Tài liệu Luận văn “hoàn thiện kế toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh và phân phối lợi nhuận tại công ty giao nhận kho vận ngoại thương “.

Lêi nãi ®Çu Môc ®Ých kinh doanh cña c¸c DN trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng quan t©m nhÊt lµ kÕt qu¶ kinh doanh vµ lµm thÕ nµo ®Ó kÕt qu¶ kinh doanh cµng cao cµng tèt. §iÒu ®ã phô thuéc vµo viÖc tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt hîp víi viÖc kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng cña DN vµ c¸c nh©n tè kh¸c. Nh-ng lµm thÕ nµo ®Ó c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c chñ DN vµ gi¸m ®èc cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt Êy ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ lùa chän c¸c ph-¬ng ¸n ®Çu t- cã hiÖu qu¶ nhÊt. §iÒu ®ã còng chØ cã thÓ dùa vµo th«ng tin kÕ to¸n cung cÊp míi ®¶m b¶o tÝnh trung thùc vµ ®¸ng tin cËy. V× vËy viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶, ph©n phèi kÕt qu¶ mét c¸ch khoa häc hîp lý vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña DN cã ý nghÜa quan träng kh«ng thÓ thiÕu kh«ng nh÷ng ®èi víi néi bé DN, víi c¬ quan qu¶n lý nhµ n-íc mµ cßn víi c¶ c¸c ®èi t-îng bªn ngoµi quan t©m ®Õn DN. NhËn thÊy viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn trong doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m, b¶n th©n em sau mét thêi gian t×m hiÓu lý luËn v¯ thùc tÕ, em ®± m³nh d³n chän ®Ò t¯i : “Hoµn thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn t¹i C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th-¬ng “. Víi thêi gian vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn khi thùc hiÖn ®Ò tµi ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong nhËn ®-îc sù gãp ý cña thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc ®Ó bµi viÕt ®-îc hoµn thiÖn h¬n. Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc, c¸c b¶ng biÓu, ®Ò tµi gåm ba ch-¬ng: Ch-¬ng 1 : C¬ së lý luËn vÒ kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn trong c¸c DN. Ch-¬ng 2 : Thùc tr¹ng kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn t¹i c«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th-¬ng (Vietrans) Ch-¬ng 3 : Ph-¬ng h-íng hoµn thiÖn kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn t¹i c«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th-¬ng. 1 Ch-¬ng 1 C¬ së lý luËn vÒ KÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn trong c¸c DN 1. Lý luËn chung vÒ kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi kÕt qu¶. 1.1 Néi dung kÕt qu¶ kinh doanh trong DN. 1.1.1 Kh¸i niÖm kÕt qu¶ kinh doanh. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ kÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi cïng cña DN trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quÝ, n¨m), lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi toµn bé chi phÝ cña c¸c ho¹t ®éng ®· ®-îc thùc hiÖn d-íi chØ tiªu l·i hoÆc lç. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cßn lµ chØ tiªu chÊt l-îng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ møc ®é tÝch cùc trªn c¸c mÆt cña DN. Ta cã c«ng thøc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ KD nh- sau : KÕt qu¶ KD = Thu nhËp - Chi phÝ KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®-îc h×nh thµnh tõ tæng hîp kÕt qu¶ kinh doanh cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kh¸c. KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ kÕt qu¶ ®-îc h×nh thµnh tõ c¸c nghiÖp vô ®Çu t- chøng kho¸n, gãp vèn liªn doanh, kinh doanh bÊt ®éng s¶n, cho vay vèn, l·i tiÒn göi… C«ng thøc x¸c ®Þnh : KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh = Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh KÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c lµ sè chªnh lÖch gi÷a c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c víi c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c. Ho¹t ®éng kh¸c lµ nh÷ng ho¹t ®éng cßn l¹i mµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh ch-a kÓ vµo ho¹t ®éng kinh doanh ë trªn, cã thÓ kÓ ®Õn c¸c ho¹t ®éng nh- thanh lý, nh-îng b¸n tµi s¶n cè ®Þnh, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, vÒ xö lý tµi s¶n thõa, thiÕu ch-a râ nguyªn nh©n… C«ng thøc x¸c ®Þnh : 2 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c = Thu nhËp kh¸c - Chi phÝ kh¸c * Vai trß cña lîi nhuËn trong DN. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DN lµ qu¸ tr×nh ®Çu t- chi phÝ vµo c¸c ho¹t ®éng vµ DN tiÕn hµnh ho¹t ®éng SXKD sau cïng lµ thu ®-îc tiÒn vÒ, t¹o thu nhËp cho DN. §©y lµ bé phËn quan träng quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña DN, ngoµi phÇn thu nhËp do tiªu thô s¶n phÈm, do DN s¶n xuÊt kinh doanh ra cßn cã thÓ cã thu nhËp tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ thu nhËp tõ ho¹t ®éng kh¸c. Thu nhËp cña DN cã liªn quan chÆt chÏ víi chi phÝ bá ra vµ lîi nhuËn sÏ ®¹t ®-îc. Tõ gãc ®é cña DN ®Ó xem xÐt cã thÓ thÊy r»ng thu nhËp cña DN lµ toµn bé c¸c kho¶n tiÒn thu ®-îc do c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt KD cña DN mang l¹i Thu nhËp cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng cña DN. Tr-íc hÕt, nã lµ nguån quan träng ®Ó ®¶m b¶o trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ SXKD, ®¶m b¶o cho DN cã thÓ tiÕp tôc t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n còng nh- cã thÓ t¸i s¶n xuÊt më réng, lµ nguån ®Ó DN cã thÓ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô víi Nhµ n-íc nh- nép c¸c kho¶n thuÕ theo qui ®Þnh, lµ nguån ®Ó ph©n chia c¸c quü, lîi nhuËn cho c¸c cæ ®«ng…NÕu thu nhËp Ýt hoÆc thu nhËp kh«ng ®ñ ®Ó trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ ®· bá ra sÏ ®-a ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña DN gÆp khã kh¨n, nÕu t×nh tr¹ng nµy kÐo dµi sÏ lµm cho DN kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng vµ tÊt yÕu sÏ dÉn tíi ph¸ s¶n. Tõ t Çm quan träng cña viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n hîp lý kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp ta ®i xem xÐt c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, v× chØ khi nµo c¸c cÊu thµnh cña kÕt qu¶ kinh doanh ®-îc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ vµ ®-îc xem xÐt mét c¸ch khoa häc ®óng vai trß th× khi ®ã kÕt qu¶ kinh doanh míi chÝnh x¸c ®-îc. 1.1.2 Néi dung vµ ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Nh- ta ®· biÕt cã rÊt nhiÒu ho¹t ®éng trong mét DN nh-ng ta cã thÓ chia chóng ra thµnh 3 nhãm nh- sau : - Ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸, dÞch vô : Lµ ho¹t ®éng chÝnh trong mét DN, 3 thùc hiÖn chøc n¨ng cña doanh nghiÖp vÒ tiªu thô vÒ hµng ho¸, lao vô dÞch vô… - Ho¹t ®éng tµi chÝnh : lµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t- tµi chÝnh cña DN - Ho¹t ®éng kh¸c : lµ c¸c ho¹t ®éng kh«ng mang tÝnh chÊt th-êng xuyªn t¹i DN. T-¬ng øng víi tõng ho¹t ®éng kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp còng bao gåm 3 bé phËn cÊu thµnh : - KÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD chÝnh. - KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh. - KÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c. Tæng hîp kÕt qu¶ 3 ho¹t ®éng trªn ta ®-îc kÕt qu¶ kinh doanh cña DN. 1.1.2.1 KÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh : Lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng tiªu thô vÒ s¶n phÈm hµng ho¸ lao vô, dÞch vô ®· thùc hiÖn. Nã lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô víi gi¸ vèn hµng b¸n, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý DN cña sè hµng ®· b¸n  KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau : KÕt qu¶ Doanh ho¹t ®éng = thu thuÇn SXKD - Gi¸ vèn hµng b¸n - Chi phÝ b¸n hµng - Chi phÝ QLDN Doanh ThuÕ tiªu Doanh ChiÕt khÊu Gi¶m gi¸ Hµng b¸n thu trªn thô ®Æc biÖt - th-¬ng m¹i - hµng b¸n - bÞ tr¶ l¹i thu thuÇn = ho¸ ®¬n thuÕ XK Trong ®ã : *Doanh thu trªn ho¸ ®¬n ®-îc chia ra hai tr-êng hîp : Tr-êng hîp 1 : §èi víi c¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu trªn ho¸ ®¬n lµ toµn bé tiÒn hµng cung cÊp dÞch vô (kh«ng bao gåm thuÕ GTGT), ngoµi ra doanh thu nµy cßn bao gåm c¶ trî gi¸, phô thu, phô tréi mµ c¬ së kinh doanh ®-îc h-ëng. 4 vÒ b¸n Tr-êng hîp 2 : NÕu c¬ së kinh doanh lµ ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp th× gi¸ thanh to¸n ®-îc coi lµ doanh thu trªn ho¸ ®¬n. *Gi¶m gi¸ hµng b¸n : Lµ sè tiÒn doanh nghiÖp gi¶m trõ cho ng-êi mua trªn gi¸ tho¶ thuËn do hµng ho¸ bÞ kÐm phÈm chÊt hoÆc kh«ng ®óng qui c¸ch, giao hµng kh«ng ®óng thêi gian, ®Þa ®iÓm ®· ®-îc qui ®Þnh trong hîp ®ång kinh tÕ hoÆc -u ®·i kh¸ch hµng mua s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô víi khèi l-îng lín. *TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i : Ph¶n ¸nh doanh thu cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do c¸c nguyªn nh©n vi ph¹m cam kÕt, vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ nh- : Hµng kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng qui c¸ch, chñng lo¹i.  ChiÕt khÊu th-¬ng m¹i : lµ kho¶n mµ ng-êi b¸n th-ëng cho ng-êi mua do trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®· tiÕn hµnh mua mét khèi l-îng lín hµng ho¸ vµ kho¶n gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n niªm yÕt v× mua khèi l-îng lín hµng ho¸ trong mét ®ît. ChiÕt khÊu th-¬ng m¹i ®-îc ghi trong c¸c hîp ®ång mua b¸n hoÆc c¸c cam kÕt vÒ mua, b¸n hµng. *ThuÕ kh«ng ®-îc hoµn tr¶ ë kh©u b¸n bao gåm : - ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt : Lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu ®¸nh vµo c¸c tæ chøc s¶n xuÊt, nhËp khÈu vµ kinh doanh dÞch vô thuéc diÖn nép thuÕ TT§B - ThuÕ xuÊt khÈu : lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu ®¸nh vµo hµng ho¸ xuÊt khÈu qua c¸c cöa khÈu vµ biªn giíi ViÖt nam. *TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n : Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸, thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô xuÊt khÈu b¸n trong kú. *Chi phÝ b¸n hµng : Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô nh- : chi phÝ vËn chuyÓn, ®ãng gãi, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ tiÒn l-¬ng, b¶o hiÓm cña nh©n viªn b¸n hµng… *Chi phÝ qu¶n lý DN : Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña DN nh- : Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý, c¸c kho¶n tiÒn l-¬ng phô cÊp, kho¶n trÝch theo l-¬ng, chi phÝ dông cô ®å dïng v¨n phßng, chi phÝ khÊu hao TSC§ ë bé phËn qu¶n lý, thuÕ m«n bµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. 5 C¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ®· ®-îc tÝnh ph©n bæ cho sè hµng ®· thanh to¸n trong kú 1.1.2.2 KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh. KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a c¸c kho¶n doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh víi c¸c kho¶n chi phÝ thuéc ho¹t ®éng tµi chÝnh. KÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh = Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh Trong ®ã : Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ sè tiÒn thu ®-îc tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu ttµi chÝnh nh- : + L·i cho vay; l·i tiÒn göi; l·i b¸n hµng tr¶ chËm; tr¶ gãp; l·i ®Çu t- tr¸i phiÕu; l·i vÒ chuyÓn nh-îng chøng kho¸n; l·i do b¸n ngo¹i tÖ; chiÕt khÊu thanh to¸n ®-îc h-ëng do mua hµng ho¸, dÞch vô; l·i cho thuª tµi chÝnh. + Thu nhËp tõ cho thuª tµi s¶n, cho ng-êi kh¸c sö dông tµi s¶n (B»ng s¸ng chÕ, nh·n hiÖu th-¬ng m¹i, b¶n quyÒn t¸c gi¶, phÇn mÒm vi tÝnh…). + Lîi nhuËn ®-îc chia tõ ho¹t ®éng liªn doanh; cæ tøc ®-îc h-ëng + Thu vÒ kho¶n chªnh lÖch b¸n ngo¹i tÖ, thu vÒ cho thuª tµi s¶n vµ c¸c h×nh thøc ®Çu t- dµi h¹n kh¸c. + Doanh thu nh-îng b¸n bÊt ®éng s¶n, gi¸ cho thuª ®Êt. Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh : Lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ®Çu t- kinh doanh vèn nh- : + Chi phÝ vÒ ho¹t ®éng tham gia LD (kh«ng tÝnh trÞ gi¸ vèn gãp) + Chi phÝ chøng kho¸n ng¾n vµ dµi h¹n, lç trong kinh doanh chøng kho¸n. + Chi liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho vay vèn, lç do ngo¹i tÖ, cßn vay vèn ph¶i tr¶. + Chi phÝ khÊu hao cña TSC§ cho thuª tµi chÝnh vµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña bÊt ®éng s¶n ®· b¸n. + TrÝch lËp vµ hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n 1.1.2.3 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c. 6 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c lµ sè chªnh lÖch gi÷a c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c víi c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c.  C«ng thøc x¸c ®Þnh : KÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c = Thu nhËp kh¸c - Chi phÝ kh¸c Trong ®ã : Thu nhËp kh¸c : Lµ c¸c kho¶n thu nhËp mµ DN kh«ng dù tÝnh tr-íc hoÆc lµ kho¶n thu x¶y ra mét c¸ch kh«ng ®Òu ®Æn th-êng xuyªn nh- : + Thu nhËp tõ nh-îng b¸n, thanh lý TSC§ + Kho¶n thu ®-îc ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ. + Thu ®-îc c¸c kho¶n nî khã ®ßi ®· xö lý nay l¹i ®ßi ®-îc. + Thu tõ c¸c kho¶n nî mµ kh«ng t×m ®-îc chñ nî (nî v¾ng chñ). + Thu nhËp quµ biÕu, quµ tÆng + C¸c kho¶n thu nhËp kinh doanh cña nh÷ng n¨m tr-íc bÞ bá sãt + C¸c kho¶n tiÒn th-ëng cña kh¸ch hµng liªn quan ®Õn tiªu thô hµng ho¸, s¶n phÈm, dÞch vô kh«ng tÝnh trong doanh thu…. + Xö lý tµi s¶n thõa + Kho¶n ®-îc gi¶m trõ thuÕ, miÔn thuÕ. Chi phÝ kh¸c : §©y lµ c¸c kho¶n chi phÝ hay thiÖt h¹i mang tÝnh kh«ng th-êng xuyªn vµ kh«ng thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng SXKD vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña DN : + Chi phÝ thanh lý, nh-îng b¸n TSC§, gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ khi thanh lý nh-îng b¸n. + Chi phÝ cho viÖc thu håi c¸c kho¶n nî ®· xo¸ sæ kÕ to¸n. + Kho¶n tiÒn bÞ ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ. + BÞ ph¹t thuÕ hay truy thu thuÕ. + C¸c kho¶n chi phÝ bá sãt ch-a ghi + C¸c chi phÝ ®Ó thu tiÒn ph¹t. + C¸c kho¶n chi phÝ bÞ nhÇm, bá sãt tõ c¸c kú kÕ to¸n tr-íc. 7 + C¸c kho¶n chi phÝ kh¸c. Sau khi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh tõng ho¹t ®éng tiÕn hµnh tæng hîp l¹i ta sÏ ®-îc kÕt qu¶ tæng hîp tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh cuèi cïng cña DN trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh vµ nã ®-îc biÓu hiÖn d-íi d¹ng l·i hoÆc lç. C«ng thøc : Lîi nhuËn ho¹t ®éng + = + tµi chÝnh 1.1.3 C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi kÕt qu¶ kinh doanh. Tæng lîi nhuËn c¸c ho¹t ®éng Lîi nhuËn ho¹t ®éng SXKD Lîi nhuËn ho¹t ®éng kh¸c Nh- ta ®· nªu ë trªn kÕt qu¶ kinh doanh cña DN th-êng bao gåm kÕt qu¶ tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kh¸c. Trong ®ã kÕt qu¶ thu ®-îc tõ ho¹t ®éng SXKD chÝnh lµ chØ tiªu c¬ b¶n, cã tû träng lín quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ tæng hîp cña DN. Cho nªn khi xem xÐt c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi kÕt qu¶ kinh doanh th× viÖc xem xÐt c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh lµ néi dung c¬ b¶n ®Ó trªn c¬ së phÊn ®Êu t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. KÕt qu¶ SXKD cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh h-ëng bëi hai nh©n tè : Doanh thu tiªu thô vµ chi phÝ kinh doanh. 1.1.3.1 ¶nh h-ëng cña doanh thu tiªu thô ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh Doanh thu tiªu thô ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña DN. NÕu c¸c nh©n tè kh¸c kh«ng thay ®æi th× doanh thu tiªu thô cµng lín cho ta kÕt qu¶ kinh doanh cµng cao vµ ng-îc l¹i. Nh- vËy, ®Ó cho kÕt qu¶ kinh doanh cña DN ®-îc chÝnh x¸c th× ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®¾n, chÆt chÏ doanh thu tiªu thô. Doanh thu tiªu thô lu«n bÞ ¶nh h-ëng bëi nhiÒu nh©n tè, nh÷ng nh©n tè nµy ¶nh h-ëng gi¸n tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña DN qua doanh thu. Sau ®©y lµ mét sè nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h-ëng tíi doanh thu :  C¸c nh©n tè ®Þnh l-îng : Khèi l-îng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ tiªu thô 8 Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i, tiªu thô hµng ho¸ lµ kh©u quan träng v× nã kÕt thóc qu¸ tr×nh l-u chuyÓn hµng ho¸. §èi víi doanh nghiÖp th-¬ng m¹i viÖc ®Èy m¹nh tiªu thô hµng ho¸, t¨ng doanh thu cã ý nghÜa rÊt quan träng. Nã gãp phÇn vµo viÖc ®¸p øng tho¶ m·n ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu tiªu dïng x· héi. Trong ph¹m vi doanh nghiÖp, t¨ng doanh thu lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó t¨ng lîi nhuËn nh»m t¸i s¶n xuÊt më réng vµ c¶i thiÖn ®êi sèng c¸n bé CNV. Lîi nhuËn lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp, chÝnh v× vËy ®ßi hái c¸c c¸n bé qu¶n lý l·nh ®¹o doanh nghiÖp ph¶i t×m ra mäi biÖn ph¸p t¨ng doanh thu vµ t¨ng lîi nhuËn. Më réng l-u chuyÓn hµng ho¸ lµ biÖn ph¸p quan träng t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp Th-¬ng M¹i, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng ng-êi lao ®éng. Më réng l-u chuyÓn hµng ho¸ lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng. §Ó lµm ®-îc ®iÒu ®ã th× ®ßi hái DN ph¶i nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Ó lùa chän ph-¬ng thøc mua hµng, b¸n hµng… cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cña DN m×nh ë tõng thêi kú ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Gi¸ c¶ hµng ho¸ tiªu thô còng ¶nh h-ëng ®Õn qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm. NÕu DN ®-a ra mét møc gi¸ phï hîp th× ®-îc ®«ng ®¶o ng-êi tiªu dïng chÊp nhËn, DN dÔ tiªu thô hµng ho¸ cña m×nh, sÏ lµm cho doanh thu t¨ng lªn. MÆt kh¸c nÕu gi¸ qu¸ cao th× ng-êi tiªu dïng sÏ kh«ng chÊp nhËn hµng ho¸ vµ hµng ho¸ cña doanh nghiÖp sÏ bÞ ø ®äng. NÕu gi¸ qu¸ thÊp sÏ lµm doanh thu tôt xuèng thËm chÝ doanh thu kh«ng bï ®¾p ®ñ nh÷ng chi phÝ ®· bá ra.  C¸c nh©n tè ®Þnh tÝnh : ChÊt l-îng hµng ho¸ vµ kÕt cÊu hµng ho¸. ChÊt l-îng hµng ho¸ tiªu thô lµ mét yÕu tè quan träng bËc nhÊt trong viÖc thóc ®Èy hay k×m h·m c«ng t¸c tiªu thô hµng ho¸. ChÊt l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ cao kh«ng chØ lµm t¨ng khèi l-îng tiªu thô mµ cßn cã thÓ n©ng gi¸ b¸n t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng doanh thu. ViÖc ®¶m b¶o chÊt l-îng sÏ lµm t¨ng ®-îc lßng tin cña kh¸ch hµng ®èi víi DN, lµ uy tÝn cña DN trªn thÞ tr-êng. §Ó ®¶m b¶o hµng ho¸ cã chÊt l-îng cao th× ngay tõ kh©u lùa chän nguån hµng DN ®· ph¶i thËn träng t×m nh÷ng nguån hµng cã uy tÝn, tho¶ m·n nhu cÇu ng-êi tiªu 9 dïng vÒ mäi mÆt. Sau ®ã lµ c«ng t¸c l-u tr÷ b¶o qu¶n, ®ãng gãi ph¶i ®-îc thùc hiÖn tèt. §ã lµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸n bé qu¶n lý trong ®ã cã c¶ bé phËn kÕ to¸n. KÕt cÊu s¶n phÈm phï hîp ®-a ra tiªu thô còng ¶nh h-ëng tíi lîi nhuËn cña DN. Trong kinh doanh hiÖn nay c¸c DN th-êng ®-a ra thÞ tr-êng nhiÒu s¶n phÈm hµng ho¸ kh¸c nhau lµm ®a d¹ng hµng ho¸ tiªu thô, t¨ng doanh thu cho DN. C«ng t¸c tæ chøc b¸n hµng cña DN còng lµ mét nh©n tè thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiªu thô. Mét DN nÕu ¸p dông tæng hîp nhiÒu h×nh thøc b¸n nh- : B¸n bu«n, b¸n lÎ, b¸n ®¹i lý… tÊt yÕu sÏ b¸n ®-îc nhiÒu hµng ho¸ h¬n. Trong c¬ chÕ kinh doanh hiÖn nay th× c«ng t¸c Marketing, qu¶ng c¸o, chµo hµng, giíi thiÖu s¶n phÈm, th¸i ®é phôc vô kh¸ch hµng còng lµ nh÷ng nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña DN, v× vËy DN ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy c¸c c«ng t¸c ®ã. 1.1.3.2 ¶nh h-ëng cña gi¸ vèn hµng b¸n ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña DN. Trong DN gi¸ vèn hµng b¸n ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh, nã t¸c ®éng ng-îc chiÒu ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh. §Ó t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh cña DN ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®èi víi nh©n tè nµy. Gi¸ vèn hµng b¸n trong DN lµ gi¸ mua ‟ gi¸ tho¶ thuËn gi÷a DN víi ng-êi b¸n, nã phô thuéc vµo gi¸ c¶ thÞ tr-êng. V× vËy DN khã cã thÓ ®-a ra nh÷ng gi¸ mua, gi¸ b¸n theo ý chñ quan cña m×nh. ë ®©y viÖc gi¶m gi¸ vèn hµng b¸n chñ yÕu ®-îc thùc hiÖn b»ng c¸ch : ph¶i cã c«ng t¸c thu mua hµng tËn n¬i s¶n xuÊt kh«ng qua nhiÒu cÇu trung gian, m«i giíi, ph¶i cã quan hÖ tèt víi ng-êi cung cÊp t¹o ®-îc uy tÝn víi hä ®Ó hä cung cÊp hµng ho¸ cho DN mét c¸ch ®Òu ®Æn kÞp thêi vµ ®¶m b¶o c¶ vÒ sè l-îng, chÊt l-îng. 1.1.3.3 ¶nh h-ëng cña nh©n tè chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ QLDN Thùc chÊt ¶nh h-ëng cña nh©n tè nµy gièng víi ¶nh h-ëng cña nh©n tè gi¸ vèn hµng b¸n, xÐt vÒ c¶ møc ®é còng nh- tÝnh chÊt cña nã. Tuy nhiªn chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý DN lµ t¸c ®éng cña nhãm nh©n tè chñ quan trong c«ng t¸c qu¶n lý cña DN, v× vËy ®ßi hái c¸c DN ph¶i biÕt tiÕt kiÖm ®Õn 10 møc tèi ®a c¸c kho¶n chi phÝ trong qu¸ tr×nh hµng ho¸ ®-îc mua vµo vµ tiªu thô trªn thÞ tr-êng. §©y lµ yÕu tè cã thÓ coi lµ ®Æc tr-ng cña mçi DN ®Ó n©ng cao lîi nhuËn cña DN, nã lµ yÕu tè ®Ó DN c¹nh tranh víi c¸c DN kh¸c trªn thÞ tr-êng. 1.1.4 C¸c biÖn ph¸p n©ng cao kÕt qu¶ kinh doanh. Môc tiªu n©ng cao kÕt qu¶ kinh doanh lu«n lµ h-íng phÊn ®Êu cña DN. KÕt qu¶ kinh doanh lµ mét nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét DN. V× vËy ®Ó ®¹t ®-îc møc lîi nhuËn cao th× ®ßi hái c¸c DN ph¶i thùc hiÖn tèt mét sè biÖn ph¸p sau : 1.1.4.1 N©ng cao doanh thu b¸n hµng. N©ng cao doanh thu b¸n hµng lµ môc tiªu hµng ®Çu cña mäi DN. §Ó n©ng cao ®-îc doanh thu tiªu thô ®ßi hái c¸c DN thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau : a.Khai th¸c nguån hµng vµ ®Èy m¹nh b¸n ra . §Ó ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng vµ tiªu thô hµng ho¸ mét c¸ch hiÖu qu¶, DN ph¶i tæ chøc thu mua hµng ho¸ nhanh chãng, gi¶m chi phÝ mét c¸ch tèi ®a, gi¸ c¶ thÊp, mua tËn gèc vµ lùa chän nguån hµng æn ®Þnh. §èi víi DNTM nguån hµng cã vai trß quan träng, muèn khai th¸c tèt nguån hµng th× ph¶i nghiªn cøu thÞ tr-êng, nghiªn cøu nhu cÇu ng-êi tiªu dïng, tõ ®ã míi tæ chøc ®Æt hµng, thu mua, gia c«ng chÕ biÕn tiÕp nhËn nh÷ng mÆt hµng kinh doanh t¹o nguån hµng phong phó, æn ®Þnh. NÕu khai th¸c ®-îc nguån hµng tèt sÏ gi¶m chi phÝ thu mua mét c¸ch thÊp nhÊt tõ ®ã sÏ lµm t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh cña DN. MÆt kh¸c, gi¸ c¶ còng lµ mét yÕu tè c¬ b¶n ¶nh h-ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña DN. Do ®ã DN ph¶i lùa chän kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ c¶ phï hîp víi nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng nh»m môc ®Ých b¸n ®-îc hµng ho¸ víi khèi l-îng lín ®Ó t¨ng doanh thu. Ngoµi ra DN còng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Èy m¹nh tæng møc b¸n ra t¨ng c-êng c«ng t¸c Marketing, c¸c biÖn ph¸p khen th-ëng, khuyÕn khÝch ng-êi b¸n hµng, ng-êi mua hµng, hoµn thiÖn n©ng cao chÊt l-îng dÞch vô, phôc vô kh¸ch hµng ngµy mét tèt h¬n. b.T¨ng khèi l-îng, chÊt l-îng s¶n phÈm tiªu thô . 11 NÕu c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c kh«ng cã g× biÕn ®éng th× khèi l-îng s¶n phÈm tiªu thô ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn doanh thu vµ lîi nhuËn cña DN. Tuy khèi l-îng vµ chÊt l-îng s¶n phÈm tiªu thô phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh- : Tr×nh ®é trang thiÕt bÞ kü thuËt, tr×nh ®é tay nghÒ c«ng nh©n, qui m« s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh¶ n¨ng n¾m b¾t thÞ tr-êng…§Ó thùc hiÖn tèt ph-¬ng h-íng nµy th× DNTM kÕt hîp cïng DNSX ®-a ra ®Þnh h-íng : - Më réng mÆt hµng kinh doanh, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. - Thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸. 1.1.4.2 TiÕt kiÖm chi phÝ kinh doanh. H¹ thÊp chi phÝ kinh doanh g¾n liÒn víi nguyªn t¾c tiÕt kiÖm nh-ng kh«ng cã nghÜa lµ c¾t xÐn nh÷ng kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt phôc vô cho qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸. V× vËy viÖc h¹ thÊp chi phÝ cÇn cã tÝnh toµn diÖn, ngoµi viÖc h¹ thÊp chi phÝ th-¬ng m¹i th× ph¶i h¹ thÊp chi phÝ kinh doanh cña x· héi vµ ®¶m b¶o chÊt l-îng hµng ho¸ cho ng-êi tiªu dïng. C¸c biÖn ph¸p nh»m h¹ thÊp chi phÝ kinh doanh ph¶i g¾n liÒn víi t¨ng l-u chuyÓn hµng hãa, ph©n bæ tiªu thô, tæ chøc l-u chuyÓn hµng ho¸ hîp lý…®Ó t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh cña DN. Ngoµi ra ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ kinh doanh, DN ph¶i kÕt hîp gi÷a viÖc vËn dông qui luËt gi¸ trÞ, ®ßn bÈy kinh tÕ víi viÖc khuyÕn khÝch ®éng viªn mäi ng-êi, mäi bé phËn trong doanh nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ vµ gi¸m s¸t chi phÝ. Ngoµi viÖc h¹ thÊp chi phÝ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong DNTM lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®ang cÇn cã vèn. ViÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ chÝnh lµ tæ chøc tèt qu¸ tr×nh vËn ®éng l-u chuyÓn hµng ho¸, vßng quay vèn cµng nhanh lµ c¬ së cho viÖc më réng l-u chuyÓn, rót ng¾n thêi gian l-u th«ng hµng ho¸ trong x· héi. C¸c DN cÇn ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn b»ng c¸ch : Bè trÝ hîp lý c¬ cÊu tµi s¶n trong DN, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ®¸nh gi¸ TSC§ theo gi¸ thÞ tr-êng, xö lý c¸c tµi s¶n thõa, c¸c tµi s¶n hÕt thêi gian sö dông ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng vèn cè ®Þnh bÞ nhµn rçi kh«ng ®-a vµo sö dông trong khi vÉn ph¶i tÝnh khÊu hao. Bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh kÓ trªn cßn mét sè biÖn ph¸p kh¸c nh- : N¾m ch¾c c¸c nghiÖp vô thanh to¸n tiÒn tÖ ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng 12 ngõng s¶n xuÊt kinh doanh g©y ra nh÷ng kho¶n thiÖt h¹i lµm gi¶m kÕt qu¶ kinh doanh cña DN. Thùc hiÖn tèt c¸c hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt víi kh¸ch hµng, vµ c¸c ®èi t¸c trong vµ ngoµi n-íc. 1.2 Néi dung vµ nguyªn t¾c ph©n phèi lîi nhuËn. 1.2.1 ý nghÜa, t¸c dông cña viÖc ph©n phèi lîi nhuËn . Sau mét qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, DN thu ®-îc mét kho¶n lîi nhuËn nhÊt ®Þnh vµ ph¶i tiÕn hµnh ph©n phèi lîi nhuËn ®ã. Tuú thuéc vµo chÕ ®é Nhµ n-íc qui ®Þnh trong tõng thêi kú, qui ®Þnh qu¶n lý tµi chÝnh cña tõng doanh nghiÖp mµ lîi nhuËn cña DN ®-îc ph©n chia theo c¸c néi dung kh¸c nhau. Ph©n phèi lîi nhuËn lµ viÖc gi¶i quyÕt hµng lo¹t c¸c mèi quan hÖ gi÷a tÝch luü vµ tiªu dïng, gi÷a Nhµ n-íc, DN vµ tËp thÓ ng-êi lao ®éng. ViÖc ph©n phèi lîi Ých kinh tÕ ®óng ®¾n sÏ trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, sÏ t¹o cho DN cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh. VÒ phÝa nhµ n-íc : ViÖc ph©n phèi lîi nhuËn mét c¸ch thèng nhÊt, khoa häc gi÷a c¸c doanh nghiÖp sÏ gióp cho Nhµ n-íc ®¶m b¶o ®-îc nguån thu ng©n s¸ch vµ c«ng b»ng cho c¸c DN… VÒ phÝa ng-êi lao ®éng : NÕu c¸c DN x¸c ®Þnh chÝnh x¸c phÇn lîi nhuËn cña m×nh vµ thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch nhµ n-íc ®· ®Ò ra th× quyÒn lîi cña ng-êi lao ®éng ®-îc ®¶m b¶o vµ tõ ®ã khuyÕn khÝch ®-îc ng-êi lao ®éng nhiÖt t×nh tham gia lao ®éng s¶n xuÊt gãp phÇn x©y dùng DN m×nh ngµy mét ph¸t triÓn.  C¬ së ®Ó ph©n phèi lîi nhuËn : Lîi nhuËn cña DN ®-îc x¸c ®Þnh hµng th¸ng, hµng quÝ nh-ng chØ ®-îc x¸c ®Þnh duyÖt chÝnh thøc khi kÕt thóc niªn ®é kÕ to¸n n¨m d-¬ng lÞch. Nh-ng ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc ®Ých trong n¨m ph¶i c¨n cø vµo kÕ ho¹ch tiÕn hµnh t¹m ph©n phèi theo tû lÖ qui ®Þnh cña Nhµ n-íc. 1.2.2 Néi dung, nguyªn t¾c cña viÖc ph©n phèi. 13 Theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh (th«ng t- sè 64/1999 TT-BTC ngµy 07/06/1999 cña Bé Tµi ChÝnh) lîi nhuËn thùc hiÖn cña DNNN sau khi nép thuÕ thu nhËp DN ®-îc ph©n phèi theo tr×nh tù sau : 1) Bï kho¶n lç n¨m tr-íc kh«ng ®-îc trõ vµo lîi nhuËn tr-íc thuÕ 2) TiÒn thu vÒ sö dông vèn dïng bæ sung nguån vèn kinh doanh. 3) Tr¶ tiÒn ph¹t vi ph¹m ph¸p luËt Nhµ n-íc nh- : Vi ph¹m luËt thuÕ, luËt giao th«ng, luËt m«i tr-êng, luËt Th-¬ng M¹i vµ qui chÕ hµnh chÝnh… sau khi ®· trõ tiÒn båi th-êng tËp thÓ hoÆc c¸ nh©n g©y ra (nÕu cã) 4) Trõ c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®· chi nh-ng kh«ng ®-îc tÝnh vµo chi phÝ hîp lý khi x¸c ®Þnh thu nhËp chÞu thuÕ. 5) Chia l·i cho c¸c ®èi t¸c gãp vèn theo hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh (nÕu cã) 6) PhÇn lîi nhuËn cßn l¹i sau khi trõ ®i c¸c kho¶n (1,2,3,4,5) ®-îc ph©n phèi nh- sau : 6.1. TrÝch 10% vµo quÜ dù phßng tµi chÝnh. Khi sè d- cña quÜ nµy b»ng 25% vèn ®iÒu lÖ cña DN th× kh«ng trÝch n÷a. 6.2. TrÝch tèi thiÓu 50% vµo quÜ ®Çu t- ph¸t triÓn. 6.3. TrÝch 5% vµo quÜ dù phßng trî cÊp mÊt viÖc. Khi sè d- quÜ nµy ®¹t 6 th¸ng l-¬ng thùc hiÖn cña DN th× kh«ng trÝch n÷a. 6.4. §èi víi mét sè ngµnh ®Æc thï (nh- ng©n hµng th-¬ng m¹i, b¶o hiÓm…) mµ ph¸p luËt qui ®Þnh ph¶i trÝch lËp c¸c quÜ ®Æc biÖt tõ lîi nhuËn sau thuÕ th× DN trÝch lËp theo c¸c qui ®Þnh ®ã. 6.5. Chia l·i cæ phÇn trong tr-êng hîp ph¸t hµnh cæ phiÕu. 6.6. Lîi nhuËn cßn l¹i sau khi trÝch c¸c quÜ (6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5) ®-îc trÝch lËp quÜ khen th-ëng vµ quÜ phóc lîi, møc trÝch tèi ®a cho c¶ 2 quÜ b»ng: a) Ba th¸ng l-¬ng thùc hiÖn cho c¸c tr-êng hîp : - DN cã tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn kinh doanh n¨m nay b»ng hoÆc cao h¬n n¨m tr-íc. 14 - DN ®Çu t- ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t- më réng kinh doanh ®ang trong thêi gian ®-îc miÔn thuÕ thu nhËp DN theo luËt khuyÕn khÝch ®Çu t- trong n-íc nÕu cã tû suÊt lîi nhuËn thÊp h¬n n¨m tr-íc khi ®Çu t-. b) Hai th¸ng l-¬ng thùc hiÖn, nÕu tû suÊt lîi nhuËn n¨m nay thÊp h¬n n¨m tr-íc. Héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc gi¸m ®èc sau khi lÊy ý kiÕn tham gia cña ban chÊp hµnh c«ng ®oµn quyÕt ®Þnh tû lÖ ph©n chia sè tiÒn vµo mçi quÜ. Sè lîi nhuËn sau khi trÝch c¸c quü vÉn cßn d- th× chuyÓn hÕt vµo quü ®Çu t- ph¸t triÓn. Trªn c¬ së b¸o c¸o tµi chÝnh hµng quÝ vÒ sè lîi nhuËn thùc hiÖn, DN kª khai vµ nép thuÕ thu nhËp DN theo luËt ®Þnh, lîi nhuËn cßn l¹i t¹m ®-îc trÝch vµo c¸c quÜ qui ®Þnh ë trªn, nh-ng sè t¹m trÝch vµo c¸c quÜ kh«ng v-ît qu¸ 70% tæng lîi nhuËn sau thuÕ cña quÝ ®ã. KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®-îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sau khi quyÕt to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m cña DN ®-îc c«ng nhËn. Nh-ng ®Ó ®¶m b¶o cã thÓ sö dông kÞp thêi kÕt qu¶ kinh doanh cña DN cho c¸c môc ®Ých th× hµng kú DN t¹m ph©n phèi lîi nhuËn tµi chÝnh theo nguyªn t¾c kh«ng ®-îc ph©n phèi sö dông qu¸ sè kÕt qu¶ thùc tÕ trong kú h¹ch to¸n. *Nguyªn t¾c ph©n phèi lîi nhuËn . Lîi nhuËn cña DN trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc x¸c ®Þnh hµng th¸ng, hµng quÝ nh-ng chØ ®-îc xÐt duyÖt c«ng nhËn khi quyÕt to¸n n¨m ®-îc duyÖt. Do ®ã, ®Ó ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc, nguån thu cña c¸c bªn tham gia liªn doanh vµ ng-êi lao ®éng ®ång thêi trÝch lËp c¸c quÜ, viÖc ph©n phèi lîi nhuËn ®-îc tiÕn hµnh theo c¸c b-íc sau: B-íc 1 : T¹m ph©n phèi lîi nhuËn theo kÕ ho¹ch ®-îc tiÕn hµnh hµng th¸ng, quÝ trong n¨m. Sè t¹m ph©n phèi kh«ng ®-îc v-ît qu¸ sè lîi nhuËn trong kú. B-íc 2 : Cuèi n¨m kÕt chuyÓn lîi nhuËn cßn l¹i ch-a ph©n phèi n¨m nay sang lîi nhuËn ch-a ph©n phèi n¨m tr-íc. 15 B-íc 3 : Sang ®Çu n¨m sau, khi b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m tr-íc ®-îc duyÖt, x¸c ®Þnh sè lîi nhuËn ®-îc ph©n phèi chÝnh thøc kÕ to¸n tiÕn hµnh ®iÒu chØnh sè ®· t¹m ph©n phèi theo sè ®-îc duyÖt.  Trong qu¸ tr×nh ph©n phèi thu nhËp cña DN, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®-îc tÝnh nh- sau : ThuÕ thu nhËp DN : Lµ mét lo¹i thuÕ gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt, kinh doanh ph¸t triÓn vµ ®éng viªn mét phÇn thu nhËp vµo NSNN ®¶m b¶o sù ®ãng gãp c«ng b»ng, hîp lý gi÷a c¸c c¸ nh©n tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô cã thu nhËp. C¨n cø ®Ó tÝnh thuÕ thu nhËp lµ thu nhËp chÞu thuÕ vµ thuÕ suÊt. Thu nhËp chÞu thuÕ bao gåm c¸c thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô trong vµ ngoµi n-íc, thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh, thu nhËp ho¹t ®éng kh¸c. §Ó x¸c ®Þnh thuÕ thu nhËp ph¶i nép ta x¸c ®Þnh tæng thu nhËp chÞu thuÕ theo c«ng thøc : Tæng thuÕ thu nhËp chÞu thuÕ = Tæng thu ®Ó tÝnh thu nhËp chÞu thuÕ Chi phÝ - hîp lý + Thu nhËp chÞu thuÕ kh¸c Tõ ®ã x¸c ®Þnh sè thuÕ thu nhËp ph¶i nép trong n¨m : ThuÕ thu nhËp ph¶i nép = Tæng thu nhËp chÞu thuÕ ThuÕ suÊt x 2. yªu cÇu qu¶n lý vµ nhiÖm vô kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn trong DNTM. 2.1.Yªu cÇu qu¶n lý. 2.1.1.Yªu cÇu qu¶n lý kÕt qu¶ kinh doanh. KÕt qu¶ kinh doanh lµ chØ tiªu kinh tÕ v« cïng quan träng trong mçi DN. Nã liªn quan chÆt chÏ ®Õn chi phÝ bá ra vµ lîi nhuËn sÏ ®¹t ®-îc. §iÒu ®ã cho thÊy DN ph¶i qu¶n lý kÕt qu¶ kinh doanh sao cho phï hîp vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. 16 ViÖc qu¶n lý tèt kÕt qu¶ kinh doanh kh«ng ph¶i lµ mét c«ng viÖc ®¬n gi¶n, ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i tham gia tæ chøc qu¶n lý kÕt qu¶ kinh doanh mét c¸ch thËt chÆt chÏ vµ khoa häc. Muèn c«ng t¸c qu¶n lý kÕt qu¶ kinh doanh ®¹t kÕt qu¶ cao tr-íc hÕt ta ph¶i qu¶n lý tèt doanh thu vµ chi phÝ. Qu¶n lý cã hiÖu qu¶ doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i th-êng xuyªn theo dâi vµ ph¶n ¸nh mét c¸ch kÞp thêi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn doanh thu b»ng c¸ch tæ chøc theo dâi h¹ch to¸n trªn sæ s¸ch mét c¸ch hîp lý vµ khoa häc. KÕ to¸n ph¶n ¸nh trung thùc, kÞp thêi ®Çy ®ñ néi dung kinh tÕ (vµ sè liÖu) c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh ®Ó gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ n¾m ®-îc b¶n chÊt tõng nghiÖp vô kinh tÕ. ViÖc sö dông ®óng ®¾n c¸c chøng tõ còng rÊt cÇn thiÕt, bëi v× chøng tõ lµ c¬ së ph¸p lý cña mäi nghiÖp vô kinh tÕ vµ nh- hiÖn nay ¸p dông luËt thuÕ GTGT th× viÖc ®ã cµng trë nªn cÇn thiÕt, viÖc thùc hiÖn ®óng qui ®Þnh g¾n liÒn víi lîi Ých cña doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n khi xuÊt b¸n mét l« hµng ho¸ mµ kh«ng ph¶n ¸nh lªn ho¸ ®¬n th× l« hµng ®ã coi nh- kh«ng cã doanh thu, hoÆc hiÖn nay nÕu khi lËp ho¸ ®¬n mµ kh«ng ghi mét c¸ch chi tiÕt gi¸ b¸n ch-a thuÕ, thuÕ GTGT vµ tæng sè tiÒn thanh to¸n th× khi thuÕ doanh nghiÖp chÞu tÝnh thuÕ lµ gi¸ ng-êi mua ph¶i thanh to¸n. §ång thêi ®¬n vÞ mua hµng ho¸ kh«ng ®-îc khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo. Tõ ®ã ta thÊy ®-îc tÇm quan träng cña viÖc sö dông c¸c chøng tõ ho¸ ®¬n vµo viÖc qu¶n lý. ViÖc qu¶n lý doanh thu cã hiÖu qu¶, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c lµ qu¶n lý tèt ®-îc kÕt qu¶ kinh doanh. Qu¶n lý tèt chi phÝ kinh doanh ph¸t sinh trong doanh nghiÖp còng lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt, ph¶i qu¶n lý thËt chÆt chÏ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong doanh nghiÖp. Khi chi ph¶i cã sù c©n nh¾c kü. ViÖc h¹ thÊp chi phÝ, gi¶m tû suÊt chi phÝ ®Ó t¨ng kÕt qu¶ kinh doanh lµ môc tiªu cña mçi doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp nµo cã tû suÊt chi phÝ thÊp th× chøng tá doanh nghiÖp ®ã qu¶n lý tèt chi phÝ. Trong c¸c lo¹i chi phÝ th× chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ chi phÝ quan träng. NÕu chi phÝ nµy cµng nhá chøng tá doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. KÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng trong viÖc qu¶n lý chi phÝ, kÕ to¸n 17 lu«n ph¶i t×m ra cho doanh nghiÖp mét tû lÖ chi phÝ thÊp phï hîp, cã nh- vËy míi ng¨n chÆn ®-îc t×nh tr¹ng l·ng phÝ chi tiªu bÊt hîp lý. C¸c chi phÝ ph¸t sinh ph¶i ®-îc ph¶n ¸nh ®óng ®ñ, kÞp thêi vµo sæ s¸ch chøng tõ kÕ to¸n, tr¸nh t×nh tr¹ng th©m hôt chi tiªu kh«ng cã c¬ së. Trong viÖc qu¶n lý kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp th× viÖc qu¶n lý tèt kÕt qu¶ kinh doanh ë c¸c ®¬n vÞ bé phËn còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc h¹ thÊp chi phÝ, t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. 2.1.2.Yªu cÇu qu¶n lý ph©n phèi lîi nhuËn . Sau khi x¸c ®Þnh vµ qu¶n lý tèt kÕt qu¶ kinh doanh th× yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i ph©n phèi lîi nhuËn ®ã nh- thÕ nµo cho hîp lý, phôc vô cho môc ®Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy yªu cÇu qu¶n lý ph©n phèi lîi nhuËn lµ rÊt cÇn thiÕt. Ngoµi viÖc ph©n phèi lîi nhuËn theo chÕ ®é kÕ to¸n, cïng c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i biÕt sö dông lîi nhuËn ®ã nh- thÕ nµo ®Ó thu ®-îc hiÖu qu¶ cao nhÊt tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh. Nh- vËy viÖc qu¶n lý kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn cho c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp Th-¬ng M¹i nãi riªng lµ rÊt cÇn thiÕt. Nã gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß, vÞ trÝ cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng. 2.2.NhiÖm vô kÕ to¸n . 2.2.1.yªu cÇu ®èi víi kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn. KÕ to¸n nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n qu¶n trÞ nãi riªng ph¶i l-êng tr-íc ®-îc møc ®é ¶nh h-ëng cña doanh thu ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh còng nhsù biÕn ®éng cña doanh thu trong kú h¹ch to¸n. Khi cã c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn doanh thu, kÕ to¸n ph¶i xö lý, ph¶n ¸nh doanh thu trªn chøng tõ, tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n mét c¸ch kÞp thêi, khoa häc phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña DN m×nh víi môc tiªu cuèi cïng lµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c doanh thu cã lîi cho DN m×nh nhÊt. 18 Muèn cã kÕt qu¶ chÝnh x¸c ngoµi viÖc ph¶n ¸nh doanh thu chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®Çy ®ñ kÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ b¸n cña hµng ho¸, gi¸ b¸n ®-îc thÓ hiÖn trªn ho¸ ®¬n mét c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c, viÖc khai th¸c nguån hµng vµ ®Èy m¹nh b¸n ra. KÕ to¸n ph¶i n¾m ®-îc t×nh h×nh chi phÝ b¸n hµng trong DN ®Ó xö lý c¸c chi phÝ b¸n hµng lµm thay ®æi lîi nhuËn cña DN. Cßn ®èi víi chi phÝ qu¶n lý DN th-êng ph¸t sinh lín vµ khã kiÓm so¸t, v× vËy ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i theo dâi chÆt chÏ c¸c chi phÝ nµy tr¸nh t×nh tr¹ng ghi kh«ng ®óng thùc tÕ, v-ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp. Nh- vËy víi vai trß quan träng cña m×nh kÕ to¸n lu«n t×m c¸ch h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a c¸c kho¶n chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt. KÕ to¸n ph¶i biÕt kÕt hîp víi gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban lËp dù to¸n chi phÝ ng¾n h¹n c¨n cø vµo kÕ ho¹ch tµi chÝnh quÝ, n¨m ®Ó lËp chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý DN hµng th¸ng, hµng quÝ kÕ ho¹ch sau ®ã th× ph©n cÊp chi phÝ qu¶n lý kinh doanh th-êng xuyªn hoÆc ®Þnh kú tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi víi chi phÝ kinh doanh ®Æc biÖt lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ chiÕm tû träng lín. KÕ to¸n khi n¾m b¾t ®-îc c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh kh«ng ®óng môc ®Ých, yªu cÇu cña DN th× ph¶i xö lý lo¹i bá, kh«ng h¹ch to¸n vµo chi phÝ, ®Þnh kho¶n h¹ch to¸n chi phÝ vµo sæ s¸ch cña DN sao cho cã lîi cho DN nhÊt, gia søc h¹n chÕ nh÷ng kho¶n chi phÝ g©y ¶nh h-ëng tíi lîi nhuËn cña DN. Cã nh- vËy DN míi cã thÓ h¹ thÊp ®-îc chi phÝ kinh doanh theo h-íng tÝch cùc, hîp lý. KÕ to¸n cã vai trß gióp l·nh ®¹o DN tÝnh to¸n ®-a ra ph-¬ng h-íng biÖn ph¸p sö dông vèn cã hiÖu qu¶ nhÊt gióp cho DN ngµy cµng ph¸t triÓn. V× vËy, h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng trong qu¶n lý kinh tÕ ë doanh nghiÖp, vai trß ®ã ®-îc x¸c ®Þnh tõ thùc tÕ ho¹t ®éng qu¶n lý vµ b¶n chÊt cña h¹ch to¸n kÕ to¸n. TÊt c¶ c¸c th«ng tin xuÊt hiÖn trong qu¶n lý kinh doanh ®Òu ®-îc nhËn biÕt th«ng qua hÖ thèng kÕ to¸n ë DN. KÕ to¸n cã nhiÖm vô xö lý vµ cung cÊp th«ng tin cho l·nh ®¹o DN ®Ó phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý. Tõ ®ã l·nh ®¹o DN míi ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch tèt nhÊt nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt t¨ng thu nhËp cho DN, gióp cho DN ph¸t triÓn vµ ®øng v÷ng trªn th-¬ng tr-êng. 2.2.2.NhiÖm vô kÕ to¸n. 19 Trong doanh nghiÖp Th-¬ng M¹i, bé phËn kÕ to¸n cã chøc n¨ng gi¸m s¸t toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, theo dâi viÖc sö dông vµ b¶o qu¶n s¶n xuÊt kinh doanh cña DN. Tõ ®ã ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc nhiÖm vô cña kÕ to¸n: Ghi chÐp tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh sè liÖu hiÖn cã, t×nh h×nh l-u chuyÓn sö dông c¸c tµi s¶n vËt t- tiÒn vèn, c¸c qu¸ tr×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DN. Th«ng qua viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Ó kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh, kiÓm tra viÖc g×n gi÷ vµ sö dông c¸c lo¹i vËt t- tiÒn vèn kinh phÝ, ph¸t hiÖn ng¨n ngõa kÞp thêi c¸c hµnh ®éng tham «, l·ng phÝ, vi ph¹m chÝnh s¸ch chÕ ®é kû luËt kinh tÕ tµi chÝnh cña Nhµ n-íc. Cung cÊp tµi liÖu, sè liÖu phôc vô tiÕn hµnh qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kiÓm tra ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh phôc vô cho c«ng t¸c lËp vµ theo dâi thùc hiÖn kÕ ho¹ch, c«ng t¸c thèng kª vµ th«ng tin kinh tÕ. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm riªng cña ho¹t ®éng kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn ta rót ra ®-îc nhiÖm vô kÕ to¸n nghiÖp vô nµy nh- sau : + X¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÞp thêi c¸c kho¶n thu nhËp cña DN theo qui ®Þnh cña Nhµ n-íc. + Tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng kho¶n thu nhËp ®¶m b¶o ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña DN + TÝnh to¸n x¸c ®Þnh viÖc ph©n chia lîi nhuËn kinh doanh râ rµng theo c¸c nguyªn t¾c cña chÕ ®é kÕ to¸n, x¸c ®Þnh ph¶n ¸nh ®óng, ®ñ nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ n-íc vµ ®¶m b¶o lîi Ých cña DN vµ lîi Ých cña ng-êi lao ®éng. + Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi c¸c nghiÖp vô trong qu¸ tr×nh t¹m ph©n phèi lîi nhuËn cña DN. 3.Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh vµ ph©n phèi lîi nhuËn. 3.1.KÕ to¸n kÕt qu¶ kinh doanh. 3.1.1.KÕ to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®«ng SXKD. 3.1.1.1.Chøng tõ sö dông. Chøng tõ lµ c¬ së ban ®Çu ®Ó tæ chøc h¹ch to¸n chÝnh x¸c vÒ mÆt th«ng tin vµ kiÓm so¸t viÖc chÊp hµnh kû luËt tµi chÝnh trong DN. 20