Tài liệu Giao duc ky nang song cho sinh vien (1)

KỸ NĂNG SỐNG VÀ GIÁO DỤC KỸ NĂNG SÓNG CHO SINH VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƠN LA PHAN VĂN HA Phó trưởng khoa LĐ-XH 1. Đặt vấn đề: Trước yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo hiện nay. Giáo dục kỹ năng sống (KNS) cho người học là trách nhiệm của mỗi quốc gia (Theo tinh thần của chương trình hành động Dakar năm 2000) Giáo dục (KNS) cho người học cần được triển khai theo hai hướng: Một mặt trang bị cho người học những (KNS) cốt lõi để họ có thể ứng phó với các tình huống trong cuộc sống, mặt khác cần triển khai các nội dung giáo dục tiếp cận KNS nhằm không chỉ nhận thức, thái độ mà quan trọng là thay đổi hành vi theo hướng tích cực. Nội dung giáo dục kỹ năng sống đã dược tích hợp trong một số môn học và các hoạt động giáo dục trong trường phổ thông, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh còn được thực hiện thông qua nhiều chương trình, dự án như: Giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục phòng tránh HIV/AIDS, giáo dục phòng chống ma túy, giáo dục phòng tránh thương tích... Đây chính là giáo dục KNS gắn với những nội dung/ vấn đề cụ thể. Nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục KNS cho học sinh,sinh viên, một trong những biện pháp quan trọng là giảng viên và học sinh , sinh viên phải có đủ kiến thức và kỹ năng về giáo duc kĩ năng sống. Trường cao đẳng Sơn la cái lôi đào tạo cán bộ các ngành, nghề cho tỉnh Sơn La, một số tỉnh miền núi Tây Bắc của Tổ quốc và các tỉnh Bắc Lào,Nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.Nhà trường sơm quan tâm chỉ đạo và tổ chức giáo dục KNS góp phần Nâng cao chất lượng toàn diện trong công tác giáo dục- đào tạo của nhà trường . 2. Kỹ năng sống là gì? Thuật ngữ ”Kỹ năng sống ” được WinthropAdkins sử dụng lần đầu tiên trong một chương trình đào tạo nghề thực hiện trong những năm 1960 Với tên gọi” TheAdins Lì feSkillsProgramme:EmployabilitySkillsSeries” 3. Quan niệm về kỹ năng sống: Hiện nay có nhiều quan niệm khác nhau về KNS và mỗi quan niệm lại được diễn đạt theo những cách khác nhau: 1 3.1: Quan niệm của Tổ chức văn hóa,khoa học và giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO) 3.1.1: Có quan niệm coi KNS là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày (1) 3.1.2: Quan niệm khác coi KNS gắn với 4 trụ cột của giáo dục, đó là: Học để biết Học để tự khẳng đinh, Học đẻ cùng chung sống với người khác, Học để làm (2) 3.2: Quan niệm của Tổ chức y tế thế giới (WHO) Từ góc độ sức khỏe,WHO xem KNS là những kĩ năng thiết thực mà con người cần để có cuộc sống an toàn và khỏe mạnh .Rộng hơn, KNS là những năng lực mang tính tâm lí xã hội và kỹ năng về giao tiếp để tương tác hiệu quả với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày (3) 3.3: Quan niệm của Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) Theo Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), KNS là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kỹ năng (4) # Cách phân loại theo tiếp cận 4 trụ cột - triết lí của giáo dục thế kỉ XXI: + Học để biết (learning toknow) gồm các kỹ năng tư duy như: Tư duy phê phán, tư duy sáng tạo ,ra quyết định, giải quyết vấn đề, nhận thức được hậu quả,,, + Học để khẳng định bản thân (learningtobe) gồm các kỹ năng cá nhân như: Ứng phó với căng thẳng, kiểm soát cảm xúc, tự nhận thức, tự tin... +Học để chung sống với người khác (learning to live toge ther) gồm các kỹ năng xã hội như: Giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc nhóm, thể hiện sự cảm thông ... + Học để làm việc (learning to do) gồm các kỹ năng thực hiện công việc và các nhiệm vụ như: Kỹ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm... (1),(2),(3),(4) Tài liệu tập huấn kĩ năng sống. Cục nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục- Bộ giáo dục đào tạo do PGS- TS: Nguyễn Thanh Bình biên soạn (Trang 4&5) Tóm lại : Kĩ năng sống là năng lực tâm lí- xã hội của mỗi cá nhân ,giúp con người có khả năng làm chủ bản thân,khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội ,khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống. 2 4. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên ở trường cao đẳng Sơn La: Thực hiện các văn bản chỉ đạo của Bộ giáo dục&đào tạo trong những năm học vừa qua. Đặc biệt từ năm học 2010-2011& 2011- 2012 trường cao đẳng Sơn La đã quan tâm chỉ đạo và đưa nội dung giáo dục KNS vào khung chương trình đào tạo vào giờ học chính khóa 2 buổi/ ngày với 02 tuần liên tục giáo dục kỹ năng sống cho sinh viên hệ cao đẳng chính qui năm thứ hai của nhà trường bước đầu đã đạt được một số kết quả nhất định. Song kỹ năng sống là năng lực tâm lí- xã hội của cá nhân, là tổ hợp của rất nhiều kỹ năng tâm lí- xã hội của cá nhân. Vì vậy, để nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên trong nhà trường. Công tác này cần được tiếp tục tiến hành thường xuyên ,liên tục, phù hợp với đặc điểm về tâm sinh lí lứa tuổi , hoàn cảnh, hoạt động của từng loại đối tượng , hệ đào tạo và mang tính mềm dẻo,dưới nhiều hình thức, qui mô, loại hình hoạt động khác nhau qua hoạt động các tổ chức đoàn thể với các con đường, nội dung, hình thức : - Các con đường giáo dục kỹ năng sống cho sinh viên: + Có thể tích hợp giáo dục kỹ năng sống thông qua khai thác tiềm năng giáo dục trong nội dung môn học (Học phần hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mã ngành giáo dục công dân, giáo dục tiểu học hệ cao đẳng chính qui), qua phương pháp dạy học tích cực khuyến khích sự tương tác, cùng tham gia, tư duy phê phán, tư duy sáng tạo...của học sinh, sinh viên. + Giáo dục thông qua các chủ đề chuyên biệt về KNS dưới hình thức hoạt động ngoài giờ lên lớp của các tổ chức Đoàn thanh niên, hội sinh viên. + Giáo dục KNS thông qua các tình huống giáo dục và các tình huống trong thực tiễn cuộc sống + Giáo dục KNS qua tiếp cận 4 trụ cột: Học để biết( Kỹ năng nhận thức) Học đẻ làm( Các kỹ năng thực tiễn) Học để cùng chung sống(Các kỹ năng xã hội ) Học để tự khẳng định bản thân( Các kỹ năng cá nhân) + Thông qua tham vấn trực tiếp với cá nhân hoặc nhóm học sinh, sinh viên - Nội dung: Tập trung vào những vấn đề xã hội đang diễn ra trong thực tiễn hiện nay như : Giáo dục phòng tránh HIV/AIDS, giáo dục phòng tránh ma túy, giáo dục môi trường, giáo dục dân số, giáo dục an toàn giao thông , giáo dục bình đẳng giới... Tổ chức cho học sinh sinh viên được trực tiếp trải nghiệm bằng các hoạt động , các tình huống trong thực tiễn . 3 - Các hình thức hoạt động : + Tiến hành học tập KNS trong chương trình kế hoạch đào tạo của nhà trường + Tổ chức các câu lạc bộ kỹ năng sống trong nhà trường thông qua : . Diễn đàn thanh niên về kỹ năng sống . Các lớp tập huấn nhằm giới thiệu nâng cao nhận thức hiểu biết và ý thức rèn luyện KNS cho sinh viên . Các buổi nói chuyện chuyên đề - tư vấn trực tiếp của các chuyên gia tâm lí giáo dục . Các buổi sinh hoạt đoàn ,hội sinh viên . . Tổ chức các nhóm công tác xã hội.... + Tổ chức các hội thi đóng vai tình huống cụ thể gắn với kỹ năng cần hình thành + Thi tiểu phẩm theo chủ đề ... Trên đây là một vài suy ngẫm mong được sự cùng chia sẻ của các đồng nghiệp, góp phần đưa nôi dung giáo dục KNS từng bước đi vào nề nếp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo toàn diện nhân cách cho học sinh, sinh viên ở trường cao đẳng Sơn La. 4