Tài liệu Luận văn thực trạng và giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động nhập khẩu tại công ty thương mại xnk hà nội

LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT Lêi cam ®oan Em xin cam ®oan luËn v¨n nµy hoµn toµn do b¶n th©n viÕt, kh«ng sao chÐp ë bÊt cø luËn v¨n hay chuyªn ®Ò nµo. NÕu sai em xin hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm tríc khoa vµ toµn trêng . Sinh viªn NguyÔn Kim Phîng Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 1 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT Lêi c¶m ¬n Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n gi¶ng viªn: Th¹c sÜ Bïi Huy Nhîng ®· gióp ®ì em hoµn thµnh tèt luËn v¨n cña m×nh. Qua ®©y em xin c¶m ¬n c¸c c«, chó, anh, chÞ trong c«ng ty th¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu Hµ Néi ®· t¹o c¬ héi cho em trong viÖc cung cÊp c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt phôc vô cho ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Sinh viªn NguyÔn Kim Phîng Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 2 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT LỜI MỞ ĐẦU Mçi ngêi trong sè chóng ta ®ang sö dông nh÷ng kÕt qu¶ cña hµng chôc c¸c giao dÞch quèc tÕ diÔn ra hµng ngµy. §ång hå b¸o thøc kÌm radio cña b¹n cã thÓ ®îc s¶n xuÊt t¹i Trung Quèc, nh÷ng b¶n tin mµ b¹n ®ang nghe ®îc ph¸t ®i tõ ®µi BBC cña Anh. B¹n mÆc ¸o ph«ng GAP s¶n xuÊt t¹i Ai CËp, quÇn bß Levis s¶n xuÊt t¹i B¨ngladet vµ ®i giµy Nike ®îc gia c«ng ë ViÖt Nam víi c¸c phô kiÖn ®îc s¶n xuÊt ë mét vµi níc kh¸c. B¹n bíc vµo chiÕc xe Toyota cña m×nh (®îc s¶n xuÊt ë NhËt B¶n) vµ nghe nh¹c Pop tõ ®Üa CD ph¸t hµnh t¹i Hµ Lan do mét ban nh¹c Thuþ §iÓn tr×nh bµy. T¹i mét qu¸n cµ phª ®Þa ph¬ng, b¹n cã thÓ thëng thøc cµ phª chÕ biÕn tõ h¹t cµ phª trång ë Colombia, thËm chÝ kh«ng cÇn bíc ch©n ra khái thÞ trÊn nhá bÐ cña m×nh nhng b¹n cã thÓ mua bÊt cø mét s¶n phÈm nµo ®îc s¶n xuÊt ë bÊt cø quèc gia nµo mµ b¹n muèn. BÊt kÓ sèng ë ®©u ®i n÷a th× b¹n sÏ lu«n bÞ bao quanh bëi hµng ho¸ nhËp khÈu - tÊt c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô ®îc mét níc mua tõ c¸c tæ chøc ë c¸c níc kh¸c. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®· nãi lªn ®îc tÇm quan träng cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ mét trong nh÷ng bé phËn quan träng cña th¬ng m¹i quèc tÕ. NhËp khÈu cho phÐp bæ sung nh÷ng s¶n phÈm trong nh÷ng cha s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng hiÖu qu¶ vµ ®em l¹i lîi Ých cho c¸c bªn tham gia. §Æc biÖt lµ ®èi víi ViÖt Nam ®ang tiÕn lªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, trong khi s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cha ph¸t triÓn th× nhu cÇu hµng nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng. C«ng ty th¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc thµnh lËp tõ nh÷ng n¨m 1980, díi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Së Th¬ng m¹i Hµ Néi. Lµ mét doanh nghiÖp ®a ngµnh hµng víi ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng chñ ®¹o, ®em l¹i doanh thu vµ lîi nhuËn chñ yÕu cho c«ng ty. Trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, c«ng ty ®· sím kh»ng ®Þnh vai trß trong viÖc phôc vô tiªu dïng vµ s¶n xuÊt trong níc, gãp phÇn vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp, nhËn thøc râ vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu, nh÷ng thµnh qu¶ còng nh nh÷ng tån t¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña ban L·nh ®¹o, ®Æc biÖt lµ Phßng Kinh doanh XuÊt nhËp khÈu I vµ sù chØ b¶o ®éng viªn cña gi¶ng viªn- Th¹c sü Bïi Huy Nhîng, t«i Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 3 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT m¹nh d¹n chän ®Ò tµi " Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu t¹i C«ng ty Th¬ng m¹i XuÊt nhËp khÈu Hµ Néi". KÕt cÊu ®Ò tµi gåm ba phÇn: Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng nhËp khÈu cña c«ng ty Th¬ng m¹i XuÊt nhËp khÈu Hµ Néi thêi gian qua Ch¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu ë c«ng ty Th¬ng m¹i XuÊt nhËp khÈu Hµ Néi Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 4 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT Ch¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ nhËp khÈu hµng hãa i. Kh¸i niÖm, chøc n¨ng vµ vai trß cña nhËp khÈu hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1. Kh¸i niÖm nhËp khÈu. Kh¸i niÖm: NhËp khÈu ®îc hiÓu lµ viÖc mua b¸n vµ trao ®æi hµng ho¸ dÞch vô cña níc nµy víi níc kh¸c vµ dïng ngo¹i tÖ ®Ó trao ®æi. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng mua b¸n ë ph¹m vi quèc tÕ, nã kh«ng chØ lµ hµnh vi mua b¸n riªng lÎ mµ lµ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n rÊt phøc t¹p, cã tæ chøc tõ bªn trong ra bªn ngoµi. V× thÕ, ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ mét mÆt ®em l¹i nhiÒu hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, mÆt kh¸c nã cã thÓ g©y ra nh÷ng hËu qu¶ kh«n lêng bëi v× nã ph¶i ®èi ®Çu víi c¶ mét hÖ thèng kinh tÕ ë bªn ngoµi, mµ mét níc tham gia nhËp khÈu kh«ng dÔ dµng khèng chÕ ®îc. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng giao dÞch bu«n b¸n gi÷a nh÷ng ngêi cã quèc tÞch kh¸c nhau, thÞ trêng v« cïng réng lín, khã kiÓm so¸t, ®ång tiÒn thanh to¸n lµ ngo¹i tÖ m¹nh, c¸c quèc gia kh¸c nhau tham gia vµo ho¹t ®éng giao dÞch, bu«n b¸n nµy ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng tËp qu¸n, th«ng lÖ quèc tÕ còng nh cña c¸c ®Þa ph¬ng. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu diÔn ra trªn ph¹m vi rÊt réng vÒ c¶ kh«ng gian lÉn thêi gian. Nã cã thÓ chØ diÔn ra trong thêi gian ng¾n, song còng cã thÓ kÐo dµi hµng n¨m, cã thÓ tiÕn hµnh trªn ph¹m vi l·nh thæ mét níc hoÆc cña nhiÒu níc kh¸c. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong mäi ®iÒu kiÖn tõ nhËp khÈu hµng ho¸ tiªu dïng cho ®Õn t liÖu s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c¶ c«ng nghÖ kü thuËt cao. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trao ®æi nµy ®Òu nh»m môc ®Ých ®em l¹i lîi Ých cho c¸c quèc gia. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng ®îc tæ chøc, thùc hiÖn víi nhiÒu nhiÖm vô, nhiÒu kh©u tõ ®iÒu tra thÞ trêng níc ngoµi, lùa chän hµng ho¸ nhËp khÈu, th¬ng nh©n giao dÞch, c¸c bíc tiÕn hµnh ®µm ph¸n kÝ kÕt hîp ®ång, tæ chøc thùc Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 5 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT hiÖn hîp ®ång cho ®Õn khi nhËn hµng ho¸ vµ thanh to¸n. Mäi kh©u, mäi nhiÖm vô ®ßi hái ph¶i ®îc nghiªn cøu ®Çy ®ñ, kü lìng, ®Æt chóng trong mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, tranh thñ n¾m b¾t ®îc lîi thÕ nh»m ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao nhÊt, phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc. 2. Chøc n¨ng cña nhËp khÈu. NhËp khÈu cã mét sè chøc n¨ng c¬ b¶n sau + Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµm biÕn ®æi c¬ cÊu gi¸ trÞ sö dông cña tæng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n theo híng cã lîi cho viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n trong níc. Chøc n¨ng nµy thÓ hiÖn ë viÖc ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng lµm lîi cho nÒn kinh tÕ quèc d©n vÒ mÆt gi¸ trÞ sö dông, gãp phÇn lµm cho nÒn kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn mét c¸ch nhÞp nhµng, c©n ®èi vµ ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n nhê viÖc trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn c¬ së sö dông triÖt ®Ó nh÷ng kh¶ n¨ng vµ lîi thÕ cña ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i tiÕn chÊt lîng, khai th¸c c¸c n¨ng lùc cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu khai th¸c mäi n¨ng lùc vµ thÕ m¹nh vÒ hµng ho¸, c«ng nghÖ, vèn… cña c¸c níc vµ c¸c khu vùc trªn thÕ giíi phï hîp víi hoµn c¶nh trong níc ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, tiªu dïng ph¸t triÓn kÞp thêi víi tiÕn tr×nh chung cña nh©n lo¹i. Trªn c¬ së ®ã nÒn s¶n xuÊt trong níc tiÕp thu ®îc nh÷ng tiÕn bé vÒ kinh tÕ vµ c«ng nghÖ cña thÕ giíi, sö dông nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô tèt vµ rÎ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, tiªu dïng. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu t¹o ®iÒu kiÖn ®a c¸c níc kh¸c híng vµo níc ta võa lµm kinh tÕ võa ph¸t triÓn s¶n xuÊt gióp nÒn kinh tÕ níc ta híng ra níc ngoµi, sÏ cã ®iÒu kiÖn c©n ®èi xuÊt nhËp khÈu, tiÕn lªn cã thÓ xuÊt siªu. Vµ nh vËy cã thÓ tÝch luü vµ t¨ng tÝch luü cho t¸i s¶n xuÊt më réng, kinh tÕ quèc d©n v÷ng m¹nh th× uy tÝn chÝnh trÞ cao vµ cã ®iÒu kiÖn gãp phÇn thóc ®Èy tiÕn bé chung cña cña nh©n lo¹i . + Ho¹t ®éng nhËp khÈu ph¸t triÓn cã liªn quan mËt thiÕt vµ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nh: Th«ng tin vµ liªn l¹c quèc tÕ, tµi chÝnh tÝn dông quèc tÕ, du lÞch quèc tÕ…t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc më réng, hîp t¸c ®Çu t quèc tÕ vµ hîp t¸c trong lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 6 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + Ho¹t ®éng nhËp khÈu gãp phÇn lµm cho qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ x· héi níc ta víi níc ngoµi chÆt chÏ vµ më réng, gãp phÇn vµo sù æn ®Þnh kinh tÕ chÝnh trÞ cña ®Êt níc. 3. Vai trß cña nhËp khÈu. NhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng quan träng trong th¬ng m¹i quèc tÕ. NhËp khÈu t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt, ®êi sèng. NhËp khÈu ®Ó t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i cho s¶n xuÊt vµ c¸c hµng ho¸ cho tiªu dïng mµ trong níc kh«ng s¶n xuÊt ®îc, hoÆc s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu. NhËp khÈu cßn ®Ó thay thÕ nghÜa lµ nhËp khÈu nh÷ng thø mµ s¶n xuÊt trong níc sÏ kh«ng cã lîi b»ng nhËp khÈu. Lµm nh vËy t¸c ®éng tÝch cùc tíi sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ khai th¸c tiÒm n¨ng thÕ m¹nh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vÒ søc lao ®éng, vèn, c¬ së vËt chÊt, tµi nguyªn vµ khoa häc c«ng nghÖ. Nh×n chung ho¹t ®éng nhËp khÈu cã nh÷ng vai trß chñ yÕu sau: a. §èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. + Th«ng qua ho¹t ®éng nhËp khÈu, nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia cã ®iÒu kiÖn “xÝch l¹i” gÇn nhau h¬n, gãp phÇn vµo xu híng khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ, c¸c níc trªn thÕ giíi cã thÓ khai th¸c ®îc lîi thÕ cña níc m×nh, sö dông tèt c¸c nguån tµi nguyªn, nh©n lùc... + Ho¹t ®éng nhËp khÈu sÏ t¹o c¬ héi cho c¸c quèc gia cïng nhau trao ®æi ph¬ng ph¸p qu¶n lý, thµnh tùu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn… §©y lµ yÕu tè then chèt trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Nã kh«ng nh÷ng lµm ph¸t khèi lîng s¶n phÈm mµ cßn ph¸t triÓn chÊt lîng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi phÝ lao ®éng x· héi. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu gãp phÇn t¹o sù liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nh ho¹t ®éng dÞch vô th¬ng m¹i, b¶o hiÓm, du lÞch quèc tÕ… + Ho¹t ®éng nhËp khÈu t¨ng cêng hîp t¸c vµ chuyªn m«n ho¸ quèc tÕ, lµ mét m¾t xÝch quan träng trong qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, gãp phÇn vµo n©ng cao uy tÝn cña quèc gia trªn thÞ trêng quèc tÕ. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 7 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + Ho¹t ®éng nhËp khÈu kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong mçi quèc gia, tõ ®ã lµm cho khèi lîng s¶n phÈm vµ nhu cÇu trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi t¨ng lªn b. §èi víi nÕn kinh tÕ ViÖt Nam. Víi mçi chøc n¨ng c¬ b¶n nãi trªn, chóng ta thÊy r»ng nhËp khÈu cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ níc ta, cô thÓ nh sau: + NhËp khÈu thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Bëi v× nhËp khÈu ®ßi hái sù ®ång bé vÒ kü thuËt nªn sÏ t¹o ra d©y chuyÒn hiÖn ®¹i kÐo theo sù ®æi míi trong ®éi ngò c¸n bé kü thuËt vµ qu¶n lý, t¹o ra kû luËt chÆt chÏ trong ®éi ngò nh©n c«ng, g©y ý thøc lao ®éng hiÖu qu¶. + NhËp khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung øng ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, n©ng cao kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong níc, gióp quèc gia khai th¸c ®ù¬c lîi thÕ so s¸nh cña m×nh, khai th¸c ®îc tÝnh lîi thÕ nhê quy m« khi tham gia vµo th¬ng m¹i quèc tÕ. NhËp khÈu thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ vµ thêi gian, t¹o sù ®ång ®Òu vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, gãp phÇn xo¸ bá t×nh tr¹ng ®éc quyÒn trong níc. + NhËp khÈu bæ xung kÞp thêi nh÷ng mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ, bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt vÒ cÇu do s¶n xuÊt trong níc kh«ng ®¸p øng ®îc. Kh«ng nh÷ng thÕ nhËp khÈu cßn t¹o ra nh÷ng nhu cÇu míi cho x· héi, t¹o nªn sù phong phó cho chñng lo¹i hµng ho¸, mÉu m· s¶n phÈm, chÊt lîng cho thÞ trêng. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ nhËp khÈu gãp phÇn t¹o ra sù c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu trong níc, ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ æn ®Þnh, khai th¸c mét c¸ch tèi ®a tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng cña nÒn kinh tÕ vµo vßng quay kinh tÕ. + NhËp khÈu còng lµ ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng, chñng lo¹i, quy c¸ch, mÉu m·, chÊt lîng c¸c lo¹i hµng ho¸ gãp phÇn c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n. NhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Çu t x©y dùng lµ n¬i thu hót hµng triÖu lao ®éng, võa gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, h¹n chÕ tÖ n¹n x· héi, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt kinh doanh. + NhËp khÈu t¹o ra sù ph¸t triÓn thùc chÊt cña s¶n xuÊt x· héi vµ thanh läc c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt yªó kÐm. Nhê nhËp khÈu mµ c¸c luång th«ng tin ®îc khai th«ng, c¸c mèi quan hÖ ®îc sö dông tÝch cùc. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 8 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + NhËp khÈu cã vai trß tÝch cùc thóc ®Èy xuÊt khÈu, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu t¹o m«i trêng thuËn lîi cho xuÊt khÈu hµng ho¸ ra níc ngoµi, ®Æc biÖt lµ níc nhËp khÈu. + NhËp khÈu t¹o c¬ së ®Ó c¸c níc më réng c¸c quan hÖ víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi, ®ång thêi g¾n liÒn s¶n xuÊt trong níc víi ph©n c«ng lao ®éng thÕ giíi. ChÝnh v× vËy mµ ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ mét trong nh÷ng néi dung chÝnh trong chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngoaÞ cña mçi níc ®èi víi phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi. Nh vËy cã thÓ nãi ®Èy m¹nh nhËp khÈu sÏ t¹o ®éng lùc cÇn thiÕt cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thiÕt yÕu cña nÒn kinh tÕ mçi quèc gia, thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, gióp c¸c níc khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ cña m×nh trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. §iÒu nµy nãi lªn tÝnh kh¸ch quan cña viÖc t¨ng cêng nhËp khÈu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi níc. c. §èi víi c¸c doanh nghiÖp. + Qua ho¹t ®éng nhËp khÈu, c¸c s¶n phÈm nhËp ngo¹i cã tÝnh c¹nh tranh cao, chÊt lîng, mÉu m· tèt buéc c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong níc ph¶i ®æi míi, c¶i tiÕn c«ng nghÖ chÊt lîng, dÞch vô s¶n phÈm ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm néi ®Þa. Qua ®ã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt ®îc n©ng cao, ngêi lao ®éng t×m ®îc viÖc lµm, ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n ®îc n©ng cao. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng trªn ph¹m vi quèc tÕ rÊt phøc t¹p v× cã sù giao lu cña nhiÒu nÒn kinh tÕ kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸, chÝnh trÞ, tËp qu¸n, ng«n ng÷… V× vËy, buéc c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu ph¶i lu«n hoµn thiÖn vµ ®æi míi c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, c¸c c¸n bé, c¸c c¸ nh©n lu«n lu«n ph¶i häc hái kinh nghiÖp, n©ng cao nghiÖp vô … §iÒu ®ã lµm n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cña c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp. + Ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ cã vai trß lµm t¨ng thÕ lùc vµ uy tÝn cña c«ng ty c¶ ë thÞ trêng trong níc vµ trÞ thêng quèc tÕ. Lîi nhuËn do kinh doanh ®em l¹i cho phÐp c«ng ty ®Çu t x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, më réng c¸c lÜnh vùc kinh doanh c¶ vÒ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng, gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn, gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc cña x· héi, c¶i thiÖn vµ ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ trong kinh doanh. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 9 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + Ho¹t ®éng nhËp khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp liªn doanh liªn kÕt gi÷a c¸c chñ thÓ trong vµ ngoµi níc mét c¸ch tù gi¸c, xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña c¶ hai bªn, t¹o ra søc m¹nh chñ thÓ trong doanh nghiÖp mét c¸ch thiÕt thùc. Nh vËy nhËp khÈu cã ý nghÜa quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mét quèc gia, nã tån t¹i nh lµ mét nhu cÇu cÇn thiÕt mµ kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ phñ nhËn. Mét quèc gia muèn ph¸t triÓn m¹nh ®ßi hái ph¶i cã mét chiÕn lîc nhËp khÈu hîp lý vµ hiÖu qu¶. II. C¸c h×nh thøc cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Trong sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ nhËp khÈu nãi riªng còng ph¸t triÓn phong phó víi nhiÒu h×nh thøc. Tuy nhiªn, cã mét sè h×nh thøc nhËp khÈu sau ®©y hay ®îc sö dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp . 1. H×nh thøc nhËp khÈu trùc tiÕp ( NhËp khÈu tù doanh) a. Kh¸i niÖm: Ho¹t ®éng nhËp khÈu trùc tiÕp hay cßn gäi lµ nhËp khÈu tù doanh lµ h×nh thøc nhËp khÈu ®éc lËp cña mét doanh nghiÖp thùc hiÖn nhËp khÈu trùc tiÕp c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ kh«ng qua mét tæ chøc trung gian nµo. b. §Æc ®iÓm: + Doanh nghiÖp ph¶i chÞu mäi chi phÝ vµ rñi ro còng nh ph¶i chÞu mäi tr¸ch nhiÖm ph¸p lý vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu cña m×nh. + H×nh thøc nµy cã u ®iÓm lµ lîi nhuËn thu ®îc tõ ho¹t ®éng nhËp khÈu nhiÒu h¬n so víi c¸c h×nh thøc nhËp khÈu kh¸c. Doanh nghiÖp nhËp khÈu ®ãng vai trß lµ ngêi b¸n trùc tiÕp, do ®ã nÕu nhËp khÈu cã quy c¸ch, chÊt lîng tèt, mÉu m· ®Ñp, gi¸ c¶ phï hîp sÏ n©ng cao uy tÝn doanh nghiÖp , thu ®îc l·i cao. + Doanh nghiÖp ph¶i chÞu mäi nghÜa vô thuÕ liªn quan ®Õn lÜnh vùc nhËp khÈu nh thuÕ nhËp khÈu, thuÕ mÆt hµng… c. Quy ®Þnh cña chÝnh phñ ViÖt Nam ®èi víi h×nh thøc nhËp khÈu trùc tiÕp. Ph¸p luËt ViÖt Nam quy ®Þnh vÒ quyÒn kinh doanh nhËp khÈu nh sau: Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 10 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + Th¬ng nh©n lµ doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®îc phÐp nhËp khÈu hµng ho¸ theo ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. + C¸c chi nh¸nh thuéc Tæng c«ng ty, c«ng ty ®îc nhËp khÈu theo uû quyÒn cña Tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty, gi¸m ®èc c«ng ty phï hîp víi néi dung trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh cña Tæng c«ng ty, c«ng ty. + Tríc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu, doanh nghiÖp ph¶i ®¨ng ký m· sè doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu t¹i côc h¶i quan tØnh, thµnh phè. Tæng côc h¶i quan x©y dùng hÖ thèng m· sè nãi trªn vµ híng dÉn viÖc ®¨ng ký m· sè doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu. + §èi víi doanh nghiÖp thµnh lËp theo luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, ho¹t ®éng nhËp khÈu ®îc thùc hiÖn theo luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan. 2. NhËp khÈu uû th¸c. a. Kh¸i niÖm NhËp khÈu uû th¸c lµ ho¹t ®éng h×nh thµnh gi÷a mét doanh nghiÖp cã vèn ngo¹i tÖ riªng vµ cã nhu cÇu nhËp khÈu mét lo¹i hµng ho¸ nhng l¹i kh«ng cã quyÒn tham gia nhËp khÈu trùc tiÕp, ®· uû th¸c cho mét doanh nghiÖp cã chøc n¨ng trùc tiÕp giao dÞch ngo¹i th¬ng tiÕn hµnh nhËp khÈu theo yªu cÇu cña m×nh. Bªn uû th¸c sÏ tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi níc ngoµi ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸ theo yªu cÇu cña bªn uû th¸c vµ ®îc nhËn mét kho¶n thï lao gäi lµ phÝ uû th¸c. Hay nãi c¸ch kh¸c nhËp khÈu uû th¸c lµ doanh nghiÖp nhËp khÈu ®ãng vai trß trung gian nhËp khÈu, lµm thay cho ®¬n vÞ cÇn nhËp khÈu nh÷mg thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó nhËp hµng vµ hëng phÇm tr¨m chi phÝ ñy th¸c theo gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu. b. §Æc ®iÓm cña nhËp khÈu uû th¸c. + Trong ho¹t ®éng nhËp khÈu nµy doanh nghiÖp nhËn uû th¸c kh«ng ph¶i bá vèn, xin h¹n ngh¹ch (nÕu cã), kh«ng ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng hµng nhËp mµ chØ ®ãng vai trß lµm ®¹i diÖn bªn uû th¸c giao dÞch víi níc ngoµi, kÝ kÕt hîp ®ång vµ lµm c¸c thñ tôc nhËp khÈu hµng còng nh thay mÆt bªn uû th¸c khiÕu n¹i, ®ßi båi thêng víi bªn níc ngoµi khi cã tæn thÊt. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 11 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + Bªn uû th¸c ph¶i tù nghiªn cøu thÞ trêng, lùa chän mÆt hµng, ®èi tîng giao dÞch vµ chÞu mäi chi phÝ cã liªn quan. + Khi tiÕn hµnh nhËp khÈu uû th¸c th× doanh nghiÖp chØ ®îc tÝnh phÝ uû th¸c chø kh«ng ®îc tÝnh doanh thu vµ kh«ng ph¶i chÞu thuÕ doanh thu. + Khi nhËp khÈu uû th¸c th× doanh nghiÖp nhËn uû th¸c ph¶i lËp hai hîp ®ång: Mét hîp ®ång ngo¹i gi÷a doanh nghiÖp nhËp khÈu víi ®èi t¸c níc ngoµi vµ mét hîp ®ång néi gi÷a doanh nghiÖp nhËn uû th¸c víi doanh nghiÖp uû th¸c. + H×nh thøc nhËp khÈu uû th¸c cã u ®iÓm lµ møc ®é rñi ro thÊp, tr¸ch nhiÖm Ýt, ngêi ®øng ra nhËp khÈu kh«ng ph¶i lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng, ®Æc biÖt lµ kh«ng cÇn vèn ®Ó mua hµng, phÝ uû th¸c tuy Ýt nhng nhËn tiÒn nhanh vµ Ýt thñ tôc vµ rñi ro. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 12 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT c. Quy ®Þnh cña chÝnh phñ ViÖt Nam vÒ nhËp khÈu uû th¸c. Ph¸p luËt ViÖt Nam quy ®Þnh râ vÒ ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp ®îc nhËp khÈu uû th¸c nh sau: + Th¬ng nh©n cã giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh hoÆc m· sè doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu ®îc uû th¸c nhËp khÈu hµng ho¸ phï hîp víi néi dung cña giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. +Th¬ng nh©n ®· ®¨ng ký m· sè doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu ®îc nhËn uû th¸c nhËp khÈu hµng ho¸ phï hîp víi néi dung giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. + ViÖc uû th¸c nhËp khÈu vµ viÖc nhËn uû th¸c nhËp khÈu c¸c mÆt hµng nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn do bé th¬ng m¹i híng dÉn cô thÓ. + NghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn uû th¸c nhËp khÈu vµ bªn nhËn uû th¸c nhËp khÈu ®îc quy ®Þnh cô thÓ trong hîp ®ång uû th¸c nhËp khÈu do c¸c bªn tham gia kÝ kÕt tho¶ thuËn. 3. H×nh thøc nhËp khÈu liªn doanh. a. Kh¸i niÖm NhËp khÈu liªn doanh lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ trªn c¬ së liªn kÕt kinh tÕ mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp (trong ®ã cã Ýt nhÊt mét doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp) nh»m phèi hîp kü n¨ng ®Ó cïng giao dÞch vµ ®Ò ra chñ tr¬ng, biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu, thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn theo híng cã lîi nhÊt cho hai bªn theo nguyªn t¾c l·i cïng chia, lç cïng chÞu. b. §Æc ®iÓm + So víi nhËp khÈu tù doanh th× doanh nghiÖp Ýt chÞu rñi ro h¬n bëi v× mçi doanh nghiÖp nhËp khÈu chØ ph¶i gãp phÇn vèn nhÊt ®Þnh vµ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn còng t¨ng lªn theo vèn gãp. ViÖc ph©n chia chi phÝ, c¸c lo¹i thuÕ theo tû lÖ gãp vèn, l·i lç tuú theo hai bªn tho¶ thuËn ph©n chia. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 13 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + Trong nhËp khÈu liªn doanh, doanh nghiÖp ®øng ra nhËp hµng vÒ sÏ ®îc tÝnh kim ng¹ch nhËp khÈu nhng khi ®a hµng vÒ tiªu thô th× chØ tÝnh doanh sè trªn sè hµng tÝnh theo tû lÖ vèn gãp vµ chØ chÞu thuÕ doanh thu trªn sè hµng ®ã. + Doanh nghiÖp nhËp khÈu trùc tiÕp ph¶i thùc hiÖn hai hîp ®ång. Mét hîp ®ång mua hµng víi níc ngoµi vµ mét hîp ®ång liªn doanh víi doanh nghiÖp kh¸c. c. Quy ®Þnh vÒ hiÖp héi ngµnh hµng nhËp khÈu. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam th× th¬ng nh©n kinh doanh cïng ngµnh hµng, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ th× ®îc phÐp thµnh lËp HiÖp héi ngµnh nhËp khÈu trªn c¬ së tù nguyÖn ®Ó phèi hîp ho¹t ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c héi viªn ®ång thêi ®¶m b¶o lîi Ých quèc gia. 4. H×nh thøc nhËp khÈu ®æi hµng. a. Kh¸i niÖm. NhËp khÈu hµng ®æi hµng (cïng víi trao ®æi bï trõ lµ hai lo¹i nghiÖp vô chñ yÕu cña bu«n b¸n ®èi lu) lµ mét ph¬ng thøc trao ®æi hµng ho¸, trong ®ã nhËp khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi xuÊt khÈu, ngêi b¸n ®ång thêi lµ ngêi mua, lîng hµng trao ®i cã gi¸ trÞ t¬ng øng b»ng lîng hµng nhËp vÒ. Môc ®Ých cña ho¹t ®éng nhËp khÈu ®æi hµng lµ kh«ng chØ thu l·i tõ ho¹t ®éng nhËp khÈu mµ cßn nh»m ®Ó xuÊt khÈu hµng thu l·i. b. §Æc ®iÓm. + Hµng ho¸ nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu cã sù c©n b»ng vÒ mÆt hµng, gi¸ c¶, tæng gi¸ trÞ hµng giao nhau vµ c©n b»ng vÒ ®iÒu kiÖn giao hµng. + Doanh nghiÖp nhËp khÈu ®æi hµng ®îc tÝnh c¶ kim ng¹ch nhËp khÈu vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu, doanh sè trªn c¶ hµng nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu. + H×nh thøc cña hîp ®ång nhËp khÈu ®æi hµng lµ cã thÓ chØ lËp b»ng mét hîp ®ång víi hai doanh môc hµng ho¸ hoÆc hai hîp ®ång mµ mçi hîp ®ång mét danh môc hµng ho¸ hay mét v¨n b¶n nguyªn t¾c (cã thÓ lµ mét hîp ®ång khung, mét tho¶ thuËn chung hoÆc b¶n ghi nhí) trªn c¬ së v¨n b¶n nguyªn t¾c, ngêi ta kÝ kÕt c¸c hîp ®ång mua b¸n cô thÓ ®Ó thùc hiÖn. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 14 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + Trong hîp ®ång nhËp khÈu ®æi hµng thêng cã ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o ®èi lu. Sù ®¶m b¶o nµy cã thÓ ®îc thùc hiÖn bëi mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p: dïng th tÝn dông, dïng mét tµi kho¶n ®Æc biÖt t¹i Ng©n hµng, dïng ngêi thø ba, ph¹t vÒ viÖc giao hµng thiÕu hoÆc chËm giao… 5. H×nh thøc nhËp khÈu t¸i xuÊt. a. Kh¸i niÖm NhËp khÈu t¸i xuÊt lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu vµo trong níc nhng kh«ng ph¶i ®Ó tiªu thô trong níc mµ ®Ó xuÊt sang mét níc kh¸c nh»m thu lîi nhuËn, nh÷ng hµng nhËp khÈu nµy kh«ng qua chÕ biÕn ë níc t¸i xuÊt. Nh vËy, nhËp khÈu t¸i xuÊt lu«n thu hót ba níc tham gia: níc xuÊt khÈu, níc nhËp khÈu,níc t¸i xuÊt. b. §Æc ®iÓm + Doanh nghiÖp t¸i xuÊt ph¶i thùc hiÖn hai hîp ®ång: mét hîp ®«ng nhËp khÈu vµ mét hîp ®ång xuÊt khÈu. + Doanh nghiÖp nhËp khÈu t¸i xuÊt ®îc tÝnh kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu, doanh sè b¸n tÝnh trªn gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu do ®ã ph¶i chÞu thuÕ doanh thu. + Hµng ho¸ nhËp khÈu kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i qua níc t¸i xuÊt mµ cã thÓ chuyÓn th¼ng sang níc thø ba nhng tr¶ tiÒn ph¶i lu«n do níc t¸i xuÊt thu tõ ngêi nhËp khÈu vµ tr¶ cho níc xuÊt khÈu. NhiÒu khi ngêi t¸i xuÊt cßn thu ®îc lîi thÕ vÒ tiÒn hµng do thu nhanh tr¶ chËm. 6. H×nh thøc nhËp khÈu theo ®¬n ®Æt hµng. a. Kh¸i niÖm NhËp khÈu theo ®¬n ®Æt hµng lµ h×nh thøc ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng chÞu mäi chi phÝ vµ mäi rñi ro ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸ cho ®¬n vÞ ®Æt hµng trªn c¬ së ®¬n ®Æt hµng cña ®¬n vÞ ®Æt hµng cßn ®¬n vÞ ®Æt hµng cã nghÜa vô nhËn hµng vµ tr¶ tiÒn. b. §Æc ®iÓm + §¬n vÞ ngo¹i th¬ng ph¶i kÝ kÕt hîp ®ång víi ®èi t¸c níc ngoµi theo ®óng ®¬n ®Æt hµng vÒ c¸c mÆt tªn hµng, sè lîng, quy c¸ch, chÊt lîng s¶n phÈm, ®iÒu kiÖn kü thuËt vµ thêi h¹n giao hµng. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 15 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT + §èi víi h×nh thøc nµy ph¬ng thøc thanh to¸n thêng ¸p dông lµ: nhê thu cã chÊp nhËn, cã c¶i tiÕn. Víi c¸c h×nh thøc nhËp khÈu ®a d¹ng nh trªn, viÖc ¸p dông h×nh thøc nµo cßn phô thuéc vµo b¶n th©n doanh nghiÖp nhËp khÈu (kh¶ n¨ng tµi chÝnh, chiÕn lîc kinh doanh, hiÖu qu¶ kinh tÕ…) nhu cÇu trong níc vµ phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. III. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ 1. C¸c nh©n tè vÜ m« a. Nh©n tè chÝnh trÞ ph¸p luËt Ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®îc tiÕn hµnh th«ng qua c¸c chñ thÓ ë hai hay nhiÒu m«i trêng chÝnh trÞ ph¸p luËt kh¸c nhau, th«ng lÖ vÒ thÞ trêng còng kh¸c nhau. TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp khi tham gia vµo th¬ng m¹i quèc tÕ tríc tiªn ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt th¬ng m¹i trong níc vµ ph¶i phï hîp víi ph¸p luËt cña níc m×nh giao dÞch còng nh ph¸p luËt quèc tÕ. Khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸, tríc tiªn ph¶i nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: + C¸c qui ®Þnh vÒ khuyÕn khÝch, h¹n chÕ hay cÊm vËn nhËp khÈu mét sè mÆt hµng. Mçi quèc gia kh¸c nhau cã qui ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy kh¸c nhau. + C¸c qui ®Þnh vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô khi tiÕn hµnh nhËp khÈu hµng ho¸ ®ã. + C¸c qui ®Þnh chung do ph¸p luËt hay c¸c th«ng lÖ quèc tÕ ®Ò ra. b. C¸c nh©n tè kinh tÕ x· héi Sù t¨ng trëng kinh tÕ cña ®Êt níc, s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng nhËp khÈu ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i trong níc vµ quèc tÕ còng gãp phÇn h¹n chÕ vµ kÝch thÝch nhËp khÈu, bëi nã quyÕt ®Þnh sù chu chuyÓn hµng ho¸ trong néi bé nÒn kinh tÕ níc nhµ vµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Sù biÕn ®éng cña nÒn Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 16 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT kinh tÕ thÕ giíi sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thÞ trêng hµng ho¸ trong níc vµ thÕ giíi, do vËy sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu. HÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng ph¸p triÓn sÏ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng vµ ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung. Ho¹t ®éng nhËp khÈu liªn quan mËt thiÕt tíi ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ th«ng qua hÖ thèng c¸c Ng©n hµng gi÷a c¸c quèc gia. HÖ thèng tµi chÝnh Ng©n hµng ph¸t triÓn sÏ cµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cho viÖc thanh to¸n quèc tÕ diÔn ra nhanh chãng, hoµn h¶o do ®ã cã lîi cho ho¹t ®éng nhËp khÈu. Thanh to¸n quèc tÕ thêng sö dông nh÷ng ®ång tiÒn cña c¸c quèc gia kh¸c nhau, do vËy tû gi¸ hèi ®o¸i cã ¶nh hëng lín tíi ho¹t ®éng nhËp khÈu. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn còng ¶nh hëng lín tíi ho¹t ®éng nhËp khÈu. Bëi v× ho¹t ®éng nhËp khÈu kh«ng thÓ t¸ch rêi khái hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i, kho tµng bÕn b·i....HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn sÏ cµng thuËn lîi vµ h¹ thÊp chi phÝ cho c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu. 2. C¸c nh©n tè vi m«. a. C¬ chÕ tæ chøc bé m¸y cña doanh nghiÖp. NÕu c¬ chÕ bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña doanh nghiÖp s¾p xÕp hîp lý sÏ gióp cho c¸c nhµ l·nh ®¹o sö dông tèt h¬n nguån lùc cña m×nh, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Ngîc l¹i, nÕu bé m¸y cång kÒnh, kh«ng hîp lý sÏ l·ng phÝ vµ h¹n chÕ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. b. Nh©n tè vÒ con ngêi. Tr×nh ®é chuyªn m«n vµ n¨ng lùc lµm viÖc cña mçi thµnh viªn trong doanh nghiÖp lµ yÕu tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng trong kinh doanh. C¸c nghiÖp vô kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nÕu ®îc thùc hiÖn bëi c¸c c¸n bé nhanh nh¹y, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, cã tr×nh ®é cao vµ cã kinh nghiÖm th× ch¾c ch¾n sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. c. Nh©n tè vÒ vèn vµ trang thiÕt bÞ vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp. Vèn lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu trong kinh doanh, doanh nghiÖp cã vèn lín th× cµng cã nhiÒu c¬ héi n¾m b¾t nh÷ng thêi c¬ hÊp dÉn trong kinh doanh vµ cµng cã nhiÒu lîi nhuËn h¬n. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 17 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT Trang thiÕt bÞ, c¬ së vËt chÊt kü thuËt thùc chÊt còng lµ vèn cña doanh nghiÖp. NÕu trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, hîp lý sÏ gãp phÇn lµm t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña doanh nghiÖp. IV. néi dung cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. S¬ ®å 1: Néi dung cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Nghiªn cøu thÞ trêng X©y dùng kÕ ho¹ch nhËp khÈu Giao dÞch, ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång NhËp khÈu 1. Nghiªn cøu thÞ trêng. Cã thÓ nãi r»ng thÞ trêng ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ th× ë ®ã xuÊt hiÖn kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng. Nghiªn cøu thÞ trêng lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn vµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nµo, trong bÊt kú lÜnh vùc nµo ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. Nghiªn cøu thÞ trêng trong kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ cã thÓ hiÓu lµ mét lo¹i c¸c thñ tôc, kü thuËt ®îc ®a ra ®Ó gióp c¸c nhµ kinh doanh cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ thÞ trêng tõ ®ã ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c. Nghiªn cøu thÞ trêng lµ mét qu¸ tr×nh t×m kiÕm kh¸ch quan vµ cã hÖ thèng, cïng víi sù ph©n tÝch c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò trong ho¹t ®éng th¬ng maÞ quèc tÕ. Bëi vËy, nghiªn cøu thÞ trêng ®ang ngµy cµng ®ãng mét vai trß quan träng ®Ó gióp c¸c nhµ kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao trong c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu. Nghiªn cøu thÞ trêng cña mét doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu thêng bao gåm c¸c c«ng ®o¹n sau: a. Nghiªn cøu thÞ trêng trong níc vµ x¸c ®Þnh hµng ho¸ nhËp khÈu §©y lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n vµ cÇn thiÕt ®Çu tiªn cña c¸c doanh nghiÖp cã ý ®Þnh gia nhËp vµo thÞ trêng th¬ng m¹i quèc tÕ. ViÖc ®Çu tiªn lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc mÆt hµng m×nh sÏ nhËp khÈu sao cho phï hîp víi n¨ng lùc vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 18 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT MÆt hµng mµ doanh nghiÖp lùa chän nhËp khÈu ph¶i ®¹t tiªu chuÈn phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng trong níc vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng cung øng cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã sù ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kü kh¶ n¨ng néi t¹i cña doanh nghiÖp còng nh dù ®o¸n ®îc nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi cña doanh nghiÖp khi quyÕt ®Þnh nhËp khÈu mÆt hµng nµy ®Ó tiªu thô trong níc. Khi lùa chän mÆt hµng nhËp khÈu, c¸c nhµ kinh doanh ph¶i chó ý c¸c vÊn ®Ò sau ®©y: Thø nhÊt: MÆt hµng thÞ trêng ®ang cÇn lµ g× ? Doanh nghiÖp cÇn kh¶o s¸t kü thÞ trêng trong níc ®Ó biÕt ®îc hiÖn t¹i thÞ trêng ®ang cã nhu cÇu vÒ nh÷ng mÆt hµng nµo mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng nhËp khÈu. Khi nghiªn cøu thÞ trêng trong níc doanh nghiÖp ph¶i t×m hiÓu kü khÝa c¹nh th¬ng phÈm ®Ó hiÓu râ gi¸ trÞ, c«ng dông, n¾m ®îc nh÷ng ®Æc tÝnh cña nã vµ nh÷ng yªu cÇu cña thÞ trêng vÒ hÇng ho¸ ®ã nh : quy c¸ch s¶n phÈm bao b×, c¸ch trang trÝ bªn ngoµi, c¸ch lùa chän ph©n lo¹i… Thø hai: T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng ®ã nh thÕ nµo? Mçi lo¹i mÆt hµng ®Òu cã thãi quen tiªu dïng riªng, thÓ hiÖn ë thêi gian tiªu dïng, thÞ hiÕu tiªu dïng, quy luËt biÕn ®éng cña quan hÖ cung cÇu mÆt hµng ®ã. Thø ba: MÆt hµng ®ã ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng? Chu kú sèng cña s¶n phÈm lµ tiÕn tr×nh ph¸t triÓn viÖc tiªu thô cña s¶n phÈm ®ã bao gåm bèn giai ®o¹n : (i) th©m nhËp, (ii) ph¸t triÓn, (iii) b·o hoµ,(iv) tho¸i trµo. Do vËy doanh nghiÖp nhËp khÈu ph¶i n¾m ®îc mÆt hµng doanh nghiÖp dù tÝnh nhËp khÈu ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng ®Ó ®a ra c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao doanh sè b¸n hµng vµ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 19 Líp : KDQT 41B LuËn v¨n tèt nghiÖp Khoa KT & KDQT Thø t: T×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã trong níc nh thÕ nµo? Doanh nghiÖp cÇn n¾m ®îc kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ nguån cung cÊp chñ yÕu cña mÆt hµng ®ã, thêi vô s¶n xuÊt, c«ng nh©n, tay nghÒ, nguyªn lý chÕ t¹o, tèc ®é ph¸t triÓn mÆt hµng ®ã. Thø n¨m: ChÝnh s¸ch qu¶n lý cña Nhµ níc vÒ mÆt hµng ®ã nh thÕ nµo? Doanh nghiÖp cÇn biÕt râ mÆt hµng doanh nghiÖp dù ®Þnh nhËp khÈu cã ®îc Nhµ níc cho phÐp nhËp khÈu hay kh«ng ? Cã h¹n ng¹ch nhËp khÈu hay kh«ng? Cã ®îc Nhµ níc khuyÕn khÝch nhËp khÈu hay kh«ng?… b. Nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng. §èi víi doanh nghiÖp nhËp khÈu viÖc nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng hµng ho¸ cÇn nhËp khÈu lµ rÊt quan träng. Cã thÓ hiÓu dung lîng thÞ trêng cña mét hµng ho¸ lµ khèi lîng hµng ho¸ ®· ®îc giao dÞch trªn mét ph¹m vi thÞ trêng nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh thêng lµ mét n¨m. Dung lîng thÞ trêng kh«ng cè ®Þnh mµ nã thay ®æi tuú theo t×nh h×nh do t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè tæng hîp trong nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. C¸c nh©n tè lµm thay ®æi cã rÊt nhiÒu nhng cã thÓ chia ra lµm ba nhãm c¨n cø vµo thêi gian ¶nh hëng cña chóng ®èi víi thÞ trêng. * Nhãm nh©n tè lµm cho dung lîng thÞ trêng biÕn ®æi cã tÝnh chÊt chu kú: §ã lµ nh÷ng nh©n tè quan träng nh + Sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ cña c¸c níc trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ c¸c níc ph¬ng t©y: §©y lµ nh©n tè quan träng nhÊt cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn thÞ trêng hµng ho¸. Ph©n tÝch ¶nh hëng cña sù vËn ®éng t×nh h×nh kinh tÕ trªn thÕ giíi ®èi víi sù biÕn ®æi dung lîng thÞ trêng cã thÓ trªn ph¹m vi thÕ giíi, khu vùc. §Æc biÖt lµ sù vËn ®éng cña c¸c níc gi÷ vai trß chñ yÕu trªn thÞ trêng nhËp khÈu hµng ho¸ chñ yÕu thuéc ®èi tîng nghiªn cøu. + TÝnh chÊt thêi vô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ lu th«ng hµng ho¸: Do ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt lu th«ng vµ tiªu dïng c¸c lo¹i hµng ho¸ rÊt kh¸c nhau nªn sù ¶nh hëng cña nh©n tè nµy ®èi víi thÞ trêng hµng ho¸ cô thÓ rÊt ®a d¹ng vÒ ph¹m vi vµ møc ®é. Sinh viªn: NguyÔn Kim Phîng 20 Líp : KDQT 41B