sư phạm hoặc có bằng tốt nghiệp đại học và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm đối với giáo viên THPT. (2) Giáo viên chưa đạt trình độ chuẩn quy định tại khoản 1 Điều này được nhà trường, cơ quan quản lý giáo dục tạo điều kiện học tập, bồi dưỡng để đạt trình độ chuẩn. (3) Giáo viên có trình độ trên chuẩn, có năng lực giáo dục cao được hưởng chính sách theo quy định của Nhà nước, được nhà trường, cơ quan quản lý giáo dục tạo điều kiện để phát huy tác dụng của mình trong giảng dạy và giáo dục. 2.2. Thực trạng công tác quản lý sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn ở trường THPT Cầm Bá Thước trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.2.1. Tổ chuyên môn trong năm học 2017 - 20189 - Căn cứ vào số lượng đội ngũ CBGV, cơ cấu bộ môn, tình hình hoạt động của nhà trường, tổ chuyên môn trường THPT Cầm Bá Thước được bố trí thành 7 tổ, cụ thể: + Tổ Toán gồm 10 CBGV (có 1 nhóm độc lập). + Tổ Lý - Tin - KTCN gồm 9 CBGV (có 2 nhóm: Lý – KTCN và nhóm Tin). + Tổ Hóa - Sinh - KTNN gồm 10 CBGV (có 2 nhóm: Hóa và Sinh - KTNN). + Tổ Ngữ Văn gồm 8 người (có 1 nhóm độc lập). + Tổ Sử - Địa - GDCD gồm 9 CBGV (có 3 nhóm độc lập: Sử, Địa và GDCD). + Tổ Tiếng Anh gồm 7 CBGV (có 1 nhóm độc lập). + Tổ Thể dục - QPAN gồm 6 người (có 2 nhóm độc lập: TD và QPAN). 9 Tham khảo tại TLTK số 9 6 Như vậy, trong số 7 tổ chuyên môn có 3 tổ có 1 môn, gồm: Tổ Toán, Tố Ngữ Văn và tổ Tiếng Anh; Các tổ còn lại từ 2 đến 3 môn. Các tổ chuyên môn đã có thay đổi so với năm học 2017 – 2018. - Phân tích chất lượng đội ngũ của các tổ chuyên môn năm học 2017 - 2018 Giáo viên giỏi Tổ Cấp ĐH Thạc sỹ Cấp tỉnh trường Toán 10 9 1 5 2 Lý-Tin-KCN 9 8 1 4 2 Hóa-Sinh-KNN 10 8 2 5 2 Ngữ Văn 8 6 2 5 2 Sử-Địa-GDCD 9 9 6 4 Tiếng Anh 7 7 3 1 Thể dục - QPAN 6 6 3 1 2.2.2. Chất lượng giáo dục trong năm học 2016 - 2017, 2017 - 201810 Số thành viên Hạnh kiểm (%) Năm học 2016 2017 2017 2018 So sánh Tăng (+) Giảm (-) Trình độ Độ tuổi trung bình Văn hóa đại trà (%) Số HS giỏi HS TN HS Đỗ ĐH, CĐ Tốt Khá TB Yếu Giỏi Khá TB Yếu Trường Tỉnh % SL 53.7 34.1 10.1 2.1 4.8 36.3 50.5 8.4 214 19 98.2 145 53.8 35.5 8.4 1.6 5.0 40.8 46.7 7.5 230 20 + 0.1 + 1.4 1.5 0.5 + 0.2 + 4.5 3.8 0.9 + 16 + 1 (43.7%) 2.2.3. Thực trạng công tác quản lý sinh hoạt tổ (nhóm) CM tại trường THPT Cầm Bá Thước11 Nhận thức của Ban giám hiệu và giáo viên nhà trường đối với công tác sinh hoạt tổ (nhóm) CM trương thời gian qua: Qua kết quả khảo sát cho thấy: (1) Nhận thức của GV về công tác CM: + Về xây dựng và tổ chức kế hoạch hoạt động của tổ (nhóm) CM: có 15% đánh giá tốt, 32% đánh giá khá, 45% đánh giá TB và 8% đánh giá yếu 10 11 Tham khảo tại TLTK số 10 Phần thực trạng công tác quản lý sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn: Tác giả điều tra qua phiếu hỏi và phỏng vấn 7 + Đánh giá thực trạng sinh hoạt Tổ chuyên môn ở trường: có 53% đánh giá chưa đúng quy định; 28% đánh giá đúng quy định; 13% đánh giá đúng thời gian nhưng chưa có chất lượng; có 9% đánh giá đúng thời gian, có chất lượng; + Đánh giá công tác phối hợp giữa các thành viên trong tổ (nhóm) để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ (nhóm) trong thời gian qua: Có 43% cho là bình thường; 29% cho là chưa thường xuyên; 31% cho là chưa thường xuyên. + Đánh giá sự năng động, sáng tạo của tổ trưởng (nhóm trưởng) trong công tác quản lý, điều hành hoạt động của Tổ (nhóm) CM thới gian qua: 35% đánh giá chưa sáng tạo; 37% đánh giá bình thường; 19% đánh giá mức khá và 9% mức tốt. + Đánh giá công tác đôn đốc, kiểm tra của BGH đối với sinh hoạt và hoạt động của Tổ CM trong thời gian qua: 27% đánh giá chưa thường xuyên; 34% đánh giá thường xuyên; 29% đánh giá bình thường và 10% đánh giá có chất lượng. Qua kết quả khảo sát thấy rằng: việc đánh giá công tác xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động của tổ CM ở mức độ bình thường, còn nhiều hạn chế. Trên 50% tổ trưởng được đánh giá chưa năng động; công tác kiểm tra đôn đốc của BGH ở mức bình thường và chưa thường xuyên. (2) - Nhận thức của BGH và giáo viên về thực trạng sinh hoạt tổ (nhóm) và kết quả thực hiện kế hoạch hoạt động của tổ (nhóm) CM tại trường: Nội dung SHCM giúp GV thực hiện hiệu quả Chương trình GD nhà trường SHCM góp phần bổ sung chuyên môn, nghiệp vụ cho GV SHCM góp phần đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra đánh giá HS SHCM giúp GV tổ chức dạy phát huy phẩm chất, năng lực cho HS Mức độ Bình Rất quan Quan thườn trọng trọng g Không quan trọng 17% 32% 40% 10% 11% 37% 45% 7% 9% 34% 43% 14% 9% 35% 41% 15% Qua kết quả khảo sát thấy rằng: Nhận thức của BGH và giáo viên về thực trạng sinh hoạt tổ (nhóm) ở mức độ bình thường, còn nhiều hạn chế. Trên 50% CBGV cho rằng sinh hoạt tổ (nhóm) CM chưa có tác dụng trong đổi mới PPDH và tổ chức dạy học phát huy phẩm chất, năng lực cho HS. (3) Nhận thức của BGH và giáo viên về tác dụng của một số giải pháp chỉ đạo CM: 8 Nội dung Ổn định nhân sự tổ chuyên môn từ đầu năm học Xây dựng và thực hiện Chương trình giáo dục nhà trường ngay từ đầu năm học Phối hợp giữa các thành viên trong tổ (nhóm) để xây dựng chương trình giáo dục nhà trường Vai trò của Tổ trưởng (nhóm trưởng) trong việc tổ chức xây dựng chương trình nhà trường Vai trò của Tổ trưởng (nhóm trưởng) trong việc tổ chức xây dựng kế hoạch hoạt động tổ (nhóm) CM Vai trò của BGH trong việc chỉ đạo tổ (nhóm) CM xây dựng chương trình nhà trường Công tác kiểm tra, đôn đốc của BGH trong việc chỉ đạo tổ (nhóm) CM xây dựng và thực hiện kế hoạch hoạt động tổ (nhóm) CM CSVC, trang thiết bị có vai trò như thế nào trong công tác thực hiện Chương trình nhà trường và kế hoạch hoạt động tổ (nhóm) CM Tổ chức SHCM theo hướng NCBH của Tổ (nhóm) CM Tổ chức SHCM qua mạng của Tổ (nhóm) CM Mức độ Bình Rất quan Quan thườn trọng trọng g 100% Không quan trọng 100% 80% 17% 3% 62% 31% 4% 3% 66% 28% 3% 3% 38% 57% 3% 2% 41% 56% 7% 6% 31% 46% 20% 3% 11% 5% 25% 27% 46% 36% 18% 32% Qua kết quả khảo sát thấy rằng: áp dụng các giải pháp chỉ đạo sinh hoạt tổ (nhóm) CM đều quan trọng, có tác dụng tốt đạt từ 77% - 100%. Tuy nhiên CBGV chưa coi trọng các giải pháp vè tổ chức SHCM theo hướng NCBH và SHCM qua mạng. 2.2.4. Một số tồn tại trong công tác chỉ đạo sinh hoạt tổ (nhóm) CM. - Công tác chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn của Ban giám hiệu có lúc chưa thường xuyên, liên tục (các thời điểm đầu năm học, thời gian tổ chức các đợt thi cử, do công tác chuyên môn cuốn hút) và việc kiểm tra, đôn đốc chưa kịp thời. Một số năm học việc biên chế tổ CM, bổ nhiệm tổ trưởng (nhóm) trường còn chậm. - Vai trò, trách nhiệm chưa cao của chính tổ trưởng chuyên môn. Tổ trưởng còn cả nể, chỉ đạo chưa kiên quyết. Các cuộc họp chuẩn bị nội dung chưa chu đáo. Chưa khơi dậy được niềm say mê chuyên môn, không khí hứng khởi, sôi nổi trong các buổi sinh hoạt. Một số CBGV chưa phát huy hết tinh thần tập thể, không mang trách nhiệm xây dựng cái chung. Biết nhưng không chịu có ý kiến. Mạnh ai người nấy làm dẫn tới mỗi người một ý, không thống nhất, không tìm được tiếng nói chung trong phương pháp giảng dạy, trong cách thức ra đề kiểm tra, trong cách đánh giá xếp loại giờ dạy của CBGV trong tổ. 9 - Công tác tổ chức thực hiện quy định về sinh hoạt tổ (nhóm) chưa thường xuyên, ít nội dung về chuyên môn. Thời lượng tổ chức sinh hoạt chưa đảm bảo. - Nội dung các buổi sinh hoạt CM còn nặng tính sự vụ, hành chính, ít có các nội dung chuyên môn, nếu có vẫn còn mờ nhạt. CBGV đi họp chủ yếu để đánh giá ngày công, chưa có sự chuẩn bị nội dung để trao đổi hay thảo luận những  bài hay, khó hoặc thống nhất nội dung chương trình hoặc nội dung ra các đề kiểm tra hoặc trao đổi rút kinh nghiệm giờ dạy. Đúng như kết luận của Đoàn thanh tra chuyên môn Sở GD&ĐT Thanh Hóa về kiểm tra hồ sơ nhà trường ngày 12/12/2018: “Kế hoạch các tổ còn chưa bám vào kế hoạch chung của nhà trường. Biên bản còn sơ sài, ghi chép các cuộc họp không đầy đủ, nội dung sinh hoạt còn nghèo nàn, chưa phong phú, chủ yếu là triển khai công việc của nhà trường...”. - Cơ sở vật chất, nguồn kinh phí phục vụ dạy học nói chung, SHCM theo hướng NCBH, SHCM qua mạng nói riêng chưa đáp ứng được yêu cầu - Tỷ lệ học lực yếu cao, ảnh hưởng tới đổ mới PPHD và dạy học phát huy phẩm chất, năng lực HS. 2.2.5. Một số vấn đề đặt ra trong việc chỉ đạo sinh hoạt tổ (nhóm) CM ở trường THPT Cầm Bá Thước, huyện Thường Xuân. Qua phân tích những kết quả đã đạt được những tồn tại, thách thức trong công tác chỉ đạo sinh hoạt tổ (nhóm) CM ở trường THPT Cầm Bá Thước, trong giai đoạn hiện nay chúng tôi thấy cần làm tốt những vấn đề sau: - Quan tâm công tác biên chế tổ CM. Chú trọng đổi mới nội dung sinh hoạt tổ (nhóm) CM đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH và dạy học phát huy phẩm chất, năng lực học sinh. Nâng cao hơn nữa công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc của BGH nhà trường. - Phát huy vai trò, trách nhiệm cho mọi giáo viên, đặc biệt vai trò của tổ trưởng (nhóm trưởng) CM trong quản lý, điều hành sinh hoạt và hoạt động của tổ (nhóm). Quan tâm ngay từ khi xây dựng Chương trình nhà trường phải chú ý đến các giải pháp đổi mới PPDH và tổ chức hoạt động dạy học phát huy phẩm chất, năng lực của học sinh      Như vậy việc nghiên cứu đúc rút những kinh nghiệm để áp dụng chỉ đạo sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn có hiệu quả là thực sự cần thiết và kịp thời đối với các trường THPT nói chung và trường THPT Cầm Bá Thước nói riêng. Trong phạm vi đề tài này tôi hy vọng sẽ đề ra được một số giải pháp chỉ đạo hiệu quả sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn như là một trong những biện pháp góp phần đổi mới công tác quản lý của BGH để nâng cao chất lượng giáo dục cho nhà trường trong năm học 2018 - 2019 và các năm học tiếp theo. 10 2.3. Một số biện pháp nâng cao công tác chỉ đạo sinh hoạt Tổ (nhóm) chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và dạy học phát huy phẩm chất, năng lực người học tại trường THPT Cầm Bá Thước 2.3.1. Ổn định nhân sự tổ chuyên môn vào đầu năm học12. Thực hiện Điều lệ trường trung học, vào đầu mỗi năm học, Hiệu trưởng ra quyết định bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn. Việc bổ nhiệm cần cân nhắc kỹ lưỡng trên cơ sở quy hoạch đội ngũ của nhà trường, nhận định của Ban giám hiệu và quan trọng là tín nhiệm của các thành viên trong tổ. Về nguyên tắc, nên ổn định đội ngũ tổ trưởng để phát huy kinh nghiệm công tác. Nhưng nếu xét thấy, tổ trưởng chuyên môn chưa đủ năng lực và tâm huyết để thực hiện hết chức trách nhiệm vụ mà trong tổ lại có người có đủ khả năng đó thì cần mạnh dạn thay đổi. Tổ trưởng chuyên môn phải thật sự là người dẫn đầu trong hoạt động chuyên môn, có năng lực quản lý, nhiệt tình công tác, có năng lực chuyên môn từ khá trở lên, có khả năng tập hợp quần chúng, được thành viên trong tổ tín nhiệm cao. Tình hình chất lượng đội ngũ tổ trưởng CM năm học 2018 – 2019: TT Họ và tên Môn Thành tích BD HSG tỉnh Kết quả Kết quả SKKN Tín nhiệm thi GVG thi cấp của GV cấp GVG tỉnh trong tổ trường cấp tỉnh Toán Có GVG GVG C 100,0% 1 Lê Tế Quân 2 Trịnh Văn Thành Lý Có GVG GVG C 100,0% 3 Trần Đức Khải Hóa Có GVG GVG C 100,0% 4 Lục Tiến Dũng Văn Có GVG GVG C 100,0% 5 Hồ Anh Tuấn Sử Có GVG GVG C 100,0% 6 Lê Thị Nhị T.A Có GVG C 100,0% 7 Nguyễn Lâm Có GVG Tùng GDTC GVG 100,0% Đồng thời, Hiệu trưởng ổn định biên chế giáo viên các tổ CM ngay từ đầu năm học để tổ CM chủ động trong việc dự kiến phân công giảng dạy, xây dựng kế hoạch hoạt động. Chỉ đạo việc phân công chuyên môn cho các thành viên trong tổ phải đảm bảo các yêu cầu về năng lực chuyên môn, nguyện vọng cá nhân, mục tiêu đào tạo của 12 Tham khảo tại TLTK số 9 11 các khối lớp, đảm bảo tính liên thông trong giảng dạy, đảm bảo tính công bằng trong phân công lao động, phát huy dân chủ, qua đó nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của giáo viên trong giảng dạy và các hoạt động của tổ CM. Tổ trưởng chuyên môn dự kiến phân công, tổ chức họp tổ bàn bạc thống nhất giữa các thành viên trong tổ, lập văn bản đề nghị Hiệu trưởng ra quyết định phân công chuyên môn. Từ năm học 2018 – 2019, Hiệu trưởng nhà trường đã chỉ đạo tổ CM có dự kiến phân công GV dạy các lớp từ tháng 7 năm 2018. 2.3.2. Quản lý công tác xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động tổ (nhóm) chuyên môn Năm học 2018 – 2019, BGH đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn, phải theo một qui trình chặt chẽ: Quán triệt các văn bản, chỉ thị, hướng dẫn thực hiện kế hoạch, nhiệm vụ năm học của ngành, điều lệ nhà trường, luật giáo dục, chương trình giáo dục nhà trường, qui chế đánh giá xếp loại học sinh, đánh giá thi đua giáo viên,... Tổ trưởng CM phải phân tích đặc điểm nhà trường, tổ chuyên môn để chỉ ra mặt mạnh, yếu, những thuận lợi, khó khăn, việc đã làm được, chưa làm được của tổ ở năm học trước từ đó dự thảo các chỉ tiêu đăng ký xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn cho năm học mới. Tổ chức thực hiện kế hoạch tổ chuyên môn: Hiệu trưởng ủy nhiệm cho phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn theo dõi, kiểm tra tiến trình thực hiện kế hoạch của các tổ chuyên môn. Phó hiệu trưởng làm trưởng ban chuyên môn, trực tiếp điều hành việc thực hiện kế hoạch tổ chuyên môn. Hiệu trưởng ủy quyền cho Tổ trưởng chuyên môn quản lý toàn diện hoạt động tổ chuyên môn về các mặt xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, kiểm tra đánh gia các thành viên trong tổ, chỉ đạo đánh giá xếp loại thi đua cuối năm, đề nghị khen thưởng, kỷ luật, nâng lương... của mọi thành viên trong tổ. Hiệu trưởng quản lý kế hoạch tổ chuyên môn thông qua hệ thống hồ sơ của tổ trưởng, các cá nhân và thời khóa biểu. Thời khóa biểu là công cụ quan trọng nhất để quản lý hoạt động chuyên môn của nhà trường, của từng giáo viên và tổ chuyên môn. Thời khóa biểu phải đảm bảo được các yêu cầu tối thiểu: tính khoa học, tính sư phạm, đặc điểm tâm lý, chế độ chính sách đối với giáo viên. Thời khóa biểu phải đảm bảo có giờ sinh hoạt tổ (nhóm) chuyên môn, họp ban chuyên môn, ban giám hiệu. Thời khóa biểu còn phải đảm bảo tính ổn định, ít xáo trộn, trình bày khoa học, rõ ràng, ít trùng giờ của giáo viên cùng môn (để phân công dạy thay khi giáo viên đi công tác, có việc đọt xuất, hoặc đi dự giờ),... đảm bảo cho mọi hoạt động dạy và học của nhà trường diễn ra bình thường theo kế hoạch năm học. 12 2.3.3. Quản lý sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn Mục đích làm cho mọi thành viên trong tổ nắm vững qui chế chuyên môn, kế hoạch quản lý của nhà trường theo từng tuần, tháng và kỳ học, đảm bảo nội dung công việc đã được đề ra trong kế hoạch. Tổ chức chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn: Xếp lịch tổ nhóm chuyên môn định kỳ theo tuần, tháng theo đó tổ sinh hoạt ít nhất 2 buổi/tháng. Hiệu trưởng thông báo và ủy nhiệm cho tổ trưởng chuyên môn triển khai nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cần ngắn, giảm bớt thủ tục hành chính ở phần kiểm điểm thực hiện công tác, qui chế chuyên môn tuần trước và đề ra kế hoạch hoạt động của tổ trong tuần tới. Thời gian chủ yếu dành cho báo cáo chuyên đề, phổ biến sáng kiến kinh nghiệm giảng dạy, trao đổi, thảo luận tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn trong giảng dạy… 2.3.4. Chỉ đạo đổi mới nội dung sinh hoạt tổ (nhóm) CM đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH và dạy học phát huy phẩm chất, năng lực học sinh     Đây cũng là nội dung quan trọng. Vì nếu đổi mới được nội dung tổ (nhóm) CM đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH, phát huy phẩm chất, năng lực học sinh sẽ tránh được tình trạng họp tổ qua loa, chiếu lệ. Đặc biệt, chú trọng tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học. Qua việc nắm bắt chất lượng sinh hoạt chuyên môn của từng tổ (nhóm), HT chỉ đạo đổi mới sinh hoạt tổ nhóm CM với những nội dung như sau: + Thống nhất chương trình theo từng tuần, tháng: Tại các buổi sinh hoạt theo định kỳ, tổ trưởng yêu cầu GV báo cáo việc thực hiện chương trình môn học tính đến thời điểm họp. Nếu GV nào chậm chương trình do nghỉ đi công tác, ốm đau, … mà không bố trí dạy thay được thống kê, báo cáo PHT CM bố trí lịch dạy bù chương trình. Việc thực hiện chương trình phải chính xác và đối khớp giữa giáo án, sổ báo giảng, ghi sổ đầu bài với thực dạy trên lớp. Việc này giúp tổ trưởng luôn luôn nắm được chương trình, tránh tình trạng GV dạy quá nhanh, chậm hoặc dồn, cắt chương trình. + Chỉ đạo tổ trưởng (nhóm trưởng) CM hướng dẫn GV soạn giáo án và tổ chức hoạt động dạy học phù hợp với đối tượng HS từng lớp (HS khá, giỏi, trung bình, yếu, HS khuyết tật,…). Tổ chức thảo luận, soạn giáo án chung những bài hay và khó, những bài có nội dung mới mẻ. Đặc biệt quan tâm xây dựng các chuyên đề dạy học và + Thống nhất nội dung ra đề kiểm tra từ 1 tiết trở lên, đề thi chọn HS giỏi, thi thử ĐH: Căn cứ vào tiến độ thực hiện chương trình, tổ trưởng chỉ đạo cho GV thảo luận cấu trúc của một đề thi. Mức độ kiến thức trong đề thi phải đảm bảo: nhận biết, thông hiểu, vận dụng mức độ thấp và vận dụng mức độ cao. HS khá, giỏi, trung bình 13 và yếu phải làm được số câu, số điểm theo đúng lực học của mình. Đề thi phải phát huy được khả năng tư duy, sáng tạo của HS. Đối với đề thi HS giỏi, thi thử đại học (ĐH) phải ra theo đúng cấu trúc, nội dung đề thi HSG, ĐH hiện hành và phải được thảo luận, phản biện cẩn thận, chu đáo. Mỗi GV phải ra ít nhất 2 bộ đề thi trong năm học, đưa ra tổ thảo luận, phản biện trước tổ (nhóm) để hình thành ngân hàng đề thi của nhà trường. Đến năm học 2018 - 2019, một số tổ (nhóm) đã xây dựng được ngân hàng đề thi khá phong phú: như Tổ Toán, Nhóm Vật lý, Tổ Ngữ Văn. Các tổ (nhóm) còn lại đang tich cực trong hoạt động này. + Xây dựng kế hoạch thao giảng, dự giờ cho giáo viên trong tổ ngay từ đầu năm hoc, để giáo viên chủ động thực hiện, BGH chủ động bố trí thời gian cùng đi dự giờ, tránh dồn nén các tiết thao giảng trong một thời gian ngắn (tình trạng này đã xảy ra ở các năm học trước đây). + Tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học và rút kinh nghiệm để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và hướng dẫn học sinh học tập.      Tổ trưởng (nhóm trưởng) cho tổ (nhóm) CM lựa chọn một số bài hay và khó, sau đó giao cho cả tổ soạn một giáo án tập thể (Có thể mỗi người soạn một phần hoặc riêng một bài, sau đó mang ra tổ để thảo luận thống nhất thành một giáo án chung cho cả tổ). Tổ (nhóm) CM phân công GV thực hiện tiết dạy để cả tổ (nhóm) đi dự. Dự xong cả tổ họp rút kinh nghiệm cho giờ dạy. Nếu 1 kỳ tổ chức SHCM theo hướng NCBH đạt được 2 tiết/tổ, cả năm học mỗi tổ sẽ có 4 tiết, cứ như vậy sẽ tích lũy được rất kinh nghiệm cho việc chuẩn bị bài dạy và tổ chức hoạt động học cho HS trên lớp.     Sau những tiết SHCM theo hướng NCBH đa số GV đều rất hưởng ứng và tỏ ra hứng thú, say sưa góp ý và rút kinh nghiệm. Giáo án đã soạn chung để tổ chức SHCM và được góp ý sau tiết dạy được xem như là “chuẩn” để GV trong tổ tham khảo và chuẩn bị giảng dạy cho tiết học đó các năm sau. + Hội thảo các chuyên đề, trao đổi phương pháp dạy và học theo hướng đổi mới. Thực hiện các công văn hướng dẫn của Sở về triệu tập các lớp tập huấn chuyên đề cho GV ở các bộ môn. Tổ trưởng đi học về sẽ phải triển khai, báo cáo trước tổ để GV nắm bắt kịp thời. Từ đó có những điều chỉnh bổ sung cho môn học trong quá trình giảng dạy. + Trong năm học các tổ chuyên môn đã triển khai được một số chuyên đề như: - Tập huấn công tác xây dựng Chương trình giáo dục nhà trường tháng 8/2018 - Tập huấn công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cho các tổ trưởng, tổ phó chuyên môn (tháng 10/2018). 14 - Tập huấn công tác xây dựng ma trận đề học sinh giỏi (tháng 2/2019). + Ngoài các chuyên đề bồi dưỡng do Sở GDĐT tổ chức trong năm học, các tổ nhóm chuyên môn cũng đã tổ chức trao đổi được một số chuyên đề như: - Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở một số môn học khối C: tổ Văn, tổ SửĐịa-GDCD. Thời gian tháng 12/2011. - Tập huấn sử dụng phần mềm dạy học, phần mềm ra đề, đáp án, chấm bài thi trác nghiệm: Tổ Toán, Lý-Tin, Hóa-Sinh tháng 1/2019 - Một số biện pháp phụ đạo HS yếu kém, học sinh khuyết tật.    Các chuyên đề này thường được các tổ chuyên môn triển khai vào các phiên họp cuối tháng hoặc các cuộc họp định kỳ trong năm học tuỳ vào tình hình thực tế giảng dạy và việc thực hiện phân phối chương trình. + Dự kiến các đề tài nghiên cứu khoa học để hướng dẫn cho HS và SKKN để định hướng cho GV được tổ (nhóm) CM tổ triển khai từ đầu năm học. Tiến hành cho GV đăng kí tên đề tài. Hàng tháng đôn đốc, kiểm tra tiến độ nghiên cứu của GV. Cuối năm học tổ chức cho GV bảo vệ ở tổ. Chấm và góp ý công khai, thẳng thắn chọn lựa những đề tài SKKN hay, đạt yêu cầu gửi lên HĐKH nhà trường chấm để gửi đi HĐKH ngành. - Chỉ đạo các tổ (nhóm) CM tổ chức cho GV nâng cao hiệu quả sinh hoạt CM qua mạng và công tác BDTX theo kế hoạch. 2.3.5. Đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo và kiểm tra của BGH.     Trong bất kì một hoạt động nào của nhà trường đều không thể thiếu được vai trò chỉ đạo của BGH. Việc quản lý chỉ đạo các tổ chuyên môn sinh hoạt, hoạt động là vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy và nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ cũng như chất lượng dạy và học. Từ thực tế tình hình nhà trường tôi đã tham mưu cho HT và trực tiếp chỉ đạo đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn như sau: - Chỉ đạo xây dựng TKB hợp lý, tạo thời gian thuận lợi cho các tổ chuyên môn sinh hoạt theo định kì. Như đã nêu ở trên, một số tổ ghép, cộng với GV ở xa trường rất nhiều nên việc bố trí sinh hoạt tổ chuyên môn là vô cùng khó khăn. Tuy nhien, BGH nhà trường đã bố trí thời kháo biểu buổi sáng, lịch học phụ đạo, bồi dưỡng một cahs hợp lý đế các tổ (nhóm) tổ chức sinh hoạt định kỳ vào chiều thứ Sáu, thứ Bảy hàng tuần - Thường xuyên dự họp với tổ chuyên môn. 15 Việc dự họp với tổ CM là vô cùng cần thiết. Bới vừa nắm bắt được tình hình hoạt động CM, vừa lắng nghe tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của anh em để từ đó đề ra những giải pháp chỉ đạo phù hợp với từng tổ.     Theo điều lệ trường phổ thông quy định, hiệu trưởng, các phó HT đã được biên chế về sinh hoạt các tổ CM như sau: - Đ/c Lê Khả Long - Hiệu trưởng, chuyên môn Toán – Tin sinh hoạt tại tổ Tiếng Anh. - Đ/c Đỗ Thị Vân Anh – PHT, chuyên môn Toán sinh hoạt tại tổ Toán. - Đ/c Lê Thanh Chương – PHT, chuyên môn Toán - Tin sinh hoạt tại tổ LýTin-KTCN.     Trong năm học, ngoài sinh hoạt theo phân công, BGH phải dự hộp tại các tổ (nhóm) chuyên môn được phân công phụ trách ít nhất 2 lần/kỳ. - Tăng cường kiểm tra hồ sơ tổ, đặc biệt là biên bản sinh hoạt tổ chuyên môn. Khi kiểm tra hồ sơ tổ (nhóm) CM, chú trọng kiểm tra biên bản sinh hoạt của tổ (nhóm) nằm: đánh giá thực hiện quy chế SHCM, Nội dung các tổ (nhóm) đã triển khai có nội dung liên quan đến chuyên môn mà nhà trường đã triển khai không? Nội dung sinh hoạt có bàn về chuyên môn không hay là triển khai các công việc mang tính hành chính sự vụ. Đồng thờ kiểm tra hồ sơ của tổ trưởng, tổ phó CM ít nhất 1 lần/tháng và có bút phê vào biên bản sinh hoạt và hồ sơ của tổ trưởng, tổ phó.    Qua đó thấy rằng: nếu BGH kiểm tra theo định kì, nhận xét, phê vào sổ biên bản thì các tổ sinh hoạt có chất lượng hơn hẳn. Những tổ nào họp mà nội dung phản ánh qua biên bản còn sơ sài thì phải có biện pháp chỉ đạo, nhắc nhở kịp thời để tổ sinh hoạt có chất lượng. - Đề xuất phương án tách những tổ có nhiều môn và còn đông GV. Hiện tại năm học 2018 – 2019, một số tổ có nhiều môn như tổ Lý-Tin-KTNN (3 môn, 9 người), tổ Hoá-Sinh-KTNN (3 môn, 10 người), tổ Sử-Địa-GDCD (3 môn, 9 người), trong khi các tổ còn lại chỉ có 2 môn và 7 - 8 người. Việc để nhiều môn như vậy sẽ rất bất cập trong việc sinh hoạt CM và bố trí TKB để cho GV đi họp.    Để giúp cho tổ trưởng dễ dàng quản lý và chỉ đạo về CM cũng như việc bố trí thời gian tổ chức sinh hoạt CM trong năm học 2019 – 2020, sẽ có phương án tách một số môn đặc thù thành một tổ riêng, để cân đối nhân lực các tổ, tiện sinh hoạt CM. - Chỉ đạo Hiệu phó chuyên môn thường xuyên giao ban với các tổ trưởng CM 1 lần/tuần. Thông qua hội nghị giao ban trưởng báo cáo việc thực hiện chương trình, kiến nghị, đề xuất về hoạt động chuyên môn, công tác phối hợp ,… đồng thời PHT 16 CM sẽ triển khai các công việc trong tuần tới  của nhà trường qua các tổ trưởng. Từ đó tổ lên KH hoạt động từng tuần ở trên bảng để chỉ đạo cho GV thực hiện. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm tổ chức sinh hoạt và hoạt động của Tổ (nhóm) CM với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. Sau khi áp dụng những biện pháp nghiên cứu đã trình bày vào thực tiễn tại trường THPT Cầm Bá Thước, chúng tôi đã thu được kết quả đáng khích lệ, cụ thể: 2.4.1. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm tổ chức sinh hoạt và hoạt động của Tổ (nhóm) CM với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường - Đã làm thay đổi nhận thức của các thành viên trong nhà trường đối với việc nâng cao chất lượng, hiệu quả sinh hoạt Tổ (nhóm) chuyên môn trong thời kỳ đổi mới toàn diện GD-ĐTĐ. - Việc sử dụng một số biện pháp mới này giúp các tổ trưởng chuyên môn chủ động trong việc chỉ đạo hơn. Các buổi họp đã có chất lượng hơn. Đối với các tổ có từ 2, 3 đến 4 môn sau khi họp để triển khai nhiệm vụ chung đã tách ra chia về nhóm để sinh hoạt, bàn luận các vấn đề, nội dung liên quan đến CM theo đặc trưng của bộ môn. Tất cả các buổi sinh hoạt nhóm đã được ghi chép, phản ánh qua biên bản và nộp cho PHT CM kiểm tra, duyệt và cuối tháng.     - Cuối năm hoc, đa số GV đi dự họp đã không còn “thờ ơ” như trước nữa, đã tham gia theo dõi và giúp đỡ HS học tập, trong các buổi sinh hoạt chuyên môn đã có nhiều ý kiến thảo luận, chia sẻ, trao đổi các vấn đề chuyên môn. Mỗi người đều có ý kiến xây dựng, tranh luận về chuyên môn. Vì vậy, sinh hoạt chuyên môn không còn mang tính chất hành chính sự vụ, qua loa chiếu lệ như những năm học trước nữa. - Xuất phát từ việc mạnh dạn đổi mới khâu quản lý chỉ đạo để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn mà trong năm học 2018 - 2019 2.4.1. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm với chất lượng giáo dục của nhà trường. - Trong năm học 2018 – 2019, BGH đã chỉ đạo ở 6 tổ nhóm chụyên môn tổ chức được 15 tiết SHCM theo hướng NCBH, trong đó có 50% tiết SHCM đạt hiệu quả cao. Sau các tiết SHCM theo hướng NCBH đã làm thay đổi nhận thức, phương pháp tổ chức hoạt động học cho HS của nhiều GV, HS hứng thú và chủ động, tích cực tham gia hoạt động học do GV tổ chức. - Tổng số CBGV viết SKKN : 32 (tăng 8 SKKN so với năm học trước). - Nhóm Sinh - KTNN và Lý - KTCN đã tổ chức được 2 chuyên đề dạy học gắn với lao động sản xuất và kinh doanh đạt hiệu quả cao về giáo dục ý thức đạo đức, tinh thần làm việc nhóm và dạy - học trải nghiệm thực tế cho HS. 17 - Chất lượng giáo dục của nhà trường năm học 2018 - 2019 đã được nâng lên rõ rệt. Đặc biệt là chất lượng HS “mũi nhọn”. Tại các kỳ thi chọn học sinh giỏi tỉnh năm học 2018 - 2019, nhà trường đã đạt được 20 giải cấp tỉnh (trong đó có 2 giải nhì, 7 giải ba và 11 giải KK). Bảng xếp hạng nhà trường tăng 3 bậc so với cùng kỳ năm trước, nhà trường xếp thứ 9/30 trường THPT miền núi và thứ 1/15 trường THPT vùng núi cao. - Chất lượng giáo dục năm học 2018 - 2019 (so sánh với 2017 – 2018): Hạnh kiểm (%) Năm học 2017 2018 2018 2019 So sánh Tăng (+) Giảm (-) Văn hóa đại trà (%) Số HS giỏi HS TN HS Đỗ ĐH, CĐ Tốt Khá TB Yếu Giỏi Khá TB Yếu Trường Tỉnh % SL 63.8 30.2 5.1 0.9 5.0 45.8 41.7 7.5 230 19 98.7 145 64.1 31.1 4.2 0.6 8.1 49.4 37.5 5.0 269 20 + 0.3 + 0.9 0.9 0.3 + 3.1 + 3.6 - 4.2 - 2.0 + 16 + 1 (43.7%) + Tỷ lệ học sinh khá, giỏi cuối năm học tăng 6,7%, học sinh yếu, kém giảm 2,3%. + Số học sinh giỏi cấp trường các môn văn hóa tăng 39 giải (số giải có số cũng tăng hơn)13. 13 Đoạn “Trong năm học 2018 -2019 … đến tăng hơn)”: Tham khảo tại TLTK số 13. 18 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận. Từ kết quả nghiên cứu đã được trình bày ở trên, có thể rút ra một số kết luận sau: - Việc quản lý chỉ đạo các tổ chuyên môn sinh hoạt, hoạt động là vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy và nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ cũng như chất lượng dạy và học. - Để nâng cao hiệu quả đổi mới PPDH và dạy học sinh theo hướng phát huy phẩm chất, năng lực học sinh, các tổ chuyên môn cần xây dựng kế hoạch cụ thể. Tăng cường tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề bàn về đổi mới phương pháp dạy và học, kiểm tra đánh giá, kinh nghiệm ôn luyện đội tuyển HSG. - Tiếp tục bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ trong công tác quản lý chỉ đạo của tổ trưởng chuyên môn. Coi đây là lực lượng nòng cốt trong việc giúp nhà trường thực hiện các hoạt động chuyên môn và nâng cao chất lượng giáo dục cho nhà trường. - Đề tài đã trình bày được những vấn đề cơ bản về lý luận, đồng thời đã phân tích, đánh giá được thực trạng công tác quản lý, chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn ở trường THPT Cầm Bá Thước, huyện Thường Xuân trong thời gian qua, từ đó xác lập được các biện pháp có tính hợp lý và khả thi nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác chỉ đạo sinh hoạt Tổ (nhóm) chuyên môn của nhà trường trong thời gian tới. 3.2. Kiến nghị. 3.2.1. Đối với Bộ GD-ĐT: - Cần tiếp tục nghiên cứu giảm tải chương trình SGK. Tăng cường thêm các điều kiện dạy học phù hợp, đồng bộ. - Cần cải tiến chương trình nội dung sách giáo khoa bậc phổ thông vì chương trình hiện tại có nhiều kiến thức mang tính triết học, hàn lâm, mang tính áp đặt, nhồi nhét, khô cứng. 3.2.2. Đối với Sở GD-ĐT Thanh Hóa: - Tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng cho đội ngũ tổ trưởng, nhóm trưởng và giáo viên cốt cán các nhà trường nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng quản lý, phương pháp tổ sinh hoạt Tổ (nhóm) chuyên môn. - Tổ chức hội thảo, trao đổi kinh nghiệm giữa các nhà trường trong tỉnh. - Tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra thực hiện nhiệm vụ năm học nói chung, hoạt động của Tổ (nhóm) chuyên môn nói riêng ở các nhà trường. 19