Ch¬ng XII
b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ng©n hµng
1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ chÕ ®é b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ng©n hµng
1.1. Môc ®Ých, yªu cÇu cña viÖc lËp b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ng©n hµng
1.1.1. Môc ®Ých cña b¸o c¸o kÕ to¸n-tµi chÝnh ng©n hµng
B¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ng©n hµng lµ hÖ thèng th«ng tin kÕ to¸n trong
®ã tr×nh bµy c¸c chØ tiªu kinh tÕ, tµi chÝnh chñ yÕu cña ng©n hµng theo chuÈn
mùc, chÕ ®é b¸o c¸o kÕ to¸n hiÖn hµnh.
Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng tiÒn tÖ ng©n hµng cña c¸c c¬
quan qu¶n lý nhµ níc, qu¸ tr×nh qu¶n lý kinh doanh cña chÝnh Ban l·nh ®¹o ®¬n
vÞ ng©n hµng, còng nh qu¸ tr×nh ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ cña c¸c ®èi tîng cã
quyÒn lîi g¾n víi ng©n hµng ®ßi hái ngêi qu¶n lý, ®Çu t ph¶i ®a ra nh÷ng quyÕt
®Þnh ®óng ®¾n, kÞp thêi dùa trªn c¬ së hÖ thèng th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh ®Çy
®ñ, trung thùc, minh b¹ch, trong ®ã viÖc cung cÊp th«ng tin qua b¸o c¸o kÕ to¸ntµi chÝnh cã vÞ trÝ rÊt quan träng. HÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh cña ng©n
hµng ®îc lËp víi môc ®Ých sau:
- Ph¶n ¸nh tæng hîp, toµn diÖn t×nh h×nh tµi s¶n, c«ng nî, nguån vèn, t×nh h×nh
vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng trong mét kú kÕ to¸n còng nh t¹i thêi ®iÓm
lËp b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh.
- Cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ chñ yÕu cho viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ kÕt
qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng, nh÷ng thay ®æi vÒ tµi chÝnh sau
mét kú kÕ to¸n. §a ra bøc tranh kinh tÕ vÒ ¶nh hëng tµi chÝnh cña c¸c sù kiÖn
kinh tÕ ®· x¶y ra, kh«ng nhÊt thiÕt cung cÊp c¸c th«ng tin phi tµi chÝnh.
- Phôc vô cho viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng, t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng©n
hµng trong kú kÕ to¸n vµ t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng
thiÕu sãt, nh÷ng nh©n tè lµm gi¶m kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó cã biÖn
ph¸p chñ ®éng xö lý. §ång thêi, phôc vô cho viÖc nhËn biÕt vµ dù ®o¸n sù
ph¸t triÓn trong t¬ng lai cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng ng©n hµng nãi
riªng nh»m chñ ®éng ®a ra c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro, h¹n chÕ t¸c ®éng
cña nh÷ng nh©n tè tiªu cùc, t×m ra vµ khai th«ng nh÷ng nh©n tè tÝch cùc,
nh÷ng c¬ héi tèt.
1.1.2 Yªu cÇu cña viÖc lËp b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ng©n hµng
HÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ®îc lËp ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c
qu¶n lý ho¹t ®éng cña tõng ®¬n vÞ ng©n hµng, cña néi ngµnh ng©n hµng vµ
còng lµ b¸o c¸o chÝnh thøc göi tíi c¬ quan qu¶n lý nhµ níc theo chÕ ®é quy
®Þnh nh c¬ quan thuÕ, Tæng côc Thèng kª.... V× vËy, hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n
- tµi chÝnh ng©n hµng ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu sau:
- Sè liÖu cña c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ng©n hµng ph¶i ®Çy ®ñ, trung
thùc, minh b¹ch vµ thèng nhÊt.
1
§Ó c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh trë nªn h÷u Ých, viÖc lËp c¸c b¸o c¸o
cña ®¬n vÞ ng©n hµng còng nh bÊt kú mét ph¸p nh©n tæ chøc nµo trong nÒn
kinh tÕ cÇn qu¸n triÖt tÊt c¶ c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n, trong ®ã cã 4 nguyªn t¾c
chñ ®¹o sau: Nguyªn t¾c so s¸nh vµ nhÊt qu¸n; nguyªn t¾c träng yÕu; nguyªn
t¾c thËn träng; nguyªn t¾c c«ng bè ®Çy ®ñ.
- B¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ng©n hµng cÇn cã nh÷ng chØ tiªu cÇn thiÕt vµ ®îc
tæng hîp chÝnh x¸c theo tõng cÊp phôc vô cho viÖc ®¸nh gi¸ diÔn biÕn vµ thùc
tr¹ng t×nh h×nh lu th«ng tiÒn tÖ, tÝn dông, ho¹t ®éng ng©n hµng nãi riªng vµ diÔn
biÕn, thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung ë tõng khu vùc, ®Þa bµn, ngµnh,
thµnh phÇn kinh tÕ vµ trªn ph¹m vÞ toµn quèc.
- B¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ng©n hµng ph¶i cã nh÷ng chØ tiªu, th«ng tin cÇn
thiÕt ph¶n ¸nh ®Æc thï ho¹t ®éng cña ng©n hµng, thÓ hiÖn møc ®é c¸c lo¹i rñi ro
tÝn dông, rñi ro thanh kho¶n, rñi ro l·i suÊt, rñi ro tiÒn tÖ... cña ®¬n vÞ ng©n hµng.
(xem chi tiÕt môc 2, ch¬ng X II).
- §Ó ®¶m b¶o vµ kh¼ng ®Þnh sù trung thùc, hîp lý cña th«ng tin kÕ to¸n-tµi chÝnh
ng©n hµng, B¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña ®¬n vÞ NHTM (TCTD) ph¶i ®îc
kiÓm to¸n bëi mét doanh nghiÖp kiÓm to¸n ®éc lËp ®ñ tiªu chuÈn, ®iÒu kiÖn theo
quy ®Þnh cña NHNN ViÖt Nam. §èi víi NHTM (TCTD) quèc doanh ®· cã trong
th«ng b¸o kÕ ho¹ch kiÓm to¸n n¨m cña c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ níc th× b¸o c¸o
tµi chÝnh n¨m ®ã kh«ng b¾t buéc ph¶i ®îc doanh nghiÖp KiÓm to¸n kiÓm to¸n
(§iÒu 10, NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñvÒ kiÓm to¸n ®éc lËp sè 105/2004/ N§-CP).
B¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña NHNN ViÖt Nam ph¶i ®îc kiÓm to¸n bëi c¬
quan kiÓm to¸n nhµ níc (§iÒu 48, LuËt NHNN).
Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam yªu cÇu TCTD ph¶i sö dông mét hoÆc mét
sè dÞch vô kiÓm to¸n (kiÓm to¸n ho¹t ®éng, kiÓm to¸n tu©n thñ) khi xÐt thÊy cÇn
thiÕt trong mét sè trêng hîp sau:
a- TCTD cã nguy c¬ l©m vµo t×nh tr¹ng kiÓm so¸t ®Æc biÖt.
b- TCTD ®îc xem xÐt ®Ó c«ng nhËn tho¸t khái t×nh tr¹ng kiÓm so¸t ®Æc
biÖt.
c- Tríc khi TCTD tham gia niªm yÕt vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu lÇn ®Çu ra
c«ng chóng t¹i Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n hoÆc Së giao dÞch chøng
kho¸n.
d- TCTD ®îc s¸t nhËp, b¸n l¹i hoÆc hîp nhÊt.
®- C¸c trêng hîp kh¸c do NHNN ViÖt Nam quyÕt ®Þnh.
§Ó ®¹t tiªu chuÈn, ®ñ ®iÒu kiÖn ®¨ng ký vµ ®îc lùa chän thùc hiÖn kiÓm
to¸n TCTD, ngoµi viÖc ®¶m b¶o tu©n thñ c¸c quy ®Þnh t¹i N§ sè 105/2004/N§CP ngµy 30/3/2004 cña ChÝnh phñvÒ kiÓm to¸n ®éc lËp vµ Th«ng t sè
2
64/2004/TT-BTC ngµy 29/6/2004 cña Bé Tµi chÝnh híng dÉn thùc hiÖn mét sè
®iÒu cña N§ 105, doanh nghiÖp kiÓm to¸n ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn sau:
(1)- Cã vèn ®iÒu lÖ hoÆc vèn chñ së h÷u tõ 03 tû ® trë lªn ®èi víi doanh
nghiÖp kiÓm to¸n trong níc; Vèn ®iÒu lÖ tèi thiÓu lµ 300.000 USD ®èi víi doanh
nghiÖp kiÓm to¸n cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
(2) Cã sè lîng kiÓm to¸n viªn hµnh nghÒ tõ 10 ngêi trë lªn. Bè trÝ Ýt nhÊt
03 kiÓm to¸n viªn hµnh nghÒ tham gia kiÓm to¸n mét TCTD.
(3) C¸c kiÓm to¸n viªn hµnh nghÒ vµ ngêi ®¹i diÖn l·nh ®¹o cña doanh
nghiÖp kiÓm to¸n tham gia kiÓm to¸n TCTD ph¶i cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn, ®iÒu kiÖn
(®îc quy ®Þnh t¹i ®iÒu 6 Quy chÕ vÒ kiÓm to¸n ®éc lËp ®èi víi TCTD sè
121/2005/Q§-NHNN ngµy 02/02/2005). VÝ dô, cã tªn trong danh s¸ch hµnh
nghÒ ®îc BTC x¸c nhËn; cã Ýt nhÊt 02 n¨m kinh nghiÖm kiÓm to¸n sau ngµy ®îc
cÊp chøng chØ kiÓm to¸n viªn...
(4) §· thµnh lËp vµ ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam tèi thiÓu 03 n¨m.
(5) Kh«ng cã quan hÖ vÒ kinh tÕ nh mua c«ng tr¸i hoÆc c¸c tµi s¶n, hïn
vèn, liªn doanh, gãp cæ phÇn víi TCTD ®îc kiÓm to¸n hoÆc ngîc l¹i.
(6) Kh«ng lµ kh¸ch hµng ®ang hëng nh÷ng ®iÒu kiÖn u ®·i cña TCTD ®îc
kiÓm to¸n.
(7) Doanh nghiÖp kiÓm to¸n vµ TCTD ®îc kiÓm to¸n, kh«ng cã cïng mét
chñ së h÷u tõ 5% trë lªn vèn chñ së h÷u cña mçi bªn.
(8) Kh«ng ®ang hoÆc ®· thùc hiÖn trong n¨m tríc liÒn kÒ dÞch vô ghi sæ kÕ
to¸n, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, dÞch vô kiÓm to¸n néi bé, ®Þnh gi¸ tµi s¶n, t vÊn, qu¶n
lý cho TCTD ®ã.
(9) Kh«ng thuéc ®èi tîng trong danh s¸ch th«ng b¸o cña NHNN ViÖt
Nam vÒ doanh nghiÖp kiÓm to¸n kh«ng ®îc thùc hiÖn kiÓm to¸n TCTD (theo quy
®Þnh t¹i §iÒu 9, kho¶n 2c Quy chÕ vÒ kiÓm to¸n ®éc lËp ®èi víi TCTD).
1.2. C¸c lo¹i b¸o c¸o trong hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n -tµi chÝnh ng©n hµng
HÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh bao gåm c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n vµ b¸o
c¸o tµi chÝnh.
1.2.1. B¸o c¸o kÕ to¸n
a/ Giíi thiÖu chung vÒ c¸c lo¹i b¸o c¸o kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ ng©n hµng
B¸o c¸o kÕ to¸n ®îc lËp theo ngµy, th¸ng, n¨m ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn
®éng tµi s¶n, nguån vèn ng©n hµng, bao gåm:
- B¸o c¸o c©n ®èi tµi kho¶n néi b¶ng;
- B¸o c¸o cÇn ®èi tµi kho¶n ngo¹i b¶ng;
- C¸c b¸o c¸o kÕ to¸n quyÕt to¸n n¨m: gåm b¶ng t×nh h×nh thùc tÕ doanh nghiÖp;
c¸c biÓu thèng kª chi tiÕt vÒ c¸c sè liÖu ®îc ph¶n ¸nh trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
3
n¨m cña ®¬n vÞ, ®îc lËp trªn c¬ së sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ sè liÖu kiÓm kª thùc tÕ
t¹i ®¬n vÞ.
- C¸c b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ vµ c¸c lo¹i b¸o c¸o kÕ to¸n kh¸c cÇn thiÕt phôc vô
cho kiÓm to¸n néi bé, c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh néi bé ®¬n vÞ ng©n hµng.
Trong c¸c lo¹i b¸o c¸o kÕ to¸n, b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n kÕ to¸n lµ b¸o c¸o
kÕ to¸n quan träng nhÊt vµ chi tiÕt nhÊt ph¶n ¸nh t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ
trong thêi kú nhÊt ®Þnh. Môc (b) sau ®©y sÏ tr×nh bµy vÒ BC§TKKT cña ®¬n vÞ
ng©n hµng.
b/ B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n kÕ to¸n cña ®¬n vÞ ng©n hµng
* B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n kÕ to¸n lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp, ph¶n ¸nh
toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã vµ c¸c nguån h×nh thµnh nh÷ng tµi s¶n ®ã cña ®¬n
vÞ sau mét thêi kú nhÊt ®Þnh theo chØ tiªu c¸c tµi kho¶n tæng hîp.
* C¬ së vµ tr×nh tù lËp BC§TKKT
C¬ së ®Ó lËp BC§TKKT lµ sè liÖu vÒ doanh sè, sè d ®Çu kú vµ cuèi kú cña
sæ kÕ to¸n tµi kho¶n tæng hîp sau khi ®· ®èi chiÕu khíp ®óng víi b¶ng kÕt hîp
tµi kho¶n th¸ng (n¨m). §èi víi hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n c¸c TCTD vµ hÖ thèng
tµi kho¶n kÕ to¸n NHNN, Thèng ®èc NHNN quy ®Þnh vµ qu¶n lý thèng nhÊt ®Õn
chØ tiªu TKTH cÊp 3, do ®ã b¸o c¸o kÕ to¸n c©n ®èi tµi kho¶n ®¬n vÞ ng©n hµng
ph¶i lËp vµ nép cho c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc sÏ ph¶n ¸nh sè liÖu kÕ to¸n cña
TKTH cÊp 3, ®îc tæng hîp lªn TKTH cÊp 2 vµ tæng hîp lªn TKTH cÊp 1. Tuy
nhiªn, trong néi bé cña ®¬n vÞ ng©n hµng ®Ó n¾m ®îc t×nh h×nh biÕn ®éng cña tµi
s¶n, nguån vèn vµ c¸c quü mét c¸ch chi tiÕt h¬n, b¸o c¸o c©n ®èi tµi kho¶n thêng ®îc lËp ®Õn chØ tiªu TKTH cÊp 4 hoÆc cÊp 5.
Tµi s¶n, nguån vèn, vµ c¸c giao dÞch kinh tÕ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ ng©n
hµng thêng cã nhiÒu lo¹i tiÒn tÖ: Cã VND, cã c¸c lo¹i ngo¹i tÖ, vµng b¹c, ®¸ quý.
Trong khi ®ã, theo chÕ ®é kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh chÝnh thøc c«ng
bè, nép cho c¬ quan qu¶n lý nhµ níc ph¶i ph¶n ¸nh b»ng ®ång ViÖt Nam. §èi
víi kÕ to¸n ngo¹i tÖ, c¸c ®¬n vÞ ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c ph¬ng ph¸p
kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi tiÕt vµ h¹ch to¸n tæng hîp (xem chi tiÕt
ch¬ng V). NÕu ®¬n vÞ ng©n hµng thùc hiÖn kÕ to¸n ngo¹i tÖ theo ph¬ng ph¸p
"h¹ch to¸n chi tiÕt theo nguyªn tÖ, h¹ch to¸n tæng hîp võa theo nguyªn tÖ, võa
theo VND", viÖc lËp b¸o c¸o c©n ®èi kÕ to¸n thêng theo trËt tù sau:
- LËp b¸o c¸o c©n ®èi tµi kho¶n theo tõng lo¹i tiÒn tÖ (VND, tõng lo¹i ngo¹i tÖ
theo nguyªn tÖ)
- LËp b¸o c¸o c©n ®èi tµi kho¶n cña tõng lo¹i ngo¹i tÖ quy ®æi USD
- LËp b¸o c¸o c©n ®èi tµi kho¶n tæng hîp tµi s¶n, nguån vèn b»ng ngo¹i tÖ cña
®¬n vÞ quy ®æi USD.
- LËp b¸o c¸o c©n ®èi tµi kho¶n tæng hîp toµn bé tµi s¶n, nguån vèn cña ®¬n vÞ
4
ng©n hµng quy ®æi VND.
ViÖc quy ®æi gi÷a ®ång ViÖt Nam víi ®ång ®« la Mü theo tû gi¸ do
NHNN c«ng bè vµo thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o, trõ c¸c kho¶n môc phi tiÒn tÖ (TSC§,
vËt liÖu, gãp vèn ®Çu t, mua cæ phÇn b»ng ngo¹i tÖ....vÉn theo tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i
ngµy giao dÞch.
* H×nh thøc, néi dung cña BC§TKKT:
§¥N VÞ.....................
BiÓu sè: F.../TCTD
b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n kÕ to¸n
Th¸ng ... n¨m ........
A - C¸c tµi kho¶n trong b¶ng C©n ®èi kÕ to¸n
...
Tªn tµi
kho¶n
1
Sè hiÖu
tµi kho¶n
2
Tæng céng
Sè d ®Çu kú
Nî
3
Cã
4
A
A
§¬n vÞ: triÖu ®ång
Doanh sè
trong kú
Nî
Cã
5
6
B
Sè d cuèi kú
Nî
7
Cã
8
C
C
B
B - C¸c kho¶n ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
Tªn tµi
kho¶n
1
Sè hiÖu tµi
kho¶n
2
Sè d ®Çu kú
Doanh sè trong kú
NhËp
XuÊt
4
5
3
Sè d cuèi kú
6
....
Tæng céng
Yªu cÇu cña phÇn c¸c TK néi b¶ng lµ :
+ Tæng d Nî ®Çu kú = tæng d Cã ®Çu kú
+ Tæng sè ph¸t sinh Nî trong kú = tæng sè ph¸t sinh Cã trong kú.
+ Tæng d Nî cuèi kú = tæng d Cã cuèi kú.
1.2.2. B¸o c¸o tµi chÝnh
Theo chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ (CMKTQT), b¸o c¸o tµi chÝnh cña
NHTM vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh t¬ng tù bao gåm c¸c lo¹i b¸o c¸o sau:
- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
- B¸o c¸o thu nhËp, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh
- B¸o c¸o thay ®æi vèn chñ së h÷u
- B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ.
- ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh
Theo chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh hiÖn hµnh ®èi víi TCTD do thèng ®èc
NHNN vµ BTC quy ®Þnh, c¸c lo¹i b¸o c¸o kÕ to¸n - tµi chÝnh ®¬n vÞ NHTM ph¶i
5
nép vµ b¸o c¸o NHNN, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc kh¸c gåm B¶ng c©n ®èi tµi
kho¶n kÕ to¸n (thuéc b¸o c¸o kÕ to¸n) vµ c¸c lo¹i b¸o c¸o sau:
- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
- B¸o c¸o thu nhËp, chi phÝ vµ kÕt qu¶ kinh doanh
- B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ.
- ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh
Nh vËy, so víi th«ng lÖ quèc tÕ, hiÖn nay c¸c ®¬n vÞ ng©n hµng ViÖt Nam
kh«ng ph¶i lËp vµ nép b¸o c¸o thay ®æi vèn chñ së h÷u. Tuy nhiªn, VAS 21tr×nh bµy b¸o c¸o tµi chÝnh, ®o¹n 66 (d) yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i thuyÕt
minh vÒ nh÷ng biÕn ®éng trong vèn chñ së h÷u. H×nh thøc, néi dung cña 4 b¸o
c¸o b¾t buéc trong bé b¸o c¸o tµi chÝnh ®¬n vÞ ng©n hµng sÏ ®îc nghiªn cøu chi
tiÕt ë môc 2, môc 3, môc 4 cïng ch¬ng.
1.3. Nguyªn t¾c lËp, göi b¸o c¸o kÕ to¸n - b¸o c¸o tµi chÝnh ng©n hµng
- C¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n thùc hiÖn lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cña ®¬n vÞ m×nh
theo mÉu thèng nhÊt do Ng©n hµng Nhµ níc ban hµnh (®èi víi b¸o c¸o göi Ng©n
hµng Nhµ níc) vµ mÉu do Tæ chøc tÝn dông quy ®Þnh (®èi víi b¸o c¸o göi Tæ
chøc tÝn dông trung ¬ng).
- C¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n thùc hiÖn ®èi chiÕu kiÓm tra toµn bé c¸c néi dung
chi tiÕt cña c¸c biÓu b¸o c¸o tµi chÝnh vµ b¸o c¸o quyÕt to¸n víi c¸c b¸o c¸o chi
tiÕt cña ®¬n vÞ, ®¶m b¶o khíp ®óng vÒ sè liÖu vµ c¸c chØ tiªu kinh tÕ.
- Tæng hµng thùc hiÖn tËp hîp cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc vµ
®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp ®Ó t¹o b¸o c¸o tæng hµng. C«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn
t¹i trung ¬ng. Bé phËn tËp hîp b¸o c¸o t¹i Trung ¬ng cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra
tæng c¸c b¸o c¸o cña c¸c ®¬n vÞ, ®¶m b¶o khíp ®óng vµ t¹o b¸o c¸o tæng hµng.
Theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam (CMKTVN) sè 25" b¸o c¸o tµi chÝnh
hîp nhÊt vµ kÕ to¸n c¸c kho¶n ®Çu t vµo c«ng ty con"; CMKTVN sè 07 "KÕ to¸n
c¸c kho¶n ®Çu t vµo c«ng ty liªn kÕt", còng nh theo CMKTQT nãi chung, doanh
nghiÖp (bao gåm c¶ TCTD) lµ c«ng ty mÑ (th«ng thêng n¾m gi÷ trªn 50% quyÒn
biÓu quyÕt ë c«ng ty con) hoÆc nhµ ®Çu t ®îc coi lµ cã ¶nh hëng ®¸ng kÓ (th«ng
thêng n¾m gi÷ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tõ 20% ®Õn 50% quyÒn biÓu quyÕt trong
vèn chñ së h÷u cña bªn nhËn ®Çu t), ngoµi BCTC cña b¶n th©n ®¬n vÞ m×nh, ph¶i
lËp BCTC hîp nhÊt, trong ®ã c¸c chØ tiªu trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh sÏ ®îc ®iÒu
chØnh theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh ®· ®îc nªu trong c¸c CMKT nãi trªn.
- B¸o c¸o tæng hîp tæng hµng ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së sù hç trî ®¾c lùc
cña c«ng nghÖ th«ng tin. Trêng hîp, gi÷a HSC vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cha nèi
m¹ng on-line, t¹i HSC cha cã kho d÷ liÖu tËp trung, c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn thùc
hiÖn lËp vµ göi file b¸o c¸o cho trung ¬ng. Trªn c¬ së ®èi chiÕu gi÷a b¸o c¸o
b»ng v¨n b¶n vµ b¸o c¸o b»ng file cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, bé phËn lËp b¸o
6
c¸o t¹i TW sÏ lËp b¸o c¸o cña ph¸p nh©n NH. Trêng hîp ®· nèi m¹ng on-line
toµn hÖ thèng, t¹i HSC cã kho d÷ liÖu tËp trung, th× hµng th¸ng gi÷a HSC vµ c¸c
®¬n vÞ trùc thuéc ®· ph¶i ®èi chiÕu khíp ®óng sè liÖu kÕ to¸n. Sau khi ®èi chiÕu
khíp ®óng, hÖ thèng sÏ tù ®éng lËp ®îc BCTC cña toµn hµng.
2. Néi dung c¬ b¶n cÇn ph¶i c«ng bè trong b¸o c¸o tµi chÝnh cña NHTM vµ c¸c
tæ chøc tµi chÝnh t¬ng tù
2.1. C¬ së ®Æt vÊn ®Ò
C¸c NHTM vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh t¬ng t ho¹t ®éng trong lÜnh vùc quan
träng vµ cã ¶nh hëng lín ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. NhiÒu c¸ nh©n vµ
tæ chøc quan hÖ víi ng©n hµng nh ngêi göi tiÒn hoÆc ngêi ®i vay. C¸c ng©n hµng
gi÷ vai trß chÝnh trong viÖc duy tr× sù tin tëng cña x· héi vµo hÖ thèng tiÒn tÖ
quèc gia th«ng qua mèi quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c ban ngµnh, víi ChÝnh phñvµ
ngîc l¹i c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñcã t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng. Sè lîng ®èi tîng cã quyÒn lîi g¾n víi ng©n hµng th× rÊt réng lín, ®a d¹ng. §Æc biÖt
kh¶ n¨ng thanh kho¶n vµ c¸c møc ®é rñi ro g¾n liÒn víi c¸c lo¹i h×nh ho¹t ®éng
kinh doanh ng©n hµng ®îc rÊt nhiÒu ®èi tîng quan t©m. C¸c ho¹t ®éng ng©n
hµng, vµ do ®ã c¸c yªu cÇu vÒ kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕ to¸n -tµi chÝnh cña c¸c ng©n
hµng kh¸c víi doanh nghiÖp th«ng thêng. ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ (IAS 30;
32; 37 39) vµ chuÈn môc kÕ to¸n ViÖt Nam (VAS 22) ®· yªu cÇu vÒ nh÷ng th«ng
tin ph¶i ®îc c«ng bè trong b¸o c¸o tµi chÝnh cña NHTM vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh
t¬ng tù ®Ó ngêi sö dông b¸o c¸o tµi chÝnh cña NH cÇn hiÓu râ h¬n vÒ lo¹i h×nh ho¹t
®éng rÊt ®Æc biÖt cña NH. Cô thÓ lµ:
- Kh¶ n¨ng thùc hiÖn nghÜa vô ®Õn h¹n
- Kh¶ n¨ng thanh kho¶n
- Møc ®é rñi ro g¾n víi c¸c m¶ng ho¹t ®éng kh¸c nhau cña NH:
+ Rñi ro tÝn dông (rñi ro ®èi t¸c)
+ Rñi ro l·i suÊt
+ Rñi ro tû gi¸
+ Rñi ro gi¸ c¶ kh¸c
- C¸ch thøc qu¶n lý vµ kiÓm so¸t nh÷ng rñi ro cña ban l·nh ®¹o ®¬n vÞ ng©n
hµng.
C¸c tæ chøc tµi chÝnh t¬ng tù cã thÓ hiÓu ®ã lµ c¸c TCTD phi ng©n hµng, vµ
ë gãc ®é, ph¹m vi ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh, cßn cã thÓ hiÓu ®ã lµ NHNN. MÆc dï chøc
n¨ng cña NHNN (NHT¦) lµ kh¸c h¼n NHTM trong hÖ thèng tµi chÝnh tÝn dông,
tuy nhiªn nhiÒu nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh, còng nh c¸c rñi ro ®Æc thï trong ho¹t
®éng cña Ng©n hµng Nhµ níc lµ t¬ng tù nh NHTM. VÝ dô, së giao dÞch NHNN
7
còng thùc hiÖn kinh doanh ngo¹i tÖ, kinh doanh vµ ®Çu t chøng kho¸n; Khi thùc
hiÖn nghiÖp vô cho vay ®èi víi NHTM, TCTD còng ph¶i ph©n lo¹i nî, ph¶i ®¸nh
gi¸ kh¶ n¨ng tÝn dông cña c¸c kho¶n tÝn dông ®· cÊp ra.
2.2. Th«ng tin cÇn c«ng bè trong BCTC ng©n hµng
2.2.1. VÒ chÕ ®é kÕ to¸n
C¸c ng©n hµng sö dông c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó ghi nhËn vµ ®o lêng c¸c kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh cña hä. Sù hßa hîp c¸c ph¬ng
ph¸p lµ ®iÒu mong muèn, nhng thùc tÕ vÊn ®Ò cã thÓ ®îc xö lý kh¸c
nhau ë mçi ®¬n vÞ ng©n hµng. C¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n ¸p dông cã thÓ
¶nh hëng lín ®Õn c¸c chØ tiªu trªn BCTC, ¶nh hëng lín ®Õn kÕt qu¶
kinh doanh kú kÕ to¸n. §¬n vÞ ng©n hµng cÇn ph¶i c«ng bè c¸c chÝnh
s¸ch kÕ to¸n ®Ó ngêi sö dông th«ng tin cã thÓ hiÓu c¬ së so¹n lËp c¸c
b¸o c¸o cña ng©n hµng. C¸c chÝnh s¸ch kÕ to¸n liªn quan tíi c¸c chØ
tiªu díi ®©y cÇn thiÕt ®îc c«ng bè:
- Ph¬ng ph¸p ghi nhËn c¸c lo¹i doanh thu chñ yÕu
- C¬ së x¸c ®Þnh gi¸ trÞ c¸c kho¶n ®Çu t vµ giao dÞch chøng kho¸n
- C¬ së ph©n lo¹i c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ®îc ghi nhËn trªn B¶ng c©n ®èi kÕ
to¸n vµ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ lµm ph¸t sinh c¸c kho¶n cam kÕt vµ c«ng nî cha
x¸c ®Þnh (giao dÞch ngo¹i b¶ng).
- C¬ së x¸c ®Þnh lç tõ c¸c kho¶n cho vay vµ t¹m øng vµ vµ c¬ së ®Ó xo¸
c¸c kho¶n cho vay vµ t¹m øng kh«ng thÓ thu håi ®îc
- C¬ së x¸c ®Þnh c¸c kho¶n dù phßng cho c¸c rñi ro chung cña NH vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n c¸c kho¶n dù phßng ®ã.
2.2.2. VÒ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cÇn tËp hîp c¸c tµi s¶n vµ nî theo tÝnh chÊt vµ liÖt
kª c¸c kho¶n nµy theo thø tù ph¶n ¸nh tÝnh thanh kho¶n. C¸c kho¶n môc lu ®éng
vµ kh«ng lu ®éng kh«ng ®îc tr×nh bµy riªng rÏ bëi v× hÇu hÕt c¸c tµi s¶n vµ c«ng
nî cña ng©n hµng cã thÓ ®îc thùc hiÖn vµ thanh to¸n trong t¬ng lai gÇn.
- C¸c kho¶n tµi s¶n vµ c«ng nî chØ ®îc phÐp bï trõ khi:
+ Cã mét quyÒn hîp ph¸p cho phÐp viÖc bï trõ tån t¹i
+ ViÖc bï trõ thÓ hiÖn dù tÝnh cho viÖc ghi nhËn tµi s¶n hay thanh to¸n
c«ng nî.
- NH cÇn c«ng bè gi¸ trÞ thÞ trêng cña chøng kho¸n giao dÞch vµ chøng
kho¸n ®Çu t kh¶ m¹i nÕu kh¸c víi gi¸ trÞ sæ s¸ch.
Sù ph©n biÖt chøng kho¸n giao dÞch vµ chøng kho¸n ®Çu t vµ c¸c kho¶n
®Çu t kh¸c (vÝ dô, gãp vèn liªn doanh...) lµ rÊt quan träng. Chøng kho¸n giao
8
dÞch lµ chøng kho¸n cã thÓ b¸n trªn thÞ trêng, ®îc mua vµ lu gi÷ víi ý ®Þnh b¸n
l¹i trong thêi gian ng¾n. Chøng kho¸n ®Çu t ®îc mua vµ lu gi÷ nh»m môc ®Ých
sinh lîi cao vµ thêng ®îc lu gi÷ cho ®Õn khi ®¸o h¹n. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n
quèc tÕ vµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay, nguyªn t¾c kÕ to¸n trong viÖc ghi nhËn gi¸ trÞ
cña chøng kho¸n sau lÇn ghi nhËn lÇn ®Çu vµ xö lý chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ ghi sæ
kÕ to¸n víi gi¸ thÞ trêng cña chøng kho¸n ë nh÷ng nhãm kh¸c nhau lµ kh¸c
nhau.
- C¸c kho¶n môc quan träng trªn b¶ng c©n ®èi tµi s¶n cña NH, ngoµi
nh÷ng th«ng tin cÇn tr×nh bµy theo yªu cÇu cña c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n kh¸c,
nh÷ng th«ng tin trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ c¸c thuyÕt minh c¸c BCTC ph¶i
bao gåm nhng kh«ng giíi h¹n, cho c¸c tµi s¶n vµ c«ng nî sau:
+ §èi víi tµi s¶n:
TiÒn vµ c¸c sè d tµi kho¶n t¹i NH Trung ¬ng.
Tr¸i phiÕu CP vµ c¸c tr¸i phiÕu hîp lÖ kh¸c cho viÖc chiÕt khÊu víi NHTW
Chøng kho¸n CP vµ nh÷ng chøng kho¸n kh¸c n¾m gi÷ cho môc ®Ých kinh
doanh.
TiÒn göi t¹i c¸c NH kh¸c, c¸c kho¶n cho vay vµ t¹m øng víi c¸c NH kh¸c.
C¸c kho¶n tiÒn göi trªn thÞ trêng tiÒn tÖ kh¸c.
C¸c kho¶n cho vay vµ t¹m øng cho kh¸ch hµng.
C¸c chøng kho¸n ®Çu t.
+ §èi víi c«ng nî:
TiÒn göi tõ c¸c NH kh¸c.
C¸c kho¶n tiÒn göi tõ thÞ trêng tiÒn tÖ kh¸c.
Chøng chØ tiÒn göi.
Kú phiÕu, tr¸i phiÕu vµ c¸c kho¶n nî cã chøng tõ kh¸c.
C¸c nguån vèn vay kh¸c.
Sù ph©n biÖt chi tiÕt c¸c lo¹i sè d trong quan hÖ víi NHT¦, víi c¸c ng©n
hµng kh¸c vµ c¸c bé phËn kh¸c cña thÞ trêng tiÒn tÖ vµ tõ c¸c chñ thÓ tiÒn göi nh
trªn lµ cÇn thiÕt bëi nã cung cÊp sù am hiÓu vÒ mèi quan hÖ, sù phô thuéc cña
®¬n vÞ ng©n hµng víi c¸c ng©n hµng kh¸c vµ víi thÞ trêng tiÒn tÖ.
2.2.3. VÒ B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh (BCKQH§KD)
- NH tr×nh bµy b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong ®ã thu nhËp vµ
chi phÝ ®îc nhãm theo b¶n chÊt (thu nhËp l·i, chi phÝ l·i; thu nhËp ngoµi l·i, chi
9
phÝ phi l·i...) vµ tr×nh bµy riªng rÏ c¸c kho¶n thu nhËp, chi phÝ chÝnh ®Ó ngêi sö
dông th«ng tin cã thÓ ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ng©n hµng.
- C¸c kho¶n thu nhËp vµ chi phÝ kh«ng ®îc bï trõ, trõ nh÷ng kho¶n cã liªn
quan ®Õn ®èi trõ rñi ro vµ c¸c kho¶n liªn quan ®Õn tµi s¶n vµ c«ng nî ®· ®îc bï
trõ. C¸c kho¶n l·i, lç sau thêng ®îc tr×nh bµy trªn c¬ së thuÇn:
+ B¸n vµ thay ®æi gi¸ trÞ kÕt chuyÓn cña chøng kho¸n giao dÞch
+ B¸n chøng kho¸n ®Çu t
+ Giao dÞch kinh doanh ngo¹i tÖ
- Ban l·nh ®¹o ng©n hµng cÇn ®a ra nhËn xÐt vÒ c¸c møc l·i suÊt trung b×nh, tµi
s¶n sinh l·i trung b×nh vµ c¸c kho¶n nî chÞu l·i trung b×nh trong kú.
- C¸c kho¶n môc thu nhËp, chi phÝ chÝnh cña NH: ngoµi nh÷ng th«ng tin cÇn
tr×nh bµy theo yªu cÇu cña c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n kh¸c, nh÷ng th«ng tin b¸o c¸o
KQH§KD vµ c¸c thuyÕt minh c¸c BCTC ph¶i bao gåm nhng kh«ng giíi h¹n,
cho c¸c kho¶n thu nhËp vµ chi phÝ sau:
+ L·i vay vµ c¸c thu nhËp t¬ng tù.
+ Chi phÝ tr¶ l·i vµ c¸c kho¶n chi phÝ t¬ng tù.
+ Thu nhËp tõ cæ tøc.
+ Thu nhËp tõ c¸c kho¶n phÝ vµ hoa hång.
+ Chi phÝ cho c¸c kho¶n phÝ vµ hoa hång.
+ Lîi nhuËn trõ lç ph¸t sinh tõ kinh doanh chøng kho¸n.
+ Lîi nhuËn trõ lç ph¸t sinh tõ ®Çu t chøng kho¸n.
+ Lîi nhuËn trõ lç ph¸t sinh tõ kinh doanh ngo¹i tÖ.
+ C¸c lo¹i thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c.
+ Lç tõ c¸c kho¶n cho vay vµ c¸c kho¶n t¹m øng.
+ C¸c chi phÝ qu¶n lý chung.
+ C¸c chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c.
2.2.4. VÒ c¸c nghÜa vô nî tiÒm Èn vµ cam kÕt (ngoµi b¶ng C§KT)
C¸c kho¶n nghÜa vô nî tiÒm Èn vµ c¸c cam kÕt c¸c ng©n hµng ph¶i
tr×nh bµy bao gåm:
- B¶n chÊt vµ gi¸ trÞ cña c¸c cam kÕt cho vay kh«ng thÓ hñy ngang (bëi v× nÕu
®¬n ph¬ng hñy bá th× ph¶i chÞu c¸c kho¶n ph¹t hoÆc chi phÝ);
- B¶n chÊt vµ gi¸ trÞ cña c¸c nghÜa vô nî tiÒm Èn vµ c¸c cam kÕt ®îc tr×nh bµy
ngoµi b¶ng C§KT bao gåm c¸c kho¶n liªn quan ®Õn:
+ C¸c kho¶n tÝn dông gi¸n tiÕp nh: c¸c kho¶n b¶o l·nh nî, b¶o l·nh thanh
to¸n vµ th tÝn dông dù phßng;
+ Mét sè kho¶n nghÜa vô nî tiÒm Èn liªn quan ®Õn c¸c nghiÖp vô kinh tÕ
nh b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång, b¶o l·nh dù thÇu, c¸c kho¶n ®¶m b¶o kh¸c...
10
+ C¸c nghÜa vô nî tiÒm Èn ng¾n h¹n ph¸t sinh tõ viÖc giao nhËn hµng hãa
(vÝ dô: Th tÝn dông chøng tõ cã sö dông hµng hãa giao nhËn lµm tµi s¶n ®¶m
b¶o).
+ Nh÷ng tho¶ thuËn b¸n vµ mua l¹i kh«ng ®îc ghi nhËn trªn b¶ng C§KT.
+ L·i vay vµ c¸c kho¶n môc liªn quan ®Õn tû gi¸: hîp ®ång ho¸n ®æi,
quyÒn chän, vµ hîp ®ång kú h¹n;
+ C¸c cam kÕt kh¸c vµ cam kÕt b¶o l·nh ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ kh¸c.
ViÖc tr×nh bµy c¸c nghÜa vô nî tiÒm Èn vµ cam kÕt kh«ng hñy ngang cña
c¸c ng©n hµng nh trªn sÏ t¹o thuËn lîi cho viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh thanh kho¶n, kh¶
n¨ng tr¶ nî vµ kh¶ n¨ng cè h÷u cña c¸c kho¶n lç tiÒm tµng.
2.2.5. VÒ kú h¹n cña tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶
Ng©n hµng ph¶i tr×nh bµy viÖc ph©n tÝch tµi s¶n vµ c«ng nî thµnh nh÷ng
nhãm thêi gian ®¸o h¹n thÝch hîp dùa trªn thêi gian cßn l¹i tÝnh tõ ngµy khãa sæ,
lËp BCTC ®Õn ngµy ®¸o h¹n theo ®iÒu kho¶n hîp ®ång.
ViÖc ph©n nhãm theo kú h¹n c¸c tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶ cô thÓ rÊt kh¸c
nhau gi÷a c¸c ng©n hµng vµ tïy thuéc vµo lo¹i tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶, tuy nhiªn,
cã mét sè kú h¹n thêng ®îc sö dông lµ: díi 1 th¸ng; tõ 1 ®Õn 3 th¸ng; Tõ 3 th¸ng
®Õn 1 n¨m; tõ 1 n¨m ®Õn 5 n¨m; tõ 5 n¨m trë lªn.
Kú h¹n ¸p dông cho viÖc ph©n lo¹i tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶ ®ßi hái ph¶i nhÊt
qu¸n víi nhau. §iÒu nµy chØ ra mét c¸ch râ rµng møc ®é phï hîp vÒ kú h¹n cña
tµi s¶n, nî ph¶i tr¶ vµ sù phô thuéc cña ng©n hµng vµo c¸c nguån vèn cã thÓ huy
®éng nhanh.
C¸c kú h¹n cã thÓ ®îc thÓ hiÖn theo nh÷ng thêi h¹n sau:
+ Thêi gian cßn l¹i cho ®Õn ngµy thanh to¸n
+ Thêi gian gèc cho ®Õn ngµy thanh to¸n
+ Thêi gian cßn l¹i cho ®Õn ngµy tiÕp theo mµ t¹i ®ã l·i suÊt cã thÓ thay ®æi.
ViÖc ph©n tÝch tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶ c¨n cø kho¶ng thêi gian cßn l¹i ®Õn
ngµy ®¸o h¹n sÏ cung cÊp c¬ së tèt nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña
ng©n hµng. ViÖc ph©n tÝch tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶ c¨n cø kho¶ng thêi gian cßn l¹i
®Õn ngµy ®Þnh l¹i l·i suÊt sÏ lµ c¬ së tèt nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro l·i suÊt
cña ng©n hµng.
2.2.6. VÒ møc ®é tËp trung cña tµi s¶n, nî ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n môc ngoµi
b¶ng C§KT
VÒ nguyªn t¾c, bÊt kú sù tËp trung ®¸ng kÓ cña cña c¸c kho¶n môc tµi s¶n,
nî ph¶i tr¶ vµ kho¶n môc ngoµi b¶ng C§KT, Ng©n hµng ®Òu ph¶i tr×nh bµy trªn
BCTC vµ ph¶i ®îc ph©n theo tõng khu vùc ®Þa lý, tõng nhãm kh¸ch hµng, nhãm
11
ngµnh kinh tÕ hoÆc nh÷ng sù tËp trung kh¸c cña rñi ro. Ngoµi ra ng©n hµng còng
cÇn tr×nh bµy tr¹ng th¸i ngo¹i hèi thuÇn lín.
ViÖc tr×nh bµy theo nguyªn t¾c trªn rÊt cã Ých trong viÖc chØ ra nh÷ng rñi ro
tiÒm tµng cã trong giao dÞch thanh to¸n c¸c tµi s¶n vµ nî ph¶i tr¶ cña ng©n hµng.
§ång thêi viÖc tr×nh bµy ph©n theo tõng khu vùc ®Þa lý, nhãm kh¸ch hµng, nhãm
ngµnh kinh tÕ hoÆc víi nh÷ng rñi ro träng yÕu sÏ ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng cña NH.
2.2.7. VÒ c¸c kho¶n tæn thÊt cho vay vµ øng tríc
Khi c¸c kho¶n cho vay vµ øng tríc ph¸t sinh rñi ro, ph¸t sinh lç tiÒm Èn,
cÇn ®îc trÝch lËp dù phßng ®Ó t¹o nguån tµi chÝnh bï ®¾p rñi ro. Khi kho¶n vay
vµ t¹m øng kh«ng thÓ thu håi, chóng ®îc xo¸ sæ, lo¹i ra khái BC§KT vµ dïng
c¸c nguån vèn cã thÓ khai th¸c ®îc cïng dù phßng ®Ó xö lý, vµ x¸c ®Þnh sè lç
cuèi cïng. Trong nhiÒu trêng hîp, nî khã thu håi kh«ng ®îc xo¸ sæ v× cha hoµn
thµnh thñ tôc ph¸p lý quy ®Þnh. Trong nhiÒu trêng hîp sè dù phßng cã thÓ ®îc
x¸c ®Þnh kh«ng t¬ng øng víi møc ®é rñi ro tÝn dông. NÕu x¸c ®Þnh qu¸ thÊp ®¬n
vÞ ng©n hµng sÏ kh«ng cã nguån vèn ®Ó bï ®¾p rñi ro. Ngîc l¹i, th× th«ng thêng
ChÝnh phñ kh«ng cho phÐp ®¬n vÞ ng©n hµng x¸c ®Þnh sè dù phßng qu¸ cao so
víi møc ®é rñi ro v× ®©y lµ c¸ch dÊu bít thu nhËp, t¹o dù tr÷ tµi chÝnh ngÇm. H¬n
n÷a, c¬ quan qu¶n lý nhµ níc rÊt quan t©m ®Õn chÝnh s¸ch ph©n lo¹i nî, c¬ së
tÝnh to¸n sè dù phßng rñi ro cÇn thiÕt cña ®¬n vÞ ng©n hµng cã nhÊt qu¸n kh«ng?
Bëi vËy, ng©n hµng cÇn tr×nh bµy c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tæn thÊt cho vay vµ
øng tríc theo c¸c néi dung sau:
- Nguyªn t¾c kÕ to¸n lµm c¬ së cho viÖc ghi nhËn mét kho¶n vay lµ kh«ng
thÓ thu håi vµ bÞ xo¸ sæ.
- Chi tiÕt t¨ng gi¶m dù phßng cho c¸c kho¶n lç tõ cho vay vµ t¹m øng trong
kú. Gi¸ trÞ ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ trong kú ®èi víi c¸c kho¶n cho vay vµ øng tríc
®îc xo¸ sæ vµ sè tiÒn thu håi c¸c kho¶n cho vay vµ øng tríc ®· xo¸ sæ tríc ®ay nay
thu håi ®îc ph¶i ®îc tr×nh bµy riªng biÖt.
- Sè d luü kÕ cña dù phßng cho c¸c kho¶n lç tõ cho vay vµ t¹m øng tÝnh
®Õn ngµy lËp b¶ng c©n ®èi.
- Sè tæng trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cho c¸c kho¶n cho vay vµ t¹m øng ®·
ngõng tÝnh dù thu l·i vµ c¬ së ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thuÇn cña nh÷ng
kho¶n cho vay vµ t¹m øng ®ã.
2.2.8. VÒ nh÷ng rñi ro chung trong ho¹t ®éng ng©n hµng
Th«ng lÖ quèc tÕ, ChÝnh phñ c¸c níc thêng yªu cÇu hay cho phÐp ng©n
hµng dù phßng mét kho¶n tiÒn cho rñi ro chung trong ho¹t ®éng, bao gåm c¸c
kho¶n lç trong t¬ng lai hay nh÷ng rñi ro kh«ng thÓ ®o¸n tríc vµ c¸c kho¶n c«ng
nî cha x¸c ®Þnh, ngoµi viÖc dù phßng cho c¸c rñi ro cô thÓ ®· ®îc x¸c ®Þnh.
Nh÷ng kho¶n trÝch nµy cã thÓ dÉn ®Õn c«ng nî ®îc tÝnh thõa, tµi s¶n tÝnh thiÕu
hay c¸c kho¶n trÝch tríc kh«ng ®îc c«ng bè. Khi ®ã, chóng t¹o c¬ héi lµm lÖch
12
l¹c thu nhËp thuÇn vµ vèn chñ së h÷u. Do ®ã ng©n hµng cÇn c«ng bè c¸ch x¸c
®Þnh rñi ro chung vµ nÕu cã c¸c kho¶n dù phßng liªn quan ®Õn rñi ro chung trong
ho¹t ®éng ng©n hµng ph¶i ®îc tr×nh bµy riªng rÏ nh quü trÝch tõ lîi nhuËn cha
ph©n phèi.
ViÖc gi¶m cña nh÷ng kho¶n dù phßng cho rñi ro chung dÉn ®Õn sù t¨ng
lªn trong l·i cha ph©n phèi vµ kh«ng ®îc tÝnh ®Õn trong khi x¸c ®Þnh l·i, lç thuÇn
cña kú kÕ to¸n.
2.2.9. VÒ tµi s¶n ®îc thÕ chÊp
Ng©n hµng cÇn ph¶i c«ng bè vÒ tæng sè d nî, kho¶n ph¶i thu ®îc ®¶m b¶o
vµ gi¸ trÞ thuÇn, b¶n chÊt cña nh÷ng tµi s¶n ®îc sö dông lµm ®¶m b¶o. Bëi v× tµi
s¶n thÕ chÊp lµ nguån thu nî thø hai nÕu kh¸ch hµng kh«ng thanh to¸n ®îc nî,
kh«ng hoµn thµnh nghÜa vô víi ®¬n vÞ ng©n hµng. Quy m« d nî, c¸c kho¶n ph¶i
thu ®îc ®¶m b¶o, gi¸ trÞ vµ tÝnh thanh kho¶n cña tµi s¶n ®îc thÕ chÊp cã ¶nh hëng
®¸ng kÓ trong viÖc ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña ®¬n vÞ ng©n hµng.
2.2.10. VÒ c¸c ho¹t ®éng ñy th¸c
NÕu ng©n hµng tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng tÝn th¸c, thuyÕt minh vÒ c¸c
ho¹t ®éng ®ã còng nh quy m« cña c¸c ho¹t ®éng ®ã cÇn ®îc tr×nh bµy trªn BCTC
Ng©n hµng th«ng thêng ho¹t ®éng nh ngêi ®îc ñy th¸c vµ c¸c kh¶ n¨ng ñy
th¸c h×nh thµnh tõ viÖc gi÷ tµi s¶n thay cho c¸c c¸ nh©n, qu¶n lý c¸c quü l¬ng hu
vµ c¸c quü kh¸c. Bëi v× ho¹t ®éng ñy th¸c hay c¸c mèi quan hÖ t¬ng tù ®îc hç
trî theo luËt, c¸c tµi s¶n nµy kh«ng ph¶i lµ tµi s¶n cña ng©n hµng vµ v× thÕ, kh«ng
bao gåm trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. NÕu ng©n hµng ®îc giao cho c¸c ho¹t ®éng
ñy th¸c quan träng, cÇn c«ng bè sù viÖc ®ã vµ chØ ra ph¹m vi cña c¸c ho¹t ®éng.
Bëi v× nã lµ c«ng nî tiÒm tµng hoÆc uy tÝn cña ng©n hµng bÞ ¶nh hëng lín nÕu
ng©n hµng kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô.
2.2.11. VÒ c¸c nghiÖp vô víi bªn h÷u quan
Nh×n chung, ë nhiÒu níc, chÝnh quyÒn vµ c¸c nhµ lµm luËt ng¨n chÆn hay
giíi h¹n c¸c ng©n hµng tham gia vµo c¸c nghiÖp vô víi c¸c bªn h÷u quan. Khi ®îc phÐp vµ cã thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô nµy th× ng©n hµng cÇn tr×nh bµy:
- B¶n chÊt cña mèi quan hÖ víi c¸c bªn liªn quan; lo¹i vµ c¸c yÕu tè cña
c¸c giao dÞch víi c¸c bªn liªn quan
- ChÝnh s¸ch cho vay cña ng©n hµng víi c¸c bªn liªn quan, sè tiÒn vµ c¸c
th«ng tin kh¸c liªn quan ®Õn c¸c giao dÞch víi c¸c bªn liªn quan.
3. B¸o c¸o tµi chÝnh ng©n hµng th¬ng m¹i
13
Theo chÕ ®é BCTC ®èi víi TCTD ë ViÖt Nam hiÖn nay, c¸c TCTD cha
ph¶i lËp BCTC hîp nhÊt tËp ®oµn (khi cã c«ng ty con hoÆc khi ®Çu t liªn doanh,
liªn kÕt vµ lµ nhµ ®Çu t cã ¶nh hëng ®¸ng kÓ). H¬n n÷a, ë mét sè chÕ ®é kÕ to¸n
nh kÕ to¸n chøng kho¸n, kÕ to¸n nghiÖp vô ngo¹i b¶ng... còng cã sù kh¸c biÖt
nhÊt ®Þnh gi÷a chÕ ®é kÕ to¸n cña TCTD ViÖt Nam vµ CMKTQT. Do ®ã vÒ néi
dung mét sè chØ tiªu cô thÓ trªn c¸c b¸o c¸o lËp theo chÕ ®é BCTC ®èi víi c¸c
TCTD ViÖt Nam cã sù kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh so víi lËp theo CMKTQT. H×nh thøc,
néi dung c¸c chØ tiªu cña b¸o c¸o tµi chÝnh ®îc tr×nh bµy díi ®©y theo tinh thÇn
tiÕp cËn th«ng lÖ quèc tÕ vµ phï hîp víi hÖ thèng tµi kho¶n 479 ®· ®îc ban
hµnh .
3.1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n NHTM
3.1.1. Kh¸i niÖm
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp ph¶n ¸nh tæng qu¸t
toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã, c¸c nguån h×nh thµnh tµi s¶n ®ã theo chØ tiªu
nguån vèn vµ sö dông vèn t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o - th«ng thêng lµ ngµy cuèi
th¸ng, quý, n¨m.
3.1.2. C¨n cø lËp vµ tr×nh bµy b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
§Ó lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo:
+ Sæ h¹ch to¸n chi tiÕt, sæ h¹ch to¸n tæng hîp
+ B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n kÕ to¸n kú tríc vµ b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n kÕ to¸n kú nµy.
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n gåm 2 phÇn, trong ®ã c¸c chØ tiªu ®îc s¾p xÕp trËt tù
theo yªu cÇu qu¶n lý.
PhÇn Tµi s¶n Nî - phÇn nguån vèn ph¶n ¸nh c¬ cÊu nguån h×nh thµnh tµi
s¶n hiÖn cã cña ®¬n vÞ t¹i thêi ®iÓm b¸o c¸o. C¬ cÊu nguån vèn ph¶n ¸nh t×nh h×nh
tµi chÝnh, cô thÓ ph¶n ¸nh quy m«, tÝnh chÊt c¸c lo¹i nguån vèn huy ®éng ®îc, còng
nh quy m«, c¬ cÊu vèn chñ së h÷u, vµ hÖ sè ®ßn b¶y nî cña ®¬n vÞ ng©n hµng.
VÒ mÆt ph¸p lý, c¸c chØ tiªu nguån vèn ph¶n ¸nh tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô
ph¸p lý cña ®¬n vÞ ®èi víi chñ ng©n hµng, ®èi víi kh¸ch hµng göi tiÒn, ®èi víi
NHNN, ®èi víi ®èi t¸c, ®èi víi c¸n bé, c«ng nh©n viªn cña ng©n hµng.
PhÇn Tµi s¶n Cã - phÇn tµi s¶n ph¶n ¸nh c¬ cÊu tµi s¶n cña ®¬n vÞ ng©n
hµng, ph¶n ¸nh toµn bé c¸c gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã t¹i ®¬n vÞ theo c¸c môc ®Ých sö
dông vµ h×nh thøc tån t¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ ng©n
hµng, thÓ hiÖn ng©n hµng sö dông vèn nh thÕ nµo? Nghiªn cøu c¬ cÊu tµi s¶n,
tÝnh chÊt tõng lo¹i tµi s¶n cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc kh¶ n¨ng sinh lêi, hiÖu qu¶ trong
sö dông vèn, ®é an toµn trong ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ng©n hµng.
3.1.3. Nguyªn t¾c khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
1
1
Néi dung phÇn nµy ®îc biªn so¹n trªn c¬ së B¸o c¸o t vÊn cña c«ng ty kiÓm to¸n
Ernst & Young ®èi víi NHNN vÒ “Hoµn thiÖn chuÈn mùc: KÕ to¸n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh cña
ViÖt Nam ¸p dông cho c¸c Tæ chøc tÝn dông theo ChuÈn mùc quèc tÕ”
14
- ChØ tiªu trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n sÏ ®îc tæng hîp tõ sè d cña c¸c TK
tæng hîp mµ néi dung kinh tÕ thuéc chØ tiªu ®ã ph¶n ¸nh.
- Tæng hîp vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè liÖu trªn sæ s¸ch kÕ to¸n vµ b¸o c¸o
kÕ to¸n - tµi chÝnh kú tríc. Sè ®Çu kú, lÊy sè liÖu ë b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n kú tríc;
sè cuèi kú lÊy sè d cuèi kú cña tµi kho¶n tæng hîp theo nguyªn t¾c:
+ TK ph¶n ¸nh tµi s¶n, sè d nî ®îc ghi bªn tµi s¶n;
+ TK ph¶n ¸nh nguån vèn, sè d cã ®îc ghi bªn nguån vèn;
+ TK cã tÝnh chÊt ®iÒu chØnh gi¶m ph¶i ghi sè ©m, ghi cïng bªn víi TK mµ nã
®iÒu chØnh. VÝ dô, TK hao mßn, d cã ®îc ghi ë bªn tµi s¶n ®Ó khÊu trõ gi¸ trÞ ®· hao mßn
tõ nguyªn gi¸ cña TSC§, ®Ó cã ®îc chØ tiªu TSC§ (gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§).
+ Mét sè TK cã thÓ d nî, cã thÓ d cã, tïy thuéc sè d cña TK t¹i thêi ®iÓm
lËp b¸o c¸o ®Ó ghi bªn nî hoÆc ghi bªn cã mét c¸ch thÝch hîp.
+ Mét sè TK cã thÓ d nî, cã thÓ d cã, nhng ®îc quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i ghi ë vÞ trÝ
nhÊt ®Þnh trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, tïy thuéc thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o sè d cña TK lµ d nî,
hay d cã mµ sÏ ghi sè d¬ng hoÆc sè ©m mét c¸ch phï hîp. VÝ dô, TK chªnh lÖch tû gi¸ vµ
TK chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n ph¶i ghi bªn nguån vèn, phÇn nguån vèn chñ së h÷u. Do
®ã khi TK d cã sÏ ®îc ghi sè d¬ng, khi TK d nî sÏ ®îc ghi sè ©m.
- Khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña chi nh¸nh- ®¬n vÞ h¹ch to¸n trùc thuéc
còng nh tæng hµng ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c sè liÖu tæng nguån vèn lu«n c©n
b»ng víi sè liÖu tæng sö dông vèn (tµi s¶n).
Tæng tµi s¶n = Tæng nguån vèn
Tæng tµi s¶n = Tæng nî ph¶i tr¶ + Vèn chñ së h÷u
3.1.4. H×nh thøc, néi dung cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña tæ chøc tÝn dông.
Tæ chøc tÝn dông
.......................
BiÓu sè: F.... /TCTD
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n hîp nhÊt
Vµo ngµy 31 th¸ng 12 n¨m ......
H¹ng môc
Thuy
Õt
minh
N¨m
nay
N¨
m
tríc
1
2
3
4
Tµi s¶n
I-
C¸ch lÊy sè
liÖu tõ
BC§TKKT
(¸p dông cho
b¸o c¸o riªng
lÎ)
5
§èi víi b¸o c¸o
hîp nhÊt
TiÒn mÆt, vµng
b¹c, ®¸ quÝ
1
DN 101, 103,
104, 105
Tæng cña kho¶n
môc tiÒn, vµng
b¹c, ®¸ quý trªn
BCTC cña c«ng
ty mÑ vµ c¸c
c«ng ty con ®îc
hîp nhÊt
II- TiÒn göi t¹i NHNN
III- TÝn phiÕu ChÝnh
phñvµ c¸c GTCG
ng¾n h¹n ®ñ tiªu
chuÈn kh¸c.
2
3
DN 111, 112
DN 121,122,
123
Nh trªn
Nh trªn
15
H¹ng môc
Thuy
Õt
minh
N¨m
nay
N¨
m
tríc
1
IV- TiÒn göi t¹i vµ cho
vay c¸c TCTD
kh¸c
- TiÒn göi t¹i c¸c TCTD
- Cho vay c¸c tæ chøc
tÝn dông kh¸c
V- Chøng kho¸n kinh
doanh
- Chøng kho¸n kinh
doanh
- Dù phßng gi¶m gi¸
chøng kho¸n (***)
VI- C¸c c«ng cô tµi
chÝnh ph¸i sinh vµ
c¸c tµi s¶n tµi chÝnh
ghi nhËn theo gi¸ trÞ
hîp lý kh¸c
2
4
3
4
VII- Cho vay kh¸ch
hµng
- Cho vay kh¸ch
hµng
- Dù phßng rñi ro
(***)
7
VIII- Chøng kho¸n ®Çu
t
- §Çu t vµo chøng
kho¸n
- Dù phßng gi¶m
gi¸ chøng kho¸n
(***)
IX- Gãp vèn, ®Çu t
mua cæ phÇn
1. §Çu t vµo c«ng ty
con
10
2.
§Çu t vµo c«ng ty
liªn doanh
3.
§Çu t vµo c«ng ty
liªn kÕt
4.
Gãp vèn mua cæ
phÇn kh¸c
X- Tµi s¶n cè ®Þnh
1- Tµi s¶n cè ®Þnh
h÷u h×nh
- Nguyªn gi¸ TSC§
- Hao mßn TSC§ (***)
2Tµi s¶n cè ®Þnh
thuª tµi chÝnh
- Nguyªn gi¸ TSC§
DN 131-> 133
DN 201->205,
trõ DC 209
5
DN 141,142,
148
DC 149
6
DN 396,
Chªnh lÖch
DN 486
Vµ d nî cña
c¸c tµi kho¶n
thÝch hîp kh¸c
DN c¸c tµi
kho¶n 21->28
DC 219, 229,
239, 249, 259,
279, 289, 299
Tµi s¶n cè ®Þnh v«
h×nh
§èi víi b¸o c¸o
hîp nhÊt
- Tæng c¸c kho¶n
môc tõ c¸c BCTC
riªng lÎ. Lo¹i trõ
c¸c giao dÞch vay
mîn néi bé tËp
®oµn (nÕu cã)
Tæng c¸c kho¶n
môc t¬ng øng
trªn BCTC riªng
lÎ.
Nh trªn
- Tæng c¸c kho¶n
môc tõ c¸c BCTC
riªng lÎ. Lo¹i trõ
c¸c giao dÞch vay
mîn néi bé tËp
®oµn (nÕu cã)
Nh trªn
DN 151, 152
DC 159
11
DN 343, 347
(trõ dù phßng
t¬ng øng –
nÕu cã)
DN 342, 346
(trõ dù phßng
t¬ng øng –
nÕu cã)
DN 344, 348
(trõ dù phßng
t¬ng øng –
nÕu cã)
DN 341, 345,
(trõ dù phßng
t¬ng øng –
nÕu cã)
12
DN 301
DC 3051
13
Kh«ng thÓ hiÖn
trªn BCTC hîp
nhÊt
- Gi¸ trÞ ®îc ®iÒu
chØnh víi c¸c
kho¶n l·i lç ®îc
ph©n bæ tõ c«ng
ty liªn doanh vµ
liªn kÕt
- LÊy sè liÖu tõ hÖ
thèng sæ kÕ to¸n
phôc vô cho hîp
nhÊt
Tæng c¸c kho¶n
môc t¬ng øng
trªn BCTC riªng
lÎ.
Tæng c¸c kho¶n
môc t¬ng øng
trªn BCTC riªng
lÎ.
Nh trªn
DN 303
- Hao mßn TSC§ (***)
3-
C¸ch lÊy sè
liÖu tõ
BC§TKKT
(¸p dông cho
b¸o c¸o riªng
lÎ)
5
DC 3053
15
Gåm:
16
H¹ng môc
1
- Nguyªn gi¸ TSC§
Thuy
Õt
minh
N¨m
nay
N¨
m
tríc
2
3
4
C¸ch lÊy sè
liÖu tõ
BC§TKKT
(¸p dông cho
b¸o c¸o riªng
lÎ)
5
DN 302,
- Hao mßn TSC§ (***)
DC 3052
4-
Chªnh lÖch
DN 31 (nÕu
DN>DC)
Tµi s¶n kh¸c
XI- BÊt ®éng s¶n ®Çu
t
- Nguyªn gi¸ TSC§
14
DN 307
§èi víi b¸o c¸o
hîp nhÊt
+ Tæng c¸c kho¶n
môc t¬ng øng
trªn BCTC riªng
lÎ
+ Gi¸ trÞ c¸c
kho¶n lîi thÕ th¬ng m¹i ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh
hîp nhÊt kinh
doanh.
Tæng c¸c kho¶n
môc t¬ng øng
trªn BCTC riªng
lÎ.
Tæng c¸c kho¶n
môc t¬ng øng
trªn BCTC riªng
lÎ.
- Hao mßn TSC§ (***)
DC 3057
XII- C¸c tµi s¶n dµi
h¹n gi÷ ®Ó b¸n
XIII- Tµi s¶n Cã kh¸c
xxx
Nh trªn
- Tæng c¸c kho¶n
môc tõ c¸c BCTC
riªng lÎ. Lo¹i trõ
c¸c giao dÞch vay
mîn néi bé tËp
®oµn (nÕu cã)
16
1-
C¸c kho¶n ph¶i
thu
DN 32, 35, 36,
453 (nÕu cã
DN)
2-
C¸c kho¶n l·i ph¶i
thu
DN 391, 392,
394 (trõ DFRR
l·i ph¶i thu nÕu cã)
3-
Tµi s¶n Cã kh¸c
DN 38, 458
(nÕu d nî),
478 (nÕu d
nî), Chªnh
lÖch DN 50,
51, 52, 56
(NÕu DN>DC)
4-
C¸c kho¶n dù
phßng rñi ro cho
c¸c TS cã kh¸c
(***)
Tµi s¶n thuÕ thu
nhËp ho·n l¹i
5-
24
Tæng tµi s¶n cã
H¹ng môc
1
Nî ph¶i tr¶ vµ vèn
chñ h÷u
ThuyÕ
t minh
N¨m
nay
N¨m
tríc
2
3
4
17
C¸ch lÊy sè
liÖu tõ
BC§TKKT
(¸p dông cho
b¸o c¸o riªng
lÎ)
5
§èi víi b¸o c¸o
hîp nhÊt
H¹ng môc
ThuyÕ
t minh
N¨m
nay
N¨m
tríc
1
TiÒn göi cña vµ
vay tõ NHNN vµ
c¸c TCTD kh¸c
- TiÒn göi cña c¸c
TCTD kh¸c
2
3
4
I-
17
- Vay NHNN vµ c¸c
TCTD kh¸c
18
II-
19
TiÒn göi cña
kh¸ch hµng
III- C¸c c«ng cô tµi
chÝnh ph¸i sinh
vµ c¸c kho¶n nî
tµi chÝnh ghi
nhËn theo gi¸ trÞ
hîp lý kh¸c
IV- Vèn tµi trî, uû th¸c
®Çu t, cho vay
mµ ng©n hµng
chÞu rñi ro
V- Ph¸t hµnh giÊy tê cã
gi¸
VI- C¸c kho¶n nî
kh¸c
1- C¸c kho¶n ph¶i
tr¶
2- C¸c kho¶n l·i ph¶i
tr¶
3- Dù phßng cho
c«ng nî tiÒm Èn
4-
C¸c kho¶n nî
kh¸c
5-
ThuÕ thu nhËp
ho·n l¹i ph¶i tr¶
C¸ch lÊy sè
liÖu tõ
BC§TKKT
(¸p dông cho
b¸o c¸o riªng
lÎ)
5
4111, 4121,
4131, 4141 DC
4112, 4122,
4132, 4142
DC 403, 404,
415, 416, 417,
418, 419
DC 401, 402,
vµ 42
Chªnh lÖch DC
486, DC 496 vµ
c¸c tµi kho¶n
thÝch hîp kh¸c.
6
§èi víi b¸o c¸o
hîp nhÊt
- Tæng c¸c kho¶n
môc tõ c¸c
BCTC riªng lÎ.
Lo¹i trõ c¸c giao
dÞch vay mîn néi
bé tËp ®oµn (nÕu
cã)
Nh trªn
Nh trªn
20
DC 441, 442
Nh trªn
21
DC 43
Nh trªn
Nh trªn
22
DC 45, 46
DC 491 -> 494
DC 4895, 4899
(nÕu néi dung
kinh tÕ phï
hîp)
478 (d Cã),
479, DC 48,
Chªnh lÖch DC
50, 51, 52, 56
(NÕu DC>DN),
DC 62
Néi dung lËp vµ
ph¬ng ph¸p lËp
chØ tiªu nµy ®îc
thùc hiÖn theo
CMKT vµ híng
dÉn thùc hiÖn
CMKT sè 17
"ThuÕ thu nhËp
doanh nghiÖp"
24
Tæng nî ph¶I tr¶
Vèn vµ c¸c quü
1-
Vèn cña TCTD
- Vèn ®iÒu lÖ
- ThÆng d vèn cæ
phÇn
- Vèn ®Çu t XDCB
- Cæ phiÕu ng©n quü
(***)
- Vèn kh¸c
2- Quü cña TCTD
25
DC 601
DC 603
DC 602
DN 604
DC 609
DC 61
25
18
- Tïy theo néi
dung cã thÓ bao
c¸c kho¶n môc
tõ c¸c BCTC
riªng lÎ. Lo¹i trõ
t¸c ®éng cña c¸c
giao dÞch néi bé
tËp ®oµn (nÕu
cã)
H¹ng môc
3-
1
Chªnh lÖch tû gi¸
hèi ®o¸i
4-
Chªnh lÖch ®¸nh
gi¸ l¹i tµi s¶n
5-
Lîi nhuËn ®Ó l¹i
6.
Lîi Ých cña cæ ®«ng
thiÓu sè
ThuyÕ
t minh
N¨m
nay
N¨m
tríc
2
3
4
C¸ch lÊy sè
liÖu tõ
BC§TKKT
(¸p dông cho
b¸o c¸o riªng
lÎ)
5
DC 63 (nÕu DN
ghi b»ng sè
©m)
DC 64 (nÕu DN
ghi b»ng sè
©m)
Sè liÖu theo
B¸o c¸o thay
®æi vèn chñ së
h÷u
Kh«ng thÓ hiÖn
trªn BCTC
riªng lÎ
Tæng nî ph¶i tr¶ vµ
vèn chñ së h÷u
§èi víi b¸o c¸o
hîp nhÊt
ViÖc x¸c ®Þnh vµ
ghi nhËn lîi Ých
cña cæ ®«ng
thiÓu sè ®Ò nghÞ
tham kh¶o c¸c
CMKT vÒ hîp
nhÊt kinh doanh.
..., ngµy ...th¸ng...n¨m ...
LËp b¶ng
(ký, hä tªn)
KÕ to¸n trëng
(ký, hä tªn)
Tæng G§ (Gi¸m ®èc)
(ký, hä tªn, ®ãng dÊu)
3.2. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh NHTM
B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp, ph¶n
¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh trong mét kú kÕ to¸n cña ®¬n vÞ, chi
tiÕt theo ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c, lµ c¬ së ®Ó
kiÓm tra theo dâi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh cña ®¬n vÞ ng©n hµng.
C¬ së ®Ó lËp BCKQH§KD lµ b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n kÕ to¸n cña kú b¸o
c¸o vµ BCKQH§KD cña kú tríc.
H×nh thøc, néi dung c¸c chØ tiªu cña BCKQH§KD ®èi víi NHTM
(TCTD) tiÕp cËn theo th«ng lÖ quèc vµ hÖ thèng tµi kho¶n 479 theo mÉu sau ®©y:
Tæ chøc tÝn dông
..................
BiÓu sè: F /TCTD
B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hîp nhÊt
Cho n¨m tµi chÝnh kÕt thóc ngµy 31 th¸ng 12 n¨m...
C¸c chØ tiªu
1-
1
Thu nhËp l·i vµ c¸c
kho¶n thu nhËp t¬ng tù
ThuyÕt
minh
N¨
m
nay
N¨m
tríc
2
26
3
4
19
C¸ch lÊy sè liÖu tõ
b¶ng C§TKKT (¸p
dông cho b¸o c¸o
riªng lÎ)
6
DC 701, 702, 703,
705, 709
B¸o c¸o tµi chÝnh
hîp nhÊt
Tæng céng c¸c
kho¶n trªn BCTC
riªng lÎ. Lo¹i trõ
thu nhËp, chi phÝ l·i
ph¸t sinh tõ c¸c
giao dÞch vay mîn
C¸c chØ tiªu
ThuyÕt
minh
N¨
m
nay
N¨m
tríc
1
Chi phÝ l·i vµ c¸c
chi phÝ t¬ng tù
I.
Thu nhËp l·i thuÇn
3- Thu nhËp phÝ tõ
ho¹t ®éng dÞch vô
4- Chi phÝ ho¹t ®éng
dÞch vô
II. Thu nhËp thuÇn tõ
ho¹t ®éng dÞch vô
III. Thu nhËp cæ tøc
2
27
3
4
2-
Thu nhËp tõ ho¹t
®éng kinh doanh
ngo¹i hèi
6- Chi phÝ cho ho¹t
®éng kinh doanh
ngo¹i hèi
IV. Lîi nhuËn thuÇn tõ
ho¹t ®éng kinh
doanh ngo¹i hèi
7- Thu vÒ kinh doanh
chøng kho¸n
8- Lç vÒ kinh doanh
chøng kho¸n
9- DF gi¶m gi¸ chøng
kho¸n kinh doanh
V. Lîi nhuËn thuÇn tõ
ho¹t ®éng kinh
doanh chøng
kho¸n
10- Thu nhËp tõ c¸c ho¹t
®éng kinh doanh
kh¸c
11- Chi phÝ cho c¸c ho¹t
®éng kinh doanh
kh¸c
VI. Lîi nhuËn thuÇn tõ
c¸c ho¹t ®éng
kinh doanh kh¸c
VII. L·i/Lç thuÇn tõ
chøng kho¸n ®Çu
t
VIII. C¸c kho¶n thu
nhËp kh¸c
IX. Dù phßng rñi ro tÝn
dông
12- Chi phÝ nép thuÕ vµ
c¸c kho¶n lÖ phÝ
13- Chi phÝ cho nh©n
viªn
14- Chi cho ho¹t ®éng
qu¶n lý vµ c«ng cô
15- Chi vÒ tµi s¶n
16- Chi b¶o hiÓm tiÒn
göi cña kh¸ch hµng
17- Chi phÝ kh¸c
X. Chi phÝ ho¹t ®éng
XI. PhÇn ®îc së h÷u
trong l·i/ lç cña
c¸c c«ng ty liªn
kÕt vµ liªn doanh
h¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p vèn chñ.
28
C¸ch lÊy sè liÖu tõ
b¶ng C§TKKT (¸p
dông cho b¸o c¸o
riªng lÎ)
6
DN 801, 802, 803,
809
1- 2
DC 71
28
DN 81
3-4
29
DC 78
5-
XII. Tæng lîi nhuËn
XIII. ThuÕ thu nhËp
doanh nghiÖp ph¶i
nép
XIV. Lîi nhuËn sau thuÕ
DC 72
DN 82
5-6
30
DC 741
DN 841
B¸o c¸o tµi chÝnh
hîp nhÊt
néi bé tËp ®oµn
(nÕu cã).
Tæng c¸c kho¶n
môc t¬ng øng tõ
c¸c b¸o c¸o tµi
chÝnh riªng lÎ.
Bao gåm cæ tøc
nhËn ®îc tõ c¸c
kho¶n ®Çu t ra
ngoµi tËp ®oµn
(chiÕm díi 20%
quyÒn biÓu quyÕt
t¹i c«ng ty nhËn
vèn gãp)
Tæng cña c¸c môc
t¬ng øng trªn c¸c
BCTC riªng lÎ. Lo¹i
trõ t¸c ®éng cña
c¸c giao dÞch néi
bé nÕu cã.
- Tæng céng c¸c
kho¶n môc t¬ng
øng trªn c¸c b¸o
c¸o tµi chÝnh riªng
lÎ.
7-8 -9
31
DC 742,749
Nh trªn
DN 842,849
10 - 11
32
33
DC 79
35
DN 83
DN 85
DN 86
DN 87
DN 883
DN 89
Σ (12->17)
Kh«ng cã trong
BCTC riªng lÎ do
hiÖn nay VAS yªu
cÇu h¹ch to¸n c¸c
kho¶n gãp vèn vµo
c«ng ty liªn doanh
vµ liªn kÕt theo ph¬ng ph¸p gi¸ gèc.
34
36
XII - XIII
20
- Tæng c¸c kho¶n
môc t¬ng øng tõ
c¸c BCTC riªng lÎ.
Lo¹i trõ t¸c ®éng
cña c¸c giao dÞch
néi bé tËp ®oµn nÕu
cã.
ThÓ hiÖn phÇn ®îc
së h÷u trong tæng
lîi nhuËn hoÆc lç
cña c¸c c«ng ty liªn
doanh vµ liªn kÕt ®îc h¹ch to¸n theo
ph¬ng ph¸p vèn
chñ.
- Xem thêm -