Một số giải pháp nhằm mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn tại ngân hàng ngoại thương Việt Nam
Môc lôc
Lêi më ®Çu.................................................................................................................5
Ch−¬ng i
Ng©n hµng th−¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng
th−¬ng m¹i........................................................................................................................7
i.Kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng th−¬ng m¹i..................................................................7
1. Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th−¬ng m¹i.................................................................7
2. Chøc n¨ng cña ng©n hµng th−¬ng m¹i..............................................................8
3. Vai trß cña ng©n hµng th−¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng....................9
ii. TÝn dông trung dµi h¹n cña hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i..............9
1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña tÝn dông ng©n hµng...............................................9
2. TÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng th−¬ng m¹i.......................................10
2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông trung dµi h¹n vµ sù cÇn thiÕt cña nã..................................10
2.1.1. Kh¸i niÖm tÝn dông trung dµi h¹n..................................................................11
2.1.2. Nguån vèn ®Ó thùc hiÖn tÝn dông trung dµi h¹n............................................11
2.1.3. Sù cÇn thiÕt cña tÝn dông trung dµi h¹n.........................................................12
2.2. C¸c h×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n................................................................14
2.3. Vai trß cña tÝn dông trung dµi h¹n....................................................................15
2.3.1. §èi víi ng©n hµng.........................................................................................15
2.3.2. §èi víi doanh nghiÖp.....................................................................................16
2.3.3. §èi víi nÒn kinh tÕ.........................................................................................17
3. ChÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n...................................................................19
3.1. Kh¸i niÖm chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n...................................................19
3.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n..................................20
3.3. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n....................22
3.3.1. Nh÷ng nh©n tè vÒ phÝa kh¸ch hµng...............................................................22
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
1
3.3.2. Nh÷ng nh©n tè vÒ phÝa ng©n hµng.................................................................23
3.3.3. Nh÷ng nh©n tè thuéc m«i tr−êng vÜ m«.........................................................25
3.4. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n... 27
3.4.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n...27
3.4.2. Mét sè kinh nghiÖm ®Ó më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi
h¹n...........................................................................................................................29
Ch−¬ng hai
Thùc tr¹ng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam....33
i. Tæng quan vÒ ng©n hµng ngo¹i th−¬ng..................................................33
1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn..............................................................................33
2. HÖ thèng tæ chøc cña ng©n hµng ngo¹i th−¬ng hiÖn nay...............................35
3. C¸c nghiÖp vô cña ng©n hµng ngo¹i th−¬ng....................................................35
4. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña ng©n hµng ngo¹i th−¬ng n¨m 2000.......................37
ii. Thùc tr¹ng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i
th−¬ng ViÖt nam.......................................................................................................39
1. Mét sè quy ®Þnh vÒ cho vay trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng.......39
2. Thùc tr¹ng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng...................42
2.1. T×nh h×nh huy ®éng vèn trung dµi h¹n..............................................................42
2.2. T×nh h×nh cho vay trung dµi h¹n.......................................................................44
2.2.1. Cho vay, thu nî, d− nî trung dµi h¹n............................................................44
2.2.2. D− nî theo néi, ngo¹i tÖ................................................................................46
2.2.3. D− nî theo thµnh phÇn kinh tÕ.......................................................................46
2.2.4. D− nî theo ngµnh kinh tÕ...............................................................................48
2.3. T×nh h×nh nî qu¸ h¹n........................................................................................49
3. Mét sè kÕt qu¶ ®¹t ®−îc vµ tån t¹i trong ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n
t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng...................................................................................51
3.1.Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®−îc..................................................................................51
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
2
3.2. Nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n..........................................................................52
3.2.1. Nh÷ng tån t¹i.................................................................................................52
3.2.2. Nh÷ng nguyªn nh©n.......................................................................................52
Ch−¬ng ba:
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông
trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam.........................54
i. §Þnh h−íng ho¹t ®éng cña ng©n hµng ngo¹i th−¬ng trong
thêi gian tíi (§Õn n¨m 2010)................................................................................54
ii. Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m më réng vµ n©ng cao chÊt
l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt
nam..................................................................................................................................56
1. Gi¶i ph¸p nh»m më réng ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng
ngo¹i th−¬ng...........................................................................................................56
1.1 §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn tÝn dông trung dµi h¹n.....................56
1.2. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n...........................................58
1.3. §Èy m¹nh c«ng t¸c t− vÊn ®Çu t−......................................................................62
1.4. T¨ng c−êng thùc hiªn Marketing ng©n hµng....................................................62
1.5. Më réng cho vay thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh...................................63
1.6. §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc cho vay.....................................................................64
2. Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n.......................65
2.1. §æi míi chÝnh s¸ch tÝn dông.............................................................................65
2.2. N©ng cao h¬n n÷a chÊt l−îng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t−......................................65
2.3. Cho vay ®Çy ®ñ kÞp thêi ®èi víi c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ kinh tÕ........................66
2.4. Xö lý linh ho¹t c¸c t×nh huèng trong qu¸ tr×nh cho vay...................................67
2.5. T¨ng c−êng c¸c biÖn ph¸p thu nî, ®¶m b¶o tr¶ nî vµ lQi vay ng©n hµng..........67
2.6. Lu«n lu«n dù b¸o c¸c rñi ro tiÒm Èn trong tÝn dông trung dµi h¹n vµ cã biÖn
ph¸p phßng ngõa h÷u hiÖu.......................................................................................68
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
3
2.7. N©ng cao c«ng nghÖ ng©n hµng........................................................................69
2.7.1. VÒ trang thiÕt bÞ.............................................................................................69
2.7.2. VÒ con ng−êi..................................................................................................70
2.7.3. VÒ tæ chøc......................................................................................................71
2.7.4. VÒ th«ng tin....................................................................................................71
2.8. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp......................................................................................................................72
2.9. B¶o hiÓm cho c¸c kho¶n vay trung dµi h¹n......................................................72
3. Mét sè kiÕn nghÞ.................................................................................................73
3.1. §èi víi Nhµ n−íc..............................................................................................73
3.1.1. T¹o hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi cho ng©n hµng ho¹t ®én........................... 73
3.1.2. Nhµ n−íc cÇn cã biÖn ph¸p ®ång bé ®Ó æn ®Þnh tiÒn tÖ............................... 74
3.1.3. T¨ng c−êng tr¸ch nhiÖm tõ phÝa Nhµ n−íc, ng©n hµng vµ doanh nghiÖp....75
3.1.4. Thµnh lËp trung t©m qu¶n lý vµ b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp......................77
3.1.5. Thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc............................................................77
3.2. §èi víi NHNN................................................................................................. 78
3.3. §èi víi doanh nghiÖp........................................................................................79
KÕt luËn..........................................................................................................81
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o...............................................................82
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
4
Lêi më ®Çu
au h¬n 10 n¨m ®æi míi kinh tÕ, n−íc ta ®Q ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu to
S
lín vÒ kinh tÕ nh−: tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ kh¸ cao, l¹m ph¸t ®−îc
kiÓm so¸t, ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt. Tuy nhiªn
trong n¨m 1997, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ x¶y ra vµ ¶nh h−ëng tiªu cùc
®Õn nÒn kinh tÕ n−íc ta. Lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô quan träng nhÊt cña ng©n
hµng, kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß to lín cña ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n trong
viÖc phôc håi vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ sau ¶nh h−ëng cña cuéc khñng ho¶ng ph¸t
triÓn theo h−íng CNH - H§H. Ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n cã hiÖu qu¶ hay
kh«ng kh«ng chØ cã ý nghÜa ®èi víi mçi ng©n hµng mµ cßn lµ vÊn ®Ò quan t©m cña
c¶ nÒn kinh tÕ. HiÖu qu¶ hay nãi c¸ch kh¸c chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n phô
thuéc vµo nhiÒu yÕu tè trong ®ã cã yÕu tè thuéc vÒ ng©n hµng nh−ng còng cã yÕu
tè thuéc vÒ kh¸ch hµng, chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n cßn bÞ ¶nh h−ëng bëi c¸c
yÕu tè thuéc m«i tr−êng vÜ m« nh− c¸c yÕu tè: chÝnh trÞ, t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh
tÕ...
Qua mét thêi gian thùc tËp t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam, em nhËn
thÊy mÆc dï ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ®Q cã nh÷ng biÖn ph¸p nhÊt ®Þnh nh−ng ho¹t
®éng tÝn dông trung dµi h¹n cßn cã nhiÒu khã kh¨n vµ tån t¹i, ng©n hµng còng ch−a
ph¸t huy hÕt hiÖu qu¶ vµ vai trß cña nghiÖp vô nµy trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu vèn
cho nÒn kinh tÕ, còng nh− chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n còng cßn nhiÒu bøc
xóc mµ ng©n hµng ph¶i gi¶i quyÕt.
Sau khi t×m hiÓu s©u vÊn ®Ò, em ®Q chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m më
réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng
ViÖt Nam”.
Néi dung bµi viÕt cña em ®−îc chia thµnh ba ch−¬ng:
Ch−¬ng i: Nh÷ng lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng
th−¬ng m¹i.
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
5
Trong ch−¬ng nµy em xin tr×nh bµy vÒ mét nÐt kh¸i qu¸t vÒ NHTM vµ vÒ
ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n cña NHTM.
Ch−¬ng ii: Thùc tr¹ng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng
Trong ch−¬ng nµy em tr×nh bµy vÒ thùc tr¹ng tÝn dông trung dµi h¹n th«ng
qua c¸c con sè cña ng©n hµng ngo¹i th−¬ng thèng kª tõ ®ã ®−a ra nh÷ng thµnh tùu
mµ ng©n hµng ®Q thùc hiÖn ®−îc vµ c¸c tån t¹i cÇn ph¶i gi¶i quyÕt cïng c¸c nguyªn
nh©n cña tån t¹i ®ã.
Ch−¬ng iii: Nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng
tÝn dông trung dµi h¹n t¹i ng©n hµng ngo¹i th−¬ng
Trong ch−¬ng nµy, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tån t¹i ®Q nªu ë ch−¬ng ii, em ®−a ra
mét sè gi¶i ph¸p cã thÓ ¸p dông vµo thùc tÕ ho¹t ®éng cña ng©n hµng ngo¹i th−¬ng
trong nh÷ng n¨m tíi.
Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¸m ¬n ThÇy gi¸o T.S NguyÔn H÷u Tµi,
cïng toµn thÓ c¸n bé tÝn dông phßng dù ¸n cña ng©n hµng ngo¹i th−¬ng ®Q tËn t×nh
h−íng dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt cña m×nh.
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
6
Ch−¬ng mét:
Ng©n hµng th−¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng tÝnh dông trung
dµi h¹n cña ng©n hµng th−¬ng m¹i.
i. Kh¸i qu¸t chung vÒ ng©n hµng th−¬ng m¹i
1. Kh¸i niÖm ng©n hµng th−¬ng m¹i.
Ng©n hµng th−¬ng m¹i lµ mét tæ chøc trung gian tµi chÝnh cã vÞ trÝ quan
träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ho¹t ®éng theo ®Þnh chÕ trung gian mang tÝnh
chÊt tæng hîp. C¸c nhµ nghiªn cøu ghi nhËn r»ng, ng©n hµng th−¬ng m¹i h×nh
thµnh trªn c¬ së cña sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. Khi s¶n xuÊt ph¸t
triÓn th× nhu cÇu trao ®æi më réng s¶n xuÊt gi÷a c¸c vïng lQnh thæ, gi÷a c¸c quèc
gia t¨ng lªn, ®Ó kh¸c phôc sù kh¸c biÖt vÒ tiÒn tÖ gi÷a c¸c khu vùc th× th× xuÊt hiÖn
c¸c th−¬ng gia lµm nghÒ ®æi tiÒn. Khi trao ®æi hµng ho¸ ph¸t triÓn quay trë l¹i kÝch
thÝch s¶n xuÊt hµng hãa. Cïng víi sù ph¸t triÓn ®ã, c¸c nghiÖp vô ®−îc ph¸t triÓn
dÇn nh− gi÷ tiÒn hé, chi tr¶ hé... trªn c¬ së ®ã thùc hiÖn ho¹t ®éng tÝn dông.
Tõ lÞch sö h×nh thµnh hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i cho thÊy, c¸c ng©n
hµng th−¬ng m¹i chØ xuÊt hiÖn trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®Q ph¸t triÓn ®Õn mét
tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, dÉn ®Õn tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc h×nh thµnh hÖ thèng
ng©n hµng g¾n bã chÆt chÏ víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
Ng©n hµng quèc gia ViÖt Nam ra ®êi ngµy 05/05/1951 theo s¾c lÖnh 15/SL
cña Chñ tÞch n−íc VNDCCH. Trong giai ®o¹n 1951 - 1987, ë ViÖt Nam ®Q t¹o lËp
hNÖ th«ng ng©n hµng mét cÊp, chØ phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý kÕ ho¹ch ho¸ tËp
trung. Khi n−íc ta chuyÓn nÒn kinh tÕ sang c¬ chÕ thÞ tr−êng, hÖ th«ng ng©n hµng
mét cÊp tÊt yÕu ph¶i ®−îc c¶i tæ sang hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp: cÊp qu¶n lý vµ
kinh doanh. Sau khi NghÞ ®Þnh sè 53/H§BT ®−îc ban hµnh ngµy 26/03/1998 bé
m¸y NHNN ®−îc tæ chøc thµnh hÖ thèng thèng nhÊt trong c¶ n−íc, gåm hai cÊp lµ
NHNN vµ c¸c Ng©n hµng chuyªn doanh trùc thuéc. HÖ thèng NHNN ViÖt Nam
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
7
ho¹t ®éng theo chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ vµ kinh doanh xQ héi chñ nghÜa. Theo
Ph¸p lÖnh Ng©n hµng sè 38 - LTC/H§NN8 ngµy 24/05/1990 quy ®Þnh: NHTM lµ:
“tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng
víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nhiÖm vô chiÕt
khÊu vµ lµm ph−¬ng tiÖn thanh to¸n”.
2. Chøc n¨ng cña Ng©n hµng th−¬ng m¹i.
• Trung gian tÝn dông
Ng©n hµng th−¬ng m¹i mét mÆt thu hót c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong nÒn kinh
tÕ, mÆt kh¸c nã dïng chÝnh sè tiÒn ®Q huy ®éng ®−îc ®Ó cho vay ®èi víi c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ trong xQ héi, hay nãi c¸ch kh¸c lµ mét tæ chøc ®ãng vai trß “cÇu nèi”
gi÷a c¸c ®¬n vÞ thõa vèn víi c¸c ®¬n vÞ thiÕu vèn. Th«ng qua sù ®iÒu chuyÓn nµy.
ng©n hµng th−¬ng m¹i cã vai trß quan trong trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh
tÕ, t¨ng viÖc lµm, c¶i thiÖn møc sèng d©n c−, æn ®Þnh thu chi ChÝnh phñ. §ång thêi
chøc n¨ng nµy cßn gãp phÇn quan träng trong viÖc ®iÒu hoµ l−u th«ng tiÒn tÖ, kiÒm
chÕ l¹m ph¸t. Tõ ®ã cho thÊy r»ng, ®©y lµ chøc n¨ng c¬ b¶n nhÊt cña ng©n hµng
th−¬ng m¹i.
• Trung gian thanh to¸n
NÕu nh− mäi kho¶n chi tr¶ cña xQ héi ®Òu ®−îc thùc hiÖn bªn ngoµi ng©n hµng
th× chi phÝ thùc hiÖn lµ rÊt lín, bao gåm: chi phÝ in, ®óc, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn
tiÒn... Víi sù ra ®êi cña ng©n hµng th−¬ng m¹i, phÇn lín c¸c kho¶n chi tr¶ trong
ho¹t ®éng mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ dÞch vô cña xQ héi dÇn ®−îc thùc hiÖn qua
ng©n hµng, víi nh÷ng h×nh thøc thanh to¸n phï hîp, thñ tôc ®¬n gi¶n, nhanh chãng,
thuËn tiÖn víi c«ng nghÖ ngµy cµng hiÖn ®¹i h¬n. ChÝnh nhê tËp trung c«ng viÖc
thanh to¸n cña xQ héi ë ng©n hµng nªn viÖc l−u th«ng hµng ho¸ dÞch vô trë nªn
nhanh chãng, an toµn, tiÕt kiÖm h¬n. Kh«ng nh÷ng vËy, do thùc hiÖn chøc n¨ng
trung gian thanh to¸n, ng©n hµng th−¬ng m¹i cã ®iÒu kiÖn huy ®éng tiÒn göi cña
toµn xQ héi nãi chung vµ cña doanh nghiÖp nãi riªng tíi møc tèi ®a, t¹o nguån vèn
cho ®Çu t− ph¸t triÓn, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng.
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
8
• Chøc n¨ng t¹o tiÒn
XuÊt ph¸t tõ kh¶ n¨ng thay thÕ l−îng tiÒn giÊy b¹c trong l−u th«ng b»ng nh÷ng
ph−¬ng tiÖn thanh to¸n kh¸c nh− sÐc, uû nhiÖm chi... Chøc n¨ng nµy ®−îc thùc hiÖn
th«ng qua nghiÖp vô tÝn dông vµ ®Çu t− cña hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i, trong
mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi hÖ thèng dù tr÷ quèc gia. HÖ thèng tÝn dông lµ ®iÒu kiÖn
cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn kinh tÕ theo hÖ sè t¨ng tr−ëng v÷ng ch¾c. Môc ®Ých cña
chÝnh s¸ch dù tr÷ quèc gia lµ ®−a ra mét khèi l−îng tiÒn cung øng phï hîp víi
chÝnh s¸ch æn ®Þnh vÒ gi¸ c¶, t¨ng tr−ëng kinh tÕ æn ®Þnh vµ t¹o ®−îc viÖc lµm.
3.Vai trß cña ng©n hµng th−¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng.
BÊt kú mét quèc gia nµo cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®ang ph¸t triÓn, thËm chÝ
ch−a ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng ng©n hµng còng cã t¸c dông to lín ®Õn ho¹t ®éng cña
nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, vai trß cña ng©n hµng ®−îc thÓ hiÖn nh−
sau:
Ng©n hµng lµ n¬i tËp trung tiÒn nhµn rçi vµ cung øng tiÒn vèn cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh.
Ng©n hµng lµ trung gian trong qu¸ tr×nh thanh to¸n gãp phÇn thóc ®Èy qu¸
tr×nh l−u th«ng hµng ho¸ nhanh chãng.
Ng©n hµng gãp phÇn ®iÒu tiÕt vµ kiÓm so¸t thÞ tr−êng tiÒn tÖ, thÞ tr−êng vèn.
Ng©n hµng gãp phÇn thu hót, më réng ®Çu t− trong vµ ngoµi n−íc vµ cung
cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c.
ii.TÝnh dông trung dµi h¹n cña hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i.
TÝnh dông lµ ho¹t ®éng tryÒn thèng chñ yÕu vµ quan träng nhÊt cña c¸c Ng©n
hµng th−¬ng m¹i. C¸c nhµ nghiªn cøu cho r»ng c¸c kho¶n cho vay chiÕm tíi 60%
tµi s¶n cña ng©n hµng vµ ®em l¹i 55 - 70% lîi nhuËn cña ng©n hµng. Do vËy ng©n
hµng ph¶i thùc hiÖn thµnh c«ng chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch tÝn dông th× míi cã thÓ tån t¹i
vµ ph¸t triÓn, ®ång thêi ®ãng gãp tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña tÝn dông ng©n hµng.
TÝn dông ra ®êi tõ thÕ kû XVi, ®ã lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, phï hîp víi xu
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
9
thÕ ph¸t triÓn cña lÞch sö, ®Q vµ ®ang thÓ hiÖn ngµy cµng râ nÐt nh÷ng ®Æc tÝnh −u
viÖt cña m×nh, ®ãng gãp mét vai trß to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ toµn cÇu.
TÝn dông ng©n hµng lµ “quan hÖ vay m−în lÉn nhau theo nguyªn t¾c hoµn tr¶
c¶ gèc lÉn lQi theo mét thêi gian nhÊt ®Þnh gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng - mét tæ chøc
chuyªn doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ víi mét bªn lµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, c¸c tæ chøc xQ
héi, vµ d©n c− trong xQ héi, trong ®ã ng©n hµng ®ãng vai trß võa lµ ng−êi ®i vay,
võa lµ ng−êi cho vay ”.
§Ò hiÓu râ b¶n chÊt cña tÝn dông ng©n hµng, chóng ta cÇn xem xÐt qu¸ tr×nh
vËn ®éng cña tÝn dông qua c¸c giai ®o¹n sau:
Giai ®o¹n 1: Ph©n phèi tÝn dông d−íi h×nh thøc cho vay.
ë ®©y vèn ®−îc chuyÓn tõ Ng©n hµng sang ng−êi ®i vay. XÐt vÒ b¶n chÊt,
khi ®i vay gi¸ trÞ cña vèn tÝn dông ng©n hµng gièng víi viÖc mua b¸n c¸c hµng ho¸
th«ng th−êng. ChØ mét bªn nhËn ®−îc gi¸ trÞ cßn l¹i mét bªn nh−îng ®i gi¸ trÞ.
Giai ®o¹n 2: Sö dông vèn tÝn dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt.
ë giai ®o¹n nµy, vèn vay ®−îc sö dông ®Ó mua hµng ho¸ ®Ó tho¶ mQn nhu
cÇu s¶n xuÊt hoÆc tiªu dïng cña ng−êi ®i vay. Ng−êi ®i vay kh«ng cã quyÒn së h÷u
mµ chØ cã quyÒn sö dông vèn vay.
Giai ®o¹n 3: Hoµn tr¶ tÝn dông
§©y lµ giai ®o¹n kÕt thóc cña mét vßng tuÇn hoµn tÝn dông. Khi vèn tÝn dông
®Q hoµn thµnh mét chu kú s¶n xuÊt ®Ó trë vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ th× vèn tÝn dông cña
ng−êi vay hoµn tr¶ l¹i cho ng©n hµng. ë ®©y tiÒn kh«ng ®−îc bá ra thanh to¸n còng
kh«ng ph¶i tù ®em b¸n ®i mµ cho vay, tiÒn chØ ®−îc ®em nh−îng ®i víi mét ®iÒu
kiÖn lµ nã quay trë l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t sau mét chu kú nhÊt ®Þnh. §ã lµ mét b¶n chÊt
riªng cña ngµnh ng©n hµng, sù hoµn tr¶ ®−îc b¶o tån vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ cã phÇn t¨ng
lªn d−íi h×nh thøc lîi tøc.
2.TÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng th−¬ng m¹i.
2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông trung dµi h¹n, nguån vèn trung dµi h¹n vµ sù cÇn thiÕt cña
nã
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
10
2.1.1. Kh¸i niÖm tÝn dông trung dµi h¹n
TÝn dông trung dµi h¹n: “lµ ho¹t ®éng tµi chÝnh tÝn dông cho kh¸ch hµng vay
vèn trung dµi h¹n nh»m thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, phôc vô
®êi sèng”. Tuú theo tõng quèc gia, tõng thêi kú mµ cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ cña
ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n. ë ViÖt Nam, vÒ thêi h¹n cho vay ®−îc x¸c ®Þnh
phï hîp víi thêi h¹n thu håi vèn cña dù ¸n ®Çu t−, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng
vµ tÝnh chÊt nguån vèn vay cña tæ chøc tÝn dông. HiÖn nay thêi h¹n cña tÝn dông
trung dµi h¹n ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau:
Thêi h¹n cho vay trung h¹n tõ 12 th¸ng ®Õn 5 n¨m.
Thêi h¹n cho vay dµi h¹n tõ 5 n¨m trë lªn nh−ng kh«ng qu¸ thêi h¹n ho¹t
®éng cßn l¹i theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp hoÆc giÊy phÐp thµnh lËp ®èi víi ph¸p nh©n
vµ kh«ng qu¸ 15 n¨m ®èi víi c¸c dù ¸n phôc vô ®êi sèng.
Nh− vËy nh×n chung c¸c kho¶n tÝn dông trung dµi h¹n cã c¸c ®Æc tr−ng c¬
b¶n sau:
Chóng cã thêi h¹n trªn mét n¨m.
Chóng ®−îc tr¶ b»ng nh÷ng kho¶n tr¶ vay theo thêi gian (cã thÓ theo quý,
th¸ng, n¨m hoÆc nöa n¨m) trong kú h¹n cña kho¶n vay.
Chóng th−êng ®−îc ®¶m b¶o b»ng nh÷ng tµi s¶n l−u ®éng ®em ra thÕ chÊp
hoÆc v¨n tù cÇm cè tµi s¶n cè ®Þnh.
Môc ®Ých cña ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n lµ ®Ó ®Çu t− dù ¸n, x©y dùng
míi, mua s¾m tµi s¶m cè ®Þnh, më réng s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi c¶i tiÕn thiÕt
bÞ c«ng nghÖ, øng dông khoa häc kü thuËt nh»m môc tiªu lîi nhuËn phï hîp víi
chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ xQ héi vµ ph¸p luËt quy ®Þnh.
2.1.2. Nguån vèn ®Ó cho vay trung dµi h¹n
Cã thÓ nãi r»ng nguån vèn cho ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n ë ViÖt Nam
hiÖn nay lµ rÊt nhá bÐ ®−îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau:
Nguån vèn tù cã: nguån vèn nµy rÊt h¹n chÕ v× nã chØ chiÕm tõ 5 ®Õn 10%
tæng nguån vèn ho¹t ®éng cña ng©n hµng.
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
11
Nguån vèn huy ®éng tõ h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu trung dµi h¹n hoÆc
huy ®éng tiÒn göi trung dµi h¹n.
Nguån huy ®éng ng¾n h¹n ®Þnh kú. Nguån nµy cã thÓ ®−îc xem xÐt, tÝnh
trÝch ra mét tû lÖ phÇn tr¨m nµo ®ã tuú thuéc vµo sù biÕn ®éng cña tiÒn göi.
Nguån vèn vay tõ ng©n hµng nhµ n−íc. Nguån nµy bÞ h¹n chÕ vµo chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ quèc gia cña NHNN. C¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i rÊt khã thuyÕt phôc NHNN
cho vay trung dµi h¹n v× nã rÊt dÔ g©y ra l¹m ph¸t, nhÊt lµ trong thêi kú x©y dùng
c¬ b¶n ch−a cã hµng ho¸ ®èi øng.
Nguån nhËn vèn uû th¸c vµ vèn tµi trî cho vay theo ch−¬ng tr×nh hoÆc dù ¸n
®Çu t− cña nhµ n−íc, cña tæ chøc kinh tÕ - tµi chÝnh - tÝn dông trong vµ ngoµi n−íc.
2.1.3. Sù cÇn thiÕt cña tÝn dông trung dµi h¹n
Trong mét nÒn kinh tÕ nhu cÇu tÝn dông trung dµi h¹n th−êng xuyªn ph¸t
sinh do c¸c doanh nghiÖp lu«n t×m c¸ch ph¸t triÓn më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng
nghÖ,... §Æc biÖt ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay nhu cÇu vÒ vèn x©y dùng
c¬ b¶n lµ rÊt lín, trong lóc c¸c nhµ kinh doanh ch−a tÝch luü ®−îc nhiÒu, ch−a cã
thêi gian ®Ó tÝch luü vèn, t©m lý ®Çu t− trùc tiÕp cña c«ng chóng vµo c¸c doanh
nghiÖp cßn h¹n chÕ. Do vËy c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ®Çu t− chñ yÕu ph¶i
dùa vµo nguån vèn tù cã cña m×nh vµ bé phËn chñ yÕu cßn l¹i ph¶i dùa vµo sù tµi
trî cña hÖ thèng ng©n hµng. Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, c¸c doanh
nghiÖp ngµy cµng thÝch huy ®éng vèn ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t− th«ng qua h×nh thøc ®i
vay trung dµi h¹n t¹i c¸c ng©n hµng h¬n lµ viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu hoÆc ph¸t hµnh
tr¸i phiÕu dµi h¹n v×:
ViÖc ®i vay vèn trung dµi h¹n ë ng©n hµng sÏ lµm cho doanh nghiÖp cã thÓ tù
chñ vµ kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ®éc lËp ®−îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh
mµ kh«ng bÞ pha loQng quyÒn kiÓm so¸t doanh nghiÖp víi c¸c cæ ®«ng míi trong
tr−êng hîp ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu míi.
Trong tr−êng hîp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo khi cÇn
huy ®éng vèn trung dµi h¹n chØ cÇn b¸n tr¸i phiÕu lµ cã ng−êi mua ngay mµ cßn tuú
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
12
thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c n÷a nh− uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng. C¸c
nhµ ®Çu t− chØ tiÕn hµnh mua tr¸i phiÕu cña doanh nghiÖp khi hä thËt sù tin t−ëng
vµo doanh nghiÖp mµ yÕu tè nµy kh«ng ph¶i bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng cã
®−îc.
Khi doanh nghiÖp vay vèn trung dµi h¹n ng©n hµng, ng©n hµng sÏ cã thÓ ®iÒu
chØnh ®−îc kú h¹n nî, nghÜa lµ hä cã thÓ tr¶ nî sím h¬n thêi gian ®Õn h¹n tr¶ nî
khi hä kh«ng cÇn ph¶i sö dông ®Õn vèn vay trung dµi h¹n. Khi doanh nghiÖp gÆp
khã kh¨n trong viÖc tr¶ nî t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh th× còng cã thÓ xin ng©n
hµng gia h¹n nî. Cßn viÖc huy ®éng vèn th«ng qua h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu
hoÆc tr¸i phiÕu th× doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®èi mÆt víi viÖc tr¶ lQi tr¸i phiÕu, cæ
phiÕu −u ®Qi khi c«ng viÖc kinh doanh gÆp khã kh¨n.
ViÖc tr¶ nî vèn vay trung dµi h¹n còng ®−îc Ên ®Þnh theo mét sù ph©n chia
hîp lý vµ æn ®Þnh v× vËy c¸c doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng t×m kiÕm c¸c kho¶n tr¶
nî mét c¸ch dÔ dµng h¬n.
TÝn dông trung dµi h¹n ngµy cµng ®−îc c¸c doanh nghiÖp −a thÝch h¬n v× phï
hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c¸c doanh
nghiÖp nhá. C¸c c«ng ty cæ phÇn lín còng thÝch vay vèn trung dµi h¹n ®Ó tr¸nh
nh÷ng sù ph©n chia quyÒn lîi, kiÓm so¸t c«ng ty do viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu ®em
l¹i.
Trong ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam hiÖn nay nhu cÇu vèn tÝn dông trung dµi h¹n
cho ®Çu t− ph¸t triÓn, më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ lµ rÊt lín. Nhu cÇu vèn
nµy ®−îc tho¶ mQn mét phÇn nhê vèn do ng©n s¸ch nhµ n−íc cÊp ph¸t, vay n−íc
ngoµi vµ mét phÇn huy ®éng tõ d©n c−. Nh−ng cho dï lµ nguån vèn xuÊt ph¸t tõ
®©u, viÖc cung cÊp vèn th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng d−íi h×nh thøc tÝn dông trung
dµi h¹n lµ rÊt quan träng.
HÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i lµ mét hÖ thèng kinh doanh tiÒn tÖ, cã kinh
nghiÖm thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n, c¸c ch−¬ng tr×nh ®Çu t− do vËy viÖc c¸c ng©n hµng
th−¬ng m¹i cung cÊp vèn trung dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o lîi Ých
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
13
cho doanh nghiÖp. Khi ng©n hµng cho vay th× cã thÓ so¹n th¶o hé nh÷ng doanh
nghiÖp c¸c dù ¸n ®Çu t−, cã thÓ t− vÊn cho c¸c doanh nghiÖp vÒ ®Çu t− vµ gióp ®ì
c¸c doanh nghiÖp trong quan hÖ thanh to¸n víi kh¸ch hµng, th«ng tin cho kh¸ch
hµng nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt.
2.2. C¸c h×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n:
• Ho¹t ®éng tÝn dông theo dù ¸n ®Çu t−: ®©y lµ h×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n
chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam hiÖn nay. Dù ¸n ®Çu t− lµ tîp
hîp nh÷ng ®Ò xuÊt dùa trªn c¬ së c¨n cø khoa häc vµ thùc tiÔn vÒ viÖc bá vèn ®Ó
c¶i t¹o ®æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ nh÷ng ®èi t−îng lµ tµi s¶n cè ®Þnh nh»m
®¹t ®−îc sù t¨ng tr−ëng vÒ sè l−îng hoÆc n©ng cao chÊt l−îng cña s¶n phÈm
hµng ho¸ hay dÞch vô trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Dù ¸n do doanh
nghiÖp ®−a ra vµ sau khi ®−îc c¸c cÊp cã thÈm quyÒn xÐt duyÖt vÒ c¸c chØ tiªu
kinh tÕ, kü thuËt, xQ héi sÏ ®−îc göi tíi ng©n hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vay vèn
tµi trî cña dù ¸n. Dùa vµo lÜnh vùc tµi trî mµ ta chia lµm hai h×nh thøc phæ biÕn:
-) H×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n nh»m c¶i t¹o, kh«i phôc, më réng, thay thÕ
tµi s¶n cè ®Þnh. Trong h×nh thøc nµy, nguån vèn cña Ng©n hµng tham gia vµo dù
¸n t−¬ng ®èi lín, thêi gian tÝn dông cña dù ¸n kh«ng dµi, c¸c dù ¸n nµy th−êng
cã quy m« võa vµ nhá. C¸c dù ¸n lo¹i nµy ®Q vµ ®ang ®−îc ng©n hµng tµi trî cã
hiÖu qu¶.
-) H×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n nh»m ®Ó ®Çu t− x©y dùng theo dù ¸n míi,
®æi míi kü thuËt, øng dông khoa häc c«ng nghÖ ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh. Khi tham gia vµo h×nh thøc nµy nguån vèn cña ng©n hµng tham gia
th−êng nhá h¬n nguån vèn tù cã cña chñ ®Çu t−, thêi gian cña dù ¸n th−êng dµi.
• Cho thuª tµi chÝnh: lµ ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n trªn c¬ së hîp ®ång
cho thuª tµi s¶n gi÷a bªn cho thuª lµ tæ chøc tÝn dông víi kh¸ch hµng thuª. Khi
hÕt thêi h¹n thuª, kh¸ch hµng cã thÓ thuª tiÕp hoÆc mua l¹i theo c¸c tho¶ thuËn
trong hîp ®ång thuª. Trong thêi h¹n thuª c¸c bªn kh«ng ®−îc ®¬n ph−¬ng huû
bá hîp ®ång
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
14
• ThÊu chi: tøc lµ ng©n hµng chÊp thuËn cho kh¸ch hµng ®−îc quyÒn chi v−ît sè
d− trªn tµi kho¶n tiÒn göi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Chi phÝ c¬ b¶n ®èi víi
ng−êi vay lµ lQi suÊt ®¸nh vµo sè d− thÊu chi ngµy. Ng−êi vay nãi chung chØ
ph¶i tr¶ lQi sè tiÒn ®Q sö dông v× kh«ng cã yªu cÇu sè d− båi th−êng vµ cho
trong giai ®o¹n sè tiÒn bÞ lÊy ®i. V× lý do ®ã, chi phÝ h÷u hiÖu cña mét kho¶n nî
thÊu chi lµ lQi suÊt ®−îc ®Þnh ra trªn sè d− thÊu chi.
• B¶o lQnh trung dµi h¹n mua thiÕt bÞ tr¶ chËm: lµ cam kÕt cña ng©n hµng vÒ viÖc
thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî thay cho chñ ®Çu t−, ®øng tr¶ nhËp thiÕt bÞ m¸y mãc,
thiÕt bÞ víi thêi h¹n Ýt nhÊt lµ mét n¨m trong tr−êng hîp kh¸ch hµng kh«ng thùc
hiÖn ®−îc nghÜa vô tr¶ nî víi nhµ xuÊt khÈu. H×nh thøc nµy ®−îc ¸p dông khi
chñ ®Çu t− kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ nî ngay mét lÇn. Hä ký hîp ®ång víi bªn
xuÊt khÈu xin tr¶ nî dÇn theo gi¸ trÞ cña thiÕt bÞ hµng n¨m d−íi sù b¶o lQnh cña
ng©n hµng. H×nh thøc nµy rÊt cã lîi cho chñ ®Çu t− v× hä kh«ng ph¶i bá ra mét
kho¶n tiÒn lín ®Ó mua m¸y mãc thiÕt bÞ mµ kho¶n tiÒn nay sÏ ®−îc tr¶ dÇn theo
mét chuçi niªn kim khi c¸c m¸y mãc nµy sinh lêi. Tuy nhiªn, nÕu chñ ®Çu t−
kh«ng thùc hiÖn ®−îc nghÜa vô tr¶ nî cho nhµ xuÊt khÈu th× ng©n hµng b¶o lQnh
ph¶i ®øng ra tr¶ nî thay cho chñ ®Çu t−, lóc nµy ng©n hµng trë thµnh chñ nî
chÝnh cña nhµ ®Çu t−.
2.3. Vai trß cña tÝn dông trung dµi h¹n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng.
2.3.1. §èi víi ng©n hµng
Ng©n hµng lµ tæ chøc chuyªn doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, nhËn göi vµ huy
®éng c¸c nguån tµi chÝnh nh»m môc tiªu lîi nhuËn. An toµn trong lîi nhuËn lµ môc
cña ng©n hµng, nãi c¸ch kh¸c ng©n hµng lµ mét kinh doanh gÆp nhiÒu rñi ro do
phÇn lín tµi s¶n cã cña nã lµ bé phËn tµi s¶n sinh lîi l¹i kh«ng do ng©n hµng trùc
tiÕp sö dông do vËy mµ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, ng©n hµng ®¹t ®−îc môc tiªu lîi
nhuËn nh−ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o an toµn. V× vËy ng©n hµng lu«n quan t©m ®Õn
nh÷ng dù ¸n mang hiÖu qu¶ cao. H¬n thÕ n÷a, ngµy nay s¶n phÈm ng©n hµng cung
øng ngµy cµng ®a d¹ng kh«ng chØ giíi h¹n trong nh÷ng nghiÖp vô truyÒn thèng nh−
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
15
nhËn göi, cho vay hay trung gian thanh to¸n mµ cßn rÊt nhiÒu c¸c nghiÖp vô ®a
d¹ng kh¸c. Lîi nhuËn do c¸c nghiÖp vô nµy ngµy mét chiÕm tû träng lín trong c¬
cÊu lîi nhuËn cña ng©n hµng. Mét trong nh÷ng kh¸ch hµng quan träng nhÊt cña
nh÷ng nghiÖp vô nµy kh«ng ai kh¸c chÝnh lµ c¸c doanh nghiÖp. Do vËy ®Ó t¹o ®−îc
mèi quan hÖ l©u dµi trong t−¬ng lai, còng lµ thÞ tr−êng sinh lîi chÝnh cña m×nh,
ng©n hµng sö dông tÝn dông trung dµi h¹n nh− lµ mét c«ng cô cuèn hót c¸c kh¸ch
hµng, cñng cè lßng trung thµnh cña c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng, ®ång thêi t¹o ra
c¸c mèi quan hÖ míi víi c¸c kh¸ch hµng míi. Ng©n hµng th«ng qua nguån vèn tÝn
dông −u ®Qi cung cÊp tÝn dông trung dµi h¹n cho c¸c kh¸ch hµng, kh«ng nh÷ng thu
®−îc lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tÝn dông ®em l¹i mµ cßn thu thªm ®−îc lîi nhuËn tõ
nh÷ng dÞch vô kh¸c cung cÊp cho kh¸ch hµng. H¬n n÷a n¨ng lùc cung cÊp tÝn dông
trung dµi h¹n còng chøng tá ng©n hµng cã ®−îc niÒm tin lín tõ kh¸ch hµng còng
nh− c«ng chóng, trong giai ®o¹n hiÖn nay nã còng chøng tá kh¶ n¨ng c¹nh tranh
cña ng©ng hµng.
2.3.2. §èi víi doanh nghiÖp
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ngµy cµng ph¸t triÓn nh− hiÖn nay, c¸c doanh
nghiÖp ®ang ph¶i tham gia vµo cuéc c¹nh tranh gay g¾t, ®©y lµ mét thùc tÕ tÊt yÕu
x¶y ra ë bÊt kú nÒn kinh tÕ nµo. Do søc Ðp cña c¹nh tranh mµ c¸c doanh nghiÖp
lu«n cã nh÷ng nhu cÇu ®Çu t− ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng, t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, ph¸t
triÓn thÞ tr−êng, n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm, cã nh− vËy doanh nghiÖp míi ®¶m
b¶o tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Nh−ng muèn thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nh− vËy doanh
nghiÖp cÇn cã mét l−îng vèn nhÊt ®Þnh. ë ViÖt Nam hiÖn nay khi mµ thÞ tr−êng tµi
chÝnh ch−a hoµn thiÖn th× tÝn dông ng©n hµng lµ mét gi¶i ph¸p tèi −u nhÊt cho c¸c
doanh nghiÖp. §èi víi tÊt c¶ c¸c dù ¸n trªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®−îc tµi trî b»ng
mét nguån vèn trung dµi h¹n, tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng sÏ ®¸p øng nhu
cÇu nµy cña doanh nghiÖp. Nã gióp cho doanh nghiÖp cã nh÷ng c«ng nghÖ míi ®Ó
n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm, cñng cè vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr−êng,
gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ chÞu ®−îc nh÷ng søc Ðp ban ®Çu cña c¹nh tranh vµ
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
16
cña m«i tr−êng kinh doanh míi, gióp cho doanh nghiÖp yªn t©m h¬n trong ®Çu t−
vµ r¶nh tay tÝnh to¸n víi nh÷ng dù ¸n lín, hiÖu qu¶ cao. An toµn vÒ tµi chÝnh vµ kh¶
n¨ng thanh to¸n lµ mèi quan t©m cña nhiÒu phÝa ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp. V×
vËy tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng v« cïng quan träng ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp trong nÒn kinh tÕ.
2.3.3. §èi víi nÒn kinh tÕ
• §¶m b¶o ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u: Nhu cÇu vÒ tÝn dông ®Æc biÖt lµ tÝn
dông trung dµi h¹n tån t¹i trong tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ, kh«ng phô thuéc vµo
tr×nh ®é ph¸t triÓn còng nh− chÕ ®é chÝnh trÞ xQ héi bëi v× tÊt c¶ c¸c quèc gia
®Òu cã chung mét nhu cÇu ®ã lµ nhu cÇu ®Çu t− ®Ó ph¸t triÓn. Mét nÒn kinh tÕ
chØ cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh vµ bÒn v÷ng nÕu trong nÒn kinh tÕ ®ã c¸c ho¹t ®éng
®Çu t− ®−îc ®Èy m¹nh. Kh¸c víi c¸c lo¹i h×nh ®Çu t− kh¸c, ho¹t ®éng tÝn dông
trung dµi h¹n cho phÐp c¸c tæ chøc cã ®−îc nguån vèn víi thêi h¹n hoµn vèn l©u
dµi ®ñ ®Ó ®Çu t− vµo c¸c dù ¸n mang ý nghÜa chiÕn l−îc, ph¸t huy ®−îc hiÖu qu¶
trong trung dµi h¹n. §èi víi c¸c ChÝnh phñ, ®Çu t− vµo c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹
tÇng nh−: ®−êng x¸, cÇu c¶ng, s©n bay, n©ng cÊp, x©y míi c¸c ®« thÞ... kh«ng
thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ trong chèc l¸t nh−ng nã sÏ mang l¹i Ých lîi to lín sau nµy.
ViÖc sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi chÝnh trung dµi h¹n, ®èi víi c¸c chÝnh
phñ sÏ gióp hä theo ®uæi ®−îc c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« tõ ®ã cã thÓ h−íng
®−îc ®Çu t− t− nh©n vµo c¸c ngµnh mµ hä ®ang khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, ®¶m
b¶o nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong dµi h¹n. Víi nh÷ng c«ng tr×nh lín do
ChÝnh phñ thùc hiÖn, sÏ t¹o ra nhiÒu viÖc lµm míi, h×nh thµnh nhiÒu c«ng ty
®øng ra phôc vô c¸c nhu cÇu cßn bá ngá. Nh÷ng c«ng tr×nh phóc lîi ®−îc tµi trî
b»ng nguån vèn trung dµi h¹n kh«ng ®em l¹i lîi Ých cho c¸ nh©n thùc hiÖn
nh−ng lîi Ých mµ nã t¹o ra cho toµn bé nÒn kinh tÕ lµ v« cïng to lín. Nh− vËy cã
thÓ nãi tÝn dông trung dµi h¹n ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc ®¶m b¶o
thùc hiÖn c¸c ch−¬ng trinh kinh tÕ xQ héi cña mét quèc gia, ®¶m b¶o cho nÒn
kinh tÕ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c, theo chiÒu s©u.
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
17
• Thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp víi môc tiªu cña ChÝnh phñ: HiÖn
nay ë n−íc ta ®ang tiÕn hµnh CNH - H§H. C«ng nghiÖp ho¸ kh«ng chØ ®¬n gi¶n
lµ t¨ng thªm tèc ®é vµ tû träng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp mµ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn
dÞch c¬ cÊu g¾n víi ®æi míi vÒ c«ng nghÖ t¹o nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn nhanh
vµ bÒn v÷ng, hiÖu qu¶ cao cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong ®iÒu kiÖn
hiÖn nay khi thÞ tr−êng vèn cña n−íc ta ch−a ph¸t triÓn th× hiÖn t¹i vµ trong thêi
gian tíi tÝn dông trung dµi h¹n vÉn ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc thùc hiÖn
qu¸ tr×nh CNH - H§H. Th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n, ng©n hµng
cã thÓ cho vay ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh kinh tÕ nµy còng nh− h¹n
chÕ ®èi víi ngµnh kinh tÕ kh¸c. Nh− vËy qua chÝnh s¸ch tÝn dông trong tõng thêi
kú mµ c¸c NHTM cã thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ.
• T¹o thÞ tr−êng sö dông vèn ng¾n h¹n: tÝn dông trung dµi h¹n ®Çu t− cho mét dù
¸n míi ®Ó ®Çu t− vµo c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ vµ x©y dùng c¬ b¶n cña doanh
nghiÖp sÏ kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Khi ®ã nhu cÇu v«n l−u ®éng sÏ t¨ng
lªn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt. Tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt cµng lín th× nhu cÇu
vèn ng¾n h¹n cµng lín.
• Thóc ®Èy më réng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu: Nhê cã tÝn dông trung dµi h¹n
cña ng©n hµng mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhËp khÈu c«ng nghÖ míi tõ ®ã
n©ng cao ®−îc n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ chÊt l−îng s¶n phÈm, ®−îc thÞ tr−êng quèc
tÕ chÊp nhËn. ThÞ tr−êng cña doanh nghiÖp ®−îc më réng ra thÞ tr−êng quèc tÕ
gãp phÇn t¨ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu.
• §¶m b¶o nguån thu v÷ng ch¾c cho Ng©n s¸ch nhµ n−íc: ThuÕ lµ nguån thu chñ
yÕu cña ng©n s¸ch nhµ n−íc. Khèi l−îng s¶n phÈm lín ®−îc s¶n xuÊt vµ tiªu thô
sÏ t¹o ra mét nguån thu lín cho ng©n s¸ch tõ c¸c lo¹i thuÕ nh− VAT, thuÕ tiªu
thô ®Æc biÖt, thuÕ XNK...Trong tr−êng hîp hµng ho¸ ®−îc xuÊt khÈu th× chóng
ta sÏ thu ®−îc mét nguån ngo¹i tÖ ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu.
Ngoµi ra, tÝn dông trung dµi h¹n cßn mang ý nghÜa to lín ®èi víi c¸c c¸ nh©n
trong xQ héi vµ trong toµn bé nÒn kinh tÕ. S¶n xuÊt ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp cã
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
18
vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt, tÝch luü trong xQ héi t¨ng lªn, nÒn kinh tÕ biÕn ®æi vÒ
chÊt, phóc lîi xQ héi ®−îc ®¶m b¶o, viÖc lµm t¹o ra ngµy cµng nhiÒu, tû lÖ thÊt
nghiÖp gi¶m ®i ®«i víi chÊt l−îng cuéc sèng ngµy mét t¨ng lªn cña c¸c tÇng líp
d©n c− trong xQ héi.
3. ChÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n.
3.1. Kh¸i niÖm chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n.
TÝn dông ng©n hµng lµ mét s¶n phÈm cña ng©n hµng cung øng phôc vô c¸c
kh¸ch hµng cña m×nh. Còng nh− c¸c s¶n phÈm kh¸c nã còng cã chÊt l−îng, tuy
nhiªn v× ngµnh ng©n hµng lµ mét ngµnh kinh tÕ ®Æc biÖt, liªn quan chÆt chÏ ®Õn
nhiÒu lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ nªn chÊt l−îng tÝn dông ng©n hµng cã nh÷ng ®Æc
tr−ng riªng.
ChÊt l−îng tÝn dông lµ sù ®¸p øng yªu cÇu hîp lý cña kh¸ch hµng cã lùa
chän, ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng ®ång thêi gãp phÇn thóc ®Èy
t¨ng tr−ëng kinh tÕ xQ héi
ChÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n lµ chÊt l−îng cña c¸c kho¶n vay cã thêi
h¹n trªn mét n¨m, ®−îc ®¸nh gi¸ lµ cã chÊt l−îng tèt khi vèn vay ®−îc sö dông
®óng môc ®Ých phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®em l¹i hiÖu qu¶,
®¶m b¶o tr¶ nî cho ng©n hµng ®óng h¹n võa bï ®Æp ®−îc chi phÝ võa cã lîi nhuËn
võa ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ xQ héi
Tõ kh¸i niÖm trªn ta th©y r»ng kh¸ch hµng, NHTM, vµ bèi c¶nh kinh tÕ lµ ba
nh©n tè ®−îc ®Ò cËp ®Õn khi xem xÐt chÊt l−îng ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n.
ViÖc xem xÐt chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n mµ thiÕu ®i mét trong ba nh©n tè
®ã lµ phiÕn diÖn v× ba nh©n tè nµy t¸c ®éng qua l¹i, võa thóc ®Èy võa kiÒm chÕ lÉn
nhau. Do ®ã chóng ta xem xÐt chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n trªn ba gi¸c ®é ®ã
• §èi víi ng©n ng©n hµng: chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n thÓ hiÖn ë ph¹m vi,
møc ®é giíi h¹n tÝn dông ph¶i phï hîp víi thùc lùc theo h−íng tÝch cùc cña
ng©n hµng vµ ph¶i b¶o ®¶m ®−îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng, lµm lµnh
m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ, phôc vô t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn. ChÊt l−îng tÝn
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
19
dông trung dµi h¹n thÓ hiÖn ë chØ tiªu lîi nhuËn hîp lý, d− nî t¨ng tr−ëng, tû lÖ
nî qu¸ h¹n hîp lý, ®¶m b¶o c¬ cÊu gi÷a nguån vèn ng¾n h¹n, trung dµi h¹n
trong nÒn kinh tÕ.
• §èi víi kh¸ch hµng: chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n lµ sù tho¶ mQn yªu cÇu
hîp lý cña kh¸ch hµng víi lQi suÊt hîp lý, thñ tôc ®¬n gi¶n ®¶m b¶o thu hót
kh¸ch hµng nh−ng vÉn tu©n thñ ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña tÝn dông, gãp phÇn lµm
lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, c¶i thiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh vµ duy tr× sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña ng©n hµng.
• §èi víi nÒn kinh tÕ: kho¶n tÝn dông trung dµi h¹n cã chÊt l−îng ph¶i hç trî cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, x©y dùng c¬ së h¹
tÇng kinh tÕ, võa thóc ®Èy tiªu dïng, thu hót tèi ®a nguån vèn trong n−íc, ®ång
thêi tranh thñ vèn ®Çu t− n−íc ngoµi phôc vô cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ.
3.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n.
• ChØ tiªu vÒ huy ®éng vèn trung dµi h¹n:
Tæng nguån vèn trung dµi h¹n vµ tèc ®é t¨ng tr−ëng cña nguån vèn nµy: chØ
tiªu nµy thÓ hiÖn tèc ®é t¨ng tr−ëng vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trung dµi h¹n cña
ng©n hµng.
Vèn trung dµi h¹n / Tæng nguån vèn huy ®éng: ph¶n ¸nh c¬ cÊu vèn trung dµi
h¹n cña ng©n hµng vµ kh¶ n¨ng cung øng vèn cho ®Çu t− ph¸t triÓn. Ng©n hµng
kh«ng cã c¬ héi më réng ho¹t ®éng tÝn dông nÕu nh− tû lÖ nµy qu¸ thÊp.
• Nhãm chØ tiªu cho vay trung dµi h¹n
Doanh sè cho vay trung dµi h¹n: ph¶n ¸nh l−îng vèn mµ ng©n hµng ®Q gi¶i
ng©n gióp doanh nghiÖp trong ®Çu t− c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ, øng dông c«ng
nghÖ míi... Con sè nµy thÓ hiÖn xu h−íng ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n më
réng hay thu hÑp. Tuy nhiªn viÖc doanh sè cho vay t¨ng kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ
tèt vµ ng−îc l¹i doanh sè cho vay thu hÑp kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ xÊu, vÊn ®Ò
nµy cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh− tiÒm lùc cña ng©n hµng, ®iÒu kiÖn cña nÒn
kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Nng©n hµng ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam
20
- Xem thêm -