Tài liệu Giáo án địa lý 10 cơ bản

Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan PhÇn mét : ®Þa lý tù nhiªn GV: Ch¬ng 1: b¶n ®å Lª TiÕt 1- Bµi 1: C¸c phÐp chiÕu h×nh b¶n ®å I . Môc tiªu: Qua bµi nµy häc sinh cÇn: - HiÓu ®îc v× sao cã c¸c phÐp chiÕu h×nh b¶n ®å. HiÓu ®îc mét sè phÐp chiÕu h×nh b¶n ®å c¬ b¶n. - Ph©n biÖt ®îc mét sè líi kinh vÜ tuyÕn kh¸c nhaucña b¶n ®å, tõ ®ã biÕt ®îc nã thuéc phÐp chiÕu h×nh nµo. - Th«ng qua phÐp chiÕu dù ®o¸n ®îc khu vùc nµo lµ khu vùc t¬ng ®èi chÝnh x¸c, khu vùc nµo kÐm chÝnh x¸c h¬n trªn b¶n ®å. II . ThiÕt bÞ. - B¶n ®å thÕ giíi, B¶n ®å vïng B¾c Cùc, B¶n ®å Ch©u ¢u, B¶n ®å Ch©u ¸. - Qu¶ §Þa cÇu. III/ TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. æn ®Þnh líp: ( 5 phót ) 2. Më bµi Yªu cÇu häc sinh quan s¸t vµ nhËn xÐt vÒ sù kh¸c nhau cña hÖ thèng kinh vÜ tuyÕn thÓ hiÖn trªn c¸c b¶n ®å kh¸c nhau. Gi¶i thÝch nguyªn nh©n cña sù kh¸c nhau ®ã? Ho¹t ®éng cña GV vµ HS H§ 1: C¸ nh©n: Bíc 1: Yªu cÇu häc sinh quan s¸t c¸c b¶n ®å vµ ph¸t biÓu kh¸i niÖm b¶n ®å lµ g×? Bíc 2: Cho häc sinh quan s¸t Qu¶ ®Þa cÇu vµ b¶n ®å thÕ giíi , Cho biÕt c¸ch thøc chuyÓn hÖ thèng kinh , vÜ tuyÕn trªn Qu¶ ®Þa cÇu lªn mÆt ph¼ng ? Bíc 3: Cho häc sinh quan s¸t l¹i ba b¶n ®å trªn : - T¹i sao hÖ thèng kinh, vÜ tuyÕn trªn ba b¶n ®å cã sù kh¸c nhau ? - T¹i sao ph¶i dïng c¸c phÐp chiÕu b¶n ®å kh¸c nhau ? Néi dung chÝnh I/ Kh¸i niÖm phÐp chiÕu h×nh b¶n ®å. - Lµ c¸ch thøc biÓu diÔn bÒ mÆt cong cña tr¸i ®Êt lªn mÆt ph¼ng , ®Ó mét ®iÔm trªn mÆt cong t¬ng øng víi mét ®iÔm trªn mÆt ph¼ng. H§ 2: C¸ nh©n. * GV sö dông tÊm b×a thay mÆt chiÕu. Gi÷ nguyªn tÊm b×a lµ mÆt ph¼ng , hoÆc cuén l¹i thµnh h×nh trô, h×nh nãn vµ lÇn l- II/ C¸c phÐp chiÕu h×nh b¶n ®å c¬ b¶n. ît tiÕp xóc lªn Qu¶ ®Þa cÇu. * Gv yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh 1.1 Sgk vµ cho biÕt c¸c phÐp chiÕu c¬ b¶n. 1 Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: H§ 3: Nhãm . * GV chia líp thµnh 6 nhãm ( 2 nhãm cïng nghiªn cøu mét phÐp chiÕu ) - Nhãm 1,2 : H×nh 1.3 a vµ 1.3 b - Nhãm 3,4 : H×nh 1.4 a vµ 1.4 b - Nhãm 5,6 : H×nh 1.5 a vµ 1.5 b víi c¸c néi dung sau : + Kh¸i niÖm . + VÞ trÝ tiÕp xóc . + PhÐp chiÕu ®øng : §Æc ®iÔm líi kinh, vÜ tuyÕn ; sù chÝnh x¸c trªn b¶n ®å ; dïng ®Ó vÏ khu vùc nµo trªn tr¸i ®Êt . * GV gäi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy trªn b¶ng. * GV chuÈn kiÕn thøc. 2 1/ PhÐp chiÕu ph¬ng vÞ. - Lµ ph¬ng ph¸p thÓ hiÖn m¹ng líi kinh vÜ tuyÕn trªn qu¶ ®Þa cÇu lªn mÆt chiÕu lµ mÆt ph¼ng. - Tuú theo vÞ trÝ tiÕp xóc, cã c¸c phÐp chiÕu kh¸c nhau : + PhÐp chiÕu ph¬ng vÞ ®øng. + PhÐp chiÕu ph¬ng vÞ ngang . + PhÐp chiÕu ph¬ng vÞ nghiªng. * PhÐp chiÕu ph¬ng vÞ ®øng . . MÆt tiÕp xóc víi qu¶ ®Þa cÇu lµ ë cùc . KT lµ nh÷ng ®o¹n th¼ng ®ång quy ë cùc. . VT lµ nh÷ng vßng trßn ®ång t©m ë cùc. . Nh÷ng khu vùc gÇn cùc t¬ng ®èi chÝnh x¸c . . Dïng ®Ó vÏ khu vùc xung quanh cùc. 2/ PhÐp chiÕu h×nh nãn . - Lµ ph¬ng ph¸p thÓ hiÖn m¹ng líi kinh vÜ tuyªn trªn qu¶ ®Þa cÇu lªn mÆt chiÕu h×nh nãn . - Tuú theo vÞ trÝ tiÕp xóc cña h×nh nãn víi qña ®Þa cÇu , cã c¸c phÐp chiÕu kh¸c nhau: + PhÐp chiÕu h×nh nãn ®øng. + PhÐp chiÕu h×nh nãn ngang. + PhÐp chiÕu h×nh nãn nghiªng. * PhÐp chiÕu h×nh nãn ®øng. . H×nh nãn tiÕp xóc víi qu¶ ®Þa cÇu lµ mét vßng kinh tuyÕn. Lª Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: Lª . KT lµ nh÷ng ®o¹n th¼ng ®ång quy ë ®Ønh h×nh nãn . . VT lµ nh÷ng cung trßn ®ång t©m ë ®Ønh h×nh nãn. . Khu vùc t¬ng ®èi chÝnh x¸c lµ c¸c VT tiÕp xóc . . Dïng ®Ó vÏ c¸c khu vùc ë vÜ ®é trung b×nh . 3/ PhÐp chiÕu h×nh trô . - Lµ ph¬ng ph¸p thÓ hiÖn m¹ng líi kinh vÜ trªn qu¶ ®Þa cÇu lªn mÆt chiÕu lµ h×nh trô. - C¸c phÐp chiÕu h×nh trô : + PhÐp chiÕu h×nh trô ®øng . + PhÐp chiÕu h×nh trô ngang . + PhÐp chiÕu h×nh trô nghiªng . * PhÐp chiÕu h×nh trô ®øng . . H×nh trô tiÕp xóc víi qu¶ ®Þa cÇu theo vßng xÝch ®¹o. . KT,VT lµ nh÷ng ®êng th¼ng song song vµ th¼ng gãc nhau . . Khu vùc t¬ng ®èi chÝnh x¸c lµ ë xÝch ®¹o . . Dïng ®Ó vÏ khu vùc gÇn xÝch ®¹o. IV / §¸nh gi¸. ( 5 phót ) §iÒn néi dung thÝch hîp vµo b¶ng. PhÐp chiÕu h×nh ThÓ hiÖn trªn b¶n ®å b¶n ®å C¸c kinh C¸c vÜ KV t¬ng ®èi chÝnh tuyÕn tuyÕn x¸c 1. Ph¬ng vÞ ®øng. 2. H×nh nãn ®øng. 3. H×nh trô ®øng, KV kÐm chÝnh x¸c V/ Ho¹t ®éng tiÕp nèi.( 2 phót) - DÆn dß TiÕt 2- Bµi 2. mét sè ph¬ng ph¸p biÓu hiÖn c¸c ®èi tîng ®Þa lý trªn b¶n ®å. I/ Môc tiªu . Sau bµi nµy häc sinh cÇn : - HiÓu ®îc mçi mét ph¬ng ph¸p ®Òu cã thÓ biÓu hiÖn ®îc mét sè ®èi tîng nhÊt ®Þnh trªn b¶n ®å vµ tõng ®Æc ®iiÓm cña ®èi tîng ®Òu ®îc thÓ hiÖn ë tõng ph¬ng ph¸p . - HiÓu râ ®îc hÖ thèng ký hiÖu dïng ®Ó thÓ hiÖn c¸c ®èi tîng . 3 GV: Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan Lª - NhËn thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña viÖc t×m hiÓu b¶ng chó gi¶i . II/ ThiÕt bÞ . - B¶n ®å khung ViÖt Nam . - B¶n ®å tù nhiªn ViÖt Nam . - B¶n ®å Kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam . III/ Ho¹t ®éng d¹y häc. 1- æn ®Þnh líp, kiÔm tra bµi cñ .( 5 phót ) ? So s¸nh ®Æc ®iÔm m¹ng líi kinh vÜ tuyÕn phÐp chiÕu h×nh nãn ®øng vµ phÕp chiÕu h×nh trô ®øng. 2 - Bµi míi . GV giíi thiÖu B¶n ®å khung ViÖt Nam, sau ®ã giíi thiÖu mét sè b¶n ®å víi néi dung kh¸c nhau vµ yªu cÇu HS cho biÕt b»ng c¸ch nµo ta biÓu hiÖn ®îc ¸c néi dung b¶n ®å? Ho¹t ®éng GV vµ HS Ho¹t ®éng: Nhãm * GV cho Hs quan s¸t c¸c b¶n ®å , cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c ®èi tîng thÓ hiÖn trªn bÈn ®å? ( §a d¹ng nªn ph¶i cã pp biÓu hiÖn) - §Ó thÓ hiÖn c¸c ®èi tîng ®Þa lý trªn b¶n ®å cÇn cã nh÷ng pp nµo? Néi dung chÝnh 1.Ph¬ng ph¸p ký hiÖu . 2.Ph¬ng ph¸p ký hiÖu ®êng chuyÓn ®éng. 3.Ph¬ng ph¸p chÊm ®iÔm . 4. Ph¬ng ph¸p b¶n ®å- biÓu ®å . * GV chia líp thµnh 4 nhãm, mçi nhãm n/c 1 pp biÓu hiÖn. + §èi tîng biÓu hiÖn. + Kh¶ n¨ng biÓu hiÖn. Nhãm 1: Nghiªn cøu h×nh 2.1 vµ h×nh 2.2 hoÆc b¶n ®å c«ng nghiÖp. Nhãm 2: Nghiªn cøu h×nh 2.3 hoÆc b¶n ®å khÝ hËu. Nhãm 3: Nghiªn cøu h×nh 2.4 . Nhãm 4: Nghiªn cøu h×nh 2.5 hoÆc b¶n ®å n«ng nghiÖp. * GV gäi ®¹i diÖn nhãm lªn b¶ng tr×nh bµy. * Gv chuÈn kiÕn thøc. C¸c ph¬ng ph¸p. 1/ PP ký hiÖu. 2/ Ph¬ng ph¸p ký §èi tîng biÓu hiÖn Kh¶ n¨ng biÓu hiÖn - BiÓu hiÖn c¸c ®èi tîng ph©n bè theo ®iÔm cô thÓ. Nh÷ng ký hiÖu ®îc ®Æt chÝnh x¸c vµo vÞ trÝ ph©n bè cña ®èi tîng trªn b¶n ®å. _ C¸c d¹ng ký hiÖu : Ký hiÖu h×nh häc. Ký hiÖu ch÷. Ký hiÖu tîng h×nh. - BiÓu hiÖn sù di chuyÓn cña c¸c ®èi tîng, hiÖn tîng tù nhiªn vµ kinh tÕ- x· - VÞ trÝ ph©n bè cña ®èi tîng. - Sè lîng cña ®èi tîng. - ChÊt lîng cña ®èi tîng. 4 - Híng di chuyÓn. - Khèi lîng ®èi tîng di Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan hiÖu ®êng chuyÓn ®éng. 3/ Ph¬ng ph¸p chÊm ®iÔm. 4/ Ph¬ng ph¸p b¶n ®å- biÓu ®å. héi. GV: Lª chuyÓn. - ChÊt lîng ®t di chuyÓn. - Sù ph©n bè. - Sè lîng... - BiÓu hiÖn c¸c ®èi tîng ph©n bè kh«ng ®Òu b»ng nh÷ng ®iÔm chÊm cã gi¸ trÞ nh nhau. - BiÓu hiÖn c¸c ®èi tîng ph©n bè trong - Sè lîng... nh÷ng ®¬n vÞ ph©n chia l·nh thæ b»ng c¸c - ChÊt lîng... biÓu ®å ®Æt trong ®¬n vÞ l·nh thæ ®ã. - C¬ cÊu.. - GV gäi häc sinh trong nhãm tr¶ lêi bæ sung c¸c c©u hái sau: * Dùa vµo h×nh 2.2 h·y c/m pp ký hiÖu kh«ng nh÷ng chØ nªu ®îc tªn, vÞ trÝ mµ cßn thÓ hiÖn c¶ CL ®t ®ã trªn b¶n ®å? * Quan s¸t h×nh 2.3 : p ký hiÖu ®êng chuyÓn ®éng biÓu hiÖn ®îc nh÷ng ®Æc ®iÔm nµo cña giã, b·o trªn bÈn ®å? * Dùa vµo h×nh 2.4 cho biÕt d©n c tËp trung ®«ng ®óc, tha thít ë ®©u? Mçi ®iÔm chÊm trªn b¶n ®å t¬ng øng víi bao nhiªu ngêi? * Dùa vµo h×nh 2.5 biÕt ®îc ®iÒu g× qua pp b¶n ®å- biÓu ®å? * Ngoµi nh÷ng pp trªn cßn ph¬ng ph¸p nµo nöa? IV/ §¸nh gi¸.(5 phót) Treo mét b¶n ®å bÊt kú cho häc sinh lªn x® c¸c pp biÓu hiÖn. V/ Ho¹t ®éng tiÕp nèi.( 3 phót ) -DÆn dß. - Lµm BT2 Sgk Ngµy Ngµy 04/09/2007 KÝ duyÖt Tæ trëng CM KÝ duyÖt Tæ trëng CM NguyÔn Thanh Phong TiÕt 3 - bµi 3 Sö dông b¶n ®å trong häc tËp vµ ®êi sèng. I/ Môc tiªu. Sau bµi nµy häc sinh cÇn: - Tr×nh bµy ®îc sù cÇn thiÕt cña b¶n ®å trong häc tËp vµ ®êi sèng. - N¾m ®îc mét sè ®iÒu cÇn lu ý khi sö dông b¶n ®å trong häc tËp. - Ph¸t triÓn kü n¨ng sd b¶n ®å . - Cã ý thøc vµ thãi quen sö dông b¶n ®å trong häc tËp. II/ ThiÕt bÞ. Mét sè b¶n ®å ®Þa lý kinh tÕ- x· héi. 5 Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: Lª III/ TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh líp, kiÔm tra bµi cò. (5 ph ) C¸c ®Þa lý thÓ hiÖn trªn b¶n ®å ®îc biÓu hiÖn b»ng nµo? Tr×nh bµy ®èi tîng biÓu hiÖn vµ kh¶ n¨ng biÓu hiÖn ph¬ng ph¸p ký hiÖu? 2. Bµi míi. Gv yªu cÇu hs cho biÕt t¹i sao häc ®Þa lý ph¶i sö dông b¶n ®å? Ho¹t ®éng GV vµ HS Néi dung chÝnh I/ Vai trß cña b¶n ®å trong häc tËp Ho¹t ®éng 1:C¶ líp vµ ®êi sèng. 1. Trong häc tËp. * Gv yªu cÇu hs cho biÕt : Vai trß - Häc t¹i líp. - Häc t¹i nhµ. cña b¶n ®å trong häc tËp vµ ®êi sèng? - KiÔm tra. * gv ghi tÊt c¶ c¸c ý kiÕn lªn 2. Trong ®êi sèng. - B¶ng chØ ®êng. b¶ng. - Phôc vô c¸c ngµnh s¶n xuÊt. * NhËn xÐt vµ chuÈn kiÕn thøc. - Trong qu©n sù. Ho¹t ®éng2 II/ Sö dông b¶n ®å- Atlat trong häc tËp. 1. Mét sè vÊn ®Ò cÇn lu ý trong qu¸ tr×nh häc tËp ®Þa lý trªn c¬ së b¶n ®å. a. Chän b¶n ®å phï hîp. * Gv yªu cÇu hs ph¸t biÓu vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn lu ý khi sd b¶n b. §äc b¶n ®å ph¶i t×m hiÓu tû lÖ vµ ký hiÖu b¶n ®å. ®å trong häc tËp ? - Muèn t×m hiÓu ®Æc ®iÔm ®Êt ViÖt Nam cÇn sd b¶n ®å nµo? - Tû lÖ b¶n ®å lµ g× ? T¹i sao ph¶i ®äc tû lÖ b¶n ®å ? c. X¸c ®Þnh ph¬ng híng trªn b¶n ®å. _ Muèn hiÓu ký hiÖu b¶n ®å ph¶i dùa vµo ®©u ? ( Cho hs quan 2. T×m hiÓu mqh gi÷a c¸c yÕu tè ®Þa s¸t c¸c ký hiÖu trªn b¶n ®å ) ? lý trªn b¶n ®å. c¸c lo¹i ký hiÖu? Ho¹t ®éng 2: - Muèn x¸c ®Þnh ph¬ng híng ph¶i dùa vµo ®©u? - §Ó tr×nh bµy vµ gi¶i t×nh h×nh ph©n bè ma mét khu vùc ph¶i dùa vµo c¸c b¶n ®å nµo? ( Tr¶ lêi c©u hái trªn chÝnh lµ ®i tim mèi quan hÖ c¸c ®èi tîng) IV/ §¸nh gi¸. (7 ph ) Yªu cÇu hs chuÈn bÞ vµ tr×nh bµy tríc líp vÒ viÖc sö dông b¶n ®å trong häc tËp cña m×nh. V/ Ho¹t ®éng tiÕp nèi. ( 3 ph ) C©u 2, 3 Sgk. 6 Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: Lª TiÕt 4 - bµi 4. Thùc hµnh: X¸c ®Þnh mét sè ph¬ng ph¸p biÓu hiÖn c¸c ®èi tîng ®Þa lý trªn b¶n ®å. I/ Môc tiªu: Sau bµi nµy häc sinh cÇn: - HiÓu râ c¸c ®èi tîng ®Þa lý ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å b»ng ph¬ng ph¸p nµo. - NhËn biÕt ®îc ®Æc tÝnh cña ®èi tîng ®Þa lý biÓu hiÖn trªn b¶n ®å. - NhËn biÕt ®îc c¸c ph¬ng ph¸p biÓu hiÖn trªn c¸c b¶n ®å kh¸c nhau. II/ ThiÕt bÞ. - Mét sè b¶n ®å vÒ : C«ng nghiÖp, N«ng nghiÖp, KhÝ hËu, Ph©n bè d©n c. III/ Ho¹t ®éng d¹y häc. Gv nªu môc ®Ých, yªu cÇu cña giê thùc hµnh . Ph©n c«ng vµ giao b¶n ®å ®· chuÈn bÞ tríc cho nhãm. Híng dÈn nhãm thùc hiÖn theo néi dung sau: + Tªn b¶n ®å. + Néi dung b¶n ®å. + Ph¬ng ph¸p biÓu hiÖn néi dung trªn b¶n ®å: . Tªn ph¬ng ph¸p. . §èi tîng biÓu hiÖn cña ph¬ng ph¸p. . Kh¶ n¨ng biÎu hiÖn cña ph¬ng ph¸p. - LÇn lît ®¹i diÖn c¸c nhãm lªn tr×nh bµy. + Nhãm 1: Ph¬ng ph¸p ký hiÖu. + Nhãm 2: Ph¬ng ph¸p ký hiÖu ®êng chuyÓn ®éng. + Nhãm 3: Ph¬ng ph¸p chÊm ®iÓm. + Nhãm 4: Ph¬ng ph¸p b¶n ®å- biÓu ®å. - Gv cho c¸c nhãm cßn l¹i nhËn xÐt, bæ sung. - Gv chuÈn x¸c IV/ §¸nh gi¸. Tæng kÕt bµi thùc hµnh. 7 GV: Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan Tªn b¶n ®å Tªn pp biÓu hiÖn Lª ph¬ng ph¸p biÓu hiÖn §èi tîng biÓu hiÖn Kh¶ n¨ng biÓu hiÖn KÝ duyÖt cñaTæ trëng CM Ch¬ng II. vò trô hÖ qu¶ c¸c chuyÓn ®éng cña tr¸i ®Êt. TiÕt 5 - Bµi 5. Vò trô. HÖ mÆt trêi vµ tr¸i ®Êt.HÖ qu¶ chuyÓn ®éng tù quay cña tr¸i ®Êt. I/ Môc tiªu: Sau bµi nµy häc sinh cÇn : - BiÕt ®îc vò trô lµ v« cïng to lín. HÖ MÆt trêi trong ®ã cã Tr¸i §Êt chØ lµ mét bé phËn nhá bÐ cña vò trô. - HiÓu vµ tr×nh bµy ®îc kh¸i qu¸t vÒ HÖ MÆt Trêi , vÞ trÝ vµ c¸c vËn ®éng cña Tr¸i §Êt trong HÖ MÆt Trêi. - Tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch ®îc c¸c hiÖn tîng : lu©n phiªn ngay ®ªm, giê trªn Tr¸i §Êt, sù lÖch híng chuyÓn ®éng cña c¸c vËt thÓ ë trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt. - BiÕt sö dông tranh ¶nh, h×nh vÏ, m« h×nh ®Ó tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch c¸c hÖ qu¶ cña chuyÓn ®éng tù quay. - NhËn thøc ®óng ®¾n vÒ sù tån t¹i kh¸ch quan cña c¸c hiÖn tîng tù nhiªn. II/ ThiÕt bÞ. - Qu¶ ®Þa cÇu. - Tranh ¶nh vÒ HÖ MÆt Trêi. - H×nh vÏ phãng to sù lu©n phiªn ngµy ®ªm, Sù lÖch híng chuyÓn ®éng cña c¸c vËt thÓ. III/ Ho¹t ®éng d¹y häc. 1. æn ®Þnh líp, kiÔm tra bµi cñ.( 5 ph) Gv treo mét tê b¶n ®å bÊt kú yªu cÇu häc sinh lªn x¸c ®Þnh c¸c pp thÓ hiÖn trrªn b¶n ®å. 2. Bµi míi. - Vµo bµi: Em biÕt g× vÒ HÖ MÆt Trêi, vÒ Tr¸i §Êt, Vò trô lµ g×? Vò trô ®îc h×nh thµnh nh thÕ nµo? Bµi häc h«m nay chóng ta ®i vµo t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò trªn. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung chÝnh I/ Kh¸i qu¸t vÒ vò trô, HÖ MÆt Ho¹t ®éng 1: C¶ líp trêi, Tr¸i ®Êt trong hÖ mÆt trêi. 1. Vò trô. Dùa vµo h×nh 5.1 vµ kªnh ch÷ - Lµ kho¶ng kh«ng gian v« tËn , chøa Sgk Cho biÕt: hµng tr¨m tû thiªn hµ. - Vò trô lµ g×? - Ph©n biÖt Thiªn Hµ víi D¶i Ng©n 8 Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan Hµ? ChuyÓn ý: HÖ MÆt trêi chóng ta cã ®Æc ®iÔm g×? GV: 2. HÖ MÆt Trêi. Dùa vµo h×nh 5.2 , Kªnh ch÷ trong Sgk vµ vèn hiÓu biÕt h·y: - M« t¶ vÒ HÖ MÆt Trêi. - KÓ tªn c¸c hµnh tinh trong hÖ MÆt Trêi . - NhËn xÐt vÒ h×nh d¹ng quü ®¹o vµ híng chuyÓn ®éng cña c¸c hµnh tinh. HÖ MÆt Trêi lµ g×? - Lµ tËp hîp c¸c thiªn thÓ n»m trong D¶i Ng©n Hµ. Gåm cã 9 hµnh tinh: Thuû Tinh, Kim Tinh, Tr¸i §Êt, Ho¶ Tinh, Méc Tinh, Thæ Tinh, Thiªn V¬ng, H¶i V¬ng, Diªm V¬ng Tinh. * Lu ý: Theo ®Þnh nghÜa míi vÒ hµnh tinh th× hiÖn nay Diªm V¬ng Tinh kh«ng cßn ®îc coi lµ hµnh tinh. ChuyÓn ý: Tr¸i §Êt ë vÞ trÝ nµo? Cã nh÷ng chuyÓn ®éng chÝnh nµo? Ho¹t ®éng 2: Nhãm * Gv cho Hs lam theo nhãm ( Theo bµn ) Dùa vµo h×nh 5.2 vµ kiÕn thøc ®· häc cho biÕt: - Tr¸i §Êt lµ hµnh tinh thø mÊy trong HÖ MÆt Trêi? VÞ trÝ ®ã ý nghÜa nh thÕ nµo ®èi víi sù sèng? - Tr¸i DÊt cã mÊy chuyÓn ®éng chÝnh, ®ã lµ nh÷ng chuyÓn ®éng nµo? - Tr¸i §Êt tù quay theo híng nµo. Trong khi tù quay cã ®iÔm nµo trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt kh«ng thay ®æi vÞ trÝ? Thêi gian tù quay? * Gv gäi ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, dïng qu¶ §Þa cÇu ®Ó biÓu diÔn híng tù quay vµ híng chuyÓn ®éng cña Tr¸i §Êt. * Gv chuÈn x¸c. 3. Tr¸i §Êt trong HÖ MÆt trêi. - VÞ trÝ thø 3, kho¶ng c¸ch TB tõ Tr¸i §Êt ®Õn MÆt Trêi lµ 149,5 triÖu km, Kho¶ng c¸ch nµy cïng víi tôe quay gióp Tr¸i §Êt nhËn ®îc lîng nhiÖt vµ ¸nh s¸ng phï hîp víi sù sèng. - Tr¸i §Êt võa tù quay võa chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn xq MÆt Trêi. II/ HÖ qu¶ cña vËn ®éng tù quay cña Tr¸i §Êt. 1. Sù lu©n phiªn ngµy ®ªm Do Tr¸i §Êt h×nh cÇu vµ tù quay quanh trôc nªn cã hiÖn tîng lu©n phiªn ngµy ®ªm. 2. Giê trªn Tr¸i §Êt vµ ®êng chuyÓn ngµy quèc tÕ. Ho¹t ®éng 3: c¶ líp Gv yªu cÇu hs dùa vµo kiÕn thøc ®· häc tr¶ lêi c¸c c©u hái. - V× sao Tr¸i §Êt cã hiÖn tîng ngµy ®ªm? - V× sao trªn Tr¸i §Êt ngµy ®ªm kÕ 9 Lª Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: Lª tiÕp nhau kh«ng ngõng? Ho¹t ®éng 4: Gv yªu cÇu Hs quan s¸t h×nh 5.3 kªnh ch÷ Sgk tr¶ lêi c©u hái: - Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a giê ®Þa ph¬ng vµ giê quèc tÕ? - V× sao ph¶i chia ra c¸c khu vùc giê vµ thèng nhÊt c¸ch tÝnh giê trªn Tr¸i §Êt? - Cã bao nhiªu mói giê? C¸ch ®¸nh sè mói giê? ViÖt Nam ë mói giê thø mÊy? - V× sao ranh giíi mói g׬ kh«ng hoµn toµn th¼ng theo kinh tuyÕn? - V× sao ph¶i cã ®êng ®æi ngµy? VÞ trÝ ®êng ®æi ngµy vµ nªu quy íc vÒ ®æi ngµy? Hs ph¸t biÓu, x® trªn qu¶ §Þa cÇu mói giê sè 0 vµ kinh tuyÕn 1800. * Gv chuÈn kiÕn thøc. - Giê ®Þa ph¬ng ( giê MÆt trêi ): C¸c ®iÔm thuéc c¸c kinh tuyÕn kh¸c nhau cã giê kh¸c nhau. - Giê quèc tÕ: Giê ë mói sè 0 (GMT) 3.Sù lÖch híng chuyÓn ®éng cña c¸c vËt thÓ . - Lùc lµm lÖch híng lµ lùc C«ri«lit. + Nöa cÇu B¾c : LÖch bªn ph¶i. + Nöa cÇu Nam : LÖch bªn tr¸i. - Nguyªn nh©n: Tr¸i §Êt tù quay ngîc chiÒu kim ®ång hå víi vËn tèc kh¸c nhau ë c¸c vÜ ®é. - Lùc C«ri«lit ¶nh hëng ®Õn sù chuyÓn ®éng cña c¸c khèi khÝ, dßng biÓn... Ho¹t ®éng 5: C¸ nh©n Dùa vµo h×nh 5.4 cho biÕt: - ë b¸n cÇu B¾c c¸c vËt chuyÓn ®éng lÖch theo híng nµo? ë b¸n cÇu Nam c¸c vËt chuyÓn ®éng lÖch theo híng nµýyo víi híng ban ®Çu? Gi¶i thÝch? - Lùc lµm lÖch híng cã tªn lµ g×? Nã t¸c ®éng tíi chuyÓn ®éng cña c¸c vËt thÓ nµo trªn Tr¸i §Êt? * Hs tr×nh bµy, Gv chuÈn x¸c. IV/ §¸nh gi¸. ( 5 ph) 1. Em biÕt g× vÒ HÖ MÆt Trêi, vÒ Tr¸i §Êt, Vò trô lµ g×? Vò trô ®îc h×nh thµnh nh thÕ nµo? 2. H·y tr×nh bµy c¸c hÖ qu¶ ®Þa lÝ cña vËn ®éng tù quay cña Tr¸i §Ê V/ Ho¹t ®éng tiÕp nèi: Lµm BT 3 Sgk TiÕt 6 - Bµi 6. HÖ qu¶ chuyÓn ®éng xung quanh MÆt Trêi cña Tr¸i §Êt I/ Môc tiªu: Sau bµi häc , häc sinh cÇn: - Tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch ®îc c¸c hÖ qu¶ chuyÓn ®éng xung quanh MÆt Trêi cña Tr¸i §Êt: ChuyÓn ®éng biÓu kiÕn h»ng n¨m cña MÆt Trêi, C¸c mïa , Ngµy ®ªm dµi ng¾n kh¸c nhau theo mïa. - Sö dông tranh ¶nh, h×nh vÏ, m« h×nh ®Ó tr×nh bµy c¸c hÖ qu¶ . 10 Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: Lª - NhËn thøc ®óng ®¾n c¸c quy luËt tù nhiªn. II/ ThiÕt bÞ. - Qu¶ ®Þa cÇu , ngän nÕn. - C¸c h×nh vÏ phãng to trong bµi 6. III/ Ho¹t ®éng d¹y häc. 1. æn ®Þnh líp, kiÔm tra bµi cñ.( 5 ph ) - H·y tr×nh bµy c¸c hÖ qu¶ chuyÓn ®éng tù quay cña Tr¸i §Êt? 2. Bµi míi. - Vµo bµi: ë bµi tríc chóng ta ®· t×m hiÓu c¸c hÖ qu¶ chuyÓn ®éng tù quay cña Tr¸i §Êt. vËy chuyÓn ®éng quay quanh MÆt Tríi cña Tr¸i §Êt sinh ra c¸c hÖ qu¶ g×? Bµi häc h«m nay sÏ tr¶ lêi c©u hái ®ã. Ho¹t ®éng Gv vµ Hs Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n * Gv tr×nh bµy c¸c ®Æc ®iÔm chuyÓn ®éng quay quanh MÆt Trêi cña Tr¸i §Êt. Dùa vµo kªnh chö vµ h×nh 6.1 Sgk cho biÕt: - ThÕ nµo lµ chuyÓn ®éng biÓu kiÕn cña MÆt Trêi trong mét n¨m? Nguyªn nh©n Néi dung chÝnh I. ChuyÓn ®éng biÓu kiÕn h»ng n¨m cña MÆt Trêi. - ChuyÓn ®éng gi¶ cña MÆt Trêi h»ng n¨m gi÷a hai chÝ tuyÕn. - Nguyªn nh©n: Trôc Tr¸i §Êt nghiªng , kh«ng ®æi ph¬ng khi chuyÓn ®éng quanh MÆt Trêi. II. C¸c mïa trong n¨m. Ho¹t ®éng 2: Nhãm cÆp ®«i - Mïa lµ kho¶ng thêi gian trong - Hs dùa vµo kªnh ch÷ vµ H 6.1 SGK ®Ó n¨m cã nh÷ng ®Æc ®iÔm riªng vÒ tr¶ lêi c©u hái thêi tiÕt vµ khÝ hËu. - Mïa lµ g×? - Cã 4 mïa: Xu©n ,h¹, thu, ®«ng. - Nguyªn nh©n: Do trôc T§ nghiªng vµ kh«ng ®æi ph¬ng nªn B¸n cÇu B¾c vµ B¸n cÇu Nam Dùa vµo h×nh 6.2 vµ 6.3 vµ kiÕn thøc lÇn lît ng¶ vÒ phÝa MÆt Trêi ... cho biÕt: - V× sao cã hiÖn tîng mïa ? - X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ kho¶ng thêi gian cña c¸c mïa? - VÞ trÝ c¸c ngµy: Xu©n ph©n, thu ph©n, h¹ chÝ, ®«ng chÝ. - Gi¶i thÝch v× sao : Mïa xu©n Êm ¸p, mïa h¹ nãng bøc, mïa thu m¸t mÏ, mïa ®«ng l¹nh lÏo? Ho¹t ®éng 3: Nhãm * Gv cho Hs lµm theo nhãm ( 2 ngêi ) Dùa vµo h×nh 6.2 vµ 6.3 , kªnh ch÷ Sgk th¶o luËn : - Nguyªn nh©n? - Thêi gian nµo , nh÷ng mïa nµo ë nöa cÇu B¾c cã ngµy dµi h¬n ®ªm, ë nöa cÇu Nam cã ngµy ng¾n h¬n ®ªm? V× sao? Nªu kÕt luËn? - Vµo nh÷ng ngµy nµo kh¾p trªn Tr¸i §Êt cã ngµy dµi b»ng ®ªm? 11 III/ Ngµy ®ªm dµi ng¾n theo mïa. GV: Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan - HiÖn tîng ngµy ®ªm dµi ng¾n kh¸c nhau cã thay ®æi nh thÕ nµo theo vÜ ®é? V× sao? *§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. * Gv chuÈn kiÕn thøc Lª - Mïa xu©n vµ mïa h¹: Ngµy dµi ®ªm ng¾n. - Mïa thu vµ mïa ®«ng: Ngµy ng¾n , ®ªm dµi. - 21/3 vµ 23/9 ngµy dµi b»ng ®ªm. - ë xÝch ®¹o : Ngµy ®ªm b»ng nhau. Cµng xa xÝch ®¹o vÒ phÝa hai cùc chªnh lÖch ngµy ®ªm cµng lín. - Tõ vßng cùc vÒ phÝa hai cùc cã hiÖn tîng ngµy ®ªm dµi 24 giê. T¹i 2 cùc sè ngµy hoÆc ®ªm dµi 6 th¸ng. IV/ §¸nh gi¸. ( 5 ph ) - Gi¶i thÝch c©u ca dao: §ªm th¸ng n¨m cha n»m ®· s¸ng Ngµy th¸ng mêi cha cêi ®· tèi. - Lµm thªm mét sè c©u hái tr¾c nghiÖm. V/ Ho¹t ®éng tiÕp nèi. VÒ nhµ lµm bt 1,3. KÝ duyÖt cña Tæ trëng CM Ch¬ng III. CÊu tróc cña tr¸i ®Êt . C¸c quyÓn cña líp vá ®Þa lý. TiÕt 7- bµi 7 CÊu tróc cña Tr¸i §Êt. Th¹ch quyÓn. ThuyÕt kiÕn t¹o m¶ng. I/ Môc tiªu: Sau bµi häc, Hs cÇn: - M« t¶ ®îc cÊu tróc cña Tr¸i §Êt vµ tr×nh bµy ®Æc ®iÔm cña mçi líp cÊu t¹o Tr¸i §Êt dùa vµo kªnh h×nh. Ph©n biÖt ®îc vá Tr¸i §Êt víi th¹ch quyÓn. - Tr×nh bµy ®îc néi dung chÝnh cña thuyÕt kiÕn t¹o m¶ng. - Sö dông kªnh h×nh: h×nh vÏ, lîc ®å, b¶n ®å... ®Ó quan s¸t vµ nhËn xÐt cÊu tróc cña Tr¸i §Êt, gi¶i thÝch ®îc c¸c hiÖn tîng kiÕn t¹o, ®éng ®Êt, nói löa... III/ ThiÕt bÞ d¹y häc. - B¶n ®å c¸c m¶ng kÕn t¹o, c¸c vµnh ®ai ®éng ®Êt, nói löa trªn thÕ giíi. - B¶n ®å tù nhiªn thÕ giíi. III/ Ho¹t ®éng d¹y häc. 1. æn ®Þnh líp, kiÔm tra bµi cò. .(5 ph) - Cho Hs tr¶ lêi c©u hái 3 trang 24 2. Bµi míi. - Vµo bµi: Tr¸i §Êt cã cÊu tróc nh thÕ nµo? Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt ®îc cÊu tróc cña Tr¸i §Êt? Vâ Tr¸i §Êt ®îc cÊu t¹o bëi c¸c m¶ng n»m kÒ nhau vµ cã sù dÞch 12 Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: Lª chuyÓn? T¹i sao cã sù dÞch chuyÓn cña c¸c m¶ng kiÕn t¹o, kÕt qña cña sù dÞch chuyÓn ®ã? Ho¹t ®éng cña Gv vµ Hs Néi dung chÝnh Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n I. CÊu tróc cña Tr¸i §Êt. * Gv giíi thiÖu vÒ vÒ c¸c pp ®Þa chÊn dïng ®Ó nghiªn cøu Tr¸i §Êt. * §äc néi dung vµ quan s¸t h×nh 7.1 vµ 7.2 cho biÕt: - CÊu t¹o bªn trong cña Tr¸i §Êt gåm mÊy líp? - Nªu vµ tr×nh bµy ®Æc ®iÔm cña tõng líp? - Tr×nh bµy vai trß cña líp vâ vµ líp Manti? - Tr¸i §Êt cÊu t¹o kh«ng ®ång nhÊt. Gåm 3 líp chÝnh: Vá Tr¸i §Êt, Manti, Nh©n. 1. Líp vá tr¸i §Êt. - Lµ líp vá cøng, máng, §é dµy dao * Quan s¸t h×nh 7.2 kÓ tªn c¸c tÇng ®éng tõ 5 km( ë ®¹i d¬ng) ®Õn 70 km( lôc ®Þa). ®¸ ? Cho biÕt sù kh¸c nhau gi÷a líp vá - §îc cÊu t¹o b»ng c¸c tÇng ®¸ kh¸c nhau( tÇng trÇm tÝch, granit, badan) lôc ®Þa víi líp vá ®¹i d¬ng? - Líp vá Tr¸i §Êt lµ líp máng nhÊt nhng cã vai trß quan träng nhÊt ? v× sao? 2. Líp Manti. _ §é dµy: Tõ vá Tr¸i ®Êt ®Õn ®é s©u 2900km. - ChiÕm 80% thÓ tÝch vµ 68,5% khèi lîng T§. - TÇng trªn vËt chÊt ë tr¹ng th¸i dÎo qu¸nh. - TÇng díi vËt chÊt ë tr¹ng th¸i r¾n. * Quan s¸t h×nh 7.1 cho biÕt Manti ®îc mÊy tÇng? giíi h¹n cña mçi tÇng? §Æc ®iÔm cña mçi tÇng? Vá T§ + phÇn trªn Manti= Th¹ch quyÓn. * Quan s¸t h×nh 7.1 tr×nh bµy ®Æc ®iÔm líp nh©n? 3. Nh©n Tr¸i §Êt. - Dµy 3470 km. - Tõ 2900 km ®Õn 5100 km lµ nh©n ngoµi: nhiÖt ®é 50000C , ¸p suÊt 1,3 ®Õn 3,1 triÖu atm, vËt chÊt ë tr¹ng th¸i láng. - Tõ 5100 km ®Õn 6370 km lµ nh©n trong, ¸p suÊt 3 ®Õn 3,5 atm, vËt chÊt ë tr¹ng th¸i r¾n( h¹t). Tp vËt chÊt chñ yÕu lµ kim lo¹i nÆng. * Gv giíi thiÖu kh¸i qu¸t cho Hs biÕt tríc ®©y ®· cã thuyÕt lôc ®Þa tr«i nhng chØ dùa trªn quan s¸t vÒ h×nh th¸i, di tÝch ho¸ th¹ch.... Ho¹t ®éng 2: Nhãm * Cho Hs lµm theo nhãm ( 2 ngêi trong bµn) * Híng dÈn Hs quan s¸t , nhËn xÐt vÒ sù ¨n khíp cña bê §«ng lôc ®Þa 13 II. ThuyÕt kiÕn t¹o m¶ng. Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: Lª B¾c Mü, Nam Mü víi bê T©y lôc ®Þa Phi trªn b¶n ®å tù nhiªn thÕ giíi. * Quan s¸t h×nh 7.3 vµ 7.4 kÕt hîp víi néi dung Sgk nhËn xÐt, ph©n tÝch vµ gi¶i thÝch c¸c néi dung sau: - Tªn cña 7 m¶ng kiÕn t¹o? - Nªu ®Æc ®iÔm cña mét sè m¶ng ( cÊu t¹o , sù di chuyÓn) ? - Tr×nh bµy mét sè c¸ch tiÕp xóc cña c¸c m¶ng kiÕn t¹o, kÕt qu¶ cña mçi c¸ch tiÕp xóc? - Nguyªn nh©n cña sù dÞch chuyÓn c¸c m¶ng kiÕn t¹o? * Cho ®¹i diªn nhãm tr×nh bµy. * Gv chuÈn x¸c. N«Þ dung cña thuyÕt kiÕn t¹o m¶ng: - Th¹ch quyÓn ®îc cÊu t¹o bëi c¸c m¶ng kiÕn t¹o. - C¸c m¶ng kiÕn t¹o kh«ng ®øng yªn mµ dÞch chuyÓn. Nguyªn nh©n do ho¹t ®éng cña c¸c dßng ®èi lu vËt chÊt dÎo qu¸nh vµ cã nhiÖt ®é cao trong tÇng Manti trªn. - Ranh giíi chæ tiÕp xóc gi÷a c¸c m¶ng kiÕn t¹o lµ vïng bÊt æn thêng xÈy ra c¸c ho¹t ®éng kiÕn t¹o, ®éng ®Êt , nói löa... IV. §¸nh gi¸.(7 ph) 1. Nªu vai trß quan träng cña líp vá Tr¸i §Êt vµ líp Manti ? 2. Tr×nh bµy néi dung chÝnh cña thuyÕt kiÕn t¹o m¶ng? V. Ho¹t ®éng tiÕp nèi. (3 ph) - VÒ nhµ:Hoµn thµnh s¬ ®å thÓ hiÖn cÊu t¹o cña Tr¸i §Êt. TiÕt 8 - bµi 8. 14 GV: Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan Lª T¸c ®éng cña néi lùc ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt. I. Môc tiªu: Sau bµi häc , Hs cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc: - HiÓu ®îc kh¸i niÖm néi lùc vµ nguyªn nh©n sinh ra néi lùc. - Ph©n tÝch ®îc t¸c ®éng cña vËn ®éng theo ph¬ng th¼ng ®øng vµ ph¬ng n»m ngang ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt. 2. VÒ kü n¨ng: - Quan s¸t vµ nhËn biÕt ®îc kÕt qu¶ cña c¸c vËn ®äng kiÕn t¹o ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt qua tranh ¶nh, h×nh vÏ, II. ThiÕt bÞ. - Mét sè tranh ¶nh thÓ hiÖn t¸c ®éng cña néi lùc ®Õn ®Þa h×nh Ò mÆt Tr¸i §Êt. - B¶n ®å tù nhiªn thÕ giíi, ViÖt Nam. III. Ho¹t ®éng d¹y häc. 1. æn ®Þnh líp, kiÔm tra bµi cñ. (5 ph) - Tr×nh bµy néi dung thuyÕt kiÕn t¹o m¶ng? 2. Bµi míi. - Vµo bµi: Néi lùc lµ g×? Néi lùc ®· t¸c ®éng nh thÕ nµo ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt? Ho¹t ®éng Gv vµ Hs I.Néi lùc. Néi dung chÝnh Ho¹t ®éng 1: C¶ líp * Gv: Trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt , n¬i cã c¸c lôc ®Þa, ®¹i d¬ng, cã nói, ®ång b»ng...§ã lµ do néi lùc. * Dùa vaof Sgk vµ sù chuyÓn ®éng cña - Néi lùc: Lùc ph¸t sinh ë bªn trong c¸c dßng ®èi lu cho biÕt kh¸i niÖm vµ Tr¸i §Êt. nguyªn nh©n sinh ra néi lùc? - Nguån n¨ng lîng sinh ra néi lùc chñ yÕu lµ nguån n¨ng lîng ë trong lßng ®Êt. Ho¹t ®éng 2: C¶ líp II. T¸c ®éng cña néi lùc. *Dùa vµo Sgk h·y cho biÕt t¸c ®éng cña néi lùc ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt th«ng qua nh÷ng vËn ®éng nµo? * Gv vÏ h×nh vÒ sù chuyÓn ®«ng cña c¸c dßng ®èi lu trong líp Manti. * Dùa vµo môc 1 cho biÕt: - Nh÷ng biÓu hiÖn cña cña vËn ®éng theo chiÒu th¼ng ®øng vµ hÖ qu¶ cña nã? - Nh÷ng biÓu hiÖn cña cña vËn ®éng theo chiÒu th¼ng ®øng hiÖn nay? 15 - Th«ng qua c¸c vËn ®éng kiÕn t¹o, ho¹t ®éng ®éng ®Êt, nói löa... 1. VËn ®éng theo chiÒu th¼ng ®øng. - Lµ nh÷ng vËn ®éng n©ng lªn, h¹ xuèng cña vá Tr¸i §Êt theo ph¬ng th¼ng ®øng. - DiÔn ra trªn mét diÖn tÝch réng lín vµ x¶y ra rÊt chËm. Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan Ho¹t ®éng 3: * Cho Hs lµm theo nhãm. * Quan s¸t h×nh 8.1, 8.2, 8.3, 8.4, 8.5 vµ b¶n ®å tù nhiªn thÕ giíi hoÆc ViÖt Nam cho biÕt: - ThÕ nµo lµ vËn ®éng theo ph¬ng n»m ngang, hiÖn tîng uèn nÕp, ®øt g·y? - Lùc t¸c ®éng cña uèn nÕp , ®øt g·y? - KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh uèn nÕp, ®øt g·y? - Ph©n biÖt c¸c d¹ng ®iah h×nh ®Þa hµo, ®Þa luü? - X¸c ®Þnh nh÷ng khu vùc nói uèn nÕp, nh÷ng ®Þa hµo, ®Þa luü...trªn b¶n ®å? VÝ dô? * §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. C¸c nhãm bæ sung. * Gv chuÈn x¸c GV: Lª 2. VËn ®éng theo ph¬ng n»m ngang. - Lµm cho vá Tr¸i §Êt nÐn Ðp, t¸ch gi¶n... g©y ra c¸c hiÖn tîng uèn nÕp, ®øt g·y. a. HiÖn tîng uèn nÕp. - Do t¸c ®éng cña néi lùc n»m ngang. -X¶y ra ë nh÷ng vïng ®¸ cã ®é dÏo cao. - §¸ bÞ x« Ðp, uèn cong thµnh c¸c nÕp uèn. - T¹o thµnh c¸c nÕp uèn, c¸c d·y nói cao. b. HiÖn tîng ®øt g·y. - Do t¸c ®éng cña lùc n»m ngang. - XÈy ra ë vïng ®¸ cøng. - §¸ bÞ g·y, vì vµ chuyÓn dÞch. - T¹o ra c¸c ®Þa hµo, ®Þa luü... IV. §¸nh gi¸. ( 7 ph) Dùa vµo kiÕn thøc trong bµi hoµn thµnh b¶ng theo mÉu: VËn ®éng kiÕn t¹o Kh¸i niÖm T¸c ®éng cña vËn ®éng ®Õn ®Þa h×nh V. Ho¹t ®éng tiÕp nèi. (3 ph) VÒ nhµ: So s¸nh hai qu¸ tr×nh uèn nÕp vµ ®øt g·y? KÝ duyÖt Tæ trëng CM NguyÔn Thanh Phong TiÕt 9 - bµi 9. T¸c ®éng cña ngo¹i lùc ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt. I.Môc tiªu: Sau bµi nµy Hs cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc: 16 GV: Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan Lª - BiÕt kh¸i niÖm vÒ ngo¹i lùc vµ nguyªn nh©n sinh ra c¸c t¸c nh©n ngo¹i lùc. - Tr×nh bµy ®îc kh¸i niÖm vÒ qu¸ tr×nh phong ho¸. Ph©n biÖt ®îc phong ho¸ lý häc, phong ho¸ ho¸ häc vµ phong ho¸ sinh häc. 2. VÒ kü n¨ng. Quan s¸t vµ nhËn xÐt t¸c ®éng cña c¸c qu¸ tr×nh phong ho¸ ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt qua tranh ¶nh, h×nh vÏ. II. ThiÕt bÞ d¹y häc. - H×nh vÏ, tranh ¶nh vÒ qu¸ tr×nh t¸c ®éng cña ngo¹i lùc. - B¶n ®å tù nhiªn thÕ giíi. III. Ho¹t ®éng d¹y häc. 1.æn ®Þnh líp, kiÔm tra bµi cò:( 5ph) Néi lùc lµ g×? T¸c ®éng cña néi lc? 2. Bµi míi. - Më bµi: Trªn thùc tÕ h×nh d¹ng cña bÒ mÆt Tr¸i §Êt cã chæ gå ghÒ, cã chæ thÊp, chæ cao. Nguyªn nh©n dÈn ®Õn h×nh d¹ng ®ã ngoµi do néi lùc cßn cã t¸c ®äng cña ngo¹i lùc. Ngo¹i lùc lµ g×? Ngo¹i lùc kh¸c néi lùc ë ®iÔm nµo? §Ó tr¶ lêi c©u hái trªn, ®ã lµ néi dung cña bµi h«m nay. Ho¹t ®éng cña Gv vµ Hs Néi dung chÝnh I. Ngo¹i lùc. Ho¹t ®éng 1: C¶ líp * Quan s¸t tranh ¶nh vÒ sù t¸c ®éng cña giã, ma... kÕt hîp môc 1: - Nªu kh¸i niÖm vµ nguyªn nh©n sinh - Lµ nh÷ng lùc cã nguån gèc ë ra ngo¹i lùc? VÝ dô? bªn ngoµi, trªn bÒ mÆt ®Êt. - Nguyªn nh©n chñ yÕu : Do nguån n¨ng lîng bøc x¹ MÆt Trêi. II. T¸c ®éng cña ngo¹i lùc. 1. Qu¸ tr×nh phong ho¸. Ho¹t ®éng 2: Nhãm * Qu¸ tr×nh phontg ho¸ lµ g×? Nguyªn nh©n? * V× sao qu¸ tr×nh phong ho¸ l¹i x¶y ra m¹nh nhÊt ë bÒ mÆt Tr¸i §Êt? * Gv kÕt luËn: Qu¸ tr×nh phong ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho sù chuyÓn dêi vËt liÖu, lµ bíc ®Çu cña qu¸ tr×nh ngo¹i lùc, lµm biÕn ®æi ®¸. - DiÔn ra thêng xuyªn trªn bÒ mÆt ®Þa cÇu víi nh÷ng cêng ®é kh¸c nhau ë c¸c khu vùc tù nhiªn. Ho¹t ®éng 3: nhãm * Gv chia líp thµnh 3 nhãm, mçi nhãm nghiªn cøu mét qu¸ tr×nh phong ho¸ theo néi dung : - Kh¸i niÖm - KÕt qu¶. - Nguyªn nh©n. * §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy , c¸c nhãm bæ sung. Gv chuÈn x¸c. 17 - Lµ qu¸ tr×nh ph¸ huû vµ lµm biÕn ®æi c¸c lo¹i ®¸ vµ kho¸ng vËt do t¸c ®äng cña sù thay ®æi nhiÖt ®é, cña níc, c¸c lo¹i axit trong thiªn nhiªn. a. Phong ho¸ lÝ häc. - Kh¸i niÖm: Lµ sù ph¸ huû ®¸ thµnh c¸c khèi vôn cã kÝch thíc to, nhá kh¸c nhau mµ kh«ng lµm biÕn ®æi mµu s¾c, thµnh phÇn kho¸ng vËt vµ ho¸ häc cña chóng. - KÕt qu¶: §¸ nøt vì, thay ®æi kÝch thíc, kh«ng thay ®æi thµnh phÇn ho¸ häc. - C¸c nguyªn nh©n: Do sù thay Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan Gv cho c¶ líp tr¶ lêi bæ sung c¸c c©u hái sau: - V× sao qu¸ tr×nh phong ho¸ lý häc l¹i x¶y ra m¹nh ë vïng khÝ hËu kh« nãng ( hoang m¹c vµ b¸n hoang m¹c) vµ miÒn khÝ hËu l¹nh? - Nªu vÝ dô vÒ t¸c ®éng cña níc lµm biÕn ®æi thµnh phÇn ho¸ häc cña ®¸ vµ kho¸ng vËt t¹o nªn d¹ng ®Þa h×nh caxt¬ ®éc ®¸o ë níc ta? GV: Lª ®æi nhiÖt ®é ®ét ngét, sù ®ãng b¨ng, t¸c ®éng cña sinh vËt. b. Phong ho¸ ho¸ häc. - Kh¸i niÖm: Sgk. - KÕt qu¶: §¸ vµ kho¸ng vËt bÞ ph¸ huû, biÕn ®æi thµnh phÇn, tÝnh chÊt ho¸ häc. - C¸c nguyªn nh©n: Do t¸c ®éng cña chÊt khÝ, níc, nh÷ng chÊt kho¸ng hoµ tan trong níc, c¸c chÊt do sinh vËt bµi tiÕt. c. Phong ho¸ sinh häc. - Kh¸i niÖm; Sgk. - KÕt qu¶: §¸ vµ kho¸ng vËt võa bÞ ph¸ huû vÒ mÆt c¬ giíi võa bÞ ph¸ huû vÒ mÆt ho¸ häc. - Nguyªn nh©n: Do sù lín lªn cña rÓ c©y, sù bµi tiÕt cña sinh vËt. * Gv : Trong thùc tÕ c¸c qu¸ tr×nh phong ho¸ diÔn ra ®ång thêi . Tuy nhiªn tuú vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu, tÝnh bÒn v÷ng cña ®¸.. cã thÓ cã kiÓu phong ho¸ nµy tréi h¬n kiÓu phong ho¸ kia. IV. §¸nh gi¸. (7ph) LËp b¶ng so s¸nh c¸c qu¸ tr×nh phong ho¸. C¸c qu¸ tr×nh phong ho¸ Kh¸i niÖm V. Ho¹t ®éng tiÕp nèi. .( 3 ph ) VÒ nhµ lµm c¸c c©u 1, 2, 3 Sgk. 18 T¸c nh©n chñ yÕu KÕt qu¶ Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan GV: Lª TiÕt 10 - bµi 9. T¸c ®éng cña ngo¹i lùc ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt. (TiÕp theo) I. Môc tiªu: Sau bµi nµy Hs cÇn: 1. VÒ kiÕn thøc. - Ph©n biÖt ®îc c¸c kh¸i niÖm: bãc mßn, vËn chuyÓn, båi tô vµ biÕt ®îc t¸c ®éng cña c¸c qu¸ tr×nh nµy ®Õn ®Þa h×nh bÒ mÆt Tr¸i §Êt. - Ph©n biÖt ®îc mèi quan hÖ gi÷a ba qu¸ tr×nh: bãc mßn, vËn chuyÓn, båi tô. 2. VÒ kü n¨ng. - Quan s¸t vµ nhËn xÐt t¸c ®éng cña c¸c qu¸ trÝnh: bãc mßn, vËn chuyÓn vµ båi tô. II. ThiÕt bÞ. -Tranh ¶nh vÒ c¸c d¹ng ®Þa h×nh do t¸c ®éng cña níc, giã, sãng biÓn. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh líp, kiÔm tra bµi cñ.(5 ph) - Nªu sù kh¸c nhau gi÷a phong ho¸ lý häc, phong ho¸ ho¸ häc vµ phong ho¸ sinh häc. 2. Bµi míi. - Vµo bµi. T×m c¸c vÝ dô vÒ t¸c ®éng cña ngo¹i lùc ®Õn ®Þa h×nh. Ho¹t ®éng cña Gv vµ Hs Ho¹t ®éng 1: nhãm - Nghiªn cøu Sgk cho biÕt bãc mßn lµ g×? * Gv cho Hs lµm theo nhãm. Quan s¸t ¶nh vµ c¸c h×nh 9.4, 9.5, 9.6 vµ ®äc néi dung Sgk t×m hiÓu vÒ x©m thùc , thæi mßn, mµi mßn: + X©m thùc, thæi mßn, mµi mßn lµ g×? + §Æc ®iÔm chÝnh cña mçi qu¸ tr×nh? + KÕt qu¶ thµnh t¹o ®Þa h×nh cña mçi qu¸ tr×nh ? Nªu vÝ dô thùc tÕ ? BiÖn ph¸p h¹n chÕ qu¸ tr×nh x©m thùc? * §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - C¸c nhãm bæ sung. - Gv chuÈn x¸c. Néi dung chÝnh 2. Qu¸ tr×nh bãc mßn. - Lµ qu¸ tr×nh c¸c t¸c nh©n ngo¹i lùc lµm chuyÓn dêi c¸c s¶n phÈm phong ho¸ khái vÞ trÝ ban ®Çu vèn cã cña nã. - Tuú theo nh©n tè t¸c ®éng , cã c¸c h×nh thøc: x©m thùc, mµi mßn, thæi mßn. - X©m thùc: + Lµm chuyÓn dêi c¸c s¶n phÈm ®· bÞ phong ho¸. + Do t¸c ®éng cña níc ch¶y, sãng biÓn, giã,... víi tèc ®é nhanh , s©u., + §i¹ h×nh bÞ biÕn d¹ng( gi¶m ®é cao, lë s«ng...) - Thæi mßn: + T¸c ®éng x©m thùc do giã. 19 Gi¸o ¸n §Þa lý 10 ban c¬ b¶n ThÞ H¬ng Lan - Dùa vµo kiÕn thøc Sgk tr×nh bµy kh¸i niÖm vËn chuyÓn? Ho¹t ®éng 2: c¶ líp Gv: VËn chuyÓn lµ sù tiÕp tôc cña qu¸ tr×nh bãc mßn, _ VËn chuyÓn cã mÊy h×nh thøc? Ho¹t ®éng 3: c¶ líp Båi tô lµ g×? - H·y kÓ tªn mét sè d¹ng ®Þa h×nh båi tô do níc ch¶y, do giã vµ sãng biÓn mµ em biÕt? - Gv nhÊn m¹nh: ViÖc ph©n t¸ch ho¹t ®éng thµnh t¹o ®Þa h×nh cña c¸c t¸c nh©n ngo¹i lùc thµnh c¸c qu¸ tr×nh trªn mang tÝnh chÊt quy íc v× ranh giíi gi÷a chóng kh«ng râ rµng. Néi lùc vµ ngo¹i lùc lµ hai lùc ®èi nghÞch nhau. Tuy nhiªn chóng lu«n t¸c ®éng ®ång thêi vµ t¹o ra c¸c d¹ng ®Þa h×nh trªn bÒ mÆt Tr¸i §Êt. GV: Lª - Mµi mßn: + DiÔn ra chËm chñ yÕu trªn bÒ mÆt ®Êt ,®¸. + Do t¸c ®éng cña níc ch¶y trµn trªn sên dèc, sãng biÓn. 3. Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. - Qu¸ tr×nh di chuyÓn vËt liÖu tö n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c. - Cã hai h×nh thøc vËn chuyÓn: + VËn chuyÓn trùc tiÕp nhê träng lùc. + VËn chuyÓn gi¸n tiÕp nhê t¸c nh©n ngo¹i lùc. 4. Qu¸ tr×nh båi tô. - Qu¸ tr×nh tÝch tô vËt liÖu. IV. §¸nh gi¸.(7 ph) 1. So s¸nh hai qu¸ tr×nh phong ho¸ vµ bãc mßn? 2. Ph©n biÖt c¸c qu¸ tr×nh bãc mßn, vËn chuyÓn vµ båi tô? V. Ho¹t ®éng tiÕp nèi. (3 ph ) Tr¶ lêi c©u hái Sgk. KÝ duyÖt cña Tæ trëng CM TiÕt 11- bµi 10: Thùc hµnh NhËn xÐt vÒ sù ph©n bè c¸c vµnh ®ai ®éng ®Êt, nói löa vµ c¸c vïng nói trÎ trªn b¶n ®å. I. Môc tiªu. Sau bµi nµy Hs cÇn: - BiÕt ®îc sù ph©n bè c¸c vµnh ®ai ®éng ®Êt, nói löa, c¸c vïng nói trÎ trªn thÕ giíi. - NhËn biÕt vµ nªu mèi quan hÖ vña c¸c khu vùc nãi trªn víi c¸c m¶ng kiÕn t¹o. - RÌn luyÖn kü n¨ng ®äc, x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c khu vùc nãi trªn trªn b¶n ®å. - X¸c ®Þnh mèi quan hÖ, tr×nh bµy c¸c mèi quan hÖ ®ã b»ng lîc ®å, b¶n ®å. 20