Tài liệu Hoàn thiện quy trình trong quản lý dự án đầu tư xây dựng có nguồn vốn ngân sách do chi cục phát triển nông thôn làm chủ đầu tư

H DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ GIÁO BỘ NÔNG NGHIỆP & PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI --------------- ĐẶNG THỊ THÚY HỒNG HOÀN THIỆN QUY TRÌNH QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÓ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH DO CHI CỤC PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN LÀM CHỦ ĐẦU TƯ LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH THUẬN, NĂM 2019 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP & PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI ---------------- ĐẶNG THỊ THÚY HỒNG HOÀN THIỆN QUY TRÌNH QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÓ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH DO CHI CỤC PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN LÀM CHỦ ĐẦU TƯ Chuyên ngành: QUẢN LÝ XÂY DỰNG Mã số: 858-03-02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐỖ VĂN QUANG LỜI CAM ĐOAN Họ và tên học viên: ĐẶNG THỊ THÚY HỒNG Chuyên ngành đào tạo: Quản lý xây dựng. Đề tài nghiên cứu: “Hoàn thiện quy trình Quản lý dự án đầu tư xây dựng có nguồn vốn Ngân sách do Chi cục Phát triển nông thôn Bình Thuận làm Chủ đầu tư” Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các thông tin, tài liệu trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào trước đây. Bình Thuận, ngày 22 tháng 3 năm 2019 Tác giả luận văn ĐẶNG THỊ THÚY HỒNG i LỜI CẢM ƠN Sau thời gian học tập và nghiên cứu cùng với sự giúp đỡ nhiệt tình của thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp. Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý xây dựng với đề tài “Hoàn thiện quy trình quản lý dự án đầu tư xây dựng có nguồn vốn Ngân sách do Chi cục Phát triển nông thôn Bình Thuận làm Chủ đầu tư ” đã được hoàn thành. Để hoàn thành được luận văn này tác giả đã nhận được rất nhiều sự động viên, giúp đỡ của bạn bè, thầy cô và cơ quan nơi công tác. Trước hết, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. ĐỖ VĂN QUANG đã hướng dẫn tận tình tác giả thực hiện nghiên cứu của mình. Tác giả cũng xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy cô giáo, người đã đem lại cho tác giả những kiến thức bổ trợ vô cùng hữu ích trong thời gian học tập tại trường Đại học Thủy Lợi. Trong quá trình thực hiện luận văn, tác giả đã cố gắng và nỗ lực để hoàn thành luận văn một cách tốt nhất nhưng do những hạn chế về kiến thức, thời gian, kinh nghiệm và tài liệu tham khảo nên luận văn còn nhiều thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của các thầy cô và đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn! ii MỤC LỤC DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ ............................................................................v DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ....................................................................................vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................... vii MỞ ĐẦU ...........................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục đích của đề tài .......................................................................................................1 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................2 4. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ..................................................................2 5. Kết quả đạt được ...........................................................................................................2 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG .............4 1.1. Những khái niệm cơ bản về ĐTXD [1] .....................................................................4 1.1.1. Dự án .......................................................................................................................4 1.1.2. Dự án đầu tư............................................................................................................4 1.1.3. Dự án ĐTXD...........................................................................................................5 1.1.4. QLDA ĐTXD công trình (QLDA ĐTXD) ............................................................8 1.1.5. Quy trình QLDA ĐTXD công trình .......................................................................9 1.1.6. Chủ đầu tư [3]: ......................................................................................................10 1.1.7. Phân loại dự án đầu tư [3].....................................................................................11 1.1.8. Vốn ĐTXD cơ bản ................................................................................................ 11 1.2. Những nguyên tắc QLDA [3] ..................................................................................13 1.2.1. Nguyên tắc tuân thủ pháp luật ..............................................................................13 1.2.2. Nguyên tắc phân nhiệm trách nhiệm ....................................................................14 1.2.3. Sử dụng vốn đầu tư đúng mục đích, đối tượng, bảo đảm tiết kệm, có hiệu quả, chống lãng phí, thất thoát và tiêu cực khác trong xây dựng ..........................................14 1.2.4. Bảo đảm chất lượng, tiến độ an toàn công trình, tính mạng con người và tài sản, phòng chống cháy nổ, vệ sinh công trình .......................................................................15 1.2.5. Các hành vi bị nghiêm cấm [2] ............................................................................16 1.2.6. Vai trò của CĐT [5] .............................................................................................. 17 1.2.7. Trong việc giám sát thi công XDCT ....................................................................18 Kết luận chương 1 ...........................................................................................................19 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ KHOA HỌC, CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ QUY TRÌNH QLDA ĐTXD HIỆN NAY TẠI CHI CỤC PTNT .....................................................................20 2.1. Khung pháp lý hiện hành .........................................................................................20 2.2. Các hình thức QLDA ............................................................................................... 23 2.2.1. Ban QLDA ĐTXD chuyên ngành, Ban QLDA ĐTXD khu vực .........................23 2.2.2. Ban QLDA ĐTXD một dự án ..............................................................................24 2.2.3. Thuê Tư vấn QLDA.............................................................................................. 24 2.2.4. CĐT trực tiếp thực hiện QLDA ............................................................................25 2.2.5. QLDA của tổng thầu xây dựng ............................................................................26 iii 2.3. Chu trình dự án ĐTXD ............................................................................................ 27 2.3.1. Giai đoạn chuẩn bị dự án: ..................................................................................... 28 2.3.2. Giai đoạn thực hiện dự án: ................................................................................... 28 2.3.3. Giai đoạn kết thúc xây dựng đưa công trình của dự án vào khai thác sử dụng gồm các công việc: ......................................................................................................... 29 2.4. Nội dung QLDA ĐTXD .......................................................................................... 30 2.4.1. Quản lý thi công XDCT: ...................................................................................... 30 2.4.2. Quản lý vốn đầu tư ............................................................................................... 35 2.4.3. Giám sát và đánh giá dự án .................................................................................. 35 2.4.4. Xây dựng kế hoạch chi tiết để xác định các công tác phải thực hiện của từng dự án 36 2.4.5. Quản lý lập kế hoạch đấu thầu, trình phê duyệt và tổ chức lựa chọn nhà thầu ... 36 2.4.6. QLDA theo quy định của hệ thống văn bản pháp luật hiện hành ........................ 37 2.4.7. Quản lý phạm vi dự án ......................................................................................... 37 2.4.8. Quản lý thời gian của dự án ................................................................................. 37 2.4.9. Quản lý nguồn nhân lực ....................................................................................... 37 2.4.10. Quản lý rủi ro trong dự án .................................................................................. 37 2.4.11. Quản lý hồ sơ dự án ............................................................................................ 38 2.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới công tác QLDA ĐTXD .............................................. 38 2.5.1. Những nhân tố ngoại vi (bên ngoài)..................................................................... 38 2.5.2. Những nhân tố nội bộ ........................................................................................... 41 Kết luận chương 2 ........................................................................................................... 44 CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH QLDA NGUỒN VỐN NSNN CỦA CHI CỤC PTNT BÌNH THUẬN .................................... 45 3.1. Phân cấp QLDA ĐTXD tại tỉnh Bình Thuận .......................................................... 45 3.2. Thực trạng về công tác QLDA tại tinh Bình Thuận ............................................... 46 3.3. Đánh giá công tác QLDA tại Chi cục PTNT .......................................................... 49 3.3.1. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận trong công tác QLDA .......................... 49 3.3.2. Phân tích và đánh giá thực trạng .......................................................................... 51 3.4. Đánh giá quy trình QLDA hiện nay tại Chi cục PTNT .......................................... 54 3.5. Giải pháp hoàn thiện quy trình QLDA nguồn vốn NSNN tại Chi cục PTNT Bình Thuận 58 3.5.1. Giải pháp về kiện toàn lại bộ máy Ban Quản lý và nâng cao chất lượng cán bộ kỹ thuật của Ban QLDA ................................................................................................. 58 3.5.2. Hoàn thiện quy trình QLDA và ban hành Sổ tay hướng dẫn quy trình QLDA .. 60 Kết luận chương 3 ........................................................................................................... 65 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................................ 65 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 68 PHỤ LỤC: SỔ TAY HƯỚNG DẪN QLDA ................................................................. 69 a. Xác định nhiệm vụ thiết kế lập dự án ĐTXD công trình ........................................... 70 iv b. Lập và phê duyệt nhiệm vụ, dự toán khảo sát xây dựng (KSXD) ............................. 70 c. Lập và phê duyệt phương án kỹ thuật khảo sát xây dựng ..........................................71 d. Thực hiện khảo sát xây dựng ......................................................................................71 e. Báo cáo kết quả khảo sát xây dựng và nghiệm thu kết quả khảo sát xây dựng .........72 a. Lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường................................................................ 74 b. Lập kế hoạch bảo vệ moi trường ................................................................................74 a. Kiểm toán quyết toán hoàn thành công trình ............................................................. 89 b. Phê duyệt quyết toán hoàn thành công trình .............................................................. 90 c. Thanh quyết toán hợp đồng xây dựng ........................................................................91 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ Hình 1.1. Biểu diễn dự án xây dựng .................................................................................6 Hình 2.1. Mô hình thuê tư vấn QLDA ...........................................................................24 Hình 2.2. Mô hình CĐT trực tiếp QLDA .......................................................................25 Hình 2.3. Mô hình tổng thầu xây dựng ..........................................................................27 Hình 3.1. Sơ đồ tổ chức QLDA tại Chi cục PTNT ........................................................49 Hình 3.2. Sơ đồ tổ chức QLDA tại Chi cục ...................................................................59 v DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 3.1 Nhận xét của Thanh tra Bộ Xây dựng đối với một số dự án .......................... 51 Bảng 3.2. Quy trình QLDA trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư ........................................ 55 Bảng 3.3. Quy trình QLDA trong giai đoạn thực hiện dự án ........................................ 56 Bảng 3.4. Quy trình quản lý sau khi hoàn thành của Chi cục........................................ 61 Bảng 3.5.Quy trình chi tiết công tác lựa chọn nhà thầu ................................................. 64 Bảng 3.6. Quy trình chi tiết cong tác thanh toán khối lượng ......................................... 65 vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CĐT Chủ đầu tư NSNN Ngân sách nhà nước ĐTXD Đầu tư xây dựng QH Quốc hội QLDA Quản lý dự án TKBVTC Thiết kế bản vẽ thi công UBND Ủy ban nhân dân XDCT Xây dựng công trình Chi cục PTNT Chi cục phát triển nông thôn Ban QLDA Ban quản lý dự án P.PTNT Phòng phát triển nông thôn và bố trí dân cư vii MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Hàng năm Nhà nước rất quan tâm đầu tư vào lĩnh vực xây dựng cơ bản, việc lựa chọn và đầu tư vào các dự án thực sự cần thiết nhằm đạt được mục tiêu là đưa đất nước ngàn càng giàu mạnh, ngày càng phát triển. Một dự án từ khi khởi động đến khi kết thúc được đầu tư rất nhiều tiền từ nhiều nguồn vốn khác nhau, nhưng chủ yếu vẫn sử dụng vốn NSNN để đầu tư. Để giải quyết và xây dựng được cơ sở pháp lý trong lĩnh vực xây dựng cơ bản và tránh những hậu quả không mong muốn, nhà nước đã xây dựng hệ thống Quy phạm pháp luật về lĩnh vực Xây dựng cơ bản với nguyên tắc công bằng, minh bạch, dân chủ và công khai, hạn chế những nhũng nhiễu và tác động không mong muốn. Từ khi khởi động đến khi hoàn thành, dự án phải hoàn thành các thủ tục pháp lý được quy định như: Đánh giá tác động môi trường, đấu thầu, rà phá bom mìn, kiểm toán, quyết toán…....do đó, thách thức đặt ra cho CĐT là làm thế nào để hạn chế thấp nhất những sơ sót cũng như thiếu sót trong hồ sơ pháp lý để dự án được triển khai thuận lợi, đáp ứng tiến độ đã được duyệt. Việc xây dựng một quy trình trong đó lồng ghép chi tiết tất cả những công tác trên từ giai đoạn chuẩn bị dự án đến khi hoàn thành là hết sức cần thiết và trong quy trình sẽ chỉ ra những hậu quả phải có khi dự án không thực hiện hoặc bỏ quên thủ tục pháp lý. Chi cục PTNT Bình Thuận là đơn vị được cấp trên giao làm CĐT nhiều dự án: Thủy lợi, giao thông…., Chi cục có Ban QLDA để thực hiện công tác QLDA, việc xây dựng và hoàn thiện quy trình QLDA để quản lý tốt dự án là vấn đề mà lãnh đạo Chi cục hết sức quan tâm . Xuất phát nội dung trên, học viên chọn đề tài “Hoàn thiện quy trình quản lý dự án dầu tư xây dựng có nguồn vốn ngân sách nhà nước do Chi cục Phát triển nông thôn Bình Thuận làm Chủ đầu tư” làm luận văn thạc sĩ của mình. 2. Mục đích của đề tài 1 Nghiên cứu để hoàn thiện quy trình QLDA đối với các dự án do Chi cục PTNT làm CĐT để tránh tối thiểu những thiếu sót trong công tác QLDA ĐTXD. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu, so sánh là hệ thống các văn bản Quy phạm pháp luật chủ yếu có liên quan đến công tác quản lý các dự án ĐTXD. 3.2 Phạm vi nghiên cứu  Về không gian: Các dự án nguồn vốn NSNN do Chi cục PTNT làm CĐT.  Về thời gian: Các số liệu điều tra phục vụ đề tài được thu thập từ các công tác QLDA trong 3 năm gần đây. Đề xuất quy trình QLDA các năm tiếp theo giúp chủ dự án triển khai hiệu quả hơn.  Về nội dung: Hoàn thiện Quy trình QLDA dự án. 4. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 4.1 Cách tiếp cận Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, tác giả luận văn đã dựa trên cách tiếp cận cơ sở lý luận về khoa học quản lý xây dựng và những quy định hiện hành của hệ thống văn bản pháp luật trong lĩnh vực này và tiếp cận thực tiễn ở địa phương. 4.2 Phương pháp nghiên cứu Luận văn dự kiến sử dụng các phương pháp nghiên cứu phù hợp với đối tượng và nội dung trong hệ thống văn bản và thực tiễn quản lý ĐTXD ở Việt Nam, đó là:  Phương pháp nghiên cứu tổng quan  Phương pháp điều tra, tổng hợp, phân tích định tính, định lượng, so sánh  Phương pháp tổng kết thực tiễn  Phương pháp kết hợp ý kiến chuyên gia. 5. Kết quả đạt được  Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quy trình QLDA ĐTXD có nguồn vốn từ Ngân sách tỉnh do Chi cục Phát triển nông thôn làm chủ dự án. 2  Dự thảo sổ tay hướng dẫn quy trình QLDA ĐTXD có nguồn vốn từ Ngân sách tỉnh do Chi cục Phát triển nông thôn làm chủ dự án. 3 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG 1.1. Những khái niệm cơ bản về ĐTXD [1] 1.1.1. Dự án Dự án là một quá trình đơn nhất, gồm một tập hợp các hoạt động có phối hợp và được kiểm soát, có thời hạn bắt đầu và kết thúc, được tiến hành để đạt được một mục tiêu phù hợp với các yêu cầu qui định, bao gồm cả các ràng buộc về thời gian, chi phí và nguồn lực. Có thể hiểu dự án là tổng thể các giải pháp nhằm sử dụng các nguồn tài nguyên hữu hạn sẵn có để tạo ra những lợi ích thiết thực cho nhà đầu tư và xã hội. 1.1.2. Dự án đầu tư Dự án đầu tư là tập hợp những đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất nhất định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng hoặc duy trì, cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ trong khoảng thời gian nhất định. Theo một quan điểm khác thì dự án đầu tư là tổng thể các giải pháp nhằm sử dụng các nguồn tài nguyên hữu hạn sẵn có để tạo ra những lợi ích thiết thực cho nhà đầu tư và cho xã hội. Như vậy có thể nói, dự án ĐTXD công trình là một tập hợp các hoạt động có phối hợp, kiểm soát, có thời hạn bắt đầu và kết thúc liên quan đến việc sử dụng nguồn vốn để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa công trình xây dựng nhằm phục vụ mục tiêu, lợi ích của CĐT. Hiện nay dự án đầu tư có thể được xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau:  Xét trên tổng thể chung của quá trình đầu tư: Dự án đầu tư có thể được hiểu như là kế hoạch chi tiết triển khai các hoạt động đầu tư nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra trong khoảng thời gian nhất định, hay đó là một công trình cụ thể thực hiện các hoạt động đầu tư.  Xét về góc độ quản lý: Dự án đầu tư là một công cụ hoạch định việc sử dụng vốn, vật tư, lao động nhằm tạo ra những sản phẩm mới cho xã hội.  Xét trên góc độ kế hoạch hóa: Dự án đầu tư là kế hoạch chi tiết để thực hiện chương trình ĐTXD nhằm phát triển kinh tế xã hội làm căn cứ cho việc ra quyết định đầu tư và sử dụng vốn đầu tư. 4  Xét về mặt hình thức: Dự án đầu tư là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một cách chi tiết và có hệ thống các hoạt động và chi phí theo kế hoạch để đạt được những kết quả và thực hiện những mục tiêu nhất định trong tương lai.  Xét về mặt nội dung: Dự án đầu tư là một tập hợp các hoạt động cụ thể, có mối liên hệ biện chứng, nhân quả với nhau để đạt được mục đích nhất định trong tương lai.  Xét trên góc độ phân công lao động xã hội: Dự án đầu tư thể hiện sự phân công, bố trí lực lượng lao động xã hội nhằm giải quyết mối quan hệ giữa các chủ thể kinh tế khác nhau với xã hội trên cơ sở khai thác các yếu tố tự nhiên. Tuy vậy, dù xét theo bất kỳ góc độ nào thì dự án đầu tư đều bao gồm 3 vấn đề chính, đó là:  Thứ nhất, dự án đầu tư phải thể hiện rõ mực tiêu đầu tư là gì, có thể mục tiêu là dài hạn, trung hạn hay ngắn hạn hoặc là mục tiêu chiến lược hay mục tiêu trước mắt. Mục tiêu trước mắt được biểu hiện thông qua các chỉ tiêu kinh tế cụ thể như năng lực sản xuất, quy mô sản xuất hay hiệu quả kinh tế, còn mục tiêu dài hạn có thể là các lợi ích kinh tế cho xã hội mà dự án đầu tư mang lại.  Thứ hai là, cách thức và nguồn lực để đạt được mục tiêu. Nó bao gồm các biện pháp và điều kiện vật chất để thực hiện như vốn, nhân lực, trang thiết bị, công nghệ...  Thứ ba là, với khoảng thời gian bao lâu thì các mục tiêu có thể đạt được và cuối cùng là ai có thể thực hiện hoạt động đầu tư này và kết quả của dự án.  Vì vậy, trong quá trình thực hiện dự án đầu tư phải thường xuyên theo dõi, đánh giá các kết quả đạt được. Những hoạt động nào có liên quan trực tiếp đối với việc tạo ra các kết quả của dự án được coi là hoạt động chủ yếu phải được đặc biệt quan tâm. 1.1.3. Dự án ĐTXD Dự án xây dựng là cách gọi tắt của Dự án ĐTXD, được giải thích trong Luật Xây dựng Việt Nam ngày 18-6-2014 [2] như sau: “là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định. Ở giai đoạn chuẩn bị dự án ĐTXD, dự án được thể hiện thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi ĐTXD, Báo cáo nghiên cứu khả thi ĐTXD hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật ĐTXD”. 5 Như vậy có thể hiểu dự án xây dựng bao gồm hai nội dung là đầu tư và hoạt động xây dựng. Nhưng do đặc điểm của các dự án xây dựng bao giờ cũng yêu cầu có một diện tích nhất định, ở một địa điểm nhất định (bao gồm đất, khoảng không, mặt nước, mặt biển và thềm lục địa) do đó có thể biểu diễn dự án xây dựng như sau: DỰ ÁN XÂY = KẾ HOẠCH + TIỀN + THỜI GIAN + ĐẤT DỰNG CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG Hình 1.1. Biểu diễn dự án xây dựng Dựa vào công thức trên có thể thấy đặc điểm, một dự án xây dựng bao gồm các vấn đề sau: Kế hoạch : Tính kế hoạch được thể hiện rõ qua các mục đích được xác định, các mục đích này phải được cụ thể hóa thành các mục tiêu và dự án chỉ hoàn thành khi các mục tiêu cụ thể đã đạt được. Tiền : Đó chính là sự bỏ vốn để XDCT. Nếu coi phần “Kế hoạch của dự án” là phần tinh thần, thì “Tiền” được coi là phần vật chất có tính quyết định sự thành công của dự án. Thời gian : Thời gian rất cần thiết để thực hiện dự án, nhưng thời gian còn đồng nghĩa với cơ hội của dự án. Đây cũng là một đặc điểm rất quan trọng cần được quan tâm. Đất : Đất cũng là một yếu tố vật chất hết sức quan trọng. Đây là một tài nguyên đặc biệt quý hiếm. Đất ngoài các giá trị về địa chất, còn có giá trị về vị trí, địa lý, kinh tế, môi trường, xã hội….Vì vậy, quy hoạch, khai thác và sử dụng đất cho các dự án xây dựng có những đặc điểm và yêu cầu riêng, cần hết sức lưu ý khi thực hiện dự án xây dựng. Sản phẩm của dự án xây dựng có thể là:  XDCT mới;  Cải tạo, sửa chữa công trình cũ;  Mở rộng, nâng cấp công trình cũ. 6 Nhằm mục đích phát triển, duy trì hoặc nâng cao chất lượng công trình trong một thời hạn nhất định. Một đặc điểm của sản phẩm dự án xây dựng là sản phẩm đứng cố định và chiếm một diện tích đất nhất định. Sản phẩm không đơn thuần là sự sở hữu của CĐT mà nó có một ý nghĩa xã hội sâu sắc. Các công trình xây dựng có tác động rất lớn vào môi trường sinh thái và vào cuộc sống cộng đồng của dân cư, các tác động về vật chất và tinh thần trong một thời gian rất dài. Vì vậy, cần đặc biệt lưu ý khi thiết kế và thi công các công trình xây dựng. Công trình xây dựng : Công trình xây dựng là sản phẩm của dự án ĐTXD, được tạo thành bởi sức lao động của con người, vật liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần dưới mặt nước và phần trên mặt nước, được xây dựng theo thiết kế. Công trình xây dựng bao gồm công trình xây dựng công cộng, nhà ở, công trình công nghiệp, giao thông, thủy lợi, năng lượng và các công trình khác. Công trình xây dựng bao gồm một hạng mục hoặc nhiều hạng mục công trình, nằm trong dây chuyền công nghệ đồng bộ, hoàn chỉnh được nêu trong dự án. Như vậy công trình xây dựng là mục tiêu và là mục đích của dự án, nó có một đặc điểm riêng đó là: Các công trình xây dựng là mục đích của cuộc sống con người, khi nó là các công trình xây dựng dân dụng như: nhà ở, khách sạn,…; Các công trình xây dựng là phương tiện của cuộc sống khi nó là các công trình xây dựng cơ sở để tạo ra các sản phẩm khác như: xây dựng công nghiệp, giao thông, thủy lợi… Một cách chung nhất có thể hiểu dự án là một lĩnh vực hoạt động đặc thù, một nhiệm vụ cụ thể cần phải được thực hiện với phương pháp riêng , nguồn lực riêng và theo một kế hoạch tiến độ xác định. Trong Luật văn này, khái niệm dự án đầu tư được hiểu là dự án ĐTXD cơ bản và thống nhất với các khái niệm về: đầu tư công, hoạt động đầu tư công và vốt đầu tư công được hiểu theo Luật Đầu tư công và Luật Xây dựng hiện hành. 7 Yêu cầu đối với dự án ĐTXD được quy định rõ ràng theo Điều 51 Luật Xây dựng 2013, cụ thể: Dự án ĐTXD không phân biệt các loại nguồn vốn sử dụng phải đáp ứng các yêu cầu sau:  Phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch phát triển ngành, quy hoạch xây dựng, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất tại địa phương nơi có dự án ĐTXD.  Có phương án công nghệ và phương án thiết kế xây dựng phù hợp.  Bảo đảm chất lượng, an toàn trong xây dựng, vận hành, khai thác, sử dụng công trình, phòng, chống cháy, nổ và bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.  Bảo đảm cấp đủ vốn đúng tiến độ của dự án, hiệu quả tài chính, hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án.  Tuân thủ quy định khác của pháp luật có liên quan. 1.1.4. QLDA ĐTXD công trình (QLDA ĐTXD) Thực tế hiện nay còn có nhiều quan điểm về khái niệm QLDA, tác giả luận văn xin nêu một số khái niệm QLDA hiện được sử dụng nhiều nhất:  QLDA là một quá trình gồm các khâu: lập kế hoạch, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự án, nhằm đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách quy định và đạt được các yêu cầu đã định về kĩthuật và chất lượng sản phẩm dịch vụ bằng những phương pháp và điều kiện tốt nhất cho phép;  QLDA là một lĩnh vực hoạt động vừa mang tính nghệ thuật lại vừa mang tính khoa học trong việc phối hợp các yếu tố như con người, thiết bị, vật tư, tiền bạc, trong khuôn khổ tiến độ để hoàn thành một dự án cụ thể đúng thời hạn trong phạm vi chi phí đã được duyệt;  QLDA là việc điều phối và tổ chức các bên khác nhau tham gia vào một dự án nhằm hoàn thành dự án đó theo những hạn chế được áp đặt bởi chất lượng, thời gian và chi phí;  QLDA là sự tác động của CĐT và các chủ thể có liên quan khác đến quá trình lập dự án đầu tư và thực hiện dự án đầu tư bằng ủy nhiệm hoặc ký kết hợp đồng với các đơn vị thực hiện thông qua sử dụng các công cụ và kĩ thuật quản lý và mô hình tổ chức 8 không có tính tập trung cao, mềm dẻo, linh hoạt để dự án được thực hiện trong những ràng buộc về chi phí, thời gian và các nguồn lực.  QLDA là một dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, sử dụng các kỹ thuật chuyên môn để giám sát việc lập kế hoạch, thiết kế và xây dựng một dự án từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư công trình đến khi hoàn thành bàn giao nghiệm thu đưa vào sử dụng. Mục đích của QLDA là đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi chi phí đầu tư được duyệt và đạt được các yêu cầu về kỹ thuật và chất lượng sản phẩm, dịch vụ, bằng những phương pháp và điều kiện tốt nhất cho phép Tóm lại, QLDA là sự vận dụng lý luận, phương pháp, quan điểm có tính hệ thống để tiến hành quản lý có hiệu quả toàn bộ công việc liên quan tới dự án dưới sự ràng buộc về nguồn lực có hạn. Để thực hiện mục tiêu dự án, các nhà đầu tư phải lên kế hoạch tổ chức, chỉ đạo, phối hợp, điều hành, giám sát, khống chế và đánh giá toàn bộ quá trình từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc dự án.QLDA được thực hiện trong tất cả các giai đoạn khác nhau của chu trình dự án. Bất kỳ dự án nào, việc quản lý hiệu quả sẽ giữ cho dự án đi đúng hướng về mặt tiến độ, thời gian và chi phí. Tuy nhiên, đối với dự án ĐTXD công do tính chất công hữu và lợi ích công cộng cũng như quy mô, tính chất kinh tế - kỹ thuật của dự án có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia, không chỉ trong hiện tại mà nhiều khi còn kéo dài đến nhiều thế hệ con cháu mai sau. Vì vậy, việc QLDA đầu tư công phải tuân theo những nguyên tắc luật định. Những nguyên tắc này tác động trực tiếp đến toàn bộ quá trình thực hiện dự án, kể từ lúc lập, thẩm định, phê chuẩn, thực hiện ĐTXD và nghiệm thu đưa dự án công trình vào khai thác sử dụng. 1.1.5. Quy trình QLDA ĐTXD công trình Mục đích của quy trình QLDA ĐTXD là hình thành một chuỗi các hoạt động nhằm kiểm soát quá trình thiết lập và triển khai một dự án khi bắt đầu đến khi kết thúc để đạt yêu cầu của khách hàng nhằm làm cho dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong khuôn khổ những chi phí cho phép và đạt một tiêu chí cần thiết. 9 Cơ sở để xây dựng quy trình QLDA là các văn bản quy phạm pháp luật trong hoạt động xây dựng được nhà nước ban hành phù hợp với từng giai đoạn trong QLDA ĐTXD công trình. 1.1.6. Chủ đầu tư [3]: Chủ đầu tư XDCT là người (hoặc tổ chức) sở hữu vốn hoặc là người được giao quản lý vốn và sử dụng vốn để ĐTXD công trình.CĐT là người phải chịu trách nhiệm toàn diện trước người quyết định đầu tư và pháp luật về các mặt chất lượng, tiến độ, chi phí vốn đầu tư và các quy định khác của pháp luật. CĐT được quyền dừng thi công XDCT và yêu cầu khắc phục hậu quả khi nhà thầu thi công XDCT vi phạm các quy định về chất lượng công trình, an toàn và vệ sinh môi trường. Đối với các dự án sử dụng vốn Ngân sáchkhái niệm về CĐT được quy định tại điều 7 Luật Xây dựng ban hành năm 2013, cụ thể như sau:  CĐT do người quyết định đầu tư quyết định trước khi lập dự án hoặc khi phê duyệt dự án.  Tùy thuộc nguồn vốn sử dụng cho dự án, CĐT được xác định cụ thể như sau:  Đối với dự án sử dụng vốn NSNN và vốn nhà nước ngoài ngân sách, CĐT là cơ quan, tổ chức được người quyết định đầu tư giao quản lý, sử dụng vốn để ĐTXD;  Đối với dự án sử dụng vốn vay, CĐT là cơ quan, tổ chức, cá nhân vay vốn để ĐTXD;  Đối với dự án thực hiện theo hình thức hợp đồng dự án, hợp đồng đối tác công tư, CĐT là doanh nghiệp dự án do nhà đầu tư thỏa thuận thành lập theo quy định của pháp luật;  Dự án không thuộc đối tượng quy định tại các điểm a, b và c khoản này do tổ chức, cá nhân sở hữu vốn làm CĐT.  Căn cứ điều kiện cụ thể của dự án sử dụng vốn NSNN, người quyết định đầu tư dự án giao cho Ban QLDA ĐTXD chuyên ngành, Ban QLDA ĐTXD khu vực làm CĐT; trường hợp không có Ban QLDA thì người quyết định đầu tư lựa chọn cơ quan, tổ chức có đủ điều kiện để làm CĐT. 10