Tài liệu Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường trung học phổ thông đặng thai mai.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ TRƯỜNG THPT ĐẶNG THAI MAI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT ĐẶNG THAI MAI Người thực hiện: Mai Thị Hương Chức vụ: Phó hiệu trưởng SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý THANH HOÁ NĂM 2018 MỤC LỤC 1. MỞ ĐẦU...................................................................................................................1 1.1. Lý do chọn đề tài....................................................................................................1 1.2. Mục đích nghiên cứu..............................................................................................2 1.3. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................2 1.4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................2 1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận.........................................................................2 1.4.2. Phương pháp quan sát, điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin, xử lý số liệu.................................................................................................................................2 2. NỘI DUNG...............................................................................................................3 2.1. Cơ sở lý luận...........................................................................................................3 2.1.1 Giáo dục đạo đức là gì?........................................................................................3 2.1.2 Vai trò của giáo dục đạo đức cho học sinh...........................................................3 2.2. Thực trạng...............................................................................................................4 2.2.1. Đặc điểm kinh tế xã hội của địa phương.............................................................4 2.2.2. Đặc điểm trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai......................................4 2.2.3. Thực trạng đạo đức của học sinh trung học phổ thông Đặng Thai Mai..............5 2.3. Những giải pháp quản lý công tác quản lý công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh ở trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai.......................................................7 2.3.1. Tăng cường công tác chỉ đạo của Chi bộ Đảng, Ban lãnh đạo nhà trường trong việc quản lý giáo dục đạo đức học sinh...............................................................7 2.3.2. Không ngừng nâng cao năng lực, bồi dưỡng nghiệp vụ cho giáo viên chủ nhiệm.............................................................................................................................9 2.3.3. Luôn chú trọng đến ý thức trách nhiệm của giáo viên bộ môn trong hoạt động quản lý giáo dục đạo đức học sinh................................................................................9 2.3.4. Đề cao vai trò của Đoàn thanh niên trong hoạt động quản lý giáo dục đạo đức học sinh........................................................................................................................10 2.3.5. Tăng cường mối quan hệ giữa gia đình- nhà trường và xã hội..........................12 2.3.6. Phát huy vai trò của Ban nền nếp, Ban hoạt động ngoài giờ lên lớp nhà trường và tinh thần tự quản, tự rèn luyện của học sinh...............................................12 2.3.7. Kiểm tra, đánh giá và xử lí công tác giáo dục đạo đức học sinh.......................13 2. 4. Kết quả đạt được của sáng kiến...........................................................................14 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................................15 3.1. Kết luận.................................................................................................................15 3.2. Kiến nghị..............................................................................................................16 3.2.1. Đối với Bộ giáo dục-Đào tạo.............................................................................16 3.2.2 Đối với Sở giáo dục-Đào tạo..............................................................................16 3.2.3. Đối với gia đình học sinh...................................................................................16 3.2.4. Đối với địa phương............................................................................................17 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Từ xưa, ông cha ta đã đúc kết một cách sâu sắc kinh nghiệm về giáo dục “Tiên học lễ, hậu học văn “, “Lễ” ở đây chính là nền tảng của sự lĩnh hội và phát triển tốt các tri thức và kỹ năng. Ngày nay, phương châm “Dạy người, dạy chữ, dạy nghề” cũng thể hiện rõ tầm quan trọng của hoạt động giáo dục đạo đức, như Bác Hồ đã dạy: “Dạy cũng như học, phải chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc quan trọng. Nếu thiếu đạo đức, con người sẽ không phải là con người bình thường và cuộc sống xã hội sẽ không phải là cuộc sống xã hội bình thường, ổn định...”. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Có tài không có đức chỉ là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Đảng ta đã chủ trương: “Tăng cường giáo dục công dân, giáo dục tư tưởng, đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác – Lê Nin, đưa việc giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường phù hợp với từng lứa tuổi và bậc học...”. Bởi vậy, tu dưỡng và rèn luyện bản thân để trở thành người có nhân cách, vừa có đức vừa có tài là hết sức quan trọng đối với mỗi con người, là nhiệm vụ hàng đầu của thanh niên, học sinh. Ở nước ta, từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường, đời sống nhân dân được nâng lên, chúng ta đã đạt được những thành tựu đáng kể về mặt kinh tế, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao, nhân cách con người cũng đã có nhiều biến đổi, đặc biệt là giới trẻ. Sự thay đổi đó có nhiều mặt tích cực, nhưng bên cạnh đó cũng xuất hiện nhiều biểu hiện tiêu cực đôi khi ở mức độ trầm trọng. Trong Nghị quyết TW 2, khóa VIII, Đảng ta đã nhận định: “Đặc biệt đáng lo ngại là một bộ phận sinh viên, học sinh có tình trạng suy thoái đạo đức, mờ nhạt lý tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai của bản thân và đất nước” . Mặt khác những tiêu cực trong thi cử, bằng cấp, do chạy theo bệnh thành tích làm cho một số nơi nặng về dạy chữ hơn là dạy người, những tiêu cực trong dạy thêm, học thêm vẫn còn tồn tại làm cho mối quan hệ thầy trò đôi khi bị xấu đi, truyền thống tôn sư trọng đạo bị ít nhiều mai một dần. Bên cạnh đó, những tệ nạn xã hội đã và đang xâm nhập sâu vào học đường và có xu hướng gia tăng. Tệ nạn sử dụng ma túy trong học sinh đã làm hủy hoại thể lực, trí tuệ, đạo đức của thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước. Sự du nhập văn hóa phẩm đồi trụy, phim ảnh, các trang web “đen”, game online… làm ảnh hưởng đến những quan điểm về tình bạn, tình yêu, tình dục và cách nghĩ trong lứa tuổi học sinh… mà nhất là các em chưa được trang bị và thiếu kiến thức về những vấn đề này. Đặc biệt vấn nạn bạo lực học đường hiện nay như những cơn sóng ngầm, bởi thỉnh thoảng đâu đó trong môi trường sư phạm lại dấy lên vụ học sinh gây hấn, hành hung lẫn nhau, thậm chí đánh trả lại các thầy, cô giáo... Việc hàng nghìn vụ học sinh đánh nhau mỗi năm và tính chất vụ việc ngày càng nặng tính “côn đồ” đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới tâm lý và sức khoẻ, thậm chí cả tính mạng của học sinh và những đối tượng khác trong xã hội. Vấn nạn bạo lực học đường do ảnh 1 hưởng của nhiều yếu tố như: ảnh hưởng của môi trường xã hội, do các bậc cha mẹ thiếu sự quan tâm nhưng quan trọng nhất có lẽ do việc giáo dục đạo đức cho học sinh, thanh niên hiện nay chưa đi đúng hướng, chưa phát huy hết tác dụng của nó. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Đảng ta đã chủ trương “Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh- sinh viên” và nhiệm vụ chủ yếu của chiến lược phát triển kinh tế- xã hội, kế hoạch 5 năm (20052010) là chuyển biến mạnh mẽ trong việc xây dựng văn hóa, đạo đức và lối sống. Trong những năm qua, trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai đã có nhiều cố gắng và đạt được những thành tích nhất định về việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Nhưng do ảnh hưởng của xu hướng hội nhập cùng với những tiêu cực nảy sinh từ nền kinh tế thị trường đã có những tác động mạnh mẽ đến tâm lý, đời sống của mọi người, hậu quả là vẫn còn học sinh có những hành vi lệch chuẩn về đạo đức, vì thế công tác giáo dục đạo đức (giáo dục đạo đức) cho học sinh vẫn còn nhiều khó khăn, bởi hành vi lệch chuẩn về đạo đức của học sinh ngày càng diễn ra phức tạp và nghiêm trọng. Vì vậy, việc nghiên cứu để tìm ra những giải pháp quản lý công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh là vấn đề trở nên hết sức cần thiết. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, nên tôi chọn đề tài: “Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai ” với mong muốn góp phần hoàn thiện hơn việc quản lý giáo dụcđạo đức cho học sinh ở nhà trường nói riêng và ở các trường trung học phổ thông của tỉnh Thanh Hoá nói chung. 1.2. Mục đích nghiên cứu Đánh giá được công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai, thông qua đó đề ra biện pháp giáo dục đạo đức học sinh một cách có hiệu quả giúp cho các em trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu về công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai huyện Quảng Xương. 1.4. Phương pháp nghiên cứu 1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Trên cơ sở những kiến thức về tâm lý, giáo dục học sinh và những quan điểm đường lối của Đảng, các văn bản của Bộ giáo dục và Đào tạo về đánh giá xếp loại, khen thưởng và kỷ luật học sinh. 1.4.2. Phương pháp quan sát, điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin, xử lý số liệu. Đánh giá thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh của trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai trong năm học 2015-2016 và năm học 2016-2017. Những yếu tố liên quan để từ đó đề ra biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai trong những năm tiếp theo. 2 2. NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1 Giáo dục đạo đức là gì? Giáo dục đạo đức là quá trình tác động có mục đích của chủ thể giáo dục đến đối tượng giáo dục để hình thành trong họ những yếu tố, tình cảm, niềm tin, lý tưởng và tất cả được thể hiện ở những hành vi đạo đức. Thông qua việc giáo dục đạo đức, các quy tắc, các chuẩn mực đạo đức được cá nhân nhận thức một cách đúng đắn, đầy đủ hơn, góp phần điều chỉnh hành vi của con người phù hợp với những chuẩn mực đạo đức xã hội. Ngày nay giáo dục đạo đức cho học sinh là giáo dục lòng trung thành đối với Đảng, hiếu với Dân, yêu quê hương đất nước, có lòng vị tha, nhân ái, cần cù liêm khiết và chính trực. Đó là đạo đức Xã hội chủ nghĩa, là đạo đức của cá nhân, tập thể và chủ nghĩa nhân đạo mang tính chân thực tích cực, khác với đạo đức vị kỷ, cá nhân. Giáo dục đạo đức học sinh gắn chặt với giáo dục tư tưởng - chính trị, giáo dục truyền thống và giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc, giáo dục pháp luật nhà nước xã hội chủ nghĩa, cung cấp cho học sinh những phương thức ứng xử đúng trước vấn đề của xã hội ... giúp cho các em có khả năng tự kiểm soát được hành vi của bản thân một cách tự giác, có khả năng chống lại những biểu hiện lệch lạc về lối sống. 2.1.2 Vai trò của giáo dục đạo đức cho học sinh Quan điểm của Đảng về phát triển giáo dục trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 – 2010 khẳng định: “Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện có đạo đức, có tri thức, có sức khoẻ và thẩm mỹ… góp phần làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Điều 2 chương I của Luật giáo dục nêu rõ: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức tri thức, sức khoẻ thẩm mỹ và nghề nghiệp. Trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. [4] Giáo dục đạo đức cho học sinh là nhiệm vụ quan trọng đặc biệt, mang tầm chiến lược và ở một chừng mực nào đó có ý nghĩa sống còn đối với sự nghiệp giáo dục nói riêng, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung. Cụ thể: Giáo dục đạo đức góp phần hình thành và phát triển thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cách mạng trong nhân cách học sinh. Giáo dục đạo đức sẽ tạo động lực thôi thúc học sinh hăng hái quyết tâm nghiên cứu học tập, tiếp thu tri thức khoa học để nâng cao trình độ nhận thức, cổ vũ, động viên học sinh tự ý thức, tự rèn luyện, hình thành niềm tin, hình thành thế giới quan khoa học cho mình. Giáo dục đạo đức có ý nghĩa quyết định trực tiếp giúp học sinh hiểu rõ được mục đích, ý nghĩa cuộc sống và xây dựng phẩm chất đạo đức, ý chí, tính kỷ luật, cung cách ứng xử trong nhân cách học sinh. 3 Học sinh cấp trung học phổ thông thuộc lứa tuổi vị thành niên, ở độ tuổi này các em dễ xúc động, dễ vui, dễ buồn chán. Đồng thời ở lứa tuổi này học sinh có nhu cầu giao tiếp lớn, các em dễ tiếp thu những mặt tốt, tích cực nhưng cũng dễ ảnh hưởng bởi những mặt xấu, tiêu cực, nên sẽ có những hành động thiếu suy nghĩ, nhiều lúc vi phạm pháp luật mà vẫn không biết. Công tác giáo dục đạo đức sẽ góp phần giúp cho học sinh khắc phục những mặt hạn chế, yếu kém và phát huy hơn nữa những mặt mạnh trong học tập và trong rèn luyện đạo đức, giúp họ nhận rõ giá trị và ý nghĩa cuộc sống mang tính nhân văn, nhân bản. Trên cơ sở đó, học sinh lựa chọn những giá trị đạo đức, hình thành niềm tin và lý tưởng sống, củng cố và phát triển những giá trị nhân cách tốt đẹp. Các giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc có vai trò quan trọng trong giáo dục nhân cách, khái quát lại ở những điểm cơ bản sau: là cơ sở nền tảng để phát triển nhân cách mới cho thế hệ trẻ Việt Nam; là động lực, là ngọn nguồn phát triển dân tộc, tạo nên sức mạnh tinh thần và bản lĩnh cho thế hệ trẻ vươn lên trong giai đoạn mới; các giá trị đạo đức truyền thống được kế thừa, phát huy gia nhập cấu trúc nhân cách trở thành các phẩm chất mới của học sinh, giúp họ đứng vững trước tác động tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường và toàn cầu hóa. 2.2. Thực trạng 2.2.1 Đặc điểm kinh tế xã hội của địa phương Trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai đóng trên địa bàn xã Quảng Bình, huyện Quảng Xương là một huyện nghèo, nhân dân chủ yếu làm nông nghiệp và khai thác, đánh bắt hải sản. Nhưng là huyện có nhiều xã nằm ven quốc lộ 1A, chiều dài quốc lộ 1A đi qua huyện dài tới 15 km. Vì vậy việc buôn bán giao thương được tập trung hầu hết tại những địa điểm này. Mặt khác, một số xã thuộc vùng tuyển sinh nhà trường như Quảng Chính, Quảng Trung là những vùng nước lợ, nhân dân chủ yếu sống bằng nghề nuôi trồng thuỷ sản, phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết, nhiều nhà trắng tay chỉ sau một trận lụt. Vì vậy, không ít phụ huynh thuộc vùng này đã đi làm ăn tận Trung Quốc gửi con lại cho ông bà trông, cá biệt có gia đình không có người thân chỉ có hai chị em ở lại chăm sóc nhau. Điều đó cũng ảnh hưởng rất nhiều đến việc học tập và thực hiện nề nếp ở các học sinh. 2.2.2 Đặc điểm trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai Nhà trường được thành lập tháng 8 năm 2001 với hình thức là trường bán công. Thời gian đầu nhà trường chỉ có 8 lớp với một dãy nhà bằng, sau 17 năm xây dựng nhà trường đã có cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, đảm bảo cho 27 lớp với hơn 1000 học sinh học trong một ca. Năm học 2017-2018 nhà trường có 70 cán bộ-giáo viên trong đó: Ban giám hiệu là 3 đồng chí, giáo viên đứng lớp là 61, còn lại là nhân viên văn phòng và bảo vệ nhà trường. Địa bàn tuyển sinh của trường gần với các trường trung học phổ thông có bề dày thành tích, đa số các học sinh có học lực giỏi và chăm ngoan tại các trường 4 THCS vùng tuyển sinh lại đăng kí học trái tuyến, nên công tác tuyển sinh của nhà trường gặp rất nhiều khó khăn. Phần lớn học sinh nhà trường là con em nông thôn, điều kiện kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn, bố mẹ chỉ lo đi làm ăn phó mặc con em mình cho nhà trường dạy dỗ. Thêm vào đó, trên đường học sinh đến trường, quán intenet mọc lên rất nhiều, một bộ phận học sinh nhà trường đã chịu ảnh hưởng không nhỏ bởi tệ nạn xã hội này. Do tuổi đời của đại bộ phận giáo viên trong nhà trường còn trẻ, kinh nghiệm giáo dục còn chưa nhiều, lại đang ở độ tuổi sinh nở và nuôi con nhỏ, nên việc uốn nắn, chăm sóc và dạy dỗ học sinh còn hạn chế. 2.2.3. Thực trạng đạo đức của học sinh trung học phổ thông Đặng Thai Mai Nhìn chung, phần lớn học sinh ở trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai đều chăm ngoan, có ý thức trong việc thực hiện nền nếp, kỷ cương trường học, học sinh được xếp đạo đức loại tốt, khá chiếm tỷ lệ khá cao và tăng lên theo các năm nhất là học sinh có hạnh kiểm tốt. Tuy nhiên số học sinh xếp hạnh kiểm trung bình và hạnh kiểm yếu vẫn còn khá nhiều. Trong hai năm học 2014 – 2015, 2015 – 2016, qua thống kê những vi phạm của học sinh ở trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai, tổng số lượt vi phạm của học sinh là 415 lỗi vi phạm gồm các nội dung vi phậm với tỉ lệ như sau: Bảng 2: Những biểu hiện vi phạm đạo đức của học sinh trung học phổ thông TT Nội dung vi phạm Số lượng học sinh vi phạm 1 Nói chuyện riêng, gây mất trật trong lớp học 285 68,67 2 Nghỉ học không phép, đi trễ, ... 105 25,30 3 Lười học, không thuộc bài 132 31,80 4 Xích mích, gây gỗ, đánh nhau. 45 10,84 5 Mê chơi game, trò chơi điện tử,… 16 3,85 6 Gian lận trong kiểm tra, thi cử 12 2,89 7 Nói tục, chửi thề,… 17 4,89 8 Nhuộm tóc, không mặc đồng phục 75 18,07 9 Làm hư hao tài sản nhà trường 08 1,92 10 Hút thuốc, uống rượu,… 08 1,92 Tỷ lệ % 5 11 Xem thường, vô lễ với người lớn 05 1,20 12 Xả rác nơi công cộng 45 10,84 13 Sử dụng thuốc lá 05 1,20 14 Vi phạm an toàn giao thông 14 3,37 Qua bảng trên, cho thấy những biểu hiện vi phạm của học sinh thường là nói chuyện riêng, đùa giỡn, gây mất trật tự trong lớp học, nghỉ học không xin phép, đi trễ và trốn tiết, thiếu ý thức trong học tập, gây gổ đánh nhau trong và ngoài lớp, gây mất vệ sinh hay xả rác nơi công cộng, vi phạm các qui định về nề nếp, mê chơi các trò chơi điện tử như: game, chat. Ngoài ra còn có những biểu hiện vi phạm khác, mặc dù tỷ lệ học sinh vi phạm ít nhưng mang tính chất rất nghiêm trọng như xem thường và vô lễ với giáo viên, tình trạng học sinh uống rượu- bia, hút thuốc, quan hệ không đúng mực, phá hoại tài sản và làm hư hỏng bàn ghế, vi phạm an toàn giao thông đường bộ… Nguyên nhân dẫn đến hành vi vi phạm các chuẩn mực đạo đức của học sinh Qua theo dõi và lấy ý kiến một số giáo viên, nhân viên, cha mẹ học sinh và cán bộ lớp trong nhà trường bằng phiếu điều tra (145 phiếu) cho thấy nguyên nhân dẫn đến hành vi vi phạm chuẩn mực đạo đức của học sinh như sau: Bảng 3 Những nguyên nhân làm đạo đức học sinh đang sa sút TT Nội dung trả lời 1 Do quản lý nhà trường chưa tốt 2 Do giáo viên chưa gương mẫu Do cha mẹ học sinh chưa gương 3 mẫu 4 Do tác động tiêu cực của xã hội 5 Do học sinh học yếu kém Do cách giáo dục chưa phù hợp 6 (nặng dạy chữ, nhẹ dạy người). Số ý kiến Tỷ lệ (%) 15 23 10,3 15,8 26 17,9 65 62 44,8 42,8 34 23,4 Qua đó cho ta thấy: Nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến đạo đức học sinh trường bị sa sút do sự tác động nhiều mặt ngoài xã hội như: Trên địa bàn huyện có nhiều nhà máy, công ty được hình thành kéo theo nhiều người dân không những trong huyện mà còn có người dân ở huyện ngoài đến sinh sống và làm việc, một mặt nhà trường gần với các khu du lịch biển nổi tiếng của Thanh Hoá như Sầm Sơn, Quảng Lợi, .... nên 6 một số tệ nạn xã hội xâm nhập vào địa bàn huyện, một số dịch vụ văn hóa thiếu lành mạnh (những tụ điểm cà phê không lành mạnh, phim ảnh, dịch vụ Internet, bi da, quán nhậu…), đây là nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng học sinh trốn học, bỏ tiết, gây gổ đánh nhau, vi phạm pháp luật. Ngoài ra, do học sinh mất kiến thức căn bản nên vào lớp thường không chú ý nghe giảng, tâm lý chán học, nên nói chuyện riêng không chép bài, không chuẩn bị bài tốt trước khi đến lớp. Một số giáo viên chưa là tấm gương tốt cho học sinh noi theo: còn lên lớp chậm, chưa chuẩn mực trong tác phong và lời ăn, tiếng nói, chưa chú trọng đến việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Một số giáo viên chưa thật sự quan tâm đến công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh, còn quan tâm về dạy chữ hơn dạy người, thiếu phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường. Công tác tổ chức và chỉ đạo-kiểm tra-đánh giá của Ban giám hiệu đôi lúc còn buông lỏng, chưa sát sao Một số cha mẹ học sinh thật sự chưa gương mẫu cho con em, suốt ngày vất vả làm ăn, gia đình không hòa thuận, ly dị, không quan tâm con cái đã góp phần vào sự sa sút đạo đức của các em. Bên cạnh đó có nhiều ý kiến cho rằng sự quá tải của chương trình học, sự nặng nề về lý thuyết đã làm cho nhà trường, giáo viên và học sinh quá mệt mỏi. Thời gian sinh hoạt vui chơi, giải trí lành mạnh, những tiết học về rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng thích ứng còn quá ít, những yếu tố này cũng phần nào hạn chế hiệu quả của công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh hiện nay. Vì thế công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh đạt hiệu quả chưa cao, đây là vấn đề mà nhà trường, gia đình và xã hội phải quan tâm, đòi hỏi mọi người cùng nhận thức đúng đắn và hãy cùng nhau tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất cho việc giáo dụcđạo đức và quản lý giáo dụcđạo đức cho học sinh nhằm góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh trong tình hình hiện nay. 2.3. Những giải pháp quản lý công tác quản lý công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh ở trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai 2.3.1. Tăng cường công tác chỉ đạo của Chi bộ Đảng, Ban lãnh đạo nhà trường trong việc quản lý giáo dục đạo đức học sinh. - Triển khai kịp thời sâu rộng mọi Chỉ thị của Đảng và Nhà nước, làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng thông qua các buổi chào cờ hay các ngày lễ kỷ niệm lớn của đất nước như ngày 2/9, 20/11, 22/12, 3/2, 8/3, 26/3, 30/4, 01/5. - Phân công một đồng chí trong Ban giám hiệu phụ trách nền nếp của học sinh và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng Đảng viên phụ trách các hoạt động quan trọng của nhà trường như: công tác chủ nhiệm, Đoàn trường, chi đoàn giáo viên, tổ chuyên môn, Công đoàn trường … để các đảng viên phát huy vai trò tiên phong của mình trong các hoạt động quản lý, giáo dục đạo đức học sinh. - Ngay từ đầu năm học, Chi bộ Đảng, Ban giám hiệu nhà trường đã đưa ra kế hoạch gắn liền với việc giáo dục đạo đức học sinh từng tháng, từng tuần theo 7 các chủ điểm giao cho Đoàn thanh niên phối hợp với Công đoàn nhà trường và Giáo viên chủ nhiệm các lớp triển khai thực hiện. (Phụ lục 1) - Nhà trường đã ban hành Quy tắc ứng xử đối với cán bộ giáo viên nhân viên và học sinh, dựa trên sự hướng dẫn của Sở giáo dục. Quy tắc ứng xử văn hoá được thực hiện thường xuyên tại trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai trên cơ sở tự phê bình, phê bình trung thực, thẳng thắn và gắn với các tiêu chí gắn với đánh giá, xếp loại, khen thưởng giáo viên nhân viên và học sinh. Tổ chức cho cán bộ, giáo viên nhân viên và học sinh kí cam kết việc thực hiện tốt quy tắc đó nhằm hướng tới một môi trường sư phạm trong sáng lành mạnh, có văn hóa. (Phụ lục 2) - Bên cạnh đó, để giáo dục đạo lí “Lá lành đùm lá rách” , tình yêu thương và sự sẻ chia cho các em học sinh đồng thời tạo điều kiện để giúp đỡ các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn đến trường, Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo Hội chữ thập đỏ, hội Khuyến học tổ chức các chương trình nhân đạo từ thiện vào những dịp tết Nguyên Đán và đầu năm học H.1. Một số hình ảnh trong chương trình “Xuân yêu thương” - Ngoài ra, để giáo dục đạo đức “uống nước nhớ nguồn” cho học sinh, vào cuối mỗi khóa học Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo tổ chức lễ tri ân và trưởng thành cho học sinh khối 12. (Phụ lục 5) 2.3.2. Không ngừng nâng cao năng lực, bồi dưỡng nghiệp vụ cho giáo viên chủ nhiệm. - Chi bộ Đảng, Ban lãnh đạo trường trung học phổ thông Đặng Thai Mai luôn nhận thức rõ tầm quan trọng của giáo viên chủ nhiệm đối với công tác giáo dục đạo đức học sinh trong nhà trường: Giáo viên chủ nhiệm là lực lượng quan trọng trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, là người quản lý mọi hoạt động của lớp học, là người triển khai mọi hoạt động của trường đến từng lớp, từng học sinh. Do đó ngay từ đầu các năm học nhà trường đều kiện toàn lại đội ngũ giáo viên chủ nhiệm. Ban giám hiệu nhà trường đã lựa chọn phân công những giáo viên làm công tác chủ nhiệm là những đồng chí có đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, có năng lực tổ chức, thương yêu và tôn trọng học sinh. Người giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng, có thể nói gần như quyết định đến việc nhận thức cũng như hình thành nhân cách cho học sinh, nhất là với những học sinh 8 có hoàn cảnh khó khăn cũng như học sinh có năng khiếu đặc biệt. - Nhà trường đã dành ra tiết 4 thứ 7 hàng tuần để hội ý giáo viên chủ nhiệm nhằm đánh giá lại những mặt đã làm được, chưa làm được trong tuần. Từ đó đưa ra những nội dung công việc trong tuần tiếp theo. - Nhận thức được tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm đối với việc giáo dục đạo đức học sinh, chính vì vậy mà ngay từ đầu năm học nhà trường đã tổ chức hội thảo về công tác chủ nhiệm với các nội dung: + Tổ chức cho giáo viên chủ nhiệm học tập về quyền và nghĩa vụ của người giáo viên chủ nhiệm. Học tập một số kinh nghiệm giáo dục học sinh cá biệt, cách phát hiện học sinh năng khiếu, lựa chọn đội ngũ cán bộ lớp, xây dựng tập thể lớp tự quản… Mục đích giúp các giáo viên chủ nhiệm (đặc biệt các giáo viên mới làm công tác chủ nhiệm) có thể học hỏi kinh nghiệm của các đồng nghiệp để áp dụng vào tình hình cụ thể của lớp mình phụ trách. + Chỉ đạo để mỗi giáo viên chủ nhiệm khi nhận lớp phải phân loại tìm hiểu kỹ hoàn cảnh gia đình, tính tình, năng lực của từng học sinh, sau đó đề ra biện pháp giáo dục sao cho hiệu quả. Ngoài các hoạt động chung của nhà trường khuyến khích để các lớp có hoạt động riêng phù hợp, đổi mới thường xuyên giờ sinh hoạt lớp tránh hiện tượng nhàm chán. + Giáo viên chủ nhiệm phải có sổ theo dõi học sinh, nắm bắt kịp thời các vi phạm của học sinh, khi xử lý phải có tính giáo dục cao, biết khơi dậy ở các em phần tích cực, tạo điều kiện cho các em sửa chữa khuyết điểm, lập thành tích mới. Tránh hiện tượng thành khiến với học sinh. Giáo viên chủ nhiệm phải có trách nhiệm thông tin những trường hợp đặc biệt của lớp mình với Ban giám hiệu nhà trường để cùng tìm ra biện pháp giải quyết. Giáo viên chủ nhiệm phải phối hợp tốt với các lực lượng như bảo vệ, giáo viên bộ môn, Đoàn trường để cùng quản lý giáo dục học sinh. Tăng cường mối liên hệ với phụ huynh học sinh để kịp thời phát hiện, uốn nắn những hành vi, biểu hiện bất thường trong lối sống của học sinh. Ngoài ra trong tiêu chí xếp loại thi đua của giáo viên đã xây dựng riêng cho bộ phận giáo viên chủ nhiệm (Phụ lục 3 )những tiêu chí riêng nhằm động viên khích lệ những giáo viên chủ nhiệm làm tốt và những giáo viên làm chưa tốt rút kinh nghiệm. 2.3.3. Luôn chú trọng đến ý thức trách nhiệm của giáo viên bộ môn trong hoạt động quản lý giáo dục đạo đức học sinh. Trách nhiệm giáo dục đạo đức học sinh không chỉ là của riêng giáo viênchủ nhiệm lớp mà còn là trách nhiệm chung của tất cả các thành viên trong Hội đồng giáo dục nhà trường. Ngoài việc đề cao vai trò của giáo viênchủ nhiệm, Ban giám hiệu nhà trường còn coi trọng vai trò của giáo viên bộ môn trong việc thực hiện nhiệm vụ này. Giáo dục đạo đức cho học sinh là một quá trình thường xuyên, liên tục, diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi, mọi môn học, tiết học. Trong những năm qua, chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên bộ môn nhận thức 9 được trách nhiệm của mình trong việc giáo dục đạo đức học sinh. Trong các giờ học, giáo viên bộ môn phải giáo dục học sinh ý thức bảo vệ cơ sở vật chất và môi trường học tập, giáo dục về hành vi ứng xử với thầy cô bạn bè. Thông qua các bài giảng của mình, giáo viên bộ môn giáo dục cho học sinh niềm say mê, yêu thích, khám phá và tìm hiểu khoa học; hiểu được truyền thống nghìn năm văn hiến, truyền thống giữ nước chống giặc ngoại xâm của dân tộc, từ đó có ý thức bảo vệ thành quả của cha ông; giáo dục tình yêu thương con người, hướng tới lối sống cao đẹp, nhân ái, vị tha; biết đấu tranh loại trừ những thói hư tật xấu, tệ nạn xã hội. Thông qua các kiến thức bài giảng giúp học sinh nắm được những kiến thức cơ bản về pháp luật… Vận dụng được các chuẩn mực, hành vi đạo đức vào trong các hoạt động và các quan hệ hàng ngày. - Đối với giáo viên bộ môn, nhà trường đã xây dựng tiêu chí để đánh giá xếp loại trong các giờ lên lớp. 2.3.4. Đề cao vai trò của Đoàn thanh niên trong hoạt động quản lý giáo dục đạo đức học sinh Điều lệ Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh có viết: “Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị, xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, tự nguyện phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng nước Việt Nam độc lập dân chủ giàu mạnh, công bằng và văn minh theo định hướng xã hội chủ nghĩa”. Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, Đoàn thanh niên trong trường trung học phổ thông cần chú ý trong giáo dục đạo đức, giữ vững kỷ cương, trật tự, nề nếp học tập, sinh hoạt, đấu tranh chống những tiêu cực xã hội xâm nhập vào nhà trường. Đoàn phải giữ vai trò làm chủ, xây dựng chế độ tự quản lý lớp, trong trường và trong các hoạt động xã hội ngoài nhà trường. Nắm được tinh thần trên, Ban giám hiệu nhà trường trong các năm học qua đã mạnh dạn giao cho đoàn theo dõi nền nếp của học sinh và là lực lượng nòng cốt trong việc tổ chức các đợt thi đua chào mừng các ngày lễ lớn trong năm của nhà trường như 20/10, 20/11, 08/03, 26/3 và Lễ tri ân của học sinh khối 12. Dưới sự chỉ đạo, giám sát của một đồng chí Phó hiệu trưởng nhà trường. Vì vậy trong mỗi năm học: - Ban chấp hành đoàn trường đều lập kế hoạch hoạt động nghiêm túc cho từng tháng, từng đợt thi đua với mục đích: + Tăng cường các hoạt động giáo dục chính trị, truyền thống, đạo đức, lối sống, nếp sống, ý thức chấp hành pháp luật, ý thức công dân trong các đoàn viên, thanh niên. + Thực hiện tốt công tác tăng cường liên kết và đẩy mạnh công tác xã hội hóa trong triển khai phong trào “4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp" - Đoàn trường kết hợp với Ban ngoài giờ lên lớp, Công đoàn nhà trường, 10 giáo viên chủ nhiệm giáo dục kỹ năng sống, sự hiểu biết về giới, sức khỏe sinh sản vị thành niên, về tình bạn, tình yêu vào các đợt thi đua và các hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ đề của các tháng. Được thực hiện trong các tiết chào cờ đầu tuần. H1: Ngoại khóa “Sức khỏe sinh sản vị thành niên” + Vào dịp 26/3 nhà trường chỉ đạo Đoàn trường tổ chức các hoạt động Thể dục, thể thao bao gồm các trò chơi dân gian như kéo co, nhảy bao bố kết hợp với các môn hiện đại như bóng đá, cầu lông, đi xe đạp chậm với mục đích cho học sinh được bộc lộ các năng khiếu sở trường của mình, giúp các em tự tin hơn trong các hoạt động tập thể, đồng thời không quên bản sắc dân tộc để sau này khi ra cuộc sống các em dễ hoà nhập cộng đồng và làm việc sẽ hiệu quả hơn. H2: Các hoạt động TDTT chào mừng 26 tháng 3 - Ban chấp hành Đoàn trường thành lập đội thanh niên xung kích cùng các đồng chí trong chi đoàn giáo viên tham gia trực vào đầu các buổi học. Tham gia chống ách tắc giao thông ở cổng trường vào các buổi tan học. 11 H.3 Hoạt động của đội xung kích và chi đoàn giáo viên - Ban chấp hành Đoàn trường phối kết hợp với Hội đồng chủ nhiệm nhà trường đưa ra bộ Tiêu chí xếp loại thi đua lớp theo từng tuần (Phụ lục 4). Từ đó bộ phận trực nền nếp theo dõi cho điểm theo từng buổi học và thống kê tổng kết theo từng tuần. 2.3.5. Tăng cường mối quan hệ giữa gia đình- nhà trường và xã hội Điều 82, chương VI, Luật giáo dục quy định:“Mọi người trong gia đình có trách nhiệm xây dựng gia đình văn hoá, tạo môi trường thuận lợi cho việc phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất”[4]. Cũng trong chương 6, điều 84 quy định về trách nhiệm của xã hội: “Giúp nhà trường công tác các hoạt động giáo dục… góp phần xây dựng phong trào học tập và môi trường giáo dục lành mạnh, ngăn chặn những hoạt động có ảnh hưởng xấu đến thanh niên” [4]. Như vậy, gia đình và xã hội có vai trò vô cùng quan trọng trong việc phối hợp với nhà trường giáo dục đạo đức học sinh. Nhận thức được tầm quan trọng của mối quan hệ trên, vào đầu năm học, nhà trường đã đẩy mạnh thực hiện công tác xã hội hóa, đặc biệt là sự quan tâm của phụ huynh học sinh và cộng đồng tại địa phương đối với việc học tập của học sinh. Tổ chức họp phụ huynh học sinh 3 lần trong một năm học. Mỗi lần họp, Ban giám hiệu nhà trường đều yêu cầu tất cả giáo viên chủ nhiệm phải soạn nội dung “Báo cáo kết quả học tập và rèn luyện của học sinh” và được một đ.c trong Ban giám hiệu duyệt, chỉnh sửa nếu cần thiết, sau đó giáo viên chủ nhiệm mới được sử dụng trong cuộc họp. Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên đến thăm gia đình học sinh để nắm bắt hoàn cảnh cũng như tâm tư tình cảm của phụ huynh, học sinh từ đó xây dựng biện pháp giáo dục cụ thể phù hợp với từng đối tượng. 2.3.6. Phát huy vai trò của Ban nền nếp, Ban hoạt động ngoài giờ lên lớp nhà trường và tinh thần tự quản, tự rèn luyện của học sinh Nhà trường hàng năm đã lập Ban hoạt động ngoài giờ lên lớp và Ban nề nếp do các thầy cô trong nhà trường tham gia. Ban Hoạt động ngoài giờ lên lớp bao gồm 5 đồng chí, trong đó có 1 đồng chí thuộc Ban chấp hành công đoàn và 1 đồng chí thuộc Ban chấp hành Đoàn trường. Hoạt động của ban dựa trên kế hoạch đã xây dựng cho từng tháng, từng học kỳ theo kế hoạch của Sở giáo dục. Bình quân một tháng có một chương trình được thực hiện vào tiết chào cờ đầu tuần. Nhà trường đã cố gắng sắp xếp để thứ 2 chỉ học 4 tiết nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các chương trình này hoạt động đạt kết quả cao. Đối với ban nền nếp nhà trường chọn cử những giáo viên có năng lực sắp xếp ít tiết hơn những giáo viên khác, để đảm bảo mỗi buổi trực có một giáo viên có mặt tại trường trước giờ học 30 phút và về sau khi tan học 15 phút. Nhà trường luôn coi trọng tinh thần tự rèn luyện của học sinh, đặc biệt là chú 12 trọng đến việc lựa chọn đội ngũ cán bộ lớp, cán bộ đoàn có đủ năng lực, trách nhiệm trong công việc được giao. Đội ngũ cán bộ lớp, cán sự đoàn tự quản được và tổ chức các hoạt động của lớp theo quy định. Để đội ngũ cán bộ lớp có thể làm tốt được công tác này, hàng năm nhà trường chỉ đạo Đoàn trường mở các lớp tập huấn về nghiệp vụ tự quản cho cán bộ lớp, giúp các em xây dựng một phương pháp làm việc khoa học. Chia lớp theo đơn vị tổ chức, có thể chia theo địa phương hoặc theo nhóm năng lực học tập để các cá nhân trong tổ có thể kèm cặp giúp đỡ lẫn nhau. Trong lớp nếu có những học sinh cá biệt, giáo viên chủ nhiệm cùng cán bộ lớp họp, thảo luận, phân công các bạn trong lớp kèm cặp, giúp đỡ. Học sinh được rèn luyện các kỹ năng như kỹ năng phòng chống tai nạn, kỹ năng ứng xử hợp lý các tình huống trong lớp, trong trường, ở nhà và ngoài cộng đồng, kỹ năng loại bỏ bạo lực và tệ nạn xã hội trong học đường, kỹ năng ứng xử văn hóa, cấm học sinh mang theo những đồ vật dụng bén nhọn dễ gây thương tích. Để rèn luyện kỹ năng sống cho các em học sinh, nhà trường phải thường xuyên tổ chức những buổi sinh hoạt ngoại khóa với các trò chơi dân gian, trò chơi vận động, trò chơi đối kháng, trò chơi tương tác, các hoạt động văn nghệ… Ngoài ra còn cho các em đi tham quan các di tích lịch sử, thăm quan thắng cảnh, tham gia các hoạt động dọn vệ sinh bảo vệ môi trường, mùa hè xanh... Thông qua những hoạt động này sẽ rèn luyện cho học sinh tính đoàn kết tập thể, khả năng làm việc nhóm. Đồng thời xây dựng tinh thần chia sẻ, ý thức trách nhiệm cho học sinh, thông tin qua các giờ học môn sức khỏe, môn tự nhiên, xã hội các em có kỹ năng chăm sóc sức khỏe bảo vệ bản thân. H.4: Bảo vệ môi trường H.5 Hoạt động văn nghệ Ngoài ra nhà trường còn yêu cầu Đoàn trường phân công các Bí thư chi đoàn theo dõi chéo lẫn nhau trong thời gian trước khi vào học về việc thực hiện nội quy của học sinh. 2.3.7. Kiểm tra, đánh giá và xử lí công tác giáo dục đạo đức học sinh Với quá trình Kiểm tra: Chúng tôi thực hiện thường xuyên, liên tục theo định kỳ hay đột xuất, qua nhiều kênh thông tin như Đoàn thanh niên, Ban nề nếp, giáo 13 viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn... ; luôn kịp thời biểu dương, khen thưởng khuyến khích học sinh phấn đấu vươn lên; đồng thời ngăn chặn, phê bình những sai trái - vi phạm; thúc đẩy sự tự giác thực hiện nhiệm vụ. Với quá trình đánh giá: Quá trình đánh giá đạo đức học sinh của trường chúng tôi là đảm bảo nguyên tắc “nghiêm túc - khoa học”, đúng khả năng học tập, rèn luyện của học sinh; không vì thành tích mà thổi phồng hoặc bình quân tỉ lệ trong xếp loại Hạnh kiểm. Với những học sinh cá biệt, giáo viênchủ nhiệm luôn quan tâm, thường xuyên theo dõi, đến thăm tạo mối liên lạc chặt chẽ với phụ huynh học sinh để có biện pháp giáo dục kịp thời. Bên cạnh những biện pháp cứng rắn kiên quyết, chúng tôi luôn gần gũi, quan tâm tìm hiểu hoàn cảnh để giúp các em tránh những suy nghĩ lệch lạc về bản thân, tạo niềm tin, chỗ dựa tinh thần cho các em phấn đấu sửa chữa, vươn lên thành người tốt. Với quá trình xử lý: Chúng tôi thực hiện đúng nội dung Thông tư số 08/ TTBộ giáo dục Đào tạo ngày 21/03/1988 của Bộ giáo dục & Đào tạo Hướng dẫn về việc khen thưởng và thi hành kỷ luật học sinh, đảm bảo nguyên tắc cơ bản : - “Kịp thời, chính xác, công bằng, đúng trình tự quy định“; lấy giáo dục làm chính, đồng thời giữ nghiêm kỷ luật, phát huy ưu điểm, bồi dưỡng những nhân tố tích cực để khắc phục những thiếu sót của những nhân tố tiêu cực. - Có lúc cần phải kiên quyết xử lý kỷ luật, bằng những hình thức thích hợp: đình chỉ học tập hoặc cao hơn…điều mà nhà giáo dục không muốn, nhưng là cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc - kỷ cương của nhà trường, cuả pháp luật xã hội đối với những học sinh vi phạm. Với quá trình sau xử lý: Sau khi xử lý học sinh vi phạm, cần có kế hoạch theo dõi, phối hợp với phụ huynh học sinh, chính quyền địa phương tạo cho học sinh phấn đấu sửa chữa khuyết điểm để tiến bộ. Với việc khen thưởng và kỷ luật đối với học sinh đúng đắn, nhà trường chúng tôi đã góp phần tích cực vào việc phát triển phong trào thi đua 2 tốt: “Dạy tốt – Học tốt” và thực hiện hiệu quả cuộc vận động 2 không: “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”. 2.4. Kết quả đạt được của sáng kiến Qua 2 năm đưa ra giải pháp (năm học 2016 – 2017, 2017 - 2018), kết quả thu được được thể hiện qua kết quả xếp loại hạnh kiểm của học sinh trong bảng sau: Thống kê xếp loại hạnh kiểm của học sinh trường năm học 2014 – 2015, 2015-2016 và 2016-2017, 2017 - 2018 Năm học Tổng số học sinh Xếp loại hạnh kiểm Tốt Khá Trung bình Yếu 14 TS 2014 - 2015 963 2015-2016 Tỷ lệ Tỷ lệ Tỷ lệ Tỷ lệ TS TS TS (%) (%) (%) (%) 570 59,19 278 28,86 80 8,3 35 3,65 940 594 63,19 246 26,17 63 6,7 27 2,87 2016-2017 970 634 65,36 254 26,19 67 6,91 15 1,55 2017 - 2018 1049 670 63,87 266 25,36 98 9,34 15 1,43 Qua bảng xếp loại hạnh kiểm ta thấy cho thấy: - Tỉ lệ học sinh được xếp loại hạnh kiểm khá, tốt trong hai năm áp dụng sáng kiến tăng lên rõ rệt so với hai năm trước khi áp dụng và nhiều năm trước đó, tỉ lệ học sinh xếp hạnh kiểm loại yếu giảm mạnh. - Trong hai năm qua cho thấy Ban giám hiệu, giáo viên, cha mẹhọc sinh đã có nhiều nỗ lực trong công tác quản lý và giáo dụcđạo đức cho học sinh. Với cá nhân tôi là một hiệu phó được giao nhiệm vụ phụ trách công tác nề nếp từ năm học 2014 – 2015, tôi đã có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của công tác, có lập kế hoạch, tổ chức chỉ đạo thực hiện kế hoạch, có phối hợp với các lực lượng trong và ngoài nhà trường để giáo dụcđạo đức cho học sinh. Kết quả của sự cố gắng đó đã có nhiều học sinh chăm chỉ trong học tập, ngoan trong giao tiếp và ứng xử và tỷ lệ học sinh đạt hạnh kiểm loại khá, tốt trong nhà trường đạt khá cao và ổn định. - Bên cạnh đó, do được tham gia trực tiếp vào quá trình theo dõi, quản lí nề nếp của các bạn học sinh trong trường, nhiều cán bộ lớp và cán bộ đoàn đã trưởng thành thực sự trong việc quản lí lớp, quản lí chi đoàn, mạnh dạn và sáng tạo hơn. - Với các nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp phong phú và ý nghĩa, nhà trường đã tác động mạnh mẽ đến tâm tư, nguyện vọng, đến lí tưởng sống, khát vọng vươn lên và cống hiến của đại đa số học sinh. Giúp các em mạnh mẽ hơn và biết vượt qua chính mình trong cuộc sống, vượt qua những cám dỗ của xã hội. - Trong việc tuyên truyền, giáo dục ý thức tham gia giao thông cho học sinh, nhà trường cũng đã đạt được những kết quả nhất định và được Ban ATGT của tỉnh tặng Bằng khen. 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận - Giáo dục đạo đức cho học sinh là một nhiệm vụ quan trọng của giáo dục toàn diện trong nhà trường, nhằm hình thành cho học sinh ý thức, tình cảm, niềm tin đạo đức. Nó cũng là một quá trình biến đổi và phát triển phức tạp, diễn ra trong thời gian dài, đòi hỏi phải có sự tham gia của toàn xã hội. Trong điều kiện xã hội 15 hiện nay, việc giáo dụcđạo đức cho học sinh ở trường trung học phổ thông trở nên quan trọng và cấp thiết. - Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy, tuy nhà trường đã có sự quan tâm trong công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh nhưng do nhiều nguyên nhân nên hiệu quả công tác chưa đạt kết quả cao. Thậm chí vẫn có trường hợp học sinh vi phạm các chuẩn mực đạo đức ngày càng nghiêm trọng, nạn bạo lực học đường gia tăng gây nên mối quan tâm, lo lắng của cha mẹhọc sinh và sự bức xúc của nhân dân. - Căn cứ các vấn đề lý luận về giáo dụcđạo đức và thực tiển ở trường, để nâng cao hiệu quả công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh, chúng tôi đã đề xuất 07 giải pháp như đã nêu. Qua quá trình khảo sát cho thấy tầm quan trọng, tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp. Nếu các giải pháp này được áp dụng một cách hợp lý và có sự hỗ trợ tối đa của tập thể cán bộ-giáo viên-nhân viên nhà trường và của toàn xã hội thì chắc chắn sẽ đem lại những kết quả khả quan. 3.2. Kiến nghị 3.2.1. Đối với Bộ giáo dục-Đào tạo - Cần thay đổi các đánh giá hạnh kiểm của học sinh ở cuối mỗi năm học một cách chung chung ở 4 mức độ: tốt, khá, trung bình và yếu như hiện nay không đánh giá một cách chính xác sự rèn luyện của học sinh. - Cần tăng cường biên soạn nhiều hơn nữa những tài liệu về giáo dụcđạo đức cho học sinh, giáo viên học tập, tham khảo, nghiên cứu. Cần xây dựng hệ thống văn bản pháp quy chỉ đạo cụ thể nhiệm vụ giáo dụcđạo đức và quản lý giáo dụcđạo đức cho học sinh cho các trường học nói chung và các trường trung học phổ thông nói riêng. - Cần điều chỉnh thông tư 08 ngày 21 tháng 3 năm 1998 về việc" Khen thưởng và kỷ luật học sinh", vì trong các nội dung đó có nhiều nội dung không còn phù hợp với tình hình bây giờ. 3.2.2. Đối với Sở giáo dục-Đào tạo - Hàng năm tổ chức các buổi hội thảo, chuyên đề về giáo dụcđạo đức để các trường học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. - Yêu cầu các trường học phải thực hiện tốt những điều và biện pháp thi hành Luật phổ biến, giáo dục pháp luật, xem đây là một tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá thi đua hay khen thưởng hàng năm. - Cần bổ sung biên chế cho các trường trung học phổ thông một giáo viên làm công tác tư vấn cho học sinh về các nội dung: tâm sinh lý, một số kiến thức về giới tính… điều này rất cần cho việc nâng cao hiệu quả giáo dụcđạo đức cho học sinh. - Quan tâm đầu tư các điều kiện về vật chất và tinh thần phục vụ cho các hoạt động giáo dụcđạo đức cho học sinh. Hiện nay các trường học đã có tủ sách Đạo đức nhưng . Vì vậy các nhà trường muốn có khung thời gian cứng dành cho nội dung này trong năm học. 16 3.2.3. Đối với gia đình học sinh - Cha mẹ học sinh phải nhận thức đúng về trách nhiệm của gia đình đối với việc học tập và rèn luyện đạo đức cũng như việc nuôi dạy con em. Phải thường xuyên quan tâm việc học hành và nhất là giờ giấc sinh hoạt, việc rèn luyện, tự giáo dục của con em. - Tham gia đầy đủ các cuộc họp do nhà trường tổ chức, dự các buổi họp do giáo viênchủ nhiệm mời đến hay tăng cường sử dụng hiệu quả tin nhắn điện tử để trao đổi tình hình học tập và rèn luyện của con em. - Luôn gương mẫu trong lối sống, trong cách cư xử với người thân trong gia đình, bà con lối xóm và thầy cô giáo, nhân viên nhà trường. 3.2.4. Đối với địa phương - Chính quyền và các tổ chức xã hội ở địa phương cần phối kết hợp và hỗ trợ nhà trường về điều kiện vật chất, phối hợp tốt với nhà trường trong công tác tạo môi trường lành mạnh, an toàn xung quanh trường học để giúp công tác giáo dụcđạo đức cho học sinh đạt hiệu quả tốt nhất. - Xây dựng môi trường trong sạch, lành mạnh ở xung quanh nhà trường. Tạo điều kiện tốt cho học sinh tham gia các phong trào, công tác xã hội qua đó nhằm nâng cao hiệu quả giáo dụcđạo đức cho học sinh. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2018 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Mai Thị Hương 17 18