Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
Ch¬ng I: §iÖn häc
TiÕt 1: Sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn
vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn
A. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- Nªu ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN kh¶o s¸t sù phô thuéc cña Cêng ®é dßng ®iÖn vµo HiÖu
®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.
- VÏ vµ sö dông ®îc ®å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ I, U tõ sè liÖu thùc nghiÖm.
- Nªu ®îc kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña Cêng ®é dßng ®iÖn vµo HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y
dÉn.
2. KÜ n¨ng:
M¾c m¹nh ®iÖn theo s¬ ®å; Sö dông c¸c dông cô ®o: V«n kÕ, Ampe kÕ; Xö lÝ ®å thÞ.
3. Th¸i ®é:
Trung thùc; CÈn thËn; yªu thÝch m«n häc.
B. ChuÈn bÞ:
§èi víi mçi nhãm Häc sinh
- 1Ampe kÕ; 1 V«n kÕ; 1 nguån ®iÖn; 1 kho¸;
7 ®o¹n d©y dÉn; 1 ®iÖn trë mÉu.
C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
1
§èi víi gi¸o viªn
-Dông cô cho c¸c nhãm
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
Ho¹t ®éng cña hS
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
- §Ó ®o Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y
qua bãng ®Ìn cÇn dïng dông cô g×?
Nªu nguyªn t¾c dïng dông cô ®ã?
1. Ho¹t ®éng 1: KiÓm - §Ó ®o HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu
tra bµi cò - §Æt vÊn ®Ò bãng ®Ìn cÇn dïng dông cô g×? Nªu
nguyªn t¾c dïng dông cô ®ã?
bµi míi:
+ Tr¶ lêi c©u hái cña GV.
2. Ho¹t ®éng 2: T×m
hiÓu sù phô thuéc cña
Cêng ®é dßng ®iÖn
vµo HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a
hai ®Çu d©y dÉn:
+ T×m hiÓu s¬ ®å m¹ch
®iÖn H 1.1 Sgk-4. Tr¶ lêi
+ Quan s¸t H1.1 Sgk-4:
- CH 1: KÓ tªn, nªu c«ng dông vµ
c¸ch m¾c cña tõng bé phËn trong s¬
®å?.
- CH 2: Chèt + cña c¸c dông cô ®o
®iÖn cã trong s¬ ®å ®îc m¾c vÒ
phÝa ®iÓm A hay ®iÓm B?.
c©u hái cña GV.
+ TiÕn hµnh TN:
- C¸c nhãm m¾c m¹ch
®iÖn theo s¬ ®å1.1 Sgk-4.
- TiÕn hµnh ®o, ghi c¸c
kÕt qu¶ ®o ®îc vµo B1.
- Th¶o luËn nhãm ®Ó tr¶
lêi
+ Theo dâi, kiÓm tra, gióp ®ì c¸c
nhãm
C1 Sgk-4.
m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å H1.1 Sgk4.
+ Yªu cÇu ®¹i ®iÖn nhãm tr¶ lêi C1:
Tõ kÕt qu¶ TN h·y cho biÕt khi thay
®æi HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y
dÉn.
Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua d©y
dÉn cã mèi quan hÖ ntn víi HiÖu
®iÖn thÕ ?
2
Ghi b¶ng
I. ThÝ nghiÖm:
1. S¬ ®å m¹ch ®iÖn:
- H1.1 sgk-4:
a. C¸c thiÕt bÞ:
b. C¸ch m¾c V«n kÕ; Ampe
kÕ:
2. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm:
a.M¾c m¹ch ®iÖn: H1.1 Sgk-4
b. KÕt qu¶ TN: B¶ng 1 Sgk-4
LÇn ®o
1.
2.
3.
4.
5.
U (V)
I (A)
c. NhËn xÐt:
- Khi t¨ng (hoÆc gi¶m) HiÖu
®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn
bao nhiªu lÇn th× Cêng ®é
dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn
®ã còng t¨ng (hoÆc gi¶m) bÊy
nhiªu lÇn.
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
3. Ho¹t ®éng 3: VÏ vµ
II. §å thÞ biÓu diÔn sù
sö dông ®å thÞ ®Ó rót ra
thuéc cña Cêng ®é
kÕt luËn:
dßng ®iÖn vµo HiÖu
®iÖn thÕ:
+ Tõng HS ®äc phÇn + §å thÞ biÓu diÔn sù thuéc cña
1. D¹ng ®å thÞ: H1.2 Sgk-5
th«ng b¸o vÒ d¹ng ®å thÞ Cêng ®é dßng ®iÖn vµo HiÖu ®iÖn
a. C¸ch vÏ ®å thÞ:
Sgk-5 tr¶ lêi CH cña GV. thÕ cã ®Æc ®iÓm g×?
+ TiÕn hµnh vÏ ®å thÞ: + HD HS x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm biÓu
diÔn, vÏ mét ®êng th¼ng ®i qua gèc
(C2 Sgk-5).
täa ®é, ®ång thêi ®i gÇn tÊt c¶ c¸c
b. NhËn xÐt: NÕu bá qua sù
+ Th¶o luËn nhãm: NhËn ®iÓm.
sai lÖch nhá do phÐp ®o th×
xÐt d¹ng ®å thÞ, rót ra kÕt
c¸c ®iÓm O, B, C, D, E n»m
luËn.
trªn ®êng th¼ng ®i qua gèc
täa ®é.
2. KÕt luËn:
+ §¹i diÖn nhãm nªu kÕt luËn vÒ -H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn
t¨ng (hoÆc gi¶m) bao nhiªu
mèi quan hÖ gi÷a I vµ U:
lÇn th× C§D§ ch¹y qua d©y
dÉn ®ã còng t¨ng (hoÆc
gi¶m) bÊy nhiªu lÇn
4. Ho¹t ®éng 4: VËn + Nªu kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ gi÷a III. VËn dông:
dông - Cñng cè - Híng Cêng ®é dßng ®iÖn (I) vµ HiÖu ®iÖn 1. C5 Sgk-5:
thÕ (U).
dÉn vÒ nhµ:
2. C4 Sgk-5:
+ §å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a
U1 I1
I vµ U cã ®Æc ®iÓm g×?
a. Cñng cè:
U2 I2
+ Tõng HS chuÈn bÞ tr¶ + ë líp 7 ta ®· biÕt, khi HiÖu ®iÖn
thÕ ®Æt vµo hai ®Çu bãng ®Ìn cµng
lêi c©u hái cña GV.
lín th× dßng ®iÖn ch¹y qua ®Ìn cã
cêng ®é cµng cao vµ ®Ìn cµng s¸ng.
VËy Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua
b. VËn dông:
+ Tõng HS tr¶ lêi c©u hái d©y dÉn cã tØ lÖ víi HiÖu ®iÖn thÕ ®Æt
vµo hai ®Çu d©y ®ã kh«ng?
C5 Sgk-5.
+ Híng dÉn HS häc tËp ë nhµ:
- N¾m v÷ng kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ
c. Häc tËp ë nhµ:
- N¾m v÷ng kÕt luËn vÒ gi÷a I vµ U.
mèi quan hÖ gi÷a I vµ U. - VËn dông tr¶ lêi c©u hái C3, C4
- VËn dông tr¶ lêi c©u hái Sgk-5.
- ChuÈn bÞ TiÕt 2: §iÖn trë cña ®©y
C3, C4 Sgk-5.
dÉn
§Þnh luËt ¤m
- ChuÈn bÞ TiÕt 2: §iÖn
trë cña ®©y dÉn §Þnh
luËt ¤m
................................................................................................
3
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
TiÕt 2: §iÖn trë cña d©y dÉn - §Þnh luËt «m
A. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- NhËn biÕt ®îc ®¬n vÞ cña §iÖn trë vµ vËn dông ®îc c«ng thøc tÝnh §iÖn trë ®Ó gi¶i bµi tËp.
Ph¸t biÓu vµ viÕt ®îc hÖ thøc cña §Þnh luËt ¤m.
-VËn dông ®îc §Þnh luËt ¤m ®Ó gi¶i mét sè bµi tËp ®¬n gi¶n.
2. KÜ n¨ng:
Sö dông mét sè thuËt ng÷ khi nãi vÒ H§T; C§D§; VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn sö dông c¸c dông cô ®o
®Ó x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn
3. Th¸i ®é:
Trung thùc; CÈn thËn; yªu thÝch m«n häc.
B. ChuÈn bÞ:
§èi víi mçi nhãm Häc sinh
+Nghiªn cøu bµi häc; C¸c c©u hái Bµi tËp
C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña hS
Ho¹t ®éng cña gi¸o
viªn
1. Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra + CH1: Nªu kÕt luËn vÒ mèi
bµi cò - §Æt vÊn ®Ò bµi quan hÖ gi÷a Cêng ®é dßng
®iÖn vµ HiÖu ®iÖn thÕ ?
míi:
+ Tõng HS chuÈn bÞ, tr¶ + CH2: §æ thÞ biÓu diÔn mèi
quan hÖ ®ã cã ®Æc ®iÓm g×?.
lêi c©u hái cña GV.
+ §V§: Trong TN víi m¹ch ®iÖn
cã s¬ ®å H1.1 Sgk-4, nÕu sö
dông cïng mét H§T ®Æt vµo hai
®Çu d©y kh¸c nhau th× C§D§
qua chóng cã nh nhau hay
kh«ng?
4
§èi víi gi¸o viªn
B¶ng phô: B¶ng th¬ng sè U/I
®èi víi mçi d©y dÉn:
Ghi b¶ng
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
2. Ho¹t ®éng 2: X¸c ®Þnh + Theo dâi HS tÝnh th¬ng sè
I. §iÖn trë cña d©y
U
U
dÉn:
®èi víi mçi d©y dÉn.
th¬ng sè
®èi víi mçi
I
I
1. X¸c ®inh th¬ng sè U/I ®èi
d©y dÉn
víi mçi d©y dÉn:
+ Tõng HS dùa vµo B1, B2 +Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2 vµ cho c¶ + TÝnh th¬ng sè U/I ®èi víi
TiÕt1, tÝnh th¬ng sè U/I líp th¶o luËn: NhËn xÐt gi¸ trÞ mçi d©y dÉn:
U
®èi víi mçi d©y dÉn.
cña th¬ng sè ®èi víi mçi d©y
LÇn ®o
D©y 1
D©y 2
I
- Hoµn thµnh b¶ng sau:
1.
LÇn ®o
D©y 1 D©y 2 dÉn vµ víi hai d©y dÉn kh¸c nhau
2.
1
3.
2
4.
3
TB Céng
4
+NhËn xÐt:
TB Céng
- §èi víi mçi d©y dÉn, th¬ng
+Tr¶ lêi C2 th¶o luËn
U
sè
lµ kh«ng ®æi.
I
- Hai d©y dÉn kh¸c nhau th¬ng
sè
U
lµ kh¸c nhau.
I
?
+ TÝnh §iÖn trë cña d©y dÉn
b»ng c«ng thøc nµo?.
3. Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu + Khi t¨ng HiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo
kh¸i niÖm ®iÖn trë:
hai ®Çu d©y dÉn lªn hai lÇn th×
- C¸ nh©n ®äc phÇn th«ng §iÖn trë cña nã t¨ng lªn mÊy
b¸o kh¸i niÖm ®iÖn trë lÇn? V× sao?
Sgk-7.
+Khi HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu
d©y lµ 3V, Cêng ®é dßng ®iÖn
ch¹y qua nã lµ 250mA. TÝnh
§iÖn trë cña d©y?
+ Tr¶ lêi c©u hái cña GV.
+Nªu ý nghÜa cña ®iÖn trë.
5
2. §iÖn trë:
a. TrÞ sè R=
U
®îc gäi lµ
I
®iÖn trë
b. Ký hiÖu ®iÖn trë trong m¹ch
®iÖn:
c. §¬n vÞ ®iÖn trë:
- NÕu U=1V; I=1A th× ®iÖn trë
R ®îc tÝnh b»ng ¤m (Ω)
1Ω=1V/1A.
- Kil««m(kΩ): 1 kΩ= 1000 Ω
- Mªga«m(MΩ):1MΩ=1000kΩ=
106 Ω
d. ý nghÜa cña ®iÖn trë:
-BiÓu thÞ møc ®é c¶n trë dßng
®iÖn nhiÒu hay Ýt cña d©y dÉn
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
- Yªu cÇu HS Ph¸t biÓu §Þnh luËt
II. §Þnh luËt ¤m:
¤m.
1. HÖ thøc cña §Þnh luËt:
- Yªu cÇu HS tõ biÓu thøc
1
U
+ Ta cã I ~ U ; I~
R
I= R
U
=> c¸c ®¹i lîng:
I= R
U=?
U: HiÖu ®iÖn thÕ (V)
R=?
I: Cêng ®é dßng ®iÖn (A)
R: §iÖn trë (Ω)
2. Néi dung ®Þnh luËt ¤m:
- Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y
qua d©y dÉn tØ lÖ thuËn víi
U
HiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo hai dÇu
I= R
d©y dÉn vµ tØ lÖ nghÞch víi
§iÖn trë cña d©y dÉn ®ã.
+ Yªu cÇu HS lµm Tr¶ lêi c©u III. VËn dông:
hái:
C3 (Sgk-8):
5. Ho¹t ®éng 5: VËn - C«ng thøc R = U/I dïng ®Ó lµm R = 12Ω
dông - Cñng cè - Híng g×? Tõ c«ng thøc nµy cã thÓ nãi I = 0,5A
dÉn vÒ nhµ:
r»ng U t¨ng lªn bao nhiªu lÇn th× U = ?
R t¨ng lªn bÊy nhiªu lÇn ®îc
Lêi gi¶i:
kh«ng ? t¹i sao ?
¸p dông §Þnh luËt ¤m ta cã :
+ Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C3,
HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y
C4
+Tr¶ lêi c©u hái cña GV.
tãc bãng ®Ìn lµ:
+ Híng dÉn HS häc tËp ë nhµ:
U = I.R= 0,5. 12 = 6V
+Tr¶ lêi c©u hái C3, C4 - N¾m v÷ng §Þnh luËt «m. VËn
§¸p sè: 6V
dông tÝnh U, I, R.
Sgk-8.
- ChuÈn bÞ T3: MÉu b¸o c¸o TH
Sgk - 10.
4. Ho¹t ®éng 4: Ph¸t
biÓu vµ viÕt biÓu thøc
§Þnh luËt ¤m:
+ Tõng HS Ph¸t biÓu vµ
viÕt biÓu thøc §Þnh luËt
¤m.
- Cêng ®é dßng ®iÖn
ch¹y qua day dÉn tØ lÖ
thuËn víi HiÖu ®iÖn thÕ
®Æt vµo hai dÇu d©y dÉn vµ
tØ lÖ nghÞch víi §iÖn trë
cña d©y dÉn ®ã.
TiÕt 3: Thùc hµnh X¸c ®Þnh §iÖn trë cña mét d©y dÉn
b»ng Ampe kÕ vµ v«n kÕ
A. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- Nªu ®îc c¸ch x¸c ®Þnh §iÖn trë tõ c«ng thøc tÝnh §iÖn trë.
6
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
- M« t¶ ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc TN x¸c ®Þnh §iÖn trë cña mét d©y dÉn b»ng ampe kÕ
vµ v«n kÕ.
2. KÜ n¨ng:
- M¾c m¹nh ®iÖn theo s¬ ®å; Sö dông c¸c dông cô ®o: V«n kÕ, Ampe kÕ.
- Lµm vµ viÕt b¸o c¸o thùc hµnh.
3. Th¸i ®é:
Cã ý thøc chÊp hµnh nghiªm tóc quy t¾c sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong TN.
B. ChuÈn bÞ:
§èi víi mçi nhãm Häc sinh
§èi víi gi¸o viªn
+ Mçi nhãm HS: 1 D©y §iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ; 1 nguån + §ång hå ®o ®iÖn ®a n¨ng.
®iÖn 6-12V; 1 V«n kÕ; 1 Am pe kÕ; 7§o¹n d©y nèi; B¸o
c¸o TH theo mÉu.
C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña hS
1. Ho¹t ®éng 1: KiÓm
tra bµi cò: Tr×nh bµy
c©u hái chuÈn bÞ trong
b¸o c¸o thùc hµnh
+ Tõng HS chuÈn bÞ tr¶
lêi CH cña GV:
+ Tõng HS VÏ s¬ ®å
m¹ch ®iÖn ®o ®iÖn trë
b»ng V«n kÕ vµ Ampe kÕ.
Ho¹t ®éng cña gi¸o
viªn
+ KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o
thùc hµnh cña HS.
+ Nªu c«ng thøc tÝnh §iÖn trë ?
+ Muèn ®o HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a
hai ®Çu cña mét d©y dÉn cÇn
dïng dông cô g×? M¾c dông cô
®ã nh thÕ nµo víi d©y dÉn cÇn
®o?.
+ Muèn ®o Cêng ®é dßng ®iÖn
qua mét d©y dÉn cÇn dïng dông
cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ
nµo víi d©y dÉn cÇn ®o?.
+ VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn ®o ®iÖn trë
b»ng V«n kÕ vµ Ampe kÕ?
Ghi b¶ng
I. Tr¶ lêi c©u hái:
1. C«ng thøc tÝnh §iÖn trë:
R=
U
I
2. Muèn ®o HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a
hai ®Çu cña mét d©y dÉn cÇn
dïng V«nkÕ. M¾c V«n kÕ song
song víi d©y dÉn.
3. Muèn ®o Cêng ®é dßng ®iÖn
qua mét d©y dÉn cÇn dïng Ampe
kÕ M¾c Ampe kÕ nèi tiÕp víi d©y
dÉn.
S¬ ®å m¹ch ®iÖn:
2. Ho¹t ®éng 2: M¾c + Giao dông cô TN cho c¸c II. Néi dung thùc hµnh:
m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å vµ nhãm
1. M¾c nm¹ch ®iÖn theo s¬ ®å
tiÕn hµnh ®o:
2. KÕt qu¶ ®o:
7
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
+ NhËn dông cô TN, + Theo dâi, giòp ®ì, KiÓm tra LÇn
U(V)
I(A)
Ph©n c«ng b¹n ghi chÐp c¸c nhãm HS m¾c m¹ch ®iÖn,
®o
kÕt qu¶ TN, ý kiÕn nhËn ®Æc biÖt lµ viÖc m¾c V«n kÕ vµ
1.
xÐt th¶o luËn cña nhãm.
Ampe kÕ vµo m¹ch ®iÖn.
2.
+ C¸c nhãm tiÕn hµnh
3.
TN.
+ Theo giâi HS tiÕn hµnh TN;
4.
- TÊt c¶ c¸c thµnh viªn §äc chØ sè Ampe kÕ, V«n kÕ.
5.
trong nhãm tham gia vµo
m¾c m¹ch ®iÖn hoÆc theo + Yªu cÇu tÊt c¶ HS ®Òu ph¶i
Gi¸ trÞ TB Céng
giâi, KiÓm tra c¸ch m¾c
tham gia vµo tiÕn hµnh TN.
3. Ho¹t ®éng 3: Tæng
kÕt, ®¸nh gi¸ th¸i ®é
häc tËp cña HS:
+ Hoµn thµnh b¸o c¸o
thùc hµnh. Trao ®æi nhãm
®Ó nhËn xÐt nguyªn nh©n
g©y ra sù kh¸c nhau cña
c¸c trÞ sè §iÖn trë võa
tÝnh ®îc trong mçi lÇn
®o
4. Ho¹t ®éng 4: Cñng
cè-Híng dÉn vÒ nhµ:
- ¤n tËp c¸c kiÕn thøc
cña líp 7 vÒ m¹ch ®iÖn
m¾c nèi tiÕp; M¹ch ®iÖn
m¾c song song.
R( )
+ Thu b¸o c¸o thùc hµnh.
+ NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm:
- C¸c thao t¸c thÝ nghiÖm.
- C¸ch sö dông Ampe kÕ, V«n kÕ
- Th¸i ®é häc tËp cña nhãm HS
- ý thøc kû luËt.
+ Híng dÉn HS «n tËp c¸c kiÕn
thøc cña líp 7 vÒ m¹ch ®iÖn m¾c
nèi tiÕp; M¹ch ®iÖn m¾c song
song.
+ Yªu cÇu HS ®äc tríc tiÕt 4:
§o¹n m¹ch nèi tiÕp.
- §äc tríc tiÕt 4: §o¹n
m¹ch nèi tiÕp.
MÉu b¸o c¸o thùc hµnh
1. Tr¶ lêi c©u hái:
a. ViÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë:.................
b. Muèn ®o H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cÇn dông cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ nµo víi d©y
dÉn
cÇn
®o
H§T?............................................................................................................................................
c. Muèn ®o C§D§ ch¹y qua mét d©y dÉn cÇn dông cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ nµo víi d©y
dÉn
cÇn
®o ?....................................................................................................................................................
2. KÕt qu¶ ®o:
KQ
HiÖu ®iÖn thÕ
Cêng ®é dßng ®iÖn
§iÖn trë
LÇn ®o
U(V)
I(A)
R( )
1.
8
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
2.
3.
4.
5.
a. TÝnh gi¸ trÞ §iÖn trë cña d©y dÉn trong mçi lÇn ®o
b. TÝnh gi¸ trÞ TBC cña §iÖn trë:
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
c. NhËn xÐt nguyªn nh©n g©y ra sù kh¸c nhau (nÕu cã) cña c¸c trÞ sè §iÖn trë võa tÝnh ®îc trong
mçi lÇn ®o:
.............................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
TiÕt 4: §o¹n m¹ch nèi tiÕp
A. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
Suy luËn ®Ó x©y dùng ®îc c«ng thøc tÝnh §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë
m¾c nèi tiÕp Rt® = R1 + R2 vµ hÖ thøc: U1/U2 = R1 / R2 tõ c¸c kiÕn thøc ®· häc. M« t¶ dîc c¸ch
bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN kiÓm tra l¹i c¸c hÖ thøc suy ra tõ lÝ thuyÕt.
2. KÜ n¨ng:
Thùc hµnh sö dông c¸c dông cô ®o ®iÖn: V«n kÕ, Ampe kÕ; Bè trÝ, tiÕn hµnh l¾p r¸p thÝ nghiÖm;
Suy luËn; LËp luËn logic.VËn dông ®îc nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng
vµ gi¶i bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch nèi tiÕp.
3. Th¸i ®é:
Trung thùc; CÈn thËn; yªu thÝch m«n häc.
B. ChuÈn bÞ:
9
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
§èi víi mçi nhãm Häc sinh
§èi víi gi¸o viªn
- 3 §iÖn trë mÉu lÇn lît cã gt 6, 10, 16 ; 1Ampe kÕ;1V«n -B¶ng phô; phiÕu giao viÖc
kÕ; 1 nguån 6V; 1khãa; d©y nèi
C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña hS
1. Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra
bµi cò - §Æt vÊn ®Ò bµi
míi:
+ Tr¶ lêi c©u hái cña GV:
- §1nt §2 =>
I1= I2 = I(1)
U1+U2 =U(2)
2. Ho¹t ®éng 2: NhËn
biÕt ®îc ®o¹n m¹ch
gåm hai §iÖn trë m¾c
nèi tiÕp:
+ Tr¶ lêi c©u hái C1:
- R1, R2 vµ Ampe kÕ m¾c
nèi tiÕp víi nhau.
+ Tr¶ lêi c©u hái C2:
I
U1 U 2
U
R
=> 1 1
R1 R2
U 2 R2
Ho¹t ®éng cña gi¸o
viªn
+ Yªu cÇu Häc sinh Tr¶ lêi c©u
hái: Trong ®o¹n m¹ch gåm hai
®Ìn m¾c nèi tiÕp:
- Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua
mçi ®Ìn cã mèi liªn hÖ nh thÕ
nµo víi C§D§ ®iÖn m¹ch
chÝnh?
- HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu
®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ nh
thÕ nµo víi H§T gi÷a hai ®Çu
mçi ®Ìn?
+ Yªu cÇu HS Tr¶ lêi c©u hái C1
vµ cho biÕt hai §iÖn trë cã mÊy
®iÓm chung?:
- Th«ng b¸o hai hÖ thøc (1), (2)
vÉn ®óng víi ®o¹n m¹ch gåm
hai §iÖn trë m¾c nèi tiÕp.
- Yªu cÇu HS nªu mqh gi÷a U, I
trong ®o¹n m¹ch gåm hai §T
m¾c nèi tiÕp R1nt R2
+ Híng dÉn HS vËn dông c¸c
kiÕn thøc võa «n tËp vµ hÖ thøc
cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó tr¶ lêi C2 :
I
U1 U 2
U
R
=> 1 1
R1 R2
U 2 R2
10
Ghi b¶ng
I. Cêng ®é dßng ®iÖn
vµ HiÖu ®iÖn thÕ trong
®o¹n m¹ch nèi tiÕp:
1. ¤n tËp kiÕn thøc L7:
- §1 nt §2 => I1 = I2 = I (1) ;
U1 + U2 = U (2)
2. §o¹n m¹ch gåm 2 §iÖn trë
m¾c nèi tiÕp:
R1 nt R2 => I1= I2 = I (1)
U1 + U2 = U (2)
* Cêng ®é dßng ®iÖn cã gi¸ trÞ
nh nhau t¹i mäi ®iÓm.
* HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu
®o¹n m¹ch b»ng tæng HiÖu ®iÖn
thÕ gi÷a hai ®Çu mçi ®iÖn trë.
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
+ Th«ng b¸o KN §iÖn trë t¬ng
®¬ng:
§iÖn trë t¬ng ®¬ng Rt® cña
mét ®o¹n m¹ch lµ §iÖn trë cã
thÓ thay thÕ cho ®o¹n m¹ch nµy
sao cho víi cïng HiÖu ®iÖn thÕ
th× Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y
qua ®o¹n m¹ch vÉn cã gi¸ trÞ
nh tríc.
=> §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña
®o¹n m¹ch gåm hai §iÖn trë
m¾c nèi tiÕp ®îc tÝnh nh thÕ
nµo ?
+ Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3 - Híng
dÉn HS:
- ViÕt BT liªn hÖ gi÷a UAB; U1vµ
U2.
- ViÕt BT tÝnh UAB; U1vµ U2 theo
I vµ R t¬ng øng.
+ Qua c«ng thøc ®· XD b»ng lÝ
thuyÕt. §Ó kh¼ng ®Þnh c«ng thøc
nµy cÇn tiÕn hµnh TNKT
4. Ho¹t ®éng 4: TiÕn + Híng dÉn HS tiÕn hµnh TN:
- Theo giâi vµ KT c¸c nhãm HS
hµnh TN KiÓm tra:
m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.
+ Nªu c¸ch KiÓm tra:
- M¾c m¹ch ®iÖntheo s¬ - Theo giâi c¸ch tiÕn hµnh ®o
®å H4.1 víi R1, R2 ®· biÕt ®¹c ghi chÐp kÕt qu¶.
§o UAB ; IAB
- Thay R1,R2 b»ng Rt®, gi÷ + Yªu cÇu HS nhËn xÐt nªu KÕt
cho UAB kh«ng ®æi, ®o I'AB. luËn.
So s¸nh IAB vµ I'AB rót ra
+ Yªu cÇu HS so s¸nh Rt® cña
kÕt luËn.
+ TiÕn hµnh TN. LÆp l¹i ®o¹n m¹ch cã c¸c §iÖn trë m¾c
c¸c bíc TN trªn. Th¶o nèi tiÕp víi c¸c §T R1; R2.
luËn nhãm ®a ra KL:
=> Rt® = R1 + .R2
3. Ho¹t ®éng 3: X©y
dùng c«ng thøc tÝnh §iÖn
trë t¬ng ®¬ng cña
®o¹n m¹ch gåm hai §T
m¾c nèi tiÕp:
+ Nªu KN §iÖn trë t¬ng
®¬ng.
+ Tr¶ lêi c©u hái C3:
V× R1nt R2 nªn:
UAB = U1+ U2
=> IAB.Rt® = I1.R1 + I2.R2.
Mµ I1 = I2 = IAB.
=> Rt® = R1 + R2
11
II. §iÖn trë t¬ng
®¬ng cña ®o¹n m¹ch
nèi tiÕp:
1. §iÖn trë t¬ng ®¬ng:
- §iÖn trë t¬ng ®¬ng Rt® cña
mét ®o¹n m¹ch lµ §iÖn trë cã
thÓ thay thÕ cho ®o¹n m¹ch nµy
sao cho víi cïng HiÖu ®iÖn thÕ
th× Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y
qua ®o¹n m¹ch vÉn cã gi¸ trÞ
nh tríc.
2. C«ng thøc tÝnh §iÖn trë
t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch
gåm hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp:
V× R1 nt R2 nªn:
UAB = U1+ U2
=> IAB.Rt® = I1.R1 + I2.R2.
Mµ I1 = I2 = IAB.
=> Rt® = R1 + R2
3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra:
+ Dông cô:
+ TiÕn hµnh:
+ NhËn xÐt:
4. KÕt luËn:
§o¹n m¹ch gåm hai §iÖn trë
m¾c nèi tiÕp cã ®iÖn trë t¬ng
®¬ng b»ng tæng c¸c §iÖn trë
thµnh phÇn
Rt® = R1 + R2
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
5. Ho¹t ®éng 5:
- VËn dông:
Tr¶ lêi c©u hái C4:
Tr¶ lêi c©u hái C5:
R12 = 20 +20 = 40
RAC = R12 +R3 = RAB +R3 =
2.20 +20 = 3.20 = 60
- Cñng cè:
+ Nªu c¸ch tÝnh §iÖn trë
®o¹n m¹ch nèi tiÕp:
Rt® = R1 + R2
- VÒ nhµ:
- Gi¶i c¸c BT 4.1; 4.2;4.3;
4.4; 4.5 - SBT.
+ Yªu cÇu HS lµm C 4:
- Khi K më, hai ®Ìn kh«ng ho¹t
®éng kh«ng? V× sao?
- Khi K ®ãng, cÇu ch× bÞ ®øt hai
®Ìn ho¹t ®éng kh«ng? V× sao?
- Khi K®ãng, d©y tãc ®Ìn §1 bÞ
®øt ®Ìn §2 cã ho¹t ®éng
kh«ng?v× sao?
+ Yªu cÇu HS lµm C 5:
R1 m¾c nh thÕ nµo víi R2 ?
=> R12
RAB m¾c nh thÕ nµo víi R3
=>RAC
III. VËn dông:
+ C5 Sgk-:
R1 n.t R2 => R12 = 20 +20 = 40
R12 n.t R3 => RAC = R12 +R3
= RAB +R3
RAC = 2.20 +20 = 3.20 = 60
TiÕt 5: §o¹n m¹ch song song
A. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
Suy luËn ®Ó x©y dùng ® îc c«ng thøc tÝnh §iÖn trë t ¬ng ® ¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë
m¾c song song 1/Rt® = 1/R1 + 1/R2 vµ hÖ thøc: I1/I2 = R2 / R1 tõ c¸c kiÕn thøc ®· häc. M« t¶ d îc
c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN kiÓm tra l¹i c¸c hÖ thøc suy ra tõ lÝ thuyÕt.
2. KÜ n¨ng:
Thùc hµnh sö dông c¸c dông cô ®o ®iÖn: V«n kÕ, Ampe kÕ; Bè trÝ, tiÕn hµnh l¾p r¸p thÝ nghiÖm;
Suy luËn; LËp luËn logic. VËn dông ® îc nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn t îng
vµ gi¶i bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch song song.
3. Th¸i ®é:
Trung thùc; CÈn thËn; yªu thÝch m«n häc.
B. ChuÈn bÞ:
§èi víi mçi nhãm Häc sinh
- §iÖn trë mÉu; 1 Ampe kÕ; 1 V«n kÕ; 1 c«ng t¾c; 1 nguån
6V; 9 ®o¹n d©y nèi.
12
§èi víi gi¸o viªn
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña hS
Ho¹t ®éng cña gi¸o
viªn
1. Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra + Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng
bµi cò - §Æt vÊn ®Ò bµi ®Ìn m¾c song song, HiÖu ®iÖn
thÕ vµ Cêng ®é dßng ®iÖn cña
míi:
m¹ch chÝnh cã quan hÖ thÕ nµo
Tr¶ lêi c©u hái cña GV
víi HiÖu ®iÖn thÕ vµ Cêng ®é
dßng ®iÖn cña c¸c m¹ch rÏ ?
2. Ho¹t ®éng 2: NhËn
biÕt ®îc ®o¹n m¹ch
gåm hai §iÖn trë m¾c
song song:
+ Yªu cÇu HS lµm C1 vµ cho
+ Tr¶ lêi c©u hái C1:
biÕt hai §iÖn trë m¾c song song
- S¬ ®å m¹ch ®iÖn H5.1 cã mÊy ®iÓm chung? Cêng ®é
Sgk cho biÕt R1 m¾c song dßng ®iÖn vµ HiÖu ®iÖn thÕ cña
song víi R 2. Ampe kÕ ®o ®o¹n m¹ch nµy cã ®Æc ®iÓm g×?
Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y
qua m¹ch chÝnh. V«n kÕ
®o H§T gi÷a hai ®Çu mçi
®iÖn trë, ®ång thêi ®iÖn trë
cña c¶ ®o¹n m¹ch
+ Tr¶ lêi c©u hái C2:
+ Híng dÉn HS vËn dông c¸c
R1 // R2 => U1 = U2 hay: kiÕn thøc võa «n tËp Tr¶ lêi C2:
I
R
R1 // R2 => U1 = U2
I1R1 = I2.R2 => 1 2
I 2 R1
hay: I1R1= I2.R2
+ Nªu ®¨c ®iÓm cña ®o¹n
m¹ch gåm hai §T m¾c
song song: R1 // R2 =>
I = I1+ I2 ; U = U1 = U2
3. Ho¹t ®éng 3: X©y
dùng c«ng thøc tÝnh §iÖn
trë t¬ng ®¬ng cña
®o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn
trë m¾c song song:
+Tõ hÖ thøc cña ®Þnh luËt
¤m ta cã:
I
U
U
U
; I1 1 ; I 2 2
Rtd
R1
R2
Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3-HDHS:
- ViÕt BT liªn hÖ gi÷a UAB; U1vµ
U2.
- ViÕt BT tÝnh UAB; U1vµ U2 theo
I vµ R t¬ng øng.
+ Qua c«ng thøc ®· XD b»ng lÝ
thuyÕt. §Ó kh¼ng ®Þnh c«ng thøc
nµy cÇn tiÕn hµnh TNKT.
Ghi b¶ng
I. Cêng ®é dßng ®iÖn
vµ HiÖu ®iÖn thÕ trong
®o¹n m¹ch song song:
1. Nhí l¹i kiÕn thøc ë líp 7:
-§o¹n m¹ch gåm hai §Ìn m¾c
song song: I=I1+ I2
U= U1 = U2
2. §o¹n m¹ch gåm hai §iÖn
trë m¾c song song:
+ S¬ ®å m¹ch ®iÖn:
R1 // R2 => I =I1+ I2
(1)
U = U1 = U2 (2)
* Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua
®o¹n m¹ch chÝnh b»ng tæng c¸c
Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua
c¸c m¹ch rÏ
* HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu
®o¹n m¹ch b»ng HiÖu ®iÖn thÕ
gi÷a hai ®Çu mçi m¹ch rÏ
II. §iÖn trë t¬ng
®¬ng cña ®o¹n m¹ch
song song:
1. C«ng thøc tÝnh ®iÖn trë
t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch
song song:
+ Tõ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m
ta cã
I
R1 // R2 => I = I1+ I2
U = U1 = U2
U
U
U
; I1 1 ; I 2 2 ®ång thêi
Rtd
R1
R2
I=I1+ I2 ; U= U1 = U2
1 1 1
R .R
=> =>Rt®= 1 2
Rtd R1 R2
R1 R2
13
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
=>
1
1
1
R .R
=> Rt®= 1 2
Rtd R1 R2
R1 R2
4. Ho¹t ®éng 4: TiÕn
hµnh TN KiÓm tra:
+ C¸c nhãm tiÕn hµnh m¾c
m¹ch ®iÖn, tiÕn hµnh TN
theo HD.
+ Th¶o luËn nhãm ®Ó rót
ra NX, KÕt luËn: §èi víi
®o¹n
+ HD HS tiÕn hµnh TN:
- Theo giâi vµ KT c¸c nhãm HS
m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.
- Theo giâi c¸ch tiÕn hµnh ®o
®¹c ghi chÐp kÕt qu¶.
+ Yªu cÇu HS NX nªu KÕt luËn.
+ Nªu chó ý: Ta thêng m¾c
song
m¹ch gåm hai §T m¾c
song song th× nghÞch ®¶o
cña §TT§ b»ng tæng c¸c
nghÞch ®¶o cña tõng §T
thµnh phÇn:
song vµo m¹ch ®iÖn c¸c dông cô §TT§ b»ng tæng c¸c nghÞch ®¶o
cã cïng H§T ®Þnh møc. Khi cña tõng §T thµnh phÇn:
1
1
1
H§T cña m¹ch b»ng H§T ®Þnh
Rtd R1 R2
møc th× c¸c dông cô nµy ®Òu
ho¹t ®éng b×nh thêng vµ cã thÓ Chó ý:
sö dông ®éc lËp víi nhau
1
1
1
Rtd R1 R2
5. Ho¹t ®éng 5: Cñng cè
+ Tr¶ lêi c©u hái C4 Sgk:
- §Ìn vµ qu¹t ®îc m¾c
song song vµo nguån
220V ®Ó chóng ho¹t ®éng
b×nh thêng.S¬ ®å m¹ch
®iÖn nh H5.1
- NÕu ®Ìn kh«ng ho¹t
®éng th× qu¹t vÉn ho¹t
®éng v× qu¹t vÉn ®îc m¾c
vµo H§T ®· cho
+ Tr¶ lêi c©u hái C5 Sgk
Nªu ®Æc ®iÓm cña ®o¹n
m¹ch gåm c¸c §T m¾c
song song
- VÒ nhµ:
- ¤n tËp c¸c kiÕn thøc T1T5: ChuÈn bÞ T6.
5.1;5.2;5.3; 5.4 - SBT
+ Yªu cÇu HS lµm C 4 Sgk+ Híng dÉn HS gi¶i C5 Sgk:
R1//R2=> R12=?
R12//R3=>Rt® =?
So s¸nh Rt® víi c¸c §iÖn trë R1;
R2 rót ra nhËn xÐt:
2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra:
+ Dông cô:
+ TiÕn hµnh:
+ NhËn xÐt:
3. KÕt luËn:
- §èi víi ®o¹n m¹ch gåm hai
§T m¾c song song th× nghÞch
®¶o cña
III. VËn dông:
+ C5 Sgk-:
R1 // R2 =>
R12 =
R1.R2
30
=
=15
R1 R2
2
R12 // R3 =>
R .R
15.30
10
Rt® = 12 3
+ Yªu cÇu HS Tr¶ lêi c©u hái:
R
R
45
12
3
- Nªu ®Æc ®iÓm cña ®o¹n m¹ch
VËy
R
nhá
h¬n
mçi ®iÖn trë
t®
gåm c¸c §T m¾c song song
- ViÕt c«ng thøc tÝnh §iÖn trë thµnh phÇn.
t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch cã
c¸c §iÖn trë m¾c song song ?
- So s¸nh Rt® víi c¸c ®iÖn trë
R1 , R2.
+ Yªu cÇu vÒ nhµ HS lµm c¸c
bµi tËp : 5.1;5.2;5.3; 5.4 - SBT
14
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
TiÕt 6: Bµi tËp vËn dông §Þnh luËt «m
A. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
VËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc: §Þnh luËt ¤m, c«ng thøc tÝnh §iÖn trë ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp ®¬n
gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch gåm nhiÒu nhÊt ba ®iÖn trë m¾c nãi tiÕp, song song hay hçn hîp.
2. KÜ n¨ng:
Gi¶i bµi tËp vËt lÝ theo ®óng c¸c bíc gi¶i; RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch tæng hîp th«ng tin
3. Th¸i ®é:
Trung thùc; CÈn thËn; yªu thÝch m«n häc.
B. ChuÈn bÞ:
§èi víi mçi nhãm Häc sinh
+ C¸c kiÕn thøc vÒ §Þnh luËt ¤m, c¸c c«ng thøc R = U/I, I
= U/R; U = I.R.
§èi víi gi¸o viªn
+ C¸c bµi tËp
C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña gi¸o
viªn
1. Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra + Yªu cÇu HS Tr¶ lêi c©u hái:
bµi cò - §Æt vÊn ®Ò bµi - Nªu ®Æc ®iÓm cña ®o¹n m¹ch
gåm c¸c §T m¾c nèi tiÕp. ViÕt
míi:
- Tr¶ lêi c©u hái cña GV : c«ng thøc tÝnh §T tt¬ng ®¬ng
cña ®o¹n m¹ch.
- Nªu ®Æc ®iÓm cña ®o¹n m¹ch
gåm c¸c §T m¾c song song .
ViÕt c«ng thøc tÝnh §T t¬ng
®¬ng cña ®o¹n m¹ch.
Ho¹t ®éng cña hS
15
Ghi b¶ng
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
2. Ho¹t ®éng 2: Gi¶i bµi
tËp 1:
+ Tõng HS chuÈn bÞ tr¶ lêi
c©u hái cña GV:
- C¸ nh©n suy nghÜ, Tr¶ lêi
c©u hái cña GV ®Ó lµm
c©u a:
¸p dông §luËt ¤m Ta cã:
U
6
Rt®= AB
12 ( ).
I AB
0,5
+ Yªu cÇu HS Tr¶ lêi c©u hái:
- Quan s¸t m¹ch ®iÖn, cho biÕt
R1 m¾c nh thÕ nµo víi R2?
Ampe kÕ, V«n kÕ ®o nh÷ng ®¹i
lîng nµo trong m¹ch?
- Khi biÕt HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai
®Çu ®o¹n m¹ch vµ Cêng ®é
dßng ®iÖn qua m¹ch chÝnh, vËn
dông c«ng thøc nµo ®Ó tÝnh Rt®?.
- VËn dông c«ng thøc nµo ®Ó
tÝnh R2 khi biÕt Rt® vµ R1?
1. Bµi tËp 1:
R1 nt R2; R1= 5 ;
UAB= 6V; IAB= 0,5A.
a. Rt®=?
Lêi gi¶i:
b. R2=?
C¸ch 1:
a.¸p dông ®Þnh luËt ¤m Ta cã:
Rt®=
U AB
6
12
I AB
0,5
( ).
b.V× R1 nt R2 => R2= Rt®- R1
R2=12-5
=
-Tõng HS lµm c©u b:
V× R1 nt R2 =>
7( ).
+ Híng dÉn HS t×m c¸ch gi¶i
R2= Rt®- R1=12-5 = 7( ).
C¸ch 2:
kh¸c:
-Th¶o luËn nhãm ®Ó t×m
R n.t R2=> I1=I2=IAB= 0,5A
- T×m HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu 1
c¸ch gi¶i kh¸c:
¸p dông ®Þnh luËt ¤m Ta cã:
§iÖn trë R2 (U2=?)
R1n.t R2=> I1=I2=IAB.
U2= I2.R2=0,5.5 = 0,25 (V).
- Tõ ®ã tÝnh R2.
U2= I2.R2.
R1n.t R2=>UAB=U1+U2=>
U1= UAB- U2.
U1= UAB- U2= 6- 0,25 = 5,75
R1=
(V).
Rt®=R1+R2
¸p dông ®Þnh luËt ¤m Ta cã:
R1=
R1n.t
12
3. H§ 3: Gi¶i bµi tËp 2
+ Tõng HS chuÈn bÞ tr¶ lêi
c©u hái cña GV:
- C¸ nh©n suy nghÜ, tr¶ lêi
c©u hái cña GV ®Ó lµm
c©u a: .¸p dông ®Þnh luËt
¤m Ta cã:U1= I1.R1
V× R1 // R2=> UAB=U1
- Tõng HS lµm c©u b:
V× R1 // R2=> I2=IAB-I1
¸p dông ®Þnh luËt ¤m Ta
cã: R2=
+ Th¶o luËn nhãm ®Ó t×m
c¸ch gi¶i kh¸c:
U1 5,75
7
I1
0,5
R2=>
Rt®=R1+R2=5+7=
+ Yªu cÇu HS Tr¶ lêi c©u hái:
- Quan s¸t m¹ch ®iÖn, cho biÕt
R1 m¾c nh thÕ nµo víi R2?
Ampe kÕ ®o nh÷ng ®¹i lîng
nµo trong m¹ch?.
- TÝnh UAB theo m¹ch rÏ R1.
- TÝnh I2 ch¹y qua R2, tõ ®ã tÝnh
R2.
2. Bµi tËp 2:
R1 // R2; R1= 10 ;
I1= 1,2A; IAB= 1,8A.
a. UAB=?
b. R2=?
Lêi gi¶i:
a. ¸p dông ®Þnh luËt ¤m Ta cã:
U1= I1.R1= 1,2. 10 = 12 (V)
V× R1 // R2=> UAB=U1=U2 =
+ Híng dÉn HS t×m c¸ch gi¶i 12V.
kh¸c:
b. V× R1 // R2=> I2=IAB-I1
- Tõ kÕt qu¶ cña c©u a tÝnh Rt®.
I2=1,8-1,2= 0,6 (A)
- BiÕt Rt®, R1 tÝnh R2.
¸p dông ®Þnh luËt ¤m Ta cã:
R2=
16
U 2 12
20
I 2 0,6
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
4. Ho¹t ®éng 4:
+ Tõng HS chuÈn bÞ tr¶ lêi
c©u hái cña GV:
- Trong ®o¹n m¹ch MB:
R2 // R3 =>
R23=
R2.R3
30.30
15
R2 R3 30 30
v× R1 nt (R2//R3)
=> Rt® = R1+R23
Rt® = 15 +15 = 30 ( ).
- Tõng HS lµm c©u b:
+ Yªu cÇu HS Tr¶ lêi c©u hái:
- Quan s¸t m¹ch ®iÖn, cho biÕt
®èi víi ®o¹n m¹ch MB R2 m¾c
nh thÕ nµo víi R3?
- Ampe kÕ ®o nh÷ng ®¹i lîng
nµo trong m¹ch?.
- ViÕt c«ng thøc tÝnh Rt® theo R1
vµ RMB.
3. Bµi tËp 3:
R1 nt (R2//R3);
R1 = 15 ; R2 = R3 = 30
UAB = 12V.
a. Rt®=?
b. I1=?; I2=?; I3=?
Lêi gi¶i:
a. Trong ®o¹n m¹ch MB: R2//R3
R .R
30.30
2 3
+ ViÕt c«ng thøc tÝnh Cêng ®é => R23 = R2 R3 30 30 15
dßng ®iÖn ch¹y qua R1.
v× R1 nt (R2//R3)=>Rt®= R1+R23
ViÕt
c«ng
thøc
tÝnh
H§T
U
MB
U
12
Rt®= 15 +15 =30 ( ).
I1 = AB 0,4( A)
tõ
®ã
tÝnh
I
;
I
t¬ng
øng.
2
3
b. V× R1 nt (R2//R3)=> I1=I23=IAB
RAB 30
=> U23 = I23.R23
¸p dông ®Þnh luËt ¤m Ta cã:
+ Híng dÉn HS t×m c¸ch gi¶i
U 23
6
U
12
0,2( A)
=> I2 =
I1 = AB 0,4( A) .
kh¸c: Sau khi tÝnh ®îc I1, vËn
R2
30
RAB 30
dông T/c cña ®o¹n m¹ch song
=> I3 = I1- I2
=> U23 = I23.R23= 0,4. 15 = 6 (V)
I3 U 2
song
vµ
I
=
I
+
I
.
Tõ
®ã
1
3
2
U
6
+ Th¶o luËn nhãm ®Ó t×m
I2 U3
=> I2 = 23 0,2( A)
c¸ch gi¶i kh¸c:
R2
30
tÝnh ®îc I2; I3 t¬ng øng.
=> I3 = I1- I2= 0,4- 0,2 = 0,2 (A)
5. Ho¹t ®éng 5:
- Cñng cè:
Th¶o luËn nhãm Tr¶ lêi
c©u hái cña GV :
- VÒ nhµ:
Gi¶i l¹i c¸c Bµi tËp ;
ChuÈn bÞ T7: Sù phô thuéc
cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi
d©y dÉn.
C¸c bíc gi¶i :
+ Yªu cÇu HS Tr¶ lêi c©u hái:
Bíc 1: T×m hiÓu, tãm t¾t ®Çu
- Muèn gi¶i bµi to¸n vËn dông bµi.
§Þnh luËt ¤m cho c¸c lo¹i ®o¹n Bíc 2: T×m hiÓu ý nghÜ c¸c con
m¹ch ®iÖn cÇn tiÕn hµnh nh÷ng sè ghi trªn ®å dïng ®iÖn. C¸c sè
bíc nµo?
chØ mµ V«n kÕ, Ampe kÕ cho
biÕt. VËn dông §Þnh luËt ¤m,
®Æc ®iÓm cña c¸c ®o¹n m¹ch t×m
lêi gi¶i
Bíc 3: So s¸nh H§T ®Þnh møc
cña ®å dïng ®iÖn víi H§T cña
nguån (nÕu cÇn)
Bíc 4: KÕt luËn
17
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
TiÕt 7: Sù phô thuéc cña §iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn
a. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
Nªu ®îc §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn. BiÕt
c¸ch x¸c ®Þnh ssù phô thuéc cña §iÖn trë vµo mét trong c¸c yÕu tè (chiÒu dµi, tiÕt diÖn, vËt liÖu
lµm d©y dÉn). Suy luËn vµ tiÕn hµnh ®îc TN KiÓm tra sù phô thuéc cña §iÖn trë vµo chiÒu dµi
cña d©y dÉn. Nªu ®îc §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét vËt
liÖu th× tØ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y.
2. KÜ n¨ng:
M¾c m¹ch ®iÖn vµ sö dông c¸c dông cô ®o: v«n kÕ, am pekÕ ®Ó ®o ®iÖn trë d©y dÉn
3. Th¸i ®é:
Trung thùc; CÈn thËn; yªu thÝch m«n häc; Hîp t¸c nhãm.
B. ChuÈn bÞ:
§èi víi mçi nhãm Häc sinh
+1 nguån ®iÖn ; 1 kho¸; 1 ampe kÕ; 1 v«n kÕ; 8 ®o¹n d©y nèi;
3 d©y §iÖn trë cã cïng tiÕt diÖn, cïng lµm b»ng mét lo¹i vËt
liÖu: Mçi d©y cã chiÒu dµi lÇn lît lµ l, 2l, 3l.
§èi víi gi¸o viªn
C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña hS
1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu
c«ng dông cña d©y dÉn
vµ c¸c lo¹i d©y dÉn
thêng ®îc sö dông:
+ T×m hiÓu c«ng dông cña
d©y dÉn trong c¸c m¹ch
®iÖn, thiÕt bÞ ®iÖn.
+ T×m hiÓu c¸c vËt liÖu
®îc dïng ®Ó lµm d©y dÉn
Ho¹t ®éng cña gi¸o
viªn
+ D©y dÉn thêng ®îc dïng ®Ó
lµm g×? (Cho dßng ®iÖn ch¹y
qua).
+ Quan s¸t d©y dÉn xung quanh.
Nªu tªn c¸c vËt liÖu cã thÓ lµm
d©y dÉn.
18
Ghi b¶ng
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
2. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu
§iÖn trë cña d©y dÉn
phô thuéc vµo nh÷ng yÕu
tè nµo:
+ Tr¶ lêi c©u hái cña GV:
C¸c d©y cã ®iÖn trë
kh«ng? V× sao?.
+ Quan s¸t c¸c ®o¹n d©y
kh¸c nhau nªu nhËn xÐt,
dù ®o¸n:
+ NÕu ®Æt mét HiÖu ®iÖn thÕ U
vµo hai ®Çu d©y dÉn th× cã dßng
®iÖn ch¹y qua nã hay kh«ng?.
Khi ®ã dßng ®iÖn nµy cã cêng
®é I nµo ®ã hay kh«ng? VËy d©y
dÉn ®ã cã mét §iÖn trë x¸c ®Þnh
hay kh«ng?
+ Híng dÉn HS quan s¸t H7.1
Sgk-19. C¸c cuËn d©y ®ã cã
nh÷ng ®iÓm nµo kh¸c nhau?.
VËy §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn
nµy cã nh nhau hay kh«ng?.
NÕu cã th× nh÷ng yÕu tè nµo cã
thÓ ¶nh hëng tíi §iÖn trë cña
d©y?.
+ §Ó x¸c ®Þnh sù phô thuéc cña
§iÖn trë vµo mét trong c¸c yÕu
tè th× ph¶i lµm nh thÕ nµo?.
19
I. X¸c ®Þnh sù phô thuéc
cña §iÖn trë d©y dÉn
vµo mét trong c¸c yÕu
tè kh¸c nhau:
1. C¸c yÕu tè cña d©y dÉn:
-ChiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu
lµm d©y dÉn.
2. C¸ch x¸c ®Þnh sù phô thuéc
cña §iÖn trë d©y dÉn vµo mét
trong c¸c yÕu tè kh¸c nhau:
- §Ó x¸c ®Þnh sù phô thuéc cña
§t d©y dÉn vµo mét yÕu tè x nµo
®ã (ChiÒu dµi) th× cÇn ph¶i ®o §t
cña c¸c d©y cã yÕu tè x kh¸c
nhau, nhng cã tÊt c¶ c¸c yÕu tè
kh¸c nh nhau.
Trêng THCS xu©n viªn - Gi¸o ¸n VËt LÝ 9 - Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Ký
3. Ho¹t ®éng 3: X¸c
II. Sù phô thuéc cña
®Þnh sù phô thuéc cña
§iÖn trë vµo chiÒu dµi
§iÖn trë vµo chiÒu dµi
d©y dÉn:
d©y dÉn:
1. Dù kiÕn c¸ch lµm:
+ Nªu dù kiÕn c¸ch lµm
+§o §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã
hoÆc ®äc - HiÓu môc 1 + §Ò nghÞ tõng nhãm HS nªu dù chiÒu dµi l, 2l, 3l cã cïng tiÕt
®o¸n nh Y/c C1 vµ ghi b¶ng
phÇn II Sgk:
diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét
- §o §iÖn trë cña c¸c d©y c¸c dù ®o¸n ®ã.
vËt liÖu.
dÉn cã chiÒu dµi l, 2l, 3l
+ So s¸nh c¸c gt §T ®Ó t×m ra
cã cïng tiÕt diÖn vµ ®îc
mqh gi÷a ®iÖn trë vµ chiÒu dµi
lµm tõ cïng mét vËt liÖu.
d©y dÉn .
- So s¸nh c¸c gt §T ®Ó t×m
* Dù ®o¸n:
ra mqh gi÷a ®iÖn trë vµ
- Mét d©y dÉn cã chiÒu dµi l, §T
chiÒu dµi d©y dÉn.
R => D©y cã chiÒu dµi 2l cã §T
R2 =?
+ C¸c nhãm th¶o luËn vµ
=> D©y cã chiÒu dµi 3l cã §T
nªu dù ®o¸n nh Y/c C1.
R3 = ?
2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra:
+ Tõng nhãm tiÕn hµnh
+ Dông cô:
TNKT theo môc 2 phÇnII
+ TiÕn hµnh:
Sgk vµ ®èi chiÕu KQ thu + Theo dâi, KiÓm tra vµ gióp ®ì - M¾c m¹ch ®iÖn theo H7.2 Sgk®îc víi dù ®o¸n ®· nªu c¸c nhãm tiÕn hµnh TN; KiÓm 20
tra viÖc m¾c m¹ch ®iÖn, ®äc vµ
theo Y/c C1 vµ nªu NX:
- X¸c ®Þnh c¸c gt U, I,R ®èi víi
- D©y dÉn cã chiÒu dµi l, ghi KQ ®o vµo b¶ng 1trong tõng tõng d©y dÉn ghi KQ vµo b¶ng
lÇn lµm TN.
§T R1 = R
1:
=> D©y 2l cã R2 = 2R
=> D©y 3l cã R3 = 3R
KÕt luËn: §Þªn trë cña
d©y dÉn tØ lÖ thuËn víi
chiÒu dµi cña d©y.
U(V)
I(A)
R( )
l
2l
3l
+ §Ò nghÞ mét vµi HS nªu KL vÒ +NhËn xÐt:
sù phô thuéc cña §iÖn trë vµo -D©y dÉn cã chiÒu dµi l, §T
R1=R =>D©y cã chiÒu dµi 2l cã
chiÒu dµi d©y dÉn.
R2=2R
=>D©y cã chiÒu dµi 3l cã
R3=3R
3.KÕt luËn:
§Þªn trë cña d©y dÉn tØ lÖ thuËn
víi chiÒu dµi cña d©y.
20
- Xem thêm -