Cách chuẩn bị cho bé học viết
Các bé quan tâm tới học viết ở độ tuổi 4-5. Tuy nhiên, ở trong bất kỳ
mốc phát triển nào, bé có thể cầm lấy bút và cố gắng nghệch ngoạc vài
hình.
Bạn có thể cho bé làm quen với bút từ 1 tuổi, bằng cách khuyến khích bé vẽ
và tô màu. “Nhờ thế các ngón tay của bé chập chững biết đi trở nên linh hoạt
hơn với các hoạt động khác” – tiến sĩ Christian Marquard (chuyên gia phát
triển trẻ em) tư vấn. Các hoạt động như xé giấy, nặn đất sét, sơn màu bằng
những ngón tay cũng giúp bé luyện kỹ năng khéo léo – quan trọng để bé cầm
bút khi đến tuổi đi học.
Những dụng cụ cần
“Hãy để con bạn chọn những gì là tốt nhất cho bé” – chuyên gia Christian
nói. Nếu bé thích cầm bút với bàn tay trái thì không nên ép bé phải chuyển.
Bạn có thể đưa cho bé 2 cây bút để bé cầm bằng cả hai tay. Hướng dẫn bé
cầm bút với ngón tay cái, ngón tay trỏ và ngón tay giữa vì đây là tư thế tốt
nhất để duy trì lực, tốc độ và sự chính xác của cây bút.
Nếu bạn có một giá vẽ đứng thì hãy cho bé một cây bút để bé vẽ vào đó. Hãy
giữ cho hoạt động này được vui vẻ và nhẹ nhàng.
Những gì để viết
Sau khi bé đã hứng thú cầm bút, bạn cần khuyến khích bé viết. Bắt đầu bằng
việc luyện cho bé viết tên của mình.
Những gì cha mẹ mong đợi
Tất cả các bé phát triển ở những mức độ khác nhau. Do đó, khó có thể mong
đợi bé phải viết được những gì trước tuổi đi học. Đừng lo lắng nếu những chữ
cái của bé chẳng ra hình thù gì, miễn là bé thích sử dụng bút và mẹ khuyến
khích bé vẽ, viết thường xuyên – điều này khiến bé hào hứng hơn với việc
học về sau.
Những cách đơn giản giúp bé nhanh biết nói
Các nghiên cứu cho thấy bố mẹ hay chuyện nuôi dạy con thông minh. Hãy
thử những cách đơn giản dưới đây để nuôi dưỡng kỹ năng ngôn ngữ của
trẻ.
Sau nhiều tháng lắng nghe những tiếng ư, au của trẻ, sẽ là một khoảnh khắc
hồi hộp khi con nói ra những từ đầu tiên - có thể là bố, mẹ hay bà... Trong khi
quá trình này là một phần tự nhiên của sự phát triển, trò chuyện với trẻ đúng
cách từ khi bé sinh không chỉ giúp con học nói sớm mà còn cho phép bé làm
chủ vốn từ vựng lớn hơn. Khả năng xử lý ngôn ngữ cũng như bất cứ kỹ năng
nào khác của trẻ - càng được thực hành (bằng cách nghe từ và kết nối với
nghĩa của từ) trẻ càng nói sớm và tốt. Anne Fernald, giám đốc Trung tâm
nghiên cứu trẻ em tại Đại học Stanford ở Stanford, California (Mỹ) cho biết.
Thực tế, các chuyên gia tin rằng tăng cường trò chuyện với con là một trong
những cách hiệu quả nhất để dành cho bé sự khởi đầu tốt đẹp trong cuộc
sống. Nghiên cứu mang tính bước ngoặt của tiến sĩ Betty Hart và tiến sĩ Todd
Risley công bố trong cuốn sách của họ cho thấy, những em bé trong các gia
đình nói nhiều có chỉ số IQ cao hơn ở tuổi lên 3 và có kết quả kiểm tra tốt
hơn đáng kể ở tuổi lên 9 so với những bé ở các gia đình ít nói.
Hãy dùng những mẹo dưới đây để trò chuyện với con:
Ảnh minh họa: Enabledkids.ca.
Bắt đầu từ sớm
Trò chuyện với bé vừa chào đời có vẻ vô nghĩa, nhưng tai con bạn và phần
não phản ứng với âm thanh đã được kích hoạt từ khi chưa sinh. Theo một
nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nhi khoa Mỹ, càng nhiều từ bé sinh
non nghe được khi ở trong phòng chăm sóc đặc biệt, bé càng phản ứng nhiều
hơn với âm thanh của mình. Điều này cho thấy trò chuyện với bé sinh non có
thể khuyến khích sự phát triển ngôn ngữ. Cách này cũng có lợi với bất cứ trẻ
nào. "Nói càng nhiều càng tốt cho bé. Bé hấp thụ nhiều hơn bạn nhận ra", tác
giả nghiên cứu tiến sĩ Melinda Caskey, giáo sư nhi khoa ở Đại học Brown
(Mỹ) nói.
Để ý các tín hiệu
Khi bạn làm hàng loạt các việc như cho ăn, thay tã, dỗ con, rất dễ dàng để
những câu chuyện nhỏ của bạn xoay quanh những thói quen của bé (chẳng
hạn "Đã đến giờ đi ngủ rồi con yêu"...). Mặc dù điều này là hữu ích, những
việc khác thậm chí còn giúp thúc đẩy nhiều hơn kỹ năng ngôn ngữ của bé.
"Hãy để ý hướng nhìn của bé để xem cái gì làm bé hứng thú và đáp lại sự
quan tâm của con", tiến sĩ Kathryn Hirsh-Pasek, giám đốc phòng thực
nghiệm trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ tại Đại học Temple ở Ambler, Pennsylvania
(Mỹ) đề nghị.
Nếu con nhìn chằm chằm vào một vật cố định phát sáng hay cố với trái dâu
tây trên đĩa của mẹ, hãy dành cho con những thông tin về các vật này. Bạn có
thể sử dụng những từ dễ hiểu để mô tả các vật đó, hay màu sắc, kích thước và
hương vị của chúng. Bạn cũng có thể nói chuyện với con về những việc mình
đang làm (chẳng hạn: Mẹ nhặt đồ chơi của con lên vì chúng bị rơi xuống
rồi...) và đọc những bài thơ ngắn có vần điệu.
Cùng xem sách
Trong những tháng đầu đời, đọc sách cho con nghe không phải là để bé hiểu
cốt truyện hay những trải nghiệm trong đó. Khi bạn cùng xem sách với con,
nói về những bức tranh theo bất cứ cách nào bạn thích, không cần phải gắn
với câu chuyện (ví dụ: Nhìn con gấu đáng yêu này...). "Chạm và cảm nhận về
sách là điều tuyệt vời với bé 6 tháng tuổi trở xuống, khi các giác quan là một
công cụ chính. Những quyển sách hình không có chữ sẽ là thứ bạn có thể thả
sức sáng tạo nên câu chuyện của chính mình", tiến sĩ Amada J.Moreno,
chuyên gia nghiên cứu về học tập của trẻ tại Đại học Denver chia sẻ.
Dù bạn chọn một cuốn sách nước ngoài hay một cuốn truyện yêu thích, đọc
cho bé có thể truyền cảm hứng cho việc sử dụng vốn từ phong phú hơn và
cung cấp các chủ đề thú vị mà bạn không thể tự nghĩ ra.
Tạo ra các cuộc hội thoại
Bé sẽ nhanh chóng tạo ra những "bài nói" một chiều, vì thế hãy dành cho con
cơ hội để trả lời ngay từ khi bé chưa biết nói. Chẳng hạn, hỏi con "Con có
thấy con chó kia không?", khi bé đáp lại bằng những tiếng "gư gư...", hãy nói
"Đúng rồi, nó đang ăn bữa tối đấy".). Tương tự như vậy, hãy trả lời con khi
bé bập bẹ về thứ gì đó quan tâm. "Điều này sẽ dạy bé cách hội thoại và để
con biết bạn rất quan tâm đến những gì bé nói", tiến sĩ Hirsh-Pasek nói. Cách
bạn trả lời con không cần phụ thuộc vào tuổi của bé. Bạn có thể bình luận về
điều bé đang nhìn tới, nói thứ gì đó chung chung (chẳng hạn như "Nhìn cái
miệng cười tươi này"), hay thậm chí nói điều gì đó không cần theo chủ đề
(như Làm sao chúng mình có đâu để ăn đây).
Tắt TV
Bạn có thể cho rằng bé hưởng lợi từ tất cả các dạng lời nói, nhưng dán mắt
lên màn hình TV và nghe các bài hát, hội thoại phát ra từ nó thì thực sự có
hại. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington, ở Seattle (Mỹ) phát hiện
những trẻ 8-16 tháng biết ít hơn 6-8 từ vựng mỗi giờ trong một ngày nếu
chúng xem các DVD dành cho trẻ nhỏ. Vì sao vậy? Sự tuần tự tới lui và
tương tác xã hội là cần thiết để phát triển ngôn ngữ. Một nhân vật trong TV
không phản ứng với bé, nhưng khi bạn mỉm cười và đáp lại con, bé biết bé đã
làm điều đúng và được khuyến khích làm tiếp. "Có nhiều số liệu cho thấy
càng đàm thoại với bé nhiều, sự phát triển ngôn ngữ của con càng tiến xa
hơn", tiến sĩ Dr. Hirsh-Pasek nói.
- Xem thêm -