Tài liệu Huong-thực trạng và một số giải pháp hoàn thiện công tác tiền lương tại công ty cổ phần ô tô tuấn nam trang

Báo cáo thực tập Sinh viên: Lê Thị Hương GVHD: Lê Đức Lâm MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH i Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Ngày … tháng … năm 2012 Thủ trưởng cơ quan thực tập (ký tên và đóng dấu) Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH ii Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Ngày … tháng … năm 2012 Giảng viên Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH iii Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Ngày … tháng … năm 2012 Giảng viên Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH iv Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BHXH: Bảo hiểm xã hội BHYT: Bảo hiểm y tế BTC: Bộ tài chính BHTN: Bảo hiểm thất nghiệp BHTN: Bảo hiểm thất nghiệp CP: Cổ phần HĐQT: Hội đồng quản trị KCN: Khu công nghiệp KPCĐ: Kinh phí công đoàn SXKD: Sản xuất kinh doanh TNHH: Trách nhiệm hữu hạn XDCB: Xây dựng cơ bản Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH v Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng biểu 1: Bảng chấm công Bảng biểu 2: Bảng thanh toán lương Bảng biểu 3: Bảng tổng hợp thanh toán tiền lương Bảng biểu 4: Bảng phân bổ tiền lương Sơ đồ 1:Cơ cấu bộ máy quản lý của công ty CP ô tô Tuấn Nam Trang Sơ đồ 2:Cơ cấu bộ máy kế toán tại công ty CP ô tô Tuấn Nam Trang Sơ đồ 3: Quy trình hạch toán Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH vi Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm MỤC LỤC NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP..................................................................... NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN...................................................... NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN........................................................ DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..................................................................................... DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ............................................................................ LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................................ 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:............................................................................................ 2. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ:......................................................................... 3. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:.................................................................................... 4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:.................................................................................. 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:............................................................................. 6. BỐ CỤC ĐỀ TÀI:...................................................................................................... NỘI DUNG................................................................................................................... CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC TIỀN LƯƠNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP........................................................................................................ 1.1. Khái quát chung................................................................................................... 1.2. Khái niệm, đặc điểm, vai trò, chức năng, ý nghĩa của tiền lương............................ 1.2.1. Khái niệm............................................................................................................. 1.2.2. Đặc điểm.............................................................................................................. 1.2.3. Vai trò.................................................................................................................. 1.2.4. Chức năng của tiền lương.................................................................................... 1.2.5. Ý nghĩa................................................................................................................. 1.3. Nguyên tắc trả lương............................................................................................... 1.4. Các hình thức trả lương........................................................................................... 1.4.1. Hình thức trả lương theo thời gian....................................................................... 1.4.2. Hình thức trả lương theo sản phẩm...................................................................... CHƯƠNG II: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY VÀ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY CP Ô TÔ TUẤN NAM TRANG.......... PHẦN 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CP Ô TÔ TUẤN NAM TRANG............ 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển công ty......................................................... Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm 2.1.1.1. Tên và địa chỉ của công ty............................................................................... 2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển................................................................... 2.1.2. Đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang............................................................................................................................ 2.1.2.1. Ngành nghề kinh doanh của công ty:.............................................................. 2.1.2.2. Hệ thống các chi nhánh của công ty:............................................................... 2.1.2.3. Hệ thống đại lý của các nhà máy..................................................................... 2.1.2.4.Tổ chức bộ máy quản lý................................................................................... 2.1.3. Đánh giá khái quát tình hình tài chính của công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang............................................................................................................................ 2.1.3.1.Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty trong 2 năm 2010, 2011. ..................................................................................................................................... 2.1.3.2. Đánh giá khái quát về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty................ 2.1.4. Đặc điểm tổ chức công tác tiền lương tại công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang............................................................................................................................ 2.1.4.1. Nguyên tắc tổ chức công tác tiền lương tại công ty:....................................... 2.1.4.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toáncủa công ty..................................................... 2.1.4.3. Đặc trưng cơ bản áp dụngcủa công ty............................................................. 2.1.4.4. Tổ chức vận dụng hệ thống báo cáo................................................................ 2.1.5. Những thuận lợi, khó khăn và định hướng phát triển của Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang.......................................................................................................... 2.1.5.1. Thuận lợi......................................................................................................... 2.1.5.2. Khó khăn......................................................................................................... 2.1.5.3. Định hướng phát triển của công ty.................................................................. PHẦN 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN Ô TÔ TUẤN NAM TRANG......................................................................... 2.2.1. Vai trò của lao động, chi phí lao động sống trong sản xuất kinh doanh............. 2.2.1.1. Vai trò của lao động trong sản xuất kinh doanh.............................................. 2.2.1.2. Chi phí lao động sống, tiền lương, tiền công................................................... 2.2.1.3. Vị trí của yếu tố tiền lương trong sản xuất kinh doanh.................................... 2.2.2. Yêu cầu quản lý lao động, tiền lương tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang............................................................................................................................ Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm 2.2.2.1. Tình hình lao động tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang....................... 2.2.2.2. Yêu cầu quản lý lao động, tiền lương.............................................................. 2.2.3. Nhiệm vụ của công tác tiền lương..................................................................... 2.2.4. Hình thức tiền lương áp dụng tại công ty........................................................... 2.2.5. Quỹ lương, quỹ BHXH, quỹ BHYT, quỹ KPCĐ, quỹ BHTN tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang.......................................................................................... 2.2.5.1. Quỹ lương....................................................................................................... 2.2.5.2. Quỹ bảo hiểm xã hội....................................................................................... 2.2.5.3. Quỹ bảo hiểm y tế........................................................................................... 2.2.5.4. Quỹ kinh phí công đoàn.................................................................................. 2.2.5.5. Quỹ bảo hiểm thất nghiệp............................................................................... 2.2.6. Hạch toán lao động, tính lương và các khoản trợ cấp BHXH............................ 2.2.6.1. Hạch toán lao động......................................................................................... 2.2.6.2. Tính lương và các khoản trợ cấp BHXH......................................................... 2.2.7. Tổng hợp phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lươnglương tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang...................................................................................... 2.2.8. Phân tích tình hình sử dụng quỹ lương tại Công ty............................................ 2.2.9. Nhận xét, đánh giá về công tác tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty........................................................................................................................ 2.2.9.1. Ưu điểm.......................................................................................................... 2.2.9.2. Hạn chế........................................................................................................... CHƯƠNG III: MỘT SỐ Ý KIẾN GÓP PHẦN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN Ô TÔ TUẤN NAM TRANG............. 3.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác tiền lương................................................... 3.2. Phương hướng hoàn thiện..................................................................................... 3.3. Các giải pháp hoàn thiện công tác tiền lương và các khoản trích theo lương........ KẾT LUẬN................................................................................................................. TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm LỜI MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Trong cơ chế thị trường với sự hoạt động của thị trường sức lao động còn gọi là thị trường lao động. Sức lao động trở thành hàng hóa, loại hàng hóa đặc biệt. Giá cả sức lao động chính là tiền lương, tiền công. Tiền lương (hay tiền công) là số tiền thù lao mà doanh nghiệp trả cho người lao động theo số lượng và chất lượng lao động mà họ đóng góp cho doanh nghiệp, để tái sản xuất sức lao động, bù đắp chi phí lao động của họ trong quá trình sản xuất kinh doanh. Tiền lương có vai trò quan trọng đối với cả người lao động và doanh nghiệp. Tiền lương có tác dụng bù đắp lại sức lao động cho người lao động. Đồng thời tiền lương cũng có tác dụng to lớn trong động viên khuyến khích người lao động yên tâm làm việc. Người lao động chỉ có thể yên tâm dồn hết sức mình cho công việc nếu công việc ấy đem lại cho họ một khoản đủ để trang trải cuộc sống. Thực tế hiện nay tiền lương còn được coi như một thước đo chủ yếu về trình độ lành nghề và thâm niên nghề nghiệp. Vì thế, người lao động rất tự hào về mức lương cao, muốn được tăng lương mặc dù tiền lương có thể chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng thu nhập của họ. Đối với doanh nghiệp, tiền lương được coi là một bộ phận của chi phí sản xuất. Vì vậy, chi cho tiền lương là chi cho đầu tư phát triển. Hay tiền lương là một đòn bẩy quan trọng để nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Mặt khác tổ chức tiền lương trong doanh nghiệp công bằng và hợp lý sẽ góp phần duy trì, củng cố và phát triển lực lượng lao động của mình. Ngoài tiền lương, người lao động còn được hưởng các khoản trợ cấp thuộc phúc lợi xã hội, trong đó có trợ cấp BHXH, BHYT,KPCĐ và BHTN, mà theo chế độ tài chính hiện hành, các khoản này doanh nghiệp phải tính vào chi phí sản xuất kinh doanh...Các khoản trợ cấp này cũng góp phần hỗ trợ giúp người lao động và tăng thêm thu nhập cho họ trong các trường hợp khó khăn, tạm thời hoặc vĩnh viễn mất sức lao động,một mặt nó kính thích người lao động yên tâm làm việc góp phần thúc đẩy phát triển của doanh nghiệp. Với sự phát triển và cạnh tranh giữa các ngành nghề, các dịch vụ ngày càng cao lao động là yếu tố quyết định và góp phần nâng cao hiệu quả sản suất kinh doanh. Do vậy, muốn thu hút được đội ngũ nhân viên có trình độ tay nghề chuyên môn cao đòi hỏi phải có phương pháp quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực. Để làm được điều này doanh nghiệp cần phải có mức lương hợp lý để kích thích tinh thần hăng say Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 1 Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm làm việc và trách nhiệm của người lao động giúp doanh nghiệp gia tăng năng suất giá trị lợi nhuận. Do vậy, vấn đề tiền lương được các doanh nghiệp xem là một trong những vấn đề quan tâm hàng đầu. Xây dựng một hệ thống trả lương sao cho phù hợp với tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh là điều cần thiết đối với mỗi doanh nghiệp. Hơn nữa, sau một thời gian thực tập tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang, đi sâu tìm hiểu vấn đề tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty, em nhận thấy tổ chức công tác tiền lương tại công ty đang còn một số điểm chưa được hoàn thiện. Công ty chỉ áp dụng hình thức trả lương theo thời gian nên việc tính lương của công nhân viên vẫn chưa thiết thực; Sự giám sát, quản lý chưa được chặt chẽ do vậy các chứng từ về tiền lương, bảo hiểm xã hội..cũng chưa thật sự chính xác…điều này đã ảnh hưởng đến việc xây dựng một hệ thống lương phù hợp của công ty. Nhận thức được vấn đề về tầm quan trọng của tiền lương và các khoản trích theo lương, em chọn đề tài nghiên cứu “Thực trạng và một số giải pháp hoàn thiện công tác tiền lương tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang.” 2. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ: Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang có trụ sở nằm gần trung tâm thành phố, gần các trường Đại học, Trung cấp, trung học cơ sở, các xí nghiệp, công ty lớn,... Nên hàng năm có một số sinh viên đến công ty để xin thực tập, qua một thời gian thực tập tại công ty cũng như tim hiểu về “Công tác tiền lương và các khoản trích theo lương” tại công ty thời gian vừa qua vẫn chưa đạt hiệu quả: chưa hoàn thiện được mức lương của người lao động sao cho phù hợp với tinh hình kinh doanh của công ty và mức sống hiện tại, chưa đưa ra được mức lương đúng với hiệu quả làm việc của người lao động. Chính vì vậy, em xin chọn đề tài “Thực trạng và một số giải pháp hoàn thiện công tác tiền lương tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang.” Làm đề tài nghiên cứu, qua đó nắm được thưc trạng công tác tiền lương để tìm ra các giải pháp góp phần hoàn thiện công tác tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty mà Doanh Nghiệp chưa làm được, góp phần nâng cao năng suất lao động đạt hiệu quả cao trong hoạt động kinh doanh chung của công ty. Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 2 Báo cáo thực tập 3. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: GVHD: Lê Đức Lâm Việc nghiên cứu đề tài “Thực trạng và một số giải pháp hoàn thiện công tác tiền lương tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang.” nhằm muc đích: - Nhằm đánh giá thực trạng hệ thống công tác tiền lương tại công ty đã tốt, hoàn thiện hay chưa. Thông qua nghiên cứu để chỉ ra được các điểm hạn chế trong công tác tiền lương tại công ty để tìm các giải pháp khắc phục. - Nhằm đưa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện công tác tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh. 4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: - Đối tượng nghiên cứu: Là tất cả các khoản tiền lương, các khoản trích theo lương của người lao động trong công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang. - Phạm vi nghiên cứu: Các vấn đề tiền lương, các khoản trích theo lương và cách hạch toán lương của công ty trong năm thời gian gần đây. 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: - Phương pháp so sánh, tổng hợp - Phương pháp lý luận. - Phương pháp đánh giá. - Tham khảo các tài liệu, các quy tắc chuẩn mực. 6. BỐ CỤC ĐỀ TÀI: Báo cáo của em gồm 3 chương: Chương 1: Tổng quan về Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang. Chương 2: Thực trạng công tác tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang. Chương 3: Một số ý kiến góp phần hoàn thiện công tác tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang. Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 3 Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm NỘI DUNG CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC TIỀN LƯƠNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP 1.1. Khái quát chung Sức lao động là toàn bộ thể lực, trí lực cuả con người, là khả năng lao động của con người, sức lao động là yếu tố cơ bản của mọi quá trình sản xuất, nó chỉ trở thành hàng hóa khi có 2 điều kiện sau: - Một là: Người có sức lao động phải được tự do về thân thể, có nghĩa là có quyền được tự do đem bán sức lao động của mình cho người sử dụng lao động như một hàng hóa, nói cách khác là họ được tự do đi làm thuê, nói vậy họ phải là chủ sở hữu của sức lao động đó. - Hai là: Người có sức lao động nhưng không có tư liệu sản xuất và của cải khác hoặc có nhưng không đủ để kinh doanh. Trong điều kiện đó buộc họ phải đi làm thuê, tức là bán sức lao động của mình. Khi sức lao động biến thành hàng hóa, thì hàng hóa sức lao động cũng có hai thuộc tính như mọi hàng hóa thông thường khác. Giá trị hàng hóa sức lao động cũng là lượng lao động xã hội cấn thiết để sản xuất và tái sản xuất ra nó. Nó được xác định bằng toàn bộ giá trị của các tư liệu sinh hoạt cần thiết về vật chất, về tinh thần để duy trì đời sống của mọi công dân và những phí tổn để công dân có một trình độ nhất định. Viếc xác lập giá trị hàng hóa sức lao động là tất yếu đối với quá trình tái sản xuất sức lao động xã hội. các yếu tố hợp thành giá trị hàng hóa sức lao động phụ thuộc vào điều kiện cụ thể của từng nước như: khí hậu, tập quán, trinh độ văn hóa, nguồn gốc và hoàn cảnh ra đời của giai cấp công nhân. Gía trị sử dụng của hàng hóa sức lao động cũng nhằm thỏa mãn nhu cầu của người mua để sử dụng vào quá trình lao động khác. Với hàng hóa thông thường giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động khi được sử dụng sẽ tạo ra một giá trị mới hơn giá trị của bản thân nó. Đây là thuộc tính đặc biệt chỉ có hàng hóa sức lao động mới có. Khi giá trị sức lao động được thể hiện bằng tiền thì được gọi là giá cả sức lao động hay con gọi là tiền lương. 1.2. Khái niệm, đặc điểm, vai trò, chức năng, ý nghĩa của tiền lương 1.2.1. Khái niệm Trong nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng Xã Hội Chủ Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 4 Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm Nghĩa, tiền lương được biểu hiện là giá cả của một hàng hóa nhất định đó là sức lao động, cho nên tiền lương cũng chịu sự tác động của các quy luật kinh tế và quan hệ cung cầu trên thịu trường. 1.2.2. Đặc điểm Tiền lương vừa là một phạm trù kinh tế vừa là một phạm trù xã hội. Đứng trên góc dộ kinh tế thì doanh nghiệp coi như một yếu tố của quá trình sản xuất. Về mặt xã hội, tiền lương rất nhạy cảm và nó gắn liền với công bằng xã hội, tiền lương có liên quan đến những chính sách xã hội như: giáo dục, y tế, nhà ở, phúc lợi,… Trong điều kiện tồn tại nền kinh tế sản xuất hàng hóa và tiền tệ thì tiền lương là một yếu tố chi phí sản xuất kinh doanh cấu thành nên giá thành sản phẩm lao vụ, dịch vụ. Tiền lương là một đòn bẩy kinh tế vô cùng quan trọng để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng năng suất lao động, là nguồn động viên tích cực cho công nhân viên chức phấn khởi, tích cực lao động, nâng cao hiệu quả công việc. 1.2.3. Vai trò Tiền lương đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống của người lao động, nó quyết định sự ổn địnhvà phát triển kinh tế gia đình họ, tiền lương là nguồn để tái sản xuất sức lao động cho người lao động, vì vậy nó có tác động rất lớn đến thái độ lao động của người lao động đối với sản xuất cũng như xã hội. Tền lương cao sẽ nhiệt tình hăng say làm việc, ngược lại họ sẽ chán nản. Vì vậy tiền lương, tiền công không chỉ là phạm trù kinh tế mà còn là yếu tố hàng đầu của các chính sách xã hội. Xét trên góc độ quản lý kinh doanh, quản lý xã hội, tiền lương là một đòn bẩy kinh tế vô cùng quan trọng. Thông qua chính sách tiền lương Nhà nước có thể điều chỉnh nguồn lao động của các vùng theo yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước, song vấn đề quan trọng tầm quốc gia là các chính sách tiền lương có vị trí quyết định trong quá trình tạo động lực cho người lao động xã hội và có ảnh hưởng quyết định đến năng lực của đất nước trong các thời kỳ sau. Xét trên phạm vi doanh nghiệp, tiền lương đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích người lao động phát huy hết khả năng lao động sáng tạo của họ, làm việc tận tụy có trách nhiệm cao đối với công việc. Tiền lương cao hay thấp sẽ tác động đến tình cảm, ý thức công việc của họ. Đặc biệt trong cơ chế thị trường hiệ nay, khi mà phần lớn lao động được tuyển dụng trên cơ sở hợp đồng lao động, người lao động sẽ tự do bán sức lao động cho nơi mà họ coi là có lợi nhất. Vì vậy chính sách tiền lương cũng là một phương tiện quan trọng để đảm bảo cho doanh nghiệp có một đội ngũ nhân viên Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 5 Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm lành nghề hay không. Một công cụ quan trọng của công tác quản lý bằng phương pháp kinh tế thông qua tiền lương, người lãnh đạo hướng dẫn người lao động làm việc theo ý mình nhằm tổ chức sản xuất hợp lý, tăng cường kỉ luật lao động cũng như khuyến khích tăng năng suất lao động. Như vậy, tiền lương đóng một vai trò rất quan trọng nó không chỉ đảm bảo đời sống cho người lao động tái sản xuất sức lao động của họ mà còn là một công cụ để quản lý doah nghiệp, một đòn bẩy kinh tế đầy hiệu lực…Tuy nhiên, chỉ trên cơ sở áp dụng đúng đắn chế độ tiền lương, đảm bảo các nguyên tắc của nó thì mới phát huy được mặt tích cực và ngược lại sẽ làm ảnh hưởng xấu đến toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp 1.2.4. Chức năng của tiền lương Tiền lương có các chức năng cơ bản sau: - Tiền lương phải đảm bảo được tái sản xuất sức lao động, có nghĩa là: với tiền lương của người lao động không chỉ đủ sống mà còn nâng cao về mọi mặt cho bản thân, con cái, thậm chí một phần nhỏ để tích lũy. - Chức năng kích thích người lao động: tiền lương đảm bảo và góp phần tác động để tạo ra cơ cấu lao động hợp lý trong toàn bộ nền kinh tế, khuyến khích phát triển nền kinh tế nghành và lãnh thổ. Tiền lương là đòn bẩy kinh tế thu hút người lao động hăng say làm việc, là động lực thúc đẩy tăng năng suất, khuyến khích nâng cao trình độ chuyên môn, nhiệm vụ gắn trách nhiệm cá nhân với tập thể và công việc. - Chức năng tích lũy: tiền lương của người lao động không chỉ duy trì cuộc sống hàng ngày trong thời gian làm việc mà còn để dự phòng trong cuộc sống lâu dài khi họ hết khả năng lao động hoặc gặp rủi ro trong cuộc sống. - Chức năng thước đo giá trị; là cơ sở để điều chỉnh giá cả cho phù hợp mỗi khi giá cả biến động Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 6 Báo cáo thực tập 1.2.5. Ý nghĩa GVHD: Lê Đức Lâm Lao động là điều kiện đầu tiên và cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Nó là yếu tố cơ bản có tác dụng trong quá trình sản xuất để quá trình sản xuất trong xã hội nói chung và quá trình SXKD ở các doanh nghiệp nói riêng diễn ra thường xuyên liện tục. Người lao động phải có vật phẩm tiêu dùng để tái sản xuất sức lao động. Vì vậy khi tham gia lao động sản xuất ở các doanh nghiệp đòi hỏi các doanh nghiệp phải trả thù lao cho họ. Trong nền kinh tế hàng hóa, thù lao lao động được đo bằng thước đo giá trị hay còn gọi là tiền lương. Vậy tiền lương là biểu hiện bằng tiền của hao phí lao động, là khoản cần thiết mà doanh nghiệp phải trả cho người lao động theo thời gian và khối lượng công việc mà người lao động đã cống hiến cho doanh nghiệp. Đối với tiền lương phải trả cho người lao động là một khoản chi phí cấu thành nên giá trị sản phẩm hay dịch vụ mà doanh nghiệp đã sáng tạo ra. Vì vậy doanh nghiệp phải sử dụng sức lao động sao cho có hiệu quả tốt để tiết kiệm chi phí tiền lương trong giá thành sản phẩm. Trong công tác quản lý sản xuất của doanh nghiệp thì quản lý lao động và tiền lương là một nội dung quan trọng, nó giúp cho doang nghiệp hoàn thành định mức kế hoạch SXKD đã đề ra. 1.3. Nguyên tắc trả lương Để phát huy tốt tác dụng của tiền lương trong SXKD và đảm bảo hiệu quả của các doanh nghiệp, khi tổ chức tiền lương cho người lao động cần đạt các yêu cầu cơ bản sau: - Đảm bảo tái sản xuất sức lao động, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động. - Làm cho năng suất lao động không ngừng nâng cao - Đảm bảo tính đơn giản dễ hiểu, dễ tính Xuất phát từ những yêu cầu trên, công tác tổ chức tiền lương cần đảm bảo các nguyên tắc sau: Nguyên tắc 1: Đảm bảo nguyên tắc phân phối theo lao động và gắn với hiệu quả Trong cùng điều kiện làm việc, cùng loại công việc trong quá trình sản xuất, những công việc hao phí lao động sản xuất như nhau, lao động ngang nhau thể hiện khi so sánh thời gian lao động, cường độ lao động, trình độ thành thạo của người lao động. Sự so sánh đó là cơ sở để đánh giá phân biệt đóng góp sức lao động. Nội dung được thể hiện cụ thể là khi trả lương cho người lao động không phân biệt nam hay nữ, già hay trẻ, dân tộc hay tôn giáo. Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 7 Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm Khi thực hiện nguyên tắc này có tác dụng kích thích người lao động hăng say sản xuất góp phần nâng cao năng suất lao động và hiệu quả SXKD. Nguyên tắc 2: tổ chức tiền lương phải đảm bảo được tốc độ tăng năng suất lao động lớn hơn tốc độ tăng của tiền lương bình quân. Nguyên tắc 3: đảm bảo mối quan hệ tiền lương giữa các nghành kinh tế quốc dân. Nguyên tắc 4: đảm bảo tái sản xuất mở rộng sức lao động Các nguyên tắc trên đây phải đảm bảo các yêu cầu sau đây: Việc trả lương phải : -Không thấp hơn mức lương tối thiểu Nhà nước quy định cụ thể từng vùng, từng khu vực. Người lao động đi làm đêm, làm thêm giờ thì phải trả thêm tiền. -Đơn vị trả tiền lương và các loại phụ cấp cho người lao động trực tiếp, đầy đủ, đúng hẹn tại nơi làm việc và trả bằng tiền mặt. -Khi đơn vị bố trí người lao động tạm thời chuyển sang nơi làm việc hoặc công việc khác thì phải trả lương cho người lao động không thấp hơn công việc trước. Khi đơn vị phá sản, giải thể, thanh lý thì tiền lương phải được ưu tiên thanh toán cho người lao động. 1.4. Các hình thức trả lương Hiện nay các công ty, xí nghiệp do có sự khác nhau về điều kiện SXKD nên các hình thức chế độ trả lương được áp dụng không giống nhau. Có hai hình thức áp dụng là: trả lương theo thời gian và trả lương theo sản phẩm. 1.4.1. Hình thức trả lương theo thời gian Tiền lương trả theo thời gian được áp dụng cho những công việc không tính được kết quả lao động cụ thể, nó thể hiện theo các thang bậc lương do Nhà nước quy định và được trả lương theo thời gian làm việc thực tế. Phạm vi áp dụng cho hình thức này chủ yếu cho khu vực hành chính sự nghiệp, những công tác nghiên cứu, sửa chữa máy móc thiết bị và bộ phận phục vụ sản xuất, những người sản xuất trong dây chuyền công nghệ nhưng tại đó không tính được định mức. - Trả lương theo thời gian giản đơn: trả lương cho người lao động căn cứ vào bậc lương và thời gian thực tế làm việc, không xét đến thái độ và kết quả của công việc, bao gồm; lương tháng, lương ngày, lương giờ. Nhìn chung, hình thức trả lương theo thời gian giản đơn có ưu điểm là dễ tính, dễ trả lương nhưng nó không phát huy được đầy đủ nguyên tắc phân phối theo lao động, vì trả lương theo thời gian giản đơn chưa chú ý đến kết quả, chất lượng công việc thực tế của lao động. - Trả lương theo thời gian có thưởng: Là sự kết hợp giữa hình thức trả lương theo thời gian với chế độ tiền thưởng trong sản xuất. Tiền lương theo thời gian có thưởng Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 8 Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm có tác dụng thúc đẩy người lao động tăng năng suất lao động, tiết kiệm vật tư, đảm bảo chất lượng sản phẩm. Hình thức này có ưu điểm là đơn giản, dễ tính, dễ trả lương cho người lao động, tuy nhiên hình thức này còn có hạn chế là tiền lương còn mang tính chất bình quân với kết quả lao động, chất lượng lao động, kém tính kich thích người lao động. 1.4.2. Hình thức trả lương theo sản phẩm Đây là hình thức trả lương theo số lượng và chất lượng công việc đã hoàn thành. Đây là hình thức trả lương phù hợp với nguyên tắc phân phối theo lao động. gắn chặt số lượng lao động và chất lượng lao động, khuyến khích người lao động nâng cao năng suất lao động, góp phần tăng thêm sản phẩm cho xã hội một cách hợp lý. Tuy nhiên việc xác định tiền lương theo sản phẩm phải dựa trên cơ sở tài liệu và hạch toán kết quả lao động và đơn giá tiền lương của một đơn vị sản phẩm mà doanh nghiệp đang áp dụng đối với từng loại sản phẩm hay công việc. Bao gồm; trả lương theo sản phẩm trực tiếp; trả lương theo sản phẩm gián tiếp; trả lương theo sản phẩm có thưởng, có phạt; trả lương theo lũy tiến; trả lương khoán theo khối lượng hoặc công việc; hình thức khoán quỹ lương. Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 9 Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm CHƯƠNG II: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY VÀ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY CP Ô TÔ TUẤN NAM TRANG PHẦN 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CP Ô TÔ TUẤN NAM TRANG 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển công ty. 2.1.1.1. Tên và địa chỉ của công ty. Tên công ty: Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang. Đại diện công ty: Dương Đình Năm Trụ sở chính: số 718 Quang Trung-P.Đông Vệ- TP.Thanh Hóa Mã số thuế: 2801357483-001 SĐT: 0373.758.555 Fax: 0373.719.555 Giấy phép kinh doanh: số 2800791160 cấp ngày 02/01/2009 2.1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển. Công ty cổ phần ô tô Tuấn Nam Trang tiền thân là công ty TNHH Tuấn Nam Trang, được thành lập theo giấy phép kinh doanh số 2602000710, trụ sở chính đóng tại: Quốc lộ 1A, Hoằng Lý, Hoằng Hóa, Thanh Hóa, do ông Dương Đình Năm làm giám đốc. Vồn điều lệ hoạt động ban đầu là : 3.000.000.000 VNĐ, ngành nghề kinh doanh chủ yếu là kinh doanh ô tô và dịch vụ sửa chữa ô tô các loại. Khi bắt đầu đi vào hoạt động Ban giám đốc công ty đã đề ra phương hướng phát triển của công ty một cách hiệu quả. Nhờ đó mà công ty ngày càng đi vào phát triển, doanh thu ngày càng tăng lên đó là điều kiện chủ yếu và cốt lõi cho việc mở rộng kinh doanh và phát triển các chi nhánh sau này. Chi nhánh đầu tiên được thành lập vào ngày 20/09/2004 tại địa chỉ số 353, đường Bà Triệu, P. Đông Thọ, TP Thanh Hoá với tên gọi Chi nhánh Công ty TNHH Tuấn Nam Trang, ngành nghề kinh doanh chủ yếu là mua bán săm lốp ô tô, người đứng đầu chi nhánh là Ông Dương Đình Cường. Đến thời điểm cuối năm 2004, công ty bắt đầu đi vào hoạt động ổn đinh với một trụ sở chính và một chi nhánh. Doanh thu ngày càng tăng lên qua các năm. Mô hình hoạt động trên kéo dài đến cuối năm 2006 . Do tình hình thị trường đang rất thuận lợi cho việc kinh doanh ô tô. Năm bắt ngay tình hình Ban giám đốc Công ty quyết định mở rộng việc kinh doanh ra các địa bàn khác trong tỉnh. Ngày 22/06/2006 chi nhánh Ngọc Lặc được thành lập tại Phố Trần Phú, thị trấn Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 10 Báo cáo thực tập GVHD: Lê Đức Lâm Hoá với tên gọi Chi nhánh 3 – Công ty TNHH Tuấn Nam Trang do Bà Trịnh Thị Hoà làm giám đốc chi nhánh. Do đây là chi nhánh đóng trên địa bàn miền núi nên ngay từ ban đầu ban Giám đốc Công ty đã xác định mô hình kinh doanh sẽ đa dạng bao gồm: Kinh doanh ô tô, xe máy, đồ điện tử và các dịch vụ khác kèm theo. Với mục đích duy trì hoạt động kinh doanh, có lợi nhuận và tạo công ăn việc làm cho một số lao động địa phương. Nhờ việc xác định mô hình kinh doanh nêu trên mà đến nay chi nhánh 3 đã và đang phát triển rất thuận lợi. Là một trong những địa điểm kinh doanh lớn nhất trên địa bàn huyện Ngọc Lặc và các huyện miền núi lân cận. Là địa chỉ tin cậy cho khách hàng khi có nhu cầu mua bán hàng hoá như ô tô, xe máy… Cuối năm 2007 tình hình phát triển của Chi nhánh Bà Triệu bị chậm lại do thời điểm bây giờ đã có rất nhiều cửa hàng canh tranh lớn trong việc buôn bán săm lốp ô tô, Ban giám đốc công ty quyết định chấm dứt hoạt động của chi nhánh, chuyển toàn bộ hàng hoá về bán tại Trụ sở công ty tại xã Hoằng Lý và chuyển bộ phận Bán hàng đến chi nhánh mới tại số 718, Quang Trung, P Đông Vệ, TP Thanh Hoá. Ngày 20/10/2007 chi nhánh Quang trung chính thức được khai trương với mục đích kinh doanh các loại xe hơi. Phục vụ cho các đối tượng khách hàng trong địa bàn tỉnh Thanh Hoá. Đến thời điểm này vốn điều lệ Công ty đã tăng lên 5.700.000.000 đ với sự đóng góp của 3 cổ đông chính. Công ty quyết định mở rộng thêm chi nhánh để sang kinh doanh các xe tải hạng nặng. Ngày 30/08/2008 chi nhánh Quảng Xương được thành lập tại địa chỉ Quốc lộ 1A, xã Quảng Phong, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hoá với tên gọi Chi nhánh 2 – Công ty TNHH Tuấn Nam Trang. Do Ông Nguyễn Văn Nam làm giám đốc chi nhánh. Với địa hình và diện tích 14.000 m2, Chi nhánh Quảng xương rất hợp với việc kinh doanh các loại xe tải lớn, máy công trình… Do đó đến cuối năm 2008 việc kinh doanh lớn rất thuận lợi. Công ty TNHH Tuấn Nam Trang trở thành một đại lý lớn, có uy tín của một số nhãn hiệu ô tô tải nổi tiếng như: DONGFENG, HOYUN, JAC … Với việc phát triển mạnh như vũ bảo kéo theo đó là nhu cầu vốn của Công ty ngày càng cao. Xác định được tình hình Ban giám đốc công ty quyết định chuyển đổi từ mô hình công ty TNHH sang mô hình Công ty CP để bán cổ phiếu. Ngày 02/01/2009 Công ty TNHH Tuấn Nam Trang chính thức đổi tên thành Công ty CP Ô tô Tuấn Nam Trang theo giấy phép kinh doanh số 2800791160 ngày 02/01/2009. Dựa trên tình hình kinh doanh phát triển thuận lợi, việc thu hút vốn từ các cổ đông Sinh viên: Lê Thị Hương MSSV: 09027663 Lớp: CDQT11TH 11