Tài liệu Xây dựng chiến lược kinh doanh công ty unilever vn 2000 2009

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM NGUYỄN TRƯỜNG SƠN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2000 MUÏC LUÏC Trang Chöông 1: LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ CHIEÁN LÖÔÏC VAØ QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC 1.1- Ñònh nghóa vaø taàm quan troïng cuûa quaûn trò chieán löôïc. ………………………….………………1 1.2- Quaù trình quaûn trò chieán löôïc. ………………………………………………………………….……………………...…1 1.2.1- Phaân tích moâi tröôøng. ……………………………………………………………………………………….…………………………2 1.2.1.1- Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi. …………………………………………………….……..……………………………2 1.2.1.1.1- Phaân tích moâi tröôøng toång quaùt. …………………………………………………….…………………..…..………2 1.2.1.1.2- Phaân tích moâi tröôøng caïnh tranh. …………………………….………………….……………………….…………4 1.2.1.2- Phaân tích moâi tröôøng beân trong. ……………………………………………….……….…………………….…………4 1.2.1.2.1- Phaân tích daây chuyeàn giaù trò cuûa coâng ty. ……………………………………..……………….…………..5 1.2.1.2.2- Phaân tích taøi chính. ………………………………………………….……………………………………………………….…..5 1.2.1.2.3- Vaên hoùa toå chöùc vaø laõnh ñaïo. ……………………………………………………………………….………………….5 1.2.1.2.4- Tính hôïp phaùp vaø danh tieáng. ……………………………………………………………………..…….…………….6 1.2.2- Lieân keát caùc ñieàu kieän beân trong vaø beân ngoaøi (SWOT). ………………….……………………...6 1.2.2.1- Xaùc ñònh nhöõng cô hoäi vaø nguy cô chuû yeáu……………………………………………………..………………6 1.2.2.1.1- Cô hoäi chuû yeáu……………………………………………………………………………………………………….…………..…..6 1.2.2.1.2- Nguy cô chuû yeáu………………………………………………………………………………………………….………………...6 1.2.2.2- Xaùc ñònh nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu coát loõi……………………………..………….……………...6 1.2.3- Xaùc ñònh söù maïng vaø muïc tieâu………………………………………………………………………………….…….……..7 1.2.3.1- Xaùc ñònh söù maïng coâng ty………………………………………………………………………………….……….……...…7 1.2.3.2- Xaùc ñònh muïc tieâu coâng ty vaø quaûn trò theo muïc tieâu……………………………………….…………8 1.2.3.2.1- Xaùc ñònh muïc tieâu coâng ty………………………………………………………………………………….….……………8 1.2.3.2.2- Quaûn trò theo muïc tieâu………………………………………………………………………………………….……………..8 1.2.3.3- Hình thaønh chieán löôïc coâng ty…………………………………………………………………………..………………….9 1.2.3.3.1- Chieán löôïc caáp coâng ty……………………………………………………………………………………………..………….9 1.2.3.3.2- Chieán löôïc caáp kinh doanh…………………………………………………………………………..………………….10 1.2.3.3.3- Chieán löôïc caáp chöùc naêng………………………………………………………………………………………………..11 1.2.4- Ñöa chieán löôïc vaøo haønh ñoäng vaø ñaït tôùi söï hoäi nhaäp………………………………….………………11 1.2.4.1- Boái caûnh cho vieäc hieåu bieát nhöõng vaán ñeà thöïc hieän………………………….…………………….12 1.2.4.2- Ñöa söù maïng cuûa coâng ty vaøo hoaït ñoäng………………………………………….………………….………..13 1 1.2.4.3- Ñaït tôùi söï hoäi nhaäp …………………………………………………………………………………..……………………………14 1.2.4.3.1- Söï hôïp taùc ñan xen giöõa caùc chöùc naêng…………………………………………………….…….………….14 1.2.4.3.2- Hoäi nhaäp caùc hoaït ñoäng giöõa caùc ñôn vò kinh doanh……………………..………….………….14 1.2.5- Hoaïch ñònh vaø phaân boå caùc nguoàn löïc………………………………………………………….……………..…….15 1.2.5.1- Hoaïch ñònh nguoàn löïc taïi caáp coâng ty……………………………………………………………………………..15 1.2.5.2- Hoaïch ñònh nguoàn löïc taïi caùc caáp kinh doanh……………………………………………………………..15 1.2.6- Caáu truùc toå chöùc vaø kieåm soaùt……………………………………………………………………….……..…….………..16 1.2.6.1- Caùc daïng caáu truùc toå chöùc…………………………………………………………………………..………..…………….16 1.2.6.2- Caùc yeáu toá cuûa thieát keá toå chöùc………………………………………………………….………………………………16 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 CHÖÔNG 2- PHAÂN TÍCH CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH COÂNG TY UNILEVER VIEÄT NAM GIAI ÑOAÏN 1995 - 1999 2.1- Giôùi thieäu veà chung veà Unilever Vieät Nam. …………………………………………………….…………….18 2.1.1- Caùc döï aùn cuûa Unlever taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn 1995 - 1999…………………….……18 2.1.2- Moät soá thaønh quaû ñaït ñöôïc trong giai ñoaïn ñaàu hoaït ñoäng 1995 – 1999. ..…….…..18 2.2- Phaân tích chieán löôïc coâng ty Unilever Vieät Nam giai ñoaïn 1995 – 1999…….…...20 2.2.1- Chieán löôïc kinh doanh cuûa Unilever Vieät Nam trong giai ñoaïn 1995 – 1999….…20 2.2.1.1-Toân chæ taäp ñoaøn Unilever toaøn caàu……………………………………………………………………….………...20 2.2.1.2-Chieán löôïc Coâng ty Unilever Vieät Nam trong giai ñoaïn 1995 – 1999………….…….21 2.2.2- Phaân tích moâi tröôøng kinh doanh taïi Vieät Nam……………………………………………………………...22 2.2.2.1- Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi……………………………………………………………..…………………….……23 2.2.2.1.1- Moâi tröôøng toång quaùt taïi Vieät Nam………………………………………………………………..……….……23 2.2.2.1.2- Moâi tröôøng caïnh tranh………………………………………………………………………………………………..………28 2.2.2.2- Caùc cô hoäi vaø ñe doïa qua phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi……………………..…….……….35 2.2.2.2.1- Caùc cô hoäi trong töông lai (Opportunities)…………………………………………………….….……….35 2.2.2.2.2- Caùc ñe doïa trong töông lai (Threats)…………………………………………………………….…..………..36 2.2.2.3- Phaân tích moâi tröôøng beân trong coâng ty……………………………….…………………………………………37 2.2.2.3.1- Daây chuyeàn giaù trò coâng ty……………………………………………………………………….……………….…….37 2.2.2.3.2- Phaân tích taøi chính…………………………………………………………………………………………………….…….…..43 2.2.2.3.3- Vaên hoùa toå chöùc vaø laõnh ñaïo…………………………………………………….……………………….……….….44 2.2.2.3.4- Tính hôïp phaùp vaø danh tieáng………………………………………………………………….…….……….……….45 2.2.2.3.5- Cô caáu toå chöùc coâng ty …………………………………………………………………………….……..…..………….45 2 2.2.2.4- Caùc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu chuû yeáu qua phaân tích moâi tröôøng beân trong coâng ty……………………………………………………………………………………………………………….…………………….46 2.2.2.4.1- Caùc theá maïnh chuû yeáu cuûa coâng ty (Strengths)………………………………………….……………46 2.2.2.4.2- Caùc ñieåm yeáu hieän taïi cuûa coâng ty (Weaknesses)…………………………………….……………48 2.2.2.5- Lieân keát caùc ñieàu kieän beân trong vaø beân ngoaøi, phaân tích SWOT veà Unilever Vieät Nam………………………………………………………………………………………………………….……………….50 2.2.2.6- Öu ñieåm cuûa chieán löôïc kinh doanh 1995 – 1999………………………………………….……………51 2.2.2.7- Ñieåm yeáu ñaëc bieät cuûa chieán löôïc kinh doanh 1995 – 1999…………………………………..51 2.2.2.8- Caùc gôïi yù chieán löôïc………………………………………………………………………..………………………….………..51 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2 Chöông 3: XAÂY DÖÏNG CHIEÁN LÖÔÏC KINH DOANH COÂNG TY UNILEVER VIEÄT NAM GIAI ÑOAÏN 2000 – 2009 3.1- Xaùc ñònh söù maïng vaø muïc tieâu coâng ty. ……………..………………………………….……………………….….53 3.2- Xaây döïng chieán löôïc coâng ty. ……………..………………………………………………..………………….…………….53 3.3- Chieán löôïc caáp kinh doanh. ……………..……………………………………………………………..……….………………55 3.3.1- Taäp trung theo höôùng chi phí thaáp. ……………..………………………………………….………………….……..55 3.3.2- Taäp trung theo höôùng khaùc bieät hoùa. ……………..………………………………………….…………….….…...56 3.4- Chieán löôïc caáp chöùc naêng. ……………..………………………….………………………………………………..………….56 3.4.1- Chieán löôïc marketing. . ……………..………………………………………………………………………..…………………56 3.4.2- Chieán löôïc baùn haøng. . ……………..………………………….………………….……………………………….…………….59 3.4.3- Chieán löôïc taøi chính. . ……………..………………………………………………………………………….…………………..60 3.4.4- Chieán löôïc nghieân cöùu vaø phaùt trieån. …………………………………………..…..………………………….…..61 3.4.5- Chieán löôïc vaän haønh. ……………………………..…………………………………………………………………………...….61 3.4.6- Chieán löôïc nguoàn nhaân löïc. ……………………………………………………………………………………………...….62 3.5- Aùp duïng cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam……………………………………………….…………….…………….63 3.5.1- Keát quaû thaêm doø veà söï quan taâm vaø hoaïch ñònh chieán löôïc taïi caùc doanh nghieäp Vieät Nam………………………………………………………………………………………………….………..…………..63 3.5.2- Moät soá ñeà nghò aùp duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam töø vieäc phaân tích vaø hoaïch ñònh chieán löôïc cuûa Unilever Vieät Nam………………………………………………….………….65 KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 3 Chöông 1: LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ CHIEÁN LÖÔÏC VAØ QUAÛN TRÒ CHIEÁN LÖÔÏC 1.1- Ñònh nghóa vaø taàm quan troïng cuûa quaûn trò chieán löôïc. Coù nhieàu khaùi nieäm khaùc nhau veà chieán löôïc do ñöôïc ruùt ra töø thöïc tieãn kinh teá xaõ hoäi. Trong ñoù toâi taâm ñaéc vôùi ñònh nghóa veà chieán löôïc cuûa Michael E. Porter, giaùo sö noåi tieáng veà chieán löôïc kinh doanh cuûa tröôøng Harvard. (Nguoàn: M.E.Porter. “What is Strategy”. Havard Business Review, Nov-Dec, 1996) OÂng cho raèng chieán löôïc laø: - Söï saùng taïo ra vò theá coù giaù trò vaø ñoäc ñaùo bao goàm caùc hoaït ñoäng khaùc bieät. - Söï choïn löïa, ñaùnh ñoåi trong caïnh tranh. - Vieäc taïo ra söï phuø hôïp giöõa taát caû caùc hoaït ñoäng cuûa coâng ty. Quaûn trò chieán löôïc laø quaù trình nghieân cöùu caùc moâi tröôøng hieän taïi vaø töông lai, hoaïch ñònh caùc muïc tieâu cuûa toå chöùc, ñeà ra, thöïc hieän vaø kieåm tra caùc quyeát ñònh nhaèm ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñoù trong moâi tröôøng hieän taïi cuõng nhö trong töông lai. Ñaëc ñieåm lôùn cuûa moâi tröôøng kinh doanh hieän ñaïi trong thaäp kyû gaàn ñaây laø quaù trình quoác teá hoùa dieãn ra maïnh meõ treân toaøn theá giôùi. Cuoäc caùch maïng khoa hoïc-kyõ thuaät-coâng ngheä dieãn ra vôùi toác ñoä nhö vuõ baõo vaø söï thay ñoåi nhanh choùng cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Tröôùc nhöõng ñaëc ñieåm cuûa moâi tröôøng kinh doanh vöøa laø thaùch thöùc, vöøa laø cô hoäi ñoái vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa moät doanh nghieäp, quaûn trò chieán löôïc coù taàm quan troïng ñaëc bieät ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp: - Giuùp thaáy roõ caùc muïc tieâu cuûa toå chöùc. Thoâng qua ñoù loâi keùo caùc nhaø quaûn trò caùc caáp vaøo quaù trình quaûn trò chieán löôïc vaø taïo ra söï coäng höôûng ñeå ñaït tôùi caùc muïc tieâu chung cuûa toaøn boä toå chöùc. - Giuùp ñaùp öùng haøi hoaø nhu caàu cuûa taát caû caùc toå chöùc, caù nhaân coù lieân quan tôùi vieäc phaùt trieån cuûa toå chöùc. - Laøm cho moïi thaønh vieân trong toå chöùc hieåu ñöôïc caùc muïc tieâu chieán löôïc daøi haïn. Qua ñoù höôùng nhöõng noã löïc cuûa hoï vaøo vieäc ñaït tôùi caùc muïc tieâu naøy. - Giuùp quan taâm tôùi caû hieäu suaát vaø hieäu quaû nhaèm xaùc ñònh ñuùng ñaén caùc muïc tieâu chieán löôïc daøi haïn. Laøm cho moïi ngöôøi hieåu roõ caùc muïc tieâu ñoù ñeå höôùng caùc nguoàn löïc vaøo vieäc ñaït tôùi caùc muïc tieâu ñeà ra vôùi hieäu suaát cao nhaát. 4 1.2- Quaù trình quaûn trò chieán löôïc. Quaù trình quaûn trò chieán löôïc laø moät quaù trình thöôøng xuyeân, lieân tuïc vaø ñoøi hoûi söï tham gia cuûa moïi thaønh vieân trong toå chöùc. Quaù trình naøy coù theå khaùi quaùt thoâng qua sô ñoà 1 sau: Böôùc ñaàu tieân ñeå phaân tích vaø xaây döïng chieán löôïc kinh doanh cho moät coâng ty laø phaân tích moâi tröôøng. 1.2.1- Phaân tích moâi tröôøng. Moâi tröôøng cuûa moät toå chöùc ñöôïc phaân ñònh thaønh moâi tröôøng beân ngoaøi vaø moâi tröôøng beân trong. Phaân tích moâi tröôøng laø nhaèm tìm ra nhöõng cô hoäi, ñe doïa, ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa toå chöùc. Qua ñoù taän duïng vaø phaùt huy caùc ñieåm maïnh, khaéc phuïc vaø haïn cheá caùc ñieåm yeáu trong vieäc khai thaùc caùc cô hoäi vaø neù traùnh caùc ñe doïa cuûa moâi tröôøng. 1.2.1.1- Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi: Moâi tröôøng beân ngoaøi bao goàm moâi tröôøng toång quaùt vaø moâi tröôøng caïnh tranh. Muïc ñích cuûa phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi laø nhaèm nhaän ñònh nhöõng moái ñe doïa cuõng nhö nhöõng cô hoäi aûnh höôûng thöïc söï ñeán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. 1.2.1.1.1- Phaân tích moâi tröôøng toång quaùt: 1.2.1.1.1.1- Moâi tröôøng kinh teá vó moâ: Ñaây laø moät yeáu toá raát quan troïng thu huùt söï quan taâm cuûa taát caû caùc nhaø quaûn trò. Söï taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng naøy coù tính chaát tröïc tieáp, vaø naêng ñoäng hôn so vôùi moät soá yeáu toá khaùc cuûa moâi tröôøng toång quaùt vaø bao giôø cuõng chöùa ñöïng nhöõng cô hoäi vaø ñe doïa khaùc nhau ñoái vôùi töøng doanh nghieäp. Moät soá yeáu toá caên baûn thöôøng ñöôïc caùc doanh nghieäp quan taâm laø: - Xu höôùng cuûa toång saûn phaåm quoác noäi (GDP) vaø toång saûn phaåm quoác daân (GNP). - Laõi suaát vaø xu höôùng cuûa laõi suaát trong neàn kinh teá. - Caùn caân thanh toaùn quoác teá. - Xu höôùng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi. - Xu höôùng taêng giaûm cuûa thu nhaäp thöïc teá tính bình quaân ñaàu ngöôøi. - Möùc ñoä laïm phaùt. - Heä thoáng thueá vaø möùc thueá. - Caùc bieán ñoäng treân thò tröôøng chöùng khoaùn. 5 1.2.1.1.1.2 - Moâi tröôøng chính trò vaø luaät phaùp: bao goàm heä thoáng caùc quan ñieåm, ñöôøng loái chính saùch cuûa chính phuû, heä thoáng luaät phaùp hieän haønh, caùc xu höôùng chính trò ngoaïi giao cuûa chính phuû vaø nhöõng dieãn bieán chính trò trong nöôùc, trong khu vöïc vaø treân toaøn theá giôùi. 1.2.1.1.1.3 - Moâi tröôøng vaên hoùa: bao goàm nhöõng chuaån möïc, giaù trò ñöôïc chaáp nhaän vaø toân troïng bôûi moät xaõ hoäi hoaëc moät neàn vaên hoùa cuï theå. Nhöõng hieåu bieát veà maët vaên hoùa-xaõ hoäi laø nhöõng cô sôû raát quan troïng cho caùc nhaø quaûn trò trong quaù trình quaûn trò chieán löôïc, ñaëc bieät laø caùc coâng ty hoaït ñoäng treân nhieàu quoác gia khaùc nhau. Caùc khía caïnh hình thaønh moâi tröôøng vaên hoùa xaõ hoäi coù aûnh höôûng maïnh meõ tôùi caùc hoaït ñoäng kinh doanh nhö: - Nhöõng quan nieäm veà ñaïo ñöùc, thaåm myõ, loái soáng vaø ngheà nghieäp, - Nhöõng phong tuïc, taäp quaùn, truyeàn thoáng. - Nhöõng quan taâm vaø öu tieân cuûa xaõ hoäi. - Trình ñoä nhaän thöùc, hoïc vaán chung cuûa xaõ hoäi. 1.2.1.1.1.4 - Moâi tröôøng daân soá: moâi tröôøng daân soá laø moät yeáu toá raát quan troïng aûnh höôûng ñeán caùc yeáu toá khaùc cuûa moâi tröôøng toång quaùt. Nhöõng thoâng tin cuûa moâi tröôøng daân soá cung caáp döõ lieäu caàn thieát cho caùc nhaø quaûn trò trong vieäc hoaïch ñònh chieán löôïc saûn phaåm, chieán löôïc thò tröôøng, tieáp thò, phaân phoái vaø quaûng caùo. Nhöõng khía caïnh caàn quan taâm cuûa moâi tröôøng daân soá bao goàm: - Toång soá daân cuûa xaõ hoäi, tyû leä taêng daân soá. - Keát caáu vaø xu höôùng thay ñoåi cuûa daân soá veà tuoåi taùc, giôùi tính, daân toäc , ngheà nghieäp vaø phaân phoái thu nhaäp. - Tuoåi thoï vaø tyû leä sinh töï nhieân. - Caùc xu höôùng dòch chuyeån daân soá giöõa caùc vuøng. 1.2.1.1.1.5 - Moâi tröôøng töï nhieân: bao goàm vò trí ñòa lyù, khí haäu, ñaát ñai, soâng bieån, nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân, söï trong saïch cuûa moâi tröôøng nöôùc vaø khoâng khí. Trong raát nhieàu tröôøng hôïp, chính caùc ñieàu kieän töï nhieân trôû thaønh moät yeáu toá raát quan troïng ñeå hình thaønh lôïi theá caïnh tranh cuûa caùc saûn phaåm vaø dòch vuï. 1.2.1.1.1.6 - Moâi tröôøng coâng ngheä: ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá naêng ñoäng, chöùa ñöïng nhieàu cô hoäi vaø ñe doïa ñoái vôùi caùc doanh nghieäp. Söï ra ñôøi cuûa coâng ngheä môùi, tuyø theo töøng doanh nghieäp , coù theå laø cô hoäi hoaëc laø ñe doïa cho söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp. 6 1.2.1.1.2- Phaân tích moâi tröôøng caïnh tranh Ñaây laø loaïi moâi tröôøng gaén tröïc tieáp vôùi töøng doanh nghieäp. Phaàn lôùn caùc hoaït ñoäng vaø caïnh tranh cuûa doanh nghieäp xaûy ra tröïc tieáp taïi ñaây. Caùc aùp löïc caïnh tranh taïo thaønh boái caûnh caïnh tranh trong moät ngaønh kinh doanh,bao goàm: - Ñe doïa cuûa nhöõng ngöôøi nhaäp ngaønh. - Söùc maïnh ñaøm phaùn cuûa nhaø cung caáp. - Söùc maïnh ñaøm phaùn cuûa ngöôøi mua. - Ñe doïa cuûa saûn phaåm thay theá. - Cöôøng ñoä caïnh tranh giöõa nhöõng doanh nghieäp hieän höõu trong ngaønh Caùc aùp löïc caïnh tranh ñöôïc theå hieän theo sô ñoà 2 sau: Sô ñoà 2: CAÙC AÙP LÖÏC CAÏNH TRANH. Nhöõng ngöôøi nhaäp ngaønh Ñe doaï cuûa nhöõng ngöôøi nhaäp ngaønh Nhöõng ngöôøi cung caáp Söùc maïnh traû giaù cuûa nhaø cung caáp Nhöõng nhaø caïnh tranh trong ngaønh Söùc maïnh traû giaù cuûa ngöôøi mua Maät ñoä cuûa caùc nhaø caïnh tranh Nhöõng ngöôøi mua Ñe doaï cuûa saûn phaåm thay theá Nhöõng saûn phaåm thay theá 1.2.1.2- Phaân tích moâi tröôøng beân trong Thöïc chaát cuûa quaù trình phaùt trieån chieán löôïc cuûa toå chöùc laø vieäc tìm ra vaø phaùt trieån caùc lôïi theá caïnh tranh. Phaân tích moâi tröôøng noäi boä bao goàm phaân tích daây chuyeàn giaù trò, tình hình taøi chính, vaên hoùa toå chöùc vaø laõnh ñaïo, tính hôïp phaùp vaø danh tieáng cuûa coâng ty nhaèm tìm ra nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa coâng ty. Qua ñoù xaùc ñònh caùc naêng löïc phaân bieät vaø nhöõng lôïi theá caïnh tranh cuûa coâng ty. 1.2.1.2.1- Phaân tích daây chuyeàn giaù trò cuûa coâng ty: Daây chuyeàn giaù trò laø toång hôïp caùc hoaït ñoäng coù lieân quan cuûa doanh nghieäp laøm taêng giaù trò cho khaùch haøng. Vieäc thöïc hieän coù hieäu quaû caùc hoaït ñoäng trong daây 7 chuyeàn giaù trò seõ quyeát ñònh hieäu quaû hoaït ñoäng chung vaø taïo ra nhöõng lôïi theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Daây chuyeàn giaù trò cuûa moät coâng ty coù theå khaùi quaùt theo sô ñoà 3 sau: Phaàn Laõi Caáu truùc haï taàng cuûa coâng ty Quaûn trò nguoàn nhaân löïc Phaùt trieån coâng ngheä Mua saém /thu mua Caùc hoaït ñoäng ñaàu vaøo Vaän haønh Caùc hoaït ñoäng ñaàu ra Tieáp thò vaø baùn haøng Dòch vuï Phaàn Laõi Caùc hoaït ñoäng hoã trôï Sô ñoà 3: DAÂY CHUYEÀN GIAÙ TRÒ COÂNG TY. Caùc hoaït ñoäng chuû yeáu 1.2.1.2.2- Phaân tích taøi chính: Ñieåm khôûi ñaàu cuûa ñaùnh giaù vò trí taøi chính cuûa coâng ty laø tính toaùn vaø phaân tích naêm tieâu thöùc cô baûn cuûa heä thoáng taøi chính: luaân chuyeån, ñoøn baåy, hoaït ñoäng, naêng löïc lôïi nhuaän vaø taêng tröôûng. 1.2.1.2.3- Vaên hoùa toå chöùc vaø laõnh ñaïo: Vaên hoùa toå chöùc coù theå ñöôïc xem nhö moät phöùc hôïp cuûa nhöõng giaù trò, nieàm tin, giaû ñònh vaø nhöõng bieåu töôïng maø nhöõng ñieàu naøy xaùc ñònh caùch thöùc trong ñoù coâng ty tieán haønh caùc hoaït ñoäng kinh doanh. Vaên hoùa toå chöùc coù theå taïo ñieàu kieän hoaëc ngaên caûn vieäc thöïc hieän moät chieán löôïc ñöôïc choïn. 1.2.1.2.4- Tính hôïp phaùp vaø danh tieáng: Chieán löôïc thò tröôøng–saûn phaåm cuûa moät coâng ty laø nhöõng hoaït ñoäng coát loõi höôùng tôùi muïc tieâu taïo vò theá trong ngaønh vaø nhaèm ñaït tôùi lôïi nhuaän kinh teá beàn vöõng. Nhöõng chieán löôïc chính trò nhaèm taêng cöôøng tính hôïp phaùp vaø danh tieáng cuûa coâng ty ñöôïc höôùng tôùi taïo ra tính hôïp phaùp vaø quan ñieåm coäng ñoàng coù lôïi cho hoaït ñoäng coâng ty. 1.2.2- Lieân keát caùc ñieàu kieän beân trong vaø beân ngoaøi (SWOT). Muïc ñích cuûa vieäc nghieân cöùu moâi tröôøng laø nhaèm nhaän ñònh cho ñöôïc nhöõng ñe doïa, cô hoäi, caùc ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu maø doanh nghieäp ñang vaø seõ ñoái maët trong 8 quaù trình hoaït ñoäng, laøm cô sôû cho quaù trình hình thaønh chieán löôïc cuûa doanh nghieäp. Kyõ thuaät phaân tích SWOT laø moät coâng cuï giuùp cho caùc nhaø quaûn trò trong vieäc toång hôïp keát quaû nghieân cöùu moâi tröôøng vaø ñeà ra chieán löôïc moät caùch khoa hoïc. Caùc böôùc cuûa kyõ thuaät phaân tích SWOT laø xaùc ñònh caùc yeáu toá cô baûn cuûa ñieàu kieän beân trong, beân ngoaøi vaø phaân tích, ñeà xuaát caùc chieán löôïc veà moâi tröôøng. 1.2.2.1- Xaùc ñònh nhöõng cô hoäi vaø nguy cô chuû yeáu: Caùc nhaø quaûn trò caàn phaûi xaùc ñònh cho ñöôïc ñaâu laø caùc cô hoäi vaø nguy cô chuû yeáu maø doanh nghieäp caàn phaûi quan taâm trong quaù trình hình thaønh chieán löôïc. 1.2.2.1.1- Cô hoäi chuû yeáu: laø nhöõng cô hoäi maø tích soá giöõa möùc ñoä taùc ñoäng ñoái vôùi doanh nghieäp khi noù ñöôïc taän duïng vaø xaùc suaát maø doanh nghieäp coù theå tranh thuû ñöôïc cô hoäi ñoù ñaït giaù trò lôùn nhaát. 1.2.2.1.2- Nguy cô chuû yeáu: laø nhöõng nguy cô maø tích soá giöõa möùc taùc ñoäng khi nguy cô xaûy ra ñoái vôùi doanh nghieäp vaø xaùc suaát xaûy ra cuûa nguy cô ñoù ñaït giaù trò lôùn nhaát. 1.2.2.2- Xaùc ñònh nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu coát loõi: Quaù trình ñaùnh giaù vaø phaân tích moâi tröôøng beân trong cuûa doanh nghieäp coù theå ruùt ra ñöôïc nhieàu yeáu toá. Nhöng quan troïng laø caùc nhaø quaûn trò chieán löôïc phaûi ruùt ñöôïc nhöõng nhaân toá coát loõi coù aûnh höôûng ñeán vò theá caïnh tranh vaø vieäc thöïc thi nhöõng muïc tieâu chieán löôïc cuûa doanh nghieäp. Sau khi ñaõ xaùc ñònh caùc yeáu toá cô baûn cuûa caùc ñieàu kieän beân trong vaø beân ngoaøi, caàn aùp duïng moät qui trình goàm caùc böôùc sau ñeå tieán haønh phaân tích vaø ñeà xuaát caùc chieán löôïc veà moâi tröôøng: - Böôùc 1: lieät keâ caùc yeáu toá chuû yeáu leân caùc oâ cuûa ma traän SWOT. - Böôùc 2: ñöa ra caùc keát hôïp töøng caëp moät caùch logic: • S+O: caàn duøng maët maïnh naøo ñeå khai thaùc toát nhaát cô hoäi töø beân ngoaøi. • S+T: caàn duøng maët maïnh naøo ñeå ñoái phoù vôùi nguy cô töø beân ngoaøi. • W+O:caàn khaéc phuïc nhöõng yeáu keùm naøo ñeå taïo ñieàu kieän toát cho vieäc taän duïng cô hoäi hoaëc caàn khai thaùc cô hoäi naøo ñeå laáp daàn nhöõng yeáu keùm hieän nay. • W+T: phaûi khaéc phuïc nhöõng yeáu keùm naøo ñeå giaûm bôùt nguy cô hieän nay. - Böôùc 3: ñöa ra söï keát hôïp giöõa boán yeáu toá (S+W+O+T) nhaèm taïo ra söï coäng höôûng giöõa boán yeáu toá ñeå hình thaønh moät chieán löôïc. - Böôùc 4: toång hôïp vaø xem xeùt laïi caùc chieán löôïc. 9 1.2.3- Xaùc ñònh söù maïng vaø muïc tieâu. Ñaây laø moät trong nhöõng noäi dung ñaàu tieân quan troïng trong quaûn trò chieán löôïc. Noù taïo cô sôû khoa hoïc cho quaù trình phaân tích vaø löïa choïn chieán löôïc coâng ty. Vieäc xaùc ñònh baûn tuyeân boá veà söù maïng cuûa coâng ty ñöôïc ñaët ra khoâng chæ ñoái vôùi caùc coâng ty môùi khôûi ñaàu thaønh laäp maø coøn ñoái vôùi caùc coâng ty ñaõ coù quaù trình phaùt trieån laâu daøi trong ngaønh kinh doanh. 1.2.3.1- Xaùc ñònh söù maïng coâng ty. Söù maïng laø baûn tuyeân boá cuûa coâng ty, laø moät khaùi nieäm duøng ñeå chæ muïc ñích, lyù do vaø yù nghóa cuûa söï ra ñôøi vaø toàn taïi coâng ty. Söù maïng cuûa coâng ty chính laø baûn tuyeân ngoân, chöùng minh tính höõu ích cuûa coâng ty ñoái vôùi xaõ hoäi. Thöïc chaát baûn tuyeân boá veà söù maïng cuûa coâng ty taäp trung laøm saùng toû moät vaán ñeà heát söùc quan troïng : “ coâng vieäc kinh doanh cuûa coâng ty nhaèm muïc ñích gì?”. Phaïm vi cuûa baûn tuyeân boá veà söù maïng thöôøng lieân quan ñeán saûn phaåm, thò tröôøng, khaùch haøng, coâng ngheä vaø nhöõng trieát lyù maø coâng ty theo ñuoåi. Nhö vaäy, coù theå noùi chính baûn tuyeân boá veà söù maïng cho thaáy yù nghóa toàn taïi cuûa moät toå chöùc, nhöõng caùi maø hoï muoán trôû thaønh, nhöõng khaùch haøng maø hoï muoán phuïc vuï, nhöõng phöông thöùc maø hoï muoán hoaït ñoäng Vieäc xaùc ñònh moät baûn tuyeân ngoân veà söù maïng ñuùng ñaén taïo cô sôû quan troïng cho vieäc löïa choïn ñuùng ñaén caùc muïc tieâu vaø caùc chieán löôïc cuûa coâng ty. Maët khaùc noù coù taùc duïng taïo laäp vaø cuûng coá hình aûnh cuûa coâng ty tröôùc coâng chuùng xaõ hoäi, cuõng nhö taïo söï haáp daãn ñoái vôùi caùc ñoái töôïng höõu quan. Baûn tuyeân boá veà söù maïng cuûa coâng ty phaûi nhaèm ñaït ñöôïc caùc yeâu caàu sau: - Ñaûm baûo söï ñoàng taâm vaø nhaát trí veà muïc ñích trong noäi boä coâng ty. - Taïo cô sôû ñeå huy ñoäng caùc nguoàn löïc cuûa coâng ty. - Cung caáp moät cô sôû hoaëc tieâu chuaån ñeå phaân phoái caùc nguoàn löïc cuûa coâng ty. - Hình thaønh khung caûnh vaø baàu khoâng khí kinh doanh thuaän lôïi. - Laø trung taâm ñieåm ñeå moïi ngöôøi ñoàng tình vôùi muïc ñích, phöông höôùng cuûa coâng ty. - Taïo ñieàu kieän ñeå chuyeån hoùa muïc ñích cuûa toå chöùc thaønh muïc tieâu thích hôïp. - Taïo ñieàu kieän ñeå chuyeån hoùa muïc tieâu thaønh chieán löôïc, bieän phaùp hoaït ñoäng cuï theå. 1.2.3.2- Xaùc ñònh muïc tieâu coâng ty vaø quaûn trò theo muïc tieâu. 1.2.3.2.1- Xaùc ñònh muïc tieâu coâng ty. Muïc tieâu laø phöông tieän thöïc hieän baûn tuyeân boá veà söù maïng cuûa coâng ty. 10 - Thoâng qua vieäc xaùc ñònh vaø thöïc hieän moät caùch coù hieäu quaû muïc tieâu trong töøng giai ñoaïn seõ giuùp coâng ty ñaït ñöôïc muïc ñích laâu daøi cuûa mình. - Vieäc xaùc ñònh cuï theå caùc muïc tieâu trong töøng giai ñoaïn seõ giuùp caùc nhaø quaûn trò nhaän daïng caùc öu tieân ñeå phaân boå nguoàn löïc nhaèm thöïc hieän caùc öu tieân töø cao ñeán thaáp. - Muïc tieâu ñoùng vai troø tieâu chuaån cho vieäc thöïc hieän. Laø cô sôû cho vieäc laäp keá hoaïch, toå chöùc thöïc hieän, kieåm tra vaø ñaùnh giaù caùc hoaït ñoäng. - Muïc tieâu ñöôïc thieát laäp moät caùch hôïp lyù seõ laøm haáp daãn caùc ñoái töôïng höõu quan. 1.2.3.2.2- Quaûn trò theo muïc tieâu: phöông thöùc quaûn trò theo muïc tieâu döôùi ñaây laø moät caùch thöùc hoaïch ñònh muïc tieâu theo kieåu phaân taùn coù söï keát hôïp hai chieàu. Tieán haønh quaûn trò caùc muïc tieâu ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc böôùc sau ñaây: - Böôùc 1: Döï thaûo muïc tieâu ôû caáp cao nhaát nhaèm xaùc ñònh nhöõng muïc tieâu chung cuûa toaøn coâng ty vaø xaùc ñònh vai troø cuûa caùc ñôn vò caáp döôùi vaøo vieäc thöïc hieän muïc tieâu. - Böôùc 2 : Thoâng baùo cho caáp döôùi muïc tieâu cuûa coâng ty. Thaûo luaän nhöõng muïc tieâu caáp döôùi coù theå thöïc hieän vaø pheâ duyeät muïc tieâu do caáp döôùi ñeà ra vaø cam keát. Muïc tieâu ñöôïc caáp treân thoâng qua laø nhöõng muïc tieâu seõ hoã trôï toát cho muïc tieâu caáp cao hôn vaø thoáng nhaát vôùi muïc tieâu caùc boä phaän chöùc naêng khaùc. - Böôùc 3: Thöïc hieän muïc tieâu. Caáp döôùi ñöôïc khuyeán khích phaùt huy tính chuû ñoäng, saùng taïo trong xaây döïng vaø thöïc hieän keá hoaïch nhaèm ñaït tôùi caùc muïc tieâu vôùi söï cung caáp caùc ñieàu kieän caàn thieát töø caáp treân. - Böôùc 4: Tieán haønh kieåm tra vaø ñieàu chænh. - Böôùc 5: Toång keát vaø ñaùnh giaù cuoái cuøng cuûa caáp treân veà coâng vieäc cuûa caáp döôùi. Ñaây laø böôùc keát thuùc moät chu kyø vaø khôûi ñaàu moät chu kyø môùi. Vieäc ñaùnh giaù ñuùng ñaén vaø chi tieát seõ laø moät yeáu toá quan troïng cho vieäc hoaøn thieän quaûn lyù chu kyø môùi. Quaûn trò theo muïc tieâu mang laïi cho coâng ty nhöõng lôïi ích quan troïng sau: - Phaùt huy tính chuû ñoäng, saùng taïo cuûa caáp döôùi trong vieäc laäp vaø thöïc hieän keá hoaïch. - Giuùp cho caùc nhaø quaûn trò kieåm soaùt thuoäc caáp deã hôn. - Toå chöùc ñöôïc phaân ñònh roõ. - Laøm taêng tinh thaàn traùch nhieäm cuûa caáp döôùi trong vieäc thöïc hieän nhieäm vuï. - Laø moät bieän phaùp höõu hieäu ñeå thu huùt nhöõng ngöôøi lao ñoäng tham gia quaûn lyù. Theå hieän ñöôïc söï tích cöïc nhieät tình vaø söï gaén boù cuûa nhöõng ngöôøi lao ñoäng ñoái vôùi caùc muïc tieâu vaø söï phaùt trieån cuûa coâng ty. 11 1.2.3.3- Hình thaønh chieán löôïc coâng ty. 1.2.3.3.1- Chieán löôïc caáp coâng ty. Moãi moät coâng ty ñeàu coù phöông aùn chieán löôïc khaùc nhau nhaèm thöïc hieän muïc tieâu taêng tröôûng cuûa mình. Coù theå chia thaønh boán loaïi chieán löôïc: 1.2.3.3.1.1- Chieán löôïc taêng tröôûng taäp trung: ñaët troïng taâm vaøo vieäc caûi tieán caùc saûn phaåm hoaëc thò tröôøng hieän coù baèng moät trong ba phöông aùn chuû ñaïo sau: - Thaâm nhaäp thò tröôøng. - Phaùt trieån thò tröôøng. - Phaùt trieån saûn phaåm. 1.2.3.3.1.2- Chieán löôïc taêng tröôûng baèng con ñöôøng hoäi nhaäp doïc, môû roäng thò tröôøng: Coù hai höôùng hoäi nhaäp doïc: - Hoäi nhaäp doïc ngöôïc chieàu: tìm caùch taêng tröôûng baèng caùch naém quyeàn sôû höõu hoaëc taêng söï kieåm soaùt ñoái vôùi caùc nguoàn cung öùng nguyeân lieäu. - Hoäi nhaäp doïc thuaän chieàu: tìm caùch taêng tröôûng baèng caùch mua laïi, naém quyeàn sôû höõu hoaëc taêng söï kieåm soaùt ñoái vôùi caùc keânh chöùc naêng tieâu thuï gaàn vôùi thò tröôøng ñích, nhö heä thoáng baùn vaø phaân phoái haøng. 1.2.3.3.1.3- Chieán löôïc taêng tröôûng baèng ña daïng hoùa: môû roäng hoaït ñoäng sang nhöõng lónh vöïc kinh doanh môùi. 1.2.3.3.1.4- Chieán löôïc suy giaûm: khi caàn saép xeáp laïi ñeå taêng cöôøng hieäu quaû sau moät thôøi gian taêng tröôûng nhanh, khi khoâng coøn cô hoäi taêng tröôûng daøi haïn, khi neàn kinh teá khoâng oån ñòng hoaëc coù caùc cô hoäi khaùc haáp daãn hôn. Coù boán chieán löôïc suy giaûm moät caùch coù keá hoaïch laø caét giaûm chi phí, thu laïi voán ñaàu tö, thu hoaïch vaø giaûi theå. 1.2.3.3.2- Chieán löôïc caáp kinh doanh Coâng ty nhö laø moät quaù trình keát hôïp caùc quyeát ñònh veà nhu caàu khaùch haøng, ñoái töôïng khaùch haøng vaø naêng löïc phaân bieät cuûa coâng ty. Ba yeáu toá naøy chính laø neàn taûng cho söï choïn löïa chieán löôïc cuûa coâng ty. Bôûi vì ñoù laø nguoàn goác cuûa lôïi theá caïnh tranh, chæ ra caùch thöùc coâng ty seõ caïnh tranh treân thò tröôøng. Ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån trong moâi tröôøng caïnh tranh, coâng ty phaûi taïo ra ñöôïc lôïi theá caïnh tranh theå hieän döôùi hai hình thöùc cô baûn: chi phí thaáp hoaëc khaùc bieät hoùa. Keát hôïp hai hình thöùc cô baûn naøy cuûa lôïi theá caïnh tranh vôùi phaïm vi hoaït ñoäng cuûa coâng ty seõ hình thaønh neân ba chieán löôïc caïnh tranh toång quaùt: chieán löôïc chi phí thaáp nhaát, 12 chieán löôïc khaùc bieät hoùa saûn phaåm vaø chieán löôïc taäp trung theo höôùng chi phí thaáp hoaëc khaùc bieät hoùa saûn phaåm cho töøng phaân khuùc thò tröôøng cuï theå. Chieán löôïc caïnh tranh coù theå khaùi quaùt theo sô ñoà 4 sau. Sô ñoà 4: CAÙC CHIEÁN LÖÔÏC CAÏNH TRANH Khaùc bieät hoùa saûn phaåm Chieán löôïc chi phí thaáp Chieán löôïc khaùc bieät hoùa Chieán löôïc taäp trung Thaáp (Chuû yeáu laø giaù caû) Cao Thaáp hoaëc cao Thaáp Cao Phaân khuùc thò tröôøng Theá maïnh ñaëc tröng Thaáp (moät hoaëc moät vaøi phaân khuùc) Quaûn trò saûn xuaát vaø nguyeân vaät lieäu Nghieân cöùu vaø phaùt trieån, baùn haøng vaø Marketing Baát kyø theá maïnh naøo (tuøy thuoäc vaøo chieán löôïc chi phí thaáp hay khaùc bieät hoùa) Nguoàn: Charles W. L. Hill/Gareth R. Jones, Strategie managerment, 1989. 1.2.3.3.3- Chieán löôïc caáp chöùc naêng. Chieán löôïc caáp chöùc naêng ñöôïc xaây döïng vaø phaùt trieån nhaèm phaùt huy naêng löïc, phoái hôïp caùc hoaït ñoäng khaùc nhau ôû töøng boä phaän chöùc naêng, toái ña hoùa hieäu suaát nguoàn löïc, caûi thieän vaø naâng cao keát quaû hoaït ñoäng ôû töøng boä phaän chöùc naêng ñeå taïo ra naêng löïc phaân bieät, ñaëc tröng, giuùp coâng ty ñaït ñöôïc lôïi theá caïnh tranh. Chieán löôïc chöùc naêng bao goàm: - Chieán löôïc marketing. - Chieán löôïc taøi chính. - Chieán löôïc nghieân cöùu vaø phaùt trieån. - Chieán löôïc vaän haønh. - Chieán löôïc nguoàn nhaân löïc. 1.2.4- Ñöa chieán löôïc vaøo haønh ñoäng vaø ñaït tôùi söï hoäi nhaäp Moät chieán löôïc thaønh coâng luoân laø moät quaù trình trong ñoù caùc keá hoaïch thöïc hieän chieán löôïc phaûi ñöôïc chuù troïng ngay trong quaù trình hình thaønh chieán löôïc. Söù maïng ñöôïc tuyeân boá phaûi bieán thaønh nhöõng haønh ñoäng cuï theå. Caùc nhaø quaûn trò phaûi baûo ñaûm raèng nhöõng hoaït ñoäng khaùc nhau trong toå chöùc phaûi ñöôïc hoäi nhaäp ñeå ñaït tôùi nhöõng lôïi 13 theá caïnh tranh. Caùc noäi dung caàn thieát cho vieäc ñöa chieán löôïc vaøo haønh ñoäng vaø ñaït tôùi söï hoäi nhaäp bao goàm: - Xem xeùt boái caûnh cho vieäc hieåu bieát nhöõng vaán ñeà thöïc hieän. - Ñöa söù maïng cuûa coâng ty vaøo hoaït ñoäng. - Ñaït tôùi söï hoäi nhaäp. 1.2.4.1- Boái caûnh cho vieäc hieåu bieát nhöõng vaán ñeà thöïc hieän Moät chieán löôïc ñöôïc xaây döïng toát laø moät chieán löôïc coù theå thöïc hieän ñöôïc. Coù raát nhieàu chieán löôïc thaát baïi do söï thieáu nhaát quaùn giöõa chieán löôïc ñöôïc choïn vôùi raát nhieàu nhaân toá khaùc coù lieân quan nhö caáu truùc, heä thoáng phaàn thöôûng vaø caùc khaû naêng. Vaøo ñaàu naêm 1977. Mc Kinsey vaø coâng ty cuûa oâng ta ñaõ gaén caùc aùp löïc thöïc hieän nhieäm vuï ñeå khaùm phaù caùch thöùc maø moät coâng ty neân laøm ñeå thöïc hieän chieán löôïc. Keát quaû cuûa Mc Kinsey laø ñaõ phaùt trieån moâ hình ñöôïc goïi laø 7-S theo sô ñoà 5 sau: Sô ñoà 5: SÔ ÑOÀ 7-S CUÛA MC KINSEY Caáu Truùc Chieán löôïc Heä thoáng Muïc tieâu Kyõ naêng Phong caùch CCaù aùnn bboä oä - Chieán löôïc: moät loaït caùc hoaït ñoäng nhaèm duy trì, phaùt trieån lôïi theá caïnh tranh. - Caáu truùc: sô ñoà toå chöùc vaø caùc thoâng tin coù lieân quan theå hieän caùc quan heä meänh leänh, baùo caùo vaø caùch thöùc maø nhieäm vuï ñöôïc phaân chia vaø hoäi nhaäp. - Heä thoáng: caùc quy trình theå hieän caùch thöùc toå chöùc vaän haønh haøng ngaøy. 14 - Phong caùch: nhöõng ñieàu maø caùc nhaø quaûn trò cho laø quan troïng theo caùch hoï söû duïng thôøi gian vaø söï chuù yù cuûa hoï tôùi caùch thöùc söû duïng caùc haønh vi mang tính bieåu töôïng. - Caùn boä: nhöõng ñieàu maø coâng ty thöïc hieän ñeå phaùt trieån ñoäi nguõ caùn boä vaø taïo ra cho hoï nhöõng giaù trò cô baûn. - Kyõ naêng: nhöõng ñaëc tính hay naêng löïc gaén lieàn vôùi moät toå chöùc. - Muïc tieâu cao caû: Nhöõng giaù trò theå hieän trong söù maïng vaø caùc muïc tieâu. Boái caûnh 7-S ñöôïc phaùt trieån nhaèm laøm ñôn giaûn hoùa söï phöùc taïp cuûa quaù trình thöïc hieän nhieäm vuï. Boái caûnh naøy theå hieän boán yù töôûng quan troïng: - Cho pheùp hieåu bieát caùc nhaân toá phöùc taïp aûnh höôûng tôùi naêng löïc toå chöùc, ñeå phaân tích vaø phaân chia chuùng thaønh nhöõng boä phaän coù theå quaûn lyù ñöôïc. - Vieäc thöïc hieän thaønh coâng caùc chieán löôïc khoâng chæ phuï thuoäc vaøo vieäc quan taâm ñaày ñuû tôùi caùc nhaân toá maø coøn phaûi nhìn noù vôùi quan ñieåm heä thoáng. - Raát nhieàu chieán löôïc bò thaát baïi do caùc nhaø quaûn trò thieáu moät söï chuù yù ñaày ñuû ñeán caùc nhaân toá naøy. - Taàm quan troïng cuûa töøng nhaân toá ñoái vôùi toå chöùc laø phuï thuoäc vaøo caùc toå chöùc cuï theå vaø vaøo töøng thôøi gian cuï theå. 1.2.4.2- Ñöa söù maïng cuûa coâng ty vaøo hoaït ñoäng Maëc duø quaù trình thöïc hieän chieán löôïc laø raát khaùc bieät giöõa caùc coâng ty khaùc nhau, song noù vaãn coù nhöõng ñieåm chung theå hieän qua sô ñoà 6 sau: Sô ñoà 6: QUAÙ TRÌNH HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC Ngaân saùch haøng naêm Caùc chieán thuaät cu ïtheå Nhöõng chieán löôïc cuïtheå vaø Keá hoaïch kinh doanh (5 naêm) chieán thuaät chung Nhöõng muïc tieâu vaø chieán löôïc chung Söù maïng Taàm nhìn Keá hoaïch chieán löôïc (10 naêm) Tuyeân boá söù maïng Tuyeân boá taàm nhìn Sô ñoà veà quaù trình hoaïch ñònh cho thaáy coù ba nhaân toá quan troïng caàn xem xeùt: 15 - Quaù trình hoaïch ñònh ñi töø bao quaùt, toång theå tôùi cuï theå. Noù baét ñaàu töø taàm nhìn chung roäng lôùn tôùi ngaân saùch cuï theå haèng naêm. - Caøng ñi vaøo cuï theå thì söï phöùc taïp vaø chi tieát caøng taêng leân. - Caøng vaøo cuï theå thì söï thay ñoåi ngaén haïn dieãn ra caøng nhieàu. 1.2.4.3- Ñaït tôùi söï hoäi nhaäp : Thaùch thöùc chuû yeáu trong thöïc hieän chieán löôïc Khi toå chöùc trôû neân phöùc taïp thì moãi ñôn vò coù theå ngaøy caøng ñöôïc môû roäng quyeàn töï chuû vaø thöôøng ñöôïc xem nhö nhöõng ñôn vò kinh doanh ñoäc laäp. Vieäc nhaän daïng söï ñoäc laäp, ñaït tôùi söï hôïp taùc vaø hoäi nhaäp giöõa caùc ñôn vò coát loõi taïo ñieàu kieän cho vieäc ñaït tôùi lôïi theá caïnh tranh. Coù hai daïng ñoäc laäp chuû yeáu maø caùc nhaû quaûn trò caàn quan taâm laø söï ñoäc laäp giöõa caùc chöùc naêng vaø giöõa caùc ñôn vò kinh doanh. 1.2.4.3.1- Söï hôïp taùc ñan xen giöõa caùc chöùc naêng. Trong caùc toå chöùc, caùc nhieäm vuï vaø caùc traùch nhieäm ñöôïc chuyeân moân hoùa vaø phaân chia thaønh caùc boä phaän khaùc nhau. Baèng vieäc toåà chöùc coâng ty thaønh caùc phoøng ban, caùc nhieäm vuï ñöôïc thöïc hieän maø khoâng xaûy ra söï truøng laép. Ñaây laø moät giaûi phaùp phoå bieán trong taát caû caùc toå chöùc. Tuy nhieân, tính cuïc boä coù theå noåi leân töø vieäc chuyeân moân hoùa theo chöùc naêng naøy. Ñeå naâng cao hieäu quaû cuûa toå chöùc, khoâng moät boä phaän rieâng leû naøo coù theå moät mình thöïc hieän ñöôïc. Vì theá moãi boä phaän caàn nhaän thöùc roõ raøng hoï laø moät boä phaän cuûa heä thoáng, cuøng coù traùch nhieäm taïo ra giaù trò cao nhaát coù theå coù ñöôïc cho khaùch haøng. Caùc böùc töôøng ngaên caûn giöõa caùc chöùc naêng vaø taïo ra cho hoï söï caïnh tranh noäi boä coù theå ñöôïc phaù boû baèng vieäc hình thaønh nhöõng ñoäi laøm vieäc ñan xen chöùc naêng hoaëc baèng vieäc luaân phieân thay ñoåi coâng vieäc. 1.2.4.3.2- Hoäi nhaäp caùc hoaït ñoäng giöõa caùc ñôn vò kinh doanh. Caùc coâng ty theo ñuoåi chieán löôïc ña daïng hoùa thöôøng taïo thaønh toå chöùc coù nhieàu ñôn vò kinh doanh. Khi toàn taïi nhieàu ñôn vò kinh doanh, moät vaán ñeà noåi leân laø laøm sao taïo ra söï coäng höôûng giöõa caùc ñôn vò kinh doanh. Söï coäng höôûng coù theå ñaït tôùi do vieäc: - Söû duïng chung caùc cô sôû haï taàng nhö caùc naêng löïc saûn xuaát, caùc chöông trình tieáp thò, caùc heä thoáng kho taøng beán baõi hoaëc caùc hoaït ñoäng keá toaùn, taøi chính. - Khai thaùc nhöõng naêng löïc coát loõi cuûa coâng ty nhö caùc kyõ naêng tieáp thò, coâng ngheä, kyõ thuaät saûn xuaát hay heä thoáng phaân phoái. - Caùc ñôn vò kinh doanh hieåu bieát muïc tieâu chung cuûa toå chöùc vaø söï nhieät tình cuûa caùc boä phaän, caù nhaân trong vieäc ñaït tôùi caùc muïc tieâu chung cao caû naøy. 16 1.2.5- Hoaïch ñònh vaø phaân boå caùc nguoàn löïc. Vieäc thöïc hieän thaønh coâng caùc chieán löôïc luoân luoân ñoøi hoûi nhöõng thay ñoåi trong vieäc söû duïng caùc nguoàn löïc trong toå chöùc. Do ñoù, vieäc hoaïch ñònh kyõ löôõng söï thay ñoåi trong vieäc söû duïng caùc nguoàn löïc ñoùng vai troø raát quan troïng. Vieäc hoaïch ñònh nguoàn löïc luoân ñöôïc quan taâm ôû hai caáp ñoä: 1.2.5.1- Hoaïch ñònh nguoàn löïc taïi caáp coâng ty: hoaïch ñònh nguoàn löïc ñöôïc quan taâm chuû yeáu vôùi vieäc phaân boå caùc nguoàn löïc giöõa caùc chöùc naêng, boä phaän vaø caùc ñôn vò khaùc nhau trong toå chöùc. Vieäc naøy ñoøi hoûi phaûi ñöôïc xem xeùt trong boái caûnh caùc boä phaän khaùc nhau trong toå chöùc hoã trôï vaø aûnh höôûng ñeán chieán löôïc chung theá naøo. 1.2.5.2- Hoaïch ñònh nguoàn löïc taïi caùc caáp kinh doanh: khi tieán haønh phaân tích noäi boä, chuùng ta söû duïng daây chuyeàn giaù trò nhö nhöõng coâng cuï ñeå hieåu naêng löïc cuûa moät toå chöùc qua ñoù bieát ñöôïc caùc hoaït ñoäng naøo ñoùng goùp chuû yeáu vaøo söï thaønh coâng cuûa chieán löôïc cuûa toå chöùc. Hôn nöõa, naêng löïc chieán löôïc thöôøng ñöôïc xaùc ñònh bôûi caùch thöùc trong ñoù söï lieân keát caùc hoaït ñoäng giaù trò ñöôïc quaûn lyù. Khi hoaïch ñònh vieäc thöïc hieän nhöõng chieán löôïc môùi, nhöõng vaán ñeà cuûa daây chuyeàn giaù trò coù taàm quan troïng trung taâm trong hoaïch ñònh nguoàn löïc: - Phaûi xaùc ñònh ñöôïc hoaït ñoäng giaù trò naøo coù taàm quan troïng lôùn nhaát cho vieäc thöïc hieän thaønh coâng moät chieán löôïc ñöôïc choïn vaø baûo ñaûm raèng nhöõng ñieàu naøy laø ñöôïc tính toaùn moät caùch caån thaän. - Phaûi xaùc ñònh nhöõng ñoøi hoûi veà nguoàn löïc thoâng qua daây chuyeàn giaù trò. Bao goàm vieäc lieân keát giöõa caùc hoaït ñoäng giaù trò vôùi daây chuyeàn giaù trò cuûa caùc nhaø cung öùng, keânh phaân phoái hay khaùch haøng. Maëc duø hoaïch ñònh nguoàn löïc taïi caáp ñoä naøy caàn phaûi chi tieát song noù laø quan troïng cho vieäc suy nghó moät caùch chieán löôïc. Ñaëc bieät, phaûi hieåu ñöôïc taàm quan troïng cuûa caùch thöùc maø caùc keá hoaïch nguoàn löïc chi tieát hoã trôï chieán löôïc chung cuûa toå chöùc. 1.2.6- Caáu truùc toå chöùc vaø kieåm soaùt Moät trong nhöõng nguoàn löïc quan troïng nhaát quyeát ñònh söï phaùt trieån toå chöùc laø con ngöôøi vì theá caùch thöùc trong ñoù nguoàn löïc naøy ñöôïc toå chöùc laø raát quan troïng ñoái vôùi vieäc thöïc hieän thaønh coâng caùc chieán löôïc ñaõ ñònh. Trong moâi tröôøng kinh doanh hieän ñaïi luoân thay ñoåi nhanh hieän nay, vôùi nhöõng chieán löôïc noåi leân luoân ñoøi hoûi moät toå chöùc höõu cô, naêng ñoäng coù khaû naêng phaûn öùng 17 nhanh vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa moâi tröôøng vaø khuyeán khích söï saùng taïo cuûa moïi thaønh vieân. 1.2.6.1- Caùc daïng caáu truùc toå chöùc: xaùc ñònh daïng cô baûn cuaû toå chöùc, taïo ra hoaëc giôùi haïn moät soá hoaït ñoäng naøo ñoù. Coù theå chia thaønh caùc daïng caáu truùc sau: - Caáu truùc ñôn giaûn: thöôøng thaáy ôû caùc toå chöùc kinh doanh nhöõng chuûng loaïi saûn phaåm ñôn giaûn. Trong ñoù ngöôøi chuû ra haàu heát caùc quyeát ñònh. - Caáu truùc theo chöùc naêng: phuø hôïp vôùi caùc coâng ty coù saûn löôïng lôùn. Trong ñoù, coù söï chuyeân moân hoùa vaø phaân ñònh nhieäm vuï cho moãi phoøng ban chöùc naêng. - Caáu truùc theo ñôn vò kinh doanh chieán löôïc: hình thaønh caáu truùc cuûa toå chöùc treân cô sôû caùc nhoùm hoaït ñoäng gaàn nhau, coù lieân quan hoaëc töông töï vôùi nhau. - Caáu truùc theo ma traän: keát hôïp hai tuyeán quyeàn löïc trong toå chöùc. Theo chieàu doïc töø caùc nhaø quaûn trò theo chöùc naêng vaø theo chieàu ngang töø caùc nhaø quaûn trò cuûa caùc chöông trình, döï aùn. - Caáu truùc theo chieàu ngang: ñöôïc xaây döïng vôùi caùc ñaëc ñieåm sau: . Toå chöùc döïa treân quaù trình chöù khoâng phaûi döïa treân nhieäm vuï. . Giaûm caùc taàng naác trung gian quaûn lyù. . Söû duïng caùc ñoäi ñeå quaûn lyù taát caû moïi thöù. . Ñeå cho khaùch haøng chæ daãn vieäc thöïc hieän nhieäm vuï. . Thöôûng cho vieäc thöïc hieän nhieäm vuï theo ñoäi. . Môû roäng toái ña nhöõng quan heä vôùi caùc nhaø cung caáp vaø khaùch haøng. Nguoàn: Quaûn trò chieán löôïc, phaùt trieån vò theá caïnh tranh, Nguyeãn Höõu Lam, 1998 1.2.6.2- Caùc yeáu toá cuûa thieát keá toå chöùc: moät chieán löôïc toát khoâng töï noù ñaït tôùi thaønh coâng maø noù luoân ñoøi hoûi moät toå chöùc phuø hôïp ñuû söùc bieán caùc muïc tieâu chieán löôïc thaønh hieän thöïc. Caááu truùc toå chöùc taïo ra moät boä khung, döïa treân ñoù caùc nhaân toá khaùc cuûa toå chöùc seõ ñöôïc phaùt trieån. Ñeå hình thaønh moät toå chöùc ñuû söùc thöïc hieän caùc chieán löôïc, caàn quan taâm xöû lyù caùc vaán ñeà sau: - Taäp trung vaø phi taäp trung hoùa: möùc ñoä kieåm soaùt cuûa trung taâm (caáp cao) ñoái vôùi caùc boä phaän cuûa toå chöùc trong vieäc ra caùc quyeát ñònh laø nhieàu hay ít. - Ñònh hình toå chöùc: trong thöïc teá, vieäc hình thaønh caáu truùc laø raát phöùc taïp bôûi vì noù bao goàm haøng loaït caùc khoái hoaït ñoäng vaø caùc cô cheá hôïp taùc giöõa caùc boä phaän. Taát caû nhöõng ñieàu naøy ñònh hình chi tieát moät toå chöùc. 18 Nhaø phaân tích chieán löôïc Mintberg cho raèng coù saùu khoái hoaït ñoäng trong ñònh hình moät toå chöùc vaø moãi khoái naøy hình thaønh caùc hoaït ñoäng cuûa moät toå chöùc: • Caùc hoaït ñoäng coát loõi: nôi caùc coâng vieäc cô baûn ñöôïc taïo ra. • Quaûn trò caáp cao: nôi quaûn lyù chung toaøn boä toå chöùc dieãn ra. • Quaûn trò caáp trung: taát caû caùc nhaø quaûn trò giöõa quaûn trò caáp cao vaø quaûn trò caáp thaáp. • Caáu truùc kyõ thuaät: caùc caùn boä chuyeân moân, nhöõng ngöôøi thieát keá caùc heä thoáng, taïi ñoù caùc quaù trình coâng vieäc cuûa nhöõng ngöôøi khaùc ñöôïc thöïc hieän vaø ñöôïc kieåm soaùt. Bao goàm caùc kyõ sö, keá toaùn vieân, caùc chuyeân gia veà maùy tính. • Caùn boä hoã trôï: Nhöõng ngöôøi hoã trôï caùc coâng vieäc cuûa caùc nhaø hoaït ñoäng coát loõi nhö thö kyù, ngöôøi giaùm saùt, nhöõng nhaân vieân cung öùng. • Giaù trò coát loõi, trieát lyù kinh doanh: bao goàm nhöõng giaù trò coát loõi, nhöõng trieát lyù kinh doanh vaø nhöõng nieàm tin cuûa quaûn trò caáp cao vaø cuûa coâng ty (vaên hoùa toå chöùc ). - Heä thoáng quaûn lyù vaø kieåm soaùt: moät boä phaän chuû yeáu trong quaù trình thieát keá caáu truùc toå chöùc laø caùc heä thoáng quaûn lyù coù lieân quan maät thieát tôùi thoâng tin, kieåm soaùt vaø heä thoáng phaàn thöôûng. Seõ laø höõu ích cho caùc nhaø quaûn trò khi nghó veà heä thoáng kieåm soaùt treân hai phöông dieän roäng lôùn: • Caùc heä thoáng thoâng tin vaø ño löôøng. • Caùc heä thoáng quy ñònh haønh vi cuûa ngöôøi lao ñoäng hôn laø ñôn giaûn ño löôøng keát quaû cuoái cuøng cuûa nhöõng noã löïc cuûa hoï. Heä thoáng phaàn thöôûng laø moät yeáu toá quan troïng nhaát cuûa heä thoáng naøy. 19