Tài liệu Giáo án ngữ văn lớp 9 tuần 10

Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø Tuaàn10 Tieát 46: Traû baøi vieát soá 2: Vaên töï söï Tieát 47: Toång keát veà töø vöïng (Söï phaùt trieån cuûa töø vöïng ... Trau doài voán töø). Tieát 48: Chöông trình ñòa phöông vaên Tieát 49: Baøi thô veà tieåu ñoäi xe khoâng kính Tieát 50: Nghò luaän trong vaên baûn töï söï. Ngaøy soaïn: Ngaøy daïy : Tieát 46: TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 2 Vaên töï söï I. Muïc tieâu caàn ñaït : Giuùp Hoïc sinh : - Naém vöõnng hôn caùch laøm baøi vaên töï söï keát hôïp vôùi mieâu taû; nhaän ra ñöôïc nhöõng choã maïnh, choã yeáu cuûa mình khi vieát baøi naøy. - Reøn luyeän kyõ naêng tìm hieåu ñeà, laäp daøn yù vaø dieän ñaït. II. Chuaån bò : - GV chuaån bò baøi soaïn + baøi chaám + tæ leä ñieåm - HS chuaån bò SGK + xem laïi baøi nhaùp. III. Tieán trình hoaït ñoäng daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ : Khoâng coù 3. Baøi môùi (40’) * Hoaït ñoäng 1: - GV goïi HS ñoïc laïi ñeà vaø ghi baûng. - GV ñaët caâu hoûi xaùc ñònh laàn nöõa yeâu caàu cuûa ñeà. - GV toå chöùc cho HS thaûo luaän sau khi phaân tích ñeà. - Xaây döïng ñaùp aùn cho baøi vieát (daøn yù). * Hoaït ñoäng 2: + GVcho HS töï nhaän xeùt baøi cuûa mình (öu ñieåm, nhöôïc ñieåm) töø vieäc ñoái chieáu vôùi daøn yù vaø caùc yeâu caàu vöøa neâu. + GV neâu nhaän xeùt, ñaùnh giaù cuûa mình veà baøi vieát cuûa HS Öu ñieåm: - Hieåu ñeà, ñuùng theå loaïi - Trình baøy chöõ vieát: saïch ñeïp - caûm xuùc chaân thaønh, mieâu taû toát Trang -88 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø - Bieát phaân ñoaïn theo luaän ñieåm - Vaän duïng toát töï söï + mieâu taû + bieåu caûm Nhöôïc ñieåm: - Vaãn coøn nhieàu em chöõ vieát xaáu, vieát taét nhieàu - Dieãn ñaït caâu daøi doøng, toái nghóa - Dùng töø chöa chính xaùc, loãi chính taû nhieàu (caêng beänh, thaáp neùn höông, gioïng baø rung rung, haèng saâu…). - Saép xeáp noäi dung baøi laøm thieáu caân ñoái - Hieåu ñeà nhöng caûm xuùc hôøi hôït, yù töôûng chöa hôïp lyù. - Vaän duïng yeáu toá mieâu taû vaøo baøi vieát raát haïn cheá * Loãi dieãn ñaït : - Toâi laø caù vaøng ôû döôùi soâng Hoaøng Giang toâi ôû ñaây cuõng ñaõ ñöôïc hai möôi naêm roài, ôû ñaây chuùng toâi coù phong tuïc keå chuyeän cho nhau nghe, chuùng toâi raát vui khi keå chuyeän cho nhau nghe. (laëp yù) ( Ñình Laâm 9/10 ) - Toâi toát nghieäp caáp moät, tôùi tröôùc ngaøy khai giaûng naêm hoïc ñoù laø naêm toâi leân lôùp sau, böôùc vaøo moät neàn giaùo duïc vaø hoïc taäp cao hôn toâi ngoài ngaãm nghó hoaøi maø vaãn khoâng bieát noù nhö theá naøo? ( dieãn ñaït vuïng ) ( Nhö 9/10 ) - Sau bao nhieâu naêm xa caùch, hoâm nay toâi môùi coù dòp veà queâ thaêm tröôøng sau 20 naêm xa caùch, cho duø ñaõ ra tröôøng vaø ñi laøm nhöng toâi vaãn khoâng queân nhöõng kæ nieäm cuûa maùi tröôøng, baïn beø lôùp hoïc vaø nhöõng kæ nieäm vui cuõng coù maø buoàn cuõng coù. ( loãi dieãn ñaït ) ( Trang 9/10 ) - Toûn….toûn…toûn aâm thanh cuûa gioït nöôùc rôi töø nôi cao xuoáng maët ñaát phaùt ra laøm toâi choaùng tænh. Baây giôø tröôùc maét toâi laø moät hang ñoäng nguy nga, loäng laãy. ( loãi dieãn ñaït ) ( Nhö YÙ 9/10) *Chöa ñaûm baûo noäi dung : - Toâi daën Ñaûn laø haõy keå heát söï vieäc vôùi ngöôøi cha vaøo moãi toái cuûa meï con mình. Saùng hoâm sau toâi ra soâng Höông Giang thì gaëp Phan Lang. ( Phong 9/10) - Toâi laø con chaùu cuûa ñöùa nhoû ngaøy ñaáy ñaõ chöùng kieán heát ngöôøi phuï nöõ laáy caùi cheát ñeå minh oan. Nay toâi ñaõ hoïc lôùp chín vaø ñang hoïc baøi “Ngöôøi con gaùi Nam Xöông”. Ñoaïn vaên naøy ñaõ ñöa ngöôøi ñoïc nhö laïc vaøo theá giôùi thaät,huyeàn aûo thaät khoâng hoå danh “Thieân coå kì buùt”. ( Phuùc 9/10) - Coù moät chaøng trai teân laø Tröông Sinh meán dung haïnh cuûa naøng neân cöôùi veà laøm vôï vaø sinh cho chaøng moät caäu con trai ñaët teân laø Ñaûn. Khi giaëc qua xaâm löôïc Tröông Sinh phaûi ñi ñaàu quaân. ( Thieän 9/10) - Tröôùc luùc ñi Vuõ Nöông ñaõ laøm moät baøn tieäc chia tay vôùi Tröông Sinh, böõa tieäc keùo daøi khoâng ñöôïc bao laâu thì sinh phaûi ñi. Toâi ñaõ taän maét thaáy Vuõ Nöông khoùc khi thaáy Tröông Sinh ra ñi. Sau khi Tröông Sinh ñi ñöôïc vaøi tuaàn, thì toâi nghe tin Vuõ Nöông coù thai. ( Tuaán 9/10) * Hoaït ñoäng 3: + GV cho HS trao ñoåi söûa chöõa caùc loãi veà noäi dung (yù, saép xeáp yù, keát hôïp mieâu taû) veà hình thöùc (boá cuïc, caùch dieãn ñaït, chính taû, ngöõ phaùp…) + GV boå sung, neâu höôùng söûa chöõa. Trang -89 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø * Hoaït ñoäng 4: + Phaùt baøi , toång keát ñieåm: Lôùp Sæ soá 7 9 50 10 9 49 Ñieåm döôùi TB 0 6 Ñieåm treân TB Tæ leä 50 43 100% 87,8% 4. Cuûng coá (5’): - Nhaéc laïi kieán thöùc veà yeáu toá mieâu taû trong vaên baûn töï söï 5. Höôùng daãn veà nhaø (4’) - Chuaån bò baøi : Laäp luaän trong vaên baûn töï söï * Ruùt kinh nghieäm : ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ................ ..................................................................................................................................... ......................... Trang -90 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø TOÅNG KEÁT Tieát 47: VEÀ TÖØ VÖÏNG (tt) I. Muïc tieâu caàn ñaït: Giuùp hoïc sinh : - Naém vöõng, saâu hôn vaø bieát vaän duïng nhöõng kieán thöùc veà töø vöïng ñaõ hoïc töø lôùp 6  9 (söï phaùt trieån cuûa töø vöïng tieáng Vieät, töø möôïn, töø Haùn Vieät, thuaät ngöõ, bieät ngöõ xaõ hoäi, caùc hình thöùc trau doài voán töø ) II. Chuaån bò : - Giaùo vieân : Baûng phuï + SGK + SGV - Hoïc sinh : Toång hôïp kieán thöùc ñaõ hoïc veà töø vöïng. III. Troïng taâm Naém vöõng hôn vaø bieát vaän duïng nhöõng kieán thöùc veà töø vöïng ñaõ hoïc töø lôùp 7 ñeán lôùp 9 (söï phaùt trieån cuûa töø vöïng, töø möôïn, töø Haùn Vieät, thuaät ngöõ vaø bieät ngöõ xaõ hoäi, caùc hình thöùc trau doài voán töø. IV. Phöông phaùp Hoûi - ñaùp, luyeän taâp, so saùnh V. Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp:(1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ:(5’) - Haõy nhaéc laïi nhöõng hình thöùc phaùt trieån cuûa töø vöïng. - Söï phaùt trieån cuûa töø vöïng thaät phong phuù caû veà chaát laãn veà löôïng, cho neân chuùng ta caàn trau doài voán töø nhö theá naøo ñeå reøn luyeän kyõ naêng dieãn ñaït? 3.Baøi môùi: ( 30’) * Giôùi thieäu baøi: Ñeå giuùp chuùng ta bieát vaän duïng nhöõng kieán thöùc veà töø vöïng ñaõ hoïc: Töø söï phaùt trieån cuûa tieáng Vieät, caùc hình thöùc trau doài voán töø, caû thuaät ngöõ, töø ngöõ ñòa phöông vaø bieät ngöõ xaõ hoäi,... Hoâm nay, chuùng ta seõ tieáp tuïc oân laïi baèng tieát toång keát töø vöïng naøy. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS * Hoaït ñoäng 1: OÂn laïi caùc hình thöùc phaùt trieån cuûa töø vöïng baèng caùch ñieàn vaøo oâ troáng cuûa sô ñoà: - GV goïi HS ñieàn noäi dung thích hôïp vaøo oâ troáng trong SGK. Trang -91 Ghi baûng I. Söï phaùt trieån cuûa töø ngöõ tieáng Vieät: 1. Phaùt trieån töø vöïng baèng hình thöùc phaùt trieån nghóa cuûa töø: -( döa) chuoät –( con) chuoät. (moät boä phaän cuûa maùy tính) 2. Phaùt trieån töø vöïng baèng hình thöùc taêng soá löôïng töø ngöõ. + Taïo theâm töø ngöõ môùi: Röøng phoøng hoä, saùch ñoû, thò tröôøng tieàn teä, tieàn khaû thiù. + Möôïn töø ngöõ nöôùc ngoaøi: Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS CAÙC HÌNH THÖÙC PHAÙT TRIEÅN CUÛA TÖØ VÖÏNG PHAÙT TRIEÅN NGHÓA CUÛA TÖØ Ghi baûng in-tô-net(intônet), coâta(quota), (beänh dòch)SARS… PHAÙT TRIEÅN SOÁ LÖÔÏNG CAÙC TÖØ NGÖÕ TÖØ NGÖÕ MÔÙI ÑÖÔÏC CAÁU TAÏO TÖØ VAY MÖÔÏN NÖÔÙC NGOAØI - HS tìm daãn chöùng minh hoïa cho nhöõng hình thöùc phaùt trieån töø vöïng ñaõ ñöôïc neâu trong sô ñoà treân. + Hình thöùc phaùt trieån nghóa cuûa töø: döa chuoät – con chuoät, + Hình thöùc taêng soá löôïng töø ngöõ: - Caáu taïo theâm töø ngöõ môùi: tieáp thò, thöông hieäu, saùch ñoû, thò tröôøng tieàn teä, röø phoøng hoä, tieàn khaû thi... - Möôïn töø ngöõ tieáng nöôùc ngoaøi: OÂsin, Quoâ ta, SARS, internet. * GV cho HS thaûo luaän vaán ñeà “Neáu khoâng coù söï phaùt trieån cuûa töø ngöõ thì ñieàu gì seõ xaûy ra? - HS phaùt bieåu vaø GV choát laïi caùc yù sau: + Neáu khoâng coù söï phaùt trieån nghóa cuûa töø ngöõ thì moãi töø chæ coù moät nghóa. Do nhu caàu giao tieáp moãi ngaøy moät taêng thì soá löôïng caùc töø ngöõ seõ taêng leân gaáp nhieàu laàn. Ñaây chæ laø giaû ñònh, khoâng xaûy ra ñoái vôùi baát kyø ngoân ngöõ naøo. + Noùi chung ngoân ngöõ nhaân loaïi ñeàu phaùt trieån töø vöïng theo taát caû caùc hình thöùc ñaõ neâu ôû sô ñoà treân. * Hoaït ñoäng 2 - OÂn laïi khaùi nieäm töø möôïn. - Choïn nhaän ñònh c. - Höôùng daãn hs laøm baøi taäp 3. * Hoaït ñoäng 3 Cho hs oân laïi khaùi nieäm töø Haùn Vieät. Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp 2 muïc III SGK. Choïn caùch hieåu baøi. * Hoaït ñoäng4: GV cho HS oân laïi khaùi nieäm thuaät ngöõ vaø thaûo luaän veà vai troø cuûa thuaät ngöõ trong cuoäc soáng ngaøy nay. - Qua phaùt bieåu cuûa HS, GV choát laïi caùc yù nhö sau: + Khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng ngheä phaùt trieån heát söùc maïnh meõ, trình ñoä daân trí cuûa ngöôøi Vieät Nam khoâng ngöøng ñöôïc naâng cao, vì vaäy thuaät ngöõ giöõ vai troø ngaøy caøng quan troïng hôn trong nhu caàu giao tieáp, naâng cao tri thöùc cuûa moïi ngöôøi. Trang -92 II- Töø möôïn 1-Töø vay möôïn nhöng ñaõ ñöôïc Vieät hoaù hoaøn toaøn: Saêm, loáp, ga, xaêng,phanh 2-Töø vay möôïn chöa ñöôïc Vieät hoaù hoaøn toaøn: a-xít(axit), ra-ñi-oâ(rañioâ), vi-tamin(vitamin)III-Töø Haùn Vieät Phi cô, phi tröôøng IV. Thuaät ngöõ vaø bieät ngöõ xaõ hoäi: 1-Thuaät ngöõ: 1. Khaùi nieäm: Töø ngöõ theå hieän khaùi nieämkhoa hoïc kyõ thuaät coâng ngheä. 2. Vai troø: Coù taàm quan troïng trong thôøi ñaïi KHKT phaùt trieån maïnh meõ. 2-Bieät ngöõ xaõ hoäi: 1. Khaùi nieäm: - Bieät ngöõ XH: chæ ñöôïc duøng trong moät taàng lôùp XH nhaát ñònh. V.Trau doài voán töø: 1. Reøn luyeän ñeå bieát roõ nghóa cuûa töø vaø caùch duøng töø. 2. Reøn luyeän ñeå laøm taêng voán töø veà soá löôïng. Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS GV giuùp HS oân laïi khaùi nieäm bieät ngöõ xaõ hoäi. Höôùng daãn hs laøm baøi taäp 3 muïc IV SGK * Hoaït ñoäng 5: Trau doài voán töø GV cho HS oân laïi caùc hình thöùc trau doài voán töø: - Reøn luyeän ñeå bieát ñaày ñuû chính xaùc nghóa cuûa töø vaø caùch duøng cuûa töø. - Reøn luyeän ñeå bieát theâm nhöõng töø mình chöa bieát ñeå laøm taêng voán töø veà soá löôïng. - GV höôùng daãn HS giaûi thích nghóa cuûa caùc töø ngöõ ñaõ cho – Ghi baûng 3. Giaûi thích vaø ñaët caâu vôùi caùc töø : baùch khoa toaøn thö, baûo hoä maäu dòch, döï thaûo, ñaïi söù quaùn, haäu dueä, khaàu khí, moâi sinh. HS coù theå ñaët caâu hoûi vôùi caùc töø ngöõ naøy ñeå hieåu roõ hôn veà nghóa vaø caùch söû duïng caùc töø ngöõ naøy trong cuoäc soáng. Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp 3 muïc V GV ñuùc keát laïi noäi dung cuûa baøi hoïc “Toång keát töø vöïng”. 4. Cuûng coá (5’) - Nhaéc laïi kieán thöùc - laøm baøi taäp traéc nghieäm 5. Höôùng daãn veà nhaø (4’) - Laøm noát caùc baøi taäp (neáu treân lôùp khoâng ñuû thôøi gian). - Hoïc laïi caùc khaùi nieäm. - Chuaån bò xem tröôùc baøi oân taäp töø vöïng tieáp theo. * Ruùt kinh nghieäm : ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ......................... Trang -93 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Tieát 48: Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG (VAÊN) I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: - Boå sung vaøo voán hieåu bieát veà vaên hoïc qua nhöõng trang, nhöõng nhaät kyù ñaày aán töôïng veà hình aûnh lieät só Ñaëng Thuyø Traâm. - Böôùc ñaàu bieát caùch söu taàm, quan taâm ñeán nhöõng con ngöôøi vaø thô vaên quanh ta. II. CHUAÅN BÒ: - Giaùo vieân : Nhaät kyù Ñaëng Thuyø Traâm, 35 naêm vaø 7 ngaøy, tranh tö lieäu. - Hoïc sinh : Nhaät kyù Ñaëng Thuyø Traâm , baøi vieát, tö lieäu söu taàm. III. TROÏNG TAÂM Caûm nhaän veà nhaân vaät Ñaëng Thuyø Traâm qua nhöõng trang nhaät kyù IV. PHÖÔNG PHAÙP Thuyeát trình V. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP 1. OÅn ñònh lôùp (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ (5’) Kieåm tra söï chuaån bò cuûa hoïc sinh (nhoùm, toå) 3. Baøi môùi : * Hoaït ñoäng 1 (1’): GV neâu muïc ñích yeâu caàu vaø tieán trình thöïc hieän cuûa tieát hoïc * Hoaït ñoäng 2: ( ) Laàn löôït caùc ñaïi dieän nhoùm leân trình baøy theo caâu hoûi ñöôïc boác thaêm – Trình baøy tranh söu taàm. Caâu 1: Giôùi thieäu nhöõng hieåu bieát veà “Nhaät kyù Ñaëng Thuyø Traâm” Caâu 2: Caûm nhaän saâu saéc nhaát veà Ñaëng Thuyø Traâm? Caâu 3: Caûm nhaän veà nhöõng trang Nhaät kyù cuûa Ñaëng Thuyø Traâm? Caâu 4: Sau khi tìm hieåu veà “Nhaät kyù Ñaëng Thuyø Traâm” baïn coù suy nghó, haønh ñoäng gì veà theá heä treû hieän nay vaø cuûa rieâng baûn thaân baïn? Ñieàu gì baïn taâm ñaéc nhaát? * Hoaït ñoäng 3 ( ’): Taäp theå lôùp nhaän xeùt, boå sung * Hoaït ñoäng 4 (5’) : Giaùo vieân nhaän xeùt bình ñieåm cho nhoùm, caù nhaân trình baøy 4. Cuûng coá : (10’) - Ñoïc baøi thô söu taàm maø em thích nhaát. - Vieát moät ñoaïn vaên bình baøi thô cuûa nhaø thô Thanh Nguyeân. 5. Höôùng daãn veà nhaø (4’) -Soaïn “Toång keát töø vöïng” (2 tieát) * Ruùt kinh nghieäm : .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ........................... Trang -94 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø Tieát 47: BAØI THÔ VEÀ TIEÅU ÑOÄI XE KHOÂNG KÍNH Phaïm Tieán Duaät I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: - Giuùp hoïc sinh caûm nhaän ñöôïc neùt ñoäc ñaùo cuûa hình töôïng nhöõng chieác xe khoâng kính cuøng ngöôøi laùi xe Truôøng Sôn hieân ngang , duõng caûm, soâi noåi trong baøi thô . - Thaáy ñöôïc neùt rieâng cuûa gioïng ñieäu , ngoân ngöõ ,cuûa baøi thô. - Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích hình aûnh , ngoân ngöõ thô. - Kỹ năng sống: + Lòng yêu nước, đoàn kết sẻ chia, tương trợ trong cuộc sống. + Hiểu được quá khứ gian khổ của cha ông có ý thức phấn đấu sống tốt đẹp hơn. II. CHUAÅN BÒ - Giaùo vieân : Hình aûnh chaân dung nhaø thô + Tranh veà nhöõng chieác xe Tröôøng Sôn thôøi choáng Myõ + SGK +SGV - Hoïc sinh : SGK +SBT III. TROÏNG TAÂM - Veû ñeïp cuûa ngöôøi lính laùi xe Tröôøng Sôn thôøi choáng Myõ cöùu nöôùc IV. PHÖÔNG PHAÙP Hoûi - ñaùp, phaân tích, bình, thaûo luaän, so saùnh V. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC: 1.OÅn ñònh lôùp(1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5’) - Ñoïc 2 khoå thô ñaàu hoaëc 2 khoå cuoái baøi “Beáp Löûa” - Taïi sao hoài öùc cuûa taùc giaû veà Baø luoân gaén lieàn vôùi hình aûnh cuûa Beáp Löûa? - Ñoïc laïi nhöõng caâu thô mieâu taû nhöïng kyû nieäm cuûa taùc giaû ñoái vôùi Baø? Nhaän xeùt veà nhöõng hình aûnh mieâu taû? 3. Baøi môùi: * Giôùi thieäu: Vieát veà Tröôøng Sôn vaø nhöõng ngöôøi lính Tröôùng Sôn laø nhöõng ñeà taøi trong doøng vaên hoïc thôøi choáng Myõ cöùu nöôùc . Cuøng ñoàng haønh vôùi nhaø thô TOÁ HÖÕU trong suoát chaëng ñöôøng “xeû doïc Tröôøng Sôn ñi cöùu nöôùc “ coøn coù bieát bao nhaø vaên ,nhaø thô … Ñaëc bieät laø Phaïm Tieán Duaät. Nhaø thô treû noåi tieáng vôùi nhöõng baøi thô vieát veà Tröôøng Sôn ,tieâu bieåu laø baøi “Baøi Thô Veà Ñoäi Xe Khoâng Kính” T/g 10’ Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø *Hoaït ñoäng 1 :Ñoïc & tìm hieåu chuù thích . -Ñoïc ñoïc töï nhieân soâi noåi töï haøo -HS ñoïc theo höôùng daãn GV -HS ñoïc chuù daãn & boå sung yù H: Neâu nhöõng hieåu bieát cuûa em veà taùc giaû Phaïm Trang -95 Ghi baûng I . Ñoïc & tìm hieåu chuù thích : 1.Taùc giaû : - Nhaø thô tieâu bieåu thôøi choáng Myõ. Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu T/g 20’ Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Ghi baûng Tieán Duaät ? H: Töï ñeà baøi thô coù gì ñoäc ñaùo ? H: Coù theå ñaët töïa ñeà “Nhöõng chieác xe khoâng kín” maø boû ñi töø “baøi thô” ñöôïc khoâng ? vì sao? * Hoaït ñoäng 2 : Hình aûnh nhöng chieác xe khoâng kính *Giôùi thieäu ñeà taøi:Phaïm Tieán Duaät ñaõ choïn moät hình aûnh ñoäc ñaùo:nhöõng chieác xe khoâng kính ñeå chuyeån taûi chuû nghóa anh huøng caùch maïng .Ñaëc bieät laø nhaø thô ñaõ môû ñaàu baøi thô baèng lôøi phaân traàn cuûa ngöôøi lính laùi xe veà hieän töôïng xe khoâng kính. H: Nhaän xeùt gì veà caâu thô môû ñaàu? -Nhö caâu vaên xuoâi vôùi ñieäp töø”khoâng” H: Nhöng treân tuyeán ñöôøng Tröôøng Sôn,khoâng phaûi chæ coù nhöõng chieác xe khoâng kính , maø tình traïng nhöõng chieác xe coøn hôn theá nöõa .Ñoù laø nhöõng chieác xe ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo ? * Chuyeån YÙ: H: Theo em vì sao taùc giaû coù theå mieâu taû chaân thaâït nhöõng chieác xe khoâng kính? -Taùc giaû ñaõ töøng ngöôøi lính laùi xe ôû Tröôøng Sôn töøng tröïc tieáp ñöông ñaàu vôùi bom ñaïn chieán tranh  Töø hình aûnh nhöõng chieác xe khoâng kính trong bom ñaïn khoác lieät , taùc giaû ñaõ khaéc hoaï hình aûnh ngöôøi chieán só laùi xe nhö theá naøo ? * Hoaït ñoäng 2 : Hình aûnh ngöôøi chieán só laùi xe H: Tuy laùi nhöõng chieác xe bieán daïng vì bom ñaïn giaëc Myõ nhöng tö theá cuûa ngöôøi lính ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo.? - HS ñoïc caâu thô khaùi quaùt tö theá lính  Khoâng phaûi chæ ñöông ñaàu vôùi bom ñaïn, maø ngöôøi lính coøn phaûi ñoái maët vôùi nhöõng chieác xe khoâng kính bò taøn phaù naëng neà. H: Thaùi ñoä cuûa hoï nhö theá naøo tröôùc nhöõng gian khoå aáy? - HS nhaän xeùt töø ngöõ”öø thì …” tröôùc nhöõng gian khoå H: Tuy nhaø thô khoâng ñeà caäp ñeán tình ñoàng ñoäi ñoàng chí nhöng ngöôøi ñoïc vaãn caûm nhaän ñöôïc raát cuï theå tình caûm thieâng lieâng aáy.? - HS neâu ñöôïc chi tieát “chung baùt ñuõa…” H: Theo em ñieàu gì ñaõ laøm neân söùc maïnh &yù chí quyeát taâm giaûi phoùng Mieàn Nam cuûa ngöôøi lính H: Haõy ñoïc &phaân tích hai caâu thô cuoái cuøng cuûa baøi thô? Töø nhöõng chi tieát hình aûnh ngöôøi lính laùi xe ôû Tröôøng Sôn ? -Gioïng thô soâi noåi , tinh nghòch. -“Nhöõng chieác xe khoâng kính “ hieän thöïc chieán tranh. -“Baøi thô “chaát thô cuûa hieän thöïc Trang -96 II.Tìm Hieåu Baøi Thô 1.Nhöõng chieác xe khoâng kính “khoâng coù kính…” Bom giaät,bom rung kính vôõ ñi roài  nguyeân nhaân “khoâng coù kính” “khoâng coù mui xe” söï taøn phaù khoác lieät cuûa chieán tranh 2.Hình aûnh nhöõng chieán só tröôøng sôn -“ung dung…’ -nhìn ñaát nhìn trôøi nhìn thaúng  ung dung ñöông ñaàu vôí gian khoå -“Buïi phun toùc traéng” -“Möa tuoân möa xoái nhö ngoaøi trôøi thieân nhieân khaéc nghieät ôû Tröôøng Sôn. -“öø thì … öø thì …” ngang taøng, baát chaáp gian khoå -…”cöôøi ha ha …” -… “baét tay qua …” Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu T/g Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Ghi baûng  tình ñoàng chí ruoät thòt H: Baøi thô ñaõ theå hieän 1 phong caùch saùng taùc rieâng -“chæ caàn … moät traùi tim raát ñoäc ñaùùo cuûa Phaïm Tieán Duaät.Em coù ñoàng yù vôùi “ yù chí quyeát taâm giaûi nhaän xeùt ñoù khoâng vì sao? phoùng Mieàn Nam -Hình aûnh thaät -Gioïng thô ngang taøng , nghòch ngôïm -Ñieäu thô gaàn nhö vôùi lôøi noùi  phong caùch thô III. Toång keát: phong caùch ngöôøi lính treû. + Ghi nhôù : SGK/ * Thaûo Luaän: Töø hình aûnh ngöôøi lính laùi xe Tröôøng Sôn, haõy neâu caûm nghó cuûa em veà theá heä treû thôøi choáng Myõ? (caùc nhoùm hoaït ñoäng ) -HS neâu suy nghó ñeå heä thoáng phaàn ghi nhôù Cho HS ñoïc vaø ghi nhôù 4. Cuûng coá (5’): - Ñoïc dieãn caûm baøi thô - Nhaéc laïi phaàn ghi nhôù. 5. Höôùng daãn veà nhaø(4’) - Hoïc thuoäc loøng baøi thô, thuoäc phaàn ghi nhôù - Phaân tích ñeå laøm noåi baät hình aûnh ngöôøi lính laùi xe treân tuyeán ñöôøng Tröôøng Sôn -Laøm baøi taäp 2 trang 140. * Ruùt kinh nghieäm : ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ................................................................................ ................................................................. Trang -97 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Tieát 50: Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø NGHÒ LUAÄN TRONG VAÊN BAÛN TÖÏ SÖÏ I. Muïc tieâu caàn ñaït: Giuùp Hoïc sinh : - Hieåu theá naøo laø laäp luaän trong vaên baûn töï söï, vai troø vaø yù nghóa cuûa yeáu toá laäp luaän trong vaên baûn ñoù. - Luyeän taäp nhaän dieän caùc yeáu toá laäp luaän trong vaên baûn töï söï vaø vieát ñoaïn vaên töï söï coù söû duïng caùc yeáu toá laäp luaän. II. Chuaån bò : - Giaùo vieân : Baûng phuï + SGV + SGK. - Hoïc sinh : SGK + SBT + Phieáu traéc nghieäm III. Troïng taâm Vai troø vaø yù nghóa, nhaän dieän caùc yeáu toá nghò luaän trong vaên baûn töï söï. Caùch vieát ñoaïn vaên töï söï coù söû duïng caùc yeáu toá nghò luaän. IV. Phöông phaùp Hoûi - ñaùp, luyeän taäp, so saùnh V. Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc: 1. OÅn ñònh lôùp:(1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ:(5’) - Theá naøo laø mieâu taû beân ngoaøi? - Theá naøo laø mieâu taû noäi taâm? - Chuyeån thaønh ñoaïn vaên töï söï ñoaïn trích “Maõ Giaùm Sinh mua Kieàu”, chuù yù mieâu taû roõ noäi taâm Thuùy Kieàu. 3. Baøi môùi:(30’) * Giôùi thieäu: Trong khi keå, chuùng ta khoâng chæ vaän duïng phöông thöùc mieâu taû maø coøn söû duïng caû phöông thöùc laäp luaän ñeå laøm saùng toû moät quan ñieåm, moät yù kieán. Ñoù chính laø muïc tieâu caàn ñaït vaø laø noäi dung baøi hoïc hoâm nay. Hoaït ñoäng cuûa Thaày vaø troø * Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu ví duï H: Tröôùc tieân ta caàn nhaéc laïi khaùi nieäm laäp luaän. Theo em theá naøo laø laäp luaän? - Trình baøy lyù leõ moät caùch coù heä thoáng, coù loâ gíc nhaèm chöùng minh cho moät keát luaän veà moät vaán ñeà. - Ñeå hieåu vai troø cuûa laäp luaän trong vaên baûn töï söï, caùc em haõy ñoïc ñoaïn trích 1 vaø 2 trang 137, 138. Hoïc sinh ñoïc. H: Caên cöù vaøo caùch hieåu laäp luaän treân, caùc em haõy tìm vaø chæ ra nhöõng caâu, chöõ coù tính chaát laäp luaän, nhaän xeùt veà caùch laäp luaän trong hai ñoaïn trích noùi treân. - Daõy A chuaån bò traû lôøi caâu hoûi veà ñoaïn 1, daõy B traø lôøi caâu hoûi veà ñoaïn 2. - HS tìm, traû lôøi döïa treân caâu hoûi gôïi yù (Lôøi cuûa ai vôùi ai? Thuyeát phuïc ñieàu gì?). Ñoaïn 1: - Neâu vaán ñeà: khoâng tìm hieåu ngöôøi xung quanh thì luoân Trang -98 Ghi baûng I. Tìm hieåu yeáu toá nghò luaän trong vaên baûn töï söï : - Laäp luaän. - Ñoaïn trích “Laõo Haïc”. - Ñoaïn trích “Kieàu baùo aân, baùo oaùn”. Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø coù côù taøn nhaãn vôùi hoï. - Phaùt trieån vaán ñeà: Vôï khoâng aùc nhöng taøn nhaãn, ích kyû laø vì quaù khoå. Vì sao? + Ñau thì chæ nghó ñeán chaân ñau; khi ngöôøi ta khoå thì khoâng nghó ñeán ai (quy luaät töï nhieân). + Nhöõng baûn tính toát ñeïp bò lo laéng, buoàn ñau, ích kyû che laáp. - Keát thuùc vaán ñeà: Bieát vaäy, chæ buoàn chöù khoâng giaän. - Caâu ngaén khaúng ñònh, caâu hoâ öùng “sôû dó... laø vì”, “khi... thì...” * Ñoaïn 2: Ñaây laø phieân toøa trong ñoù Hoaïn Thö laø bò caùo, Kieàu laø quan toøa buoäc toäi. + Kieàu chaøo hoûi mæa mai, keát toäi xöa nay coù maáy ai gheâ gôùm cay nghieät nhö Hoaïn Thö vaø caøng cay nghieät thì caøng chuoác laáy oan traùi. + Hoaïn Thö trong côn “hoàn xieâu phaùch laïc” vaãn bieän minh baèng laäp luaän xuaát saéc: - Ñaøn baø ghen tuoâng laø thöôøng tình. - Ñoái xöû toát vôùi Kieàu. - Choàng chung, khoâng ai nhöôøng ai laø thöôøng tình. - Troùt gaây toäi neân nhôø löôïng khoan dung.  Caâu khaúng ñònh ngaén goïn, laäp luaän chaët cheõ. - GV choát laïi vaø chuyeån sang hoaït ñoäng 2. II. Ghi nhôù: * Hoaït ñoäng 2: Thaûo luaän hình thaønh khaùi nieäm H: Töø 2 ñoaïn trích treân, sau khi tìm hieåu, em haõy ruùt ra nhöõng - Trang 138 SGK daáu hieäu vaø ñaëc ñieåm cuûa laäp luaän trong moät vaên baûn? - Ñaïi dieän 2 toå traû lôøi: + Laäp luaän thöïc chaát laø cuoäc ñoái thoaïi vôùi caùc nhaän xeùt, phaùn ñoaùn, lí leõ nhaèm thuyeát phuïc ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe. + Duøng nhieàu töø laäp luaän nhö: taïi sao, thaät vaäy, tuy nhieân... H: Nhö vaäy haõy nhaéc laïi laäp luaän trong vaên baûn töï söï laø nhö theá naøo? - HS ñoïc laïi ghi nhôù, cheùp vaøo vôû. * Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp. - HS laøm baøi 1, 2 trong lôùp taäp trung vaø baøi soá2, toå chöùc cho HS buoäc toäi vaø bieän minh nhö moät phieân toøa. - HS laøm theo yeâu caàu cuûa GV, thôøi gian luyeän taäp 15 phuùt. Trang -99 III. Luyeän taäp: + Baøi taäp : 1, 2 SGK/ 138 Tröôøng THCS Phaïm Vaên Chieâu Giaùo aùn ngöõ vaên 9 – GV: Traàn Thò Ngaân Haø 4. Cuûng coá (5’) - Ñoïc laïi phaàn ghi nhôù - Laøm baøi taäp traéc nghieäm 5. Höôùng daãn veà nhaø(4’) - Taäp vieát Baøi taäp 2. - Chuaån bò vaên baûn “Ñoaøn thuyeàn ñaùnh caù”vaø “Beáp löûa” * Ruùt kinh nghieäm : ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... DUYEÄT TUAÀN 10 NHOÙM TRÖÔÛNG Leâ Thò Hieäp Trang -100