trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
1
www.VNMATH.com
ho¸n vÞ. chØnh hîp. tæ hîp
1. Ho¸n vÞ
Pn = n! = 1·2·3 · · · n (sè c¸ch x¾p xÕp thø tù n ®èi t−îng kh¸c nhau).
VÝ dô 1. Rót gän biÓu thøc
A=
6!
(m + 1)!
·
.
m(m + 1) 4!(m − 1)!
Gi¶i.
4! · 5 · 6 (m − 1)!m(m + 1)
·
= 30.
m(m + 1)
4!(m − 1)!
Chó ý. n! = (n − k)!(n − k + 1) · · · n.
n
P
k · k!.
VÝ dô 2. Rót gän An =
A=
k=1
Gi¶i.
k · k! = (k + 1) − 1 ·k! = (k + 1)! − k!
=⇒ An = (2! − 1!) + (3! − 2!) + · · · + ((n + 1)! − n!) = (n + 1)! − 1.
VÝ dô 3. Chøng minh
1
1
1
1
+ + + · · · + < 2.
1! 2! 3!
n!
Gi¶i.
1
=1
1!
1
1
=1−
2!
2
1
1
1 1
=
= −
3! 3 · 2 2 3
1
1
1 1
<
= −
4! 3 · 4 3 4
............
1
1
1
1
<
=
− .
n! (n − 1)n n − 1 n
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
2
www.VNMATH.com
Céng vÕ
1
1
1
1
+ + · · · + < 2 − < 2.
1! 2!
n!
n!
VÝ dô 4. Gi¶i c¸c pt
a)
n! − (n − 1)! 1
= ,
(n + 1)!
6
b)
(n + 1)!
= 72 (2) ; n nguyªn d−¬ng.
(n − 1)!
(1)(n nguyªn d−¬ng).
Gi¶i.
a) Ta cã
n(n − 1)! − (n − 1)! 1
n−1
1
= ⇐⇒
=
(n + 1)n(n − 1)!
6
(n + 1)n 6
"
n=2
⇐⇒ n2 − 5n + 6 = 0
⇐⇒
n = 3.
(1) ⇐⇒
b) Ta cã
(n + 1) · n · (n − 1)!
= 72 n nguyªn d−¬ng
(n − 1)!
"
n = −9 (lo¹i)
⇐⇒ n2 + n − 72 = 0 ⇐⇒
n = 8.
(2) ⇐⇒
ChØnh hîp
E lµ mét tËp hîp gåm n phÇn tö.
r phÇn tö ph©n biÖt, cã kÓ thø tù c¸c phÇn tö cña tËp E (1 ≤ r ≤ n)
®−îc gäi lµ mét chØnh hîp n chËp r .
Bé
Chó ý.
(i) Thø tù.
(ii)
n = r =⇒ chØnh hîp ≡ ho¸n vÞ.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
3
www.VNMATH.com
C«ng thøc.
Arn = n(n − 1) · · · (n − r + 1) =
n!
.
(n − r)!
Chó ý.
Ann = Pn = n!
Ann = Arn · An−r
n−r , 1 ≤ r ≤ n.
A6n + A5n
, 6 < n ∈ R.
VÝ dô 5. Rót gän A =
A4n
Gi¶i.
n(n − 1) · · · (n − 5) + n(n − 1) · · · (n − 4)
n(n − 1) · · · (n − 3)
= (n − 4)(n − 5) − (n − 4) = (n − 4)2.
A=
VÝ dô 6. Gi¶i.
11
9
A12
A10
49 + A49
17 + A17
M=
−
A10
A817
49
49! 49! 17! 17!
+
+
37!
38!
7!
8! .
=
−
49!
17!
39!
9!
n+1
2
n
VÝ dô 7. Chøng minh An+2
n+k + An+k = k · An+k .
Gi¶i.
(n + k)!
1
k(n + k)!
k 2(n + k)!
VT =
1+
=
=
= k 2·Ann+k .
(k − 2)!
k−1
(k − 1)(k − 2)!
k!
VÝ dô 8. T×m n nguyªn d−¬ng biÕt r»ng
a)
A3n = 20n.
b)
A5n = 18 · A4n−2.
Gi¶i.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
4
www.VNMATH.com
a)
A3n = 20 ⇐⇒
n!
n∈Z
= 20n ⇐⇒ n2 − 3n − 18 ⇐⇒ n = 6.
(n − 3)!
b)
A5n = 18A4n−2 ⇐⇒
(n − 2)!
n!
= 18 ·
(n − 5)!
(n − 6)!
"
⇐⇒ n2 − 19n + 90 = 0 ⇐⇒
n=9
n = 10.
VÝ dô 9. T×m n nguyªn d−¬ng biÕt Pn+3 = 720A5n · Pn−5.
§S: n=7.
Tæ hîp E lµ mét tËp gåm n phÇn tö. Mét tËp con cña E gåm r phÇn
(1 ≤ r ≤ n) ®−îc gäi lµ mét tæ hîp chËp r cña n.
C«ng thøc.
Cnr =
n!
.
r!(n − r)!
Chó ý.
(i)
(xÕp thø tù)
TËp hîp −−−−−−→
S
y
Tæ hîp
(tËp con)
(ii) Quy −íc
(iii)
ho¸n vÞ
r=n
y
(xÕp thø tù)
−−−−−−→ chØnh hîp
0! = 1 =⇒ Cn0 = 1.
r−1
r
Cnr = Cnn−r , Cnr = Cn−1
+ Cn−1
.
VÝ dô 10. Rót gän biÓu thøc
A=
Cn1
Cn2
Cnn
+ 2 · 1 + · · · + n n−1 .
Cn
Cn
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
5
www.VNMATH.com
Gi¶i.
Cn1 = n
n!
Cn2
2!(n − 2)!
=n−1
2· 1 =2·
n!
Cn
1!(n − 1)!
···············
Cnn
1
n n−1 = n ·
= 1.
n!
Cn
(n − 1)!1!
=⇒ A = n + (n − 1) + · · · + 1 =
n(n + 1)
.
2
VÝ dô 11. Chøng minh víi c¸c sè r, n nguyªn, kh«ng ©m sao cho 0 ≤ r ≤ n,
ta cã
Cnr
Gi¶i.
r−1
nCn−1
.
=
r
r−1
nCn−1
n (n − 1)!
n!
= ·
=
= Cnr .
r
r r!(n − r)! r!(n − r)!
VÝ dô 12. Chøng minh víi c¸c sè r, n nguyªn, kh«ng ©m sao cho 0 ≤ r ≤ n,
ta cã
nCnr = (r + 1)Cnr+1 + rCnr .
Gi¶i.
n!
n!
= (n − r) + r ·
r!(n − r)!
r!(n − r)!
n!
n!
= (n − r) ·
+r·
r!(n − r)!
r!(n − r)!
n!
n!
= (r + 1) ·
+r·
(r + 1)!(n − r − 1)!
r!(n − r)!
= (r + 1)Cnr+1 + rCnr .
nCnr = n ·
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
6
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
www.VNMATH.com
a) Chøng minh víi c¸c sè r, n nguyªn, kh«ng ©m sao cho
VÝ dô 13.
r ≤ n, ta cã
0≤
r−1
r−1
r−1
Cnr = Cn−1
+ Cn−2
+ · · · + Cr−1
.
b) Chøng minh víi
k, n ∈ N, 3 ≤ k ≤ n ta cã
k
Cnk + 3Cnk−1 + 3Cnk−2 + Cnk−3 = Cn+3
.
Gi¶i.
a)
n−1
r−1
r
r
V P = (Cnr − Cn−1
) + (Cn−1
− Cn−2
) + · · · + Cr−1
= Cnr = V T.
b)
V T = Cnk + Cnk−1 +2 Cnk−1 + Cnk−2 + Cnk−2 + Cnk−3
| {z }
{z
} |
{z
}
|
k
= · · · = Cn+3
.
VÝ dô 14. Chøng minh víi 0 ≤ k ≤ n vµ k, n ∈ Z ta luèn cã
n
n
n 2
C2n+k
· C2n−k
≤ (C2n
) .
Gi¶i. Cè ®Þnh
n
n
n, xÐt d·y uk = C2n+k
· C2n−k
, 0 ≤ k ∈ Z. BÊt ®¼ng thøc
cÇn chøng minh ®−îc viÕt l¹i:
uk ≤ u0, ∀k ∈ Z, k ≥ 0.
Chøng minh d·y
(uk )k ®¬n ®iÖu gi¶m. ThËt vËy
(2n + k + 1)! (2n − k − 1)!
(2n + k)! (2n − k)!
·
<
·
n!(n + k + 1)! n!(n − k − 1)! n!(n + k)! n!(n − k)!
2n + k + 1 2n − k
<
⇐⇒ n + 2nk > 0 : ®óng.
⇐⇒
n+k+1
n−k
uk+1 < uk ⇐⇒
Suy ra
n
n
n 2
uk ≤ u0 víi 0 ≤ k ∈ Z ⇐⇒ C2n+k
· C2n−k
≤ (C2n
) : ®pcm.
VÝ dô 15. T×m k ∈ N biÕt
k
k+2
k+1
C14
+ C14
= 2C14
.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
HD: §iÒu kiÖn
k ∈ N, k ≤
7
www.VNMATH.com
12. Ph−¬ng tr×nh trë thµnh
k 2 − 12k + 32 = 0 cã hai nghiÖm k = 4, k = 8.
VÝ dô 16. T×m c¸c sè x ∈ Z+ tho¶ m n ph−¬ng tr×nh
Cx1 + 6Cx2 + 6Cx3 = 9x2 − 14x.
HD: §iÒu kiÖn
3 ≤ x ∈ N (∗)
(∗)
V T = x3. Ph−¬ng tr×nh trë thµnh x3 − 9x2 + 14x = 0 ⇐⇒ x = 7.
VÝ dô 17. T×m k sao cho c¸c sè C7k , C7k+1, C7k+2 theo thø tù ®ã lËp thµnh
cÊp sè céng.
HD: §iÒu kiÖn
5 ≥ k ∈ N.
"
C7k + C7k+2 = 2C7k+1 ⇐⇒ k 2 − 5k + 4 = 0 ⇐⇒
k=1
k = 4.
Bµi tËp
1. Chøng minh r»ng víi
k, n ∈ Z, 2 ≤ k ≤ n, ta cã
k−2
.
k(k − 1)Cnk = n(n − 1)Cn−2
2. Chøng minh r»ng víi
k, n ∈ Z, 4 ≤ k ≤ n, ta cã
k
Cnk + 4Cnk−1 + 6Cnk−2 + 4Cnk−3 + Cnk−4 = Cn+4
.
3. Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh
§S:
3 ≤ x ≤ 4.
x, y ∈ Z+ ®Ó
(
x=8
§S:
y = 3.
4. T×m
6
1 2
A2x − A2x ≤ · Cx3 + 10.
2
x
y
Cx+1
Cxy+1 Cxy−1
=
=
.
6
5
2
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
8
www.VNMATH.com
5. TÝnh
§S:
6. TÝnh
§S:
A25 A510
A=
+
.
P2 7P5
46.
S = P1A12 + P2A23 + P3A34 + P4A45 − P1P2P3P4.
2750.
7. TÝnh
C=
P5 P4 P3 P1
+
+
+
A45 A35 A25 A15
A25.
§S: 42.
2A2x + 50 = a22x.
8. Gi¶i ph−¬ng tr×nh
§S:
x = ±5.
9. T×m
n sao cho
§S:
10. T×m
§S:
Pn+3 = 720 · A5n · Pn−5.
n = 7.
n sao cho
1
A3n + 3A2n = Pn+1.
2
n = 4.
11. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh
a)
A2x = 2.
§S:
b)
3Px = Ax3 .
§S:
(*) c)
x = 1, x = 2.
Pn+5
= 240 · Ak+3
n+3 .
Pn−k
§S:
d)
x = 2.
0 ≤ k ≤ 11, n = 11.
A2x · Cxx−1 = 48.
§S:
x = 4.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
9
www.VNMATH.com
e)
f)
Px+2
= 210.
x−4
Ax−1 · P3
§S:
x = 5.
§S
x = 2.
§S:
x = 5.
§S:
x = 4.
1
1
1
−
=
.
C4x C5x C6x
12. Gi¶i c¸c ph−¬ng tr×nh
a)
b)
A4x
24
=
.
A3x+1 − Cxx−4 23
7
Cx1 + Cx2 + Cx3 = x.
2
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
10
www.VNMATH.com
NhÞ thøc Newton vµ øng dông
I. NhÞ thøc Newton
1
c«ng thøc nhÞ thøc newton
Víi mäi cÆp sè
a, b vµ mäi sè nguyªn n > 0, ta cã:
(a + b)n = Cn0an + Cn1an−1b + Cn2an−2b2 + · · · + Cnn−1abn−1 + Cnnbn
(1)
=
n
X
Cni an−ibi.
i=0
2
C¸c nhËn xÐt vÒ c«ng thøc khai triÓn
1. Sè c¸c sè h¹ng ë bªn vÕ ph¶i cña c«ng thøc (1) b»ng
n + 1, n lµ sè mò
cña nhÞ thøc ë vÕ tr¸i.
2. Tæng c¸c sè mò cña
a vµ b trong mçi sè h¹ng b»ng n.
3. C¸c hÖ sè cña khai triÓn lÇn l−ît lµ
Cn0, Cn1, Cn2, . . . , Cnn−1, Cnn
víi chó ý
Cnk = Cnn−k , 0 ≤ k ≤ n.
4.
Cnk =
n−k+1
· Cnk−1.
k
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
11
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
www.VNMATH.com
3
Mét sè d¹ng ®Æc biÖt
3.1
D¹ng 1
Thay
a = 1 vµ b = x vµo (1), ta ®−îc
(1 + x)n = Cn0 + Cn1x + Cn2x2 + · · · + Cnn−1xn−1 + Cnnxn.
3.2
D¹ng 2
Thay
a = 1 vµ b = −x vµo (1), ta ®−îc
(2)
(1−x)n = Cn0 −Cn1x+Cn2x2 −· · ·+(−1)k Cnk xk +· · · (−1)nCnnxn. (3)
3.3
Mét sè hÖ thøc gi÷a c¸c hÖ sè nhÞ thøc
Thay
x = 1 vµo (2) ta ®−îc:
Cn0 + Cn1 + Cn2 + · · · + Cnn = 2n.
Thay
x = 1 vµo (3) ta ®−îc:
Cn0 − Cn1 + Cn2 − · · · + (−1)nCnn = 0.
II. C¸c vÝ dô më ®Çu
1. Thùc hiÖn
a. Khai triÓn
(1 + x)10.
b. So s¸nh hai sè
(1, 1)10 vµ 2.
Gi¶i
a.
(1 + x)10 = 1 + 10x + 45x2 + 120x3 + 210x4 + 252x5 + 210x6 +
120x7 + 45x8 + 10x9 + x10.
b. Víi
x > 0, ta cã (1 + x)10 > 1 + 10x. Do ®ã víi x = 0, 1 ta cã
(1, 1)10 > 1 + 10 · (0, 1) = 2.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
12
www.VNMATH.com
2. Thùc hiÖn khai triÓn
(3x − 4)5.
Gi¶i
(3−4x)5 =
5
X
C5i (3x)5−i(−4)i = 35C50x5−4·34C51x4+· · ·+(−4)5C55.
i=0
Cã 6 sè h¹ng, do tÝnh chÊt cña tæ hîp, chØ cÇn t×m
Ta cã
C50, C51, C52.
C50 = 1, C51 = 5, C52 = 10. VËy
(3x − 4)5 = 243x5 − 1620x4 + 4320x3 − 5760x2 + 3840x − 1024.
3. TÝnh gi¸ trÞ cña c¸c biÓu thøc sau:
a.
S1 = C60 + C61 + C62 + · · · + C66.
b.
S2 = C50 + 2C51 + 22C52 + · · · + 25C55.
Gi¶i
a. Ta cã ngay
S1 = C60 + C61 + C62 + · · · + C66 = 26 = 64.
b. Ta cã
(1 + x)5 =
5
X
C5i xi.
(1)
i=0
Thay
x = 2 vµo (1) ta ®−îc
S2 = C50 + 2C51 + 22C52 + · · · + 25C55 = 35 = 243.
4. TÝnh gi¸ trÞ cña c¸c biÓu thøc sau:
a.
S1 = 2nCn0 + 2n−2Cn2 + 2n−4Cn4 + · · · + Cnn.
b.
S2 = 2n−1Cn1 + 2n−3Cn3 + 2n−5Cn5 + · · · + Cnn.
Gi¶i
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
13
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
www.VNMATH.com
Ta cã
n
(2 + 1) =
n
X
Cni 2n−i
⇐⇒
i=0
n
(2 − 1) =
n
X
n
X
Cni 2n−i = 3n
i=0
n
X
Cni 2n−i(−1)i ⇐⇒
i=0
(1)
Cni 2n−i(−1)i = 1.
(2)
3n + 1
.
=
2
(3)
i=0
Suy ra
• (1)+(2) ta ®−îc
n
S1 = 2
Cn0
n−2
+2
Cn2
n−4
+2
Cn4
+ ··· +
Cnn
• (1)-(2) ta ®−îc
n−1
S2 = 2
Cn1
n−3
+2
Cn3
n−5
+2
Cn5
+ ··· +
Cnn
3n − 1
=
. (4)
2
5. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc sau:
2001
1
2000
k
2001−k
2001 0
0
C2002
+ C2002
C2002
+ · · · + C2002
C2002
+ · · · + C2002
C1 .
S = C2002
Gi¶i
Ta xÐt
2002!
(2002 − k)!
2002!
·
=
k!(2002 − k)! (2001 − k)! k!(2001 − k)!
2002 · 2001!
k
.
=
= 2002C2001
k!(2001 − k)!
k
2001−k
C2002
C2002
=
Tõ ®ã
S ®−îc viÕt l¹i d−íi d¹ng
0
1
2001
S = 2002(C2001
+C2001
+· · ·+C2001
) = 2002(1+1)2001 = 1001·22002.
6. (§HBK 98). Khai triÓn
(3x − 1)16. Chøng minh r»ng
0
1
16
316C16
− 315C16
+ · · · + C16
= 216.
7. (§H khèi D - 2002). T×m sè nguyªn d−¬ng
n sao cho
Cn0 + 2Cn1 + 4Cn2 + · · · + 2nCnn = 240.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
14
www.VNMATH.com
8. (§H §µ L¹t 99). TÝnh hÖ sè cña
9. Víi
x25y 10 trong khai triÓn (x3 + xy)15.
n lµ sè nguyªn d−¬ng, chøng minh r»ng
1 + 4Cn1 + 42Cn2 + · · · + 4n−1Cnn−1 + 4nCnn = 5n.
Gi¶i
Thay
x = 4 vµo
(1 + x)n = Cn0 + Cn1x + Cn2x2 + · · · + Cnn−1xn−1 + Cnnxn.
10. Víi
n lµ sè nguyªn d−¬ng, chøng minh r»ng
Cn0 + Cn2 + · · · = Cn1 + Cn3 + · · · = 2n−1,
0
nÕu m > n
m
víi gi¶ thiÕt Cn =
n!
nÕu m ≤ n.
m!(n − m)!
Gi¶i
Ta cã
2n = Cn0 +Cn1 +Cn2 +· · ·+Cnn = Cn0 +Cn1 +Cn2 +· · ·+Cnn +· · · (1)
0 = Cn0−Cn1+Cn2−· · ·+(−1)nCnn = Cn0−Cn1+Cn2−· · ·+(−1)nCnn · · ·
(2)
Suy ra
• (1) + (2) ta ®−îc
2n = 2(Cn0 + Cn2 + · · · ) ⇐⇒ Cn0 + Cn2 + · · · = 2n−1.
(3)
• (1) − (2) ta ®−îc
2n = 2(Cn1 + Cn3 + · · · ) ⇐⇒ Cn1 + Cn3 + · · · = 2n−1.
11. Víi
a.
(4)
n lµ sè nguyªn d−¬ng, chøng minh r»ng
Cn0 − 2Cn1 + 22Cn2 − · · · + (−1)n · 2nCnn = (−1)n.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
15
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
www.VNMATH.com
Cn1 − 2Cn2 + 3Cn3 − · · · + (−1)k−1kCnk + · · · + (−1)n−1nCnn.
b.
Gi¶i
Víi mäi
x vµ víi n lµ sè nguyªn d−¬ng, ta cã
(1−x)n = Cn0 −Cn1x+Cn2x2 −· · ·+(−1)k Cnk xk +· · ·+(−1)nCnnxn.
(1)
a. Thay
x = 2 vµo (1) ta ®−îc
(−1)n = Cn0 − 2Cn1 + 22Cn2 − · · · + (−1)n · 2nCnn, ®pcm.
b. LÊy ®¹o hµm theo
x hai vÕ cña (1), ta ®−îc
−n(1 − x)n−1 = −Cn1 + 2Cn2x + · · · + n(−1)nCnnxn−1. (2)
Thay
x = 1 vµo (2) ta ®−îc
0 = −Cn1 + 2Cn2 + · · · + n(−1)nCnn
⇐⇒ Cn1 − 2Cn2 + 3Cn3 − · · · + (−1)n−1nCnn = 0, ®pcm.
12. Víi
n lµ sè nguyªn d−¬ng, chøng minh r»ng
a. (§HTCKT):
Cn1 + 2Cn2 + · · · + (n − 1)Cnn−1 + nCnn = n · 2n−1.
b.
2 · 1Cn2 + 3 · 2Cn3 + · · · + n(n − 1)Cnn = n(n − 1) · 2n−2.
c.
r
(−1)r Crr Cnr + (−1)r+1Cr+1
Cnr+1 + · · · + (−1)nCnr Cnn = 0 víi r
nguyªn d−¬ng vµ r ≤ n.
Gi¶i
Víi mäi
x vµ víi n lµ sè nguyªn d−¬ng, ta cã
(1 + x)n = Cn0 + Cn1x + Cn2x2 + · · · + Cnn−1xn−1 + Cnnxn.
LÊy ®¹o hµm theo
(1)
x hai vÕ cña (1), ta ®−îc
n(1+x)n−1 = Cn1 +2Cn2x+· · ·+(n−1)Cnn−1xn−2 +nCnnxn−1. (2)
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
16
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
a. Thay
x=1
www.VNMATH.com
vµo (2), ta ®−îc
n · 2n−1 = Cn1 + 2Cn2 + · · · + (n − 1)Cnn−1 + nCnn, ®pcm.
b. LÊy ®¹o hµm theo
x hai vÕ cña (2), ta ®−îc
n(n − 1)(1 + x)n−2 = 2 · 1Cn2 + 3 · 2Cn3x + · · · + n(n − 1)Cnnxn−2.
(3)
Thay x = 1 vµo (3), ta ®−îc
n(n − 1) · 2n−2 = 2 · 1Cn2 + 3 · 2Cn3 + · · · + n(n − 1)Cnn, ®pcm.
c. LÊy ®¹o hµm cÊp
r theo x hai vÕ cña (1), ta ®−îc
n(n−1) · · · (n−r+1)(1+x)
n−r
=
n
X
k(k−1) · · · (k−r+1)Cnk xk−r .
k=r
Chia hai vÕ cña (4) cho
(4)
r!, ta ®−îc
n(n − 1) · · · (n − r + 1)(1 + x)n−r
r!
n
X k(k − 1) · · · (k − r + 1)
Cnk xk−r
=
r!
=
=
k=r
n
X
k=r
n
X
k!
Cnk xk−r
r!(k − r)!
Ckr Cnk xk−r .
(5)
k=r
Thay
x = −1 vµo (5), ta ®−îc
0=
n
X
k=r
13. Víi
Ckr Cnk (−1)k−r
⇐⇒
n
X
Ckr Cnk (−1)k = 0, ®pcm.
k=r
n lµ sè nguyªn d−¬ng, chøng minh r»ng
Cn2 + 2Cn3 + · · · + (n − 1)Cnn > (n − 2)2n−1.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
17
www.VNMATH.com
Gi¶i
Víi mäi
x vµ víi n lµ sè nguyªn d−¬ng, ta cã
(1 + x)n = Cn0 + Cn1x + Cn2x2 + · · · + Cnn−1xn−1 + Cnnxn.
Thay
(1)
x = 1 vµo (1), ta ®−îc
2n = Cn0 + Cn1 + Cn2 + · · · + C n−1n + Cnn.
LÊy ®¹o hµm theo
(2)
x hai vÕ cña (1), ta ®−îc
n(1+x)n−1 = Cn1 +2Cn2x+· · ·+(n−1)Cnn−1xn−2 +nCnnxn−1. (3)
Thay
x = 1 vµo (3), ta ®−îc
n · 2n−1 = Cn1 + 2Cn2 + · · · + (n − 1)Cnn−1 + nCnn.
(4)
(4) − (3), ta ®−îc
LÊy
n · 2n−1 − 2n = −Cn0 + Cn2 + · · · + (n − 2)Cnn−1 + (n − 1)Cnn
⇐⇒ Cn2 + 2Cn3 + · · · + (n − 1)Cnn = (n − 2)2n−1 + 1 > (n − 2)2n−1.
14. Víi
n lµ sè nguyªn d−¬ng, chøng minh r»ng
Cn1 + 4Cn2 + · · · + n2n−1 · Cnn =
= 4·4n−1Cn0 −(n−1)·4n−2Cn1 +(n−2)·4n−3Cn2 +· · ·+(−1)n−1Cnn.
Gi¶i
Ta cã
n
(1 + x) =
n
X
Cni xi.
i=0
LÊy ®¹o hµm hai vÕ ta cã
n(1 + x)n−1 = Cn1 + 2Cn2x + · · · + (n − 1)Cnn−1xn−2 + nCnnxn−1.
Thay
x = 2 vµo, ta cã
n · 3n−1 = Cn1 + 4Cn2 + · · · + n · 2n−1Cnn.
(*)
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
18
www.VNMATH.com
Ngoµi ra
(x − 1)n = Cn0xn − Cn1xn−1 + · · · + (−1)nCnn.
LÊy ®¹o hµm hai vÕ, ta cã
n(x − 1)n−1 = n · Cn0xn−1 − (n − 1)Cn1xn−2 + · · · + (−1)n−1Cnn−1.
Thay
x = 4 vµo, ta ®−îc
n·3n−1 = n4n−1Cn0−(n−1)4n−2Cn1+(n−2)4n−3Cn2−· · ·+(−1)n−1Cnn−1
(**)
So s¸nh (*) vµ (**) ta cã ®iÒu ph¶i chøng minh.
15. Víi
n lµ sè nguyªn d−¬ng, chøng minh r»ng
a. (§HGTVT 2000):
Cn0
b. Cn0
Cn1
Cn2
Cnk
Cnn
2n+1 − 1
+
+
+···+
+···+
=
.
1+1 1+2
1+k
1+n
1+n
Cn2
Cnn
1
Cn1
n
+
− · · · + (−1) ·
=
.
−
1+1 1+2
1+n 1+n
H−íng dÉn
Ta cã
(1 + x)n =
n
X
Cnk xk .
k=0
LÊy tÝch ph©n hai vÕ, ta ®−îc
Zt
(1 + x)ndx =
0
(1 + x)
1+n
=
(1 + t)
n+1
n
X
k+1
Cnk ·
0
n+1
⇐⇒
Cnk xk dx
k=0
0
n+1 t
⇐⇒
Zt X
n
=
k=0
n
X k+1
k=0
x
k+1
#t
0
Cnk
t
.
k+1
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
19
www.VNMATH.com
Thay
t = 1 ta ®−îc a.
Thay
t = −1 ta ®−îc b.
16. Víi
n, k lµ c¸c sè nguyªn d−¬ng vµ 1 ≤ k ≤ n, chøng minh r»ng
k−1
k−2
0
Cn0Cnk − Cn1Cn−1
+ Cn2Cn−2
− · · · + (−1)k Cnk Cn−k
= 0.
Gi¶i
Víi mäi
x vµ k lµ sè nguyªn d−¬ng, ta cã
(1 + x)k = Ck0 + Ck1x + Ck2x2 + · · · + Ckk xk .
⇐⇒ Cnk (1 + x)k = Ck0Cnk + Ck1Cnk x + Ck2Cnk x2 + · · · + Ckk Cnk xk .
(1)
Ta cã
k!
k!
·
m!(k − m)! n!(n − k)!
n!
(n − m)!
=
·
m!(n − m)! (k − m)!(n − k)!
k−m
= Cnm · Cn−m
.
Ckm · Cnk =
Do ®ã (1) cã d¹ng
k−1
k−2 2
0
Cnk (1+x)k = Cn0Cnk +Cn1Cn−1
x+Cn2Cn−2
x +· · ·+Cnk Cn−k
xk . (1)
Thay
x = −1 vµo (2), ta ®−îc
k−1
k−2
0
0 = Cn0Cnk − Cn1Cn−1
+ Cn2Cn−2
− · · · + (−1)k Cnk Cn−k
= 0, ®pcm.
17. Chøng minh r»ng víi c¸c sè
m, n, p nguyªn d−¬ng sao cho p ≤ n vµ
p ≤ m, ta cã
p
p
p−1
1
0
Cn+m
= Cn0Cm
+ Cn1Cm
+ · · · + Cnp−1Cm
+ CnpCm
.
Gi¶i
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
trung t©m luyÖn thi ®¹i häc: trÝ ®øc - 32/2 Nói Thµnh §µ n½ng §T: 0905.100.499 - 0511.624925
Víi mäi
x vµ víi m, n
20
www.VNMATH.com
lµ c¸c sè nguyªn d−¬ng, ta cã
(1 + x)m+n = (1 + x)n · (1 + x)m.
(1)
MÆt kh¸c
(1 + x)
n+m
=
n+m
X
p
Cn+m
xp .
(2)
n+m
X
p
X
p−k p
(
Cnk Cm
)x .
p=0
vµ
(1+x)n ·(1+x)m =
n
X
Cnk xk ·
k=0
m
X
k k
Cm
x =
p=0
k=0
k=0
(3)
Do (1) nªn c¸c hÖ sè cña
p
x , p = 0, n + m trong c¸c khai triÓn (2) vµ
(3) b»ng nhau. VËy
p
Cn+m
=
p
X
p−k
Cnk · Cm
, ®pcm.
k=0
NhËn xÐt quan träng
(a) Víi
p = n = m, ta ®−îc
n
.
(Cn0)2 + (Cn1)2 + · · · + (Cnn)2 = C2n
(b) Víi
p = r, N = n + m, ta ®−îc
r
r−1
1
r
0
CNr = CN0 −mCm
+ CN1 −mCm
+ · · · + CNr−1
−m Cm + CN −m Cm .
(c) B¹n ®äc h·y lÊy ý t−ëng trong bµi tËp trªn ¸p dông víi khai triÓn
(1 − x)n+m.
Tõ ®ã chøng minh r»ng
0 2
1 2
2n 2
n
(C2n
) − (C2n
) + · · · + (C2n
) = (−1)n · C2n
.
Biªn so¹n: GVC - Th.S Phan V¨n Danh
www.VNMATH.com
- Xem thêm -