Tài liệu 88417889 nhom 7 vai tro của xuất khẩu đối với phat triển nền kinh tế

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ VAI TRÒ CỦA XUẤT KHẨU VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ VÀ LIÊN HỆ VỚI VIỆT NAM Nhóm thực hiện: Nhóm 7 Lớp: TMA301.6_LT Giáo viên hướng dẫn: ThS Nguyễn Thu Hằng Hà Nội, 2011 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ DANH SÁCH THÀNH VIÊN ST T 1 Đặng Phương Huyền 951010845 2 Phan Thị Khánh Huyền 951010730 3 Lê Khánh Huyền 957040048 4 Lê Thanh Huyền 951020129 5 Lê Trần Lâm 951030034 6 Đặng Kim Linh 957040056 7 Nguyễn Thị Thùy Linh 957040010 8 Lê Thuỳ Linh 951010308 9 Lê Hương Linh 952010160 10 Nguyễn Trần Phương Linh 951010770 MSV Họ và tên 2 Ghi chú Nhóm trưởng NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ MỤC LỤC DANH SÁCH THÀNH VIÊN...................................................................................2 MỤC LỤC..................................................................................................................3 LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................4 CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ XUẤT KHẨU HÀNG HÓA........................6 1. Khái niệm............................................................................................................6 2. Đặc điểm của hoạt động xuất khẩu.....................................................................6 3. Các hình thức xuất khẩu chủ yếu........................................................................7 3.1. Xuất khẩu trực tiếp.......................................................................................7 3.2. Xuất khẩu gián tiếp.......................................................................................7 4. Một số yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu:............................................8 4.1. Các yếu tố về chính trị..................................................................................8 4.2. Các yếu tố văn hóa........................................................................................8 4.3. Các yếu tố về luật pháp.................................................................................8 4.4. Các yếu tố kinh tế..........................................................................................9 4.5. Các yếu tố cạnh tranh...................................................................................9 4.6. Các yếu tố tỷ giá hối đoái.............................................................................9 4.7. Các yếu tố về công nghệ.............................................................................10 CHƯƠNG II: VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ.................................................................................11 1. Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ Công Nghiệp hoá đất nước.......................................................................................................................11 2. Xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển...............................................................................................................12 3 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 3. Xuất khẩu có tác động tích cực đến việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống nhân dân:.......................................................................................15 4. Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại của các quốc gia...........................................................................................................16 CHƯƠNG III. VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN KINH TẾ Ở VIỆT NAM..................................................................17 1. Những tác động tích cực của hoạt động xuất khẩu đến phát triển kinh tế ở Việt Nam.......................................................................................................................17 1.1. Tác động của xuất khẩu đến quá trình tăng trưởng kinh tế nói chung và ngoại thương nói riêng......................................................................................17 1.2. Tác động của xuất khẩu trong việc thay đổi cơ cấu nền kinh tế.................20 1.3. Xuất khẩu có tác động tích cực tới việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện cuộc sống của nhân dân............................................................................22 2. Những hạn chế và thách thức trong hoạt động xuất khẩu của Việt Nam..........24 3. Định hướng để phát huy tốt nhất vai trò của xuất khẩu trong phát triển kinh tế: ...............................................................................................................................26 3.1. Với nhà nước Việt Nam:..............................................................................26 3.2. Với doanh nghiệp Việt Nam:.......................................................................27 KẾT LUẬN..............................................................................................................28 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................29 4 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ LỜI MỞ ĐẦU Trong xu hướng toàn cầu hóa và khu vực hóa của nền kinh tế thế giới hiện nay, không một quốc gia nào phát triển nền kinh tế của mình mà không tham gia vào quá trình hội nhập quốc tế và khu vực. Hoạt động ngoại thương luôn chiếm một vị trí quan trọng và có tính quyết định đến toàn bộ quá trình phát triển kinh tế xã hội của từng quốc gia.Trong đó, xuất khẩu đã được thừa nhận là một hoạt động rất cơ bản, là phương tiện thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Đối với nền kinh tế quốc gia, xuất khẩu là động lực hữu hiệu để đem lại lợi ích cho các doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy sản xuất trong nước, phát huy tính sáng tạo của các đơn vị kinh tế thông qua cạnh tranh quốc tế. Kinh doanh xuất khẩu còn là phương tiện để khai thác các lợi thế về tự nhiên, vị trí địa lí, nguồn nhân lực… và các nguồn lực khác.Với nền kinh tế thế giới, xuất khẩu còn thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc tế giữa các nước và đẩy mạnh tiến trình hội nhập nền kinh tế toàn cầu. Để nghiên cứu, tìm hiểu sâu và chi tiết hơn về vai trò của xuất khẩu, nhóm chúng em đã xây dựng đề tài “ Vai trò của hoạt động xuất khẩu đồi với việc phát triển nền kinh tế”. Trong phạm vi nghiên cứu của mình, nhóm chúng em cũng đã có những liên hệ tới hoạt động xuất khẩu của Việt Nam để chứng minh những đóng góp quan trọng của hoạt động này đối với quá trình phát triển kinh tế đất nước. Có thể nói, xuất khẩu đã song hành cùng với sự hồi phục và phát triển của nền kinh tế nước ta từ những năm đổi mới cho đến nay. Và không ai có thể phủ nhận vai trò 5 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ cũng như những đóng góp to lớn của xuất khẩu trong việc tạo ra một diện mạo mới cho nền kinh tế. Bằng những ví dụ minh họa trong nền kinh tế Việt Nam, nhóm chúng em hy vọng sẽ đem đến những kiến thức cơ bản và rõ ràng nhất về vai trò của hoạt động xuất khẩu trong quá trình phát triển kinh tế. Trong quá trình nghiên cứu cũng như trình bày đề tài, nhóm chúng em không thể tránh được những thiếu sót cũng như những lỗi sai. Vì vậy rất mong nhận được sự góp ý của cô giáo để chúng em có thể hoàn thiện được đề tài của mình. Chúng em xin chân thành cảm ơn. 6 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ XUẤT KHẨU HÀNG HÓA 1. Khái niệm Hoạt động xuất khẩu hàng hoá là việc bán hàng hoá và dịch vụ cho một quốc gia khác trên cơ sở dùng tiền tệ làm phương tiện thanh toán, với mục tiêu là lợi nhuận.Tiền tệ ở đây có thể là ngoại tệ đối với một quốc gia hoặc với cả hai quốc gia. Mục đích của hoạt động này là thu được một khoản ngoại tệ dựa trên cơ sở khai thác lợi thế so sánh của từng quốc gia trong phân công lao động quốc tế. Khi việc trao đổi hàng hoá giữa các quốc gia đều có lợi thì các quốc gia đều tích cực tham gia mở rộng hoạt động này. 2. Đặc điểm của hoạt động xuất khẩu Hoạt động xuất khẩu là một mặt của hoạt động thương mại quốc tế nên nó cũng có những đặc trưng của hoạt động thương maị quốc tế và liên quan đến các hoạt động thương mại quốc tế khác như bảo hiểm quốc tế, thanh toán quốc tế, vận tải quốc tế...Hoạt động xuất khẩu không giống như hoạt động buôn bán trong nước ở đặc điểm là nó có sự tham gia buôn bán của đối tác nước ngoài, hàng hoá phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng ở phạm vi nước ngoài. Hoạt động xuất khẩu diễn ra trên mọi lĩnh vực, trong mọi điều kiện của nền kinh tế, từ xuất khẩu hàng tiêu dùng cho đến tư liệu sản xuất, máy móc hàng hoá thiết bị công nghệ cao. Tất cả các hoạt động này đều nhằm mục tiêu đem lại lợi ích cho quốc gia nói chung và các doanh nghiệp tham gia nói riêng. 7 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ Hoạt động xuất khẩu diễn ra rất rộng về không gian và thời gian. Nó có thể diễn ra trong thời gian rất ngắn song cũng có thể kéo dài hàng năm, có thể được diễn ra trên phạm vi một quốc gia hay nhiều quốc gia khác nhau. Hoạt động xuất khẩu mang lại nhiều lợi ích cho quốc gia. Nó không chỉ đem lại lợi ích cho các doanh nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy mạnh sản xuất trong nước nhờ tích luỹ từ khoản thu ngoại tệ cho đất nước, phát huy tính sáng tạo của các đơn vị kinh tế thông qua cạnh tranh quốc tế. Kinh doanh xuất nhập khẩu còn là phương tiện để khai thác các lợi thế về tự nhiên, vị trí địa lý, nhân lực và các nguồn lực khác.Ngoài ra hoạt động xuất khẩu còn thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc tế giữa các nước và đẩy mạnh tiến trình hội nhập nên kinh tế toàn cầu. 3. Các hình thức xuất khẩu chủ yếu 3.1. Xuất khẩu trực tiếp Xuất khẩu trực tiếp là hình thức xuất khẩu mà nhà xuất khẩu giao dịch trực tiếp với khách hàng nước ngoài ở khu vực thị trường nước ngoài thông qua tổ chức của mình. 3.2. Xuất khẩu gián tiếp Là hình thức xuất khẩu khi doanh nghiệp thông qua dịch vụ của các tổ chức độc lập đặt ngay tại nước xuất khẩu để tiến hành xuất khẩu sản phẩm của mình ra nước ngoài. 8 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 4. Một số yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu: Trên thị trường thế giới, các quốc gia sẽ vấp phải khó khăn trong việc hoạt động trong một môi trường kinh doanh xa lạ đầy rủi ro, cạnh tranh khốc liệt và chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố. 4.1. Các yếu tố về chính trị Chính trị có ổn định thì mới tạo đà cho kinh tế phát triển.Yếu tố này là nhân tố khuyến khích hoặc thúc đẩy quá trình xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ.Môi trường chính trị ổn định tạo tâm lí yên tâm, tin tưởng sản xuất kinh doanh, từ đó thúc đẩy xuất khẩu phát triển. 4.2. Các yếu tố văn hóa Quốc gia xuất khẩu chỉ có thể thành công trên thị trường quốc tế khi có sự hiểu biết nhất định về phong tục, tập quán, thị hiếu, thói quen mà điều này lại có sự khác biệt ở mỗi quốc gia. Do vậy, hiểu biết về môi trường văn hóa sẽ giúp ích trong việc quốc gia thích ứng được với thị trường để từ đó có chiến lược đúng đắn trong việc mở rộng thị trường xuất khẩu của mình. 4.3. Các yếu tố về luật pháp Mỗi quốc gia có hệ thống luật pháp riêng để điều chỉnh hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của nước mình, do vậy phải có sự hiểu biết nhất định về những yếu tố này để tạo hành lang pháp lí an toàn cho hoạt động xuất khẩu của mình. 9 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 4.4. Các yếu tố kinh tế Các yếu tố kinh tế tác động tới hoạt động xuất khẩu ở tầm vi mô và vĩ mô. Ở tầm vĩ mô, chúng tác động đến đặc điểm và sự phân bố các cơ hội kinh doanh quốc tế cũng như quy mô thị trường. Ở tầm vi mô, các yêu tố kinh tế ảnh hưởng tới cơ cấu tổ chức và hiệu quả của doanh nghiệp. Các yếu tố giá cả và sự phân bố tài nguyên ở các thị trường khác nhau cũng ảnh hưởng tới quá trình sản xuất, phân bổ nguyên vật liệu, vốn, lao động và do đó ảnh hưởng tới giá cả, chất lượng hàng hóa xuất khẩu. Bên cạnh đó, còn có công cụ thuế quan và phi thuế quan mà mỗi quốc gia sử dụng để quản lí hoạt động xuất nhập khẩu. Trên thế giới hiện nay, với xu hướng tự do hóa thương mại, các hàng rào thuế quan và phi thuế quan từng bước được loại bỏ. Thay vào đó, nhiều liên minh thuế quan được hình thành trên cơ sở loại bỏ hàng rào thuế quan và phi thuế quan giữa các thành viên trong liên minh thuế quan. 4.5. Các yếu tố cạnh tranh Các yếu tố cạnh tranh bao gồm:  Sự đe dọa của các đối thủ cạnh tranh tiềm năng.  Sức ép người cung cấp  Sức ép người tiêu dùng  Sự đe dọa của các sản phẩm thay thế  Các yếu tố cạnh tranh trong nội bộ ngành 4.6. Các yếu tố tỷ giá hối đoái Trong buôn bán quốc tế, đồng tiền thanh toán thường là ngoại tệ đối với một trong hai bên hoặc cả hai bên. Do vậy, khi đồng tiền làm phương tiện thanh toán biến động thì lợi ích của một trong hai bên sẽ bị thiệt hại. Khi tỷ giá hối đoái tăng làm cho giá hàng hóa xuất khẩu trở nên đắt đỏ, sức cạnh tranh của hàng hóa đó trên 10 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ thị trường thế giới bị giảm dẫn đến hoạt động xuất khẩu bị thu hẹp. Ngược lại, khi tỷ giá hối đoái giảm, tức đồng nội tệ giảm so với đồng ngoại tệ thì sẽ tăng hoạt động xuất khẩu. 4.7. Các yếu tố về công nghệ Hiện nay, có rất nhiều công nghệ tiên tiến ra đời tạo cơ hội cũng như nguy cơ đối với tất cả các ngành công nghiệp nói chung và kinh doanh xuất nhập khẩu nói riêng. Khoa học công nghệ tác động làm tăng hiệu quả của công tác xuất khẩu doanh nghiệp, thông qua tác động vào các lĩnh vực bưu chính viễn thông, vận tải hàng hóa, công nghệ ngân hàng… Ví dụ: nhờ sự phát triển của hệ thống bưu chính viễn thông mà các doanh nghiệp ngoại thương có thể đàm phán với khách hàng qua điện thoại, telex, fax… giảm bớt chi phí đi lại. Hơn nữa, các doanh nghiệp có thể nhanh chóng nắm bắt được những thông tin mới nhất về thị trường… Ngược lại nếu quốc gia không nắm bắt, cập nhật những công nghệ tiên tiến hiện đại áp dụng vào sản xuất thì sẽ có nguy cơ tụt hậu.Những công nghệ tiên tiến ra đời càng đẩy khoảng cách giữa các quốc gia đi xa hơn. 11 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ CHƯƠNG II: VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ 1. Xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ Công Nghiệp hoá đất nước Công nghiệp hóa đất nước theo những bước đi thích hợp là con đường tất yếu để khắc phục tình trạng nghèo và chậm phát triển. Để công nghiệp hóa đất nước trong một thời gian ngắn, đòi hỏi phải có số vốn rất lớn để nhập khẩu máy móc, thiết bị, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến. Nguồn vốn ngoại tệ để nhập khẩu có thể được hình thành từ các nguồn sau: Đầu tư nước ngoài Kinh doanh du lịch, dịch vụ thu ngoại tệ Vay nợ, nhận viện trợ Xuất khẩu hàng hoá Các nguồn vốn ngoại tệ như: đầu tư trực tiếp nước ngoài, kinh doanh dịch vụ thu ngoại tệ, vay nợ, nhận viện trợ,.. tuy quan trọng nhưng không đóng góp nhiều vào việc tăng thu ngoại tệ hoặc các quốc gia vẫn phải trả bằng cách này hay cách khác. Nguồn vốn quan trọng nhất để nhập khẩu, công nghiệp hóa đất nước là xuất khẩu. Chỉ có xuất khẩu hàng hoá là nguồn thu ngoại tệ lớn của đất nước, nguồn thu này dùng để nhập khẩu các trang thiết bị hiện đại phục vụ công nghiệp hóa và trang trải những chi phí cần thiết khác cho quá trình này, xuất khẩu không những nâng 12 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ cao được uy tín xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước mà còn phản ánh năng lực sản xuất hiện đại của chính nước đó. Trong tương lai, nguồn vốn bên ngoài sẽ tăng lên nhưng mọi cơ hội đầu tư, vay nợ của nước ngoài và các tổ chức quốc tế chỉ thuận lợi khi các chủ đầu tư và người cho vay thấy được khả năng xuất khẩu – nguồn vốn duy nhất để trả nợ – trở thành hiện thực. Điều này càng nói lên vai trò vô cùng quan trọng của xuất khẩu. 2. Xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển Cơ cấu sản xuất và tiêu dùng trên thế giới đã và đang thay đổi vô cùng mạnh mẽ.Đó chính là thành quả của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại.Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong quá trình công nghiệp hoá phù hợp với xu hướng phát triển của kinh tế thế giới là tất yếu đối với những nước đang phát triển. Có hai cách nhìn nhận về tác động của xuất khẩu đối với sản xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Một là: Xuất khẩu chỉ là việc tiêu thụ sản phẩm thừa do sản xuất vượt quá tiêu dùng nội địa. Đối với những nước nền kinh tế còn lạc hậu, chậm phát triển,về cơ bản chưa đủ tiêu dùng. Nếu chỉ thụ động chờ ở sự “thừa ra” của sản xuất thì xuất khẩu sẽ vẫn cứ nhỏ bé và tăng trưởng chậm chạp, sản xuất và sự thay đổi cơ cấu kinh tế sẽ rất chậm. Hai là: Coi thị trường đặc biệt: thị trường thế giới là hướng quan trọng để tổ chức sản xuất. Quan điểm thứ hai chính là xuất phát từ nhu cầu của thị trường thế giới để tổ chức sản xuất.Điều đó có tác động tích cực đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển. Sự tác động này đến sản xuất thể hiện ở chỗ: 13 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ  Xuất khẩu tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành khác có cơ hội phát triển. Khi chúng ta xuất khẩu một mặt hàng nào đó kéo theo đó là sự phát triển các ngành khác phục vụ cho việc xuất khẩu mặt hàng này. Chẳng hạn khi xuất khẩu các sản phẩm dệt may thì ngành sản xuất nguyên liệu như bông, sợi hay thuốc nhuộm cũng sẽ phát triển theo quy mô xuất khẩu sản phẩm may. Sự phát triển của ngành công nghiệp chế biến thực phẩm xuất khẩu, dầu thực vật, chè…có thể kéo theo sự phát triển của ngành công nghiệp chế tạo thiết bị phục vụ cho nó. Chính điều này làm cho cơ cấu kinh tế thay đổi một cách đồng bộ không có sự mất cân đối giữa các ngành với nhau. Như vậy xuất khẩu đã góp phần tạo ra một cơ cấu kinh tế phù hợp với xu thế phát triển của thế giới.  Xuất khẩu tạo ra khả năng mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần cho sản xuất phát triển và ổn định. Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng muốn mở rộng thị trường, nâng cao khả năng chiếm lĩnh thị trường từ đó thu lợi nhuận cao. Mặt khác mở rộng thị trường xuất khẩu là giảm sự phụ thuộc vào thị trường nội địa khi thị trường này có sự biến động ảnh hưởng không tốt đến việc kinh doanh của doanh nghiệp và tăng khả năng thoả mãn nhu cầu cho người tiêu dùng. Thị trường nước ngoài hầu như là những thị trường có sức tiêu thụ hàng hoá lớn hơn so với nhu cầu tiêu dùng trong nước, chính vì vậy mọi doanh nghiệp đều luôn cố gắng thoả mãn tốt nhất nhu cầu này để tăng doanh thu đạt lợi nhuận cao nhưng lợi nhuận càng cao thì rủi ro càng lớn, doanh nghiệp phải chịu sự cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp khác. Trong điều kiện như vậy doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển đòi hỏi doanh nghiệp phải tổ chức lại sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực sản xuất hiện có cả về số lượng và chất lượng bằng cách nhập các 14 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh với các doanh nghiệp khác. Như vậy xuất khẩu góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất ngày một hiện đại hơn và ổn định hơn.  Xuất khẩu tạo ra những tiền đề kinh tế - kỹ thuật nhằm cải tạo và nâng cao năng lực sản xuất trong nước. Điều này muốn nói đến xuất khẩu là phương tiện quan trọng tạo ra vốn và kỹ thuật, công nghệ từ các quốc gia khác trên thế giới,nhằm hiện đại hóa nền kinh tế của đất nước, tạo ra một năng lực sản xuất mới.  Các doanh nghiệp trưởng thành và tích lũy nhiều kinh nghiệm hơn khi xuất khẩu hàng hóa ra thị trường thế giới. Doanh nghiệp muốn có một chỗ đứng trên thị trường thì phải có kế hoạch sản xuất kinh doanh sao cho có thể tận dụng hết mọi năng lực sản xuất hiện có để tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt đáp ứng được đòi hỏi của người tiêu dùng về tính năng, công dụng của sản phẩm càng nhiều càng tốt nhưng lại phải có mức giá cả hợp lý để vừa có thể cạnh tranh về giá với các doanh nghiệp khác vừa mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp. Xuất khẩu còn đòi hỏi các doanh nghiệp luôn cố gắng để sản xuất có hiệu quả tăng cường đổi mới và hoàn thiện công việc quản trị sản xuất kinh doanh, thúc đẩy sản xuất, mở rộng thị trường. Doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả cũng có nghĩa là nền kinh tế cũng ngày một đi lên, như vậy xuất khẩu không chỉ đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp mà còn làm cho nền kinh tế ngày một phát triển và ổn định. 3. Xuất khẩu có tác động tích cực đến việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống nhân dân: Tác động của xuất khẩu đến việc làm và đời sống nhân dân bao gồm rất nhiều mặt: 15 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ  Vấn đề việc làm: Hiện nay việc hàng trăm triệu người lao động đang đổ xô về thành phố kiếm việc làm đã gây ra nhiều vấn đề xã hội và làm cho sự quản lý của nhà nước thêm khó khăn. Điều đó cũng chứng tỏ người dân, đặc biệt là những người dân ở các vùng nông thôn đang thiếu việc làm một cách trầm trọng. Xuất khẩu đã giải quyết được vấn đề công ăn việc làm, tạo thu nhập ổn định cho người lao động. Sự gia tăng đầu tư trong ngành sản xuất hàng hoá xuất khẩu đã tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất trong nước tăng lên cả về quy mô và tốc độ phát triển, các ngành nghề cũ được khôi phục, ngành nghề mới ra đời, sự phân công lao động mới đòi hỏi lao động được sử dụng nhiều hơn, đặc biệt là các ngành sản xuất, chế biến hàng xuất khẩu, đang trực tiếp là nơi thu hút hàng triệu lao động vào làm việc và có thu nhập không thấp. Ngoài ra, trong suốt quá trình thực hiện xuất khẩu hàng hóa, lực lượng lao động tham gia dịch vụ xuất khẩu cũng không hề nhỏ.  Nâng cao đời sống nhân dân: Xuất khẩu làm tăng GDP, làm gia tăng nguồn thu nhập quốc dân,từ đó có tác động làm tăng tiêu dùng nội địa. Điều này dẫn đến việc người dân có nhu cầu cao hơn về các loại hàng hóa cao cấp cũng như sự phong phú, đa dạng của sản phẩm. Bên cạnh đó, xuất khẩu cũng đóng góp vào ngân sách quốc gia một nguồn vốn ngoại tệ đáng kể. Đây là nguồn vốn dùng để nhập khẩu các vật phẩm tiêu dùng thiết yếu phục vụ đời sống mà trong nước chưa sản xuất được nhằm phục vụ nhu cầu ngày càng tăng cao và phong phú, thỏa mãn nhu cầu có nhiều lựa chọn hơn trong tiêu dùng của người dân, đáp ứng mức sống cao hơn của cuộc sống hiện đại. 16 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 4. Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại của các quốc gia Trong kinh tế, xuất khẩu và các mối quan hệ kinh tế đối ngoại khác có tác động qua lại phụ thuộc lẫn nhau: Xuất khẩu và các quan hệ kinh tế đối ngoại đã làm cho nền kinh tế của mỗi quốc gia gắn chặt với phân công lao động quốc tế. Thông thường hoạt động xuất khẩu ra đời sớm hơn các hoạt động kinh tế đối ngoại khác nên nó thúc đẩy các quan hệ này phát triển. Chẳng hạn, xuất khẩu và sản xuất hàng hoá thúc đẩy các quan hệ tín dụng, đầu tư, bảo hiểm, thanh toán, vận tải quốc tế.... Mặt khác, chính các quan hệ kinh tế đối ngoại lại tạo tiền đề, điều kiện để mở rộng xuất khẩu. Khi các hoạt động kể trên phát triển và ngày càng hiện đại, sẽ tạo ra sự tiện lợi, nhanh chóng và dễ dàng hơn cho hoạt động xuất khẩu, do đó, xuất khẩu sẽ ngày càng được mở rộng và phát triển. Tóm lại, đẩy mạnh xuất khẩu được coi là vấn đề có ý nghĩa chiến lược để phát triển kinh tế, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nhất là trong điều kiện hiện nay xu thế toàn cầu hoá, khu vực hoá đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn thế giới và nó là cơ hội cho mỗi quốc gia hội nhập vào nền kinh tế thế giới và khu vực. 17 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ CHƯƠNG III. VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN KINH TẾ Ở VIỆT NAM 1. Những tác động tích cực của hoạt động xuất khẩu đến phát triển kinh tế ở Việt Nam 1.1. Tác động của xuất khẩu đến quá trình tăng trưởng kinh tế nói chung và ngoại thương nói riêng Xuất nhập khẩu luôn có những liên hệ tích cực với tăng trường kinh tế. Có thể nhận thấy rõ điều này qua những đóng góp của xuất khẩu vào GDP trong những năm gần đây ở Việt Nam: Năm 2009, GDP của Việt Nam đạt khoảng 91 tỷ USD. Trong mức tăng 5,32% GDP của năm 2009, xuất khẩu tăng 21,3% trong đó, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá đạt khoảng 56,6 tỷ USD. Năm 2010, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ước đạt 71,6 tỷ USD tăng 25,5% so với năm 2009, về giá trị kim ngạch xuất khẩu tăng 14,5 tỷ USD. Cũng do kết quả này, cán cân thanh toán quốc tế cả năm ước tính thâm hụt khoảng 4 tỉ USD, chưa bằng một nửa so với mức thâm hụt của năm 2009. Cũng trong năm 2010, 18 mặt hàng xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD với tổng kim ngạch đạt 54.595 tỷ USD, chiếm 76% tổng kim ngạch cả nước. Ngôi thứ kim ngạch cao thay đổi trong các năm, với đà tăng trưởng xuất khẩu sẽ có thêm nhiều mặt hàng vào top 1 tỷ USD. 18 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ Mặt hàng xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD năm 2010 (Nguồn TCTK) Không chỉ có những đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP của cả nước, sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động xuất khẩu cũng mang đến những nguồn lợi đáng kể cho các ngành nghề, lĩnh vực liên quan như ngân hàng, bảo hiểm, vận tải,… và các ngành sản xuất khác trong nước. Hoạt động xuất nhập khẩu hình thành ngày càng nhiều kéo theo các dịch vụ thanh toán quốc tế ở các ngân hàng phát triển mạnh.Thanh toán xuất nhập khẩu đã trở thành một trong những công cụ sinh lợi chủ yếu của các ngân hàng hiện nay. Bằng những nguồn hàng có giá trị cao, những khoản tín dụng lớn trong trao đổi xuất nhập khẩu…các ngân hàng đã thu được những khoản lợi không nhỏ từ lĩnh 19 NHÓM 7 CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ vực này. Có thể kể đến những ngân hàng đang ngày càng xây dựng được chỗ đứng của mình trong hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu như Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam (Viettinbank), Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV)... Với lợi ích lớn mà thanh toán xuất nhập khẩu mang lại, các ngân hàng cũng đã và đang xây dựng và áp dụng những phương thức thanh toán đa dạng, các chế độ ưu đãi lớn, … để thu hút các doanh nghiệp xuất nhập khẩu tham gia. Bảo hiểm cũng là một trong những lĩnh vực được hưởng nguồn lợi không nhỏ nhờ có hoạt động xuất khẩu. Trong xuất khẩu, với đặc tính hàng hóa phải di chuyển qua biên giới, trong suốt quá trình vận chuyển, bảo hiểm những rủi ro cho hàng hóa là một hoạt động quan trọng để các nhà xuất nhập khẩu bảo đảm lợi ích của mình. Ngoài ra, với sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động xuất nhập khẩu, người xuất khẩu không thể nắm bắt rõ thông tin về người nhập khẩu ở quốc gia khác, từ đó có thể phát sinh rủi ro không thu hồi được tiền hay hàng hóa đã xuất khẩu. Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu xuất hiện là phương tiện để giải quyết vấn đề này. Đây là loại hình bảo hiểm nhằm cung cấp bồi thường tài chính về các khoản nợ khó đòi theo các hợp đồng mua bán, xuất nhập khẩu phát sinh do các rủi ro thương mại hoặc rủi ro chính trị trong giao dịch thương mại quốc tế.Tại Việt Nam, bảo hiểm tín dụng xuất khẩu là một loại hình của bảo hiểm tín dụng và rủi ro tài chính – thuộc nghiệp vụ kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiển phi nhân thọ.Hiện có 3 doanh nghiệp bảo hiểm bắt đầu triển khai bảo hiểm tín dụng xuất khẩu, bao gồm: Tổng Công ty CP Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam (PVI), Tổng Công ty CP BH Bảo Minh và Công ty BH Việt Úc (QBE).Với những thành công bước đầu của các doanh nghiệp tiên phong trên, loại hình bảo hiểm này hứa hẹn sẽ có những bước phát triển mạnh mẽ và mang lại nguồn lợi lớn cho các công ty bảo hiểm trong tương lai. 20