Tài liệu Luận văn tốt nghiệp phân tích rủi ro tín dụng tại ngân hàng nnông nghiệp & phát triển nông thôn huyện đầm dơi tỉnh cà mau

TRƯỜNG ðẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH ------oOo------ LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN ðẦM DƠI - TỈNH CÀ MAU Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: TS. LÊ KHƯƠNG NINH HỒ TRUNG TẤN MSSV: 4053818 Lớp: Tài Chính 02 – K31 ðầm Dơi, tháng 02/2009 Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau LỜI CẢM TẠ ---oOo--ðược sự phân công của Quý Thầy Cô Khoa Kinh Tế & Quản Trị Kinh Doanh của Trường ðại học Cần Thơ, sau gần ba tháng thực tập, em ñã hoàn thành xong luận văn tốt nghiệp “Phân tích rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông Nghiệp & Phát triển nông thôn huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau”. ðể hoàn thiện ñược luận văn tốt nghiệp ngoài sự nổ lực học hỏi của bản thân còn có sự hướng dẫn tận tình của Quý Thầy Cô và các Quý Cô Bác Anh Chị trong ngân hàng. ðạt ñược kết quả này, em vô cùng biết ơn Quý Thầy Cô Khoa Kinh Tế & Quản Trị Kinh Doanh của Trường ðại học Cần Thơ, ñã nhiệt tình dạy bảo em trong những năm học vừa qua. Ngoài việc truyền ñạt cho em những kiến thức cơ bản về chuyên ngành kinh tế, Thầy Cô còn tạo ñiều kiện ñể em tiếp cận những kiến thức thực tế ngoài xã hội, mà em tin chắc rằng những kiến thức ñó sẽ giúp em trở nên vững vàng và tự tin hơn khi bước vào ñời. Em xin chân thành cảm ơn Thầy Lê Khương Ninh ñã trực tiếp hướng dẫn, dìu dắt và tận tình giúp ñỡ em ñể em hoàn thành ñề tài tốt nghiệp này. Qua ñây em xin chân thành cảm ơn ban lãnh ñạo cùng toàn thể các anh chị trong NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñã tận tình giúp ñỡ, hướng dẫn cho em thật chi tiết, giúp em hoàn thiện ñề tài này. Tuy nhiên, vì kiến thức chuyên môn còn hạn chế và bản thân còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn, nên ñề tài không tránh khỏi những thiếu xót, em xin kính mong nhận ñược sự góp ý chỉ bảo thêm của Quý Thầy Cô ñể ñề tài này ñược hoàn thiện hơn. Một lần nữa xin gửi ñến Quý Thầy Cô, Quý Cô Bác Anh Chị trong NHNo & PTNN huyện ðầm Dơi lời cảm ơn chân thành và lời chúc tốt ñẹp nhất. Trân trọng! ðầm Dơi, ngày 27 tháng 04 năm 2009 Sinh viên thực hiện Hồ Trung Tấn GVHD: TS.Lê Khương Ninh i SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau LỜI CAM ðOAN ---oOo--Tôi cam ñoan rằng ñề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong ñề tài là trung thực, ñề tài không trùng với bất cứ ñề tài nghiên cứu khoa học nào. ðầm Dơi, ngày 27 tháng 04 năm 2009 Sinh viên thực hiện Hồ Trung Tấn GVHD: TS.Lê Khương Ninh ii SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP -----oOo----................................................................................................................ .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ðầm Dơi, ngày … tháng … năm 2009 Thủ trưởng ñơn vị GVHD: TS.Lê Khương Ninh iii SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN -----oOo----................................................................................................................ .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. Cần Thơ, ngày … tháng … năm 2009 Giáo viên hướng dẫn Lê Khương Ninh GVHD: TS.Lê Khương Ninh iv SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 1 -----oOo----................................................................................................................ .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. Cần Thơ, ngày … tháng … năm 2009 Giáo viên phản biện 1 GVHD: TS.Lê Khương Ninh v SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 2 -----oOo----................................................................................................................ .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. Cần Thơ, ngày … tháng … năm 2009 Giáo viên phản biện 2 GVHD: TS.Lê Khương Ninh vi SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau MỤC LỤC ---oOo--Chương 1: GIỚI THIỆU............................................................................... 1 1.1. ðẶT VẤN ðỀ NGHIÊN CỨU ................................................................. 1 1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của ñề tài ........................................................ 1 1.1.2. Căn cứ thực tiễn ................................................................................... 2 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ...................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu tổng quát ............................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................... 3 1.3. PHẠM VI NGHIÊU CỨU ........................................................................ 3 1.3.1. Phạm vi về thời gian ............................................................................. 3 1.3.2. Phạm vi về không gian .......................................................................... 3 1.3.3. Phạm vi về nội dung.............................................................................. 3 1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU .......................................................................... 3 1.5. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN.................................................................. 4 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN & PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.. 5 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ............................................................................ 5 2.1.1. Những vấn ñề về ngân hàng .................................................................. 5 2.1.1.1. Một số ñịnh nghĩa............................................................................ 5 2.1.1.2. Vai trò của ngân hàng thương mại ................................................... 6 2.1.1.3. Các hoạt ñộng của ngân hàng thương mại ....................................... 6 2.1.2. Những vấn ñề về rủi ro tín dụng ............................................................ 6 2.1.2.1. Khái niệm........................................................................................ 6 2.1.2.2. Phân loại ......................................................................................... 7 2.1.2.3. ðo lường rủi ro tín dụng.................................................................. 8 2.1.2.4. ðặc ñiểm rủi ro tín dụng.................................................................. 8 2.1.2.5. Những căn cứ ñể xác ñịnh rủi ro tín dụng ........................................ 9 2.1.2.6. Hậu quả của rủi ro tín dụng ........................................................... 11 2.1.2.7. Những nguyên nhân dẫn ñến rủi ro tín dụng ................................... 12 2.1.2.8. Phương pháp quản lý rủi ro tín dụng............................................... 13 GVHD: TS.Lê Khương Ninh vii SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 2.1.3. Các chỉ tiêu ñánh giá và phân tích hoạt ñộng kinh doanh, hiệu quả hoạt ñộng tín dụng và ño lường rủi ro tín dụng .....................................................................14 2.1.4.1. Các chỉ tiêu phân tích hoạt ñộng kinh doanh ........................................14 2.1.4.2. Các chỉ tiêu ñánh giả hiệu quả hoạt ñộng và ño lường rủi ro tín dụng..15 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................ 16 2.2.1. Phương pháp chọn vùng nghiên cứu ................................................... 16 2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu.............................................................. 17 2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................ 17 2.2.3.1. Phương pháp so sánh..................................................................... 17 2.2.3.2. Phương pháp thống kê, mô tả ........................................................ 18 Chương 3: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN ðẦM DƠI TỈNH CÀ MAU ........................................................................................... 19 3.1. VÀI NÉT VỀ HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU............................. 19 3.1.1. ðiều kiện tự nhiên ............................................................................... 19 3.1.1.1. Vị trí ñịa lý.................................................................................... 19 3.1.1.2. ðiều kiện khí hậu .......................................................................... 19 3.1.1.3. Tài nguyên thiên nhiên .................................................................. 20 3.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội..................................................................... 20 3.2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI - TỈNH CÀ MAU .............................................................. 21 3.2.1. Lịch sử hình thành............................................................................... 21 3.2.2. Quá trình phát triển của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ................... 22 3.3. THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI - TỈNH CÀ MAU......................................................................................... 22 3.3.1. Thuận lợi ............................................................................................ 22 3.3.2. Khó khăn ............................................................................................ 23 3.4. CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU ................................................................................................... 23 3.4.1. Cơ cấu tổ chức của ngân hàng ............................................................ 23 3.4.2. Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận........................................... 24 GVHD: TS.Lê Khương Ninh viii SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 3.5. CHỨC NĂNG & HOẠT ðỘNG CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU ...................................................................................... 25 3.5.1. Chức năng của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ................................. 25 3.5.2. Hoạt ñộng chủ yếu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ..................... 25 3.6. QUY TRÌNH CHO VAY CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU ................................................................................................... 25 3.6.1. Quy trình cho vay trực tiếp ................................................................. 25 6.6.2. Quy trình cho vay gián tiếp ................................................................. 27 3.7. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ðỘNG KINH DOANH TẠI NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU QUA 3 NĂM ........................................ 28 3.7.1. Thu nhập.............................................................................................. 28 3.7.2. Chi phí................................................................................................. 29 3.7.3. Lợi nhuận ............................................................................................ 29 3.7.4. Các chỉ tiêu ñánh giá hoạt ñộng kinh doanh ........................................ 30 3.7.4.1. Hệ số lợi nhuận .............................................................................. 30 3.7.4.2. Hệ số doanh lợi .............................................................................. 31 3..7.4.3. Hệ số sử dụng tài sản .................................................................... 31 3.7.4.4. Thu nhập trên chi phí ..................................................................... 32 3.8. ðỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU TRONG NĂM 2009...................................................... 32 3.8.1. Mục tiêu phát triển............................................................................... 32 3.8.2. Phương hướng hoạt ñộng..................................................................... 33 Chương 4: PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU ...................................................................................................... 34 4.1. KHÁI QUÁT VỀ CƠ CẤU NGUỒN VỐN CỦA NGÂN HÀNG .......... 34 4.1.1. Cơ cấu nguồn vốn ................................................................................ 34 4.1.2. Tình hình huy ñộng vốn........................................................................ 38 4.2. PHÂN TÍCH HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG & ðÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG.................................................................................. 39 4.2.1. Phân tích hoạt ñộng tín dụng .............................................................. 39 4.2.1.1. Tình hình doanh số cho vay......................................................... 39 GVHD: TS.Lê Khương Ninh ix SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 4.2.1.2. Tình hình thu nợ .......................................................................... 41 4.2.1.3. Tình hình dư nợ........................................................................... 44 4.2.4. ðánh giá hiệu quả hoạt ñộng tín dụng ................................................ 46 4.3. PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU.............................................................................. 47 4.3.1. Phân tích nợ quá hạn theo phân loại nợ.............................................. 47 4.3.2. Phân tích nợ xấu theo thời hạn............................................................ 51 4.3.3. Phân tích nợ quá hạn theo ngành kinh tế............................................. 53 4.4. MỘT SỐ CHỈ TIÊU ðÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG & RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI QUA 3 NĂM (2006 – 2008) ................................................................................. 58 4.4.1. Hệ số rủi ro tín dụng ........................................................................... 58 4.4.2. Tổng dư nợ trên tổng tài sản................................................................ 59 4.4.3. Vòng quay vốn tín dụng ....................................................................... 59 4.4.4. Nợ xấu trên dự phòng rủi ro tín dụng .................................................. 60 4.4.5. Thời gian thu nợ .................................................................................. 60 4.4.6. Tổng dư nợ trên nguồn vốn huy ñộng .................................................. 61 4.4.7. Hệ số thu nợ ........................................................................................ 61 4.5. NGUYÊN NHÂN DẪN ðẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI – TỈNH CÀ MAU.................................................... 62 4.5.1. Từ phía ngân hàng............................................................................... 62 4.5.2. Từ phía khách hàng ............................................................................. 66 4.5.3. Từ ñảm bảo tín dụng............................................................................ 66 4.5.4. Nguyên nhân khác ............................................................................... 67 4.6. ðÁNH GIÁ CHUNG VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT HUYỆN ðẦM DƠI ............................................................................................. 67 Chương 5: BIỆN PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP & PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN ðẦM DƠI TỈNH CÀ MAU ........................................................................................... 69 5.1. BIỆN PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG ....................................... 69 5.1.1. Sàng lọc khách hàng tiềm năng ........................................................... 70 5.1.2. Xét duyệt trước khi cho vay và giám sát sau khi cho vay...................... 70 GVHD: TS.Lê Khương Ninh x SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 5.1.3. Xây dựng quy trình quản lý rủi ro tín dụng phù hợp với chiến lược của ngân hàng....................................................................................................... 71 5.1.4. Nâng cao trình ñộ kỹ năng của cán bộ trong ngân hàng ...................... 72 5.1.5. Bảo hiểm tín dụng................................................................................ 72 5.1.6. Xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng .................................... 73 5.1.7. Nâng cao hiệu quả thẩm ñịnh và quản lý bảo ñảm tiền vay.................. 73 5.1.8. Hạn chế cho vay .................................................................................. 74 5.1.9. ða dạng hóa các danh mục ñầu tư tín dụng......................................... 74 5.1.10. Lập quỹ dự phòng rủi ro .................................................................... 74 5.1.11. Hiện ñại hóa công nghệ ngân hàng.................................................... 74 5.1.12. Tăng vốn tự có................................................................................... 75 5.1.13. Thường xuyên theo dõi những biến ñộng trong, ngoài nước và tăng cường công tác kiểm tra nội bộ ..................................................................... 75 5.1.14. Phối hợp các cơ quan ñịa phương trong việc thu hồi nợ .................... 75 5.2. BIỆN PHÁP XỬ LÝ RỦI RO TÍN DỤNG ............................................. 76 Chương 6: KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ...................................................... 78 6.1. KẾT LUẬN ............................................................................................... 78 6.2. KIẾN NGHỊ ............................................................................................... 80 6.2.1. Kiến nghị ñối với cơ quan nhà nước .................................................... 80 6.2.2. Kiến nghị ñối với chi nhánh................................................................. 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 82 GVHD: TS.Lê Khương Ninh xi SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau DANH MỤC BIỂU BẢNG ---oOo--Bảng 3.1: Kết quả hoạt ñộng kinh doanh của NHNo & PTNT ðầm Dơi................ 28 Bảng 3.2: Hệ số lợi nhuận của NHNo & PTNT ðầm Dơi...................................... 30 Bảng 3.3: Hệ số doanh lợi của NHNo & PTNT ðầm Dơi...................................... 31 Bảng 3.4: Hệ số sử dụng tài sản của NHNo & PTNT ðầm Dơi ............................. 31 Bảng 3.5: Hệ số thu nhập trên chi phí của NHNo & PTNT ðầm Dơi .................... 32 Bảng 4.1: Tình hình cơ cấu nguồn vốn của NHNo & PTNT ðầm Dơi ................... 34 Bảng 4.2: Cơ cấu nguồn vốn huy ñộng của NHNo & PTNT ðầm Dơi................... 36 Bảng 4.3: Doanh số cho vay của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo thời hạn ............. 39 Bảng 4.4: Doanh số cho vay của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo ngành nghề ........ 40 Bảng 4.5: Doanh số thu nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo thời hạn ............... 42 Bảng 4.6: Doanh số thu nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo ngành nghề .......... 43 Bảng 4.7: Tình hình dư nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo thời hạn ................ 44 Bảng 4.8: Tình hình dư nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo ngành nghề........... 45 Bảng 4.9: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo phân loại nợ........ 47 Bảng 4.10: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo thời hạn............. 51 Bảng 4.11: Tình hình nợ xấu của NHNo & PTNT ðầm Dơi theo ngành nghề ....... 53 Bảng 4.12: Hệ số rủi ro TD của NHNo & PTNT ðầm Dơi.................................... 58 Bảng 4.13: Dư nợ trên tổng tài sản của NHNo & PTNT ðầm Dơi ........................ 59 Bảng 4.14: Vòng quay vốn TD của NHNo & PTNT ðầm Dơi ............................... 59 Bảng 4.15: Nợ xấu trên dự phòng rủi ro TD của NHNo & PTNT ðầm Dơi........... 60 Bảng 4.16: Thời gian thu nợ bình quân của NHNo & PTNT ðầm Dơi .................. 60 Bảng 4.17: Dư nợ trên tổng vốn huy ñộng của NHNo & PTNT ðầm Dơi .............. 61 Bảng 4.18: Hệ số thu nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi......................................... 61 GVHD: TS.Lê Khương Ninh xii SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau DANH MỤC BIỂU ðỒ & SƠ ðỒ ---oOo--Hình 2.1: Phân loại rủi ro tín dụng ......................................................................... 7 Hình 3.1: Cơ cấu tổ chức của ngân hàng .............................................................. 23 Hình 3.2: Quy trình cho vay trực tiếp tại NHNo & PTNT ðầm Dơi ...................... 25 Hình 3.3: Quy trình cho vay gián tiếp tại NHNo & PTNT ðầm Dơi ...................... 27 Hình 3.4: Hoạt ñộng kinh doanh của NHNo & PTNT ðầm Dơi qua 3 năm ........... 30 Hình 4.1: Cơ cấu nguồn vốn của NHNo & PTNT ðầm Dơi qua 3 năm ................. 35 Hình 4.2: Tình hình cho vay theo thời hạn của NHNo ðầm Dơi qua 3 năm .......... 40 Hình 4.3: Tình hình cho vay theo ngành nghề của NHNo ðầm Dơi qua 3 năm ..... 41 Hình 4.4: Tình hình thu nợ theo thời hạn của NHNo & PTNT ðầm Dơi................ 42 Hình 4.5: Tình hình thu nợ theo ngành nghề của NHNo & PTNT ðầm Dơi .......... 43 Hình 4.6: Tình hình dư nợ theo thời hạn của NHNo & PTNT ðầm Dơi................. 44 Hình 4.7: Tình hình dư nợ theo ngành nghề của NHNo & PTNT ðầm Dơi ........... 46 Hình 4.8: Tình hình nợ xấu theo phân loại nợ của NHNo & PTNT ðầm Dơi ........ 48 Hình 4.9: Tình hình nợ xấu theo thời hạn của NHNo & PTNT ðầm Dơi ............... 52 Hình 4.10: Tình hình nợ xấu theo ngành nghề của NHNo & PTNT ðầm Dơi........ 54 GVHD: TS.Lê Khương Ninh xiii SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT -----oOo---Agribank : Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam NHNo & PTNT : Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn NHTM : Ngân hàng thương mại NHNN : Ngân hàng nhà nước TD : Tín dụng VN : Việt Nam NH : Ngân hàng NN : Nhà nước GVHD: TS.Lê Khương Ninh xiv SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau TÓM TẮT -----oOo---Trải qua hơn 10 năm hình thành và phát triển NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñược biết ñến là NH thành công và có uy tín. Tuy nhiên ñi cùng với những khó khăn của nền kinh tế và cuộc khủng hoảng tài chính trên phạm vi toàn cầu, chất lượng TD của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi ñang có những dấu hiệu giảm sút nghiêm trọng, tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu cao và có xu hướng tăng lên. Do ñó nâng cao chất lượng TD thông qua hoàn thiện công tác quản trị rủi ro TD là nhiệm vụ hàng ñầu của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau trong giai ñoạn hiện nay. Hoạt ñộng kinh doanh của NH luôn gắn liền với chất lượng TD. Nên việc nâng cao chất lượng TD tại NH có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, nó quyết ñịnh sự tăng trưởng hoạt ñộng TD của các NH, ñảm bảo cho NH hoạt ñộng an toàn, hiệu quả, góp phần thúc ñẩy nền kinh tế phát triển, ổn ñịnh chính sách tiền tệ quốc gia. Với ý nghĩa ñó, cần phải ñánh giá chất lượng TD, tìm ra nguyên nhân, làm cơ sở ñể ñưa ra giải pháp nâng cao chất lượng TD của các NH trong nền kinh tế nhằm ñảm bảo hệ thống NH phát triển an toàn. Dựa trên những cơ sở lý luận về rủi ro TD và quản trị rủi ro TD, luận văn ñi sâu vào nghiên cứu thực trạng và nguyên nhân dẫn ñến rủi ro TD, cũng như công tác quản trị rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi, chỉ ra những mặt còn hạn chế cần khắc phục. Từ ñó tác giả ñã mạnh dạn ñưa ra những giải pháp cụ thể ñể nâng cao chất lượng quản trị rủi ro TD trên cơ sở những quan ñiểm ñịnh hướng và mục tiêu trong giai ñoạn phát triển sắp tới của NH. Một số giải pháp nằm ngoài tầm quyết ñịnh của NH, tác giả ñã ñề xuất và kiến nghị ñể hỗ trợ cho sự tăng trưởng TD bền vững. ðề tài ñược viết trên cơ sở kết hợp lý thuyết về rủi ro TD trong kinh doanh NH cùng với những kinh nghiệm thực tiễn trong công tác TD của tác giả trong quá trình thực tập tại NH. Tuy nhiên do những hạn chế về mặt kiến thức lý thuyết và thực tiễn trong môi trường kinh doanh ñang thay ñổi nhanh chóng nên ñề tài nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót – hạn chế, rất mọng sự ñóng góp ý kiến chân thành ñể ñề tài ñược hoàn thiện hơn. GVHD: TS.Lê Khương Ninh xv SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 1: GIỚI THIỆU 1.1. ðẶT VẤN ðỀ NGHIÊN CỨU 1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của ñề tài: Ngân hàng (NH) là ngành kinh doanh ñặc biệt vì cả nguyên liệu lẫn sản phẩm kinh doanh ñều là tiền tệ. Có ñối tượng phục vụ rất ña dạng, ở nhiều ngành nghề, nhiều lĩnh vực kinh tế và hoạt ñộng của NH lại dựa trên yếu tố tâm lý hết sức nhạy cảm ñó là niềm tin. Nên trong giai ñoạn này, khi mà kinh doanh NH trở nên sôi ñộng với lợi nhuận khổng lồ, song hành cùng rủi ro không thể dự ñoán, thì việc nhà quản trị có những chiến lược phù hợp nhằm tối ña hóa lợi nhuận, giảm thiểu rủi ro là nhân tố hết sức quan trọng ảnh hưởng ñến hoạt ñộng của NH. Trong một nền kinh tế, hệ thống NH ñóng vai trò quan trọng là cầu nối giữa các nơi thừa và thiếu vốn. Hệ thống NH có ñủ “sức khỏe” thì nền kinh tế mới có thể vững mạnh. ðất nước ta ñang có sự chuyển mình với những bước ñi ñúng hướng, những thành tựu mới trong mọi lĩnh vực của ñời sống kinh tế - xã hội, cùng với việc Việt Nam (VN) trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), mở ra nhiều cơ hội mới cho mọi doanh nghiệp, mọi lĩnh vực. Trong ñó chúng ta không thể không nói tới một lĩnh vực hết sức nhạy cảm ñó chính là NH. Chúng ta ñang bắt ñầu thực hiện các cam kết mở cửa, khiến cho các doanh nghiệp ñứng trước sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, cơ hội mở ra nhiều nhưng thách thức cũng không nhỏ. Vì vậy trong thời kỳ hội nhập như vậy, hoạt ñộng NH phải phát triển hơn nữa ñể ñảm bảo ñược nhu cầu vốn trong nước, tăng khả năng cạnh tranh với những NH nước ngoài ñã và ñang thành lập ở VN. Trong kinh doanh NH thì hoạt ñộng tín dụng (TD) là một trong những hoạt ñộng tạo ra giá trị nhiều nhất, mang lại lợi nhuận cao nhất cho NH. Hoạt ñộng TD là nghiệp vụ chủ yếu, nó chiếm từ 70 – 90% thu nhập của NH, nhưng rủi ro mang lại là lớn nhất. Mặt khác trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới chúng ta cần phải cải cách và hoàn thiện toàn bộ hệ thống nhằm nâng cao chất lượng TD và giảm thiểu rủi ro TD. Trước tình hình cấp thiết ñó, em quyết ñịnh chọn ñề tài “Phân tích rủi ro TD tại ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NHNo & PTNT) huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau” ñể ñưa ra những biện pháp nhằm giảm thiểu rủi ro của NH. GVHD: TS.Lê Khương Ninh 1 SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 1.1.2. Căn cứ thực tiễn Tài chính, NH là huyết mạch là phong vũ biểu phản ánh sức khỏe của một nền kinh tế. ðối với VN - nền kinh tế ñang trong giai ñoạn chuyển ñổi, hệ thống tài chính càng có vai trò quan trọng hơn, ñặc biệt trong huy ñộng vốn, khai thác mọi nguồn lực nhàn rỗi ñể ñầu tư hiệu quả vào các lĩnh vực, các ngành kinh tế ñóng góp cho tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. So với các ngành kinh tế khác, hoạt ñộng tài chính, NH có những ñặc ñiểm riêng. Tính ñặc thù thể hiện rất rõ ở Agribank, khách hàng của Agribank có thể là các hộ sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp thương mại, dịch vụ, kinh doanh bất ñộng sản, chứng khoán,… Năm 2008 là năm mà cơn bão suy thoái kinh tế lan ra khắp toàn cầu gây biến ñộng lớn cho nền kinh tế thế giới. ðất nước vừa gia nhập WTO, không tránh khỏi những hệ lụy, không nằm ngoài vùng phủ sóng của nền kinh tế toàn cầu. Agribank là một NH lớn, là huyết mạch của nền kinh tế ñất nước trong hệ thống của ngân hàng thương mại (NHTM), có mạng lưới rộng khắp cả nước với 2.200 chi nhánh và phòng giao dịch khắp cả nước vẫn vượt lên phía trước khẳng ñịnh vị thế và sức mạnh của một NH ñi ñầu trong chiến lược kinh tế gánh vác trọng trách là kênh dẫn vốn quan trọng trong kinh tế nông nghiệp của ñất nước. Ở nước ta hiện nay, mặc dù ñã có nhiều biện pháp phòng ngừa từ phía ngân hàng nhà nước (NHNN), NHNo & PTNTVN, nhưng chất lượng TD vẫn còn chứa ñựng nhiều rủi ro ñặc biệt là rủi ro trong TD nông nghiệp. Trong xu thế mở cửa, nếu từng chi nhánh của Agribank không có những giải pháp hạn chế rủi ro TD ñi kèm với tăng trưởng TD thì nguy cơ thua lỗ, thậm chí sẽ phá sản là rất lớn. Vì bất cứ một doanh nghiệp nào muốn tồn tại ñều phải ñặt mục tiêu lợi nhuận lên hàng ñầu, Agribank không phải là trường hợp ngoại lệ. Nhưng Agribank là một NHTM quốc doanh, một doanh nghiệp nhà nước (NN). Do vậy càng có trách nhiệm nặng nề hơn trước cộng ñồng, xã hội, trước ðảng và NN. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu tổng quát Hoạt ñộng TD trong NH luôn ñi kèm với những rủi ro TD. Giảm thiểu rủi ro TD luôn là vấn ñề ñược quan tâm trong NH. Tìm ra nguyên nhân gây ra rủi ro là yếu tố quan trọng góp phần cho sự thành công của NH. Vì vậy, ñề tài tập trung tìm hiều về nguyên nhân gây ra rủi ro TD của NH, từ ñó ñề xuất các giải pháp phù hợp ñể giảm thiểu rủi ro TD, nâng cao chất lượng TD. GVHD: TS.Lê Khương Ninh 2 SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau 1.2.2. Mục tiêu cụ thể: ðể ñạt ñược mục tiêu tổng quát ñề tài tập trung nghiên cứu những nội dụng sau: - Phân tích và ñánh giá hiệu quả hoạt ñộng TD của NH từ 2006 – 2008. - Phân tích thực trạng rủi ro TD, tình hình nợ xấu của NH qua 3 năm. - Tìm ra những nguyên nhân gây ra rủi ro TD cho NH. - ðưa ra các biện pháp phòng ngừa, hạn chế và xử lý rủi ro TD. 1.3. PHẠM VI NGHIÊU CỨU 1.3.1. Phạm vi về thời gian ðề tài ñược nghiên cứu trong khoảng thời gian 3 tháng từ 02/02/2009 ñến 01/05/ 2009. 1.3.2. Phạm vi về không gian ðề tài ñược nghiên cứu tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi. Do thời gian nghiên cứu có hạn, nên ñề tài chỉ ñưa ra những nhận xét chung dựa trên sự ñánh giá của cá nhân về những yếu tố phân tích, trên cơ sở hiểu biết về NH trong quá trình thực tập. Sử dụng số liệu từ năm 2006 ñến năm 2008. 1.3.3. Phạm vi về nội dung Vì kiến thức và thời gian tiếp cận với những hoạt ñộng thực tiễn ña dạng và phong phú tại NH có hạn nên luận văn tập trung ñề cập một số vấn ñề sau ñây: - Phân tích hoạt ñộng TD và rủi ro TD theo thành phần kinh tế và thời hạn trong hoạt ñộng TD của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau. - ðưa ra một số giải pháp ñể nâng cao hiệu quả hoạt ñộng TD và hạn chế rủi ro TD của NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau. 1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU Sau ñây là một số ñề tài về phân tích rủi ro TD mà tác giả ñã sưu tầm ñược ñể làm tài liệu tham khảo: Lê Phúc Hậu (2006), Luận văn tốt nghiệp, Phân tích rủi ro TD tại NH ðầu tư & Phát triển Cần Thơ, lớp Tài chính – NH 02 Khóa 29, Trường ðại học Cần Thơ. Nguyễn Khánh Ly (2006), Luận văn tốt nghiệp, Phân tích thực trạng và giải pháp ñể hạn chế rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện Long Hồ - tỉnh Vĩnh Long, lớp Tài chính – NH 02 Khóa 29, Trường ðại học Cần Thơ. Nguyễn Xuân Hoan (2006), Luận văn tốt nghiệp, Phân tích và phòng ngừa rủi ro TD tại NH Công Thương huyện Mỏ Cày – tỉnh Bến Tre, lớp Tài chính – NH 02 Khóa 29, Trường ðại học Cần Thơ. GVHD: TS.Lê Khương Ninh 3 SVTH: Hồ Trung Tấn Phân tích rủi ro tín dụng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Theo những tài liệu mà em ñã thu thập ñược thực hiện bởi các tác giả trên thì ñều nhằm mục tiêu là nắm bắt ñược tình hình TD, rủi ro TD ở ñịa ñiểm NH mà các tác giả tham gia thực tập. Từ ñó có những giải pháp cho các hoạt ñộng của các NH ñó có hiệu quả hơn. Từ việc tham khảo những tài liệu trên ñã phần nào hữu ích cho ñề tài của em là muốn phân tích ñược tình hình rủi ro TD của một NH nào ñó thì sử dụng các chỉ tiêu doanh số cho vay, tình hình thu nợ, dư nợ và nợ quá hạn, nợ xấu. Bên cạnh ñó còn sử dụng một số chỉ tiêu ñánh giá hiệu quả TD của NH nhằm nêu bật lên ñược tình hình rủi ro của NH. Và ñây cũng là hướng ñi cho ñề tài “Phân tích rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau” của em. Tuy nhiên, ñể hiểu rõ hơn tình hình rủi ro TD của trong 3 năm (2006 - 2008) thì bên cạnh việc vận dụng phương pháp nghiên cứu của các ñề tài trước thì ñề tài này còn có sử dụng phương pháp thu thập số liệu tương ñối chính xác nhờ ñược sự hướng dẫn của cán bộ TD tại NH, tham gia trực tiếp vào quá trình cho vay khách hàng - cùng cán bộ TDNH ñi ñến hộ vay ñể thẩm ñịnh cho vay, làm hồ sơ cho khách hàng vay, xử lý những rủi ro khi cho vay nên có phần nào nắm ñược tình hình TD cũng như rủi ro TD tại NH. Và ñặc biệt là ñề tài này sẽ ñược tập trung vào nội dung chính là rủi ro TD hơn. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN 1.5. Chương 1: Giới thiệu Chương 2: Phương pháp luận & phương pháp nghiên cứu Chương 3: Phân tích hiệu quả hoạt ñộng tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 4: Phân tích rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 5: Biện pháp hạn chế rủi ro TD tại NHNo & PTNT huyện ðầm Dơi – tỉnh Cà Mau Chương 6: Kết luận & kiến nghị GVHD: TS.Lê Khương Ninh 4 SVTH: Hồ Trung Tấn