Tài liệu Giáo án môn địa lí lớp 12

Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt 1 bµi 1: viÖt nam trªn con ®êng ®æi míi vµ héi nhËp I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn 1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc c¸c thµnh tùu to lín cña c«ng cuéc §æi míi ë ®Êt níc ta. HiÓu ®îc t¸c ®éng t¸c ®éng cña bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc ®èi víi c«ng cuéc §æi míi vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ cña níc ta. BiÕt ®îc mét sè ®Þnh híng chÝnh ®Ó ®Èy m¹nh c«ng cuéc §æi míi vµ héi nhËp. 2. KÜ n¨ng: BiÕt liªn hÖ kiÕn thøc ®Þa lÝ víi kiÕn thøc lÞch sö, GDCD trong lÜnh héi tri thøc míi. BiÕt liªn hÖ SGK víi c¸c vÊn ®Ò thùc tiÔn cuéc sèng, khi t×m hiÓu c¸c thµnh tùu cña c«ng cuéc §æi míi vµ héi nhËp. 3. Th¸i ®é: X¸c ®Þnh tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña mçi ngêi ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña ®Êt níc. II. ThiÕt bÞ d¹y häc: Mét sè tranh ¶nh vÒ thµnh tùu cña c«ng cuéc §æi míi. III. Träng t©m bµi häc: NhÊn m¹nh - §¶ng l·nh ®¹o nh©n d©n ta tiÕn hµnh thµnh c«ng c«ng cuéc §æi míi, ®a ®Õn sù æn ®Þnh KT- XH vµ sù ph¸t triÓn ngµy cµng tèt h¬n. - Sù ®æi míi KT-XH kh«ng t¸ch rêi viÖc héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc. Khi më cöa , ®Èy m¹nh giao lu th× c¸c bÊt lîi trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc sÎ t¸c ®éng m¹nh vµo nÒn kinh tÕ níc ta. - Nh÷ng ®Þnh híng trong ®Èy m¹nh ®æi míi chÝnh lµ nh»m môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng, c¶ kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Bµi cò: Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c«ng cuéc §æi míi cña níc ta thêi gian qua ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n H§1: GV h/d HS nghiªn cøu SGK, kÕt hîp víi 1. C«ng cuéc §æi míi lµ mét cuéc c¶i c¸ch kiÕn thøc thùc tÕ ®Ó lµm râ: toµn diÖn vÒ kinh tÕ - x· héi: - T¹i sao níc ta tiÕn hµnh c«ng cuéc §æi míi ? a/ Bèi c¶nh: Dùa vµo kiÕn thøc ®Þa lÝ líp 11 chøng minh r»ng §Êt níc thèng nhÊt. '' t×nh h×nh trong níc vµ quèc tÕ vµo nh÷ng n¨m cuèi thËp niªn 70 ®Çu 80 diÔn biÕn hÕt søc phøc §iÓm xuÊt ph¸t thÊp, chÞu hËu qu¶ nÆng nÒ cña chiÕn tranh  nÒn kinh tÕ sau chiÕn tranh r¬i t¹p'' ? - Nªu diÔn biÕn cña C«ng cuéc ®æi míi ? vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kÐo dµi, lµm ph¸t. *GV gîi ý ®Ó HS gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò. ThÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng. *GV y/c HS nªu ®iÓm kh¸c nhau trong chÝnh b/ DiÔn biÕn: s¸ch kho¸n 100 vµ 10 trong n«ng nghiÖp, GV Manh nha tõ 1979, b¾t ®Çu tõ n«ng nghiÖp gióp HS n¾m ®îc ®iÒu nµy. Kh¼ng ®Þnh tõ §¹i héi §¶ng lÇn 6/ 12-1986, ®a nÒn KT-XH ph¸t triÓn theo 3 xu híng (sgk) H§2: GV h/d HS ng/c sgk, ph©n tÝch h×nh 1.1, c/ Thµnh tùu: b¶n 1 ®Ó nªu ®îc thµnh tùu c¬ b¶n cña C«ng - Tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng, ®Èy lïi l¹m cuéc ®æi míi ? T¹i sao nãi ''c«ng cuéc §æi míi ph¸t ë níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín'' ? - Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ kh¸ cao *GV gióp HS ph©n tÝch c¸c thµnh tùu ®· ®¹t ®îc - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng CNH, trong C«ng cuéc ®æi míi. LÊy vÝ dô ®Ó minmh H§H häa. - §êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn ®îc c¶i thiÖn H§3: Dùa vµo kiÕn thøc ®Þa lÝ líp 11 lµm râ: 2. Níc ta trong héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc: - Bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc §NA cuèi thÕ kØ a/ Bèi c¶nh: XX ®Çu XXI ? - ViÖt Nam trong xu thÕ héi nhËp ®· gÆp nh÷ng Toµn cÇu ho¸ lµ mét xu thÕ lín: - T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hîp t¸c ph¸t triÓn. thuËn lîi vµ khã kh¨n g× ? - §Æt níc ta vµo thÕ c¹nh tranh quyÕt liÖt. VN trë thµnh thµnh viªn cña ASEAN, APEC, H§4 GV h/d HS ngh/c sgk, ph©n tÝch h×nh 1.2 WTO, trong lé tr×nh thùc hiÖn cam kÕt cña theo nhãm nhá, nªu AFTA, b×nh thêng hãa quan hÖ ViÖt - Mü. - C«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc ë níc b/ C«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc ®· ta ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ g× ? ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín: - T¹i sao níc ta trong héi nhËp l¹i ®Èy m¹nh Thu hót ®îc vèn ®Çu t. hîp t¸c trªn tÊt c¶ mäi lÜnh vùc ? Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 *GV y/c HS nh¾c l¹i ODA, FDI lµ g× ? Mét sè  §Èy m¹nh hîp t¸c trªn mäi lÜnh vùc. mÆt hµnh cña VN chiÕm lÜnh ®îc thÞ trêng thÕ §Èy m¹nh ngo¹i th¬ng. giíi ? H§5: HS ng/c SGK ®Ó ph©n tÝch c¸c ®Þnh híng ? Tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n trong c«ng cuéc §æi míi ? 3. Mét sè ®Þnh híng chÝnh ®Ó ®Èy m¹nh c«ng cuéc §æi míi: C¸c ®Þnh híng: SGK 3. Cñng cè: - Bèi c¶nh thÕ giíi vµ khu vùc §NA ®· ®Æt ra yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi ViÖt Nam lµ g× ? - Vai trß cña §¶ng trong c«ng cuéc §æi míi ? 4. Híng dÉn häc ë nhµ: - Xem phÇn c©u hái cuèi bµi. - ChuÈn bÞ bµi 2: VÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi l·nh thæ. ChuÈn bÞ Atlat ViÖt Nam. V. PhÇn bæ sung: - Kho¸n 100: Gäi t¾t vÒ chÝnh s¸ch kho¸n s¶n phÈm theo kh©u ®Õn nhãm vµ ng êi lao ®éng trong HTX n«ng nghiÖp, theo ChØ thÞ 100 CT-TW cña BCH TW §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam 13-1-81. - Kho¸n 10: Gäi t¾t vÒ chÝnh s¸ch kho¸n gän theo ®¬n gi¸ ®Õn hé x· viªn, theo NghÞ quyÕt 10 cña Bé ChÝnh trÞ ( khãa VI ) th¸ng 4-89. Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt 2 §Þa lÝ tù nhiªn ViÖt Nam vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ lÞch sö ph¸t triÓn Bµi 2: VÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi lanh thæ I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn 1. KiÕn thøc: Tr×nh bµy ®îc vÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi l·nh thæ níc ta : c¸c ®iÓm cùc (B¾c, Nam, §«ng, T©y) cña phÇn ®Êt liÒn, vïng biÓn, vïng trêi vµ diÖn tÝch l·nh thæ. Ph©n tÝch ®îc vÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi l·nh thæ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ®Æc ®iÓm ®Þa lÝ tù nhiªn, ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ vÞ trÝ cña níc ta trªn thÕ giíi. 2. KÜ n¨ng: X¸c ®Þnh ®îc trªn b¶n ®å ViÖt Nam hoÆc trªn b¶n ®å thÕ giíi vÞ trÝ vµ ph¹m vi l·nh thæ cña níc ta. 3. Th¸i ®é: Cñng cè thªm lßng yªu quª h¬ng, ®Êt níc, s½n sµng x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å ViÖt Nam, B¶n ®å thÕ giíi. III. Träng t©m bµi häc: - VÞ trÝ ®Þa lÝ. - Ph¹m vi l·nh thæ. - ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ ph¹m vi l·nh thæ ViÖt Nam. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Bµi cò: Bèi c¶nh quèc tÕ nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ XX cã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn c«ng cuéc §æi míi ë níc ta ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n 1. VÞ trÝ ®Þa lÝ: H§3: GV h/d HS sö dông b¶n ®å tù nhiªn ViÖt - N»m ë r×a phÝa ®«ng b¸n ®¶o §«ng D¬ng, gÇn Nam, y/c HS trung t©m khu vùc §«ng Nam ¸ - X¸c ®Þnh c¸c níc n»m trong khu vùc BiÓn - L·nh thæ võa g¾n víi lôc ®Þa ¸-¢u, võa tiÕp §«ng ? gi¸p víi ®¹i d¬ng réng lín - GV vÏ l¸t c¾t ®Þa h×nh ch©n lôc ®Þa, ®¸y biÓn vµ - L·nh thæ n»m trän trong mói giê thø 7 mÆt níc ®¹i d¬ng, HS kÕt hîp sgk ®Ó HS x¸c ®Þnh c¸c bé phËn cña vïng biÓn cña níc ta ? ý nghÜa cña c¸c bé phËn ®ã? 2. Ph¹m vi l·nh thæ: - ViÖc x¸c ®Þnh chñ quyÒn cña níc ta trªn biÓn Lµ mét khèi thèng nhÊt vµ toµn vÑn bao gåm: hiÖn nay ®ang gÆp ph¶i khã kh¨n, trë ng¹i nµo? Vïng ®Êt, vïng biÓn, vïng trêi. §iÒu nµy ¶nh hëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn KT-XH a/ Vïng ®Êt: ®Êt níc ta ra sao ? Tæng diÖn tÝch lµ 331.212 km2 (gåm phÇn lôc - T¹i sao viÖc tranh chÊp trªn biÓn §«ng l¹i trë ®Þa vµ diÖn tÝch ®Êt næi c¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o) ®îc nªn khã kh¨n nh thÕ ? x¸c ®Þnh bëi ranh giíi cña níc ta víi c¸c níc l¸ng giÒng, chiÒu dµi ®êng biªn giíi trªn bé lµ h¬n 4600 km, ®êng biÓn lµ 3260 km (cã 28 tØnh thµnh tiÕp gi¸p biÓn) cïng víi h¬n 4000 ®¶o lín nhá b/ Vïng biÓn: Cã diÖn tÝch kho¶ng 1 triÖu km2 - Vïng néi thñy: N»m trong ®êng c¬ së; ®îc xem nh bé phËn l·nh thæ trªn ®Êt liÒn l·nh h¶i vµ tiÕp gi¸p l·nh h¶i H§4: GV y/c HS x¸c ®Þnh vïng trêi cña níc ta -- Vïng Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ ý nghÜa cña nã ? Vïng thÒm lôc ®Þa H§5: GV hg/d HS ng/c sgk theo nhãm c/ Vïng trêi: Nhãm 1: VÞ trÝ ®Þa lÝ t¸c ®éng ®Õn tù nhiªn cña 3. ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ ph¹m vi l·nh níc ta nh thÕ nµo (thuËn lîi vµ khã kh¨n) ? thæ ViÖt Nam: - DÉn chøng ®Ó minh häa ? a/ ý nghÜa tù nhiªn: - T¹i sao khÝ hËu níc ta kh«ng kh« nãng nh mét *ThuËn lîi: sè níc cã cïng vÜ ®é ë T©y Nam ¸, B¾c Phi ? VÞ trÝ ®Þa lÝ ®· quy ®Þnh ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thiªn nhiªn níc ta mang tÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa. Giµu TNTN. Nhãm 2: ý nghÜa vÒ mÆt kinh tÕ, v¨n hãa - x· VT§L vµ ®Æc ®iÓm l·nh thæ t¹o nªn sù ph©n Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 héi vµ quèc phßng cña vÞ trÝ ®Þa lÝ ? - T¹i sao BiÓn §«ng ®èi víi níc ta lµ mét híng chiÕn lîc cã ý nghÜa quan träng trong c«ng cuéc x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ ®Êt níc ? *GV h/d c¸c nhãm tr×nh bµy, HS bæ sung, GV cñng cè vµ kÕt luËn.  Víi VT§L nh trªn níc ta cã kh¶ n¨ng ®Ó ph¸t triÓn ®îc nh÷ng ngµnh KT nµo ?  T¹i sao cho r»ng níc ta cã nhiÒu nÐt t¬ng ®ång vÒ v¨n hãa, lÞch sö víi c¸c níc trong khu vùc sÏ t¹o thuËn lîi cho níc ta trong xu thÕ héi nhËp ? hãa ®a d¹ng cña thiªn nhªn. *Khã kh¨n: NhiÒu thiªn tai. b/ ý nghÜa vÒ mÆt kinh tÕ, v¨n hãa - x· héi vµ quèc phßng: Kinh tÕ : DÔ dµng giao lu víi nhiÒu níc, ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh kinh tÕ, thu hót ®Çu t níc ngoµi. V¨n hãa - x· héi : NhiÒu nÐt t¬ng ®ång vÒ v¨n hãa, lÞch sö t¹o thuËn lîi cho níc ta trong xu thÕ héi nhËp. Quèc phßng : Nh¹y c¶m víi nh÷ng biÕn ®éng chÝnh trÞ, khã kh¨n trong vÊn ®Ò ANQP 3. Cñng cè, ®¸nh gi¸: - T¹i sao cho r»ng VT§L níc ta cã nhiÒu lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ toµn diÖn ? - T¹i sao viÖc x¸c ®Þnh chñ quyÒn cña níc ta ®èi víi quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Trêng Sa cã ý nghÜa rÊt lín c¶ vÒ mÆt kinh tÕ c¶ vÒ mÆt chÝnh trÞ ? 4. Híng dÉn häc ë nhµ: - Xem phÇn c©u hái cuèi bµi. - ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh: Thíc kÎ, ch×, tÈy, bót mµu; Atlat ViÖt Nam. V. PhÇn bæ sung: - Hµ Néi - R¨ngun : 1120 km, TPHCM - Singapo : 1100 km, TPHCM - GiÊccta : 1800 km. Kho¶ng c¸ch gi÷a Hµ Néi ®Õn B¨ngcèc, Phn«m-pªnh, Viªnch¨n cßn gÇn h¬n. ë vµo vÞ trÝ nµy VN sÏ trë thµnh chiÕc cÇu nèi §NA lôc ®Þa víi §NA biÓn ®¶o. - T×nh h×nh qu¶n lÝ c¸c ®¶o thuéc Trêng Sa : ViÖt Nam ( 21 ®¶o vµ b·i ®¸ ngÇm ) Ma-lai-xi-a ( 3 ®¶o ) Phi-lip-pin ( 8 ®¶o ) Trung Quèc ( 9 b·i ®¸ ngÇm ) §µi Loan ( 1 ®¶o ) - Biªn giíæctªn ®Êt liÒn: + Víi Trung Quèc: Qu¶ng Ninh, L¹ng S¬n, Cao B»ng, Hµ Giang, Lµi Cai, Lai Ch©u, §iÖn Biªn gi¸p víi Qu¶ng T©y vµ V©n Nam Trung Quèc + Víi Lµo: §iÖn Biªn, S¬n La, Thanh Hãa, NghÖ An, Hµ TÜnh, B×nh-TrÞ-Thiªn, Qu¶ng Nam, Kon Tum + Víi Campuchia: Kon Tum, Gia Lia, §¨kL¨k, §¨kN«ng, B×nh Phíc, T©y Ninh, Long An, §ång Th¸p, An Giang, Kiªn Giang - Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ: Vïng Nhµ níc ta cã chñ quyÒn hoµn toµn vÒ kinh tÕ nhng vÉn ®Ó c¸c níc kh¸c ®Æt èng dÉn dÇu, d©y c¸p ngÇm vµ tµu thuyÒn, m¸y bay níc ngoµi ®îc tù do vÒ hµng h¶i vµ hµng kh«ng nh c«ng íc quèc tÕ quy ®Þnh. Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña níc ta cã chiÓu réng 200 h¶i lÝ tÝnh tõ ®êng c¬ së. - LuËt biªn giíi quèc gia, ®îc Quèc héi níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa VÞªt Nam kho¸ XI, k× häp thø 3 th«ng qua ngµy 17 th¸ng 6 n¨m 2003, cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2004. Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt 3 Bµi 3: Thùc hµnh - vÏ lîc ®å ViÖt Nam I. Môc tiªu cña bµi thùc hµnh: Sau bµi häc, HS cÇn 1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc c¸ch vÏ lîc ®å ViÖt Nam b»ng viÖc sö dông hÖ thèng « vu«ng vµ c¸c ®iÓm, c¸c ®êng t¹o khung. X¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ ®Þa lÝ níc ta vµ mét sè ®Þa danh quan träng. 2. KÜ n¨ng: VÏ ®îc t¬ng ®èi chÝnh x¸c lîc ®å ViÖt Nam (phÇn ®Êt liÒn) vµ mét sè ®èi tîng ®Þa lÝ. II. ThiÕt bÞ d¹y häc: Khung b¶n ®å ViÖt Nam, cã líi kinh vÜ tuyÕn vÏ trªn giÊy Ao. Thíc kÎ, phÊn mµu. III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Bµi cò: Ph©n tÝch ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ ®èi víi tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi cña níc ta ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n 1. Yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: H§1: GV nªu râ yªu cÇu cña bµi thùc hµnh. - VÏ lîc ®å ViÖt Nam víi ®êng biªn giíi, ®êng VÞ trÝ ®Þa lÝ ViÖt Nam ? bê biÓn, mét sè s«ng lín vµ mét sè ®¶o, quÇn ®¶o. - §iÒn lªn lîc ®å mét sè ®Þa danh quan träng. H§2: GV hg/d HS c¸ch vÏ lîc ®å theo c¸c bíc. 2. Híng dÉn: *Nh÷ng yªu cÇu cÇn ®¹t ®îc : - VÏ mét líi « v«ng gåm 40 « ( HS ®· chuÈn bÞ ë - VÏ lîc ®å mét c¸ch t¬ng ®èi chÝnh x¶c trªn líi nhµ ). Mçi c¹nh t¬ng øng víi 2 ®é kinh - vÜ tuyÕn, tõ 102 0 § ®Õn 112 0 § vµ tõ 8 0 B ®Õn 24 0 « vu«ng cã hÖ thèng kinh vÜ tuyÕn. B mµ phÇn lín l·nh thæ níc ta n»m trong ®ã. - Trªn líi « vu«ng GV hg/d HS x¸c ®Þnh c¸c *GV nhÊn m¹nh: ®iÓm chuÈn, nèi c¸c ®iÓm chuÈn víi nhau dùa - §o¹n 1: Tõ cùc T©y (SÝn ThÇu)-Lµo Cai trªn c¬ së ®êng biªn giíi l·nh thæ ®Ó t¹o nªn lîc ®å h×nh thÓ VN theo d¹ng h×nh häc. - §o¹n 2: Lµo Cai – Lòng Có (Cùc B¾c) - Sau khi cã lîc ®å VN theo d¹ng h×nh häc, GV - §o¹n 3: Lòng Có – Mãng C¸i hg/d HS x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm uèn nhng cÇn lu ý - §o¹n 4: Mãng C¸i – Nam §B s«ng Hång c¸c ®iÓm uèn c¬ b¶n nh: Mãng C¸i, §Ìo Ngang, - §o¹n 5: Nam §B s«ng Hång – Hoµnh S¬n Lµo Cai, ... - §o¹n 6: Hoµnh S¬n – Nam Trung bé - TiÕp theo GV hg/d HS x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c s«ng - §o¹n 7: Nam Trung bé – Mòi Cµ Mau - §o¹n 8: Cµ Mau - R¹ch Gi¸ - Hµ Tiªn chÝnh (S«ng Hång, s«ng Cöu Long...) - §o¹n 9: Biªn giíi §B Nam bé-Cmpuchia - GV hg/d HS ®iÒn mét sè ®Þa danh lªn lîc ®å - §o¹n 10: Biªn giíi T©y Nguyªn-Qu¶ng Nm- nh: Hµ Néi, §µ N½ng, TP Hå ChÝ Minh; tªn c¸c Cmpuchia, Lµo vÞnh biÓn, c¸c quÇn ®¶o. - §o¹n 11: Nam Thõa Thiªn-HuÕ tíi cùc t©y 3. TiÕn hµnh: NghÖ An víi Lµo Bíc 1: X¸c ®Þnh ®iÓm chuÈn vµ nèi c¸c ®iÓm - §o¹n 12: PhÝa T©y Thanh Hãa víi lµo chuÈn b»ng c¸c ®êng th¼ng. - §o¹n 13: Tõ S¬n la, §iÖn Biªn víi Lµo *GV h/d HS ®iÒn lªn lîc ®å c¸c ®èi tîng ®Þa lÝ Bíc 2: X¸c ®Þnh c¸c ®iÓm uèn c¬ b¶n vµ vÏ ®nh : tªn s«ng, tªn c¸c ®Þa danh, tªn c¸c vÞnh êng cong l·nh thæ. Bíc 3: VÏ c¸c s«ng lín. biÓn, quÇn ®¶o... Bíc 4: §iÒn c¸c ®Þa danh quan träng. H§3: GV gäi HS x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm chuÈn c¬ Bíc 5: Dïng phÊn mµu ®Ó ph©n biÖt c¸c ®èi tb¶n ®Ó gióp HS ghi nhí. îng ®Þa lÝ nh : ®êng biªn giíi, ®êng biÓn, ®êng GV yªu cÇu HS nªu c¸c ®iÓm uèn c¬ b¶n s«ng, tªn ®Þa danh... ®Ó lµm mèc khi tiÕn hµnh hoµn thiÖn l·nh thæ VN theo ®êng cong biªn giíi. Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 3. Cñng cè, ®¸nh gi¸: - CÇn x¸c ®Þnh ®îc c¸c ®iÓm chuÈn ®Ó x©y dùng ®îc lîc ®å ViÖt Nam theo d¹ng h×nh häc. Sau ®ã x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm uãn lµm chuÈn ®Ó hoµn chØnh lîc ®å ViÖt Nam theo ®óng h×nh d¸ng l·nh thæ. - DiÒn ®îc c¸c ®èi tîng ®Þa lÝ c¬ b¶n. 4. Híng dÉn häc ë nhµ: - Hoµn chØnh lîc ®å ViÖt Nam theo yªu cÇu. - ChuÈn bÞ bµi míi: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam. Xem phÇn c©u hái cuèi bµi vµ bµi ®äc thªm. - ChuÈn bÞ Atlat ViÖt Nam. Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt 4 Bµi 4: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn L·nh thæ ViÖt Nam I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: HiÓu ®îc lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam diÔn ra rÊt l©u dµi vµ phøc t¹p tr¶i qua ba giai ®o¹n : TiÒn Cambri, cæ kiÕn t¹o vµ t©n kiÕn t¹o. N¾m ®îc ®Æc ®iÓm vµ ý nghÜa cña giai ®o¹n tiÒn Cambri. 2. KÜ n¨ng: X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å c¸c ®¬n vÞ nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh thæ ViÖt Nam. Sö dông thµnh th¹o b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt. 3. Th¸i ®é: T«n träng vµ tin tëng c¬ së khoa häc ®Ó t×m hiÓu nguån gèc vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l·nh thæ tù nhiªn níc ta trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng ®Þa chÊt trªn Tr¸i §Êt. II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å §Þa chÊt - Kho¸ng s¶n ViÖt Nam. B¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt. III. Träng t©m bµi häc: Giai ®o¹n tiÒn Cambri lµ giai ®o¹n h×nh thµnh nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh thæ ViÖt Nam. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Bµi cò: KiÓm tra vë thùc hµnh. 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n H§1: GV giíi thiÖu 3 giai ®o¹n chÝnh trong lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña l·nh thæ tù nhiªn ViÖt Nam: LT VN ngµy nay lµ mét bé phËn cña líp vá c¶nh quan cña Tr¸i §Êt. LÞch sö HT vµ PT cña TN VN g¾n chÆt víi lÞch sö HT vµ PT cña Tr¸i §Êt nãi chung vµ líp vá ®Þa lÝ nãi riªng. H§2: GV hg/d HS t×m hiÓu giai ®o¹n TiÒn 1. Giai ®o¹n TiÒn Cambri. Cambri a/ Lµ giai ®o¹n cæ nhÊt vµ kÐo dµi nhÊt trong - C¨n cø b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt cho biÕt tríc lÞch sö ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam: ®¹i Cæ sinh lµ c¸c ®¹i nµo ? Chóng kÐo dµi vµ *Lµ gia ®o¹n Ýt ®îc hiÓu biÕt nhÊt, do c¸c ®¸ cÊu c¸ch ®©y kho¶ng bao l©u ? t¹o bÞ biÕn chÊt m¹nh, cã khi kh«ng râ nguån - T¹i sao nãi ®©y lµ giai ®o¹n cæ nhÊt vµ kÐo dµi gèc, ®ång thêi nhiÒu khi kh«ng cã hãa th¹ch v× nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam ? thuéc thêi k× Èn sinh. - Nªu vµ x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å ®Þa chÊt nh÷ng - KÐo dµi kho¶ng 2 triÖu n¨m, kÕt thóc c¸ch ®©y khu vùc ®îc h×nh thµnh trong giai ®o¹n nµy ? 542 triÖu n¨m - V× sao cho r»ng giai ®o¹n TiÒn Cambri lµ giai - Khu vùc Kon Tum, Hoµng Liªn S¬n cã c¸c ®¸ ®o¹n h×nh thµnh nªn nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh biÕn chÊt cæ nhÊt thæ ViÖt Nam ? (xem phÇn phô lôc) b/ ChØ diÔn ra trong mét ph¹m vi hÑp trªn l·nh  Nªu vµ lÊy vÝ dô minh häa cho c¸c ®Æc ®iÓm thæ níc ta hiÖn nay: Khu vùc nói cao Hoµng Liªn S¬n vµ Trung cña giai ®o¹n tiÒn Cambri ? H§3: GV gäi HS nªu c¸c ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu Trung bé HS x¸c ®Þnh c¸c ®Þa ®iÓm ®ã trªn b¶n ®å. Sau ®ã c/ C¸c ®iÒu kiÖn cæ ®Þa lÝ cßn rÊt s¬ khai vµ GV lÇn lît gi¶ng gi¶i vµ thuyÕt tr×nh vÒ 3 ®Æc ®¬n ®iÖu: - XuÊt hiÖn ®ång thêi: th¹ch quyÓn, khÝ quyÓn ®iÓm cña giai ®o¹n tiÒn Cambri. (rÊt máng) - NhiÖt ®é h¹ thÊp, thñy quyÓn xuÊt hiÖn víi sù tÝch tô níc trªn bÒ mÆt T§ sù sèng xuÊt hiÖn, tuy nhiªn sinh vËt ®ang ë d¹ng s¬ khai 3. Cñng cè, ®¸nh gi¸: 1) §Æc ®iÓm nµo sau ®©y kh«ng chÝnh x¸c khi nãi vÒ giai ®o¹n h×nh thµnh nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh thæ ViÖt Nam ? A. §ã lµ giai ®o¹n TiÒn Cambri C. C¸c ®iÒu kiÖn cæ ®Þa lÝ cßn rÊt s¬ khai, ®¬n ®iÖu B. Lµ giai ®o¹n cæ nhÊt vµ kÐo dµi nhÊt D. DiÔn ra trªn ph¹m vi réng trªn l·nh thæ níc ta 2) Giai ®o¹n TiÒn Cambri diÔn trong ®¹i: A. Th¸i cæ vµ Trung sinh C. Trung sinh vµ Nguyªn sinh B. Th¸i cæ vµ Nguyªn sinh D. T©n sinh vµ Th¸i cæ 4.Híng dÉn häc ë nhµ: - Xem b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt vµ sö dông ®îc b¶ng: X¸c ®Þnh thêi gian diÔn ra giai ®äan tiÒn Cambri. Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 - ChuÈn bÞ bµi míi: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam (tiÕp theo). Xem phÇn c©u hái cuèi bµi vµ bµi ®äc thªm. V.PhÇn bæ sung: - §Æc ®iÓm TNVN lµ kÕt qu¶ cña nh÷ng t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c hîp phÇn, diÔn ra trong suèt lÞch sö ph¸t triÓn cña TN, tõ ®¹i Th¸i cæ cho ®Õn nay. TiÕc r»ng trong l/sö ph¸t triÓn cæ ®Þa lÝ ©y, chóng ta míi biÕt t¬ng ®èi râ vÒ l/sö ®Þa chÊt –kiÕn t¹o, cßn c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¸c t¬ng øng th× cßn s¬ sµi, do ngµnh cæ ®Þa lÝ chóng ta cha ph¸t triÓn. Ngay trong l/sö §C-KT cßn cã nh÷ng ®iÓm cha cã sù nhÊt trÝ hoµn toµn, mµ lÝ do lµ tÝnh chÊt l©u dµi vµ phøc t¹p cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh khu vùc §NA nãi chung vµ b¸n ®¶o Trung Ên còng nh l·nh thæ VN nãi riªng. V× vËy c¬ b¶n lµ chóng ta thõa nhËn nh÷ng kÕt qu¶ nµy (®· ®îc thõa nhËn réng r·i trªn thÕ giíi b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 60 cña TK XX) - C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña tù nhiªn trong ph¹m vi l·nh thæ níc ta hiÖn nay cã liªn quan vµ chÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c vËn ®éng t¹o nói lín diÔn ra trªn quy m« toµn cÇu nh vËn ®éng Calª®«ni, Hecxini diÔn ra trong ®¹i Cæ sinh, vËn ®éng In®«xini, Kimªri diÔn ra trong ®¹i Trung sinh vµ vËn ®éng Anpi diÔn ra trong ®¹i T©n sinh víi c¸c qu¸ tr×nh n©ng lªn, sôt vâng dÉn ®Õn c¸c hiÖn tîng x©m nhËp hoÆc phun trµo macma, hiÖn tîng trÇm tÝch t¹i c¸c vïng biÓn vµ trªn ®Êt liÒn, c¸c thêi k× b¨ng tan dÉn ®Õn hiÖn tîng biÓn lïi biÓn tiÕn.. . TÊt c¶ ®Òu ®îc ph¶n ¸nh vµ cßn ®Ó l¹i dÊu vÕt trªn l·nh thæ níc ta ngµy nay. - C¸c nhµ nghiªn cøu ®Þa ch¸t ®· x¸c ®Þnh tuæi cña T§Êt ®îc h×nh thµnh tõ c¸ch ®©y kho¶ng 4,6 tØ n¨m. PhÇn lín thêi gian nµy thuéc nguyªn ®¹i Th¸i cæ vµ ®¹i Nguyªn sinh. Giai ®o¹n nµy líp vá T§Êt cha ®îc ®Þnh h×nh râ rµng vµ cã nhiÒu biÕn ®éng. Nh÷ng dÊu vÕt cña nã hiÖn nay lé ra trªn mÆt ®Êt kh«ng nhiÒu mµ phÇn lín ch×m ngËp díi líp ®Êt ®¸ cßn Ýt ®îc nghiªn cøu tíi, vµ chóng ta biÕt r»ng lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña TN VN l¹i g¾n chÆt víi lÞch sö HT vµ PT cña Tr¸i §Êt nãi chung vµ líp vá ®Þa lÝ nãi riªng. Nh vËy cã nghÜa lµ l·nh thæ níc ta còng ®· ®îc h×nh thµnh b¾t ®Çu tõ c¸ch ®©y 4,6 tØ n¨m. V× thÕ giai ®o¹n tiÒn Cambri ®îc coi lµ giai ®o¹n h×nh thµnh nªn nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh thæ ViÖt Nam. Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt 5 Bµi 5: LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ ViÖt Nam (tiÕp) I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn 1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc ®Æc ®iÓm vµ ý nghÜa cña hai giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o vµ T©n kiÕn t¹o trong lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thæ tù nhiªn ViÖt Nam. 2. KÜ n¨ng: X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å c¸c n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng chÝnh trong giai ®o¹n cæ kiÕn t¹o vµ t©n kiÕn t¹o ë níc ta. Cã kh¶ n¨ng nhËn xÐt, so s¸nh gi÷a c¸c giai ®o¹n vµ liªn hÖ thùc tÕ t¹i c¸c khu vùc níc ta. KÜ n¨ng b¶n ®å (®äc b¶n ®å §Þa chÊt VN) 3. Th¸i ®é: Nh×n nhËn, xem xÐt lÞch sö ph¸t triÓn cña l·nh thæ tù nhiªn ViÖt Nam cã c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn. II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å §Þa chÊt Kho¸ng s¶n ViÖt Nam. B¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt. III. Träng t©m bµi häc: - C¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o vµ giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Bµi cò: T¹i sao cho r»ng giai ®o¹n tiÒn Cambri lµ giai ®o¹n t¹o nªn nÒn mãng ban ®Çu cña l·nh thæ ViÖt Nam ? X¸c ®Þnh trªn b¶n ®å §Þa chÊt nh÷ng n¬i diÔn ra ho¹t ®éng trong giai ®o¹n TiÒn Cambri ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n 2. Giai do¹n Cæ kiÕn t¹o: H§1: GV hg/d HS t×m hiÓu giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o a. DiÔn ra trong thêi gian kh¸ dµi, tíi 477 triÖu vµ T©n kiÕn t¹o qua viÖc ng/c SGK vµ b¶ng niªn n¨m: biÓu ®Þa chÊt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau - Tõ Cambri ®Õn kÕt thóc kØ Krªta (c¸ch ®©y 65 theo hai nhãm: triÖu n¨m) *Nhãm 1: - Giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o diÔn ra trong nh÷ng ®¹i - Tr¶i qua hai ®¹i Cæ sinh vµ Trung sinh nµo? X¸c ®Þnh c¸c kØ vµ thêi gian diÔn ra hai ®¹i b. Lµ giai ®o¹n cã nhiÒu biÕn ®éng m¹nh mÏ nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn TN níc ta: nµy ? - DiÔn ra trong ®¹i Cæ sinh víi vËn ®éng t¹o nói vµ Hecxini vµ ®¹Þ Trung sinh víi vËn - Nªu c¸c ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n nµy ? T¹i sao Calª®«ni ®éng t¹o nói vµ Kimªri cho r»ng ®©y lµ giai ®o¹n cã nhiÒu biÕn ®éng - Giai ®o¹n In®«xini biÓn tiÕn, lµm cho nhiÒu vïng bÞ nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn tù nhiªn níc ta ? ch×m ngËp díi biÓn trong pha trÇm tÝch vµ ®- H·y nªu sù kh¸c biÖt gi÷a trÇm tÝch biÓn vµ îc n©ng lªn trong c¸c pha c¸c uèn nÕp. trÇm tÝch lôc ®Þa ? KÕt qu¶: - T¹i sao cho r»ng ë vµo cuèi giai ®o¹n cæ kiÕn + §¸ trÇm tÝch ph©n bè ë miÒn B¾c: ®¸ v«i tuæi t¹o vÒ c¬ b¶n ®¹i bé phËn l·nh thæ níc ta hiÖn §ªv«n vµ C¸cbon-Pecmi, ë vïng tròng h×nh nay ®· ®îc h×nh thµnh ? thµnh c¸c má than cã tuæi Trung sinh (Qu¶ng Ninh, Qu¶ng Nam) + H×nh thµnh c¸c ®Þa khèi Thîng nguån s«ng Ch¶y, khèi n©ng ViÖt B¾c, Kon Tum (®¹i Cæ sinh) d·y nói híng TB-§N ë T©y B¾c, BTB; c¸c d·y nói híng vßng cung ë §B vµ NTB + H×nh thµnh c¸c lo¹i kho¸ng s¶n quý: ®ång, s¨t, thiÕc, vµng, b¹c, ®¸ quý cã nguån gèc néi sinh c. Lµ giai ®o¹n líp vá c¶nh quan ®Þa lÝ nhiÖt ®íi ë níc ta ®· rÊt ph¸t triÓn: - Líp vá c¶nh quan ®Þa lÝ nhiÖt ®íi ë níc ta ®· rÊt ph¸t triÓn - §¹i bé phËn l·nh thæ níc ta ®· ®îc h×nh thµnh 4. Giai ®o¹n t©n kiÐn t¹o: a. Lµ giai ®o¹n diÔn ra ng¾n nhÊt trong lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tù nhiªn níc ta: ChØ míi c¸ch ®©y 65 triÖu n¨m. *Nhãm 2: ChÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña chu k× vËn - Giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o diÔn ra trong ®¹i nµo ? b. ®éng t¹o nói Anp¬-Himalaya vµ nh÷ng biÕn X¸c ®Þnh c¸c kØ vµ thêi gian diÔn ra giai ®o¹n ®æi khÝ hËu cã quy m« toµn cÇu: nµy ? T¹i sao giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o cha x¸c - L·nh thæ tr¶i qua thêi k× t¬ng ®èi æn ®Þnh, tiÕp ®Þnh ®îc thêi gian diÔn ra lµ bao l©u ? tôc hoµn thiÖn díi chÕ ®é lôc ®Þa Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 - H·y cho biÕt kÕt qu¶ t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh ngo¹i lùc lªn ®Þa h×nh níc ta ? - ý nghÜa cña giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o ®èi víi thiªn nhiªn ViÖt Nam ? H§2: GV yªu cÇu ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶. Yªu cÇu c¸c HS kh¸c trong nhãm hoÆc nhãm kh¸c bá sung. GV kÕt luËn H§3: GV sö dông b¶n ®å §Þa chÊt Kho¸ng s¶n vµ b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt diÔn thuyÕt vÒ mét sè ho¹t ®éng næi bËt cña hai giai ®o¹n trªn ¶nh hëng ®Õn tù nhiªn níc ta ngµy nay. *Lu ý: Trong qu¸ tr×nh HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò GV cã thÓ yªu cÇu HS lµm râ mét sè vÊn ®Ò cÇn thiÕt cã liªn quan - VËn ®éng t¹o s¬n Anp¬-Himalaya (c¸ch ®©y kho¶ng 23 triÖu n¨m) t¸c ®éng ®Õn níc ta - Thêi k× b¨ng hµ §Ö tø, nhiÒu lÇn biÓn tiÕn-biÓn tho¸i trªn l·nh thæ níc ta, ®Ó l¹i c¸c thÒm biÓn, cån c¸t, ngÊn níc trªn v¸ch ®¸ ven biÓn vµ c¸c ®¶o ven bê c. Lµ giai ®o¹n tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn lµm cho ®Êt níc ta cã diÖn m¹o vµ ®Æc ®iÓm tù nhiªn nh ngµy h«m nay: - Mét sè vïng nói (HLS) ®îc n©ng lªn, ®Þa h×nh ®îc trÎ hãa, c¸c qu¸ tr×nh x©m thùc, båi tô ®îc ®Èy m¹nh, c¸c hÖ thèng s«ng suèi ®· båi ®¾p nªn c¸c ®ång b»ng ch©u thæ; c¸c má kho¸ng s¶n nguån gèc ngo¹i sinh - C¸c ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm ®îc thÓ hiÖn râ 3. Cñng cè, ®¸nh gi¸: - T×m dÉn chøng ®Ó kh¼ng ®Þnh giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o cßn ®ang tiÕp tôc diÔn ra ? - T¹i sao cho r»ng ®Þa h×nh níc ta cã ®Æc ®iÓm lµ nói giµ ®îc trÎ hãa ? 4. Híng dÉn häc ë nhµ: - Xem b¶ng niªn biÓu ®Þa chÊt vµ sö dông ®îc b¶ng: X¸c ®Þnh thêi gian diÔn ra c¸c giai ®äan h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l·nh thá níc ta. - Tr¶ lêi c¸c c©u hæi SGK. - ChuÈn bÞ bµi 6: §Êt níc nhiÒu ®åi nói. Su tÇm tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi míi V. PhÇn bæ sung: Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt: 6 §Æc ®iÓm chung cña tù nhiªn ViÖt Nam Bµi 6: §Êt níc nhiÒu ®åi nói I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn 1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc ®Æc ®iÓm chung cña ®Þa h×nh ViÖt Nam: ®åi nói chiÕm phÇn lín diÖn tÝch ®Êt liÒn cña l·nh thæ, nhng chñ yÕu lµ ®åi nói thÊp. HiÓu ®îc sù ph©n hãa ®Þa h×nh ®åi nói ë VN, ®Æc ®iÓm mçi khu vùc ®Þa h×nh vµ sù kh¸c nhau gi÷a c¸c khu vùc ®åi nói. 2. KÜ n¨ng: §äc vµ khai th¸c kiÕn thøc trong b¶n ®å II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å tù nhiªn, Atlat ViÖt Nam. Mét sè tranh ¶nh liªn quan III. Träng t©m bµi häc: - §Þa h×nh nhiÒu ®åi nói lµ mét ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña tù nhiªn ViÖt Nam. - §Þa h×nh ®åi nói thÊp chݪm u thÕ. - §Þa h×nh nhiÒu ®åi nói ¶nh hëng rÊt lín ®èi víi sù ph¸t triÓn KT-XH. IV. TiÕn tr×nh bµi häc: 1. Bµi cò: T¹i sao cho r»ng giai ®o¹n TiÒn Cambri lµ giai ®o¹n cã nhiÒu biÕn ®éng nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn tù nhiªn níc ta ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n H§1: GV hg/d HS ng/c sgk, h×nh 6 vµ b¶n ®å tù 1. §Æc ®iÓm chung cña ®Þa h×nh: nhiªn VN ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau: a. §Þa h×nh ®åi nói chiÕm phÇn lín diÖn tÝch - Nªu nhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh ViÖt Nam ? nhng chñ yÕu lµ ®åi nói thÊp - §åi nói chiÕm ¾ diÖn tÝch l·nh thæ, ®ång b»ng - C¸c d¹ng ®Þa h×nh chñ yÕu ë níc ta ? chØ chiÕm 1/4 diÖn tÝch - §Þa h×nh nµo chiÕm diÖn tÝch lín nhÊt ? - Híng nghiªng chung cña ®Þa h×nh ? Híng - §ång b»ng vµ ®åi nói thÊp (díi 1000m) chiÕm ®Õn 85%, nói cao trªn 2000m chØ chiÕm 1% chÝnh cña c¸c d·y nói ? - Liªn hÖ bµi 4,5 ®Ó gi¶i thÝch t¹i sao ®Þa h×nh n- b. CÊu tróc ®Þa h×nh níc ta kh¸ ®a d¹ng íc ta cã nhiÒu ®åi nói nhng chñ yÕu lµ ®åi nói - §Þa h×nh ®îc trÎ hãa vµ cã sù ph©n bËc râ rÖt - §é cao ®Þa h×nh thÊp dÇn tõ TB xuèng §N thÊp ? - H·y nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña ®Þa h×nh nhiÖt - Hai híng chÝnh: + TB-§N: H÷u ng¹n s«ng Hång ®Õn B¹ch M· ®íi Èm giã mïa ? *GV gîi ý ®Ó gióp HS tr×nh bµy ®îc vÊn ®Ò nµy. + Vßng cung: Khu §B vµ Nam Trung bé c. §Þa h×nh cña vïng nhiÖt ®íi Èm - LÊy vÝ dô ®Ó chøng minh t¸c ®éng cña con ng- - Vïng ®åi nói bÞ x©m thùc m¹nh t¹o nªn bÒ mÆt bÞ chia c¾t d÷ déi, ®ã lµ c¸c khe r·nh s«ng suèi êi tíi ®Þa h×nh níc ta ? - Båi tô nhanh ë ®ång b»ng h¹ lu s«ng d. §Þa h×nh chÞu t¸c ®éng m¹nh mÏ cña con ngêi _ Ho¹t ®éng kinh tÕ lµm thay ®æi líp phñ thùc vËt, ®Èy nhanh tèc ®é xãi mßn ®Êt… 2. C¸c khu vùc ®Þa h×nh: H§2: GV hg/d HS ng/c sgk, h×nh 6 ®Ó lµm râ - §Þa h×nh nói níc ta tõ b¾c ®Õn nam cã thÓ ph©n a. Khu vùc ®åi nói: - §Þa h×nh nói chia thµnh 4 vïng: §«ng B¾c, T©y chia thµnh mÊy vïng ? - Ph©n chia líp thµnh 4 nhãm, mçi nhãm ng/c B¾c, Trêng S¬n B¾c vµ Trêng S¬n Nam ®Æc ®iÓm mét vïng, sau khi c¸c nhãm t×m hiÓu (kÕt qu¶ ë phÇn phô lôc) xong GV h/d ®¹i diÖn HS tr×nh bµy kÕt hîp víi - §Þa h×nh b¸n b×nh b×nh nguyªn vµ ®åi trung du + Vïng n»m chuyÓn tiÕp gi÷a miÒn nói vµ ®ång b¶n ®å TN VN. - GV y/c HS sö dông b¶n ®å TNVN ®Ó x¸c ®Þnh b»ng vïng b¸n b×nh nguyªn ë níc ta ? T¹i sao ë vïng + Ph©n bè ë r×a phÝa b¾c vµ t©y §B s«ng Hång, Trêng S¬n B¾c vµ trêng S¬n Nam ®Þa h×nh b¸n vïng §«ng Nam Bé; ®ång b»ng ven biÓn miÒn b×nh nguyªn vµ ®åi trung du biÓu hiÖn khong Trung biÓu hiÖn kh«ng râ do bÞ thu hÑp râ ? 3. Cñng cè, ®¸nh gi¸: - Ph©n biÖt vïng nói T©y B¾c vµ vïng nói §«ng B¾c ? - T¹i sao ®Þa h×nh níc ta lµ ®åi nói chiÕm phÇn lín diÖn tÝch nhng chñ yÕu lµ ®åi nói thÊp? 4. Híng dÉn häc ë nhµ: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi trong sgk - ChuÈn bÞ bµi 7: §Êt níc nhiÒu ®åi nói (phÇn tiÕp theo) Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 V.PhÇn bæ sung: Th«ng tin ph¶n håi §«ng B¾c T©y B¾c Trêng S¬n B¾c Trêng S¬n Nam T¶ ng¹n s«ng Gi÷a s«ng Hång Nam s«ng C¶ ®Õn DH NTB vµ §NB «m Ranh giíi Hång vµ s«ng C¶ d·y B¹ch M· lÊy ë phÝa b¾c, ®«ng, §N - 4 c¸nh cung - Cao nhÊt níc - Gåm c¸c d·y nói - Gåm c¸c khèi nói vµ §Æc ®iÓm lín, chôm l¹i ë víi 3 d¶i ®Þa h×nh song song, so le cao nguyªn: khèi Kon Tam §¶o, më ra theo híng TB- theo híng TB-§N Tum vµ khèi nói cùc phÝa b¾c vµ §N, xen kÎ lµ - ThÊp vµ hÑp Nam Trung Bé ®îc ®«ng b¾c. Xen thung lòng s«ng ngang, phÝa ®«ng n©ng cao, ®å sé kÎ lµ c¸c thung +§«ng: d·y HLS ®æ xuèng ®ång - Nghiªng vÒ phÝa lòng s«ng ®å sé b»ng duyªn h¶i ®«ng, sên dèc, chªnh - §Þa h×nh thÊp +T©y: d·y nói BTB, ®Þa h×nh d¹ng vªnh bªn d¶i ®ßng dÇn tõ TB-§N. s«ng M· yªn ngùa, m¹ch b»ng nhá hÑp; phÝa §é cao TB +Gi÷a: c¸c d·y nói cuèi cïng ®am t©y lµ c¸c bÒ mÆt cao kho¶ng 600m nói thÊp, cao ngang s¸t biÓn nguyªn t¬ng ®èi b»ng nguyªn, s¬n (®Ìo H¶i v©n) ph¼ng nguyªn ®¸ v«i  Nói cao chñ yÕu ph©n bè ë biªn giíi ViÖt Trung, Hoµng Liªn S¬n vµ mét sè ë T©y Nguyªn. L·nh thæ níc ta ®îc h×nh thµnh vµo cuèi ®¹i Trung sinh, liªn quan ®Õn c¸c chu k× t¹o nói trong giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o mÆc dï ®îc n©ng lªn trong giai ®o¹n T©n kiÕn t¹o nhng c¬ b¶n chÞu t¸c ®éng m¹ng cña yÕu tè ngo¹i lùc nªn ®Þa h×nh VN chñ yÕu lµ ®åi nói thÊp. Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt: 7 Bµi 7: §Êt níc nhiÒu ®åi nói (tiÕp theo) I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn 1. KiÕn thøc: Hiªñ ®îc ®Æc ®iÓm cña ®Þa h×nh ®ßng b»ng ë níc ta vµ sù kh¸c nhau gi÷a c¸c vïng ®ång b»ng. §¸nh gi¸ ®îc c¸c mÆt thuËn lîi vµ khã kh¨n trong viÖc sö dông ®Êt ë mçi vïng ®ång b»ng. HiÓu ®îc ¶nh hëng cña ®¨cvj ®iÓm tù nhiªn c¸c khu vùc ®åi nói vµ ®ång b»ng ®èi víi ph¸t triÓn KT-XH ë níc ta. 2. KÜ n¨ng: Khai th¸c kiÕn thøc tõ b¶n ®å §Þa lÝ TNVN. Ph©n tÝch mèi quan hÖ cña c¸c yÕu tè tù nhiªn. II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å tù nhiªn, Atlat ViÖt Nam. Mét sè tranh ¶nh liªn quan III. Träng t©m bµi häc: - §Æc ®iÓm ®Þa h×nh ®ång b»ng ch©u thæ; nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña §B s«ng Hång víi §B s«ng Cöu Long. - ¶nh hëng cña thiªn nhiªn khu vùc ®åi nói ®Õn sù ph¸t triÓn KT-XH. - Thiªn nhiªn khu vùc ®ång b»ng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nong nghiÖp, thñy s¶n; n¬i tËp trung CSHT vµ c¸c ho¹t ®éng KT-XH quan träng cña ®Êt níc. IV. TiÕn tr×nh bµi häc: 1. Bµi cò: Ph©n biÖt vïng nói T©y B¾c vµ vïng nói §«ng B¾c ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n H§1: GV y/c HS ph©n biÖt ®ång b»ng ch©u thæ 2. C¸c khu vùc ®Þa h×nh: víi ®ång b»ng ven biÓn ? KÓ tªn c¸c ®ång b»ng a. Khu vùc ®åi nói: ch©u thæ cña níc ta ? (HS x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å) b. Khu vùc ®ång b»ng: H§2: GV hg/d HS ng/c sgk, b¶n ®å TNVN ®Ó - §ång b»ng ch©u thæ: t×m hiÓu c¸c ®ång b»ng ch©u thæ theo nhãm vµ (th«ng tin ph¶n håi ë phÇn phô lôc) hoµn thµnh phiÕu häc tËp *GV gîi ý ®Ó HS hoµn thµnh phiÕu HT; ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c theo dâi, bæ sung vµ GV hÖ thèng l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n (phÇn phô lôc) H§3: GV hg/d HS ng/c sgk, b¶n ®å TNVN ®Ó - §ång b»ng ven biÓn miÒn Trung: t×m hiÓu c¸c ®ång b»ng ven biÓn - Ph©n tÝch nguån gèc h×nh thµnh c¸c ®ång b»ng + Nguån gèc: D¶i ®ång b»ng ven biÓn h×nh thµnh liªn quan chÆt chÏ ®Õn d·y Trêng S¬n vµ ven biÓn ? - Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm chung vµ ®Æc ®iÓm ®Þa vïng biÓn §«ng. ë mét vµi ®ång b»ng t¬ng ®èi më réng sù h×nh thµnh do t¸c ®éng phèi hîp h×nh cña mçi ®ång b»ng ? gi÷a s«ng vµ biÓn, cßn phÇn lín c¸c d¶i ®ång b»ng hÑp ngang ®îc h×nh thµnh tõ ho¹t ®éng cña sãng vµ giã båi tô cån c¸t trªn c¬ së thÒm biÓn cò, ®êng bê biÓn cò hoÆc ch©n d·y Trêng s¬n. H§3: GV hg/d HS ng/c sgk, vËn dông hiÓu biÕt Trong sù h×nh thµnh c¸c ®ång b»ng nµy biÓn thùc tÕ, liªn hÖ ®Þa ph¬ng ®Ó lµm viÖc theo nhãm ®ãng vai trß chñ yÕu -Nh1: ThÕ m¹nh cña khu vùc ®åi nói ? 3. ThÕ m¹nh vµ h¹n chÕ tù nhiªn cña c¸c khu -Nh2: ThÕ m¹nh cña khu vùc §B níc ta ? vùc ®åi nói vµ ®ång b»ng ®èi víi ph¸t triÓn -Nh3: Khã kh¨n cña vïng ®åi nói níc ta ? kinh tÕ – x· héi: -Nh4: Kã kh¨n cña vïng ®ång b»ng ? a. Khu vùc ®åi nói: *GV h/d c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm, - ThÕ m¹nh: GV bæ sung vµ kÕt luËn + Kho¸ng s¶n ®a d¹ng *GV y/c HS gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò: + Rõng vµ ®Êt trång - §Ó ph¸t triÓn KT-XH khu vùc ®åi nói, trong + Nguån thñy n¨ng qu¸ tr×nh khai th¸c thÕ m¹nh cÇn chó träng vÊn + TiÒm n¨ng du lÞch - H¹n chÕ: ®Ò g× ? Gi¶i thÝch t¹i sao ? + §Þa h×nh bÞ chia c¾t g©y khã kh¨n cho giao - Vïng ®åi nói ë ®Þa ph¬ng cã thÕ m¹nh nµo ? th«ng, khai th¸c tµi nguyªn Cã thÓ ph¸t triÓn ®îc nh÷ng ngµnh kinh tÕ nµo ? + Thêng xuyªn x¶y ra c¸c thiªn tai g©y thirtj h¹i vÒ ngêi vµ cña b. Khu vùc ®ång b»ng: - ThÕ m¹nh: sgk - H¹n chÕ: sgk Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 3. Cñng cè, ®¸nh gi¸: - So s¸nh ®Æc ®iÓm hai ®ång b»ng ch©u thæ cña níc ta ? - T¹i sao khi khai th¸c TNTN vïng ®åi nói, tríc tiªn cÇn chó träng b¶o vÖ rõng ? 4. Híng dÉn häc ë nhµ: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi trong sgk. ChuÈn bÞ bµi 8 V.PhÇn bæ sung: PhiÕu häc tËp §Æc ®iÓm §B s«ng Hång §BS Cöu Long Gièng nhau Nguyªn nh©n h×nh thµnh (1) Kh¸c DiÖn tÝch (2) nhau §Þa h×nh (3) §Êt (4) ThuËn lîi vµ khã kh¨n trong sö dông (5) §Æc ®iÓm Gièng nhau 1 Kh¸c 2 3 nhau 4 5 Th«ng tin ph¶n håi §B s«ng Hång §BS Cöu Long §Òu h×nh thµnh trªn vïng sôt lón ë h¹ lu s«ng, cã bê biÓn ph¼ng, vÞnh biÓn n«ng, thÒm lôc ®Þa më réng. §îc båi tô bëi phï sa hÖ thèng s«ng Hång §îc båi tô bëi phï sa hÖ thèng s«ng vµ Th¸i B×nh, ®· ®îc khai ph¸ tõ l©u cöu Long, nhng khai th¸c muén 15.000 km2 4.000.000 km2 Cao ë r×a phÝa t©y vµ phÝa t©y b¾c, thÊp dÇn §Þa h×nh thÊp vµ b»ng ph¼ng; kh«ng ra biÓn; cã ®ª ng¨n lò cã ®ª ng¨n lò Vïng trong ®ª kh«ng ®îc båi ®¾p phï sa §Êt phï sa ngät ven s«ng, ®Êt phÌn thêng xuyªn nªn kÐm mµu mì mÆn diÖn tÝch lín Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt: 8 Bµi 8: thiªn nhiªn chÞu ¶nh hëng s©u s¾c cña biÓn I. Môc tiªu cña bµi häc: Sau bµi häc, HS cÇn 1. KiÕn thøc: BiÕt ®îc mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÌ BiÓn §«ng. Ph©n tÝch ®îc ¶nh hëng cña BiÓn §«ng ®èi víi thiªn nhiªn ViÖt Nam thÓ hiÖn ë c¸c ®Æc ®iÓm khÝ hËu, ®Þa h×nh, c¶nh quan, c¸c hÖ sinh th¸i ven biÓn, tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ c¸c thiªn tai. 2. KÜ n¨ng: §äc b¶n ®å, nhËn biÕt c¸c ®êng ®¼ng s©u, ph¹m vi thÒm lôc ®Þa, dßng h¶i lu, c¸c d¹ng ®Þa h×nh bê biÓn, mèi quan hÖ gi÷a ®Þa h×nh ven biÓn vµ ®Êt liÒn. Liªn hÖ thùc tÕ ®Þa ph¬ng vÒ ¶nh hëng cña biÓn ®èi víi khÝ hËu, ®Þa h×nh ven biÓn, sinh vËt. II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å tù nhiªn ViÖt Nam, Atlat ViÖt Nam. Mét sè tranh ¶nh vÒ phong c¶nh ®Êt níc vïng ven biÓn. III. Träng t©m bµi häc: - §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña BiÓn §«ng ¶nh hëng ®Õn thiªn nhiªn ViÖt Nam. - Mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a ®Þa h×nh ven biÓn, ®êng bê biÓn vµ vïng thÒm lôc ®Þa. - ¶nh hëng cña biÓn §«ng thÓ hiÖn râ nhÊt vµ trùc tiÕp nhÊt ®Õn khÝ hËu, c¶nh quan rõng vµ sù t¹o thµnh c¸c d¹ng ®Þa h×nh ven biÓn. TN biÓn §«ng vµ thiªn tai ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn sù ph¸t triÓn KTXH níc ta. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. Bµi cò: ViÖc sö dông ®Êt vµ rõng kh«ng hîp lÝ ë miÒn ®åi nói ViÖt Nam ®· g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ g× ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n H§1: GV gióp HS nh¾c l¹i nh÷ng bé phËn thuéc 1. Kh¸i qu¸t BiÓn §«ng: vïng biÓn níc ta – x¸c ®Þnh ph¹m vi cña BiÓn §Æc ®iÓm: sgk §«ng vµ vïng biÓn §«ng thuéc níc ta) ? Hg/d HS ng/c sgk, b¶n ®å ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: - Nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt cña BiÓn §«ng ? - Quan s¸t H8.1 nhËn xÐt híng ch¶y cña dßng biÓn theo mïa vµ gi¶i thÝch ? * Mïa §«ng dßng l¹nh ch¶y tõ B¾c - Nam, do chÞu ¶nh hëng cña giã mïa mïa §«ng. Mïa H¹ dßng nãng ch¶y tõ Nam lªn B¾c, do chÞu ¶nh hëng cña giã mïa mïa H¹. H§2: GV hg/d HS ng/c sgk vµ b¶n ®å, liªn hÖ 2. ¶nh hëng cña biÓn §«ng ®èi víi thiªn thùc tÕ ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò theo 4 nhãm (s¬ ®å nhiªn ViÖt Nam; ë phÇn phô lôc) a. KhÝ hËu -Nh1: KhÝ hËu b. §Þa h×nh vµ c¸c hÖ sinh th¸i vïng ven biÓn -Nh2: §Þa h×nh vµ c¸c hÖ sinh th¸i vïng ven c. Tµi nguyªn thiªn nhiªn vïng biÓn biÓn d. Thiªn tai -Nh3: Tµi nguyªn thiªn nhiªn vïng biÓn (th«ng tin ph¶n håi ë phÇn phô lôc) -Nh4: Thiªn tai 3. Cñng cè, ®¸nh gi¸: - Vai trß cña BiÓn §«ng ®èi víi khÝ hËu Qu¶ng B×nh ? Chóng ta ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p nµo ®Ó h¹n chÕ nh÷ng thiªn tai do biÓn §«ng g©y ra ? - V× sao vïng biÓn Nam Trung bé thuËn lîi nhÊt cho nghÒ lµm muèi ? 4. Híng dÉn häc ë nhµ: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi trong SGK.ChuÈn bÞ bµi 7 V. PhÇn bæ sung: PhiÕuKhÝ hächËu tËp §Þa ¶nh h×nhhëng vµ cña biÓn §«ng TNTN Thiªn tai ®èi víi thiªn nhiªn ViÖt Nam HÖ ST ven biÓn vïng biÓn Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 Th«ng tin ph¶n hßi KhÝ hËu Mang nhiÒu ®Æc tÝnh h¶i d¬ng: l îng ma vµ ®é Èm lín; bít l¹nh trong mïa ®ong, bít nãng trong mïa h¹ ¶nh hëng cña biÓn §«ng ®èi víi thiªn nhiªn ViÖt Nam §Þa h×nh vµ HÖ ST ven biÓn - §Þa h×nh ven biÓn rÊt ®a d¹ng - HST vïng ven biÓn rÊt ®a ®¹n vµ giµu cã: rõng ngËp mÆn mÆn TNTN vïng biÓn - Giµu kho¸ng s¶n: dÇu khÝ tr÷ lîng lín, muèi, titan… - H¶i s¶n: t«m, c¸, mùc… Thiªn tai - B·o kÌm theo sãng lín, g©y lò lôt ven bê - S¹t lë bê biÓn - C¸t bay, c¸t ch¶y lÊn chiÕm ®ång ruéng *GV: y/c HS gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò - T¹i sao khÝ hËu níc ta mang tÝnh h¶i d¬ng ? - T¹i sao BiÓn §«ng l¹i cã ¶nh hëng lín ®Õn hÖ sinh th¸i rõng ven biÓn ? - T¹i sao ven biÓn Nam Trung Bé l¹i cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho nghÒ lµm muèi ? TiÕt: 9 Bµi 9: thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa I. Môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: HiÓu ®îc c¸c biÓu hiÖn cña khÝ hËu nhiÖt Èm giã mïa ë níc ta. HiÓu ®îc sù kh¸c nhau vÒ khÝ hËu gi÷a c¸c khu vùc. 2. KÜ n¨ng: §äc c¸c biÓu ®å khÝ hËu, lîc ®å Giã mïa mïa ®«ng vµ Giã mïa mïa h¹ ë §«ng Nam ¸. Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c nh©n tè h×nh thµnh vµ ph©n hãa khÝ hËu. II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å tù nhiªn, khÝ hËu, Atlat ViÖt Nam. B¶n ®å TN Ch©u ¸. III. Träng t©m bµi häc: - TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa lµ ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña thiªn nhiªn VN - TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa cña TNViÖt Nam thÓ hiÖn tríc hÕt ë thµnh phÇn khÝ hËu. - BiÓu hiÖn cña khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa: nÒn nhiÖt cao, lîng ma, Èm lín vµ ho¹t ®éng cña giã mïa t¹o nªn sù ph©n hãa mïa cña khÝ hËu. IV. TiÕn tr×nh bµi häc: 1. Bµi cò: T¹i sao cho r»ng biÓn §«ng chi phèi ®Õn tù nhiªn vµ KT-XH níc ta ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n H§1: GV Hg/d HS ng/c sgk, b¶n ®å tù nhiªn VN, 1. KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa: lµm viÖc theo nhãm ®Ó hoµn thµnh phiÕu häc tËp a. TÝnh chÊt nhiÖt ®íi: - BiÓu hiÖn: -Nh1: T×m hiÓu tÝnh chÊt nhiÖt ®íi Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 -Nh2: T×m hiÓu t/c Èm -Nh3: T×m hiÓu giã mïa mïa ®«ng th«ng qua viÖc ng/c h×nh 9.1 -Nh4: T×m hiÓu giã mïa mïa hai th«ng qua viÖc ng/c h×nh 9.2 *GV h/d c«ng viÖc cña nhãm 3,4; quan s¸t lîc ®å ®Ó nhËn xÐt: - Ho¹t ®éng cña giã tÝn phong ë níc ta ? - VÞ trÝ cña c¸c khu ¸p cao, ¸p thÊp trong mïa ®«ng, mïa h¹ ? Gi¶i thÝch nguyªn nh©n h×nh thµh c¸c khu ¸p ? Cho biÕt:nhËn xÐt vÒ n¬i xuÊt ph¸t cña c¸c khèi khÝ, híng ®i vµ ®Æc ® iÓm cña chóng ? - Ph¹m vi ¶nh hëng cña giã mïa trªn l·nh thæ níc ta ? HÖ qu¶ cña giã mïa ®èi víi khÝ hËu níc ta ? Gi¶i thÝch t¹i sao giã mïa mïa ®«ng chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn miÒn B¾c trong khi ®ã giã mïa mïa h¹ l¹i ¶nh hëng lªn c¶ níc ? Trong thêi gian mïa ®«ng khu vùc MTrung cã ma lín gi¶i thÝch v× sao ? H§2: GV h/d HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, khai th¸c kªnh h×nh ®Ó t×m ra kiÕn thøc c¬ b¶n. H§3: GV y/c c¸c nhãm lÇn lît tr×nh bµy kÕt qu¶ ®· th¶o luËn kÕt hîp víi kªnh h×nh, c¸c nhãm kh¸c theo dâi ®Ó gãp ý, bæ sung. GV kÕt luËn tõng vÊn ®Ò chÝnh. *GÝo mïa mïa §«ng chØ ¶nh hëng ®Õn phÝa B¾c 160B, ranh giíi lµ d·y nói B¹ch M·. Trong khi ë MN phÝa B¾c vµ §BSHång nhiÖt ®é trong c¸c th¸ng M§ thÊp díi 200 C th× c¸c tØnh phÝa Nam nhiÖt ®é cao trªn 250 C. *MiÒn Trung chÞu ¶nh hëng cña tÝn phong (§B) vµ vai trß cña d¶y Trêng S¬n. + NhiÖt ®é cao quanh n¨m (TB: trªn 200C). Tæng lîng nhiÖt lín. Sè giê n¾ng cao. + Cµng vµo Nam nhiÖt ®é cµng t¨ng. - Nguyªn nh©n: Níc ta n»m hoµn toµn trong vïng néi chÝ tuyÕn nªn hµng n¨m níc ta nhËn ®îc lîng bøc x¹ lín. b. Lîng ma, ®é Èm lín: - BiÓu hiÖn: + Lîng ma TB n¨m: 1500mm – 2000mm + §é Èm kh«ng khÝ cao: trªn 80%, c©n b»ng Èm lu«n d¬ng - Nguyªn nh©n: Vai trß cña BiÓn §«ng ®· lµm biÕn tÝnh c¸c khèi khÝ (t¨ng cêng Èm) c. Giã mïa: * Giã tÝn phong: Ho¹t ®éng quanh n¨m theo híng §B trªn l·nh thæ níc ta, tuy nhiªn do níc ta chÞu ¶nh hëng s©u s¾c cña giã mïa ch©u ¸ nªn ë khu vùc nµo giã mïa ho¹t ®éng m¹nh th× giã tÝn phong bÞ suy yÕu; hay nãi ®óng h¬n lµ giã tÝn phong ho¹t ®éng xen kÏ giã mïa vµ chØ m¹nh lªn râ rÖt vµo c¸c thêi k× chuyÓn tiÕp gi÷a 2 mïa giã. - Giã mïa mïa ®«ng: - Giã mïa mïa h¹: (Th«ng tin ph¶n håi ë phÇn phô lôc) *Nguyªn nh©n: do sù chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a lôc ®Þa vµ ®¹i d¬ng, gi÷a NCB víi NCN theo hai mïa tr¸i ngîc nhau; v× thÕ níc ta n»m trong khu vùc giao tranh cña c¸c khèi khÝ ho¹t ®éng theo mïa 3. Cñng cè, ®¸nh gi¸: - C¬ chÕ giã mïa t¸c ®éng lªn l·nh thæ níc ta nh thÕ nµo ? - T¹i sao cho r»ng níc ta cã kh¶ n¨ng ®Ó s¶n xuÊt mét nÒn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi víi c¬ cÊu ®a d¹ng ? 4. Híng dÉn häc ë nhµ: - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi trong sgk, lµm bµi tËp sè 3 (phÇn bµi tËp) - ChuÈn bÞ bµi 10. Su tÇm mét sè tranh ¶nh cã liªn quan ®Õn bµi häc. V. PhÇn bæ sung: PhiÕu häc tËp KhÝ hËu BiÓu hiÖn Nguyªn nh©n TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Lîng ma, ®é Èm Giã mïa Th«ng tin ph¶n håi Giã mïa GMM§ Híng giã §«ng B¾c T©y Nam GMMH Nam §«ng Nam Nguån gèc AC Xibir Ph¹m vi ho¹t ®éng MB¾c Nöa ®Çu: AC ¢§D (TBg) Nöa sau: AC cËn chÝ tuyÕn NBC (Em) Nam Bé T©y Nguyªn C¶ níc Thêi gian ho¹t ®éng XI - IV V-VII VII-X TÝnh chÊt L¹nh kh« L¹nh Èm Nãng Èm Nãng Èm HÖ qu¶ Mïa ®«ng ë MB¾c Ma ë NB, TN, kh« nãng ë BTB Ma cho c¶ níc Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 - GMM§: N÷a ®Çu M§ NPc ®i vµo l·nh thæ VN theo híng §B tõ ¸p cao Xibir qua Trung Hoa. Nöa sau M§ do ¶nh hëng cña h¹ ¸p Alªut nªn GMM§ cã ®i qua biÓn nªn mang theo Èm g©y ma nhá ë MB. - GMMH: N÷a ®Çu MH TBg vµo VN theo híng TN, g©y ma cho TN, NB nhng g©y F¬n ë DH MT. N÷a sau MH Em ho¹t ®éng trªn diÖn réng vît qua X§ ®æi híng tõ §N sang TN g©y ma cho TN vµ NB; khi dÞch chuyÓ trªn biÓn §«ng bÞ ®æi híng theo híng §N vµo BB g©y ma trªn toµn l·nh thæ. Gi¸o ¸n §Þa lÝ 12 – N¨m häc 2008 - 2009 TiÕt 10 Bµi 10: thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa (tiÕp) I. Môc tiªu cña bµi häc : Sau bµi häc, HS cÇn 1. KiÕn thøc: HiÓu ®îc t¸c ®éng cña khÝ hËu nhiÖt Èm giã mïa ®Õn c¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c vµ c¶nh quan thiªn nhiªn. BiÕt ®îc biÓu hiÖn cña ®Æc ®iÓm nhiÖt ®íi Èm giã mïa trong c¸c thµnh phÇn tù nhiªn: ®Þa h×nh, thñy v¨n, thæ nhìng vµ hÖ sinh th¸i rõng. HiÓu ®îc ¶nh hëng cña thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa ®Õn c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. 2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn tù nhiªn t¹o nªn tÝnh thèng nhÊt cña thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa. Khai th¸c kiÕn thøc tõ b¶n ®å §Þa lÝ Tù nhiªn vµ Atlat VN II. ThiÕt bÞ d¹y häc: B¶n ®å Tù nhiªn, Atlat ViÖt Nam. Mét sè h×nh ¶nh liªn quan. III. Träng t©m bµi häc: - Nh÷ng biÓu hiÖn cña thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm gioa mïa qua c¸c thµnh phÇn tù nhiªn: ®Þa h×nh, thñy v¨n, thæ nhìng vµ hÖ sinh th¸i rõng - ¶nh hëng cña thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa ®Õn c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng : c¸c mÆt thuËn lîi vµ khã kh¨n, nhÊt lµ ®èi víi n«ng nghiÖp. IV. TiÕn tr×nh bµi häc: 1. Bµi cò: Tr×nh bµy c¬ chÕ giã mïa mïa ®«ng, ¶nh hëng cña nã ®Õn khÝ hËu níc ta ? 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña ThÇy vµ Trß KiÕn thøc c¬ b¶n H§1: GV Hg/d HS ng/c sgk, kÕt hîp b¶n ®å tù 2. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c: nhiªn VN, Atl¸t VN g¾n víi hiÓu biÕt thùc tÕ, a. §Þa h×nh: lµm viÖc theo nhãm ®Ó hoµn thµnh phiÕu häc tËp - X©m thùc m¹nh ë miÒn ®åi nói: (phÇn phô lôc) + Vïng ®åi nói bÞ c¾t xÎ, bµo mßn, t¹o nªn c¸c -Nh1: PhÇn ®Þa h×nh hÎm vùc, sên dèc, hiÖn tîng ®Êt trît, ®¸ lë t¹o -Nh2: PhÇn s«ng ngßi thµnh c¸c nãn phãng vËt; hang ®éng trong c¸c -Nh3: PhÇn thæ nhìng khèi nói ®¸ v«i (®Þa h×nh Cacxt¬); c¸c bËc thÒm -Nh4: PhÇn sinh vËt phï sa cæ bÞ chia c¾t thµnh c¸c ®åi thÊp xen *GV y/c c¸c nhãm tr×nh bµy, gãp ý bæ sung, GV thung lñng réng kÕt luËn. + TÝnh chÊt ph©n hãa mïa cña khÝ hËu VN trªn H§2: GV h/d HS ng/c sgk, sö dông tranh ¶nh vÒ nÒn nhiÖt cao lµm cho qu¸ tr×nh x©m thùc c¬ giíi c¶nh quan miÒn ®åi nói VN yªu cÇu HS: diÔn ra m¹nh mÏ ë miÒn ®åi nói. - NhËn xÐt c¶nh quan ®Þa h×nh miÒn ®åi nói níc ta ? V× sao ®åi nói níc ta bÞ x©m thùc m¹nh ? - KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa ®· t¸c ®éng lªn ®Þa h×nh níc ta nh thÕ nµo ? - H·y nªu c¸c mÆt t¸c ®éng cña dßng ch¶y trªn - Båi tô nhanh ë ®ång b»ng h¹ lu: + Sù më mang c¸c ®ång b»ng ë h¹ lu s«ng: §B sên dèc ®Þa h×nh ®åi nói VN ? *KÕt luËn: KhÝ hËu tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh ch©u thæ s«ng Hång vµ s«ng Cöu Long hµng c¬ häc, vËt lÝ, hãa häc, sinh häc lµm biÕn ®æi ®Þa n¨m lÊn ra biÓn tõ vµi chôc ®Õn vµi tr¨m mÐt. h×nh ViÖt Nam. §Þa h×nh VN tiªu biÓu cho + Qu¸ tr×nh x©m thùc m¹nh ®· röa tr«i bÒ mÆt quang c¶nh ®Þa h×nh cña vïng nhiÖt ®íi Èm giã ®Þa h×nh, t¹o nªn dßng ch¶y r¾n gãp phÇn t¹o nªn ®ång b»ng. mïa. - Vïng ®Þa h×nh nµo ë níc ta phæ biÕn hiÖn tîng b. S«ng ngßi: ®Êt trît, ®¸ lë ? Vïng ®Þa h×nh nµo phæ biÕn hiÖn - M¹ng líi s«ng ngßi dµy ®Æc tîng ®Êt bÞ xãi mßn tr¬ sái ®¸ ? V× sao ? §Ó h¹n - S«ng ngßi nhiÒu níc, giµu phï sa chÕ qu¸ tr×nh xãi mßn ®Êt ë miÒn®åi nói cÇn - Thñy chÕ theo mïa *S«ng ngßi lµ hÖ qu¶ cña khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm ph¶i lµm g× ? - HÖ qu¶ cña cña qu¸ tr×nh x©m thùc ®Þa h×nh ë ch¶y trªn nÒn ®Þa h×nh x©m thùc c. §Êt: miÒn ®åi nói níc ta ? *GV hg/d HS sö dông b¶n ®å TN VN kÓ tªn c¸c - Qu¸ tr×nh feralit lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt chñ yÕu ë ViÖt Nam con s«ng lín tõ B¾c vµo Nam ? - Dùa vµo b¶n ®å ®Ó nhËn xÐt m¹ng líi s«ng - §Êt dÔ bÞ suy tho¸i ngßi níc ta ? Ph¹m vi lu vùc, híng ch¶y cña d. Sinh vËt: - Rõng: s«ng ? - Víi ®Æc ®iÓm nµy g©y khã kh¨n g× cho níc ta ? + Nguyªn sinh: rõng nhiÖt ®íi Èm l¸ réng thêng