Tài liệu đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện chương mỹ thành phố hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI ĐÀO XUÂN QUÂN ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG HUYỆN CHƯƠNG MỸ THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ HÀ NỘI, NĂM 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI ĐÀO XUÂN QUÂN ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG HUYỆN CHƯƠNG MỸ THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Kỹ thuật xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Mã số: 60.58.02.08 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Tạ Văn Phấn HÀ NỘI, NĂM 2018 LỜI CAM ĐOAN Học viên là Đào Xuân Quân học viên cao học chuyên ngành Kỹ thuật công trình xây dựng dân dụng và công nghiệp lớp 24XDDD21, xin cam đoan mọi thông tin liên quan đến Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ thành phố Hà Nội được cung cấp trong luận văn là trung thực. Học viên xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của học viên dưới sự hướng dẫn của thầy giáo TS Tạ Văn Phấn, học viên hoàn toàn chịu trách nhiệm về những nội dung đã trình bày. Tác giả Luận văn Đào Xuân Quân i LỜI CÁM ƠN Sau thời gian học tập, nghiên cứu và thực hiện, học viên đã hoàn thành luận văn với đề tài: “Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ thành phố Hà Nội”. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, học viên xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới: Ban Giám hiệu Nhà trường, Khoa Công trình, Phòng Đào tạo Đại học và Sau Đại học của Trường Đại học Thủy lợi đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ học viên trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Đặc biệt thầy giáo TS Tạ Văn Phấn đã trực tiếp tận tình hướng dẫn, giúp đỡ học viên trong suốt quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp. Các thầy giáo, cô giáo trong Hội đồng khoa học đã chỉ bảo lời những khuyên quý giá, giúp học viên có đủ kiến thức cơ sở và chuyên ngành để hoàn thành luận văn. Học viên cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ thành phố Hà Nội cùng toàn thể bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã giúp đỡ học viên hoàn thành luận văn. Do trình độ chuyên môn, kinh nghiệm cũng như thời gian còn hạn chế nên trong quá trình thực hiện luận văn học viên khó tránh khỏi những thiếu sót. Học viên rất mong tiếp tục nhận được những ý kiến đóng góp của quý độc giả. Xin trân trọng cảm ơn! ii MỤC LỤC DANH MỤC HÌNH ẢNH ..............................................................................................vi DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................................... vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. viii MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài...........................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................2 3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu..............................................................2 3.1. Cách tiếp cận ....................................................................................................2 3.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................2 4.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................2 4.2. Phạm vi nghiên cứu ..........................................................................................3 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài.................................................................3 5.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài .............................................................................3 5.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài ..............................................................................3 6. Cấu trúc của Luận văn .............................................................................................3 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH VÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH .........................................4 1.1 Dự án đầu tư xây dựng công trình .........................................................................4 1.1.1 Khái quát chung về năng lực quản lý đầu tư xây dựng công trình.................4 1.1.2 Phân loại dự án đầu tư xây dựng công trình ...................................................6 1.1.3 Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình ............................7 1.2 Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ............................................................9 1.2.1 Khái niệm về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ...............................9 1.2.2 Các mục tiêu của quản lý dự án xây dựng....................................................10 1.2.3 Các hình thức tổ chức quản lý dự án đầu tư XDCT .....................................12 1.2.4 Nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ....................................18 1.2.5 Những nguyên tắc quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình .....................19 1.3 Thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình trong thời gian qua ở Việt Nam..........................................................................................................21 iii 1.3.1 Những kết quả đạt được ............................................................................... 21 1.3.2 Các hạn chế và tồn tại .................................................................................. 22 1.3.3 Nguyên nhân và các khó khăn ..................................................................... 23 1.4 Kết luận chương 1 ............................................................................................... 23 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN TRONG QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH .............................................................................................................. 25 2.1 Quy định của pháp luật về năng lực quản lý dự án ............................................. 25 2.1.1 Các văn bản Luật liên quan đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình: ............................................................................................................. 25 2.1.2 Các Nghị định của Chính phủ và các Thông tư của các Bộ, ngành có liên quan đến công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình .............................. 26 2.2 Nội dung công tác quản lý dự án......................................................................... 28 2.2.1 Chức năng của Ban QLDA đầu tư xây dựng ............................................... 28 2.2.2 Năng lực quản lý dự án của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng ................ 29 2.2.3 Năng lực quản lý đấu thầu và thực hiện các hợp đồng ................................ 33 2.2.4 Quản lý tiến độ thực hiện dự án ................................................................... 33 2.2.5 Quản lý chi phí dự án ................................................................................... 34 2.2.6 Quản lý chất lượng dự án ............................................................................. 35 2.2.7 Quản lý rủi ro dự án ..................................................................................... 35 2.3 Các yếu tố ảnh hưởng .......................................................................................... 36 2.3.1 Yếu tố do tác động bên ngoài ....................................................................... 36 2.3.2 Yếu tố từ bên trong tổ chức dự án ................................................................ 38 2.4 Kết luận chương 2 ............................................................................................... 39 CHƯƠNG 3 ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ DỰ ÁN TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG HUYỆN CHƯƠNG MỸ THÀNH PHỐ HÀ NỘI.......................................................................................... 40 3.1 Giới thiệu về Ban quản lý dự án huyện Chương Mỹ .......................................... 40 3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển................................................................ 40 3.1.2 Nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban quản lý dự án ................. 41 3.2 Đánh giá năng lực quản lý dự án của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ ............................................................................................................... 46 3.2.1 Các kết quả đạt được .................................................................................... 46 3.2.2 Các vấn đề còn tồn tại, khó khăn ................................................................. 52 iv 3.2.3 Nguyên nhân tồn tại, khó khăn .....................................................................57 3.3 Định hướng công tác nâng cao năng lực quản lý dự án ......................................59 3.4 Giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án tại Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ .....................................................................................................61 3.4.1 Nguyên nhân đề xuất các giải pháp ..............................................................61 3.4.2 Giải pháp hoàn thiện về bộ máy quản lý Ban ..............................................62 3.4.3 Giải pháp nâng cao năng lực quản lý trong từng giai đoạn ..........................65 3.4.4 Giải pháp nâng cao năng lực trong công tác giải phóng mặt bằng ..............69 3.4.5 Tăng cường công tác quản lý chất lượng trong khảo sát, thiết kế................70 3.4.6 Giải pháp nâng cao công tác lựa chọn nhà thầu ...........................................71 3.4.7 Giải pháp nâng cao chất lượng công tác thẩm định và phê duyệt các dự án71 3.4.8 Nâng cao sự gắn kết nội bộ Ban QLDA .......................................................74 3.5 Kết luận chương 3 ...............................................................................................75 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................................76 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................79 v DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 1.1 Chu trình dự án đầu tư xây dựng ...................................................................... 7 Hình 1.2 Chu trình quản lý dự án .................................................................................. 10 Hình 1.3 Tam giác mục tiêu .......................................................................................... 11 Hình 1.4 Tứ giác mục tiêu ............................................................................................. 11 Hình 1.5 Ngũ giác mục tiêu .......................................................................................... 12 Hình 1.6 Lục giác mục tiêu ........................................................................................... 12 Hình 1.7 Mô hình chủ đầu tư trực tiếp thực hiện dự án ................................................ 13 Hình 1.8 Mô hình thuê tư vấn quản lý dự án ................................................................ 15 Hình 1.9 Mô hình EPC .................................................................................................. 16 Hình 1.10 Mô hình PPP................................................................................................. 17 Hình 1.11 Các lĩnh vực của quản lý dự án .................................................................... 19 Hình 2.1 Một số nguyên nhân gây rủi ro trong dự án đầu tư xây dựng ........................ 35 Hình 3.1 Hình ảnh một số dự án Ban QLDA thực hiện ................................................ 51 Hình 3.2 Hình ảnh tổ chức công đoàn, tổ chức đoàn thanh niên Ban QLDA............... 52 Hình 3.3 Một số hình ảnh báo cáo tình hình thực hiện thi công ................................... 68 Hình 3.4 Hình ảnh tham gia hoạt động thể dục thể thao của Ban QLDA..................... 75 vi DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1 Một số dự án và mô hình quản lý dự án trong những năm gần đây ..............46 Bảng 3.2 Trình độ và bằng cấp của nhân viên ban QLDA ...........................................50 Bảng 3.3 Thống kê số dự án trong những năm gần đây ................................................53 Bảng 3.4 Thống kê số dự án và vốn đầu tư trong những năm gần đây .........................56 Bảng 3.5 Hiệu quả hoạt động trong các năm gần đây ...................................................57 vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BCKTKT Báo cáo kinh tế kỹ thuật BKHĐT Bộ Kế hoạch và Đầu tư BQLDA Ban quản lý dự án BTC Bộ Tài chính BXD Bộ Xây dựng CĐT Chủ đầu tư CTXD Công trình xây dựng GPMB Giải phóng mặt bằng HĐND Hội đồng nhân dân HSMT Hồ sơ mời thầu NĐ-CP Nghị định - Chính phủ QH Quốc hội TKBVTC Thiết kế bản vẽ thi công TKKT-TDT Thiết kế kỹ thuật - Tổng dự toán TT Thông tư TVGS Tư vấn giám sát XDCT Xây dựng công trình UBND Ủy ban nhân dân viii MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chương Mỹ là một huyện đồng bằng của thành phố Hà Nội, phía tây nam thủ đô Hà nội, thị trấn Chúc Sơn của huyện nằm cách trung tâm thủ đô Hà Nội 20 km, nơi cuối cùng của huyện cách trung tâm thủ đô không quá 40 km, huyện Chương Mỹ có diện tích rộng đứng thứ 3 toàn thành phố. Trên địa bàn có 02 quốc lộ chạy qua là quốc lộ 6A với chiều dài 18 km và đường Hồ Chí Minh với dài 16,5 km. Chương Mỹ cũng là huyện nằm trong quy hoạch vùng thủ đô, là vùng vành đai xanh có đô thị vệ tinh Xuân Mai và đô thị sinh thái Chúc Sơn. Được sự quan tâm của thành phố cùng với sự nỗ lực của địa phương, trong những năm qua huyện Chương Mỹ đã tích cực hoàn thành các mục tiêu, đời sống nhân dân dần được cải thiện. Tuy nhiên, Chương Mỹ là huyện có diện tích rộng tiềm lực kinh tế còn nhiều hạn chế, kết cấu hạ tầng còn thiếu và chưa đồng bộ, đặc biệt là kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Huyện Chương Mỹ đã xác định nâng cấp kết cấu hạ tầng phải đi trước một bước, là bước đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên của huyện. Trong những năm qua, Ban quản lý dự án huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội đã tiến hành quản lý xây dựng một số lượng lớn các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, từng bước nâng cấp, cải thiện cơ sở hạ tầng huyện Chương Mỹ theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tạo cơ sở hạ tầng thuận lợi góp phần cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân. Tuy nhiên, hiện trạng kết cấu hạ tầng huyện Chương Mỹ còn nhiều hạn chế cần tiếp tục đầu tư xây dựng để đáp ứng nhu cầu giai đoạn hiện nay. Trong quá trình thực hiện công tác quản lý các dự án, năng lực của Ban quản lý dự án ĐTXD huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội còn có những tồn tại, hạn chế cần khắc phục như tiến độ thi công chậm; chất lượng công trình chưa thực sự tốt; công tác thẩm định hồ sơ thiết kế và lựa chọn nhà thầu còn yếu kém; công tác quản lý nhân sự, vốn, an toàn lao động và mặt bằng trong quá trình thi công chưa tốt; trình độ chuyên môn của một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. 1 Xuất phát từ các vấn đề phân tích trên cùng với sự giúp đỡ của thầy hướng dẫn tác giả đã chọn đề tài “Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội” làm đề tài Luận văn tốt nghiệp. 2. Mục tiêu nghiên cứu Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. 3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 3.1. Cách tiếp cận Tiếp cận từ tổng thể đến chi tiết: Tiếp cận các kết quả đã nghiên cứu về quy trình quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình trong nước cũng như ngoài nước. Tiếp cận toàn diện, đa ngành đa lĩnh vực: xem xét các yếu tố phát triển khi nghiên cứu đề tài gồm các lĩnh vực kinh tế xã hội, môi trường sinh thái,… 3.2. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp kế thừa: kế thừa các tài liệu, kết quả tính toán của các nghiên cứu đã thực hiện trước đó. Phương pháp điều tra, thu thập: Tiến hành điều tra, thu thập các tài liệu bao gồm các văn bản pháp luật liên quan đến quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, các hồ sơ, quyết định, báo cáo của ban quản lý dự án. Phương pháp kế thừa ý kiến chuyên gia: Trao đổi với thầy hướng dẫn và các chuyên gia có kinh nghiệm nhằm đánh giá và đưa ra giải pháp phù hợp nhất. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tập trung nghiên cứu Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. 2 4.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài tiến hành nghiên cứu các mặt hoạt động có liên quan đến công tác quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình dựa trên tính cấp thiết của đề tài. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 5.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài Luận văn góp phần hệ thống hóa và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về nâng cao quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giai đoạn hiện nay để làm cơ sở khoa học cho việc nghiên cứu công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. 5.2. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài Kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. Công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình là những gợi ý thiết thực có thể vận dụng vào các dự án đầu tư xây dựng tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội. 6. Cấu trúc của Luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, Luận văn gồm có 3 chương: Chương 1 Tổng quan về dự án đầu tư xây dựng công trình và quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Chương 2 Cơ sở lý luận trong quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Chương 3 Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Chương Mỹ thành phố Hà Nội 3 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH VÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH 1.1 Dự án đầu tư xây dựng công trình 1.1.1 Khái quát chung về năng lực quản lý đầu tư xây dựng công trình 1.1.1.1 Dự án đầu tư xây dựng công trình Có rất nhiều cách để định nghĩa dự án. Tùy theo mục đích mà ta có thể nhấn mạnh một khía cạnh nào đó. Theo nghĩa chung nhất, dự án là một lĩnh vực hoạt động đặc thù, một nhiệm vụ cần phải được thực hiện với phương pháp riêng, nguồn lực riêng và theo một kế hoạch tiến độ nhằm tạo ra một thực thể mới. Trên phương diện quản lý, có thể định nghĩa: Dự án là những nỗ lực có thời hạn nhằm tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất. Dự án là tập hợp các đề xuất để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc nhằm đạt được mục tiêu hay yêu cầu nào đó trong một thời gian nhất định dựa trên nguồn vốn xác định (Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 [1]). Dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định. Ở giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng, dự án được thể hiện thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng, Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng (Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 [2]). Các dự án đầu tư xây dựng có các điểm khác với các dự án còn lại là dự án đầu tư có gắn liền với cấu phần xây dựng công trình và hạ tầng kỹ thuật liên quan đến dự án đầu tư. 4 1.1.1.2 Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng công trình Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng là: - Dự án đầu tư xây dựng công trình có tính đa mục tiêu: Các mục tiêu có thể không đồng hướng thậm chí mâu thuẫn nhau. + Có thể phân biệt 2 loại mục tiêu dự án là: Mục tiêu mở (công khai) và mục tiêu kín. + Tính đa dạng về mục tiêu của dự án là một trong những nguyên nhân gây nên sự phức tạp trong quản lý dự án. - Dự án đầu tư xây dựng công trình có tính chất cá biệt. + Mỗi công trình xây dựng có những đặc điểm kiến trúc, kết cấu, không gian, thời gian giảm xây dựng khác nhau vì vậy tạo ra tính cá thể của sản phẩm. + Tính cá biệt của dự án gây khó khăn do việc tiên liệu (dự trù) chi phí, thời gian trong quá trình lập dự án cũng như tiên liệu các rủi ro xảy ra. - Dự án chịu sự ràng buộc về thời gian, chi phí, nguồn lực. + Chủ đầu tư dự án luôn mong muốn có được công trình chất lượng cao, chi phí thấp và thời gian ngắn. + Những ràng buộc này thường gây sức ép với nhà thầu xây dựng. + Những ràng buộc này thường mâu thuẫn với mục tiêu kín của nhà thầu xây dựng. + Vì vậy việc hình thành mục tiêu tổng thể của dự án thường, khó khăn trong thực tế. - Dự án đầu tư xây dựng công trình chịu nhiều ảnh hưởng của các điều kiện địa chất, thủy văn, địa chất khí hậu. - Dự án đầu tư xây dựng công trình thường có vốn đầu tư lớn, thời gian xây dựng công trình dài. - Dự án đầu tư xây dựng công trình luôn luôn tồn tại trong một môi trường không chắc chắn. 5 1.1.2 Phân loại dự án đầu tư xây dựng công trình Tùy theo tính chất, đặc điểm của dự án và quy mô đầu tư, dự án đầu tư trong nước được phân loại thành: Phân loại theo cấp độ của dự án. - Dự án thông thường - Dự án theo công trình hệ thống. - Phân loại dự án đầu tư XDCT theo quy mô đầu tư [2]: + Nhóm đặt biệt + Nhóm A + Nhóm B + Nhóm C Phân loại theo lĩnh vực đầu tư: - Dự án kinh tế kỹ thuật. - Dự án xã hội - Dự án hỗn hợp. Phân loại theo chủ đầu tư - Nhà nước - Doanh nghiệp - Cá thể riêng lẻ Phân loại theo nguồn vốn. - Vốn ngân sách nhà nước. 6 - Vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) - Vốn đi vay (vốn tiến dụng) - Vốn liên doanh - Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) Phân loại dự án đầu tư XDCT theo tính chất công trình: Dự án đầu tư xây dựng công trình được phân thành 5 nhóm [3]: + Dự án đầu tư XDCT dân dụng; + Dự án đầu tư XDCT công nghiệp; + Dự án đầu tư XDCT hạ tầng kỹ thuật; + Dự án đầu tư XDCT giao thông; + Dự án đầu tư XDCT NN và PTNT. 1.1.3 Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình Dự án xây dựng bao gồm 3 giai đoạn cơ bản là: Chuẩn bị dự án; Thực hiện dự án đầu tư; Kết thúc xây dựng đưa dự án vào khai thác, sử dụng [2]. Hình 1.1 Chu trình dự án đầu tư xây dựng 7 Tùy điều kiện cụ thể cho từng dự án, người quyết định đầu tư chỉ đạo thực hiện hình thức tuần tư hay kết hợp các công việc trong các giai đoạn thực hiện và kết thúc dự án. Quá trình quản lý được thực hiện trong suốt các giai đoạn từ chuẩn bị đầu tư đến giai đoạn vận hành các kết quả của dự án. - Quá trình chuẩn bị đầu tư xây dựng: Để chuẩn bị đầu tư xây dựng một dự án cần thiết phải thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định hiện hành, trong quá trình chuẩn bị đầu tư xây dựng có các công việc sau: + Đề xuất dự án và xác định chủ chương đầu tư xây dựng: + Tổ chức thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (nếu có), báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng. + Quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (nếu có), báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng. - Quá trình thực hiện đầu tư xây dựng: Quá trình quản lý thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình được quy định cụ thể như sau: + Thực hiện việc giao đất hoặc thuê đất (nếu có); + Chuẩn bị mặt bằng xây dựng, rà phá bom mìn (nếu có); + Khảo sát xây dựng; + Thiết kế kỹ thuật, lập dự toán, tổng dự toán công trình; + Thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán, tổng dự toán xây dựng công trình; + Xin cấp phép xây dựng (đối với công trình yêu cầu cấp phép theo quy định); + Lựa chọn nhà thầu và các hợp đồng thực hiện dự án; + Thi công xây dựng công trình; + Giám sát thi công xây dựng; + Thực hiện các công việc cần thiết khác. 8 - Quá trình kết thúc đầu tư xây dựng: Quá trình kết thúc đầu tư xây dựng gồm các bước sau: + Nghiệm thu công trình xây dựng hoàn thành; + Bàn giao công trình hoàn thành đưa vào sử dụng; + Vận hành, chạy thử …; + Quyết toán hợp đồng xây dựng; + Bảo hành công trình xây dựng; + Quyết toán vốn đầu tư. Từ những nội dung trên ta thấy tất cả các giai đoạn của dự án đều có mối liên hệ chặt chẽ và đều có tầm quan trong cao vì vậy cần thực hiện nghiêm chỉnh chính xác từng giai đoạn để dự án đạt hiệu quả cao. Chủ đầu tư đóng vai trò quan trọng và quyết định đến hiệu quả của dự án 1.2 Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình 1.2.1 Khái niệm về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Quản lý nói chung là sự tác động có mục đích của chủ thể quản lý vào các đối tượng bị quản lý để điều khiển đối tượng nhằm đạt được mục tiêu đề ra. [2] Vì vậy nên, Quản lý dự án là một nghề, thuật ngữ quản lý dự án dùng để miêu tả một hoạch định về việc tổ chức trong việc quản lý các hoạt động đang diễn ra. Những hoạt động này thường được gọi là quản lý theo dự án. Định nghĩa về quản lý dự án là một việc rất khó, tuy nhiên có thể hiều quản lý dự án như sau: [29] - Quản lý dự án là việc áp dụng những hiểu biết, kỹ năng, công cụ, kỹ thuật vào hoạt động đầu tư dự án nhằm đạt được những yêu cầu và mong muốn từ dự án. Quản lý dự án còn là quá trình lập kế hoạch tổng thể, điều phối thời gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự án từ khi bắt đầu đến khi kết thúc nhằm bảo đảm cho dự án hoàn thành đúng thời hạn trong phạm vi ngân sách được duyệt và đạt được các yêu cầu tối ưu nhất đã đề ra. 9 - Quản lý dự án là sự ứng dụng các kiến thức, kỹ năng, công cụ và phương tiện kỹ thuật trong các hoạt động của dự án nhằm đáp ứng những yêu cầu của chủ đầu tư và những mục tiêu của dự án trong các ràng buộc về thời gian, nguồn nhân lực, vật tư và xe máy... Tất cả các công việc trong hoạt động của dự án đều cần có sự giám sát. - Quản lý dự án là sự vận dụng lý luận, phương pháp, quan điểm có tính hệ thống để tiến hành quản lý có hiệu quả toàn bộ công việc liên quan tới dự án dưới sự ràng buộc và nguồn lực có giới hạn. Để thực hiện mục tiêu của dự án, các nhà đầu tư phảo lên kế hoạch, chỉ đạo phối hợp, điều hành, khống chế và định giá toàn bộ quá trình từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc dự án. Hình 1.2 Chu trình quản lý dự án 1.2.2 Các mục tiêu của quản lý dự án xây dựng Là hoàn thành các công việc của dự án theo đúng yêu cầu kỹ thuật và chất lượng trong phạm vi ngân sách được duyệt và theo tiến độ thời gian cho phép. [30] Một dự án thành công có các đặc điểm sau: - Hoàn thành trong thời hạn quy định (Within Time) - Hoàn thành trong chi phí cho phép (Within Cost) - Đạt được hiệu quả mong muốn (Design Performance) - Sử dụng nguồn lực được giao một cách: Hiệu quả (Effective); Hữu hiệu (Efficiency). 10