Tài liệu Bài giảng vẽ kỹ thuật cơ khí

BÀI GIẢNG VẼ CƠ KHÍ BÀI 1: TIÊU CHUẨN GHI KÍCH THƯỚC VÀ DUNG SAI Ths. Nguyễn Việt Anh Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước - Kích thước độ lớn: thể hiện độ lớn của chi tiết như chiều cao, chiều sâu, chiều rộng, góc, bán kính cong, đường kính của lỗ… - Kích thước định vị: xác định vị trí các chi tiết. Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Các yếu tố thông dụng trong việc ghi kích thước Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Quy ước vẽ mũi tên và ghi chữ số Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Quy ước về bố trí và trình bày các đường kích thước - Các đường kích thước vẽ bên ngoài đường bao vật thể - Không nên sử dụng nhiều hơn 3 đường kích thước về một phía của vật thể Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Quy ước về bố trí và trình bày các đường kích thước (1,5mm) Chú ý yêu cầu khoảng cách giữa các đường kích thước Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Quy ước về bố trí và trình bày các đường kích thước Đường dóng không được cắt qua đường ghi kích thước, không được ngắt đoạn khi cắt đường bao của chi tiết hoặc đường dóng khác, trừ trường hợp cắt qua mũi tên Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Quy ước về bố trí và trình bày các đường kích thước Khi trong bản vẽ bắt buộc phải dùng nhiều đường kích thước song song: - Bố trí các đường kích thước lớn dần từ trong ra ngoài - Các chữ số ghi kích thước viết so le nhau để đảm bảo khoảng cách giữa các đường kích thước Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Quy ước về bố trí và trình bày các đường kích thước - Sử dụng đường dóng nghiêng khi khoảng dóng quá nhỏ Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Quy ước về bố trí và trình bày các đường kích thước Đường dẫn dùng để ghi kích thước đường kính lỗ phải hướng tâm Cung tròn nhỏ hơn hoặc bằng 1800 thì ghi kích thước bán kính - ký hiệu R đặt trước giá trị số Sử dụng đường rút ngắn đối với các cung tròn lớn có tâm nằm ngoài phạm vi bản vẽ Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Quy ước về bố trí và trình bày các đường kích thước Khi định vị tâm đường tròn thì các đường dóng kích thước định vị phải đi qua tâm của nó Khi định vị một điểm bằng các đường dóng giao nhau thì đường dóng kích thước cũng phải đi qua điểm đó Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Các phương pháp ghi kích thước Phương pháp ghi kích thước theo đường bao Khi ghi kích thước, nênlựa chọn các vị trí ghi kích thước thể hiện rõ nhất đặc tính hình học của vật thể Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Các phương pháp ghi kích thước Ghi kích thước theo khối hình học Phương pháp ghi kích thước theo các khối hình học dựa trên việc phân chia vật thể thành những khối hình học cơ bản Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Các phương pháp ghi kích thước Ghi kích thước theo tọa độ mốc Phương pháp này có tác dụng tránh được các sai số do cộng dồn kích thước Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Các phương pháp ghi kích thước Ghi kích thước theo bảng tọa độ Phương pháp này giảm khối lượng vẽ các đường kích thước, sử dụng khi bản vẽ có nhiều điểm cần định vị Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Ký hiệu quy ước khi ghi kích thước một số chi tiết đặc biệt Ghi kích thước một số dạng lỗ - Nên ghi kích thước trên hình chiếu nào miêu tả rõ nhất hình dạng của lỗ. - Đường dẫn kích thước phải hướng tâm - Ký hiệu đường kính phải đặt trước giá trị số. - Các lỗ khoét trụ, lỗ khoét côn và lỗ khoét bề mặt đều có ký hiệu riêng, những ký hiệu này phải đặt trước ký hiệu đường kính - Ký hiệu chiều sâu đặt trước chữ số kích thước cho biết chiều sâu của lỗ. Khi lỗ xuyên suốt thì không cần ký hiệu chiều sâu. Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Ký hiệu quy ước khi ghi kích thước một số chi tiết đặc biệt Ghi kích thước cho lỗ không xuyên suốt Ghi kích thước mép vát: ghi góc vát và một kích thước giới hạn hoặc ghi hai kích thước giới hạn Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Ký hiệu quy ước khi ghi kích thước một số chi tiết đặc biệt Ghi kích thước cho rãnh then trục và rãnh then lỗ : không ghi kích thước chiều sâu của rãnh then (vì không có điểm mốc để xác định) mà ghi kích thước từ đáy rãnh tới đỉnh đối diện của đường kính trục hay lỗ Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Ký hiệu quy ước khi ghi kích thước một số chi tiết đặc biệt Ghi kích thước cho ren: - Ren sử dụng ký hiệu riêng theo các hệ thống tiêu chuẩn quy ước - Đối với ren trong (ren lỗ) thì ký hiệu nên đặt ở hình chiếu thể hiện vòng tròn ren. - Đối với ren ngoài (ren trục)thì kích thước nên đặt trên hình chiếu thể hiện ren theo chiều dọc Bài 1 Tiêu chuẩn ghi kích thước và dung sai 1.1. Ghi kích thước Ký hiệu quy ước khi ghi kích thước một số chi tiết đặc biệt Ghi kích thước cho rãnh: có thể ghi các thông tin chiều rộng và chiều sâu hoặc đường kính.