Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Luận văn một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng nông sản chủ yế...

Tài liệu Luận văn một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng nông sản chủ yếu tại công ty xnk intimex

.DOC
102
248
66

Mô tả:

LỜI MỞ ĐẦU 1. T Ýnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: Trong c«ng cuéc ®æi míi ngµy nay, §¶ng vµ Nhµ níc ®· ®Ò ra chiÕn lîc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. NhiÖm vô míi khiÕn cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu – lµ ho¹t ®éng ®ãng vai trß quan träng vµo viÖc thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn còng nh gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n – trë nªn nÆng nÒ h¬n bao giê hÕt. Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu chóng ta cã thÓ tËn dông c¸c tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ s½n cã ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ phôc vô cho trao ®æi, bu«n b¸n víi níc ngoµi, t¨ng thu ngo¹i tÖ, tõ ®ã cã thÓ mua s¾m c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ cÇn thiÕt tõ níc ngoµi ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸; còng nh nhËp khÈu c¸c hµng ho¸ kh¸c phôc vô sinh ho¹t cho d©n c. Nhng trong xu híng tù do ho¸ th¬ng m¹i toµn cÇu hiÖn nay, t×nh tr¹ng c¹nh tranh gi÷a c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu trong níc víi c¸c c«ng ty níc ngoµi còng nh víi chÝnh nh÷ng c«ng ty néi ®Þa cña níc ®ã ®ang ngµy cµng trë nªn quyÕt liÖt vµ gay g¾t h¬n c¶. V× vËy mçi c«ng ty muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ph¬ng ¸n kinh doanh, chiÕn lîc xuÊt khÈu kh¶ thi sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng thùc tÕ cña c«ng ty m×nh. ViÖt Nam lµ mét níc n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi, s¶n xuÊt nhá lµ chñ yÕu nhng cã tiÒm n¨ng lín vÒ xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng n«ng s¶n v× vËy ®©y lµ mÆt hµng chñ lùc trong xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nhiÒu n¨m qua. Song ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cha khai th¸c ®îc triÖt ®Ó tiÒm n¨ng ®ã, kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cßn thÊp, c¸n bé thùc hiÖn xuÊt khÈu cßn thiÕu kinh nghiÖm, c¬ së vËt chÊt phôc vô xuÊt khÈu cßn yÕu kÐm, nguån vèn ®Çu t cho ho¹t ®éng nµy cha ®ñ lín. Do ®ã ®Ó ho¹t ®éng nµy mang l¹i hiÖu qu¶, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¨ng nguån ngo¹i tÖ, bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng thóc ®Èy ë tÇm vÜ m« ®Ó t¹o m«i trêng thuËn lîi cho xuÊt khÈu n«ng s¶n ph¸t triÓn th× vÊn ®Ò nghiªn cøu ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ë c¸c c«ng ty trong ®ã cã c«ng ty Intimex lµ cùc kú cÇn thiÕt. Nã gióp cho c¸c c«ng ty cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m thóc ®Èy h¬n n÷a ®Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Víi nhËn thøc trªn cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· tÝch luü trong qu¸ tr×nh häc tËp ë trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n, em ®· chän ®Ò tµi “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n chñ yÕu t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu Intimex “. 2.M ôc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi: Lµ nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu nhãm hµng n«ng s¶n t¹i C«ng ty Intimex, trªn c¬ së ®ã ®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu c¸c hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Intimex. 1 3.§ èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n (cµ phª, cao su, h¹t tiªu, l¹c nh©n) cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Intimex giai ®o¹n 2000 – 2002. 4.KÕt cÊu cña luËn v¨n: Ngoµi Lêi cam ®oan, Lêi c¸m ¬n, Môc lôc, Lêi më ®Çu, danh môc Tµi liÖu tham kh¶o, KÕt luËn, Néi dung bµi viÕt gåm 3 ch¬ng: - Ch¬ng mét: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thóc ®Èy xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. - Ch¬ng hai: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n t¹i c«ng ty Intimex. - Ch¬ng ba: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n chñ yÕu t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Intimex. Víi tr×nh ®é vµ kiÕn thøc h¹n chÕ, bµi viÕt nµy sÏ kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng gãp, nhËn xÐt cña c¸c ThÇy, C« gi¸o ®Ó bµi viÕt nµy ®îc hoµn thiÖn h¬n. §Ó ph©n tÝch ®îc thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu t¹i mét doanh nghiÖp tríc hÕt ph¶i t×m hiÓu thÕ nµo lµ xuÊt khÈu vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu, c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn nh÷ng ho¹t ®éng ®ã. Ch¬ng mét sÏ gióp ngêi ®äc hiÓu râ vÊn ®Ò nµy. Ch¬ng i Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thóc ®Èy xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng I. XuÊt khÈu vµ c¸c h×nh thøc cña xuÊt khÈu: 1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña xuÊt khÈu: 1.1/ Kh¸i niÖm vÒ xuÊt khÈu: XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ h×nh thøc mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô cña mét c¸ nh©n, tËp thÓ, doanh nghiÖp ë mét quèc gia hoÆc cña mét quèc gia cho c¸c c¸ nh©n, tËp thÓ, doanh nghiÖp cña mét quèc gia kh¸c hoÆc cho c¸c quèc gia kh¸c nh»m thu ®îc lîi nhuËn, trong ®ã ph¬ng tiÖn thanh to¸n ph¶i lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét hoÆc c¶ hai bªn. XuÊt khÈu lµ mét mÆt biÓu hiÖn cña mèi quan hÖ x· héi, nã ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ë c¸c quèc gia kh¸c nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu vÒ b¶n chÊt chÝnh lµ hîp ®ång mua b¸n quèc tÕ - lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn mua vµ b¸n ë c¸c níc kh¸c nhau, trong ®ã quy ®Þnh bªn b¸n chuyÓn giao c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Õn hµng ho¸ vµ quyÒn së h÷u hµng ho¸, bªn mua ph¶i thanh to¸n tiÒn hµng vµ nhËn hµng. Ho¹t ®éng nµy diÔn ra trªn ph¹m vi rÊt réng c¶ vÒ ®iÒu kiÖn kh«ng gian vµ thêi gian. Nã cã thÓ chØ diÔn ra 2 trong mét, hai ngµy hoÆc kÐo dµi hµng n¨m, cã thÓ ®îc tiÕn hµnh trªn ph¹m vi l·nh thæ mét quèc gia hoÆc nhiÒu quèc gia kh¸c nhau. 1.2/§Æc ®iÓm cña xuÊt khÈu: XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ vît ra ngoµi l·nh thæ mét quèc gia, ®ång tiÒn thanh to¸n lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét hoÆc c¶ hai bªn. Nh vËy, ho¹t ®éng nµy cã yÕu tè níc ngoµi tham gia vµo do ®ã nã chÞu sù ®iÒu chØnh cña nhiÒu hÖ thèng luËt nh luËt quèc tÕ, luËt quèc gia. XuÊt khÈu diÔn ra trong m«i trêng kinh doanh míi vµ xa l¹, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong m«i trêng nµy thêng gÆp ph¶i nhiÒu rñi ro h¬n lµ kinh doanh néi ®Þa, v× vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i thÝch øng ®Ó ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ë níc ngoµi. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp gia t¨ng lîi nhuËn b»ng c¸ch më réng ph¹m vi thÞ trêng, t¨ng doanh sè b¸n hµng. §iÒu nµy khã cã thÓ ®¹t ®îc nÕu doanh nghiÖp chØ thùc hiÖn kinh doanh trong níc. Sö dông c¸c ph¬ng ph¸p trao ®æi th«ng tin vµ ý ®Þnh víi kh¸ch hµng b»ng c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin hiÖn ®¹i, ®iÖn b¸o th¬ng nghiÖp, telex, ®iÖn tho¹i quèc tÕ, hoÆc sö dông ®êng d©y cña c¸c phßng ®¹i diÖn chi nh¸nh… Ph¬ng tiÖn vµ c¸c ph¬ng ph¸p trao ®æi hµng ho¸ trong kinh doanh xuÊt khÈu : Bu«n b¸n víi níc ngoµi cã nghÜa lµ göi hµng ho¸ ra níc ngoµi vµ ngîc l¹i b»ng c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i nh: vËn t¶i ®êng biÓn, ®êng s¾t, m¸y bay, hoÆc ®êng bé. Trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn ®êng dµi hµng ho¸ cÇn ®îc b¶o qu¶n tèt ®Ó ®¸p øng yªu cÇu víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh¸c nhau hoÆc khi ph¶i chuyÓn ®æi ph¬ng tiÖn vËn t¶i. Do ®ã hµng ho¸ ph¶i ®îc ®ãng gãi trong bao b× b¶o ®¶m ®Ó tr¸nh h hao, mÊt m¸t vÒ chÊt lîng, sè lîng vµ träng lîng. - Ph¬ng ph¸p thanh to¸n vµ di chuyÓn tiÒn trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu: sö dông ph¬ng ph¸p chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng ®¹i diÖn cña hai bªn võa ®¶m b¶o göi nhanh, an toµn vµ rÎ. - §Æc biÖt ho¹t ®éng xuÊt khÈu cßn cã ®Æc ®iÓm n÷a ®ã lµ: ho¹t ®éng nµy diÔn ra gi÷a c¸c doanh nghiÖp ë c¸c quèc gia kh¸c nhau nªn ng«n ng÷, t«n gi¸o, tËp qu¸n, chÝnh trÞ, luËt ph¸p kh¸c nhau v× vËy khi ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång mua b¸n víi c¸c doanh nghiÖp thuéc quèc gia kh¸c ph¶i chó ý mét sè ®iÓm sau: ð Thèng nhÊt ng«n ng÷ lµm hîp ®ång: chän ng«n ng÷ nµo mµ c¶ hai bªn ®Òu hiÓu vµ nhÊt trÝ. ð Mäi giao dÞch bu«n b¸n ph¶i cã v¨n b¶n vµ hai bªn ký tªn ®Çy ®ñ. ð C¸c ®iÒu kiÖn vµ ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång xuÊt khÈu mang tÝnh quèc tÕ vµ cã sù kh¸c biÖt râ nÐt víi hîp ®ång néi ®Þa. 2. C¸c h×nh thøc cña xuÊt khÈu: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc 3 kh¸c nhau, do ®ã ngêi ta c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm së h÷u hµng ho¸ tríc khi xuÊt khÈu, nguån hµng nhËp khÈu hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp.. ®Ó chia xuÊt khÈu thµnh mét sè h×nh thøc nh sau: XuÊt khÈu trùc tiÕp : Lµ viÖc c¸c doanh nghiÖp tù bá vèn ra thu mua s¶n phÈm tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc (hoÆc tù s¶n xuÊt) råi trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c giao dÞch víi kh¸ch hµng níc ngoµi hoÆc th«ng qua c¸c ®¹i diÖn b¸n hµng vµ (hoÆc) c¸c nhµ ph©n phèi cña m×nh ë nh÷ng thÞ trêng môc tiªu ®ã. ð ¦u ®iÓm: - Doanh nghiÖp trùc tiÕp tiÕp xóc víi kh¸ch hµng cña m×nh do ®ã n¾m b¾t kÞp t×nh h×nh thÞ trêng nh nhu cÇu, thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng thay ®æi nh thÕ nµo ®Ó cã sù ®iÒu chØnh phï hîp. - §¶m b¶o nguån hµng cña doanh nghiÖp dï tù s¶n xuÊt hay thu mua lu«n cã chÊt lîng phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng ð Nhîc ®iÓm: - §©y lµ h×nh thøc cã ®é rñi ro rÊt lín do hµng ho¸ cã thÓ kh«ng b¸n ®îc khi kh¸ch hµng bÊt ngê thay ®æi yªu cÇu, thÞ trêng biÕn ®éng dÉn tíi ø ®äng vèn thËm chÝ bÞ t¨ng thªm chi phÝ mµ kh«ng ®îc ®Òn bï do hµng kÐm phÈm chÊt khi bÞ lu kho l©u. XuÊt khÈu gi¸n tiÕp : Lµ h×nh thøc mét doanh nghiÖp tiÕn hµnh b¸n s¶n phÈm cña m×nh th«ng qua dÞch vô cña c¸c tæ chøc ®éc lËp ®Æt ngay t¹i níc xuÊt khÈu. H×nh thøc nµy thêng ®îc c¸c doanh nghiÖp míi tham gia vµo thÞ trêng quèc tÕ thùc hiÖn. ð ¦u ®iÓm: - Doanh nghiÖp kh«ng ph¶i ®Çu t nhiÒu còng nh kh«ng ph¶i thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô xuÊt khÈu nh nghiªn cøu thÞ trêng xuÊt khÈu, lùa chän ®èi t¸c, lùa chän thÞ trêng, ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång… vµ c¸c ho¹t ®éng triÓn khai, xóc tiÕn, khuyÕch tr¬ng ë thÞ trêng níc ngoµi. - Doanh nghiÖp h¹n chÕ ®îc c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra khi doanh nghiÖp thùc hiÖn nghiÖp vô xuÊt khÈu trùc tiÕp v× tr¸ch nhiÖm ®ã ®îc chuyÓn giao cho c¸c tæ chøc trung gian hoÆc c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn xuÊt khÈu uû th¸c. ð Nhîc ®iÓm: - Ph¬ng thøc nµy cã ®é an toµn cao ®ång thêi còng lµm gi¶m lîi nhuËn cña doanh nghiÖp do ph¶i chia sÎ mét phÇn lîi nhuËn víi c¸c tæ chøc tiªu thô. - Doanh nghiÖp thùc hiÖn h×nh thøc nµy kh«ng ®îc tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng nªn viÖc n¾m b¾t th«ng tin lµ rÊt h¹n chÕ, do ®ã kh«ng cã nh÷ng thay ®æi kÞp thêi khi thÞ trêng biÕn ®éng. - DÔ bÞ mÊt kh¸ch hµng nÕu bªn trung gian cã ®îc nh÷ng nguån hµng rÎ 4 h¬n, tèt h¬n…gióp hä thu ®îc lîi nhuËn cao h¬n. XuÊt khÈu t¹i chç : Lµ h×nh thøc b¸n hµng cho ngêi níc ngoµi ®ang ®i du lÞch, cho ngo¹i giao ®oµn… ®ång tiÒn thanh to¸n lµ ngo¹i tÖ, hµng ho¸ cã thÓ vÉn ë trong níc. HiÖn nay, xu híng di c t¹m thêi ngµy cµng phæ biÕn ®Æc biÖt lµ sè kh¸ch du lÞch níc ngoµi ngµy cµng t¨ng lªn nhanh chãng. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ lîi dông ®iÒu nµy ®Ó tiÕn hµnh cung cÊp c¸c hµng hãa vµ dÞch vô ®Ó thu ngo¹i tÖ. Ph¬ng thøc xuÊt khÈu nµy gióp doanh nghiÖp cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ, gi¶m thiÓu rñi ro, do doanh nghiÖp ®îc kinh doanh trong m«i trêng quen thuéc. H×nh thøc nµy ®îc c¸c quèc gia cã u thÕ vÒ du lÞch khai th¸c triÖt ®Ó vµ thu ®îc kÕt qu¶ to lín. T¸i xuÊt khÈu : Lµ ho¹t ®éng xuÊt ®i hµng ho¸ ®· nhËp vÒ ®Ó t¹i kho ngo¹i quan (hoÆc ë c¶ng) mµ kh«ng qua chÕ biÕn cho kh¸ch hµng níc kh¸c. Còng cã thÓ hµng kh«ng nhËn vÒ trong níc mµ nhËn ë níc ngoµi råi giao ngay cho ngêi ë níc kh¸c. Còng cã thÓ göi hµng ®ã ë khu th¬ng m¹i tù do níc ngoµi (Free trade zone) ®îc miÔn thuÕ tríc khi giao hµng ®ã cho ngêi níc kh¸c. Mua b¸n ®èi lu: Lµ ph¬ng thøc giao dÞch mµ trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi nhËp khÈu. Cã sù c©n xøng gi÷a mua vµ b¸n. Mua g¾n liÒn víi b¸n, b¸n g¾n liÒn víi mua. Ngêi b¸n ®ång thêi lµ ngêi mua hµng kh¸c theo gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. H×nh thøc nµy cßn ®îc gäi lµ ph¬ng thøc ®æi hµng hay xuÊt khËp khÈu liªn kÕt. Nã ®îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c: - C©n b»ng vÒ tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. - C©n b»ng vÒ chñng lo¹i hµng: Hµng quý hiÕm, lo¹i quý hiÕm nµy t¬ng øng víi hµng quý hiÕm, lo¹i hµng quý hiÕm kh¸c. - C©n ®èi vÒ gi¸ c¶: gi¸ nhËp khÈu ®¾t th× gi¸ mua còng ®¾t t¬ng øng. ð ¦u ®iÓm: - Ph¬ng thøc nµy Ýt dïng ®Õn ngo¹i tÖ v× vËy phï hîp víi c¸c níc thiÕu ngo¹i tÖ vµ vÉn phï hîp víi c¸c c¸ nh©n xuÊt khÈu më réng thÞ trêng vµ t¨ng doanh sè b¸n. - Ph¬ng thøc nµy tèn Ýt chi phÝ vµ Ýt rñi ro do ®ã c¸c c«ng ty thêng ¸p dông khi th©m nhËp thÞ trêng kÐm h¬n. ð Nhîc ®iÓm: - Ph¬ng thøc nµy g¾n liÒn xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu nªn nhµ xuÊt khÈu ®«i khi l¹i trë thµnh ngêi khai th¸c thÞ trêng cho b¹n hµng. - Ph¬ng thøc nµy thêng g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c nhµ xuÊt khÈu kh«ng chuyªn s©u vÒ mÆt hµng mµ hä mua l¹i cña nhµ s¶n xuÊt. XuÊt khÈu uû th¸c: lµ h×nh thøc mµ mét doanh nghiÖp thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu thay cho mét doanh nghiÖp kh¸c do doanh nghiÖp ®ã kh«ng ®îc phÐp thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hoÆc kh«ng cã h¹n ng¹ch. VÒ mÆt ph¸p lý, bªn 5 nhËn uû th¸c lµ ®¹i lý hoa hång cña bªn uû th¸c nªn phÝ uû th¸c thùc chÊt lµ tiÒn hoa hång. XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th: ®©y lµ h×nh thøc mµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu theo chØ tiªu mµ Nhµ níc giao cho ®Ó tiÕn hµnh xuÊt khÈu mét hoÆc mét sè lo¹i hµng ho¸ nhÊt ®Þnh cho ChÝnh phñ níc ngoµi trªn c¬ së NghÞ ®Þnh th ®· ®îc ký kÕt gi÷a hai ChÝnh phñ. H×nh thøc nµy cho phÐp doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®îc c¸c kho¶n chi phÝ trong viÖc nghiªn cøu thÞ trêng, t×m kiÕm b¹n hµng. MÆt kh¸c, thùc hiÖn h×nh thøc nµy thêng kh«ng cã rñi ro trong thanh to¸n. Gia c«ng xuÊt khÈu : Lµ lo¹i h×nh trong quan hÖ th¬ng m¹i vµ s¶n xuÊt, chÕ biÕn s¶n phÈm theo mÉu m·, tiªu chuÈn tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. Bªn s¶n xuÊt (bªn B) nhËn tríc nguyªn liÖu, thiÕt bÞ kü thuËt ®Ó s¶n xuÊt ra thµnh phÈm, giao cho bªn ®Æt lµm (bªn A) vµ nhËn tiÒn c«ng theo hîp ®ång (hoÆc tr¶ b»ng nguyªn liÖu hoÆc dÞch vô kh¸c). §©y lµ mét h×nh thøc mËu dÞch lao ®éng, xuÊt khÈu lao ®éng qua hµng ho¸. ë níc ta, gia c«ng xuÊt khÈu phæ biÕn lµ hµng may mÆc. II. Néi dung ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng : 1. Nghiªn cøu thÞ trêng xuÊt khÈu : Mçi thÞ trêng hµng ho¸ cô thÓ cã quy luËt vËn ®éng riªng v× vËy nghiªn cøu thÞ trêng gióp doanh nghiÖp n¾m v÷ng nh÷ng quy luËt ®ã ®Ó vËn dông vµo gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ thÞ trêng nh: th¸i ®é tiÕp thu cña ngêi tiªu dïng, yªu cÇu cña thÞ trêng ®èi víi hµng ho¸, c¸c ngµnh tiªu thô míi, kh¶ n¨ng tiªu thô tiÒm n¨ng, n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng ho¸, c¸c h×nh thøc vµ biÖn ph¸p th©m nhËp vµo thÞ trêng ®ã…Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc c¸ch thøc vµ triÓn väng b¸n hµng cña mét s¶n phÈm cô thÓ hoÆc mét nhãm s¶n phÈm t¹i mét thÞ trêng hoÆc mét vµi thÞ trêng nµo ®ã. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ trêng lµ qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin vµ sè liÖu vÒ thÞ trêng; so s¸nh, ph©n tÝch nh÷ng sè liÖu ®ã vµ rót ra kÕt luËn. Nh÷ng kÕt luËn nµy sÏ gióp cho nhµ qu¶n lý lËp ra c¸c kÕ ho¹ch marketing thÝch hîp gãp phÇn quan träng trong viÖc thùc hiÖn ph¬ng ch©m hµnh ®éng “ ChØ b¸n c¸i thÞ trêng cÇn chø kh«ng b¸n c¸i cã s½n”, nãi c¸ch kh¸c ®ã lµ doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®¾n nhu cÇu cña kh¸ch hµng. XuÊt ph¸t tõ hai lo¹i th«ng tin vÒ thÞ trêng kinh doanh hµng ho¸ mµ chóng ta cÇn n¾m ®îc lµ th«ng tin s¬ cÊp (Primary information) vµ th«ng tin thø cÊp (Secondary information), ngêi ta thêng sö dông kÕt hîp hai ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thÞ trêng c¬ b¶n ®ã lµ: - Nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng: Lµ c¸ch thu thËp th«ng tin vÒ thÞ trêng trùc tiÕp tõ kh¸ch hµng th«ng qua mét sè biÖn ph¸p nh : quan s¸t, pháng vÊn qua ®iÖn tho¹i, pháng vÊn qua th, pháng vÊn trùc tiÕp. Ph¬ng ph¸p nµy tèn kÐm nhiÒu c¶ vÒ chi phÝ vµ thêi gian. 6 - Nghiªn cøu t¹i bµn: §îc sö dông phæ biÕn nhÊt v× nã Ýt tèn kÐm, dÔ thu thËp vµ xö lý. ViÖc thu thËp th«ng tin thÞ trêng ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c tµi liÖu xuÊt b¶n ë trong níc (B¸o, t¹p chÝ, thèng kª cña ngµnh vµ cña tæng côc thèng kª…), c¸c tµi liÖu xuÊt b¶n ë níc ngoµi (B¸o, t¹p chÝ, c¸c th«ng tin tõ c¸c nguån nh: trung t©m th¬ng m¹i quèc tÕ (ITC), tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), tæ chøc th¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn cña Liªn Hîp Quèc (UNCTAD), thèng kª cña Liªn Hîp Quèc vÒ kinh tÕ – x· héi (UNSO), c¸c thèng kª cña c¸c c¬ quan Nhµ níc níc ngoµi ), c¸c tµi liÖu kh«ng xuÊt b¶n cña c¸c c¬ quan, tæ chøc… * Khi nghiªn cøu thÞ trêng ph¶i ph©n tÝch kü: T×nh h×nh cung cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr êng: Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a cung – cÇu hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp muèn kinh doanh, dùa vµo c¸c nhãm yÕu tè sau: - Nhãm c¸c nh©n tè lµm cho dung lîng thÞ trêng biÕn ®æi cã tÝnh chu kú. - Nhãm nh©n tè ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng. - Nhãm nh©n tè ¶nh hëng t¹m thêi ®Õn dung lîng thÞ trêng. ð §iÒu quan träng khi ph©n tÝch sù ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè ®èi víi sù thay ®æi dung lîng thÞ trêng lµ ph¶i x¸c ®Þnh nh©n tè nµo cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh xu híng ph¸t triÓn cña thÞ trêng ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ trong t¬ng lai. Gi¸ c¶ cña hµng ho¸ vµ dù ®o¸n khuynh híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trªn thÞ trêng thÕ giíi: Gi¸ c¶ thÞ trêng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ thÞ trêng, nã do quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ chi phèi, do ngêi mua, ngêi b¸n tho¶ thuËn vµ quyÕt ®Þnh. Nghiªn cøu gi¸ c¶ ®îc coi lµ mét vÊn ®Ò chiÕn lîc, u tiªn hµng ®Çu bëi nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn søc tiªu thô vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Dù ®o¸n ®óng khuynh híng biÕn ®éng cña gi¸ b¶o ®¶m cho c¸c nhµ xuÊt khÈu ®¹t ®îc th¾ng lîi trong kinh doanh. §©y còng lµ ph¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó tr¸nh rñi ro vµ thua lç. Nghiªn cøu chÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng cña c¸c quèc gia: Bao gåm chÝnh s¸ch thÞ trêng, chÝnh s¸ch mÆt hµng vµ chÝnh s¸ch hç trî. C¸c chÝnh s¸ch nµy cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ. Nh÷ng th«ng tin mµ doanh nghiÖp kinh doanh quèc tÕ cÇn n¾m ®îc lµ: chÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng cña quèc gia ®ã cã æn ®Þnh kh«ng? Møc ®é tham gia vµo ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng cña ChÝnh phñ quèc gia ®ã nh thÕ nµo? Sù can thiÖp cña ChÝnh Phñ vµo doanh nghiÖp kinh doanh quèc tÕ ra sao?… 2. Lùa chän mÆt hµng xuÊt khÈu: Trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu thÞ trêng, doanh nghiÖp tiÕn hµnh lùa chän mÆt hµng ®em xuÊt khÈu. §Ó x¸c ®Þnh mÆt hµng doanh nghiÖp dù ®Þnh kinh doanh, doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m hiÓu kü: 7 - Quy ®Þnh cña ChÝnh Phñ, chÝnh s¸ch, luËt ph¸p ë c¸c thÞ trêng môc tiªu vÒ c¸c mÆt hµng nµy nh: MÆt hµng nµo ®îc phÐp kinh doanh, ®îc phÐp nhËp khÈu vµo thÞ trêng nµy, h¹n ng¹ch cña tõng mÆt hµng, chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi c¸c mÆt hµng ®ã lµ u ®·i hay kh¾t khe, ch¼ng h¹n, c¸c níc Håi gi¸o cÊm kinh doanh c¸c mÆt hµng cã sö dông thÞt bß; c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã chÝnh s¸ch thuÕ u ®·i ®èi víi c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu lµ m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. - Nh÷ng yªu cÇu cña thÞ trêng vÒ hµng ho¸ ®ã nh : Gi¸ trÞ, c«ng dông, ®Æc tÝnh, quy c¸ch, phÈm chÊt, bao b×, mÉu m·, c¸ch lùa chän ph©n lo¹i.. - N¾m v÷ng t×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã nh : tÝnh thêi vô, kh¶ n¨ng vÒ nguyªn vËt liÖu, c«ng nh©n, tay nghÒ, c«ng nghÖ s¶n xuÊt, nguyªn lý chÕ t¹o…®Ó tiÖn cho viÖc mua b¸n. - X¸c ®Þnh chu kú sèng cña mÆt hµng ®ã trªn thÞ trêng mµ doanh nghiÖp dù ®Þnh x©m nhËp, xem mÆt hµng ®ã ®ang ë vµo giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng. Chu kú nµy lµ tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña viÖc tiªu thô hµng ho¸ bao gåm bèn giai ®o¹n: th©m nhËp, ph¸t triÓn, b·o hoµ vµ suy tho¸i. ViÖc xuÊt nh÷ng mÆt hµng ®ang ë hai giai ®o¹n ®Çu (th©m nhËp, ph¸t triÓn) lµ thuËn lîi nhÊt. Tuy vËy, cã khi mÆt hµng ®· ë giai ®o¹n tho¸i trµo nhng nhê c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn tiªu thô (nh qu¶ng c¸o, c¶i tiÕn hÖ thèng tæ chøc tiªu thô, khuyÕn m¹i, gi¶m gi¸…) ngêi ta vÉn cã thÓ ®Èy m¹nh ®îc s¶n xuÊt. - Ngoµi ra, ®Ó lùa chän mÆt hµng kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt tíi mét yÕu tè n÷a ®ã lµ tû gi¸ hèi ®o¸i thêi ®iÓm ®ã: nÕu tû gi¸ ®ång néi tÖ thÊp tøc lµ gi¸ trÞ cña ®ång néi tÖ lín th× thuËn lîi cho viÖc xuÊt khÈu do thu ®îc mét lîng ngo¹i tÖ lín h¬n. 3. Lùa chän thÞ trêng xuÊt khÈu: Doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh x¸c ®Þnh thÞ trêng mµ m×nh ®Þnh kinh doanh ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸ch thøc th©m nhËp thÞ trêng sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. §Ó chän ®îc thÞ trêng thÝch hîp doanh nghiÖp ph¶i dùa vµo mét sè tiªu thøc nh : môc ®Ých kinh doanh cô thÓ cña c«ng ty, møc ®é c¹nh tranh, c¸c chØ tiªu kinh tÕ (tæng s¶n phÈm quèc d©n, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi, tû gi¸ hèi ®o¸i, møc ®é l¹m ph¸t, ..), vÞ trÝ ®Þa lý, quan hÖ chÝnh trÞ, th¬ng m¹i cña quèc gia ®ã víi thÕ giíi, møc ®é æn ®Þnh chÝnh trÞ – x· héi ®Ó tiÕn hµnh so s¸nh tõ ®ã chän ra mét hoÆc mét nhãm thÞ trêng lµm thÞ trêng môc tiªu mµ doanh nghiÖp sÏ híng vµo. 4. Lùa chän b¹n hµng: Cã thÓ hiÓu b¹n hµng ë ®©y lµ lµ ®èi t¸c lµm ¨n, ngêi cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt, cung øng ®Çu vµo cho xuÊt khÈu, tµi trî vèn-tÝn dông, liªn doanh liªn kÕt… 8 Khi ®· lùa chän ®îc thÞ trêng, mÆt hµng kinh doanh, sÏ cã rÊt nhiÒu ®èi t¸c muèn hîp t¸c víi doanh nghiÖp nhng doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh lùa chän b¹n hµng phï hîp vµ ®¸ng tin cËy ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kinh doanh cña m×nh. Doanh nghiÖp cã thÓ dùa vµo sù qu¶ng c¸o hoÆc sù tù gi¸c giíi thiÖu cña hä ®ång thêi ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tra b¹n hµng theo nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ ph¶i n¾m ®îc môc ®Ých cña b¹n hµng ®ã lµ g×, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, s¶n phÈm vµ chÊt lîng còng nh quan ®iÓm cña hä vÒ “ch÷ tÝn” trong kinh doanh víi b¹n hµng. ViÖc lùa chän b¹n hµng cã c¨n cø khoa häc lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh song nã còng phô thuéc nhiÒu vµo kinh nghiÖm cña ngêi giao dÞch. V× vËy, khi lùa chän ®èi t¸c giao dÞch tèt nhÊt lµ lùa chän ®èi t¸c trùc tiÕp tr¸nh nh÷ng ®èi t¸c trung gian, trõ trêng hîp doanh nghiÖp muèn th©m nhËp vµo thÞ trêng míi mµ m×nh cha cã kinh nghiÖm. 5. LËp ph¬ng ¸n kinh doanh: Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ thu lîm ®îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ trêng, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh lËp ph¬ng ¸n kinh doanh ®Ó ®Þnh híng c¸c môc tiªu cÇn ®¹t ®Õn. ViÖc nµy bao gåm c¸c bíc sau: + §¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ trêng vµ th¬ng nh©n: Trong bíc nµy, ngêi lËp ph¬ng ¸n kinh doanh ph¶i rót ra nh÷ng nÐt tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh thÞ trêng, ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n mµ doanh nghiÖp sÏ gÆp ph¶i trong kinh doanh. + Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn, vµ ph¬ng thøc kinh doanh: Dùa trªn nh÷ng sè liÖu vµ ®¸nh gi¸ tríc ®Êy ®Ó ®a ra sù lùa chän thÝch hîp víi hoµn c¶nh, kh¶ n¨ng cña doanh nghÞªp. + §Ò ra môc tiªu cô thÓ cho ph¬ng ¸n kinh doanh nh: thÞ trêng doanh nghiÖp sÏ th©m nhËp, sè lîng hµng ho¸ b¸n trªn thÞ trêng ®ã lµ bao nhiªu, møc gi¸ ban ®Çu, vÒ sau cña thÞ trêng, doanh thu, lîi nhuËn… + C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn: C¸c biÖn ph¸p nµy sÏ lµ nh÷ng c«ng cô ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra. V× vËy, hiÖu qña kinh doanh cña doanh nghiÖp phô thuéc rÊt lín vµo c¸c c«ng cô ®ã. C¸c biÖn ph¸p ®ã bao gåm: ð Nh÷ng biÖn ph¸p ngoµi níc nh: ®Èy m¹nh qu¶ng c¸o, khuyÕch tr¬ng ë c¸c thÞ trêng môc tiªu, lËp chi nh¸nh ë níc ngoµi, më réng m¹ng líi ®¹i lý… ð Nh÷ng biÖn ph¸p trong níc nh ®Çu t vµo s¶n xuÊt, c¶i tiÕn mÉu m·, chÊt lîng, ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm, tiÕn hµnh hîp t¸c liªn doanh víi c¸c c«ng ty kh¸c, t¨ng gi¸ thu mua nguyªn vËt liÖu ®Ó khuyÕn khÝch chÊt lîng ®Çu vµo tèt h¬n… + §¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña ph¬ng ¸n kinh doanh qua mét sè c¸c chØ tiªu : chØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ, chØ tiªu hoµ vèn, chØ tiªu tû suÊt doanh thu vµ chØ tiªu ®iÓm hoµ vèn. 9 Sau khi ph¬ng ¸n kinh doanh ®îc lËp ra, ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i cè g¾ng huy ®éng nç lùc cña tËp thÓ nh©n viªn ®Ó hoµn thµnh tèt ph¬ng ¸n lËp ra. 6. T¹o nguån hµng xuÊt khÈu: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ cã hai kh©u liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau, ®ã lµ thu mua, huy ®éng ®Çu vµo hµng xuÊt khÈu tõ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong n íc vµ ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu víi níc ngoµi. Thu mua ®Çu vµo hµng xuÊt khÈu t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt cho viÖc xuÊt khÈu hµng hãa ®ång thêi t¹o c¬ së ch¾c ch¾n cho viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. Th«ng qua viÖc nghiªn cøu nguån hµng, doanh nghiÖp cã thÓ n¾m ®îc kh¶ n¨ng cung cÊp hµng xuÊt khÈu cña c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi ngµnh, trong ®Þa ph¬ng vµ ngoµi ®Þa ph¬ng, quèc doanh vµ t nh©n ®Ó khai th¸c thu mua hµng cho xuÊt khÈu. Cã hai ph¬ng ph¸p nghiªn cøu nguån hµng: - Ph¬ng ph¸p lÊy mÆt hµng lµm ®¬n vÞ nghiªn cøu: Ngêi ta thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu kh¶ n¨ng xuÊt khÈu vµ tiªu thô cña tõng mÆt hµng, sau ®ã lµm phiÕu theo dâi ®èi víi tõng mÆt hµng víi nh÷ng kho¶n môc nh : Yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ s¶n lîng, gi¸ trÞ ; c¸c nguån hµng ®· cã quan hÖ (vÒ s¶n lîng, gi¸ trÞ) ; c¸c nguån hµng cha cã quan hÖ (vÒ s¶n lîng, gi¸ trÞ) ; qua ®ã biÕt ®îc kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, nhu cÇu xuÊt khÈu, lîng thõa thiÕu ®èi víi tõng mÆt hµng. - Ph¬ng ph¸p lÊy c¬ së s¶n xuÊt lµm ®¬n vÞ nghiªn cøu : Theo ph¬ng ph¸p nµy ngêi ta theo dâi n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ cung øng s¶n phÈm cña tõng c¬ së s¶n xuÊt. N¨ng lùc nµy thÓ hiÖn th«ng qua c¸c chØ tiªu: Sè lîng vµ chÊt lîng hµng cung øng hµng n¨m, gi¸ thµnh, t×nh h×nh trang thiÕt bÞ, tr×nh ®é kü thuËt, tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý… Ph¬ng ph¸p nµy gióp ta n¾m ®îc t×nh h×nh cña tõng xÝ nghiÖp, cña tõng ®Þa ph¬ng nhng l¹i kh«ng n¾m ®îc t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña tõng mÆt hµng. Do vËy, trong kinh doanh xuÊt khÈu, ngêi ta thêng dïng kÕt hîp c¶ hai ph¬ng ph¸p ®Ó bæ xung lÉn nhau. Sau khi nghiªn cøu nguån hµng, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän c¸c ph¬ng thøc giao dÞch hµng xuÊt khÈu víi ®¬n vÞ “ ch©n hµng ”(®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i) hoÆc tæ chøc s¶n xuÊt vµ tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó phôc vô xuÊt khÈu (®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt). Nh vËy, ®Ó t¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cho s¶n xuÊt, cã thÓ thu gom hoÆc ký kÕt hîp ®ång thu mua víi c¸c ch©n hµng, víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Tuú theo ®Æc ®iÓm tõng nguån hµng, ngêi ta cã thÓ tæ chøc s¶n xuÊt hoÆc ký kÕt hîp ®ång thu mua, kÕt hîp víi híng dÉn kü thuËt. Víi xu híng gi¶m xuÊt khÈu s¶n phÈm th«, nhiÒu doanh 10 nghiÖp s¶n xuÊt hoÆc ngo¹i th¬ng thêng tæ chøc s¬ chÕ hoÆc chÕ biÕn nh»m t¨ng gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu. 7. C«ng t¸c giao dÞch ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång: 7.1/ Giao dÞch ®µm ph¸n: Ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n ngo¹i th¬ng cã thÓ ®îc thùc hiÖn th«ng qua nhiÒu ph¬ng thøc giao dÞch kh¸c nhau. Mçi ph¬ng thøc cã nh÷ng ®Æc ®iÓm, yªu cÇu nghiÖp vô kh¸c nhau. Tuú thuéc vµo mÆt hµng dù ®Þnh xuÊt khÈu, ®èi tîng giao dÞch, thêi gian giao dÞch, n¨ng lùc cña ngêi tiÕn hµnh giao dÞch mµ cã quyÕt ®Þnh lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch cho phï hîp nhÊt. §µm ph¸n lµ ho¹t ®éng bªn mua vµ bªn b¸n tiÕn hµnh trao ®æi, tho¶ thuËn, quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô ®èi víi nhau trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång. Cã hai ph¬ng ph¸p ®µm ph¸n sau: - §µm ph¸n trùc tiÕp: Lµ ho¹t ®éng dÞch mµ ngêi mua vµ ngêi b¸n trùc tiÕp gÆp gì ®Ó quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn trong mua b¸n, giao dÞch vÒ hµng ho¸, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn thanh to¸n víi nhau. Mçi khi tho¶ thuËn xong mét ®iÒu kho¶n nµo ®ã, hai bªn sÏ ghi l¹i b»ng v¨n b¶n ®Ó lµm b»ng chøng. HiÖn nay ph¬ng thøc nµy ®îc sö dông kh¸ phæ biÕn ®ßi hái ngêi thùc hiÖn c«ng t¸c nµy ph¶i thêng xuyªn cã sù n©ng cao kinh nghiÖm, tr×nh ®é ®µm ph¸n, trau dåi kiÕn thøc chuyªn m«n ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ ®éng tríc ®èi t¸c giao dÞch. - §µm ph¸n gi¸n tiÕp: Lµ ph¬ng thøc giao dÞch mµ ngêi b¸n vµ ngêi mua kh«ng trùc tiÕp gÆp nhau mµ tiÕn hµnh trao ®æi c¸c yªu cÇu, quy ®Þnh c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña nhau th«ng qua th tõ, ®iÖn tÝn. Ph¬ng thøc nµy bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh: hái gi¸, b¸o gi¸, chµo hµng, hoµn gi¸, chÊp nhËn, x¸c nhËn. 7.2/ Ký kÕt hîp ®ång: Sau khi kÕt thóc ®µm ph¸n, c¸c bªn mua – b¸n tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång. Hîp ®ång lµ sù tho¶ thuËn trong ®ã c¸c bªn cam kÕt viÖc thùc hiÖn mét hoÆc mét sè nghÜa vô nµo ®ã vµ ®îc hëng nh÷ng quyÒn lîi t¬ng øng. Hîp ®ång cã thÓ ®îc tháa thuËn b»ng miÖng hoÆc b»ng v¨n b¶n, th«ng thêng h×nh thøc v¨n b¶n ®îc sö dông nhiÒu h¬n. C«ng t¸c chuÈn bÞ ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu lµ hÕt søc quan träng ®Ó ®¶m b¶o ®îc quyÒn lîi tèi ®a cña doanh nghiÖp. C¸c lo¹i hîp ®ång ®îc sö dông thêng c¨n cø vµo hîp ®ång mÉu ®Ó x©y dùng, ngoµi ra, tuú tõng lo¹i hµng ho¸ hoÆc dÞch vô kh¸c nhau mµ cã thÓ bæ sung hoÆc bá ®i mét sè kho¶n cho phï hîp. Trong kinh doanh quèc tÕ, tuú thuéc vµo lo¹i h×nh kinh doanh mµ chóng ta cã c¸c lo¹i hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, hîp ®ång uû th¸c xuÊt khÈu, hîp ®ång gia c«ng hµng ho¸. Ngoµi ra cßn cã hîp ®ång xuÊt khÈu mét sè lo¹i hµng ho¸ nh: thiÕt bÞ toµn bé, chuyÓn giao c«ng nghÖ…C¸c lo¹i hîp ®ång nµy ngoµi c¸c ®iÒu kho¶n nh trªn cßn cã mét sè c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ kh¸c biÖt. 11 8. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu: Sau khi ký kÕt hîp ®ång, c¸c bªn sÏ bíc vµo tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång. Trong qu¸ tr×nh nµy, cÇn lµm râ néi dung tr¸ch nhiÖm vµ tr×nh tù c«ng viÖc ph¶i lµm, yªu cÇu thóc giôc ®èi ph¬ng thùc hiÖn c¸c nghÜa vô trong hîp ®ång, tr¸nh ®Ó x¶y ra sai sãt g©y nªn thiÖt h¹i. Tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång bao gåm c¸c bíc: - Bíc 1- KiÓm tra L/C: NÕu hîp ®ång xuÊt khÈu tho¶ thuËn thanh to¸n b»ng ph¬ng ph¸p tÝn dông chøng tõ, sau khi ký kÕt hîp ®ång, ngêi xuÊt khÈu sÏ ph¶i ®«n ®èc ngêi nhËp khÈu ë níc ngoµi më L/C ®óng h¹n vµ ®óng néi dung nh hîp ®ång ®· quy ®Þnh. Sau khi nhËn ®îc L/C, ngêi xuÊt khÈu ph¶i kiÓm tra, so s¸nh víi néi dung vµ ®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång, nÕu cã chç nµo cha phï hîp th× ph¶i yªu cÇu bªn kia söa ch÷a b»ng v¨n b¶n. Cã L/C trong tay, ngêi xuÊt khÈu tiÕn hµnh lµm nh÷ng c«ng viÖc tiÕp theo ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång. - Bíc 2- Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu: C¸c doanh nghiÖp chØ ph¶i xin giÊy phÐp xuÊt khÈu tõng l« hµng tõ Bé th¬ng m¹i vµ Tæng côc h¶i quan, song ph¶i chó ý ®Õn danh môc hµng ho¸ mµ Nhµ níc quy ®Þnh nh: + Danh môc hµng ho¸ cÊm xuÊt khÈu, nhËp khÈu: ma tuý, vò khÝ, tµi nguyªn rõng (®éng vËt quý hiÕm, gç quý…). + Danh môc hµng ho¸ t¹m dõng xuÊt nhËp khÈu. + Danh môc hµng ho¸ qu¶n lý b»ng h¹n ng¹ch. + Danh môc hµng ho¸ ph¶i xin phÐp. - Bíc 3 - ChuÈn bÞ hµng ho¸: C¨n cø theo hîp ®ång ®· ký víi níc ngoµi, ngêi xuÊt khÈu cã nhiÖm vô chuÈn bÞ hµng ho¸ ®Ó xuÊt. C«ng viÖc nµy bao gåm c¸c kh©u : thu gom hµng ho¸, tËp trung thµnh l« hµng xuÊt khÈu, ®ãng gãi bao b×, kÎ ký m· hiÖu cho l« hµng… - Bíc 4 - Thuª tµu lu cíc: TÊt c¶ hµng ho¸ trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®Òu cÇn ®Õn ph¬ng tiÖn chuyªn chë. Trong ®ã 80 – 85% sè hµng ho¸ lµ chuyªn chë b»ng ®êng biÓn. ViÖc thuª tµu chuyªn chë cã thÓ do ngêi b¸n hoÆc ngêi mua ®¶m nhËn, tuú vµo c¸c ®iÒu kiÖn vµ ®iÒu kho¶n hai bªn ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång. Cã hai ph¬ng thøc thuª tµu : + Thuª tµu chuyÕn: Lµ viÖc thuª toµn bé con tµu ®Ó chë mét l« hµng mµ hai bªn ký kÕt, tµu ®i tõ c¶ng nµy ®Õn c¶ng kia theo yªu cÇu cña ngêi thuª tµu. + Thuª tµu chî: Lµ viÖc thuª mét phÇn hoÆc mét khoang cña tµu biÓn ®Ó chë hµng ho¸ cña ngêi thuª tµu. Tµu chî chuyªn ®i theo mét chuyÕn cè ®Þnh, cËp l¹i ë nh÷ng c¶ng nhÊt ®Þnh theo lÞch tr×nh ®· ®Þnh tríc vµ cíc phÝ thuª tµu tr¶ theo mét biÓu cíc ®Þnh s½n. Bªn chñ hµng cã thÓ trùc tiÕp hoÆc th«ng qua ®¹i lý, m«i giíi ®Ó tiÕp xóc víi chñ tµu vµ tiÕn hµnh thuª tµu. 12 - Bíc 5- KiÓm tra hµng ho¸: KiÓm tra chÊt lîng hµng xuÊt khÈu lµ mét kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. §©y lµ mét c«ng viÖc cÇn thiÕt vµ rÊt quan träng, gióp doanh nghiÖp lo¹i trõ ®îc rñi ro trong kinh doanh nh: hµng kh«ng ®¹t tiªu chuÈn, hµng thiÕu, hµng kh«ng ®óng chñng lo¹i… do ®ã dÔ ph¸ vì hîp ®ång hoÆc ph¶i båi thêng, ph¶i gi¶m gi¸ hµng b¸n… KiÓm tra chÊt lîng hµng ho¸ xuÊt khÈu cã hai h×nh thøc lµ: + KiÓm nghiÖm: lµ kiÓm tra vÒ phÈm chÊt, sè lîng, träng lîng, bao b×… + KiÓm dÞch: lµ kiÓm tra vÒ kh¶ n¨ng l©y lan bÖnh tËt ®èi víi hµng hãa lµ ®éng thùc vËt. ViÖc kiÓm nghiÖm vµ kiÓm dÞch ®îc tiÕn hµnh theo hai cÊp: CÊp c¬ së (lµ ë t¹i c«ng ty xuÊt khÈu) vµ ë cöa khÈu. KÕt thóc qu¸ tr×nh nµy, ngêi xuÊt khÈu sÏ ®îc cÊp giÊy chøng nhËn vÒ phÈm chÊt vµ sù kiÓm dÞch ®èi víi hµng hãa. - Bíc 6 - Lµm thñ tôc h¶i quan: TÊt c¶ c¸c hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, qu¸ c¶nh, chuyÓn khÈu (kÓ c¶ ph¬ng tiÖn vËn t¶i qu¸ c¶nh) ®Òu ph¶i lµm thñ tôc h¶i quan. Thñ tôc h¶i quan lµ c«ng cô ®Ó qu¶n lý hµnh vi bu«n b¸n theo ph¸p luËt cña Nhµ níc ®Ó ng¨n chÆn c¸c hµnh vi bu«n lËu, trèn thuÕ… Thñ tôc h¶i quan bao gåm c¸c ho¹t ®éng sau: + Khai b¸o h¶i quan. + §a hµng ®Õn n¬i kiÓm tra. + TÝnh thuÕ vµ nép thuÕ h¶i quan. - Bíc 7 - Giao hµng lªn tµu: Thùc hiÖn ®iÒu kiÖn giao hµng trong hîp ®ång, ®Õn thêi h¹n giao hµng, bªn xuÊt khÈu ph¶i lµm thñ tôc vµ giao hµng cho bªn mua. PhÇn lín hµng ho¸ xuÊt khÈu cña níc ta ®îc vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn, ®êng s¾t, hoÆc container. - Bíc 8 - Mua b¶o hiÓm cho l« hµng xuÊt khÈu: Lµ viÖc chñ hµng ph¶i nép cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó ®îc ®Òn bï trong trêng hîp x¶y ra rñi ro vÒ hµng ho¸ thuéc ph¹m vi ®îc b¶o hiÓm. Ngêi mua b¶o hiÓm sÏ ký hîp ®ång b¶o hiÓm víi c«ng ty b¶o hiÓm dùa trªn cuèn Incoterm. Cã hai lo¹i hîp ®ång b¶o hiÓm : + Hîp ®ång b¶o hiÓm chuyÕn: Ký cho tõng chuyÕn hµng. + Hîp ®ång b¶o hiÓm bao: Ký cho nhiÒu chuyÕn hµng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. - Bíc 9 - Lµm thñ tôc thanh to¸n: Thanh to¸n ®îc coi lµ kh©u träng t©m vµ lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña tÊt c¶ c¸c giao dÞch kinh doanh quèc tÕ. Do ®Æc ®iÓm bu«n b¸n víi níc ngoµi nªn thanh to¸n trong kinh doanh quèc tÕ phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi kinh doanh trong níc vµ bÞ rµng buéc bëi nhiÒu ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng thøc thanh to¸n. Cã mét sè ph¬ng thøc thanh to¸n th«ng dông nh sau: 13 + Ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn: Lµ ph¬ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt, trong ®ã kh¸ch hµng (ngêi tr¶ tiÒn) yªu cÇu Ng©n hµng cña m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cña m×nh cho ngêi kh¸c (ngêi hëng lîi) ë mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh + Ph¬ng thøc ghi sæ nî (Open account): Ngêi b¸n më mét tµi kho¶n (hoÆc mét quyÓn sæ) ®Ó ghi nî ngêi mua sau khi ngêi b¸n ®· hoµn thµnh giao hµng hoÆc dÞch vô, ®Õn tõng ®Þnh kú (th¸ng, quý, nöa n¨m) ngêi mua sÏ tr¶ tiÒn cho ngêi b¸n. + Ph¬ng thøc nhê thu (Collection of payment): Lµ mét ph¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ngêi b¸n sau khi hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng hoÆc cung øng dÞch vô cho kh¸ch hµng sÏ uû th¸c cho Ng©n hµng cña m×nh thu hé sè tiÒn ë ngêi mua trªn c¬ së hèi phiÕu cña ngêi b¸n ®a ra. + Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ (Letter of credit): Lµ mét sù tho¶ thuËn trong ®ã Ng©n hµng cña ngêi yªu cÇu më th tÝn dông sÏ tr¶ mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh cho ngêi hëng lîi sè tiÒn cña L/C hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ngêi nµy ký ph¸t trong ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi ngêi nµy xuÊt tr×nh cho Ng©n hµng mét bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh ®Ò ra trong th tÝn dông. 9. Gi¶i quyÕt tranh chÊp:(nÕu cã). Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, nÕu mét bªn thÊy kh«ng nhËn ®îc ®Çy ®ñ c¸c quyÒn lîi nh trong hîp ®ång th× cÇn lËp ngay hå s¬ khiÕu n¹i ®Ó khái bá lì thêi h¹n khiÕu n¹i. Trong trêng hîp nµy c¶ hai bªn ®Òu ph¶i cã th¸i ®é nghiªm tóc, thËn träng trong viÖc xem xÐt c¸c t×nh huèng x¶y ra. ViÖc gi¶i quyÕt ph¶i khÈn tr¬ng, kÞp thêi vµ cã lý. NÕu kh«ng ®i ®Õn thèng nhÊt trong qu¸ tr×nh hoµ gi¶i, c¶ hai bªn cã thÓ tiÕn hµnh khiÕu n¹i lªn Héi ®ång träng tµi quèc tÕ (nÕu cã tho¶ thuËn trong hîp ®ång) hoÆc t¹i Toµ ¸n quèc tÕ. III. thóc ®Èy xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp: 1. Kh¸i niÖm thóc ®Èy xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp: Thóc ®Èy xuÊt khÈu lµ tËp hîp c¸c biÖn ph¸p, c¸ch thøc mµ doanh nghiÖp sö dông nh»m lµm gia t¨ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¶ vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu, gi¸ trÞ xuÊt khÈu, thÞ trêng xuÊt khÈu, dùa trªn kh¶ n¨ng h¹n chÕ cña doanh nghiÖp (tµi chÝnh, lao ®éng, tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt…). Thóc ®Èy xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn kinh doanh xuÊt khÈu, gióp c¸c doanh nghiÖp n©ng cao lîi nhuËn kinh doanh, më réng quy m« ho¹t ®éng. 2. Néi dung cña thóc ®Èy xuÊt khÈu: Thóc ®Èy xuÊt khÈu thùc chÊt lµ ho¹t ®éng lµm cho xuÊt khÈu ®îc ®Èy m¹nh h¬n so víi t×nh tr¹ng tríc ®ã. Tuú thuéc vµo môc tiªu, chøc n¨ng, nhiÖm vô 14 còng nh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh mµ mçi doanh nghiÖp cã nh÷ng môc tiªu riªng cho ho¹t ®éng thóc ®Èy xuÊt khÈu. Mçi mét môc tiªu ®ã doanh nghiÖp sÏ lËp ra c¸c ph¬ng ¸n phï hîp. ë phÇn nµy, néi dung cña ho¹t ®éng thóc ®Èy xuÊt khÈu chØ kh¸c cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë nh÷ng bíc ®Çu nh nghiªn cøu thÞ trêng, nghiªn cøu mÆt hµng, lùa chän vµ t×m kiÕm b¹n hµng, lËp ph¬ng ¸n kinh doanh, cßn nh÷ng bíc sau nh ho¹t ®éng chuÈn bÞ nguån hµng, ®µm ph¸n, vËn chuyÓn, thanh to¸n… th× vÉn ®îc gi÷ nguyªn. C¸c môc tiªu ®ã cã thÓ lµ: * Doanh nghiÖp theo ®uæi môc tiªu më réng thÞ trêng cho nh÷ng chñng lo¹i hµng hãa nhÊt ®Þnh: Tríc tiªn, doanh nghiÖp sÏ ph¶i tiÕn hµnh thu thËp th«ng tin c¶ së cÊp vµ thø cÊp tõ nhiÒu nguån ®Ó t×m nh÷ng thÞ trêng ®ang cã nhu cÇu vÒ c¸c mÆt hµng mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh. Sau ®ã tiÕn hµnh xö lý th«ng tin phôc vô cho qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ trêng dù ®Þnh th©m nhËp vÒ c¸c mÆt nh: nhu cÇu cña nh÷ng thÞ trêng ®ã vÒ mÆt hµng mµ doanh nghiÖp dù ®Þnh kinh doanh, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cïng s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng ®ã, t×nh h×nh kinh tÕ – chÝnh trÞ, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi, kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng ®îc bao nhiªu nhu cÇu ®ã…Tõ ®ã ®¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ b¸n hµng ho¸ cña m×nh t¹i nh÷ng thÞ trêng ®ã vµ dù b¸o khèi lîng, doanh thu, lîi nhuËn cã thÓ thu ®îc. Cuèi cïng doanh nghiÖp sÏ tiÕn hµnh so s¸nh vµ lùa chän nh÷ng thÞ trêng hoÆc nh÷ng ph©n ®o¹n thÞ trêng mµ c«ng ty cã thÓ kinh doanh tèt, ®ång thêi lËp c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh thÝch hîp cho tõng thÞ trêng. * NÕu doanh nghiÖp theo ®uæi môc tiªu t¨ng thÞ phÇn t¹i nh÷ng thÞ trêng nhÊt ®Þnh, doanh nghiÖp sÏ híng vµo c¸c chÝnh s¸ch gi¸ c¶ “ mÒm dÎo” b»ng c¸ch t×m kiÕm nguån hµng cã gi¸ thÊp, chi phÝ liªn quan nhá nh»m ®¹t hiÖu qu¶ xuÊt khÈu theo quy m«, ®ång thêi thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p t¨ng cêng khuyÕn m¹i, qu¶ng c¸o vµ c¸c dÞch vô sau b¸n ®Ó thu hót nhiÒu kh¸ch hµng, t¹o ®îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao. * Doanh nghiÖp theo ®uæi môc tiªu n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu: N©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu lµ viÖc doanh nghiÖp ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh»m t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn thu ®îc trªn cïng mét lîng hµng ho¸ xuÊt khÈu. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh c¸c chÝnh s¸ch ®Çu vµo hîp lý, nh gi¶m chi phÝ (b»ng c¸ch nghiªn cøu vµ t×m kiÕm c¸c nguån hµng, thu mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo ë trong níc nÕu trong níc trong níc cã thÓ s¶n xuÊt ®îc, tr¸nh ph¶i nhËp khÈu tõ níc ngoµi lµm t¨ng thªm chi phÝ, hoÆc thu mua víi sè lîng lín nÕu kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cho phÐp nh»m thu hiÖu qu¶ theo quy m«…); c¶i tiÕn thiÕt bÞ , m¸y mãc, c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, gi¶m møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu, n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸… 15 * NÕu doanh nghiÖp theo ®uæi môc tiªu ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng xuÊt khÈu: ë môc tiªu nµy doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn theo hai c¸ch : ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng vµo nhiÒu thÞ trêng hoÆc chØ tËp trung vµo mét vµi thÞ trêng cô thÓ. Hai c¸ch nµy doanh nghiÖp ®Òu ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó t×m ra nh÷ng mÆt hµng mµ doanh nghiÖp cã thÓ kinh doanh, sau ®ã t×m hiÓu mÆt hµng ®ã vÒ nhu cÇu thÞ trêng, gi¸ c¶, t×nh h×nh cung – cÇu, nguån hµng cã thÓ thu mua, c¸ch thøc b¶o qu¶n, vËn chuyÓn, t×m vµ lùa chän ®èi t¸c lµm ¨n (cã thÓ ph¶i t¹o mèi quan hÖ míi hoÆc dùa vµo c¸c ®èi t¸c cò còng cã nhu cÇu nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng mµ doanh nghiÖp ®Þnh xuÊt khÈu…). Khi cã ®îc nguån hµng, b¹n hµng, doanh nghiÖp sÏ tiÕn hµnh c«ng viÖc cßn l¹i cña qu¸ tr×nh xuÊt khÈu ®· nãi ë trªn. * Víi trêng hîp doanh nghiÖp theo ®uæi môc tiªu t¨ng tèc ®é t¨ng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu: môc tiªu nµy nh»m b¸n ®îc nhiÒu hµng h¬n n÷a víi tèc ®é ngµy cµng cao. Muèn vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng mÆt hµng doanh nghiÖp cã lîi thÕ, còng nh ph¶i dù ®o¸n t×nh h×nh biÕn ®éng cña nh÷ng mÆt hµng ®ã ë thÞ trêng thÕ giíi ®Ó cã nh÷ng ®èi phã kÞp thêi, tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p qu¶ng c¸o, khuyÕch tr¬ng s¶n phÈm vµ cã u ®·i cho nh÷ng kh¸ch hµng cò, thùc hiÖn tèt c¸c dÞch vô sau b¸n ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh, tõ ®ã t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp lªn cao. * Doanh nghiÖp thùc hiÖn môc tiªu ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc xuÊt khÈu: §a d¹ng ho¸ h×nh thøc xuÊt khÈu gióp doanh nghiÖp h¹n chÕ nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, ®ång thêi gióp doanh nghiÖp cã thÓ x©m nhËp vµo nh÷ng thÞ trêng khã tÝnh còng nh nh÷ng thÞ trêng cã sù b¶o hé chÆt chÏ cña chÝnh phñ. Víi môc tiªu nµy, doanh nghiÖp ph¶i t×m hiÓu kü c¸c thÞ trêng, x¸c ®Þnh xem h×nh thøc nµo doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông ®Ó x©m nhËp thÞ trêng ®ã, mÆt hµng nµo sÏ ¸p dông thµnh c«ng h×nh thøc xuÊt khÈu nµo. Khi lùa chän ®îc h×nh thøc xuÊt khÈu phï hîp, doanh nghiÖp sÏ lËp kÕ ho¹ch ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô theo nh÷ng h×nh thøc xuÊt khÈu ®ã. Mçi mét môc tiªu trªn muèn thùc hiÖn ®îc tèt, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng cña m×nh phï hîp víi môc tiªu nµo, cã thÓ tuú tõng thêi ®iÓm kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp (vÒ tµi chÝnh, nh©n lùc..) cho phÐp thÝch hîp víi mét môc tiªu nµo ®ã. 3. C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu: Cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu song tuú thuéc vµo nhiÖm vô cô thÓ trong tõng giai ®o¹n cña mçi doanh nghiÖp, hay nh÷ng kh¶ n¨ng s½n cã mµ doanh nghiÖp chän cho m×nh nh÷ng biÖn ph¸p thóc ®Èy phï hîp. C¸c biÖn ph¸p ®ã cã thÓ lµ: 3.1/ Thu thËp th«ng tin, nghiªn cøu vµ dù b¸o thÞ trêng: 16 NÒn kinh tÕ níc ta ®ang vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc víi ph¬ng ch©m kinh doanh lµ “ chØ b¸n c¸i thÞ trêng cÇn, kh«ng b¸n c¸i doanh nghiÖp cã ”. Bëi vËy c«ng t¸c thu thËp th«ng tin vµ nghiªn cøu – dù b¸o thÞ trêng lµ kh©u v« cïng quan träng. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, mçi doanh nghiÖp nªn thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng sau: - TÝch cùc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thÞ trêng tiÕp xóc mét c¸ch trùc tiÕp víi thÞ trêng dù ®Þnh kinh doanh còng nh víi nh÷ng thÞ trêng mµ doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng ®Ó tõ ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng ph©n tÝch, ®é chÝnh x¸c trong dù ®o¸n, xö lý th«ng tin vµ ®a ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m øng phã kÞp thêi tríc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng. - T¨ng cêng h¬n n÷a tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé qu¶n lý, ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i tay nghÒ cho ngêi lao ®éng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. - LËp ph¬ng ¸n, kÕ ho¹ch trong ng¾n h¹n vµ dµi h¹n cô thÓ cho tõng lo¹i mÆt hµng, tõng lo¹i thÞ trêng mµ c«ng ty dù ®Þnh thóc ®Èy xuÊt khÈu. - §Ó ®¸p øng tèt nhu cÇu cña thÞ trêng níc ngoµi vµ thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng nªn tËp trung vµo mét sè ®iÓm: + §¸nh gi¸ t×nh h×nh xuÊt khÈu cña c¸c níc trªn thÕ giíi qua c¸c th«ng sè nh: x¸c ®Þnh khèi lîng mÆt hµng nµy cho tiªu dïng néi ®Þa cña c¸c níc ®ã, kim ng¹ch xuÊt khÈu, gi¸ trÞ xuÊt khÈu, doanh thu dù kiÕn cã thÓ ®¹t ®îc…Ngoµi ra cßn ph¶i xem xÐt chÝnh s¸ch hç trî cña c¸c ChÝnh Phñ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña níc nµy. + §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nhËp khÈu cña c¸c níc nµy th«ng qua: t×nh h×nh nhËp khÈu cña c¸c níc nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tèc ®é t¨ng trëng cña c¸c níc nµy, t×nh h×nh kinh doanh cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, x¸c ®Þnh môc ®Ých nhËp khÈu lµ phôc vô cho tiªu dïng hay chÕ biÕn… Qua kÕt qu¶ thu ®îc c¸n bé ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc xuÊt khÈu sÏ n¾m b¾t ®îc kh¸i qu¸t nhu cÇu thÞ trêng vÒ mÆt hµng kinh doanh trong t¬ng lai ®Ó qua ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p vµ híng ®i ®óng ®¾n cho m×nh. 3.2/ TiÕn hµnh thu mua vµ t¹o nguån hµng æn ®Þnh: C¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c nghiªn cøu, khuyÕn khÝch vµ t×m kiÕm c¸c nguån hµng cho xuÊt khÈu, ph¶i cã s½n hoÆc dù tr÷ mét nguån hµng kh¸c ®Ó kÞp thêi thay thÕ nÕu cã sù bÊt æn víi nguån tríc nh»m tr¸nh vµ h¹n chÕ tèi ®a viÖc thÊt tÝn víi b¹n hµng hoÆc nhu cÇu thÞ trêng t¨ng ®ét ngét vµ còng ®Ó gi¶m thiÓu c¸c rñi ro vÒ tµi chÝnh cho c«ng ty nh ph¶i båi thêng v× hµng giao trÔ, kh«ng ®óng chÊt lîng, kh«ng ®¸p øng tèt vµ ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt. 17 Doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn tÝch cùc trong ho¹t ®éng t×m kiÕm c¸c nguån hµng phôc vô cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ cho c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu. Ngoµi nh÷ng chÕ ®é khen thëng nh quy ®Þnh, doanh nghiÖp nªn trÝch mét phÇn lîi nhuËn cña mçi hîp ®ång mµ c¸n bé ®ã mang vÒ cho doanh nghiÖp ®Ó thëng cho c¸n bé ®ã. 3.3/ T¨ng nguån vèn phôc vô cho thóc ®Èy xuÊt khÈu: NÕu doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®ñ m¹nh th× cã thÓ tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu nh»m t¨ng cêng lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh, t¨ng thÞ trêng vµ thÞ phÇn cña c«ng ty. HoÆc nÕu doanh nghiÖp võa vµ nhá cã thÓ lùa chän nh÷ng ngµnh hµng u tiªn ®Ó tËp trung vµo ph¸t triÓn v× thóc ®Èy xuÊt khÈu cÇn mét lîng vèn rÊt lín ®Ó gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò v× vËy kh«ng thÓ thóc ®Èy mét c¸ch dµn tr¶i, dÔ gÆp rñi ro. Doanh nghÞªp cã thÓ huy ®éng vèn tõ c¸c nguån sau: - Vèn ®îc tÝch luü tõ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp: §©y lµ nguån vèn chÝnh vµ quan träng ®Ó më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho thóc ®Èy xuÊt khÈu. Khi huy ®éng nguån nµy doanh nghiÖp sÏ chñ ®éng h¬n trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu vµ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ do kh«ng ph¶i tr¶ l·i suÊt nh c¸c c¸ch huy ®éng kh¸c. - Vèn vay Ng©n hµng: Doanh nghiÖp cã thÓ vay vèn ng¾n h¹n, trung h¹n, hoÆc dµi h¹n víi c¸c møc l·i suÊt kh¸c nhau. Doanh nghÞªp ph¶i tÝnh to¸n kü lìng nªn vay nh thÕ nµo ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c kinh doanh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Ch¼ng h¹n, víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh mÆt hµng cã tÝnh thêi vô nh hµng n«ng s¶n c«ng ty nªn vay c¸c nguån vèn ng¾n h¹n vµ trung h¹n. - Vèn huy ®éng tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp: §©y lµ lîng vèn nhµn rçi kh¸ lín cã vai trß kh¸ quan träng gióp doanh nghiÖp chñ ®éng h¬n trong kinh doanh do thêi h¹n thanh to¸n nî cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng kh¾t khe nh t¹i c¸c Ng©n hµng. H¬n n÷a h×nh thøc nµy cßn gióp doanh nghiÖp huy ®éng ®îc mét c¸ch tèi ®a n¨ng lùc vµ lßng nhiÖt t×nh cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. - TËn dông vèn cña c¸c b¹n hµng: th«ng qua thanh to¸n tr¶ chËm hoÆc xin øng tríc vèn tríc khi xuÊt hµng doanh nghiÖp cã thÓ tËn dông ®îc thêi gian thanh to¸n chËm ®ã ®Ó huy ®éng vèn vµo viÖc kh¸c. 3.4/ Thùc hiÖn liªn doanh liªn kÕt: Doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn liªn kÕt, liªn doanh, hîp t¸c chÆt chÏ víi c¸c c«ng ty cã chung môc ®Ých, cã sù tiÕp nèi nhau nh ®Çu vµo cña c«ng ty nµy lµ ®Çu ra cña c«ng ty kia, hoÆc thùc hiÖn viÖc hç trî s¶n xuÊt gi÷a c¸c c«ng ty…®Ó cã sù phèi hîp tèt vµ ¨n ý nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu. 18 3.5/ C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i: Bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p nªu trªn, mçi doanh nghiÖp muèn thóc ®Èy xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ ph¶i tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, ho¹t ®éng ®ã cã ý nghÜa hÕt søc to lín ®Ó thu hót kh¸ch hµng quèc tÕ ®Õn víi nh÷ng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp m×nh. C¸c doanh nghiÖp nªn ®a s¶n phÈm xuÊt khÈu cña m×nh ra giíi thiÖu t¹i c¸c héi chî triÓn l·m quèc tÕ trong vµ ngoµi níc, tõ ®ã cã ®îc nhiÒu h¬n c¬ héi tiÕp xóc vµ ký kÕt hîp ®ång víi c¸c nhµ kinh doanh níc ngoµi. Doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh qu¶ng c¸o s¶n phÈm xuÊt khÈu cña m×nh qua c¸c b¸o, ®µi, tivi, c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng kh¸c, ®Æc biÖt lµ qua m¹ng Internet ®ång thêi còng nªn cã nh÷ng Ên phÈm cña riªng doanh nghiÖp m×nh ®Ó giíi thiÖu cho b¹n hµng hiÓu râ vÒ doanh nghiÖp, vÒ s¶n phÈm vµ cung c¸ch phôc vô cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp nªn thµnh lËp c¸c chi nh¸nh, c¸c c¬ së ®¹i diÖn t¹i mçi khu vùc thÞ trêng mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh kÕt hîp víi b¸n hµng t¹i ®ã nh»m giíi thiÖu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp m×nh vµ tËn dông tèt c¸c c¬ héi ký kÕt lµm ¨n víi ®èi t¸c. MÆt kh¸c doanh nghiÖp nªn cö nh©n viªn tham gia héi nghÞ, héi th¶o chuyªn ®Ò cã liªn quan ®Õn c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp gióp doanh nghiÖp t×m hiÓu kü h¬n c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ quyÕt ®Þnh míi cña Nhµ níc cã t¸c ®éng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc tíi c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp tõ ®ã chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh. 3.6/ BiÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu ®èi víi ngµnh hµng cô thÓ: Riªng ®èi víi ngµnh hµng n«ng – l©m – thuû s¶n: Muèn thóc ®Èy xuÊt khÈu th× mét biÖn ph¸p quan träng mµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn yÕu kÐm ®ã lµ ph¶i u tiªn ph¸t triÓn cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn, tËp trung vµo c«ng ®o¹n tinh chÕ ®Ó n©ng cao chÊt lîng vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu. C¸c c«ng ®o¹n s¬ chÕ vµ chÕ biÕn tiªu dïng t¹i chç cã thÓ sö dông c«ng nghÖ truyÒn thèng cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá. Cßn ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp lín ph¶i tiÕn hµnh c¶i tiÕn c«ng nghÖ, tËp trung vµo nh÷ng c«ng nghÖ tinh chÕ hiÖn ®¹i cã søc c¹nh tranh lín, n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng ®o¹n s¬ chÕ vµ b¶o qu¶n. KhuyÕn khÝch ®Çu t c«ng nghÖ chÕ biÕn nhá, s¬ chÕ, b¶o qu¶n n«ng s¶n g¾n víi vïng nguyªn liÖu nh»m gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn, sö dông tèt h¬n c«ng suÊt m¸y, duy tr× vµ n©ng cao chÊt lîng n«ng s¶n, ®ång thêi kÕt hîp gi÷a s¬ chÕ, b¶o qu¶n s¶n phÈm ë hé gia ®×nh víi tinh chÕ trong c¸c c¬ së ë ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp nh»m gi÷ ®îc chÊt lîng n«ng s¶n, sö dông triÖt ®Ó phô phÕ phÈm t¹i c¸c hé gia ®×nh, gi¶m cíc phÝ vËn chuyÓn vµ s¶n phÈm tinh chÕ g¾n víi thÞ trêng tiªu thô. 19 3.7/ Vai trß cña Nhµ níc trong thóc ®Èy xuÊt khÈu: Mét ®iÓm quan träng trong thóc ®Èy xuÊt khÈu ®ã lµ vai trß cña Nhµ níc trong c«ng t¸c nµy: Nhµ níc ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch hç trî, u ®·i, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn xuÊt khÈu ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng ngµnh mòi nhän, chñ lùc (dÖt may, giÇy dÐp, n«ng s¶n, thuû s¶n) nh: hç trî x©y dùng kÕt cÊu c¬ së h¹ tÇng, ®µo t¹o nguån nh©n lùc; cã c¸c chÝnh s¸ch u ®·i vÒ thuÕ, vÒ thuª ®Êt ®ai s¶n xuÊt hoÆc x©y dùng nhµ m¸y, hç trî tµi chÝnh – tÝn dông, thùc hiÖn c«ng b»ng vÒ ®èi xö gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ…; thµnh lËp côc xóc tiÕn th¬ng m¹i; cã nh÷ng quy ho¹ch, ®Þnh híng ®óng ®¾n cho ngêi n«ng d©n trong nh÷ng n¨m ®Çu trång c©y c«ng nghiÖp, thóc ®Èy viÖc thu mua hµng n«ng s¶n cho n«ng d©n khi thu ho¹ch, ®Æt møc gi¸ sµn hîp lý ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng ngêi n«ng d©n bÞ t th¬ng Ðp gi¸, ®Èy m¹nh h¬n n÷a vai trß cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n trong viÖc cè vÊn kinh tÕ cho ngêi n«ng d©n ®Ó tr¸nh nh÷ng vô viÖc ngêi d©n nhæ c©y c«ng nghiÖp (cµ phª, h¹t tiªu…) trång c©y kh¸c do thiÕu hiÓu biÕt vÒ thÞ trêng vµ thiÕu vèn ®Ó s¶n xuÊt, thu nhËp l¹i kh«ng cao. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ níc ph¶i t¨ng cêng h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng th«ng tin thÞ trêng nh: tæ chøc c¸c trung t©m t vÊn nh»m cung cÊp th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c, cËp nhËp nhÊt vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chÝnh trªn thÕ giíi. C¸c trung t©m nµy sÏ thu thËp vµ xö lý th«ng tin thu ®îc tõ c¸c nguån kh¸c nhau vµ tæng hîp l¹i thµnh nh÷ng th«ng tin thiÕt thùc díi d¹ng c¸c tin v¾n, b¶ng kª tæng hîp, biÓu ®å.. cung cÊp kÞp thêi, ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng, vÒ cung cÇu, gi¸ c¶ n«ng s¶n hµng hãa, gi¸ c¶ s¶n phÈm c«ng nghiÖp, thÞ hiÕu kh¸ch hµng ®Ó c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®a vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong níc vµ kÕ ho¹ch xuÊt nhËp khÈu, gióp nhµ s¶n xuÊt b¸m s¸t yªu cÇu thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. 4. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng thóc ®Èy xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp: §Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng thóc ®Èy xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp tiÕn hµnh ra sao, cÇn ph¶i dùa vµo mét sè chØ tiªu sau: 4.1/ ChØ tiªu ®Þnh tÝnh: Lµ nh÷ng chØ tiªu nh sè lîng c¸c mÆt hµng vµ lo¹i hµng kinh doanh, sè lîng c¸c thÞ trêng mµ doanh nghiÖp th©m nhËp, thÞ phÇn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng… §©y lµ nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng thóc ®Èy cña doanh nghiÖp dùa trªn môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®ã theo ®uæi trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. a) MÆt hµng kinh doanh: NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn thóc ®Èy xuÊt khÈu trªn c¬ së ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng xuÊt khÈu, khi ®ã chØ tiªu ®¸nh gi¸ sÏ lµ lîng c¸c mÆt hµng kinh doanh t¨ng thªm trªn mét hoÆc nhiÒu thÞ trêng cña doanh nghiÖp. ViÖc xÐt sè lîng mÆt hµng t¨ng thªm ph¶i ®îc thùc hiÖn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh mµ doanh nghiÖp ®Æt ra ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu cña m×nh. Sè lîng c¸c mÆt hµng t¨ng thªm ®ã sÏ ph¶n ¸nh 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan