Tài liệu Giáo án tích hợp công nghệ 10 phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng

I. Tên hồ sơ dạy học: HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP DÀNH CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC II. Mục tiêu dạy học: Sau học xong bài học này, HS cần đạt được: 1. Về kiến thức: - Trình bày được nội dung, ưu điểm, hạn chế của các biện pháp phòng trừ chủ yếu trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng. - Nêu được khái niệm phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng. - Mô tả được nguyên lí phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng. 2. Về kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm, thuyết trình, tư duy lôgic. - Rèn kỹ năng phân tích và tổng hợp, vận dụng và khả năng liên hệ thực tế. - Rèn kỹ năng vận dụng kiến thức hóa học trong việc sử dụng biện pháp hóa học phòng trừ tổng hợp dịch hại. - Vận dụng kiến thức môn sinh học trong việc phòng trừ dịch hại nhằm đảm bảo cân bằng sinh thái và bảo vệ môi trường. 3. Về thái độ: Có ý thức phòng trừ dịch hại cây trồng kết hợp bảo vệ môi trường sinh thái theo hướng nông nghiệp bền vững. III. Đối tượng dạy học: Học sinh khối 10 – Ban cơ bản, Trường THPT Quang Trung - Đống Đa. IV. Ý nghĩa của bài học: Bài 17: Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng là mắt xích quan trọng trong chuỗi kiến thức về sâu, bệnh hại cây trồng. Nội dung bài xoay quanh vấn đến phòng trừ dịch hại một cách hợp lí, đảm bảo cân bằng sinh thái theo hướng thân thiện với môi trường. Từ lâu, việc sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật đã là sự lựa chọn hàng đầu của người nông dân do tính hiệu quả của nó.Tuy nhiên, song song với mặt tốt của thuốc hóa học bảo vệ thực vật là những vấn đề về ô nhiễm môi trường, phá vỡ cấu trúc hệ sinh thái, tiêu diệt các loài sinh vật có ích và đặc biệt còn đe dọa tới sức khỏe của con người. Do đó, bài học có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh thái cho học sinh, từ đó là cơ sở tuyên truyền, giáo dục về phương pháp phòng trừ dịch hại theo hướng nông nghiệp bền vững; đặc biệt trong bối cảnh nạn sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật đang gây ô nhiễm môi trường và mất cân bằng sinh thái nghiêm trọng. V. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC * Chuẩn bị của GV: - Giáo án, máy vi tính, máy chiếu. - Phiếu học tập trên khổ giấy A1. - Tranh ảnh, video. * Chuẩn bị của HS: - Đọc trước nội dung Bài 17. - Hình ảnh. - Đóng đoạn kịch. VI. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: Trong quá trình học bài mới 3. Bài mới: * Vào bài: Sâu bệnh là nguyên nhân chủ yếu làm giảm năng suất ngăn ngừa và từng bước hạn chế tác hại của sâu bệnh là mối quan tâm cơ bản của nhà nông. BÀI 17: PHÒNG TRỪ TỔNG HỢP DỊCH HẠI CÂY TRỒNG Hoạt động GV – HS Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu các biện pháp chủ yếu của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng. - GV: yêu cầu HS quan sát đoạn video và trả lời câu hỏi: + Hiện tượng gì xảy ra với cánh đồng ngô và có cách nào xử lí sâu hại để bảo vệ cánh đồng ngô? - HS: Nêu các cách xử lí (phun thuốc, bắt sâu,thả chim sâu,…) - GV: + Em hãy gọi tên các biện pháp đó? - HS nêu tên các biện pháp. - GV dẫn dắt vào nội dung mục I. - GV: chiếu Slide phân công nhiệm vụ cho từng nhóm, tên của các nhóm được đặt theo tên của biện pháp phòng trừ. + Nhóm 1: Kĩ thuật. + Nhóm 2: Sinh học. + Nhóm 3: Hóa học. + Nhóm 4: Vật lí – cơ giới. - HS hoạt động nhóm. - GV theo dõi các nhóm làm việc. - HS: + Đại diện nhóm 1 lên bảng báo cáo nội dung phiếu học tập, chiếu hình ảnh chuẩn bị. I. Các biện pháp chủ yếu của phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng + Các HS nhóm khác quan sát và đặt câu hỏi cho nhóm trình bày. - GV chốt kiến thức: Tên + Luân canh cây trồng có tác dụng biện thay đổi nguồn thức ăn của sâu, bệnh; thay đổi vật kí sinh → Hạn chế sâu bệnh phát triển. + Nhấn mạnh: Biện pháp kĩ thuật Nội dung Nhược điểm điểm pháp 1. Biện - Biện pháp chủ Đơn Tốn pháp kĩ yếu nhất. giản, dễ công thuật - Gồm: cày, bừa, thực và thời tưới tiêu hợp lí, hiện gian là biện pháp chủ yếu nhất. luân canh, xen - GV: canh cây trồng, bón + Mời đại diện nhóm 2 lên trình bày. phân,… - Biện pháp tiên + Mời các nhóm nhận xét, bổ sung. tiến nhất. + GV hướng HS giải thích được Ưu 2. Biện pháp đây là biện pháp tiên tiến nhất. sinh + Mời đại diện nhóm 3 lên trình học bày. - Sử dụng sinh vật hoặc sản phẩm của chúng để ngăn ngừa, hạn chế sâu bệnh hại - GV nhấn mạnh hạn chế của biện Bảo vệ môi trường, giữ cân bằng Hiệu quả chậm sinh thái pháp hóa học: + Khi nào sử dụng thuốc hóa học? + Sử dụng thuốc hóa học như thế nào? 3. Biện - GV chốt lại kiến thức nhóm 2, 3: pháp + Biện pháp sinh học là biện pháp hóa học tiên tiến nhất. + Biện pháp hóa học có hiệu quả nhanh trong việc dập tắt ổ dịch, tuy nhiên chỉ sử dụng khi dịch hại tới ngưỡng gây hại. + Mở rộng: Nhập nội các loài sinh vật, nếu không kiểm dịch tốt có thể Sử dụng thuốc hóa học để trừ dịch hại Hiệu quả nhanh Ô nhiễm môi trường sẽ ảnh hưởng tới loài bản địa, do chúng không có các thiên địch khống chế. - GV: + Mời đại diện nhóm 4 lên trình bày. + Mời đại diện các nhóm quan sát, nhận xét và bổ sung. - GV chốt kiến thức: + Biện pháp vật lí cơ giới là biện pháp quan trọng nhất. 4. Biện pháp vật lí – cơ giới - Biện pháp quan Đơn trọng nhất. giản, dễ - Gồm: bẫy ánh thực sáng, mùi vị, bắt hiện, ít sâu bằng tay,… tốn kém Khó thực hiện với dịch lớn + Tuy nhiên, biện pháp này chỉ có hiệu quả ở diện tích hẹp, ổ dịch nhỏ. - HS: + Ta có thể chủ động phòng trừ sâu, bệnh được không? - GV: Có. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nội dung của biện pháp sử dụng giống chống chịu sâu, bệnh. - GV: + Nội dung của biện pháp sử dụng 5. Biện pháp sử dụng giống cây trồng chống giống chống chịu sâu, bệnh? chịu sâu, bệnh - Nội dung: Sử dụng giống cây trồng mang gen +Ưu điểm, hạn chế? chống chịu hoặc hạn chế, ngăn ngừa sự phát triển - HS: Nghiên cứu mục III, SGK của dịch hại. Trang 55 trả lời. - GV: Các biện pháp trên đều nhằm tiêu diệt sâu hại, nhưng không phải cứ xuất hiện sâu, bệnh là sử dụng các biện pháp trên. Trong thực tế, - Ưu điểm: phòng được tận gốc. - Hạn chế: chỉ phòng được một loại bệnh. giữa các loài sinh vật luôn có mối quan hệ khống chế sinh học lẫn nhau. Đó chính là nội dung biện pháp điều hòa. + Vậy, nội dung của biện pháp điều hòa là gì? 6. Biện pháp điều hòa: - HS: nghiên cứu mục III, SGK Trang 55 và trả lời. Là biện pháp giữ cho dịch hại chỉ phát triển ở mức độ nhất định nhằm giữ cân bằng sinh thái. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm về phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng - GV: Đưa ra tình huống. II. Khái niệm về phòng trừ tổng hợp dịch hại - HS: đóng kịch và nêu câu hỏi cây trồng + Thế nào là phòng trừ tổng hợp Là sử dụng phối hợp các biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng? dịch hại cây trồng một cách hợp lí. + HS vận dụng kiến thức phần I và nêu được khái niệm. Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên lí cơ bản trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng - GV: III. Nguyên lí cơ bản phòng trừ tổng hợp dịch + Từ các biện pháp phòng trừ dịch hại cây trồng hại, hãy cho biết phòng trừ tổng hợp dịch hại dựa trên những nguyên lí nào? - HS trả lời các nguyên lí cơ bản 1. Trồng cây khỏe. - GV chiếu Slide củng cố các 2. Bảo tồn thiên địch. nguyên lí cơ bản. 3. Thăm đồng thường xuyên. - GV: 4. Đưa nông dân trở thành chuyên gia bảo vệ + Mục đích của thăm đồng thường thực vật. xuyên? - HS: phát hiện kịp thời sâu bệnh. - GV: + Tại sao phải đưa nông dân trở thành chuyên gia bảo vệ thực vật? - HS: nắm được kiến thức về sâu, bệnh hại. 4. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ (7 phút) 4.1. Củng cố (sử dụng trò chơi): - Theo các câu hỏi trò chơi củng cố nội dung bài. - GV giảng giải thêm về tác hại của thuốc hóa học và nhấn mạnh việc sử dụng thuốc hóa học đúng kĩ thuật, khi sâu bệnh tới ngưỡng gây hại để hạn chế tối đa ô nhiễm môi trường. 4.2. Dặn dò: - Trả lời câu hỏi cuối SGK Trang 56. - Chuẩn bị nội dung Bài 18: Thực hành pha chế dung dịch Boocđô. VII. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập - Tiến hành tổ chức trò chơi ô chữ với nội dung câu hỏi xoay quanh vấn đề điều kiện pháp sinh, phát triển sâu, bệnh hại; phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng và kiến thức về ảnh hưởng của thuốc hóa học đến môi trường sinh thái. - Học sinh sẽ vận dụng kiến thức của bài học trước kết hợp với bài học mới; vận dụng kiến thức môn Sinh học, môn Hóa học trong việc trả lời các câu hỏi. - Giáo viên dựa vào mức độ nhận thức của học sinh, dựa vào kết quả câu trả lời để đánh giá kết quả tiếp thu bài học và năng lực giải quyết kiến thức liên môn của học sinh. Từ đó làm cơ sở rút ra kinh nghiệm cho việc vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học bộ môn Công nghệ 10. VIII. Các sản phẩm của học sinh - Phiếu học tập đã điền đầy đủ nội dung thông qua hoạt động nhóm. - Tranh ảnh minh họa cho các biện pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng (kĩ thuật, sinh học, hóa học, vật lí – cơ giới).