Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong giai ®o¹n hiÖn nay.
1.1. §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ cña s¶n phÈm x©y dùng
– Yªu cÇu, nhiÖm vô cña c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng trong doanh nghiÖp x©y dùng.
1.1.1. §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cña s¶n phÈm x©y dùng.
X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp cã chøc n¨ng t¹o
ra vµ trang bÞ TSC§ cho tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n gãp phÇn quan
träng trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng x· héi .
So víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c, x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm
kinh tÕ kü thuËt ®Æc trng thÓ hiÖn rÊt râ ë s¶n phÈm x©y dùng vµ qu¸ tr×nh
s¸ng t¹o ra s¶n phÈm cña ngµnh.
Qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm x©y dùng tõ khi khëi c«ng x©y dùng ®Õn
khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®a vµo sö dông thêng dµi, phô thuéc vµo
quy m« tÝnh chÊt phøc t¹p cña tõng c«ng tr×nh. Qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng
nµy ®îc chia thµnh nhiÒu giai ®o¹n, mçi giai ®o¹n ®îc chia thµnh nhiÒu
c«ng viÖc kh¸c nhau. C¸c c«ng viÖc nµy chñ yÕu ®îc thùc hiÖn ngoµi trêi
nªn chÞu ¶nh hëng lín cña yÕu tè thiªn nhiªn nh: n¾ng, ma, giã b·o,… do
®ã qu¸ tr×nh vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng cã tÝnh æn ®Þnh, ph¶i di chuyÓn
theo ®Þa ®iÓm s¶n phÈm vµ theo tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh.
S¶n phÈm x©y dùng lµ nh÷ng c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc cã quy m« lín,
kÕt cÊu phøc t¹p, mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, thêi gian x©y dùng, sö dông l©u
dµi vµ gi¸ trÞ rÊt lín. Nã mang tÝnh cè ®Þnh, n¬i s¶n xuÊt ra s¶n phÈm còng
®ång thêi lµ n¬i tiªu thô sau khi s¶n phÈm hoµn thµnh vµ ®a vµo sö dông vµ
ph¸t huy t¸c dông. Do vËy, mµ qu¸ tr×nh vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng cã tÝnh
æn ®Þnh, nã lu«n lu«n biÕn ®éng theo ®Þa ®iÓm x©y dùng vµ theo tõng giai
®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh. Mçi c«ng tr×nh ®Òu ®îc tiÕn hµnh thi c«ng theo
®¬n ®Æt hµng cô thÓ, phô thuéc vµo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, ®¬n vÞ x©y
dùng ph¶i bµn giao ®óng tiÕn ®é, ®óng thiÕt kÕ kü thuËt, ®¶m b¶o chÊt lîng
c«ng tr×nh.
1.1.2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
- Do ®Æc thï cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ cña s¶n phÈm x©y dùng,
cho nªn viÖc qu¶n lý vÒ ®Çu t vµ x©y dùng lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n, phøc
t¹p, nhÊt lµ khi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang
nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
- §Ó qu¶n lý chÆt chÏ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ®Çu t
Nhµ níc ®· ban hµnh nh÷ng quy chÕ qu¶n lý phï hîp.
- Yªu cÇu c¬ b¶n vÒ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng lµ:
+ C«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng ph¶i ®¶m b¶o t¹o ra nh÷ng s¶n
phÈm vµ dÞch vô ®îc x· héi chÊp nhËn vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng, ®¸p øng ®îc
môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x©y dùng trong tõng thêi kú.
+ Tõ tríc tíi nay x©y dùng c¬ b¶n ®ang lµ mèi quan t©m v× nã lµm
thÊt tho¸t nguån vèn ®Çu t cña Nhµ níc. §Ó h¹n chÕ ®îc sù thÊt tho¸t nµy
Nhµ níc thùc hiÖn viÖc qu¶n lý gi¸ x©y dùng th«ng qua c¸c chÕ ®é, chÝnh
s¸ch vÒ gi¸, nguyªn t¾c, ph¬ng ph¸p lËp dù to¸n, c¸c c¨n cø nh ®Þnh møc
kinh tÕ kü thuËt, ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n… ®Ó x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t,
tæng dù to¸n c«ng tr×nh vµ dù to¸n cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh.
+ HiÖn nay, trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n chñ yÕu ¸p dông ph¬ng
ph¸p ®Êu thÇu giao nhËn c«ng tr×nh. V× vËy, ®Ó tróng thÇu ®îc nhËn thÇu thi
c«ng mét c«ng tr×nh th× doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®îc mét gi¸ thÇu hîp
lý cho c«ng tr×nh ®ã, dùa trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n
doanh nghiÖp Nhµ níc ban hµnh, trªn c¬ së gi¸ c¶ thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng b¶n
th©n cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, ph¶i ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i,
®Ó thùc hiÖn ®îc c¸c yªu cÇu trªn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¨ng cêng
c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ nãi chung, qu¶n lý chi phÝ gi¸ thµnh nãi riªng,
trong ®ã träng t©m lµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh,
®¶m b¶o ph¸t huy tèi ®a t¸c dông cña c«ng cô kÕ to¸n ®èi víi qu¶n lý s¶n
xuÊt.
1.1.3. NhiÖm vô cña c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng trong ®¬n vÞ x©y dùng.
- Do ®Æc thï cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n phÈm cña ngµnh x©y
dùng, nªn viÖc qu¶n lý vÒ ®Çu t vµ x©y dùng lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n phøc
t¹p. Trong ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nhiÖm vô
hÕt søc quan träng cña doanh nghiÖp.
- ChÝnh v× thÕ, mµ nhiÖm vô chñ yÕu ®Æt ra cho c«ng t¸c kÕ to¸n tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng lµ: X¸c ®Þnh hîp
lý ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi
®iÒu kiÖn thùc tÕ cña doanh nghiÖp vµ tho¶ m·n yªu cÇu qu¶n lý ®Æt ra, vËn
dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n theo mét tr×nh
tù hîp lý, tÝnh to¸n chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kiÓm tra c¸c kh©u h¹ch to¸n nh: tiÒn
l¬ng, vËt liÖu, TSC§, x¸c ®Þnh sè liÖu cÇn thiÕt cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
- Cô thÓ cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
+ Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc
tÕ ph¸t sinh.
+ KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vËt t, lao ®éng,
sö dông m¸y thi c«ng vµ c¸c dù to¸n chi phÝ kh¸c: ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c
kho¶n chªnh lÖch so víi ®Þnh møc, c¸c chi phÝ kh¸c ngoµi kÕ ho¹ch, c¸c
kho¶n thiÖt h¹i, mÊt m¸t, h háng,.. trong s¶n xuÊt vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn
ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi.
+ TÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ kÞp thêi gi¸ thµnh cña gi¸ thµnh x©y dùng,
c¸c s¶n phÈm vµ lao vô hoµn thµnh cña doanh nghiÖp.
+ KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña c¸c doanh
nghiÖp theo tõng c«ng tr×nh, tõng lo¹i s¶n phÈm vµ lao vô, v¹ch ra kh¶ n¨ng
vµ c¸c biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh mét c¸ch hîp lý, cã hiÖu qu¶.
+ X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ bµn giao thanh to¸n kÞp thêi khèi lîng s¶n
phÈm x©y dùng ®· hoµn thµnh. §Þnh kú kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng thi
c«ng dë dang theo nguyªn t¾c quy ®Þnh.
+ §¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng bé phËn thi c«ng, ®éi, tæ s¶n xuÊt.
Trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh, ph¶i kÞp thêi lËp c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng, cung cÊp chÝnh x¸c kÞp thêi c¸c
th«ng tin h÷u dông vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh phôc vô cho yªu cÇu
qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp.
1.1.4. Vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y dùng trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng hiÖn nay.
KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng lµ vÊn
®Ò trung t©m cña c«ng t¸c kÕ to¸n trong x©y dùng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
gióp cho ®¬n vÞ n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ vËt
t, nh©n c«ng m¸y thi c«ng lµ bao nhiªu so víi dù to¸n vµ kÕ ho¹ch. Tõ ®ã,
x¸c ®Þnh ®îc møc tiÕt kiÖm l·ng phÝ chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó ®a ra biÖn ph¸p
thÝch hîp. Cßn viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng thÓ hiÖn toµn bé chÊt
lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ.
1.2. Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y dùng.
1.2.1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y dùng.
1.2.1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt.
Trong doanh nghiÖp x©y dùng, chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm chi phÝ x©y
dùng vµ chi phÝ ngoµi x©y dùng.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
- Chi phÝ x©y dùng lµ toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong lÜnh
vùc s¶n xuÊt, lµ bé phËn c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
- Chi phÝ ngoµi x©y dùng lµ toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh
trong lÜnh vùc ngoµi x©y dùng nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp phô trî,
ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp phô trî…
§Ó qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng néi dung cô thÓ,
theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i tiÕn
hµnh ph©n lo¹i chi phÝ mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý. §©y lµ mét yªu cÇu
quan träng trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch, c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm.
Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y dùng lµ biÓu hiÖn
b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c
chi phÝ, cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t
®éng s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m).
1.2.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng bao gåm nhiÒu lo¹i
kh¸c nhau c¶ vÒ néi dung, tÝnh chÊt, c«ng dông, vai trß cña nã trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã, nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i
chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ
s¶n xuÊt tuú theo môc ®Ých vµ yªu cÇu kh¸c nhau cña c«ng t¸c qu¶n lý. Sau
®©y lµ nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn.
a. Ph©n lo¹i chi phÝ theo tÝnh chÊt kinh tÕ.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo tÝnh chÊt kinh tÕ lµ s¾p xÕp nh÷ng chi phÝ cã
chung tÝnh chÊt kinh tÕ vµo mét yÕu tè, kh«ng kÓ chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë ®©u,
dïng vµo môc ®Ých g× trong s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ ®îc chia lµm 7 yÕu tè:
- YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt
liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô, dông cô mµ doanh
nghiÖp x©y dùng ®· sö dông trong kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (lo¹i
trõ gi¸ trÞ dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi cïng víi nhiªn
liÖu, ®éng lùc).
- YÕu tè chi phÝ nhiªn liÖu ®éng lùc: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nhiªn
liÖu, ®éng lùc sö dông vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cña doanh
nghiÖp x©y dùng (trõ sè dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi).
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
- YÕu tè chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng: bao gåm toµn
bé sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn
chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng.
- YÕu tè chi phÝ BHXH, BHYT, KPC§: ph¶n ¸nh sè trÝch cho c¸c quü
BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp
l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn chøc trong doanh nghiÖp x©y dùng.
- YÕu tè chi phÝ khÊu hao TSC§: ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§
ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh x©y dùng.
- YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: bao gåm toµn bé sè tiÒn doanh
nghiÖp ®· chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô ®· mua tõ bªn ngoµi nh tiÒn ®iÖn, tiÒn
níc, tiÒn bu phÝ… phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
- YÕu tè chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: bao gåm toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng
tiÒn nh cha ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo tÝnh chÊt kinh tÕ gióp ta biÕt ®îc nh÷ng chi phÝ
g× ®· dïng vµo s¶n xuÊt vµ tû träng cña tõng chi phÝ ®ã lµ bao nhiªu ®Ó
ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n vµ chi phÝ s¶n xuÊt. Tõ ®ã,
cung cÊp tµi liÖu ®Ó tæng hîp tÝnh to¸n.
b. Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc gi¸ thµnh s¶n phÈm.
C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn
tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®îc ph©n theo kho¶n môc. C¸ch
ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho
tõng ®èi tîng.
Doanh nghiÖp x©y dùng th«ng thêng bao gåm 4 kho¶n môc:
- Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp: gåm c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph¸t sinh
liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc x©y dùng hay l¾p ®Æt c¸c c«ng tr×nh.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: gåm c¸c kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµ phôc vô thi c«ng c«ng tr×nh.
- Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ liªn quan trùc
tiÕp ®Õn viÖc sö dông m¸y thi c«ng (vËt liÖu, nh©n c«ng …) nh»m thùc hiÖn
khèi lîng c«ng t¸c x©y dùng b»ng m¸y.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó thi
c«ng c«ng tr×nh sau chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. §©y lµ chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi
tæ, ®éi, xÝ nghiÖp cña doanh nghiÖp x©y dùng.
c. Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng ®îc
chia thµnh 2 lo¹i: chi phÝ s¶n phÈm vµ chi phÝ thêi kú.
- Chi phÝ s¶n phÈm: lµ nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i
s¶n xuÊt ®îc s¶n xuÊt ra (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung). Chi
s¶n phÈm ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm (kÕt chuyÓn gi¸ vèn).
- Chi phÝ thêi kú: lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét thêi kú
nµo ®ã, nã kh«ng ph¶i lµ mét phÇn cña gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra
hoÆc ®îc mua nªn ®îc xem lµ c¸c phÝ tæn, cÇn ®îc khÊu trõ ra lîi tøc cña
thêi kú mµ chóng ph¸t sinh.
d. Ph©n lo¹i chi phÝ theo qu¶n lý víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh.
BiÕn phÝ lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè, vÒ tû lÖ so víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng
trùc tiÕp… CÇn lu ý r»ng, c¸c chi phÝ biÕn ®æi nÕu tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm th× l¹i cã tÝnh cè ®Þnh.
§Þnh phÝ lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè so víi khèi lîng c«ng
viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n c¸c chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ thuª mÆt
b»ng, ph¬ng tiÖn kinh doanh… C¸c chi phÝ nµy nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm th× l¹i biÕn ®æi nÕu sè lîng s¶n phÈm thay ®æi.
e. Ph©n lo¹i chi phÝ theo qu¶n lý víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
- Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng kho¶n môc chi phÝ chØ ra cã liªn quan
trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô.
Nh÷ng chi phÝ nµy cã thÓ tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng. Chi phÝ trùc tiÕp
thêng bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, vÒ nh©n c«ng trùc tiÕp.
- Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ chi ra cã liªn quan ®Õn
nhiÒu ®èi tîng mµ kh«ng thÓ t¸ch riªng cho bÊt kú ®èi tîng nµo. §©y lµ
nh÷ng chi phÝ chung chi ra ®Ó tæ chøc, phôc vô, ®iÒu hµnh, qu¶n lý ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp…
Ph©n lo¹i theo c¸ch nµy cã ý nghÜa trong viÖc x©y dùng ph¬ng ph¸p
kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch ®óng ®¾n, hîp
lý.
1.2.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
1.2.2.1. Gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y dùng.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y dùng hoµn thµnh
nghiÖm thu, bµn giao vµ ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
§èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
mang tÝnh c¸ biÖt. ë mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y
l¾p sau khi ®· hoµn thµnh ®Òu cã mét gi¸ thµnh riªng.
1.2.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
a. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh.
- Gi¸ thµnh dù to¸n: lµ tæng c¸c chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y dùng c«ng tr×nh ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc quy ®Þnh
cña Nhµ níc vµ khung gi¸ quy ®Þnh ¸p dông theo tõng vïng l·nh thæ:
+ Gi¸ thµnh dù to¸n nhá h¬n gi¸ trÞ dù to¸n ë phÇn l·i ®Þnh møc:
Gi¸ thµnh dù to¸n = Gi¸ trÞ dù to¸n Lîi nhuËn ®Þnh møc
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc
vµo kú kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh dù to¸n g¾n víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña
doanh nghiÖp:
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = Gi¸ thµnh dù to¸n - Møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n
- Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ chØ tiªu gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh khi kÕt thóc kú
kinh doanh trªn c¬ së hao phÝ thùc tÕ liªn quan ®Õn khèi lîng x©y dùng
hoµn thµnh bao gåm chi phÝ ®Þnh møc, vît ®Þnh møc vµ c¸c chi phÝ kh¸c.
Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu cña kÕ to¸n.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
b. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n.
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng): lµ chØ tiªu
ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o
s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt
nh : chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö
dông m¸y thi c«ng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh hoÆc lao vô ®· hoµn thµnh.
Gi¸ thµnh
Chi phÝ s¶n xuÊt dë
Chi phÝ ph¸t
Chi phÝ s¶n xuÊt
=
+
s¶n xuÊt
dang ®Çu kú
sinh trong kú
dë dang cuèi kú
- Gi¸ thµnh toµn bé (cßn gäi lµ gi¸ thµnh tiªu thô): lµ chØ tiªu ph¶n
¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu
thô s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh
Gi¸ thµnh
Chi phÝ b¸n hµng
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
=
+
+
toµn bé
s¶n xuÊt
s¶n phÈm ®ã
ph©n bæ cho s¶n phÈm ®ã
1.2.2.3. Ph©n biÖt chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
- VÒ mÆt lîng: gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng
thêng kh«ng thèng nhÊt víi nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm tÊt c¶ c¸c chi
phÝ bá ra trong kú cña ho¹t ®éng x©y l¾p, ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c trong
doanh nghiÖp.
Cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn khèi
lîng s¶n phÈm x©y dùng ®· hoµn thµnh trong kú.
- VÕ mÆt chÊt: gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y dùng lµ chi phÝ cña mét ®èi tîng x©y l¾p ®· hoµn thµnh bµn giao, cã gi¸ trÞ dù to¸n riªng, tøc lµ nã ®· ®îc x· héi thõa nhËn gi¸ trÞ sö dông vµ nh vËy ®· thõa nhËn mäi chi phÝ s¶n
xuÊt ®Ó t¹o ra khèi lîng ®ã.
- Trong quan hÖ víi kú h¹ch to¸n: chi phÝ s¶n xuÊt g¾n liÒn víi kú
h¹ch to¸n nhÊt ®Þnh, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm nh÷ng chi phÝ chØ
g¾n liÒn víi viÖc s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét khèi lîng dë dang cuèi kú.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
1.2.2.4. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
Cã thÓ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm qua c«ng thøc sau:
Tæng gi¸ thµnh s¶n
Chi phÝ s¶n xuÊt
Chi phÝ ph¸t
Chi phÝ s¶n xuÊt
=
+
phÈm hoµn thµnh
dë dang ®Çu kú
sinh trong kú
dë dang cuèi kú
Khi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang (chi phÝ s¶n xuÊt dë dang) ®Çu kú vµ
cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th×
tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú.
H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai giai
®o¹n kÕ tiÕp nhau cña mét qu¸ tr×nh h¹ch to¸n s¶n xuÊt, chóng cã mèi quan
hÖ mËt thiÕt h÷u c¬ víi nhau, lµm tiÒn ®Ò cho nhau, ®ång thêi cã sù kh¸c
nhau vÒ yªu cÇu vµ ph¶n ¸nh.
Mçi mét doanh nghiÖp víi lÜnh vùc kinh doanh kh¸c nhau th× sÏ lùa
chän ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nhau. §iÒu ®ã, phô
thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n
lý, h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp.
1.3. §èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm trong doanh nghiÖp x©y dùng.
1.3.1. §èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt.
X¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn vµ
quan träng cña tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tæ chøc h¹ch to¸n qu¸
tr×nh s¶n xuÊt bao gåm hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt
víi nhau. §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo
tõng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng nghÖ, ph©n
xëng… Vµ giai ®o¹n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm theo ®¬n vÞ
tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý,
kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh néi bé vµ theo
®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ cña tõng doanh
nghiÖp vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy
®Þnh.
Nh vËy, x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ viÖc
x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi
phÝ vµ chÞu chi phÝ.
§èi víi ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm thuéc
lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt liªn tôc vµ phøc
t¹p nªn viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong x©y dùng ®îc thùc hiÖn theo
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
d©y chuyÒn. Tõ ®ã, ®èi tîng tËp hîp chi phÝ ë doanh nghiÖp x©y dùng ®îc
x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc.
1.3.2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do
doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ cÇn ph¶i tÝnh ®îc gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ.
X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh còng lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong
toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n. Bé phËn kÕ to¸n gi¸
thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c lo¹i s¶n
phÈm vµ lao vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt cña chóng ®Ó
x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp. Trong s¶n xuÊt x©y dùng c¬
b¶n, s¶n phÈm cã tÝnh ®¬n chiÕc, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh ®· x©y dùng hoµn thµnh. Ngoµi ra, ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh cã thÓ lµ tõng giai ®o¹n c«ng tr×nh hoÆc tõng giai ®o¹n hoµn thµnh
quy íc, tuú thuéc vµo ph¬ng thøc bµn giao thanh to¸n gi÷a ®¬n vÞ x©y dùng
vµ chñ ®Çu t.
1.3.3. Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
Do s¶n phÈm x©y dùng c¬ b¶n ®îc s¶n xuÊt theo tõng ®¬n ®Æt hµng,
chu kú s¶n xuÊt dµi, c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh chØ hoµn thµnh khi kÕt
thóc mét chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm. Cho nªn, kú tÝnh gi¸ thµnh thêng ®îc
chän lµ thêi ®iÓm mµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao
®a vµo sö dông.
Hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh (®¬n ®Æt hµng). Khi nhËn ®îc biªn b¶n nghiÖm thu
bµn giao c«ng tr×nh hoµn thµnh ®a vµo sö dông míi sö dông sè liÖu chi phÝ
s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng ®èi tîng tõ khi b¾t ®Çu thi c«ng cho ®Õn khi
hoµn thµnh ®Ó tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ (nÕu cã). Nh vËy, kú tÝnh
gi¸ thµnh cã thÓ sÏ kh«ng phï hîp víi kú b¸o c¸o kÕ to¸n mµ phï hîp víi
chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm. Do ®ã, viÖc ph¶n ¸nh vµ gi¸m s¸t kiÓm tra cña
kÕ to¸n ®èi víi t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chØ thùc sù ph¸t huy ®Çu ®ñ t¸c
dông khi chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm ®· kÕt thóc.
1.3.4. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm.
§èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ hai kh¸i niÖm
kh¸c nhau nhng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt.
ViÖc x¸c ®Þnh hîp lý ®èi tîng chi phÝ s¶n xuÊt lµ tiÒn ®Ò vµ ®iÒu kiÖn
®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
Trong thùc tÕ mét ®èi tîng chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ trïng víi mét ®èi
tîng tÝnh gi¸ thµnh. Trong nhiÒu trêng hîp kh¸c mét ®èi tîng kÕ to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt l¹i bao gåm nhiÒu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Ngîc l¹i, mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ë mét doanh nghiÖp sÏ cã quyÕt ®Þnh viÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ë doanh nghiÖp ®ã.
1.4. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng.
1.4.1. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph¬ng ph¸p hay hÖ
thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n
xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ.
Trong x©y dùng c¬ b¶n, kÕ to¸n thêng sö dông ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp ®ßi hái ngay tõ kh©u h¹ch to¸n
ban ®Çu c¸c Chøng tõ kÕ to¸n ®ã ph¶i ghi chÐp riªng rÏ chi phÝ s¶n xuÊt cho
tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo nh÷ng Chøng tõ gèc ®ã, kÕ to¸n
tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh liªn quan. Ph¬ng
ph¸p trùc tiÕp ¸p dông cho nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt c¬ b¶n hoÆc doanh
nghiÖp chØ cã mét ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh.
Ngoµi ra, cßn cã ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp nhng
trong x©y dùng ph¬ng ph¸p nµy Ýt ®îc sö dông.
1.4.1.1. Tµi kho¶n sö dông.
§Ó kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo
ph¬ng ph¸p KK§K, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau:
- TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông
trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p, s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp, thùc hiÖn
dÞch vô, lao vô cña doanh nghiÖp x©y l¾p.
- TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia
vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng x©y l¾p s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp cung cÊp
dÞch vô. Chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp bao gåm c¶ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi
lao ®éng thuéc qu¶n lý cña doanh nghiÖp vµ cho lao ®éng thuª ngoµi theo
tõng lo¹i c«ng viÖc.
- TK 623: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông xe, m¸y
thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y, l¾p c«ng tr×nh. Tµi kho¶n nµy
chØ sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng ®èi víi trêng hîp
doanh nghiÖp x©y l¾p thùc hiÖn x©y, l¾p c«ng tr×nh theo ph¬ng thøc thi c«ng
hçn hîp võa thñ c«ng, võa kÕt hîp b»ng m¸y.
Trêng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y l¾p c«ng tr×nh hoµn thµnh
theo ph¬ng ph¸p b»ng m¸y kh«ng sö dông TK623 mµ doanh nghiÖp h¹ch
to¸n c¸c chi phÝ x©y l¾p trùc tiÕp vµo c¸c TK 621, TK 622, TK 627. Kh«ng
h¹ch to¸n vµo TK 623 kho¶n trÝch vÒ BHYT, BHXH, KPC§ tÝnh trªn l¬ng
ph¶i tr¶ c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng. TK 623 cã 6 tµi kho¶n cÊp 2 ®Ó
ph¶n ¸nh chi tiÕt theo tõng lo¹i chi phÝ.
- TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Tµi kho¶n nµy dïng ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña ®éi, c«ng trêng
x©y dùng gåm: l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng, kho¶n trÝch BHXH,
BHYT, KPC§ ®îc tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh (19%) trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p vµ nh©n viªn qu¶n lý ®éi (thuéc biªn chÕ doanh
nghiÖp); khÊu hao TSC§ dïng chung cho ho¹t ®éng cña ®éi vµ nh÷ng chi
phÝ kh¸c liªn quan tíi ho¹t ®éng cña ®éi.
- TK 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó h¹ch to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh, phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, s¶n phÈm c«ng
nghiÖp, lao vô, dÞch vô trong doanh nghiÖp x©y l¾p ¸p dông ph¬ng ph¸p
kiÓm kª ®Þnh kú trong h¹ch to¸n hµng tån kho.
- TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm
x©y l¾p vµ trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm, hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra trong kú.
1.4.1.2. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n c¸c kho¶n môc chi phÝ.
* H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
- Nguyªn t¾c cÇn thiÕt khi h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy.
+ ChØ h¹ch to¸n vµo TK 621 nh÷ng nguyªn liÖu, vËt liÖu (gåm c¶
nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô) ®îc sö dông trùc tiÕp ®Ó s¶n
xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p; s¶n phÈm c«ng nghÖ; thùc hiÖn dÞch vô, lao vô trong
kú s¶n xuÊt, kinh doanh. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu ph¶i tÝnh theo gi¸
thùc tÕ khi xuÊt sö dông.
+ Trong kú h¹ch to¸n, thùc hiÖn viÖc ghi chÐp, tËp hîp chi phÝ
nguyªn liÖu, vËt liÖu thùc tÕ bªn Nî TK 621 hoÆc theo tõng ®èi tîng sö
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
dông trùc tiÕp c¸c nguyªn liÖu, vËt liÖu nµy; hoÆc tËp hîp chung cho qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o, thùc hiÖn dÞch vô.
- Cuèi kú h¹ch to¸n, thùc hiÖn viÖc kÕt chuyÓn (nÕu nguyªn vËt liÖu
®· ®îc tËp hîp riªng biÖt cho ®èi tîng sö dông), hoÆc tiÕn hµnh tÝnh ph©n
bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu (nÕu kh«ng tËp hîp riªng biÖt cho
tõng ®èi tîng sö dông) vµo c¸c TK liªn quan phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸
thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh x©y l¾p trong kú kÕ toµn (bªn Cã TK 621). NÕu
tiÕn hµnh ph©n bæ trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh, doanh
nghiÖp ph¶i sö dông c¸c tiªu thøc ph©n bæ hîp lý nh tû lÖ theo ®Þnh møc sö
dông…
+ ChØ nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thùc sù sö dông vµo s¶n
xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm x©y l¾p míi ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 631- gi¸ thµnh
s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p. NÕu doanh nghiÖp sö dông
kh«ng hÕt toµn bé nguyªn vËt liÖu ®· xuÊt trong kú, sè nguyªn vËt liÖu sö
dông kh«ng hÕt ngoµi phÇn nhËp l¹i kho ®îc ®Ó l¹i hiÖn trêng, ph©n xëng
s¶n xuÊt sö dông trong kú h¹ch to¸n tiÕp theo ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 631.
+ Trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p mua nguyªn vËt liÖu sö dông ngay
(kh«ng qua kho) cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ
GTGT th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña khèi lîng nguyªn vËt liÖu mua vµo sö
dông ngay kh«ng qua kho lµ gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT ®Çu vµo.
+ Trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p mua nguyªn vËt liÖu sö dông ngay
(kh«ng qua kho) cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu
thuÕ GTGT th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña khèi lîng nguyªn vËt liÖu mua
vµo sö dông ngay kh«ng qua kho lµ gi¸ ma bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo.
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu:
+ Khi ph¸t sinh chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621 (chi tiÕt tõng ®èi tîng)
Cã TK 111, 112, 152, 331…
+ Cuèi kú, kÕt chuyÓn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh:
Nî TK 154 (chi tiÕt tõng ®èi tîng)
Cã TK 621 (chi tiÕt tõng ®èi tîng)
+ Trêng hîp nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt hay phÕ liÖu thu
håi( b¸n hoÆc nhËp kho):
Nî TK 152, 111, 112…
Cã TK 621 (chi tiÕt ®èi tîng)
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
* H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
- C¸c nguyªn t¾c cÇn thiÕt khi h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy.
+ Kh«ng h¹ch to¸n vµo TK nµy nh÷ng kho¶n ph¶i tr¶ vÒ tiÒn l¬ng vµ
c¸c kho¶n phô cÊp… cho nh©n viªn qu¶n lý, nh©n viªn v¨n phßng cña bé
m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp hoÆc cña ho¹t ®éng b¸n hµng.
+ Riªng ®èi víi ho¹t ®éng x©y l¾p, kh«ng h¹ch to¸n vµo TK nµy
kho¶n trÝch BHYT, BHXH, KPC§ tÝnh trªn quü l¬ng nh©n viªn trùc tiÕp cña
ho¹t ®éng x©y l¾p.
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè ho¹t ®éng chñ yÕu:
+ C¨n cø vµo b¶ng tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
(kÓ c¶ tiÒn c«ng cña c«ng nh©n thuª ngoµi), kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622
Cã TK 334 (®èi víi c«ng nh©n cña doanh nghiÖp)
Cã TK 111, 112 (®èi víi c«ng nh©n thuª ngoµi)
+ Trêng hîp t¹m øng chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ
kho¸n x©y l¾p néi bé (®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n
riªng). Khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh
®· bµn giao ®îc duyÖt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622
Cã TK 141 (1413)
+ §èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh¸c ngoµi x©y l¾p, khi ph¶n ¸nh c¸c
kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh trªn tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc
tiÕp s¶n xuÊt.
Nî TK 622
Cã TK 338 (3382, 3383, 3384)
+ KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng vµo cuèi kú
Nî TK 154 (TK cÊp 2 vµ chi tiÕt liªn quan)
Cã TK 622
* H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
- C¸c nguyªn t¾c cÇn thiÕt khi h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy:
+ Tµi kho¶n nµy chØ sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông xe, m¸y thi
c«ng ®èi víi trêng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y, l¾p theo ph¬ng thøc thi
c«ng hçn hîp võa thñ c«ng, võa kªt hîp b»ng m¸y.
+ Trêng hîp doanh nghiÖp thùc hiÖn x©y, l¾p c«ng tr×nh hoµn thµnh
theo ph¬ng ph¸p b»ng m¸y kh«ng sö dông tµi kho¶n nµy mµ h¹ch to¸n chi
phÝ x©y l¾p trùc tiÕp vµo c¸c tµi kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi
phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
+ Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy kho¶n trÝch vÒ BHXH, BHYT,
KPC§ tÝnh trªn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng.
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu:
+ NÕu doanh nghiÖp cã tæ chøc ®éi m¸y riªng biÖt vµ cã ph©n cÊp
qu¶n lý ®Ó theo dâi riªng chi phÝ nh mét sè bé phËn s¶n xuÊt ®éc lËp. KÕ
to¸n ph¶n ¸nh nh sau:
C¸c chi phÝ liªn quan tíi ho¹t ®éng cña ®éi m¸y thi c«ng:
Nî TK 621, 622, 627
Cã TK liªn quan
Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ ca m¸y:
Nî TK 154
Cã TK 621, 622, 627
C¨n cø vµo gi¸ thµnh ca m¸y tÝnh to¸n ®îc, tÝnh ph©n bæ cho c¸c ®èi
tîng x©y, l¾p:
NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph¬ng thøc cung cÊp lao
vô sö dông m¸y thi c«ng lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn:
Nî TK 623
Cã TK 154
NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph¬ng thøc b¸n lao vô sö
dông m¸y thi c«ng lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé, ghi:
Gi¸ thµnh thùc tÕ ca m¸y chuyÓn giao cho c¸c bé phËn x©y
l¾p trong néi bé
Nî TK 632
Cã TK 154
TrÞ gi¸ cung cÊp lao vô m¸y tÝnh theo gi¸ b¸n lao vô sö dông
m¸y thi c«ng, kÓ c¶ thuÕ GTGT.
Nî TK 623 – Gi¸ cha cã thuÕ
Nî TK 133 – ThuÕ GTGT ®Çu vµo
Cã TK 512 – Doanh thu tÝnh theo gi¸ cha thuÕ
Cã TK 333 (33311) – ThuÕ GTGT ®Çu ra
+ NÕu doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt hoÆc
cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt nhng kh«ng ph©n cÊp thµnh mét bé
phËn ®éc lËp ®Ó theo dâi riªng chi phÝ th× chi phÝ ph¸t sinh ®îc tËp hîp vµo
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
TK 623. C¸c chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng gåm hai lo¹i chi phÝ lµ chi phÝ
thêng xuyªn vµ chi phÝ t¹m thêi.
Néi dung vµ ph¬ng ph¸p ph¶n ¸nh:
C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ chøng tõ liªn quan ®Ó
ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng:
Nî TK 623 (6231)
Cã TK 334
Cã TK 111, 112
Khi xuÊt hoÆc mua nguyªn vËt liÖu sö dông cho xe, m¸y thi
c«ng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 623 (6232)
Nî TK 133
Cã TK liªn quan (152, 111, 112, 331…)
Khi ph¶n ¸nh chi phÝ c«ng cô, dông cô sö dông cho ho¹t
®éng cña m¸y thi c«ng, ghi:
Nî TK 623 (6233)
Nî TK 133
Cã TK liªn quan (153, 111, 112, 142, 242, 331…)
Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 623 (6234)
Cã TK 214
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph¸t sinh (söa ch÷a m¸y thi c«ng
mua ngoµi, ®iÖn, níc, tiÒn thuª TSC§, chi phÝ tr¶ cho nhµ thÇu phô…)
Nî TK 623 (6237)
Nî TK 133
Cã TK 111, 112, 331,…
Chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh:
Nî TK 623 (6238)
Nî TK 133
Cã TK liªn quan (111, 112)
Trêng hîp t¹m øng chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc
hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé (®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc kÕ to¸n
riªng). Khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh
®· bµn giao ®îc duyÖt, kÕ to¸n ghi:
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
Nî TK 623
Cã TK 141 (1413)
Cuèi kú, c¨n cø vµo B¶ng ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi
c«ng ®Ó ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang TK 631
Nî TK 154
Cã TK 623
* H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: chi phÝ s¶n xuÊt chung trong
tõng ®éi x©y l¾p bao gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, trÝch BHXH, BHYT,
KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè l¬ng c«ng nh©n viªn chøc cña ®éi,
khÊu hao TSC§ dïng chung cho ®éi, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi
phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
- KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc thùc hiÖn theo tr×nh tù sau:
+ C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH ®Ó ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng
vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng (trÝch BHXH, BHYT, KPC§) cña nh©n viªn
qu¶n lý ®éi x©y l¾p hay ph©n xëng s¶n xuÊt, tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn
qu¶n lý ®éi x©y l¾p, ph©n xëng s¶n xuÊt, cña c«ng nh©n x©y l¾p; c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c«ng nh©n viªn sö dông
m¸y thi c«ng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 (6271)
Cã TK 334
Cã TK 338 (3382, 3383, 3384)
+ Khi xuÊt hoÆc mua nguyªn vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý ®éi x©y l¾p
hoÆc ph©n xëng s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 (6272)
Nî TK 133
Cã TK liªn quan (152, 111, 112, 331,…)
+ Khi ph¶n ¸nh chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 (6273)
Nî TK 133
Cã TK liªn quan (152, 111, 112, 331,…)
+ Chi phÝ khÊu hao TSC§ s¶n xuÊt (ngoµi khÊu hao m¸y thi c«ng), kÕ
to¸n ghi:
Nî TK 627 (6274)
Cã TK 214
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn phôc vô cho s¶n
xuÊt chung (chi phÝ ®iÖn, níc, tiÒn thuª sö dông TSC§ …) kÕ to¸n ghi:
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
Nî TK 627 (6277, 6278)
Nî TK 133
Cã TK liªn quan (111, 112, 331,…)
+ Trêng hîp t¹m øng chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ
kho¸n x©y l¾p néi bé (®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng). Khi
b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®· bµn giao
®îc duyÖt, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627
Cã TK 141 (143)
+ Cuèi kú, c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó ph©n
bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang TK 631, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154
Cã TK 627
1.4.1.3. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p hoµn thµnh bµn giao.
- Cuèi kú h¹ch to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo
tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh:
Nî TK 154
Cã TK 621
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh:
Nî TK 154
Cã TK 622
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh:
Nî TK 154
Cã TK 623
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh:
Nî TK 154
Cã TK 627
- Ph¶n ¸nh gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p hoµn thµnh, bµn giao:
Nî TK 632
Cã TK 154
- Ph¶n ¸nh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p thùc tÕ hoµn thµnh chê tiªu
thô, hoÆc chê bµn giao cho bªn A:
Nî TK 155
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
Cã TK 154
1.4.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang trong doanh nghiÖp x©y dùng.
Chi phÝ s¶n xuÊt x©y dùng tËp hîp theo tõng kho¶n môc chi phÝ võa
liªn quan ®Õn s¶n phÈm hoµn thµnh, võa liªn quan ®Õn s¶n phÈm ®ang lµm
dë ®îc x¸c ®Þnh ë thêi ®iÓm cuèi kú. §Ó x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cho s¶n
phÈm x©y dùng hoµn thµnh (tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y dùng
hoµn thµnh ®¶m b¶o tÝnh hîp lý th× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt
tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë. Tuú thuéc vµo ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh x©y dùng
®· x¸c ®Þnh mµ néi dung s¶n phÈm dë dang cã sù kh¸c nhau. NÕu ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh khèi lîng (giai ®o¹n) x©y dùng hoµn thµnh th× khèi lîng (giai
®o¹n) x©y dùng cha hoµn thµnh lµ s¶n phÈm x©y dùng dë dang. NÕu ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh th× s¶n
phÈm x©y dùng dë dang lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn
thµnh. Doanh nghiÖp x©y dùng cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm x©y dùng dë dang
theo c¸c trêng hîp cô thÓ nh sau:
a. Trêng hîp s¶n phÈm x©y dùng dë dang lµ c¸c khèi l îng hoÆc giai ®o¹n
x©y dùng thuéc tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh.
Trong trêng hîp nµy cã thÓ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo gi¸ thµnh
dù to¸n hoÆc gi¸ trÞ dù to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho c¸c giai ®o¹n x©y
dùng dë dang cuèi kú (gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú) ®îc tÝnh theo c«ng
thøc:
D§K + C
DCK
x
Zdtdd
=
Zdtht + Zdtdd
Trong ®ã:
DCK: gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
D§K: gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú (chi phÝ s¶n xuÊt c¸c giai ®o¹n
x©y dùng dë dang ®Çu kú).
C : chi phÝ s¶n xuÊt x©y dùng ph¸t sinh trong kú.
Zdtht: gi¸ thµnh dù to¸n (hoÆc gi¸ trÞ dù to¸n) c¸c giai ®o¹n x©y dùng
hoµn thµnh trong kú.
Zdtdd : gi¸ thµnh dù to¸n (hoÆc gi¸ trÞ dù to¸n) c¸c giai ®o¹n x©y dùng
dë dang cuèi kú tÝnh theo møc ®é hoµn thµnh.
b. Trêng hîp s¶n phÈm dë dang lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc, c«ng tr×nh ch a
hoµn thµnh.
Trong trêng hîp nµy, gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y dùng dë dang cuèi kú
chÝnh lµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt x©y dùng luü kÕ tõ khi khëi c«ng c«ng tr×nh,
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
GVHD: ThS. NguyÔn Vò ViÖt
h¹ng môc c«ng tr×nh cho ®Õn thêi ®iÓm cuèi kú nµy cña nh÷ng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh cha hoµn thµnh.
1.4.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y dùng.
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¬ng ph¸p hoÆc hÖ
thèng ph¬ng ph¸p ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n
phÈm, c«ng viÖc hay lao vô ®· hoµn thµnh theo c¸c kho¶n môc chi phÝ quy
®Þnh. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp ph¶i phï hîp víi ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh. Tuú
theo ®iÒu kiÖn cô thÓ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét hoÆc kÕt hîp mét sè
ph¬ng ph¸p sau ®©y:
a. Ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp.
Thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ
gi¶n ®¬n, sè lîng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt víi khèi lîng lín, tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt theo tõng lo¹i s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm tÝnh
nh sau:
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ
s¶n phÈm
=
Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë
Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t
Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë
+
dang ®Çu kú
sinh trong kú
dang cuèi kú
Sè lîng s¶n phÈm
b. Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ.
Thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n
phÈm ®îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ kh¸c nhau,
®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc c¸c
giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé phËn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh
b»ng tæng céng chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n, hay bé phËn s¶n xuÊt
hay chi tiÕt bé phËn cña s¶n phÈm theo c«ng thøc:
Z = D§K + C1 + C2 + …. + Cn – DCK
Trong ®ã:
C1, C2,…,Cn : lµ chi phÝ s¶n xuÊt cña giai ®o¹n 1, 2, …,n
D§K, DCK : lµ chi phÝ dë dang ®Çu kú, cuèi kú.
c. Ph¬ng ph¸p hÖ sè.
Thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸
tr×nh s¶n xuÊt cïng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn liÖu vµ
mét lîng lao ®éng nhng thu ®îc ®ång thêi nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau vµ chi
phÝ kh«ng tËp hîp riªng cho tõng lo¹i s¶n phÈm ®îc, mµ ph¶i tËp hîp chung
cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt kÕ to¸n c¨n cø vµo
hÖ sè quy ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc, råi tõ ®ã dùa vµo tæng chi
Ph¹m ThÞ ¸nh TuyÕt
20