Tài liệu Giáo án ngữ văn lớp 9 tuần 13

Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Tieát 61-62: Tieát 63: Tieát 64: Tieát 65: Ngaøy soaïn: Ngaøy daïy: Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø Tuaàn 13 Laøng Chöông trình ñòa phöông phaàn Tieáng Vieät Ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm trong vaên baûn töï söï Luyeän noùi: Töï söï keát hôïp vôùi nghò luaän vaø mieâu taû noäi taâm Baø i 13 Tieá t 61-62: I . Muïc tieâu caàn ñaït: Giuùp hoïc sinh : LAØNG (Kim Laân) - Caûm nhaän ñöôïc tình yeâu laøng queâ thoáng nhaát vôùi loøng yeâu nöôùc vaø tinh thaàn khaùng chieán cuûa oâng Hai. Ñaây cuõng laø bieåu hieän cuï theå sinh ñoäng veà tinh thaàn yeâu nöôùc trong thôøi kì khaùng chieán choáng Phaùp. - Thaáy ñöôïc nhöõng ñaëc saéc trong ngheä thuaät vieát truyeän ngaén cuûa Kim Laân. - Reøn luyeän naêng löïc phaân tích nhaân vaät, ñaëc bieät laø phaân tích taâm lyù nhaân vaät. II . Chuaån bò : 1. Giaùo vieân: Giaùo aùn + AÛnh, tö lieäu veà Kim Laân + Saùch giaùo khoa, saùch tham khaûo 2. Hoïc sinh: - Soaïn baøi + SGK SBT III. Troïng taâm: Caûm nhaän ñöôïc tình yeâu laøng queâ thaém thieát thoáng nhaát vôùi loøng yeâu nöôùc vaø tinh thaàn khaùng chieán cuûa nhaân vaät oâng Hai trong truyeän. Qua ñoù, thaáy ñöôïc moät bieåu hieän cuï theå, sinh ñoäng veà tinh thaàn yeâu nöôùc cuûa nhaân daân ta trong thôøi kyø khaùng chieán choáng Phaùp. IV. Phöông phaùp: Vaán ñaùp, phaân tích,bình, thaûo luaän V . Tieán trình toå chöùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ (5’): AÙnh traêng - Hình aûnh vaàng traêng trong baøi thô coù nhöõng yù nghóa gì? - Chuû ñeà cuûa baøi thô? Trang - 128 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø 3. Baøi môùi: T/g 2' 13’ 50’ Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Hoaït ñoäng 1 : Giôùi thieäu baøi: H: Haõy ñoïc nhöõng caâu thô, ca dao ca ngôïi tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc? Hs ñoïc - Anh ñi anh nhôù queâ nhaø Nhôù canh rau muoáng nhôù caø daàm töông (ca dao) - Laøng toâi ôû voán laøm ngheà chaøi löôùi Nöôùc bao vaây caùch bieån nöõa ngaøy soâng (“ NCSQH”-Teá Hanh)  Tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc laø ñeà taøi quen thuoäc cuûa caùc nhaø thô, nhaø vaên. Kim Laân cuõng coù moät taùc phaåm hay thuoäc ñeà taøi naøy. Ñoù laø truyeän ngaén “Laøng”->ghi teân baøi Hoaït ñoäng 2 : - Ñoïc – Tìm hieåu chuù thích - Goïi hs ñoïc chuù thích H: Döïa vaøo chuù thích haõy toùm taét nhöõng neùt chính veà Kim Laân -Nhaán maïnh 2 ñaëc ñieåm trong con ngöôøi vaø saùng taùc cuûa Kim Laân: + Sôû tröôøng truyeän ngaén + Am hieåu gaén boù vôùi noâng thoân vaø noâng daân - “Laøng”, “Vôï nhaët” ñöôïc coi laø xuaát saéc nhaát. “Laøng”ñöôïc vieát thôøi kì ñaàu cuûa cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp ñaêng treân taäp chí vaên ngheä naêm 1948 Laøng chôï Daàu laø hình aûnh laøng Phuø Löu cuûa taùc giaû Hoaït ñoäng 3- Ñoïc- hieåu vaên baûn - Giaùo vieân ñoïc maãu-höôùng daãn ñoïc -Keå phaàn sgk löôïc boû:keå veà hoaøn caûnh gia ñình oâng Hai ñi taûn cö vaø caùi taät hay khoe laøng cuûa oâng H: Neâu noäi dung ñoaïn trích? + Noäi dung ñoaïn trích: Ñoaïn trích neâu leân dieãn bieán taâm traïng cuûa oâng Hai khi nghe tin laøng theo giaëc. Qua ñoù boäc loä tình yeâu laøng gaén vôùi tinh thaàn yeâu nöôùc H: Coù theå chia vaên baûn laøm maáy phaàn? Neâu noäi dung? (2 phaàn) + Töø ñaàu …naøy chöa: Dieãn bieán taâm traïng oâng Hai khi nghe tin laøng theo giaëc laøm Vieät gian + Phaàn coøn laïi:Tình yeâu laøng gaén vôùi tinh thaàn yeâu nöôùc - Phaân tích truyeän ngaén  Giaùo vieân: OÂng Hai coù thoùi quen thöôøng leân phoøng thoâng tin ñeå nghe loùm ngöôøi ta ñoïc baùo, khi nghe tin töùc khaùng chieán “Ruoät gan oâng laõo cöù muùa leân vui quaù” H: Tình huoáng naøo ñaõ laøm boäc loä saâu saéc tình yeâu laøng, yeâu nöôùc cuûa oâng hai? Trang - 129 Ghi baûng I / Ñoïc –tìm hieåu chuù thích (Sgk / 171,172) 1.Taùc giaû: CGK/ 171 2. Taùc phaåm: - Hoaøn caûnhsaùng taùc: 1948 II / Ñoïc - tìm hieåu vaên baûn: 1. Dieãn bieán taâm traïng cuûa oâng Hai khi nghe tin laøng theo giaëc - Coå ngheïn aéng haún laïi, da maët teâ raân raân, laëng ñi, töôûng nhö khoâng thôû ñöôïc. - cuùi gaèm maët ñi. - Naèm vaät ra göôøng. - Nöôùc maét traøn ra. Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu T/g Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Ghi baûng + Töø nhöõng ngöôøi taûn cö döôùi xuoâi leân H: -Tìm nhöõng chi tieát mieâu taû phaûn öùng cuûa oâng? + Huït haãng, cuùi gaèm maët, sôï lôøi baøn taùn, tuûi thaân vaät vaõ, chöûi boïn Vieät gian. - Thuaät laïi taâm traïng, haønh ñoäng cuûa oâng Hai khi nghe tin laøng theo giaëc? - Ñeán khi nghe tin laøng chôï Daàu theo Taây “Coå oâng laõo ngheïn aéng… haún ñi” OÂng chöûi caùi boïn Vieät gian baùn nöôùc “ Cha meï…moät nhaùt” - Noãi aùm aûnh naëng neà “Traèn troïc… beân ngoaøi” - OÂng noùi nhö ñeå giaõi baøy noãi loøng mình, nhö ñeå cuï Hoà hieåu cho noãi loøng cuûa boá con oâng “Anh em ñoàng chí bieát cho boá con oâng. Cuï Hoà treân ñaàu treân coå xeùt soi cho boá con oâng” - OÂng Hai coøn khaúng ñònh “laøng thì yeâu thaät nhöng laøng theo Taây thì phaûi thuø” - Tình caûm saâu naëng beàn vöõng vaø thieâng lieâng. “cheát thì cheát coù bao giôø daùm ñôn sai” + Haønh ñoäng: -Vôø ñöùng laõng ra choå khaùc -Cuùi gaèm maët xuoáng maø ñi, naèm vaät ra göôøng, traèn troïc khoâng sao nguû ñöôïc… H: Nhaän xeùt veà caùch mieâu taû cuûa taùc giaû? + Mieâu taû cuï theå söï daèn vaët trong taâm traïng - Vì sao oâng Hai laïi troø chuyeän vôùi ñöùa con nhoû? Vieäc ñoù coù yù nghóa gì? + Taâm söï giaõi baøy noãi loøng: Ñoù laø tình yeâu saâu naëng vôùi laøng chôï Daàu vaø taám loøng thuûy chung vôùi khaùng chieán vôùi caùch maïng maø bieåu töôïng laø cuï Hoà  Ñaây laø ñoaïn vaên dieãn taû raát caûm ñoäng vaø sinh ñoäng noãi loøng saâu xa vaø beàn chaët, chaân thaønh cuûa oâng Hai- moät ngöôøi noâng daân-vôùi queâ höông ñaát nöôùc vôùi caùch maïng vaø khaùng chieán. H: Nhaän xeùt veà ngheä thuaät xaây döïng truyeän cuûa taùc giaû? + Taïo tình huoáng + Mieâu taû taâm lyù: Ñoäc thoaïi noäi taâm: Nhöng sao laïi naåy ra caùi tin…aáy! - Ñoái thoaïi: Chuùng baây…nhuïc nhaõ theá naøy ÖØø ñuùng roài, uûng hoä cuï Hoà con nhæ + Ngoân ngöõ nhaân vaät - Ngoân ngöõ mang ñaäm tính khaåu ngöõ: Khieáp thaät,tinh nhöõng ngöôøi taøi gioûi caû - Suoát maáy ngaøy lieàn khoâng daùm ñi ñaâu.  Tình huoáng truyeän thöû thaùch  Dieãn taû cuï theå taâm traïng day döùt, noãi aùm aûnh naëng neà, ñau xoùt tuûi hoå. Trang - 130 2. Tình yeâu laøng vaø tinh thaàn yeâu nöôùc. - Truùt noãi loøng vaøo lôøi taâm söï vôùi con trai: - bieát ñem nhau ñi ñaâu....? Bieát ñaâu ngöôøi ta chöùa....? - Veà laøm gì caùi laøng aáy nöõa... - veà laøng töùc laø boû khaùng chieán, boû cuï Hoà.... - caùi loøng boá con oâng coù ..... coù bao giôø daùm ñôn sai.....  Ñoäc thoaïi noäi taâm Tình yeâu saâu naëng vôùi laøng, taám loøng thuûy chung vôùi caùch maïng. Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu T/g 10’ Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø Ra laùo!Laùo heát,chaúng coù gì saát.Toaøn laø sai söï muïc ñích caû! H: Neâu taùc duïng cuûa ngheä thuaät taïo tình huoáng?  Taùc giaû ñaõ ñaët nhaân vaät vaøo tình huoáng laøng chôï Daàu laøm Vieät gian ñeå thöû thaùch tình yeâu laøng cuûa oâng Hai. Ñoàng thôøi boäc loä chieàu saâu taâm traïng. H: Taâm líù nhaân vaät ñöôïc theå hieän qua nhöõng phöông dieän naøo? + Haønh ñoäng, ngoân ngöõ ñoäc thoaïi, ñoái thoaïi - Dieãn bieán taâm lí nhaân vaät coù phuø hôïp khoâng? + Phuø hôïp gaây aán töôïng maïnh meõ veà söï aùm aûnh day döùt. Ñieàu ñoù chöùng toû Kim Laân am hieåu saâu saéc ngöôøi noâng daân vaø theá giôùi tinh thaàn cuûa hoï H: Ñieåm noåi baät trong ngoân ngöõ cuûa taùc phaåm? + Mang ñaäm tính chaát khaåu ngöõ, söû duïng lôøi aên tieáng noùi daân daõ cuûa ngöôøi noâng daân laïi mang ñaäâm caù tính cuûa nhaân vaät neân raát sinh ñoäng. Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn hoïc sinh toång keát vaø ruùt rag hi nhôù.  Keå toùm taét laïi truyeän ngaén. Töø ñoù ruùt ra giaù trò ngheä thuaät noäi dung ñaëc saéc taïo neân thaønh coâng cho truyeän ngaén H: Neâu chuû ñeà cuûa truyeän ngaén? + Tình yeâu laøng queâ thoáng nhaát vôùi loøng yeâu nöôùc vaø tinh thaàn khaùng chieán. H: Giaù trò ngheä thuaät, noäi dung ñaëc saéc cuûa truyeän ngaén? + Thoâng qua nhaân vaät oâng Hai- moät noâng daân phaûi rôøi laøng ñi taûn cö. Truyeän ngaén theå hieän chaân thaät sinh ñoäng tình yeâu laøng queâ thoáng nhaát vôùi loøng yeâu nöôùc vaø tinh thaàn khaùng chieán. + Keát hôïp nhieàu yeáu toá ngheä thuaät taïo neân neùt ñaëc saéc cho truyeän ngaén. * Hoaït ñoäng 5: - Höôùng daãn laøm baøi taäp 1,2 /174 gôïi yùù: + Ñoaïn taû oâng Hai vöøa nghe tin laøng theo giaëc. + Ñoaïn oâng Hai ôû lì trong nhaø. Thô : “Nhôù con soâng queâ höông” cuûa Teá Hanh Hoài kí: “Tuoåi thô im laëng” Cuûa Duy Khaùn H: Neâu neùt rieâng cuûa truyeän ngaén Laøng so vôùi caùc taùc phaåm khaùc? + Tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc, töï haøo veà ñaát nöôùc con ngöôøi.  Giaùo vieân :Tình yeâu laøng ñoái vôùi oâng Hai ñaõ trôû thaønh nieàm say meâ haõnh dieän, thoùi quen khoe laøng ñaõ trôû thaønh caùi taät nhöng aån ñaèng sau caùi taät ñoù laø taám loøng yeâu nöôùc vaø tinh thaàn khaùng chieán. Trang - 131 Ghi baûng 3. Ngheä thuaät. - Xaây döïng taâm lí nhaân vaät moät caùch bình dò maø saâu saéc, ngoân ngöõ daân daõ, ngheä thuaät taïo tình huoáng ñoäc ñaùo. III / Ghi nhôù ( Sgk / 174) IV / Luyeän taäp - Chia nhoùm thaûo luaän - Ñaïi dieän nhoùm trình baøy yù kieán - Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - Hoïc sinh ñoïc nhöõng caâu thô veà queâ höông - Suy nghó neâu nhaän xeùt Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø Trang - 132 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø 4. Cuûng coá ( 5’ - Ñoïc cho hoïc sinh nghe moät soá baøi thô veà chuû ñeà queâ höông - Laøm baøi taäp traéc nghieäm 5. Höôùng daãn veà nhaø (4’): - Söu taàm thô, truyeän, ca dao veà tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc - Hoïc baøi, hoaøn taát baøi taäp - Xem baøi “Chöông trình ñòa phöông (phaàn tieáng vieät) * Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... Trang - 133 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG Tieát 63: I. Muïc tieâu caàn ñaït: Giuùp hoïc sinh: (Phaà n Tieáng Vieät) - Hieåu ñöôïc söï phong phuù cuûa caùc phöông ngöõ treân caùc vuøng mieàn ñaát nöôùc. II. Chuaån bò: III. Troïng taâm: Hieåu ñöôïc söï phong phuù giöõa caùc phöông ngöõ treân caùc vuøng, mieàn ñaát nöôùc, vaän duïng hôïp lyù. IV. Phöông phaùp: Hoûi vaán ñaùp, quy naïp, luyeän taäp V. Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy – hoïc: 1.OÅn ñònh lôùp: 2.Kieåm tra baøi cuõ: - Toùm taët vaên baûn “Laøng” cuûa taùc giaû Kim Laân . - Cho bieát ñoâi neùt veà taùc veà Kim Laân. - Qua truyeän ngaén “Laøng” em thaáy oâng Hai Thu laø ngöôøi nhö theá naøo ? 3.Baøi môùi: T/g 7’ 15’ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ GHI BAÛNG * Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn hoïc troø laøm Baøi taäp 1 trong sgk H: Haõy tìm trong phöông ngöõ em ñang söû duïng hoaëc phöông ngöõ maø em bieát nhöõng töø ngöõ ? a/ Chæ caùc söï vaät hieän töôïng…khoâng coù teân goïi trong caùc phöông ngöõ khaùc vaø ngoân ngöõ toaøn daân ? ( Ví duï: nhuùt, boàn boàn, ...) b/Ñoàng nghóa nhöng khaùc veà aâm vôùi nhöõng töø ngöõ trong caùc phöông ngöõ khaùc hoaëc ngoân ngöõ toaøn daân?  (GV chuaån bò baûng phuï keâ theo maãu sgk. Hoïc sinh ñieàn vaøo baûng phuï) c/Ñoàng aâm nhöng khaùc veà nghóa vôùi nhöõng töø ngöõ trong caùc phöông ngöõ khaùc ? - Ví duï: hoøm: ñöïng ñoà vaät (Baéc) Hoøm: aùo quan (Nam)  (GV chuaån bò baûng phuï keâ theo maãu sgk ) * Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn HS thaûo luaän Baøi taäp 2,3 - Goïi HS ñoïc caâu hoûi baøi taäp 2 , baøi taäp 3 . GV nhaán maïnh caùc yù:BT2 H: Cho bieát vì sao nhöõng töø ngöõ ñòa phöông nhö baøi taäp 1a khoâng coù nhöõng töø ngöõ töông ñöông trong caùc phöông ngöõ khaùc vaø trong ngoân ngöõ toaøn daân? H: Ñieàu treân theå hieän tính ña daïng veà ñieàu kieän töï nhieân vaø ñôøi soáng xaõ hoäi treân caùc vuøng mieàn cuûa ñaát + Baøi taäp 1: a) Söï vaät hieän töôïng chæ duøng rieâng ôû moät ñòa phöông Trang - 134 (khoâng coù teân goïi ôû phöông ôû phöông ngöõ khaùc ) _ boàn choàn , nhuùt… b) Caùc töø ñoàng nghóa nhöng khaùc aâm ñoïc: VD: quaû (Baéc) traùi (Nam) lôïn (Baéc) heo(Nam , Trung) muõ (Baéc) noùn (Trung , Nam) c)Caùc töø ñoàng aâm khaùc nghóa : VD:oám:beänh (Baéc) Oám:gaày Trung Nam + Baøi taäp 2: _ Coù nhöõng töø ngöõ chæ xuaát hieän ôû ñòa phöông naøy maø Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu T/g 8’ Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY VAØ TROØ GHI BAÛNG nöôùc ta nhö theá naøo? + Baøi taäp 2: Coù nhöõng töø ngöõ chæ xuaát hieän ôû ñòa phöông naøy maø khoâng xuaát hieän ôû ñòa phöông khaùc , ñieàu naøy cho thaáy Vieät Nam laø moät ñaát nöôùc coù söï khaùc bieät veà vuøng mieàn vaø ñieàu kieän töï nhieân , ñaëc ñieåm taâm lyù , phong tuïc taäp quaùn … Tuy nhieân ñieàu naøy khoâpng xaûy ra nhieàu bôûi caùc töø thuoäc nhoùm naøy khoâng nhieàu. H: Quan saùt 2 baûng maãu ôû BT 1 vaø cho bieát nhöõng töø ngöõ naøo ôû tröôøng hôïp b vaø caùch hieåu naøo ôû tröôøng hôïp c ñöôïc coi laø ngoân ngöõ toaøn daân ?  GV nhaän xeùt phaàn thaûo luaän cuûa HS vaø ruùt ra keát luaän chung +Baøi taäp 3: Phöông ngöõ laáy laøm chuaån cuûa Tieáng Vieät laø phöông ngöõ Baéc.(Phaàn lôùn caùc nöôùc ñeàu laáy ngoân ngöõ thuû ñoâ laøm ngoân ngöõ toaøn daân ) * Hoaït ñoäng 3: GV höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp 4: Goïi HS ñoïc yeâu caàu ñeà baøi vaø xaùc ñònh laïi caùc noäi dung yeâu caàu , sau ñoù cho HS suy nghó 3 phuùt vaø goïi HS traû lôøi Baøi taäp 4 H: xaùc ñònh nhöõng töø ngöõ ñòa phöông : chi, röùa, rôø, tui, côù raêng, öng ,nuïc? - Caùc töø ngöõ treân thuoäc phöông ngöõ Trung ñöôïc duøng phoå bieán ôû Baéc trung Boä: Quaûng Bình, Quaûng Trò, Thöøa Thieân Hueá.  Vieäc söû duïng caùc töø nöõ ñoàng phöông coù taùc duïng theå hieän chaân thaät hôn hình aûnh moät vuøng queâ vaø tình caûm , suy nghó , tính caùch , cuûa moät ngöôøi meï tren vuøng queâ aáy, laøm taêng söï soáng , gôïi caûm cuûa taùc phaåm .  Keát luaän : baøi hoïc hoâm nay giuùp cho chuùng ta hieåu bieát theâm veà moät soá töø ngöõ ñöôïc duøng ôû caùc ñòa phöông khaùc nhau treân khaép ñaát nöôùc . Töø ñoù ta môùi thaáy dñöôïc söï phong phuù ña daïng cuûa ngoân ngöõ Vieät khoâng xuaát hieän ôû ñòa phöông khaùc chöõng toû coù söï khaùc bieät giöõa caùc vuøng veà ñieàu kieän töï nhieân , taâm lyù , phong tuïc …ôû nöôùc ta. + Baøi taäp 3 Phöông ngöõ Baéc ( Haø Noäi) laáy laøm phöông ngöõ chuaån ( phöông ngöõ toaøn daân) + Baøi taäp 4: Hoïc sinh leân ghi baûng 4. Cuûng coá( 5’) - Khaùi quaùt laïi kieán thöùc ñaõ hoïc - Laøm baøi taäp traéc nghieäm. 5. Höôùng daãn veà nhaø(4’): - Haõy tìm hieåu theâm veà moät soá phöông ngöõ khaùc nhau treân khaép ñaát nöôùc - Chuaån bò baøi : ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi, ñoäc thoaïi noäi taâm trong vaên baûn töï söï. * Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Trang - 135 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø Tieá t 64: ÑOÁI THOAÏI, ÑOÄC THOAÏI VAØ ÑOÄC THOAÏI NOÄI TAÂM TRONG VAÊN BAÛN TÖÏ SÖÏ I- Muïc tieâu caàn ñaït. Giuùp HS: Hieåu, nhaän dieän vaø thaáy ñöôïc taùc duïng cuûa caùc yeáu toá ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm trong vaên baûn töï söï. II- Phöông tieän hoaït ñoäng. - SGK, SGV, baûng phuï. III. Troïng taâm Hieåu khaùi nieäm, taùc duïng cuûa ñoái thoaïi, ñoïc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm IV. Phöông phaùp: Hoûi - ñaùp, luyeän taäp V. Tieán trình leân lôùp. 1. OÅn ñònh lôùp(1’): 2. Kieåm tra baøi cuõ(5’): Toång keát töø vöïng. 3. Giôùi thieäu baøi môùi: Ñeå khaéc hoïa nhaân vaät, nhaø vaên thöôøng chuù yù mieâu taû nhöõng phöông dieän naøo ? ÔÛ caùc lôùp döôùi, caùc em ñaõ hoïc veà mieâu taû nhaân vaät ôû nhöõng maët nhö ngoaïi hình, haønh ñoäng, trang phuïc… . Hoâm nay, chuùng ta seõ xem xeùt nhaân vaät ôû phöông dieän ngoân ngöõ qua ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm trong vaên baûn töï söï. T/g Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø 15’ * Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu yeáu toá ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm trong vaên baûn töï söï. - Ñoïc ñoaïn vaên trích töø truyeän ngaén “Laøng” cuûa Kim Laân (SGK trang 176, 177). Cho HS tìm hieåu ñoaïn vaên vaø traû lôøi caùc caâu hoûi: H: Trong ba caâu ñaàu ñoaïn trích, ai noùi vôùi ai ? Tham gia caâu chuyeän coù ít nhaát maáy ngöôøi ? Daáu hieäu naøo cho thaáy ñoù laø moät cuoäc troø chuyeän trao ñoåi qua laïi ? - 2 ngöôøi taûn cö ñang noùi chuyeän (2 löôït lôøi qua laïi). Theå hieän trong ñoaïn vaên baèng 2 gaïch ñaàu doøng. H: Caâu: “- Haø, naéng gôùm, veà naøo…”, oâng Hai noùi vôùi ai ? Ñaây coù phaûi laø moät caâu ñoái thoaïi khoâng ? Vì sao ? Trong ñoaïn trích coøn coù caâu naøo kieåu naøy khoâng ? Haõy daãn ra Trang - 136 Ghi baûng I. Tìm hieåu yeáu toá ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm trong vaên baûn töï söï. - Ñoaïn trích töø truyeän ngaén “Laøng” cuûa Kim Laân (SGK trang 176, 177). * Khaùi nieäm: - Ñoái thoaïi - Ñoäc thoaïi - Ñoäc thoaïi noäi taâm Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu T/g 2’ 15’ Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø Troø - Ñaây khoâng phaûi laø caâu ñoái thoaïi. OÂng Hai noùi vôùi chính mình, vì noäi dung lôøi noùi khoâng höôùng tôùi ai, chaúng caàn ai ñaùp laïi. Trong ñoaïn trích coøn coù caâu: “OÂng laõo…nhuïc nhaõ theá naøy !”.--> Ñoäc thoaïi H: Nhöõng caâu nhö: “Chuùng noù cuõng laø treû con laøng Vieät gian ñaáy ö ? Khoán naïn, baèng aáy tuoåi ñaàu…” laø nhöõng caâu ai hoûi ai ? Taïi sao tröôùc nhöõng caâu naøy khoâng coù gaïch ñaàu doøng nhö nhöõng caâu tröôùc ñoù ? - Nhöõng caâu treân oâng Hai hoûi chính mình, khoâng phaùt thaønh tieáng maø aâm thaàm dieãn ra trong suy nghó vaø tình caûm cuûa oâng Hai. Vì khoâng thoát thaønh lôøi, chæ nghó thaàm neân khoâng gaïch ñaàu doøng. Chuùng laø nhöõng caâu ñoäc thoaïi noäi taâm. * Thaûo luaän: Caùc hình thöùc dieãn ñaït treân coù taùc duïng nhö theá naøo trong vieäc theå hieän dieãn bieán cuûa caâu chuyeän vaø thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi taûn cö trong buoåi tröa oâng Hai gaëp hoï ? Giuùp nhaø vaên theå hieän thaønh coâng nhöõng dieãn bieán taâm lyù cuûa nhaân vaät oâng Hai nhö theá naøo ? (HS thaûo luaän theo nhoùm, ñaïi dieän nhoùm traû lôøi. ) - GV: Caùc hình thöùc ñoái thoaïi taïo cho caâu chuyeän coù khoâng khí nhö cuoäc soáng thaät, theå hieän thaùi ñoä caêm giaän cuûa nhöõng ngöôøi taûn cö ñoái vôùi daân laøng Chôï Daàu. Nhöõng hình thöùc ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm sau ñoù ñaõ giuùp nhaø vaên khaéc hoïa saâu saéc taâm traïng daèn vaët, ñau ñôùn cuûa oâng Hai khi nghe tin caùi laøng maø oâng luoân töï haøo vaø haõnh dieän aáy theo giaëc, laøm cho caâu chuyeän sinh ñoäng hôn. * Hoaït ñoäng 2: Ghi nhôù. H: Töø nhöõng tìm hieåu veà ñoaïn trích treân, haõy töï ruùt ra nhaän xeùt theá naøo laø ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm ? Muïc ñích cuûa caùc hình thöùc treân laø gì ? ( HS phaùt bieåu döïa theo Ghi nhôù.) * Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp. - Baøi taäp 1: Phaân tích taùc duïng cuûa hình thöùc ñoái thoaïi trong ñoaïn trích (SGK trang 178). Coù 3 löôït lôøi trao (baø Hai) nhöng chæ 2 lôøi ñaùp (cuûa oâng Hai): + Lôøi thoaïi ñaàu cuûa baø, oâng khoâng ñaùp. + Caâu hoûi thöù 2, oâng ñaùp baèng moät caâu hoûi. + Laàn thöù 3, ñaùp laïi, oâng laõo gaét leân: “Bieát roài !”. Taùi hieän cuoäc ñoái thoaïi, taùc giaû ñaõ laøm noåi baät taâm traïng chaùn chöôøng, buoàn baõ, ñau khoå vaø thaát voïng cuûa oâng Hai trong caùi ñeâm nghe tin laøng mình theo giaëc. Trang - 137 Ghi baûng * Taùc duïng: - Laø nhöõng hình thöùc quan troïng ñeå theå hieän nhaân vaät trong vaên baûn töï söï II- Ghi nhôù. SGK trang 178. III- Luyeän taäp. + Baøi taäp 1 /178: + Baøi taäp 2: + Baøi taäp 3: Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø 4. Cuûng coá (5’): Em hieåu theá naøo laø ñoái thoaïi, ñoäc thoaïi vaø ñoäc thoaïi noäi taâm ? Taùc duïng cuûa caùc yeáu toá naøy trong vaên baûn töï söï ra sao ? 5. Höôùng daãn veà nhaø (4’): - Hoïc Ghi nhôù, laøm baøi taäp 2 (SGK trang 179). - Chuaån bò kyõ phaàn oân taäp Tieáng Vieät. * Ruùt kinh nghieäm: .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ............................................................................................................ Trang - 138 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø Tieá t 65: LUYEÄN NOÙI: TÖÏ SÖÏ KEÁT HÔÏP VÔÙI NGHÒ LUAÄN VAØ MIEÂU TAÛ NOÄI TAÂM I. Muïc tieâu caàn ñaït: Giuùp hoïc sinh Bieát caùch trình baøy moät vaán ñeà tröôùc taäp theå lôùp vôùi noäi dung keå laïi moät söï vieäc theo ngoâi thöù nhaát hoaëc ngoâi thöù ba. Trong khi keå coù keát hôïp vôùi mieâu taû noäi taâm, laäp luaän, coù ñoái thoaïi vaø ñoäc thoaïi. II. Chuaån bò: III. Troïng taâm: Bieát caùch trình baøy tröôùc taäp theå lôùp vôùi noäi dung keå laïi moät söï vieäc theo ngoâi thöù nhaát hoaëc theo ngoâi thöù ba, coù keát hôïp vôùi mieâu taû noäi taâm, nghò luaän, coù ñoái thoaïi vaø ñoäc thoaïi. IV. Phöông phaùp: Hoûi - ñaùp, luyeän taäp V. Tieán trình giaûng daïy 1. OÅn ñònh lôùp (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ (5’) - Neâu vai troø cuûa caùc yeáu toá laäp luaän, bieåu caûm trong vaên töï söï? Ñoái thoaïi vaø ñoäc thoaïi trong vaên baûn töï söï? - GV kieåm tra söï chuaån bò baøi noùi ôû nhaø cuûa HS . 3 Baøi môùi * Hoaït ñoäng 1: GV cho caùc toå baùo caùo söï chuaån bò baøi noùi cuûa caùc thaønh vieân trong toå. (tuyeân döông caùc thaønh vieân chuaån bò toát ñoàng thôøi pheâ bình nhöõng thaønh vieân chöa chuaån bò baøi). * Hoaït ñoäng 2: Cho HS thaûo luaän nhoùm. * GV chia lôùp ra laøm 6 nhoùm : Nhoùm 1,2 chuaån bò ñeà 1. Nhoùm 3,4 chuaån bò ñeà 2. Nhoùm 5,6 chuaån bò ñeà 3. * Caùc nhoùm thaûo luaän 5 – 7 phuùt : HS ñaõ chuaån bò baøi ôû nhaø vì theá thôøi gian naøy chuû yeáu laø trao ñoåi trong nhoùm ñeå coù moät ñeà cöông noùi thoáng nhaát hôïp lí. * Hoaït ñoäng 3:Toå chöùc cho HS noùi tröôùc lôùp.  GV yeâu caàu moãi nhoùm cöû ñaïi dieän cuûa mình leân baûng, quay xuoáng phía caùc baïnvaø trình baøy baøi noùi cuûa nhoùm mình. Yeâu caàu caû lôùp theo doõi vaø chuaån bò nhaän xeùt.  GV caàn chuù yù nhaéc nhôû HS maáy ñieåm sau: -Khoâng vieát thaønh baøi vaên, chæ neâu ra caùc yù chính seõ noùi. -Khi trình baøy tröôùc caùc baïn môû ñaàu neân noùi gì, sau ñoù laàn löôït noùi veà caùc noäi dung gì vaø keát thuùc ra sao. - Noùi töï nhieân, roõ raøng, maïch laïc; tö theá ngay ngaén, maét höôùng vaøo ngöôøi nghe. Trang - 139 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn Ngöõ Vaên 9 - GV: Traàn Thò Ngaân Haø -Noäi dung chuyeän coù tình huoáng, coù lôøi thoaïi vaø coù suy nghó noäi taâm cuûa nhaân vaät. * Hoaït ñoäng4: Toå chöùc cho HS nhaän xeùt veà öu, nhöôïc ñieåm trong vieäc trình baøy mieäng cuûa moãi HS vöøa noùi tröôùc lôùp.GV toång keát vaø nhaéc nhôû nhöõng loãi caàn traùnh trong vieäc noùi tröôùc taäp theå, cho ñieåm bieåu döông caùc em noùi toát. * Daøn baøi tham khaûo. Taâm traïng cuûa em sau khi ñeå xaûy ra moät chuyeän coù loãi ñoái vôùi baïn. A. Môû baøi : Giôùi thieäu chuyeän keå , taâm traïng cuûa em khi gaây ra moät chuyeän khoâng hay cho baïn. B. Thaân baøi: 1/ Dieãn bieán caâu chuyeän. - Giôùi thieäu nhaân vaät: + Toâi baûn thaân : hoïc gioûi, thöông baïn. + Baïn:hoïc trung bình, raát toát vôùi toâi. - Moái quan heä tình caûm: + Luoân giuùp ñôõ baïn trong hoïc taäp. + Lo laéng, quan taâm sôï baïn ñieãm thaáp. - Nhöõng vieäc ñaõ laømtrong thôøi gian qua ñeå giuùp baïn: + Chæ baøi taäp. + Cho xem baøi khi laøm baøi kieåm tra. - Suy nghó ñaõ laøm ñöôïc vieäc toát laø giuùp baïn ( noäi taâm nhaân vaät ). 2/ Tình huoáng : Söï vieäc xaûy ra. + Hoâm aáy coù tieát kieåm tra. + Toâi bò oám khoâng ñeán lôùp ñöôïc. + Baïn khoâng coù ngöôøi chæ baøi neân laøm khoâng ñöôïc. + Toâi naèm nhaø lo laéng vaø suy nghó hình dung baïn ôû lôùp khoâng coù ai cho xem baøi caûm thaáy khoâng yeân taâm (noäi taâm). + Keát quaû baïn bò ñieåm keùm. + Coâ giaùo boä moân tìm hieåu nguyeân nhaân, tröôùc nhöõng caâu hoûi cuûa coâ baïn khoâng traû lôøi ñöôïc. Toâi raát aân haän vì nhöõng sai laàm cuûa mình trong thôøi gian qua. Toâi phaûi thuù nhaän vieäc laøm cuûa mình vôùi coâ giaûi thích vaø chæ ra nhöõng sai soùt cuûa toâi. + Toâi nhaän ra loãi laàm, ruùt ra baøi hoïc :thöông vaø giuùp baïn khoâng ñuùng caùch seõ thaønh ra haïi baïn ( noäi taâm). C. Keát baøi: - Khoâng ñeå sai laàm nöõa. - Ñoù laø nhöõng sai laàm maø baûn thaân khoâng queân vaø trôû thaønh baøi hoïc nhôù ñôøi. 4.Cuûng coá (5’) - Nhaéc laïi kieán thöùc ñaõ hoïc - Laøm moät soá caâu hoûi traéc nghieäm 5. Höôùng daãn veà nhaø (4’): - Hoïc baøi vaø chuaån bò ôû nhaø thaät toát phaàn yeâu caàu SGK trang 203-204 ñeå laøm baøi kieåm tra 1 tieát. * Ruùt kinh nghieäm : .......................................................................................................................................................... DUYEÄT TUAÀN 13 Toå tröôûng Leâ Thò Hieäp Trang - 140