Tài liệu Luận văn phân tích tài chính công ty cổ phần đắc lộc

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẮC LỘC SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN THANH TÙNG MÃ SINH VIÊN : A19995 CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH HÀ NỘI – 2015 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẮC LỘC Giáo viên hƣớng dẫn : Ths.Nguyễn Thị Lan Anh Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thanh Tùng Mã sinh viên : A19995 Chuyên ngành : Tài chính HÀ NỘI - 2015 Thang Long University Library LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện bài khóa luận này, em đã nhận được sự động viên, giúp đỡ tận tình từ nhiều phía: Em xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc nhất tới các thầy cô giáo trường Đại học Thăng Long và đặc biệt là cô Nguyễn Thị Lan Anh, giảng viên tại trường Đại học Thăng Long, đã trực ti p hướng d n và tạo điều kiện tốt nhất cho em trong suốt thời gian nghi n c u và hoàn thiện kh luận tốt nghiệp này Ngoài ra, em xin cám ơn các bác, các cô chú, anh chị trong Công ty Cổ phần Đắc Lộc đã tận tình giúp đỡ để em có thể hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp này. Thông qua bài khóa luận, em muốn gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới các thầy cô giảng dạy tại trường Đại học Thăng long đã luôn nhiệt huy t với nghề, quan tâm, chia sẻ và truyền đạt những ki n thưc bổ ích cho chúng em, giúp chúng em có một nền tảng ki n th c cũng như kỹ năng qu n trọng để bước ti p tr n con đường sự nghiệp trong tương l i Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 28 tháng 03 năm 2015 Sinh viên Nguyễn Th nh Tùng LỜI CAM ĐOAN Tôi xin c m đo n Kh luận tốt nghiệp này do tự bản thân thực hiện c sự hỗ trợ từ giáo vi n hướng d n và không s o chép các công trình nghi n c u củ người khác Các dữ liệu thông tin th cấp sử dụng trong Kh luận là c nguồn gốc và được trích d n rõ ràng Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời c m đo n này! Sinh viên Nguyễn Th nh Tùng Thang Long University Library MỤC LỤC CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP......................................................................................... 1 1.1. Tổng quan về tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính doanh nghiệp .......................................................................................................................1 1.1.1. Khái niệm về tài chính doanh nghiệp ......................................................1 1.1.2. Vai trò của tài chính doanh nghiệp ......................................................... 2 1.1.3. Phân tích tài chính doanh nghiệp............................................................ 3 1.1.4. Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghiệp .......................................4 1.2. Tài liệu cung cấp cho việc phân tích tài chính doanh nghiệp ....................5 1.3. Các bƣớc phân tích tài chính ........................................................................9 1.4. Các phƣơng pháp phân tích tài chính ........................................................ 11 1.4.1. Phương pháp so sánh .............................................................................11 1.4.2. Phương pháp cân đối .............................................................................12 1.4.3. Phương pháp phân tích DUPONT ........................................................ 12 1.5. Phân tích các nhóm chỉ tiêu tài chính: ....................................................... 13 1.5.1. Phân tích chỉ tiêu khả năng thanh toán ................................................13 1.5.2. Phân tích chỉ tiêu khả năng sinh lời......................................................14 1.5.3. Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng quản lý tài sản của công ty ......15 1.5.4. Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng quản lý công nợ ........................ 18 1.6. Những nhân tố ảnh hƣởng tới việc hoàn thiện công tác phân tích tài chính doanh nghiệp ............................................................................................... 19 1.6.1. Nhân tố chủ quan ...................................................................................19 1.6.2. Nhân tố khách quan ...............................................................................19 CHƢƠNG 2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẮC LỘC .....................................................................................................................21 2.1. Tổng quan về Công ty cổ phần Đắc Lộc ....................................................21 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty cổ phần Đắc Lộc .....21 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Công ty Cổ phần Đắc Lộc .....................................21 2.1.3. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Đắc Lộc .................................................................................................................23 2.1.4. Khái quát tình hình doanh thu, lợi nhuận của Công ty Cổ phần Đắc Lộc giai đoạn 2011-2013 ...................................................................................25 2.2. Phân tích tình hình tài chính Công ty cổ phần Đắc Lộc thông qua BCĐKT ..................................................................................................................27 2.2.1. Phân tích tình hình tài sản – nguồn vốn của Công ty cổ phần Đắc Lộc . .................................................................................................................27 2.2.1.1. Phân tích cơ cấu và xu hướng biến động tài sản ............................. 27 2.2.1.2. Phân tích xu hướng biến động về tài sản của Công ty Cổ phần Đắc Lộc .................................................................................................................29 2.2.1.3. Phân tích cơ cấu và tình hình biến động nguồn vốn ........................ 36 2.2.2. Phân tích báo cáo kết quả kinh doanh ..................................................45 2.2.3. Phân tích các nhóm chỉ tiêu tài chính công ty cổ phần Đắc Lộc ..........53 2.2.3.1. Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng thanh toán ............................ 53 2.2.3.2.Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh lời ..................................57 2.2.3.3.Phân tích chỉ tiêu đánh giá khả năng quản lý tài sản ....................... 59 2.2.3.4.Chỉ tiêu đánh giá khả năng quản lý công nợ ....................................66 2.3. So sánh với Công ty trong ngành .................................................................68 2.3.1. Giới thiệu về Công ty may Thanh Trì .....................................................68 2.3.2. So sánh chỉ tiêu khả năng thanh toán của Công ty cổ phần may Thanh Trì và Công ty cổ phần Đắc Lộc năm 2012 ......................................................69 2.3.2.1 Khả năng thanh toán ngắn hạn và thanh toán nhanh ....................... 69 2.3.2.2. Vòng quay khoản phải thu ............................................................... 70 2.3.2.3. ROS, ROA, ROE ...............................................................................71 2.3.2.4. Hiệu suất sử dụng tổng tài sản......................................................... 71 2.4. Đánh giá tình hình tài chính của công ty cổ phần Đắc Lộc ....................... 72 2.4.1. Những ưu điểm ........................................................................................ 72 2.4.2. Những hạn chế ........................................................................................ 73 CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẮC LỘC ............................................................... 75 3.1. Định hƣớng phát triển công ty cổ phần Đắc Lộc ........................................75 3.1.1.Đánh giá chung về môi trường của công ty. ...........................................75 Thang Long University Library 3.1.2. Định hướng phát triển công ty cổ phần Đắc Lộc...................................75 3.2. Một số giải pháp cải thiện tình hình tài chính của công ty Đắc Lộc .........77 3.2.1. Các biện pháp quản lý nguồn vốn .......................................................... 77 3.2.2. Các biện pháp đảm bảo khả năng thanh toán của công ty ...................80 3.2.3. Các biện pháp quản lý khoản phải thu của công ty ............................... 81 3.2.4. Các biện pháp quản lý hàng tồn kho của công ty ..................................83 3.2.5. Các biện pháp về hiệu quả hoạt động kinh doanh.................................85 3.2.6. Các biện pháp hạ thấp chi phí kinh doanh ............................................85 3.3. Kiến nghị .........................................................................................................85 DANH MỤC VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Tên đầy đủ ĐTNH Đầu tư ngắn hạn GVHB Giá vốn hàng bán HTK Hàng tồn kho NHNN Ngân hàng Nhà nước QLKD Quản lý kinh do nh SXKD Sản xuất kinh do nh TSDH Tài sản dài hạn TSLĐ Tài sản lưu động TSNH Tài sản ngắn hạn UBND Ủy b n nhân dân Thang Long University Library DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Bảng 1.1. Bảng cân đối kế toán ...................................................................................6 Bảng 1.2. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh ......................................................7 Bảng 1.3. Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ ...........................................................................8 Bảng 2.1. Các ngành nghề kinh doanh của Công ty .................................................23 Bảng 2.2: Tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận của công ty Đắc Lộc ...............25 giai đoạn 2011-2013 .....................................................................................................25 Bảng 2.3. Quy mô tài sản Công ty cổ phần Đắc Lộc năm 2011 – 2013...................27 Bảng 2.4. Xu hƣớng biến động về tài sản của Công ty giai đoạn 2011-2013..........30 Bảng 2.5. Tài sản dài hạn của Công ty giai đoạn 2011-2013 ...................................36 Bảng 2.6: Quy mô nguồn vốn của Công ty Đắc Lộc .................................................37 Bảng 2.7. Xu hƣớng biến động nguồn vốn của Công ty giai đoạn 2011-2013 ........39 Bảng 2.8. Phải trả ngƣời bán của Công ty giai đoạn 2011-2013 ............................. 42 Bảng 2.9. Khoản ngƣời mua trả tiền trƣớc của Công ty giai đoạn 2011-2013 ......43 Bảng 2.10. Phân tích tình hình chi phí của công ty giai đoạn 2011-2013 ...............48 Bảng 2.11. Phân tích tình hình lợi nhuận của công ty giai đoạn 2011-2013 ..........51 Bảng 2.12. Các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán của Công ty Đắc Lộc giai đoạn 2011 – 2013 ..........................................................................................................53 Bảng 2.13. Khả năng thanh toán nhanh của Công ty giai đoạn 2011-2013 ...........55 Bảng 2.14. Khả năng thanh toán tức thời của Công ty giai đoạn 2011-2013 .........56 Bảng 2.15. Các chỉ tiêu phán ánh khả năng sinh lời của Công ty năm 2011 – 2013 ......................................................................................................................57 Bảng 2.16. Vòng quay hàng tồn kho của Công ty giai đoạn 2011-2013..................60 Bảng 2.17. Hiệu suất sử dụng TSNH,TSDH và tổng tài sản của công ty giai đoạn 2011-2013 ......................................................................................................................63 Bảng 2.18. Hiệu suất sử dụng TSDH giai đoạn 2011-2013 ......................................63 Bảng 2.19.Hiệu suất sử dụng tổng tài sản của Công ty gia đoạn 2011-2013 ..........65 Bảng 2.20 Các chỉ tiêu đánh giá khả năng quản lý tài sản của Công ty Đắc Lộc năm 2011 – 2013 ...........................................................................................................66 Bảng 2.21. Tỷ số nợ trên VCSH giai đoạn 2011-2013 ..............................................67 Bảng 3.1 Mô hình ABC của Công ty ..........................................................................84 Biểu đồ 2.2. Sự biến động của doanh thu, chi phí, lợi nhuận sau thuế của Công ty giai đoạn 2011-2013 .....................................................................................................26 Biểu đồ 2.3. Cơ cấu tỷ trọng tài sản của Công ty giai đoạn 2011-2013 ..................28 Biểu đồ 2.4. Tỷ trọng các khoản mục trong tài sản ngắn hạn của Công ty giai đoạn 2011-2013 ............................................................................................................32 Biểu đồ 2.5. Tiền và các khoản tƣơng đƣơng tiền của Công ty giai đoạn ............33 2011-2013 ......................................................................................................................33 Biểu đồ 2.6. Các khoản phải thu ngắn hạn của Công ty giai đoạn ......................... 34 2011-2013 ......................................................................................................................34 Biểu đồ 2.7. Hàng tồn kho của Công ty giai đoạn 2011-2013 ..................................35 Biểu đồ 2.8: Cơ cấu nguồn vốn Công ty Đắc Lộc .....................................................37 Biểu đồ 2.9. Tỷ trọng các thành phần của nguồn vốn giai đoạn 2011-2013 ..........40 Biểu đồ 2.11. Phải trả ngƣời bán của Công ty giai đoạn 2011-2013 ....................... 43 Biểu đồ 2.12. Lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp................................................46 Biểu đồ 2.13. Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ .......................... 46 Biểu đồ 2.14. Doanh thu từ hoạt động tài chính ....................................................... 47 Biểu đồ 2.15. Giá vốn hàng bán năm 2011-2013 ....................................................... 49 Biểu đồ 2.16. Chi phí quản lý kinh doanh giai đoạn 2011-2013 .............................. 50 Biểu đồ 2.16. Lợi nhuận kế toán trƣớc thuế của công ty giai đoạn 2011-2013 ......52 Biểu đồ 2.17. Khả năng thanh toán của Công ty qua giai đoạn 2011-2013 ............54 Biểu đồ 2.18. Hệ số khả năng thanh toán nhanh của Công ty .................................55 trong giai đoạn 2011-2013 ........................................................................................... 55 Biểu đồ 2.19. Hệ số khả năng thanh toán tức thời của Công ty .............................. 56 trong giai đoạn 2011-2013 ........................................................................................... 56 Biểu đồ 2.20 khả năng sinh lời của công ty giai đoạn 2011-2013 ............................ 58 Biểu đồ 2.21. Vòng quay các khoản phải thu, hàng tồn kho, khoản phải trả của công ty giai đoạn 2011-2013 ........................................................................................ 59 Biểu đồ 2.22. Vòng quay hàng tồn kho của Công ty giai đoạn 2011-2013 .............60 Biểu đồ 2.23.Thời gian thu tiền, quay vòng HTK và thời gian trả nợ TB của ......61 công ty giai đoạn 2011-2013 ........................................................................................ 61 Biểu đồ 2.24. Hiệu suất sử dụng TSDH giai đoạn 2011-2013 ..................................64 Biểu đồ 2.25. Hiệu suất sử dụng tổng tài sản của Công ty gia đoạn 2011-2013 .....65 Biểu đồ 2.27. Tỷ số nợ trên VCSH của Công ty giai đoạn 2011-2013.....................67 Biểu đồ 2.28: Khả năng thanh toán ngắn hạn và thanh toán nhanh ......................69 Biểu đồ 2.29: Vòng quay khoản phải thu ..................................................................70 Biểu đồ 2.30: ROS, ROA, ROE ..................................................................................71 Biểu đồ 2.31: Hiệu suất sử dụng tổng tài sản ............................................................ 71 Sơ đồ 1.1: Quy trình phân tích tài chính ...................................................................10 Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của Công ty Cổ phần Đắc Lộc........................................22 Sơ đồ 3.1 Mô hình ABC .............................................................................................. 84 Thang Long University Library LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, nền kinh t nước t đ ng trong thời kỳ phục hồi và đẩy mạnh phát triển theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa. Bản chất của việc đo là đẩy mạnh hội nhập kinh t quốc t k t hợp với phát triển các tiềm năng trong nước, cụ thể là : nền kinh t cận động theo cơ ch thị trường có sự quản lý củ nhà nước và đinh hướng xã hội chủ nghĩ Điều đ đòi hỏi các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển được phải chủ động tìm ra các biện pháp thích ng với cơ ch mới, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh theo hướng có hiệu quả hơn, tạo ra sự tăng trưởng về mọi mặt, phải nhanh chóng thích nghi dành th chủ động trong môi trường cạnh tr nh đầy sôi động và quy t liệt. Trong sản xuất kinh doanh, các hoạt động của doanh nghiệp phải được đặt tr n cơ sở của việc hoạch định chi n lược phát triển lâu dài. Phải xác định cho được những biện pháp cụ thể phục vụ cho k hoạch phát triển của doanh nghiệp, trước h t phải xác định rõ mục tiêu kinh doanh, các hoạt động dài hạn, ngắn hạn nhằm phát triển doanh nghiệp một cách toàn diện. Một trong những biện pháp nghiệp vụ quan trọng và hữu hiệu nhất , đ là chính sách tài chính doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp, kh khăn nổi bật và là đòi hỏi cấp thi t hiện nay là làm sao sử dụng nguồn vốn có hiệu quả nhất, đem lại lợi nhuận cao nhất, tr n cơ sở phát huy tối đ nguồn lực nội tại k t hợp các nguồn lực khai thác từ bên ngoài. Việc sử dụng và phân tích minh bạch và tốt nhất các số liệu và báo cáo tài chính thường kỳ sẽ giúp cho các nhà quản lý đư r những quy t định đúng đắn trong việc duy trì, ổn định và phát triển doanh nghiệp. Xuất phát từ tầm quan trọng của công tác tài chính mà việc phân tích chính xác k t quả hoạt động tài chính lại càng trở nên quan trọng. Tính quan trọng đ được thể hiện ở việc cung cấp thông tin phục vụ cho việc hoạch điịnh chi n lược phát triển , ra quy t định và lập k hoạch, tính toán hiệu quả của các dự án đầu tư của nhà quản lý. Chính vì vậy, dựa vào các ki n th c đã được giảng dạy tại trường Đại học Thăng Long, sự trợ giúp nhiệt tình từ các giảng viên cùng với quá trình tìm tòi tài liệu, sách vở, em đã mạnh dạn đi vào tìm hiểu, nghiên c u đề tài “Phân tích tình hình tài chính Công ty Cổ phần Đắc lộc” cho bài khóa luận tốt nghiệp của mình. Nội dung khóa luận sẽ tập chung vào phân tích tình hình tài chính và đư r một số biện pháp nâng cao năng lực tài chính của công ty. 2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài Mục tiêu chung: Từ những ki n th c lý thuy t tr n trường lớp cùng với kinh nghiệm trong quá trình thực tập tại Công ty Cổ phần Đắc Lộc, em sẽ thực hiện phân tích tình hình tài chính thông qua phân tích báo cáo tài chính, từ đ đư r một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính công ty. Mục tiêu chi tiết: - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về phân tích tài chính doanh nghiệp - Phân tích thực trạng về tình hình tài chính tại Công ty Cổ phần Đắc Lộc trong b năm 2011 – 2013; - Đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính cho công ty. 3. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên c u: Khóa luận đi sâu phân tích tìm hiểu cơ sở lý luận về hiệu quả hoạt động sản xuất kinh do nh đồng thời phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại công ty cổ phần Đắc Lộc trong gi i đoạn 2011 – 2013 thông qua các chỉ ti u tài chính Tr n cơ sở đ , chúng t sẽ đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại công ty. Phạm vi nghiên c u: sử dụng bảng cân đối k toán, bảng báo cáo k t quả hoạt động sản xuất kinh do nh trong 3 năm 2011, 2012, 2013 của công ty cổ phần Đắc Lộc. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Phương pháp nghi n c u được sử dụng trong bài khóa luận được k t hợp tổng hòa giữa các phương pháp so sánh, phân tích cân đối và Dupon. Dự tr n cơ sở các số liệu được cung cấp và tình hình thực t của công ty. 5. Kết cấu khóa luận Ngoài mở đầu và k t luận khóa luận gồm 3 chương: Chƣơng 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về công tác phân tích tài chính doanh nghiệp Chƣơng 2: Đánh gía tình hình tài chính công ty cổ phần Đắc Lộc Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện công tác tài chính tại công ty cổ phần Đắc Lộc Thang Long University Library CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan về tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm về tài chính doanh nghiệp Tài chính doanh nghiệp là một trong những công cụ quản lý tài chính quan trọng có vai trò tích cực trong quản lý, điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh t , tài chính của doanh nghiệp. Cùng với sự phát triển của nền kinh t , khái niệm về tài chính doanh nghiệp ngày càng trở nên phong phú, Có một số khái niệm phổ bi n về tài chính doanh nghiệp như s u: “Tài chính doanh nghiệp là một bộ phận của hệ thống tài chính. Tài chính doanh nghiệp là một hệ thống các quan hệ kinh tế dưới hình thái giá trị phát sinh trong quá trình tạo lập và phân phối nguồn tài chính và quỹ tiền tệ, quá trình tạo lập và chu chuyển nguồn vốn của doanh nghiệp nhằm phục vụ mục đích sản xuất để đạt được mục tiêu chung của doanh nghiệp đó” (Robert Martin - Harvard Business Review) “Về hình thức: Tài chính doanh nghiệp là quỹ tiền tệ trong quá trình tạo lập, phân phối, sử dụng và vận động gắn liền với hoạt động của doanh nghiệp. Về nội dung: Tài chính doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị gắn liền với việc tạo lập, phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ phát sinh trong các hoạt động của doanh nghiệp.” (Giáo trình tài chính doanh nghiêp – Học viện tài chính) Theo qu n điểm nêu trên, tài chính doanh nghiệp là một bộ phận trong hệ thống tài chính, tại đây nguồn tài chính xuất hiện và đồng thời đây cũng là nơi thu hút trở lại phần quan trọng các nguồn tài chính doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp có ảnh hưởng lớn đ n đời sống xã hội, đ n sự phát triển hay suy thoái của nền sản xuất. Toàn bộ các quan hệ kinh t được biểu hiện bằng tiền phát sinh trong doanh nghiệp thể hiện nội dung của tài chính doanh nghiệp, bao gồm các quan hệ tài chính sau: Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chủ sở hữu của doanh nghiệp: Mối quan hệ này thể hiện trong việc đầu tư, góp vốn hay rút vốn của chủ sở hữu đối với doanh nghiệp và trong việc phân chai lợi nhuận sau th u cảu doanh nghiệp. Quan hệ doanh nghiệp và thị trường:Từ sự đ dạng hóa hình th c sở hữu trong nền kinh t thị trường đã tạo ra các mối quan hệ kinh t giữa doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác (doanh nghiệp cổ phần h y tư nhân),giữa doanh nghiệp với các nhà đầu tư, người cho vay với người bán hàng, người mua thông qua việc hình thành và sử 1 dụngcác quỹ tiền tệ trong hoạt động sản xuất - kinh doanh, giữa các doanh nghiệp bao gồm các quan hệ thanh toán tiền mua bán vật tư, hàng h , phí bảo hiểm, chi trả tiền công, cổ t c,tiền lãi trái phi u,giữa doanh nghiệp với ngân hàng, các tổ ch c tín dụng phát sinh trong quá trình vay và hoàn trả vốn, trả lãi cho ngân hàng, các tổ ch c tín dụng. Quan hệ trong nội bộ doanh nghiệp: đây là mối quan hệ thanh toán giữa các bộ phận nội bộ doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, trong việc hình thành và sử dụng các quỹ của doanh nghiệp. 1.1.2. Vai trò của tài chính doanh nghiệp Trong điều kiện nền kinh t thị trường hiện nay, có thể nói tài chính doanh nghiệp luôn giữ một vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính và là một trong những công cụ quản lý kinh t đắc lực của mỗi doanh nghiệp. Vai trò của tài chính doanh nghiệp được biểu hiện qua các mặt sau: Thứ nhất, tài chính doanh nghiệp tổ ch c huy động và phân phối sử dụng các nguồn lực tài chính có hiệu quả Đối với một doanh nghiệp, vốn là y u tố vật chất cho sự tồn tại và phát triển. Do vậy, vấn đề tổ ch c huy động và phân phối sử dụng vốn sao cho có hiệu quả trở thành nhiệm vụ rất quan trọng đối với công tác quản lý tài chính doanh nghiệp. Trong nền kinh t thị trường, vốn cũng là một loại hàng hóa, cho nên việc sử dụng vốn của doanh nghiệp phải trả một khoản chi phí nhất định. Vì th , doanh nghiệp cần phải chủ động xác định nhu cầu vốn để tài trợ cho hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả. Song song với quá trình huy động vốn, tài chính doanh nghiệp còn có vai trò tổ ch c phân phối, sử dụng vốn để đạt hiệu quả kinh doanh cao nhất. Tính hiệu quả của việc sử dụng vốn được biểu hiện ở hai khía cạnh: - Về mặt kinh t , lợi nhuận tăng, vốn của doanh nghiệp không ngừng được bảo toàn và phát triển. Về mặt xã hội, các doanh nghiệp không chỉ làm tròn nghĩ vụ củ mình đối với nhà nước mà còn không ngừng nâng cao m c thu nhập củ người l o động. Để đạt được các yêu cầu tr n đòi hỏi doanh nghiệp phải không ngừng chủ động nắm bắt tín hiệu thị trường, lựa chọn phương án kinh do nh thích hợp và có hiệu quả. Trên cơ sở phương án kinh do nh đã được xác định, doanh nghiệp tổ ch c bố trí sử dụng vốn theo phương châm: ti t kiệm, nâng cao vòng quay và khả năng sinh lời củ đồng vốn. Thứ hai, tài chính doanh nghiệp tạo lập các đòn bẩy tài chính để kích thích điều ti t các hoạtđộng kinh t trong doanh nghiệp. Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp - luôn cần có sự phối hợp đồng bộ của nhiều người, nhiều bộ phận với nh u, đặt trong các mối quan hệ kinh t . Vì vậy, n u sử dụng linh hoạt, sáng tạo các quan hệ phân phối của tài chính để tác động đ n các chính sách lương, tiền thưởng và các chính sách 2 Thang Long University Library khuy n khích vật chất khác sẽ c tác động tích cực đ n việc tăng năng suất, kích thích ti u dùng, tăng vòng qu y vốn và cuối cùng là tăng được lợi nhuận của doanh nghiệp. Ngược lại, n u người quản lý phạm phải những sai lầm trong việc sử dụng các đòn bẩy tài chính và tạo n n cơ ch quản lý tài chính kém hiệu quả, thì tài chính doanh nghiệp lại trở thành “vật cản” gây kìm hãm hoạt động kinh doanh. Thứ ba, tài chính doanh nghiệp kiểm tr đánh giá hiệu quả các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Xuất phát từ vấn đề c tính nguy n lý là khi đầu tư vốn kinh doanh bất kỳ nhà doanh nghiệp nào cũng đều mong muốn đồng vốn của mình mạng lại hiệu quả kinh t cao nhất, do vậy với tư cách là một công cụ quản lý hoạt động kinh doanh, tài chính doanh nghiệp nhất thi t phải có vai trò kiểm tr để nâng cao tính ti t kiệm và hiệu quả củ đồng vốn. Tài chính doanh nghiệp thực hiện kiểm tra bằng đồng tiền và ti n hành thường xuyên, liên tục thông qua phân tích các chỉ tiêu tài chính. Cụ thể các chỉ ti u đ là chỉ tiêu về k t cấu tài chính, chỉ tiêu về các khả năng th nh toán, chỉ ti u đặc trưng về hoạt động, sử dụng các nguồn tài chính, các chỉ tiêu về khả năng sinh lời… Bằng việc phân tích các chỉ tiêu tài chính, cho phép doanh nghiệp c căn c quan trọng để đề ra kịp thời các giải pháp tối ưu làm lành mạnh hóa tình hình tài chính của doanh nghiệp. 1.1.3. Phân tích tài chính doanh nghiệp Phân tích tài chính doanh nghiệp là việc sử dụng các phương pháp phân tích, các công cụ xử lý số liệu tài chính để đánh giá tình hình tài chính do nh nghiệp trong quá kh và hiện tại, giúp nhà quản lý đư r các quy t định quản lý chính xác và đánh giá được hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, giúp các đối tượng quan tâm đ n doanh nghiệp có thể đư r những dự đoán chính xác về tài chính doanh nghiệp để có thể đư r các quy t định phù hợp với lợi ích của họ. Mối qu n tâm hàng đầu của phân tích tài chính doanh nghiệp là phân tích các báo cáo tài chính và các chỉ ti u đặc trưng tài chính từ đ đư r các thông tin về khả năng th nh toán, khả năng cân đối vốn, khả năng hoạt động và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Ngoài ra thông qua việc tính toán các chỉ ti u tài chính đặc trưng và các mối quan hệ chi n lược, phân tích tài chính giúp những người sử dụng thông tin đánh giá chính xác s c mạnh tài chính, khả năng sinh lãi và triển vọng của doanh nghiệp, và xem xét một cách chi ti t các hoạt động tài chính của doanh nghiệp trong quá kh và hiện tại, để từ đ nhận bi t, phán đoán, dự báo, đư r quy t định tài chính, quy t định đầu tư và tài trợ phù hợp. Từ đ g p phần giúp doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển trong thời buổi nền kinh t thì trường canh tranh khốc liệt như hiện nay. Hoạt động tài chính doanh nghiệp là một nội dung quan trọng trong quản trị doanh nghiệp. Hoạt động này nhằm thực hiện các mục tiêu của doanh nghiệp đ là : tối đ h lợi nhuận, tối đ h giá trị doanh nghiệp, hay mục ti u tăng trưởng, phát 3 triển…Bởi vậy, phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp phải đạt được những mục tiêu sau: -Phân tích tình tình tài chính phải cung cấp đầy đủ những thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư, các chủ nợ và người sử dụng khác để họ có thể ra các quy t định về đầu tư, tín dụng và các quy t định tương tự khác. Thông tin phải dễ hiểu đối với những người có một trình độ tương đối bề kinh doanh và hoạt động kinh t mà muốn nghiên c u thông tin này. -Phân tích tình hình tài chính cũng phải cung cấp các thông tin quan trọng nhất cho chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư, chủ nợ và người sử dụng khác để đánh giá số lượng, thời gian rủi ro của những khoản tiền thu từ tiền cổ t c, hoặc tiền lãi. Bởi các dòng tiền củ các nhà đầu tư li n qu n tới các dòng tiền của doanh nghiệp nên quá trình phân tích cung cấp thông tin sẽ giúp được họ về vấn đề này. -Phân tích tình hình tài chính cũng phải cung cấp tin và các nguồn lực kinh t , vốn chủ sở hữu,các khoản nợ, k t quả cảu các quá trình,các tình huống làm bi n đổi các nguồn vốn và khoản nợ của doanh nghiệp Qu đ cho bi t th m nghĩ vụ của doanh nghiệp đối với các nguồn lực này và các tác động của nhiệm vụ kinh t , giúp cho chủ doanh nghiệp dự đoán chính xác quá trình phát triển doanh nghiệp trong tương l i 1.1.4. Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghiệp Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp c ý nghĩ vô cùng qu n trọng trong công tác quản lý tài chính. Việc phân tích các báo tài chính của doanh nghiệp là quá trình kiểm tr , đối chi u, so sánh các số liệu, tài liệu về tình hình tài chính hiện hành cũng như trong quá kh nhằm mục đích đánh giá tiềm năng tài chính, hiệu quả kinh do nh cũng như những rủi ro trong tương l i Thông qua phân tích báo cáo tài chính và các chỉ ti u tài chính đặc trưng, các thông tin về mối quan hệ kinh t giữa doanh nghiệp với ngân sách Nhà nước, với thị trường và với nội bộ doanh nghiệp, phân tích tài chính cho thấy những điểm mạnh, điểm y u của doanh nghiệp. Nhờ đ , những người quan tâm tới hoạt động của Công ty sẽ có các biện pháp và quy t định phù hợp. Trước đây, việc phân tích tài chính chỉ phục vụ cho nhu cầu của các nhà đầu tư và các ngân hàng. Hiện nay, việc phân tích tài chính được rất nhiều đối tượng quan tâm tới. Tùy theo mục đích khác nh u củ người sử dụng mà phân tích tài chính sẽ có những vai trò khác nhau. Đối với nhà quản lý doanh nghiệp Nhà quản trị doanh nghiệplà người trực ti p quản lý và điều hành doanh nghiệp, bi t tất cả các thông tin b n trong cũng như b n ngoài của doanh nghiệp. Việc phân tích tình hình tài chính sẽ đem lại cái nhìn rõ ràng các vấn đề của doanh nghiệp. Hoạt động phân tích tài chính này được gọi là phân tích tài chính nội bộ. Các vấn đề như 4 Thang Long University Library tính cân đối tài chính, khả năng sinh lời, rủi ro tài chính là các vấn đề được quan tâm không chỉ các nhà quản trị mà còn các chủ đầu tư và những bên liên quan khác. Thêm vào đ , nhà quản trị cần phải qu n tâm đ n các vấn đề về người l o động, chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm , vì vậy việc phân tích tài chính doanh nghiệp một cách tổng quát, đầy đủ là rất quan trọng đối với các nhà quản lý doanh nghiệp, giúp họ có cái nhìn tổng quát về định hướng chính xác cho các quy t định đầu tư, tài trợ và phân chia lợi nhuận . Đối với ngân hàng, các nhà cho vay tín dụng, các đối tƣợng kinh doanh và các tổ chức khác N u phân tích tài chính được các nhà đầu tư và quản lý doanh nghiệp thực hiện nhằm mục đích đánh giá khả năng sinh lời và tăng trưởng của doanh nghiệp thì phân tích tình hình tài chính lại được các ngân hàng và các nhà cung cấp tín dụng thương mại cho doanh nghiệp sử dụng nhằm đảm bảo khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Những đối tượng này quan tâm tới khả năng th nh toán công nợ, khả năng hợp tác liên doanh của doanh nghiệp, cho n n cũng cần phân tích và đánh giá thực trạng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Đặc biệt đối với các chủ nợ, họ quan tâm chủ y u tới khả năng th nh toán nh nh của doanh nghiệp n u đ là các khoản vay ngắn hạn, đối với vay dài hạn thì phải chắc khả năng hoàn trả khi xem xét khả năng sinh lời của doanh nghiệp Ngoài r , các đối tác kinh doanh còn xem xét đ n khả năng hợp tác của doanh nghiệp thông qua tình hình chấp hành các ch dộ, khả năng, tiềm năng tài chính của doanh nghiệp. Đối với cơ quan nhà nƣớc Dự vào các báo cáo tài chính, các cơ qu n quản lý nhà nước thực hiện phân tích tài chính để đánh giá, kiểm tra, kiểm soát các hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính tiền tệ của doanh nghiệp có tuân thủ theo đúng chính sách, ch độ và pháp luật quy định không, tình hình hạch toán chi phí, giá thành, tình hình thực hiện nghĩ vụ với nhà nước và khách hàng,… 1.2. Tài liệu cung cấp cho việc phân tích tài chính doanh nghiệp Muốn phân tích được tài chính doanh nghiệp, người phân tích phải đọc hiểu được báo cáo tài chính Đây là một trong những tài chính quan trọng giúp cho người phân tích hiểu được tình hình tài chính của doanh nghiệp đ ng muốn phân tích. Bảng cân đối kế toán 5 Bảng 1.1. Bảng cân đối kế toán TÀI SẢN Số dƣ đầu kì Số dƣ cuối kì NGUỒN VỐN I Tài sản ngắn hạn III Nợ phải trả II Tài sản dài hạn IV Vốn chủ sở hữu Số dƣ đầu kì Số dƣ cuối kì ( Nguồn: Giáo trình tài chính doanh nghiệp) Bảng cân đối k toàn là một bảng báo cáo tình hình tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp tại một thời điểm nào đ Thời điểm báo cáo thường được chọn là thời điểm cuối quý hoặc cuối năm Xét về bản chất, bảng cân đối k toán là một bảng cân đối tổng hợp giữa tài sản với vốn chủ sở hữu và công nợ phải trả (nguồn vốn). Bảng cân đối k toán luôn đảm bảo nguyên tắc cân bằng theo phương trình k toán sau: Tài sản = nguồn vốn Trong đó:Phần tài sản:gồm các chỉ tiêu phản ánh toàn bộ trị giá tài sản hiện có tại 1 thời điểm. Trị giá tài sản hiện có của doanh nghiệp bao gồm toàn bộ tài sản thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp và các loại tài sản đi thu được sử dụng lâu dài,… Tài sản có 2 loại: Tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn. Tài sản ngắn hạn : phản ánh toàn bộ giá trị thuần của tất cả các tài sản nag n hạn hiện có của doanh nghiệp Đây là những tài sản có thời gian luân chuyển ngắn, thường là dưới hoặc bằng 1 năm hoặc 1 chu kỳ sản xuất kinh doanh.Tài sản dài hạn: phản ánh giá trị thuần của toàn bộ tài sản có thời gian thu hổi tr n 1 năm h y 1 chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp tại thời điểm tạo lập báo cáo. Phần nguồn vốn: phản ánh nguồn hình thành các loại tài sản hiện có của doanh nghiệp tại thời điểm báo cáo. Phần nguồn vốn thể hiện cơ cấu của các nguồn vốn được đầu tư và huy động vào sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Thông qu đ c thể đánh giá một cách khái quát về khả năng và m c độ chủ động về tài chính của doanh nghiệp. Nguồn vốn có 2 loại: Nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Nợ phải trả: phản ánh toàn bộ số nợ phải trả tại thời điểm tạo lập báo cáo. Chỉ tiêu này thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp đối với các chủ nợ( nợ ngân sách, nợ ngân hàng,…) về các khoản phải nộp phải trả hay các khoản mà doanh nghiệp chi m dụng khác. Vốn chủ sở hữu: là số vốncủa các chủ sở hữu, các nhà đầu tư g p vốn b n đầu và bổ sung thêm trong 6 Thang Long University Library quá trình hoạt động kinh doanh. Số vốn chủ sở hữu doanh nghiệp không phải cam k t thanh toán, vì th vốn chủ sở hữu không phải là một khản nợ. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Bảng 1.2. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Chỉ tiêu Mã Thuyết minh Số năm nay Số năm trƣớc Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Các khoản giảm trừ doanh thu Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ Giá vốn hàng bán Lợi nhuận gộp Do nh thu hoạt động tài chính Chi phí tài chính -Trong đ : Chi phí lãi vay Chi phí quản lý kinh doanh Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh Thu nhập khác Chi phí khác Lợi nhuận khác Tổng lợi nhuận kế toán trƣớc thuế Thu thu nhập do nh nghiệp Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp ( Nguồn: Giáo trình tài chính doanh nghiệp) Một loại thông tin không kém phần quan trọng được sử dụng trong phân tích tài chính là thông tin phản ánh trong báo cáo k t quả sản xuất kinh doanh. Báo cáo k t quả kinh doanh là báo cáo tình hình thu nhập, chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp trong một thời kỳ nào đ Thời kỳ báo cáo thường được chọn là năm, tháng h y quý Thông qua báo cáo k t quả sản xuất kinh doanh ta có thể xác định được k t quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là lãi hay lỗ trong năm Như vậy, nó cung cấp những thông tin tổng hợp về tình hình và k t quả sử dụng các tiềm năng về vốn, lao 7 động, kỹ thuật và trình độ quản lý sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.Nguyên tắc để lập báo cáo này là phải phán ánh được từng loại do nh thu và các chi phí đã bỏ ra để đạt được do nh thu đ Phần chênh lệch giữa doanh thu và chi phí bỏ ra là lợi nhuận.Ngoài ra, phân tích báo cáo k t quả hoạt động kinh doanh còn cho ta thấy tình hình thực hiện nghĩ vụ với ngân sách nhà nước của doanh nghiệp và tính được tốc độ tăng trưởng của kỳ này so với kỳ trước và dự đoán tốc độ tăng trong tương l i Như vậy, việc phân tích báo cáo k t quả hoạt động kinh doanh sẽ giúp ta có những nhận định sâu sắc và đầy đủ hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Bảng 1.3. Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ Chỉ tiêu Mã Thuyết minh Số năm nay Số năm trƣớc I. Lƣu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh Lƣu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh II. Lƣu chuyển tiền tệ từ hoạt động đầu tƣ Lƣu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tƣ II. Lƣu chuyển tiền từ hoạt động tài chính Lƣu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính Lƣu chuyển tiền thuần trong năm Tiền và tƣơng đƣơng tiền cuối năm ( Nguồn: Giáo trình tài chính doanh nghiệp) Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một trong bốn báo cáo tài chính bắt buộc mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng phải lập để cung cấp cho người sử dụng thông tin của doanh nghiệp. N u bảng cân đối k toán cho bi t những nguồn lực tài sản và nguồn gốc của những tài sản đ ; và báo cáo k t quả kinh doanh cho bi t thu nhập và chi phí phát sinh để tính được k t quả lãi, lỗ trong một kỳ kinh do nh, thì báo cáo lưu chuyển tiền tệ được lập để trả lời các vấn đề li n qu n đ n luồng tiền vào ra trong doanh nghiệp, tình hình thu chi ngắn hạn của doanh nghiệp. Những luồng vào ra của tiền và các khoản coi như tiền được tổng hợp thành b nh m: lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động 8 Thang Long University Library