Tài liệu Giáo dục kĩ năng phòng chống xâm hại tình dục cho các em nữ sinh lớp 10 trường thpt bắc sơn thông qua buổi thảo luận ngoại khóa

MỤC LỤC I. MỞ ĐẦU......................................................................................................2 1.1. Lí do chọn đề tài:...................................................................................2 1.2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................2 1.3. Đối tượng nghiên cứu............................................................................3 1.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................3 II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM..............................................4 2.1. Cơ sở lí luận..........................................................................................4 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm...............5 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.....................................6 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường:.......................................................18 III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................19 3.1. Kết luận.................................................................................................19 3.2. Kiến nghị:..............................................................................................19 TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................20 1 I. MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài : Trong xã hội ngày nay do tác động của nền kinh tế thị trường, sự bùng nổ của công nghệ thông tin, học sinh sống trong mối quan hệ xã hội rất phong phú và vô cùng phức tạp. Trẻ em Việt Nam, những chủ nhân tương lai của đất nước đang phải đối diện với vấn nạn “xâm hại tình dục” đáng báo động. Xâm hại tình dục diễn ra không chỉ ở các thành phố lớn mà còn có cả ở các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa và xảy ra với các em học sinh ở mọi độ tuổi. “Trong đó các em nữ từ 16-19 tuổi có nguy cơ trở thành nạn nhân của lạm dụng tình dục, hiếp dâm, bạo hành tình dục cao gấp 4 lần so với tổng dân số”[3] (Nguồn: http://songmoi.vn). Lứa tuổi 16 cũng là lứa tuổi quan tâm nhiều đến tình yêu, tình dục và có sự tò mò về quan hệ tình dục, vì vậy cũng là đối tượng dễ bị lôi kéo, dụ dỗ dẫn đến bị xâm hại, bị lợi dụng về tình dục và hơn thế nữa lứa tuổi vị thành niên khi bị xâm hại tình dục có nguy cơ cao dẫn đến mang thai ngoài ý muốn. Nhưng thực tế cho thấy, chỉ một số ít các em học sinh có hiểu biết nhất định về vấn đề này, phần lớn các em còn thiếu hụt kiến thức, đặc biệt là kĩ năng xử lí các tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục. Ở trường trung học phổ thông Bắc Sơn nơi tôi công tác là một trường thuộc miền núi, học sinh chủ yếu là con em dân tộc thiểu số, điều kiện sống còn rất khó khăn, thiếu sự quan tâm, chăm sóc của cha mẹ, đặc biệt là sự giáo dục về phòng tránh xâm hại tình dục. Vì vậy đa số các em nữ sinh chưa biết cách tự bảo vệ bản thân, chưa nâng cao cảnh giác với các tình huống không an toàn. Là một giáo viên bộ môn Sinh học, một giáo viên chủ nhiệm và hơn hết tôi cũng là người mẹ có con gái, tôi thiết nghĩ giáo dục phòng tránh xâm hại tình dục quan trọng như thế nào với các em học sinh, đặc biệt là các em học sinh nữ. Nếu như các em nữ sinh không được trang bị những kiến thức về vấn đề này thì chính các em phải gánh chịu những hậu quả nghiêm trọng cả về thể xác và tinh thần do xâm hại tình dục gây ra, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống sau này cho các em và cho xã hội. Thực tế trong công tác giảng dạy bộ môn Sinh học 10 tôi nhận thấy việc lồng ghép kiến thức về giới tính nói chung và kiến thức phòng tránh xâm hại tình dục nói riêng bị hạn chế về nội dung cũng như thời gian. Vậy làm thế nào để cung cấp cho các em học sinh nữ những kiến thức cũng như kĩ năng cần thiết để xử lí các tình huống có nguy cơ bị xâm hại, đó chính là lí do tôi quyết định thực hiện đề tài: “Giáo dục kĩ năng phòng chống xâm hại tình dục cho các em nữ sinh lớp 10 trường THPT Bắc Sơn thông qua buổi thảo luận ngoại khóa” để góp phần đào tạo ra một thế hệ trẻ thực sự năng động, tự tin và giàu bản lĩnh ứng phó với bất cứ tình huống nào trong cuộc sống. 1.2. Mục đích nghiên cứu: - Trang bị cho các em học sinh nữ khối 10 một số kiến thức về xâm hại tình dục, hậu quả nặng nề do xâm hại tình dục gây ra và một số cách phòng tránh. 1 1 Trong mục 1.1: Đoạn “Trong xã hội... mọi độ tuổi” do tác giả tự viết ra; đoạn tiếp theo: “Trong đó...tổng dân số” tác giả tham khảo từ TLTK số 3; đoạn còn lại do tác giả tự viết ra. 2 - Góp phần giáo dục giúp các em học sinh nâng cao nhận thức, có thái độ, hành vi đúng với vấn đề phòng tránh xâm hại tình dục, có kĩ năng kiểm soát tốt hành vi của bản thân tránh để làm đối tượng cho kẻ khác lợi dụng tình dục. - Giáo dục cho các em kĩ năng cần thiết để xử lí các tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục trong cuộc sống thực tiễn hằng ngày, giúp các em học sinh nữ nếu bị xâm hại tình dục biết được nguy cơ dẫn đến có thai ngoài ý muốn, dấu hiệu mang thai và cách xử lí kịp thời. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: - Các biện pháp phòng tránh xâm hại tình dục, các tình huống không an toàn và các tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục. - Cách xử lí các tình huống khi bị đụng chạm, sờ mó, tình huống khi bị dụ dỗ, cưỡng bức…và tình huống khi đã bị xâm hại. 1.4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Tôi tiến hành khảo sát thực tế mức độ hiểu biết của các em nữ sinh bằng phiếu khảo sát sự hiểu biết của các em về xâm hại tình dục, sự cảnh giác với các tình huống không an toàn. - Phương pháp thống kê, xử lí số liệu: Sau khi phát phiếu điều tra trên 120 nữ sinh, để các em hoàn thành tôi thu lại phiếu đã phát, sau đó thống kê, phân tích số liệu đánh giá mức độ hiểu biết của các em trong vấn đề xâm hại tình dục, đánh giá được kĩ năng xử lí tình huống cụ thể trong cuộc sống. - Phương pháp tìm kiếm thông tin trên mạng internet: Tôi tìm kiếm thông tin trên các trang mạng chính thống để có cơ sở thực hiện chủ đề của buổi hoạt động ngoại khóa. 3 II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận1 Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ vị thành niên là hết sức quan trọng để giúp các em làm chủ bản thân, có khả năng thích ứng, biết cách ứng phó trước những tình huống khó khăn, giảm nguy cơ tham gia vào các tệ nạn xã hội; rèn luyện cho các em cách sống có trách nhiệm đối với bản thân, bạn bè, gia đình, cộng đồng và mở ra cơ hội, hướng suy nghĩ tích cực, tự tin, tự quyết định và có lựa chọn đúng đắn [2]. Việc giáo dục kĩ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh trung học phổ thông đã được xã hội thừa nhận và tập trung khá nhiều vào những năm gần đây. Việc cung cấp cho các em học sinh nữ những kiến thức cũng như kĩ năng cần thiết để xử lí các tình huống có nguy cơ bị xâm hại là hết sức cần thiết giúp các em tự tin, chủ động, độc lập để trưởng thành. Xâm hại tình dục: Là hành vi tình dục không tự nguyện, trong một số trường hợp còn dùng đến vũ lực. Xâm hại tình dục có thể bao gồm việc lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên, loạn luân, cưỡng hiếp và bóc lột tình dục bởi những người được xem là đáng tin cậy, chẳng hạn như bác sĩ, giáo viên hoặc giới tăng lữ. Các nạn nhân bị quấy rối tình dục, dù qua lời nói hay về thể chất, thường bị đe dọa hãm hại nếu nói ra sự việc [3] (Nguồn: www.jw.org). Những kiến thức cần giáo dục học sinh trong buổi hoạt động ngoại khóa: * Hành vi xâm hại tình dục: + Chạm vào vùng kín hoặc các bộ phận khác của đứa trẻ để đạt khoái cảm. Bắt trẻ chạm vào vùng kín của người khác, thực hiện các hành động tình dục. + Cho trẻ xem phim khiêu dâm. + Cố tình phơi bày vùng kín của người lớn cho trẻ nhìn thấy. + Chụp ảnh một đứa trẻ trong những tư thế nhạy cảm. + Khuyến khích trẻ xem hoặc nhìn các hành vi tình dục. + Xem một đứa trẻ không mặc quần áo, hoặc nhìn chúng trong nhà tắm. + Quan hệ tình dục với trẻ [1]. * Các tình huống không an toàn: – Không đi một mình ở nơi tối tăm. – Không nhận tiền, quà hoặc nhận sự giúp đỡ đặc biệt của người khác mà không biết lý do. – Không đi nhờ xe người lạ. – Không cho người lạ đến gần đến mức độ họ có thể chạm tay vào người mình. – Không để người lạ vào nhà, nhất là khi chỉ có một mình ở nhà. – Không nói chuyện với người lạ khi đang ở nhà một mình. – Ngay cả với người quen nhưng khiến trẻ cảm thấy có điều gì đó không ổn (khiến trẻ lo lắng, bất an) trẻ cũng cần tránh ở một mình với họ và từ chối đi cùng họ đến những nơi vắng vẻ [3] (Nguồn: http://tuvantamli.com.vn). 1 Trong mục 2.1: Đoạn “Rèn luyện… chọn đúng đắn” tác giả tham khảo từ TLTK số 2; đoạn tiếp theo do tác giả tự viết ra; khái niệm “xâm hại tình dục” và đoạn ‘không đi…nơi vắng vẻ” tác giả tham khảo từ TLTK số 3 - Tương tự đoạn “Chạm vào vùng kín...quan hệ tình dục với trẻ” tác giả tham khảo từ TLTK số 1. 4 * Dạy trẻ cách ứng phó với tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục2 Khi trẻ cảm thấy có nguy cơ bị quấy rối, lạm dụng tình dục (dù là với người lạ hay người quen, thậm chí là người thân của mình) trẻ cần: – Đứng ngay dậy. – Nhìn thẳng vào kẻ định xâm hại. – Lùi ra xa để kẻ đó không với tay được đến người mình. – Nói to hoặc hét to và cương quyết: Không! Hãy dừng lại! Tôi không cho phép! Nếu không dừng lại tôi sẽ mách với mọi người… – Chạy ra chỗ khác ngay. – Kể với những người đáng tin cậy, nếu người thứ nhất chưa tin, hãy kể với người thứ hai cho đến khi có người tin và giúp đỡ. Nếu trẻ bị cưỡng hiếp, báo ngay với mẹ, cán bộ giáo dục để được trợ giúp và đưa đi thăm khám, điều trị [1]. Trên đây là một số cơ sở quan trọng để tôi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm “Giáo dục kĩ năng phòng chống xâm hại tình dục cho các em nữ sinh lớp 10 trường THPT Bắc Sơn thông qua buổi thảo luận ngoại khóa”. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Liên hợp quốc ước tính cứ 4 trẻ ở Việt Nam thì có một em là nạn nhân của tình trạng lạm dụng tình dục và có ít nhất 1300 trường hợp được báo cáo mỗi năm. Tuy nhiên đây chỉ là phần nổi của “tảng băng chìm”, trên thực tế con số còn lớn hơn nhiều bởi có nhiều vụ việc mà các em và gia đình không khai báo do bị đe dọa, dùng tiền mua chuộc hoặc cảm thấy xấu hổ. Sự im lặng sẽ để lại hậu quả rất lớn về tâm lý, sức khỏe cũng như tạo đà cho những lần xâm hại tiếp theo của kẻ xâm hại [3] (Nguồn: www.bbc.com). Xâm hại tình dục diễn ra không chỉ ở các thành phố lớn mà còn có cả ở các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Các em học sinh trên địa bàn huyện Ngọc Lặc nói chung và các em nữ sinh trường THPT Bắc Sơn nói riêng đa phần là con em dân tộc thiểu số, điều kiện kinh tế còn thiếu thốn, khó khăn, nhiều phụ huynh lo làm ăn ít quan tâm đến các em trong vấn đề này. Bên cạnh đó một số xã ở vùng sâu, vùng xa (Lộc Thịnh, Ngọc Sơn, Ngọc Trung) do địa bàn hẻo lánh, ở vùng rừng rẫy, các em ở nhà một mình hoặc đi một mình ở những đoạn đường hẻo lánh ít người qua lại tạo điều kiện để bọn xấu lợi dụng phạm tội. Ngoài ra, môi trường xã hội đang có nhiều sự tác động đến lứa tuổi mới lớn, khiến các em đua đòi với bạn bè, bị nhiều kẻ khác lợi dụng, dụ dỗ. Vụ việc nữ sinh 13 tuổi đã bị xâm hại tình dục đến mang bầu và sinh con xảy ra ở xã Thúy Sơn, huyện Ngọc Lặc, Thanh Hóa vào 4/4/2017 vừa qua khiến nhiều người chưa khỏi hoảng hốt, bàng hoàng và lo lắng. Điều đáng nói là mẹ, gia đình, thầy cô, bạn bè không hề hay biết cho đến khi cháu đau bụng và sinh một đứa bé nặng 2,8kg tại bệnh viện đa khoa khu vực Ngọc Lặc [3] (Nguồn: http://baomoi.com). Xâm hại tình dục đang diễn ra hàng ngày ngay cạnh chúng ta, nhiều người cho rằng ngoài gia đình, nhà trường chính là một mắt xích quan 2 Trong trang này: Đoạn “Dạy trẻ cách…thăm khám, điều trị" tác giả tham khảo từ TLTK số 1 - Tương tự ở mục 2.2: Đoạn “Liên hợp quốc...kẻ xâm hại”, đoạn “Vụ việc…khu vực Ngọc Lặc” tác giả tham khảo từ TLTK số 3, đoạn còn lại do tác giả tự viết ra 5 trọng trong việc giúp học sinh ý thức việc bảo vệ bản thân và tố cáo kẻ xấu khi bị xâm hại. Vậy khi chưa có một chương trình giáo dục phòng chống xâm hại tình dục được đưa vào dạy học chính khóa thì việc các nhà trường tăng cường các hoạt động tổ chức cho các em dưới dạng chuyên đề ngoại khóa với nhiều hình thức phong phú là việc làm cấp thiết và cần thực hiện ngay. Tôi đã tiến hành khảo sát sự hiểu biết cũng như kĩ năng xử lí các tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục của các em nữ sinh ở khối 10 trong trường qua việc phát phiếu khảo sát để các em tự tích vào nội dung phù hợp với bản thân của mình. Số lượng phiếu phát ra 120 phiếu/120 học sinh, sau đó tôi tiến hành tổng hợp, xử lí và thống kê số liệu thì thu được kết quả: chỉ hơn 20% các em có kiến thức về xâm hại tình dục, còn lại đa số các em chưa có ý thức nâng cao cảnh giác với các tình huống không an toàn, lúng túng khi giải quyết một tình huống cụ thể. Đây là một thực tế đáng lo ngại có thể sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống sau này của các em. Trong chương trình giáo dục phổ thông việc lồng ghép kiến thức về giới tính nói chung và kiến thức phòng tránh xâm hại tình dục nói riêng bị hạn chế về nội dung cũng như thời gian, hơn nữa do học chung cả nam và nữ nên các em thường e ngại khi thảo luận và chia sẻ những thắc mắc của mình. Từ những thực trạng, nguyên nhân của thực trạng và hậu quả nặng nề do thực trạng mang lại tôi xin mạnh dạn thực hiện buổi hoạt động ngoại khóa để giúp học sinh trang bị cho mình những kiến thức bổ ích về xâm hại tình dục, đảm bảo chất lượng cuộc sống trong tương lai cho các em. Điều này được tôi thể hiện trong đề tài “Giáo dục kĩ năng phòng chống xâm hại tình dục cho các em nữ sinh lớp 10 trường THPT Bắc Sơn thông qua buổi thảo luận ngoại khóa”. 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề: Tôi chia nội dung của mình 2 công việc sau: 2.3.1. Phần thứ nhất: Khảo sát thực tế Trước khi thực hiện buổi hoạt động ngoại khóa tôi tiến hành khảo sát sự hiểu biết của các em nữ bằng cách phát phiếu điều tra trên 120 nữ sinh thuộc khối 10. Phiếu điều tra của tôi gồm 14 câu hỏi đề cập đến hiểu biết về xâm hại tình dục, các tình huống không an toàn, kĩ năng giải quyết tình huống, và sự quan tâm, dạy bảo của cha mẹ cho các em học sinh nữ về vấn đề này (phần phụ lục). Tôi phát phiếu điều tra cho 120 em trước khi tiến hành buổi hoạt động ngoại khoá 1 tuần. Tôi chia phiếu đến đại diện 1 em nữ ở các lớp 10, hướng dẫn và nhờ em đó sau 1 ngày thu lại. Sau đó, tôi tổng hợp và thống kê số câu trả lời của các em để có số liệu đánh giá về mức độ hiểu biết của các em trong vấn đề xâm hại tình dục. Trong tổng số 14 câu hỏi thăm dò được đề cập đến 4 nội dung: Nội dung 1: Hỏi về hiểu biết của học sinh về xâm hại tình dục (từ câu 1 đến câu 3). Nội dung 2: Hỏi về cách nhận biết các tình huống không an toàn (từ câu 4 đến câu 8). Nội dung 3: Hỏi về kĩ năng giải quyết tình huống (từ câu 9 đến câu 12). 6 Nội dung 4: Hỏi về và sự quan tâm, dạy bảo của cha mẹ cho các em học sinh nữ về vấn đề này (Câu 13, 14). Kết quả thống kê được như sau: - Các câu hỏi nội dung 1: Đa số các em phân biệt được đâu là tình huống xâm hại, hành vi và thủ phạm (80/120 học sinh chọn đáp án 1a, 90/120 học sinh chọn đáp án 2a, 3a). - Các câu hỏi ở nội dung 2: Một số học sinh phân biệt được tình huống an toàn và không an toàn. Tuy nhiên đa số chưa cảnh giác với các tình huống không an toàn (50/120 học sinh chọn đáp án 4b, 5b, 30/120 học sinh chọn đáp án 6b, 7b), 40/120 học sinh chọn đáp án 8b chứng tỏ nhiều học sinh lứa tuổi vị thành niên có thể trở thành nạn nhân của xâm hại tình dục qua mạng. - Các câu hỏi nội dung 3: Kết quả thống kê cho thấy đa số các em lúng túng, chưa biết cách xử lí tình huống cụ thể (chỉ có 30/120 học sinh chọn đáp án 9b,). Các em chưa đặt mình vào tình huống cụ thể và chưa chuẩn bị trước những kế thoát thân nếu gặp tình huống đó (chỉ có 20/120 học sinh chọn đáp án 10a, 15/120 học sinh chọn đáp án 11a). Nếu bị xâm hại tình dục thì đa số các em im lặng, không báo cho người khác biết (chỉ 10/120 học sinh chọn đáp án 12b). Điều này rất nguy hiểm vì có thể để lại hậu quả nặng nề. - Các câu hỏi nội dung 4: Hỏi về sự quan tâm, chỉ bảo của người mẹ, nhưng có đến 85 em là không được mẹ chỉ bảo ( 80/120 em chọn đáp án 13b; 90/120 em chọn 14b). Từ kết quả khảo sát trên cho thấy hầu hết các nữ sinh được khảo sát chưa có nhiều kiến thức về xâm hại tình dục, chưa nâng cao cảnh giác với các tình huống không an toàn, lúng túng trong cách xử lí tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục. 2.3.2. Phần thứ hai: Tổ chức hoạt động ngoại khóa * Công tác chuẩn bị: - Phương tiện chuẩn bị: + Máy tính, máy chiếu, một số clip ngắn nói về xâm hại tình dục. + Giáo viên chuẩn bị các tình huống cụ thể. + Giáo viên chuẩn bị 9 phần quà, mỗi phần quà trị giá 30 nghìn đồng. + Học sinh chuẩn bị một tiểu phẩm ngắn về xâm hại tình dục. - Thành phần tham dự: Các cô giáo dạy sinh trong trường đến tham dự đó là cô Lưu Thị Hằng, cô Lê Thị Bốn, cô Vũ Thị Hải và cô giáo hướng dẫn Trịnh Thị Hường, cùng các em nữ sinh của lớp 10 (mỗi lớp 10 học sinh) . + Người điều hành hoạt động: Là tôi - cô giáo Trịnh Thị Hường - Địa điểm: Tại phòng bộ môn trường THPT Bắc Sơn. - Thời gian: Vào một buổi chiều ngày 4/5/2017, từ 14 giờ 30 phút đến 17 giờ. * Cách thức tổ chức Tôi tổ chức buổi hoạt động ngoại khóa với sự kết hợp của các em nữ sinh thuộc 6 lớp khối 10 là nhằm mục đích giúp các em có được sự hiểu biết kịp thời về xâm hại tình dục và cách phòng tránh, đồng thời các em có thể dễ dàng chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau. Mỗi lớp được ngồi với nhau thành 1 nhóm. Mỗi nhóm cử một nhóm trưởng: Nhóm 1 là em Lê Thị Chinh 10A1; nhóm 2 là em Hà Thị Thảo 10A2; 7 nhóm 3 là em Bùi Thị Trang 10A3; nhóm 4 là em Phạm Thị Nguyệt 10A4; nhóm 5 là em Phạm Trà My 10A5; nhóm 6 là em Phạm Thị Xuân 10A6. Buổi hoạt động ngoại khóa gồm những phần sau: Phần 1: Giới thiệu chủ đề Phần này có mục đích dẫn dắt, thu hút, tạo sự hứng thú cho các em về chủ đề của buổi hoạt động ngoại khóa. Đồng thời, các em hiểu rõ được nội dung chính của chủ đề, cũng như nhiệm vụ các em tham gia thực hiện. Phần 2: Thảo luận chủ đề Khi tôi đưa ra một tình huống cụ thể, các nhóm sẽ thảo luận trong 5-7 phút, sau đó đại diện của từng nhóm giơ tay trình bày cách xử lí tình huống của nhóm mình, các nhóm khác chú ý lắng nghe, nhận xét, bổ sung. Giáo viên nhận xét và đưa ra cách xử lí tình huống hiệu quả nhất, sau đó giáo viên trao phần quà cho nhóm có cách xử lí tình huống hay nhất. Phần 3: Giải đáp thắc mắc Phần này các em nữ sinh sẽ đưa ra những câu hỏi, thắc mắc của mình để được giải đáp, tư vấn. Những câu hỏi này các giáo viên bộ môn Sinh học sẽ giúp các em giải quyết vấn đề. * Các bước tiến hành cụ thể của buổi hoạt động ngoại khóa: PHẦN MỘT: GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ - Mở đầu buổi hoạt động là tiểu phẩm của lớp 10a2 (nội dung của tiểu phẩm: Một tình huống học sinh nữ (16 tuổi) đang ở nhà một mình thì có một chú đến hỏi bố mẹ em, em mở cửa cho chú vào nhà, thấy chỉ có một mình em ở nhà chú này bèn lân la hỏi chuyện rồi có những đụng chạm vào cơ thể em. Nhưng em nữ sinh này đã rất bình tĩnh và giải quyết tình huống rất tốt giúp em tránh bị xâm hại). Hình ảnh về tiểu phẩm xử lí tình huống có nguy cơ bị lạm dụng tình dục 8 của lớp10a2 (Ảnh chụp). - Giáo viên kể lại vụ việc nữ sinh 13 tuổi đã bị xâm hại tình dục đến mang bầu và sinh con xảy ra ở xã Thúy Sơn, huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa vào 4/4/2017 vừa qua khiến nhiều người chưa khỏi hoảng hốt, bàng hoàng và lo lắng. Điều đáng nói là mẹ, gia đình, thầy cô, bạn bè không hề hay biết cho đến khi cháu đau bụng và sinh một đứa bé nặng 2,8kg tại bệnh viện đa khoa khu vực Ngọc Lặc. Từ đó để giúp các em thấy được tình trạng xâm hại tình dục đang diễn ra ngày càng nhiều và ngay cạnh chúng ta. - Từ tình huống đó mà các em sẽ thấy được sự cấp thiết của kĩ năng phòng tránh xâm hại đối với việc xử lí các tình huống trong cuộc sống và hơn hết là các em chủ động muốn được trang bị cho mình những kiến thức về vấn đề này. PHẦN HAI: THẢO LUẬN CHỦ ĐỀ Mỗi lớp được ngồi với nhau thành 1 nhóm. Mỗi nhóm cử một nhóm trưởng: Nhóm 1 là em Lê Thị Chinh 10A1, nhóm 2 là em Hà Thị Thảo 10A2, nhóm 3 là em Bùi Thị Trang 10A3, nhóm 4 là em Phạm Thị Nguyệt 10A4, nhóm 5 là em Phạm Trà My 10A5, nhóm 6 là em Phạm Thị Xuân 10A6. Sau đó tôi đưa ra các tình huống để các nhóm thảo luận, các tình huống được sắp xếp với mức độ nguy hiểm tăng dần, đầu tiên là các tình huống khi bị nhìn hoặc bắt nhìn bộ phận nhạy cảm, bắt xem phim sex, nói chuyện dâm ô, đụng chạm, sờ mó, tiếp theo là các tình huống giúp các em nâng cao cảnh giác với các tình huống không an toàn, cuối cùng là các tình huống khi bị dụ dỗ, cưỡng bức sex. Học sinh trao đổi thảo luận đưa ra cách xử lí, trong quá trình các em hoạt động, giáo viên luôn theo dõi, động viên để các em tập trung, chú ý vào nhiệm vụ của mình. Các tình huống thảo luận: *Tình huống khi bị “nhìn hoặc bắt nhìn” bộ phận nhạy cảm, bắt xem phim sex, nói chuyện dâm ô, đụng chạm, sờ mó. Tình huống 13: Chú H là hàng xóm nhà Lan, một hôm chú rủ em vào phòng riêng của chú ấy xem một bộ phim mà các nhân vật trong phim không mặc quần áo. Lan rất bối rối, theo em Lan nên xử lí tình huống này như thế nào? - Học sinh thảo luận trao đổi cách xử lí tình huống. - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh và bổ sung thêm một số biện pháp xử lí : + Việc đầu tiên cần làm là tỏ thái độ phản ứng rõ ràng, nghiêm mặt lại và đề nghị người đó không được yêu cầu như vậy, lên án hành vi trên của chú H. + Dọa sẽ nói với cha mẹ về hành vi bất thường này. + Nếu bạn đã thẳng thừng từ chối nhưng người ấy vẫn phớt lờ, nếu kẻ xâm hại vẫn ép buộc phải xem phim này, hãy la thật to rồi cần khéo léo tìm cơ hội thoát ra khỏi chỗ đó. + Báo cho người thân như bố mẹ, anh chị của mình biết để nhờ giúp đỡ. + Tránh không gặp mặt và tiếp xúc [3] (Nguồn: http://cand.com.vn). - Giáo viên nhận xét và trao quà cho nhóm 3 có cách xử lí tình huống hay nhất. 3 Trong trang này: Ở tình huống 1 đoạn “Việc đầu tiên…và tiếp xúc” tác giả tham khảo từ TLTK số 3. 9 Một số hình ảnh học sinh trao đổi, thảo luận trong buổi hoạt động ngoại khóa (Ảnh chụp). Tình huống 2: Hoa ngồi uống nước ở công viên, xuất hiện một người đàn ông lạ có những hành động khác thường như hắn hay để tay vào vùng kín, cọ cọ, có cả động tác kéo phet – ma- tuya…10 phút sau kẻ lạ mặt vẫn đứng đó, Hoa đứng dậy đi thì thấy hắn bám theo. Theo em Hoa nên xử lí tình huống này như thế nào? 10 - Học sinh thảo luận trao đổi cách xử lí tình huống: + Phải nhanh chóng thoát ra khỏi bằng cách nhờ sự trợ giúp của người khác, hãy đi cạnh người đó, đề nghị người đó giúp đỡ. + Báo ngay cho người có nhiệm vụ bảo vệ nơi công cộng như: Bảo vệ, cảnh sát để được trợ giúp. + Trường hợp cần thiết có thể liên lạc với người thân để được đón về tránh bị đối tượng bám theo. - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh, nhận xét và trao quà cho nhóm 6 có cách xử lí tình huống hay nhất. Tình huống 34: Linh là người không muốn bất lịch sự với ai hết thế nên khi bị mấy đứa con trai quấy rối hoài và buông lời tục tĩu, chẳng hạn như “Linh thấy thế nào nếu quan hệ với chúng”, thỉnh thoảng còn vỗ vào mông Linh. Mỗi khi như vậy Linh bảo chúng thôi đi nhưng lại không quả quyết và thường mỉm cười khi nói với chúng. Theo em, cách xử lí tình huống của Linh có hiệu quả không? Vì sao? Nếu là em thì sẽ xử lí như thế nào? - Học sinh thảo luận trao đổi, đa số các em đều thấy cách xử lí tình huống của Linh là chưa hiệu quả và đưa ra cách xử lí của các em. - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh và nhận xét: + Linh xử lí như vậy kẻ quấy rối sẽ nghĩ rằng bạn ấy đang lả lơi với anh ta và cho anh ta cơ hội. + Kẻ quấy rối sẽ không thay đổi hành vi nếu bạn chấp nhận hành vi đó thậm chí còn có những hành vi nguy hiểm hơn. + Thay vì thế hãy chống lại khuynh hướng cười cho qua chuyện, hãy đảm bảo là phản ứng của mình gồm cả lời nói và nét mặt cho kẻ quấy rối thấy là bạn không chấp nhận hành vi đó. + Báo với người thân để được giúp đỡ. + Tránh không gặp mặt và tiếp xúc [3] (Nguồn: http://cand.com.vn). - Giáo viên trao quà cho nhóm 4 có cách xử lí tình huống hay nhất. Tình huống 4: Hồng thường hay bị một thanh niên trong làng quấy rối, hắn cứ khen Hồng đẹp và bảo ước gì có được Hồng, có lần hắn động chạm vào Hồng, sờ mó và ôm lầy Hồng. Theo em Hồng nên xử lí tình huống này như thế nào? - Học sinh thảo luận trao đổi cách xử lí tình huống. 4 Trong trang này: Ở tình huống 3 đoạn “Linh xử lí…và tiếp xúc” tác giả tham khảo từ TLTK số 3. 11 Hình ảnh giáo viên hướng dẫn học sinh thảo luận tình huống (Ảnh chụp) - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh và bổ sung thêm một số biện pháp xử lí : + Cần cảnh báo họ, yêu cầu họ không được làm như vậy vì mình không thích. + Đồng thời phải vùng vẫy, phản ứng gay gắt để thoát ra, không để tiếp tục bị đụng chạm. + Báo ngay với cha mẹ để được giúp đỡ, trường hợp nếu ba hoặc mẹ đồng tình với kẻ xâm hại hoặc không nghe phản ánh các em, các em có thể nhờ sự trợ giúp của thầy cô hoặc các chuyên gia tham vấn tâm lý học đường để nhờ sự trợ giúp hiệu quả. Khi ở nơi công cộng, đông người bị kẻ lạ mặt sờ mó, động chạm, cần phải nhanh chóng thoát ra khỏi đám đông, báo cho người có trách nhiệm bảo vệ biết. Nếu phát hiện, xác định rõ đối tượng có hành vi sờ mó, động chạm cần phải tố cáo hành vi của hắn với người có trách nhiệm, yêu cầu sự trợ giúp của một người cụ thể để vạch mặt kẻ xâm hại. - Giáo viên trao quà cho nhóm 5 có cách xử lí tình huống hay nhất. * Các tình huống giúp các em nâng cao cảnh giác với các tình huống không an toàn Tình huống 5: Đi học thêm buổi tối về trên một con đường vắng vẻ vào đêm khuya, có một người lạ bám theo và giở trò xàm xỡ ? Em sẽ xử lí tình huống này như thế nào? - Học sinh thảo luận trao đổi cách xử lí. - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh và bổ sung thêm một số biện pháp xử lí : + La to lên và không để người đó chạm vào người. 12 + Ở những nơi vắng vẻ thì phải cố gắng chạy thật nhanh, có thể chạy vào một nhà nào đó ven đường và la lên nhờ giúp đỡ. + Học một số kĩ năng phòng vệ để tự mình giải thoát, chống trả bằng các thế võ tự vệ như đá vào hạ bộ. - Giáo viên trao quà cho nhóm 5 có cách xử lí tình huống hay nhất. Hình ảnh học sinh đang thảo luận câu hỏi giải quyết tình huống (Ảnh chụp). Tình huống 6: Một nhóm bạn thân (bạn trai) trong làng rủ em liên hoan, uống rượu bia để đón giáng sinh. Em có đồng ý nhận lời không? Vì sao? - Học sinh thảo luận trao đổi, một số các em đồng ý tham gia liên hoan cùng nhóm bạn trai trên vì nghĩ rằng đây là nhóm bạn chơi với nhau nên sẽ an toàn, một số học sinh không đồng ý vì nghĩ rằng mình có thể gặp nguy hiểm. - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh và nhận xét: + Đây là tình huống không an toàn các em học sinh nên đề cao cảnh giác. + Dù là nhóm bạn thân nhưng nếu tụ tập liên hoan, uống rượu bia có thể dẫn tới say rượu, không làm chủ được bản thân và bị xâm hại tình dục, thậm chí là xâm hại tình dục tập thể. + Thực tế cho thấy đã có nhiều vụ hiếp dâm xảy ra do tụ tập, uống rượu bia, xem phim sex. + Đây là vụ án có thật và cô gái trong tình huống đã bị xâm hại. 13 - Giáo viên chiếu một clip ngắn của chương trình “chuyển động 24h” nói về vụ án xâm hại xảy ra vào 23/12/2016 tại Đồng Tháp như sau 5: 23/12/2016, ba thanh niên (18 tuổi) rủ một cô gái tên Như (16 tuổi) uống rượu đón giáng sinh, cuộc vui kéo dài đến khuya. Như say rượu và ngủ ngay tại bàn nhậu, nhìn thấy bạn gái nằm hớ hênh, cả ba thanh niên hùa nhau xâm hại tình dục tập thể [4]. - Giáo viên trao quà cho nhóm 7 có cách xử lí tình huống hay nhất . Tình huống 7: Nhung và mẹ đang đón xe về nhà thì gặp một người quen (đàn ông) đi ngang qua. Do quen biết nên mẹ Nhung nhờ người đàn ông đó chở em về nhà, còn mẹ về sau. Theo em Nhung có nên đồng ý ngồi xe người quen về nhà trước không? Vì sao? - Học sinh thảo luận trao đổi, đa số các em đồng ý ngồi xe về nhà trước vì nghĩ rằng đây là người quen nên sẽ không nguy hiểm gì, một số học sinh không đồng ý vì nghĩ rằng mình có thể gặp nguy hiểm dù đó là người quen. - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh nhận xét: + Đây là tình huống không an toàn các em học sinh nên đề cao cảnh giác. + Dù là người quen nhưng vẫn có thể nguy hiểm vì khi trở về nhà nếu không có người lớn ở nhà người đàn ông đó có thể xâm hại Nhung. + Thực tế cho thấy đã có nhiều vụ hiếp dâm xảy ra do mất cảnh giác với các tình huống tưởng chừng như an toàn, ít ai nghĩ đây là tình huống không an toàn. + Đây là vụ án có thật và cô gái trong tình huống đã bị xâm hại. - Giáo viên đưa ra tình huống có thật vừa diễn ra ngày 1/5/2017 ở xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị như sau: Cháu N sau khi cùng mẹ về quê cũ có việc, đang bắt xe về nhà thì gặp T là người quen, mẹ N đã nhờ T chở con về nhà trước còn mình về sau. Về đến nhà, lợi dụng nhà vắng, T đã lấy dao đe dọa và xâm hại N. Sau khi thực hiện xong hành vi đồi bại T còn lấy điện thoại quay lại hình ảnh của N rồi dọa nếu em tố cáo sẽ phát tán clip này [3] (Nguồn: http://baomoi.com). Từ các tình huống trên giúp các em nâng cao cảnh giác để tránh các tình huống không an toàn, giáo viên nhắc lại những tình huống không an toàn, gồm những tình huống sau: – Không đi một mình ở nơi tối tăm. – Không nhận tiền, quà hoặc nhận sự giúp đỡ đặc biệt của người khác mà không biết lý do. – Không đi nhờ xe người lạ. – Không cho người lạ đến gần đến mức độ họ có thể chạm tay vào người mình. – Không để người lạ vào nhà, nhất là khi chỉ có một mình ở nhà. – Không nói chuyện với người lạ khi đang ở nhà một mình. – Ngay cả với người quen nhưng khiến trẻ cảm thấy có điều gì đó không ổn (khiến trẻ lo lắng, bất an) trẻ cũng cần tránh ở một mình với họ và từ chối đi cùng họ đến những nơi vắng vẻ. Trong trang này: Đoạn “23/12/2016, ba thanh niên…tập thể” được tham khảo từ TLTK số 4; đoạn tiếp theo do tác giả tự viết ra. Tương tự đoạn “Cháu N…phát tán clip này” được tham khảo từ TLTK số 3. 5 6 14 * Các tình huống khi bị dụ dỗ, cưỡng bức sex. Tình huống 86: H đang ngơ ngác bắt xe ôm về nhà dì ruột chơi thì gặp Thắng là người quen, Thắng khẳng định biết địa điểm mà H muốn đến và lừa em lên xe trở về nhà. Nhưng trên đường H phát hiện Thắng không đưa mình về nhà dì ruột mà đi vào một con đường vắng vẻ. Theo em H nên xử lí tình huống này như thế nào? - Học sinh thảo luận trao đổi cách xử lí tình huống. - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh và bổ sung thêm một số biện pháp xử lí: + Khi phát hiện kẻ xâm hại có ý định đưa đến nơi vắng vẻ, riêng tư cần từ chối ngay. + Nếu đang trên đường đi cần yêu cầu kẻ xâm hại quay lại, nếu hắn vẫn cố tình đi cần phải tìm cơ hội thoát ra bằng cách xuống xe (lấy lí do cần xuống xe để mua đồ, hoặc mua thuốc…) sau đó đến chỗ đông người. + Gọi điện báo cho người thân địa điểm, vị trí hiện tại và địa điểm mình đang ở để được giúp đỡ. + Đây là vụ án có thật và cô gái trong tình huống đã bị xâm hại. - Giáo viên đưa ra tình huống có thật vừa diễn ra ngày 11/10/2016 ở Hà Tĩnh: Cô gái 16 tuổi tên T đang bắt xe ôm về nhà dì ruột thì gặp Thắng, hắn khẳng định là biết đường đến nhà dì T và lừa em lên xe trở về nhà. Nhưng sau đó Thắng rủ Hùng đưa T đến nhà nghỉ và hãm hiếp 2 ngày liền [3] (Nguồn: http://baomoi.com). - Giáo viên trao quà cho nhóm 4 có cách xử lí tình huống hay nhất. Tình huống 9: Thủy ngủ trưa ở nhà một mình thì bị Tuấn là người hàng xóm sang chơi và xông thẳng vào buồng khống chế và cưỡng bức. Trong tình huống này Thủy nên xử lí thế nào? - Học sinh thảo luận trao đổi cách xử lí tình huống. - Giáo viên tổng hợp lại các ý kiến của học sinh và bổ sung thêm một số biện pháp xử lí : + Cần phải bình tĩnh nhẹ nhàng từ chối hoặc dùng kế “hoãn binh” nhằm trì hoãn, kéo dài thời gian chờ thời cơ để có người trợ giúp hoặc thoát thân. + Nếu kẻ xâm hại dùng vũ lực khống chế ép buộc quan hệ tình dục, nếu nhận thấy chống cự có thể nguy hiểm đến tính mạng phải chuyển đổi thái độ, không nên la hét, gào khóc sẽ làm cho kẻ xâm hại mất bình tĩnh dẫn đến hành vi nguy hiểm mà cần phải nhượng bộ, vờ chấp nhận yêu cầu, làm theo ý muốn của kẻ xâm hại để hắn chủ quan từ đó tìm cơ hội thoát thân hoặc có thể bảo đảm an toàn tính mạng. + Sau khi thoát ra khỏi tình huống bị cưỡng bức, cho dù có bị xâm hại hay chưa cũng cần phải báo ngay cho người thân, người có thể bảo vệ bạn để nhờ giúp đỡ, can thiệp, xử lý kẻ xâm hại đồng thời phải báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để ghi nhận vụ việc, điều tra làm rõ hành vi phạm tội của kẻ xâm hại. Trong trang này: Ở tình huống 8 đoạn “Cô gái 16 tuổi…2 ngày liền”được tham khảo từ TLTK số 3; tương tự ở tình huống 9 đoạn “Cần phải bình tĩnh…thời gian dài” được tham khảo từ các TLTK số 3. 6 15 + Nếu bị xâm hại, cho dù có bị đe dọa, ép buộc, tuyệt đối không được im lặng, thỏa hiệp với kẻ xâm hại mà cần phải báo ngay với người thân có thể bảo vệ mình và cơ quan công an để điều tra, xử lý kẻ xâm hại. Nhiều trường hợp, kẻ xâm hại đã dùng thủ đoạn đe dọa, dụ dỗ nạn nhân để tiếp tục xâm hại trong một thời gian dài [3] (Nguồn: http://cand.com.vn). - Giáo viên trao quà cho nhóm 8 có cách xử lí tình huống hay nhất. Như vậy, qua tất cả các tình huống trên giáo viên cần nhấn mạnh cho học sinh để an toàn tránh bị xâm hại tình dục các em cần: Nâng cao ý thức cảnh giác trước hành vi xâm hại tình dục, bình tĩnh, khôn khéo thoát ra khỏi tình huống nguy hiểm và cần phải báo ngay với người thân, cơ quan chức năng để có hình thức can thiệp, xử lý, tuyệt đối không được thỏa hiệp, làm theo yêu cầu của kẻ xâm hại sau khi bị hành vi xâm hại tình dục. PHẦN BA: GIẢI ĐÁP THẮC MẮC Ở phần này các em mạnh dạn trao đổi những thắc mắc cũng như những tình huống mà các em chưa biết cách xử lí để được các cô giáo nhóm Sinh giải đáp. Do trong môi trường chỉ có mình giới nữ và các em đã cùng nhau trải qua hai phần nội dung của buổi hoạt động ngoại khóa nên các em đã tự tin hơn, không còn ngại ngùng như lúc đầu nữa. Sau khi lắng nghe, ghi chép những ý kiến thắc mắc của các em tôi đã thống kê lại được một số ý kiến sau: ? Em Phạm Trà My lớp 10A5 hỏi: Nếu đã bị xâm hại rồi thì làm cách nào để tránh không bị mang thai, dấu hiệu nhận biết mình có thai là gì ạ? Trả lời: Cô giáo Vũ Thị Hải giúp các em trả lời như sau: - Nếu đã bị xâm hại rồi thì để tránh không bị mang thai các em nên uống một viên tránh thai khẩn cấp sẽ tránh được mang thai ngoài ý muốn vì: Khi đã bị xâm hại xảy ra quan hệ tình dục thì trứng có khả năng đã gặp tinh trùng, cơ chế tránh thai của viên thuốc tránh thai khẩn cấp là ngăn trứng làm tổ trong thành tử cung, nên uống thuốc trong vòng 24 tiếng sau khi quan hệ tình dục thì có hiệu quả tránh thai là 95%. Tuy nhiên không được sử dụng quá 2 lần trong một kì kinh vì hiệu quả sẽ giảm và còn gây hại cho niêm mạc tử cung, gây trễ kinh, rong kinh. Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ là trường hợp bất đắc dĩ, các em không được lam dụng sẽ gây hậu quả đến vấn đề sinh sản sau này. Tuy nhiên các em vẫn cần đi thăm khám tại chuyên khoa phụ sản để được điều trị tốt nhất. Cô Hải còn lưu ý giúp các em phân biệt được thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc tránh thai hằng ngày (về cơ chế tránh thai, tác dụng, cách sử dụng của từng loại). - Dấu hiệu nhận biết mình có thai là: + Trễ kinh: Trễ kinh là dấu hiệu có thai sớm nhất mà bạn có thể nhận thấy sau 1 tháng vì sau khi trứng được thụ tinh, chu kỳ kinh nguyệt của bạn sẽ vắng mặt ít nhất trong 9 tháng tới đây. + Đau lưng. + Ngực mềm, đau và lớn hơn. + Buồn nôn, mệt mỏi, hụt hơi. + Tâm trạng thay đổi. 16 + Các dấu hiệu khác như: Táo bón, dễ ngất xỉu, đi tiểu nhiều… Sau khi trải qua tất cả những dấu hiệu kể trên, gợi ý tốt nhất là hãy mua một que thử thai về để kiểm chứng những nghi ngờ của mình. Dùng que thử thai là cách nhanh nhất giúp bạn xác định liệu mình có đang mang thai hay không. Thông thường, sau hai tuần trễ kinh, các em đã có thể dùng que thử thai để kiểm tra xem mình có “dính bầu” không. Que thử thai cho kết quả dựa trên nồng độ hormon HCG trong cơ thể. Đây là loại hormone chỉ xuất hiện khi mang thai. Hình ảnh về sự có mặt của các cô giáo nhóm sinh trong buổi thảo luận (Ảnh chụp). ? Em Phạm Thị Dung lớp 10a6 hỏi: Nếu bị quấy rối tình dục em có thể tìm kiếm sự giúp đỡ ở đâu7? Trả lời: Cô giáo Lê Thi Bốn giúp các em trả lời câu hỏi này: - Cách xác định người giúp đỡ: + Đó có phải là người sẵn sàng lắng nghe em không? + Nếu kể câu chuyện của em với người ấy, em có nghĩ họ sẽ tin câu chuyện của em không? + Em có cảm thấy người ấy sẽ giúp mình không? + Em có dễ dàng gặp được người ấy không? - Tìm kiếm sự giúp đỡ ở đâu? + Bố mẹ, thầy cô giáo, cán bộ y tế, chính quyền địa phương. + Công an 113 + Đường dây tư vấn bảo vệ trẻ em- Cục BVCSTE – Bộ LĐ TBXH Tổng đài: 18001567 ( phím số diệu kì) [1]. Trong trang này: Ở câu hỏi của em Phạm Thị Dung, đoạn “Cách xác định người giúp đỡ… Tổng đài 18001567” được tham khảo từ TLTK số 1. 7 17 ? Em Nguyễn Thị Quỳnh hỏi: Việc kết bạn, làm quen, nhắn tin với người không quen biết qua mạng xã hội nguy hiểm như thế nào? Trả lời: Cô giáo Lưu Thị Hằng giúp các em trả lời câu hỏi này: Chúng thường sử dụng các chiêu trên mạng xã hội như tham gia các diễn đàn chia sẻ phim ảnh đồi trụy trẻ em, tổ chức các buổi gặp mặt thành viên tại nhà riêng, quán internet, bể bơi, … để lợi dụng và có hành vi xâm hại, dâm ô với trẻ em. Theo điều tra, ở Việt Nam, số lượng người tham gia các mạng xã hội chiếm tới 31% dân số, do đó, nguy cơ trẻ em bị xâm hại thông qua mạng xã hội là đáng báo động. Yêu đương qua mạng xã hội, kết bạn với bạn trai qua mạng, nhắn tin rồi bị dụ dỗ bỏ nhà đi sống chung với nhau, quan hệ tình dục với nhau. Các em phải nâng cao cảnh giác khi kết bạn, nhắn tin trên mạng xã hội, không đồng ý gặp đối tượng ở những nơi nguy hiểm… 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường: - Đối với học sinh: + Đa số các em đều hứng thú với chủ đề của buổi hoạt động ngoại khóa, các em hào hứng, tích cực trong thảo luận và trả lời các tình huống đưa ra. + 100% các em nữ sinh tham gia đã trang bị được cho mình những kiến thức về xâm hại tình dục, nhận biết được các hành vi xâm hại. + Đa số các em đều biết cách phân biệt được tình huống an toàn và tình huống không an toàn để biết cách phòng tránh. + 100% các em tham gia đã thay đổi tư duy về vấn đề xâm hại tình dục, các em đều nhận thức được vai trò quan trọng của việc phòng tránh xâm hại tình dục. Các em có kĩ năng xử lí tình huống, không còn lúng túng khi gặp một tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục. Do đó, buổi thảo luận như một bài học thực tiễn có ý nghĩa vô cùng bổ ích giúp các em có được những nhận thức đúng đắn, từ đó giúp các em thực sự năng động, tự tin và giàu bản lĩnh ứng phó với bất cứ tình huống nào trong cuộc sống. - Đối với giáo viên: Việc thực hiện sáng kiến này giúp tôi hiểu rõ hơn thực trạng của giới trẻ hiện nay mặc dù rất hiện đại, năng động nhưng lại thiếu kiến thức để tự bảo vệ bản thân mình trước sự phức tạp của xã hội. Tuy nhiên khi được đưa ra các tình huống thực tế đã xảy ra trong thời gian qua và hậu quả nặng nề do xâm hại tình dục mang lại thì các em thấy được sự cần thiết của việc phải trang bị cho mình những kiến thức về xâm hại ngay từ bây giờ. Từ đó, tôi nghĩ mình cần mạnh dạn hơn trong việc giáo dục cho các em thiếu nữ phòng tránh xâm hại tình dục nói riêng và giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên nói chung để góp phần giúp các em có thể tự tin vững bước trong cuộc sống. 18 III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận: Buổi hoạt động ngoại khóa thành công tốt đẹp như một bài học bổ ích, thiết thực giúp cho các em hiểu hơn về cách phòng tránh xâm hại tình dục. Các em từ chỗ còn rất mơ hồ, lúng túng trước các tình huống có nguy cơ bị xâm hại tình dục thì sau buổi thảo luận các em đã tự tin và giàu bản lĩnh ứng phó với bất cứ tình huống nào trong cuộc sống. Giáo dục kĩ năng phòng tránh xâm hại tình dục cho học sinh trung học phổ thông là rất cần thiết, không chỉ cho học sinh khối lớp 10 mà cho cả học sinh khối 11 và 12. Tuy nhiên để thực hiện được những chuyên đề ngoại khóa giáo dục giới tính cho học sinh đòi hỏi phải có sự phối hợp của nhiều tổ chức giáo dục trong nhà trường và trong xã hội. Việc rèn luyện cho học sinh các kĩ năng bảo vệ bản thân không phải là công việc một sớm một chiều mà đòi hỏi phải có quá trình, kiên nhẫn và bằng cả tâm huyết và ở mọi lúc, mọi nơi, thực hiện càng sớm càng tốt với các em. 3.2. Kiến nghị: Thông qua đề tài tôi cũng xin đề xuất một số kiến nghị như sau: + Cần tổ chức tập huấn hoặc có chương trình đào tạo ngắn hạn cho giáo viên môn Sinh học về kỹ năng và kiến thức giảng dạy về giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản vị thành niên, giáo dục phòng tránh xâm hại tình dục. + Có thêm các tài liệu giáo dục phòng tránh xâm hại tình dục trong thư viện trường để giáo viên và học sinh tham khảo. + Tổ chức các câu lạc bộ, đào tạo những tư vấn viên trong trường học để công tác giáo dục thường xuyên và hiệu qủa hơn. Trên đây là một số kinh nghiệm của cá nhân tôi trong quá trình giảng dạy, dù đã cố gắng rất nhiều, xong chắc chắn không tránh khỏi hạn chế, thiếu sót rất mong được sự góp ý, chia sẻ từ quý thầy cô giáo, đồng nghiệp để tôi tiếp tục hoàn thiện hơn nữa trong công tác giáo dục. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Ngọc Lặc, ngày 15 tháng 5 năm 2017 Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến do mình viết không copy - sao chép của người khác NGƯỜI VIẾT SÁNG KIẾN XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Trịnh Thị Hường 19 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tài liệu phòng ngừa xâm hại tình dục trẻ em – Tầm nhìn thế giới năm 2012. (Nguyễn Xuân Hòa và Nguyễn Quốc Phong, hai cán bộ của dự án tuổi thơ tại Việt Nam đã hiệu đính phiên bản tiếng Việt cho tài liệu này để xuất bản năm 2014). 2. Tài liệu Giáo dục kĩ năng sống trong môn Sinh học. Tác giả: Lê Minh Châu – Dương Quang Ngọc…NXB Giáo Dục năm 2010. 3. Tham khảo một số tài liệu trên mạng internet - Nguồn: www.jw.org - Nguồn: http://tuvantamli.com.vn - Nguồn: http://cand.com.vn - Nguồn: http://baomoi.com - Nguồn: www.bbc.com 4. Nguồn tài liệu trong chương trình “chuyển động 24h” của VTV2 20