Tài liệu Vn md5

Bé Tµi LiÖu §µo T¹o Ph©n TÝch TÝn Dông Häc phÇn 5 Qu¶n Lý Rñi Ro TÝn Dông  MPDF 1998 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi Häc phÇn 5 Qu¶n lý rñi ro tÝn dông Giíi thiÖu Häc phÇn nµy ®îc chia thµnh ba phÇn: PhÇn 1 - kh¸i qu¸t vÒ qu¶n lý rñi ro tÝn dông PhÇn 2 - ph©n tÝch rñi ro ngµnh PhÇn 3 - ph©n tÝch rñi ro kinh doanh Môc tiªu: Sau khi hoµn thµnh häc phÇn nµy c¸c häc viªn sÏ cã kh¶ n¨ng: PhÇn 1 - Kh¸i qu¸t vÒ qu¶n lý rñi ro tÝn dông  HiÓu vµ nhËn biÕt c¸c néi dung sau: - mèi quan hÖ ng©n hµng - kh¸ch hµng - kh¸i niÖm vÒ qu¶n lý rñi ro i. qu¶n lý rñi ro lµ g×? ii. môc ®Ých cña qu¶n lý rñi ro tÝn dông - sù cÇn thiÕt cña qu¶n lý rñi ro tÝn dông - c¸c c«ng cô qu¶n lý rñi ro tÝn dông - hai lÝ do dÉn ®Õn sù thÊt b¹i cña ng©n hµng vµ dù kiÕn hµnh ®éng phßng ngõa - quy tr×nh rñi ro tÝn dông - quan hÖ bï ®æi gi÷a rñi ro/ lîi nhuËn - quan hÖ bï ®æi gi÷a rñi ro/ vì nî - vai trß cña c¸n bé tÝn dông - vai trß cña c¸n bé tÝn dông trong mèi t¬ng quan chung - c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña viÖc cho vay an toµn PhÇn 2 - Ph©n tÝch rñi ro ngµnh  hiÓu vµ x¸c ®Þnh nh÷ng néi dung sau: - ®Þnh nghÜa vµ ®Æc ®iÓm cña mét ngµnh - ®Þnh nghÜa rñi ro ngµnh - c¸c lo¹i ngµnh c¬ b¶n - b¶n chÊt cña "ph©n ®o¹n thÞ trêng"  sö dông th«ng tin cã trong bµi tËp t×nh huèng ®Ó nhËn biÕt vµ ®¸nh gi¸ c¸c rñi ro ngµnh quan träng sau ®©y: - c¬ cÊu chi phÝ - tÝnh phô thuéc - møc ®é trëng thµnh - kh¶ n¨ng tæn th¬ng tríc nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ - tÝnh chu kú - m«i trêng ph¸p lý - kh¶ n¨ng sinh lêi  gi¶i thÝch nh÷ng sù kh¸c biÖt c¬ b¶n trong ho¹t ®éng cho vay ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp sau: - doanh nghiÖp nhá MPDF 2 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi    x©y dùng/ bÊt ®éng s¶n dÞch vô (du lÞch/ phôc vô) c«ng nghiÖp n«ng nghiÖp xuÊt/ nhËp khÈu x©y dùng mét hÖ thèng ®Þnh møc tÝn nhiÖm cho mét ngµnh x©y dùng bµi tËp t×nh huèng vÒ mét ngµnh ®¸nh gi¸ mét ngµnh qua viÖc x©y dùng b¶n b¸o c¸o ph©n tÝch ngµnh (dùa trªn c¬ s¬ bµi tËp t×nh huèng vÒ ngµnh ®· ®îc lËp tríc ®ã) PhÇn 3 - Ph©n tÝch rñi ro kinh doanh  hiÓu vµ gi¶i thÝch ®îc c¸c néi dung sau: - ph©n tÝch rñi ro kinh doanh - ®Þnh nghÜa rñi ro kinh doanh - c¸c chiÕn lîc cña ng©n hµng nh»m gi¶m thiÓu c¸c lo¹i rñi ro - tÇm quan träng cña viÖc dù ®o¸n c¸c xu híng tµi chÝnh  nhËn biÕt vµ ®¸nh gi¸ c¸c ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh doanh cña mét kh¸ch hµng hiÓu mét doanh nghiÖp b»ng viÖc x©y dùng mét doanh nghiÖp cã sö dông mét bµi tËp t×nh huèng ®¸nh gi¸ mét doanh nghiÖp b»ng viÖc x©y dùng mét b¶n b¸o c¸o ph©n tÝch doanh nghiÖp (dùa trªn c¬ cë bµi tËp t×nh huèng ®· ®îc lËp tríc ®ã)   MPDF 3 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi Néi dung PhÇn 1: Kh¸i qu¸t vÒ qu¶n lý rñi ro tÝn dông: 1.1 Mèi quan hÖ ng©n hµng - kh¸ch hµng 1.2 Kh¸i niÖm qu¶n lý rñi ro - ®Þnh nghÜa - môc ®Ých 1.3 Sù cÇn thiÕt cña qu¶n lý rñi ro tÝn dông 1.4 C¸c c«ng cô qu¶n lý rñi ro tÝn dông 1.5 Hai nguyªn nh©n thÊt b¹i cña ng©n hµng vµ ph¬ng ph¸p phßng ngõa dù kiÕn 1.6 Quy tr×nh rñi ro tÝn dông 1.7 Quan hÖ bï ®æi gi÷a rñi ro/ lîi nhuËn 1.8 Quan hÖ bï ®æi gi÷a rñi ro/ vì nî 1.9 Vai trß cña c¸n bé tÝn dông 1.10 Vai trß cña c¸n bé tÝn dông trong mèi t¬ng quan chung 1.11 C¸c yÕu tè c¬ b¶n cña viÖc cho vay an toµn PhÇn 2 - Ph©n tÝch rñi ro ngµnh 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 Giíi thiÖu - ph©n tÝch trong mèi t¬ng quan chung Ph©n tÝch s¬ lîc vÒ c¸c ngµnh HiÓu biÕt c¸c ®Æc ®iÓm rñi ro ngµnh HiÓu biÕt c¸c vÊn ®Ò trong viÖc cho vay c¸c ngµnh kh¸c nhau HiÓu biÕt c¸c vÊn ®Ò cña ngµnh dÉn ®Õn sù thÊt b¹i cña ng©n hµng C¸c tiªu chÝ x©y dùng mét hÖ thèng ®Þnh møc tÝn nhiÖm cho mét ngµnh KÕt cÊu vµ néi dung cña bµi tËp t×nh huèng vÒ ngµnh KÕt cÊu vµ néi dung cña mét b¶n b¸o c¸o ph©n tÝch ngµnh QuyÕt ®Þnh ®¸nh gi¸ cña c¸n bé tÝn dông PhÇn 3 -Ph©n tÝch rñi ro kinh doanh 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 Giíi thiÖu - Ph©n tÝch trong mèi quan hÖ chung C¸c chiÕn lîc, chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý cña ng©n hµng nh»m gi¶m thiÓu rñi ro tÝn dông Dù ®o¸n c¸c xu híng tµi chÝnh C¸c th«ng tin cÇn cã ®Ó ph©n tÝch mét doanh nghiÖp C¸c tiªu chÝ x©y dùng mét hÖ thèng ®Þnh møc tÝn nhiÖm kh¸ch hµng KÕt cÊu vµ néi dung cña mét b¶n b¸o c¸o ph©n tÝch doanh nghiÖp QuyÕt ®Þnh ®¸nh gi¸ cña c¸n bé tÝn dông Thêi gian dù tÝnh 8 ngµy ThuËt ng÷ Chu kú kinh doanh/ kinh tÕ lµ sù nèi tiÕp nhau cña c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn th¨ng trÇm mµ tÊt c¶ (Business cycle) c¸c nÒn kinh tÕ ®Òu ph¶i tr¶i qua theo thêi gian. §Ønh lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn "bïng næ" vµ ®¸y lµ giai ®o¹n nÒn kinh tÕ bÞ khñng ho¶ng hay nghiªm träng h¬n "khi nÒn kinh tÕ suy tho¸i trÇm träng". Tµi s¶n b¶o ®¶m mét kho¶n vay. (Collateral) lµ vËt b¶o ®¶m ®îc ngêi vay cung cÊp ®Ó hç trî Kh¶ n¨ng rñi ro lµ møc ®é rñi ro l·i suÊt, rñi ro hèi ®o¸i hay c¸c rñi ro kh¸c kh«ng (Exposure) ®îc bï ®¾p hay phßng ngõa, ®Æt mét thùc thÓ vµo tr¹ng th¸i dÔ bÞ ¶nh hëng tríc sù thay ®æi cña c¸c biÕn cè ®ã. Hîp ®ång hèi ®o¸i cã kú h¹n lµ mét hîp ®ång quy ®Þnh viÖc giao/ b¸n trong t¬ng lai mét sè lîng MPDF 4 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi (Forward exchange contract) ngo¹i tÖ Ên ®Þnh víi tû gi¸ ®îc quy ®Þnh t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång. Hîp ®ång nµy cã thÓ ¸p dông cho viÖc giao tiÒn vµo mét ngµy Ên ®Þnh (hîp ®ång cã kú h¹n cè ®Þnh) hoÆc trªn c¬ së kú h¹n tuú chän (hîp ®ång kú h¹n tuú chän). C¸c hîp ®ång sau ®¾c dông trong c¸c giao dÞch th¬ng m¹i khi ngµy chuyÓn hµng vµ do ®ã ngµy thanh to¸n kh«ng ch¾c ch¾n. Tù phßng ngõa ®Ó ®¶m b¶o mét cam kÕt trong t¬ng lai hay ®Ó b¶o vÖ thu nhËp (Hedge) trong t¬ng lai b»ng c¸ch mua hay b¸n mét hîp ®ång kú h¹n ®Ó bï ®¾p hay gi¶m thiÓu chi phÝ ph¸t sinh tõ c¸c biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ trong c¸c giao dÞch hµng ho¸, hèi ®o¸i hay tµi chÝnh Kú h¹n mét kho¶n vay cho (Term) lµ giai ®o¹n tån t¹i cña mét chøng kho¸n hay ®Õn khi ®¸o h¹n/ thanh to¸n/ hoµn tr¶ PhÇn 1 - Kh¸i qu¸t vÒ Qu¶n Lý Rñi Ro TÝn Dông Quan hÖ ng©n hµng - kh¸ch hµng 1. HiÓu biÕt kh¸ch hµng MPDF 5 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi YÕu tè quan träng nhÊt trong cho vay lµ con ngêi. C¸n bé tÝn dông giao tiÕp víi con ngêi. Mét ng©n hµng tèt cÊp vèn vay kh«ng dùa vµo tµi s¶n thÕ chÊp, kh«ng ph¶i trªn b¶ng tæng kÕt tµi s¶n mµ dùa vµo con ngêi. Mét sè ®iÓm rót ra tõ yÕu tè nµy: i. TÝnh cèt yÕu cña mät ho¹t ®éng cho vay lµ lßng tin. NÕu ng©n hµng vµ kh¸ch hµng kh«ng tin tëng nhau th× mèi quan hÖ cña hä kh«ng thÓ lµm cho bªn nµo hµi lßng. ii. Mét ng©n hµng kh«ng nªn cho mét ai vay khi cha hÒ gÆp mÆt. C«ng viÖc giÊy tê lµ thiÕt yÕu nhng tiÕn hµnh pháng vÊn nªn lµ c¬ së cña toµn bé dµn xÕp cho vay. iii. Kh«ng mét ngêi cho vay nµo l¹i muèn m×nh bÞ lõa. Tuy nhiªn nh×n chung nh÷ng kÎ lõa ®¶o thêng dÔ nhËn ra nhê hai lý do chÝnh sau ®©y:  PhÇn lín kÎ ph¹m téi cã trÝ th«ng minh thÊp h¬n b×nh thêng.  §Ó cho lêi nãi dèi cã søc thuyÕt phôc lµm cho ngêi kh¸c tin ®îc qua mét cuéc pháng vÊn hîp lý vµ mét cuéc thÈm tra cÇn thiÕt sau ®ã ®ßi hái ph¶i cã mét tr×nh ®é th«ng minh tuyÖt vêi hiÕm thÊy, b×nh thêng ¸p dông cho nh÷ng môc ®Ých tèt ®Ñp h¬n. TÊt nhiªn, tån t¹i nh÷ng lo¹i ngêi nh vËy, nhng hiÕm. G©y thÊt tho¸t tÝn dông ®èi víi ng©n hµng chñ yÕu lµ nh÷ng ngêi vay ch©n thËt nhng thiÕu n¨ng lùc, chø kh«ng ph¶i lµ nh÷ng kÎ lõa ®¶o th«ng minh. iv. Nh÷ng ngêi kh¸c kh«ng thuéc c¸c nhãm nhá ®¹t tr×nh ®é trung b×nh, th× lµ nh÷ng ngêi thiÕu n¨ng lùc. NÕu tÊt c¶ ®Æc ®iÓm cña con ngêi ®îc xÕp theo mét thø tù v« ®Þnh tõ xÊu nhÊt ®Õn tèt nhÊt th× phÇn lín r¬i vµo kho¶ng gi÷a. 2. NhiÖm vô cña ng©n hµng: NhiÖm vô ®Çu tiªn cña c¸n bé ng©n hµng lµ b¶o vÖ sù an toµn cña c¸c kho¶n tiÒn ®· göi n¬i hä. CÇn ph¶i b¶o vÖ sù an toµn cña c¸c kho¶n øng tríc, ngoµi ra ph¶i b¶o vÖ danh tiÕng cña ng©n hµng. Hai ®iÒu nµy cã thÓ m©u thuÉn nhau vµ nÕu vÊn ®Ò nµy x¶y ra th× mét ®iÒu hÇu nh ch¾c ch¾n lµ danh tiÕng cña ng©n hµng lµ quan träng nhÊt. §iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa nhµ ng©n hµng sÏ nhîng bé tríc nh÷ng lêi chª tr¸ch chØ v× ngêi kh¸c muèn vËy. Hµnh ®éng yÕu hÌn kh«ng bao giê ®îc coi lµ hµnh ®éng ®îc mäi ngêi a chuéng. §iÒu ®ã thùc sù cã nghÜa r»ng hµnh ®éng cña c¸c c¸n bé ng©n hµng nªn tùa nh viÖc hä chØ an t©m nghØ ng¬i sau khi ®· lµm ®îc nh÷ng ®iÒu trªn. MPDF 6 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi 3. NhiÖm vô tríc kh¸ch hµng: Ng©n hµng ®· cho hä vay tiÒn. NÕu c¸n bé tÝn dông kh«ng cho vay th× kh¸ch hµng cã thÓ kh«ng bÞ r¾c rèi nh b©y giê. C¸n bé ng©n hµng kh«ng thÓ phít lê tr¸ch nhiÖm cña m×nh. 4. C¸c kh¸ch hµng ®¸ng tin cËy: Kh¸ch hµng ®¸ng tin cËy lµ ngêi x©y dùng ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng vµ tr¶ l¬ng cho nh©n viªn ng©n hµng. §ã lµ nh÷ng ngêi kh«ng bao giê thÊt høa v× hä kh«ng bao giê høa khi kh«ng ch¾c kh¶ n¨ng b¶o ®¶m thùc hiÖn lêi høa. §ã lµ nh÷ng ngêi thËn träng trong giao dÞch, nh÷ng dù ®o¸n cña hä ®¸ng tin cËy vµ hµnh ®éng cña hä thÓ hiÖn tÝnh trung thùc vµ liªm khiÕt. Ng©n hµng kh«ng nªn cho phÐp m×nh thiÕu tiÒn tríc nh÷ng nhu cÇu cña kh¸ch hµng tèt vµ thiÕu thêi gian tríc nh÷ng khóc m¾c khã kh¨n cña hä, v× tiÒn b¹c vµ thêi gian lu«n g¾n quÖn trong c¸c ho¹t ®éng cho vay. Søc m¹nh vµ sù t¨ng trëng t¬ng lai cña mçi chi nh¸nh nãi riªng vµ cña ng©n hµng nãi chung, phô thuéc vµo søc m¹nh, sù t¨ng trëng vµ trung thµnh cña kh¸ch hµng. Ng©n hµng cã nh÷ng nguån vèn h¹n chÕ - nh÷ng nguån nµy ph¶i ® îc sö dông sao cho chóng t¹o ra lîi nhuËn tèt nhÊt cho kh¸ch hµng, cho ®Êt níc vµ cho ng©n hµng. Qu¶n lý rñi ro lµ g× ? C¸c ng©n hµng kinh doanh cho vay. Mäi doanh nghiÖp ®«i khi ph¶i vay tiÒn v× mét sè lý do vµ khi vay hä thêng tíi ng©n hµng ®Þa ph¬ng - ë ®ã sÏ diÔn ra cuéc pháng vÊn ban ®Çu gi÷a c¸n bé tÝn dông vµ chñ doanh nghiÖp (ngêi xin vay). C¸n bé ng©n hµng sÏ:  x¸c ®Þnh nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng  ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng, vµ  ®µm ph¸n hîp ®ång vÒ c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn cña kho¶n vay. Nghe th× kh¸ ®¬n gi¶n, nhng cã thËt thÕ kh«ng? C©u tr¶ lêi lµ kh«ng. §èi víi mäi kho¶n vay ®îc phª chuÈn cã mét yÕu tè rñi ro r»ng mét phÇn hay toµn bé kho¶n vay sÏ kh«ng ®îc hoµn tr¶. Rñi ro ®îc ®Þnh nghÜa lµ:  c¸c kho¶n thu b»ng tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn ®óng kÕ ho¹ch (thiÕu tiÒn) MPDF 7 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi  c¸c kho¶n thu b»ng tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn (mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n) Khi ®¸nh gi¸ rñi ro c¸n bé ng©n hµng sÏ ®Æt ra c¸c c©u hái nh:  B¶n chÊt cña ho¹t ®éng kinh doanh ®ã lµ g×?  Chñ doanh nghiÖp ®ñ kü n¨ng vµ kinh nghiÖm trong ho¹t ®éng kinh doanh ®ã kh«ng?  Nh÷ng yÕu tè bÊt thêng nµo cã thÓ g©y trë ng¹i cho ho¹t ®éng kinh doanh?..... B»ng c¸ch ®a ra c¸c c©u hái ®ã vµ c¸c c©u hái kh¸c, c¸n bé ng©n hµng cã thÓ thu thËp th«ng tin, tæng hîp l¹i ®Ó ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®¸nh gi¸ vÒ møc ®é rñi ro trong viÖc cho vay kh¸ch hµng ®ã. NÕu rñi ro qu¸ cao th× c¸n bé ng©n hµng sÏ tõ chèi ®¬n xin vay. NÕu rñi ro chÊp nhËn ®îc th× c¸n bé ng©n hµng sÏ phª chuÈn ®¬n xin vay. Tïy thuéc vµo møc ®é rñi ro c¸n bé ng©n hµng sÏ ®Þnh ra c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn c¸c kho¶n vay vµ kh¸ch hµng xin vay cã thÓ lùa chän ®Ó chÊp nhËn hay rót l¹i. ChÝnh v× lÏ trªn, ngay tõ ®Çu ng©n hµng chØ cho vay nh÷ng kh¸ch hµng cã rñi ro thÊp nhÊt. Sau khi kho¶n vay ®· ®îc phª chuÈn vµ ®îc gi¶i ng©n, ng©n hµng sÏ tiÕp tôc theo dâi s¸t kho¶n vay cho ®Õn khi hoµn tr¶ ®Ó b¶o ®¶m nÕu cã bÊt kú sù thay ®æi hoµn c¶nh nµo ng©n hµng vÉn cã thÓ nhanh chãng hµnh ®éng b¶o vÖ vÞ thÕ cña m×nh. ChÝnh v× vËy, kiÓm so¸t rñi ro lµ mét qu¸ tr×nh liªn tôc tõ ®Çu ®Õn cuèi vµ ®îc gäi lµ: Qu¶n Lý Rñi Ro Vai trß cña c¸n bé tÝn dông - Miªu t¶ c«ng viÖc Vai trß cña c¸n bé tÝn dông cÇn ®îc v¹ch râ trong b¶n miªu t¶ c«ng viÖc Môc ®Ých chÝnh cña viÖc miªu t¶ c«ng viÖc lµ:    nªu râ nh÷ng kú väng cña ngêi chñ ®èi víi nh©n viªn quy ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô träng t©m cho nh©n viªn vµ c¸c tr¸ch nhiÖm cña m×nh nªu râ tr¸ch nhiÖm cña nh©n viªn Sau ®©y lµ phÇn miªu t¶ c«ng viÖc ®Æc thï cho c¸n bé tÝn dông ë mét ng©n hµng óc vµ nã thùc sù cã thÓ ¸p dông cho bÊt cø ng©n hµng ë bÊt cø níc nµo. MPDF 8 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi 1. Gióp ph©n tÝch tµi chÝnh vµ qu¶n lý rñi ro tÝn dông mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ hiÖu suÊt b»ng c¸ch:  tiÕn hµnh ph©n tÝch tµi chÝnh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh do kh¸ch hµng cung cÊp, kÓ c¶ viÖc x¸c ®Þnh c¸c xu híng, c¸c vÊn ®Ò vµ c¸c kiÕn nghÞ vÒ chiÕn lîc gi¶i quyÕt c¸c lÜnh vùc yÕu kÐm:   ph¸t hiÖn vµ ®¸nh gi¸ rñi ro g¾n víi c¸c tr¹ng th¸i tÝn dông ghi chÐp chÝnh x¸c c¸c yÕu tè rñi ro chÝnh  lu«n c¶nh gi¸c tríc c¸c tÝn hiÖu b¸o ®éng sím vÒ sù suy gi¶m chÊt lîng tÝn dông vµ sím kiÕn nghÞ c¸c hµnh ®éng thÝch hîp th«ng qua:    ph¸t hiÖn c¸c xu híng tµi chÝnh bÊt lîi quan hÖ qua l¹i víi kh¸ch hµng thêng kú theo dâi kiÓm tra tµi kho¶n Gióp g×n gi÷ vµ ph¸t triÓn c¸c kh¸ch hµng hiÖn cã vµ t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cña ng©n hµng b»ng c¸ch:  Kh«ng ngõng ®¸p øng ®Çy ®ñ hay ngoµi sù mong ®îi cña kh¸ch hµng th«ng qua c¸c dÞch vô kh¸ch hµng u viÖt, tøc lµ:    ®¸p øng hiÖu qu¶ vµ chÝnh x¸c c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ò xuÊt c¸c c¶i tiÕn n©ng cao chÊt lîng c¸c s¶n phÈm phôc vô kh¸ch hµng hiÖn cã tÝch cùc dù ®o¸n c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng  TÝch cùc x©y dùng vµ duy tr× sù am hiÓu chi tiÕt vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh th«ng qua viÖc:   liªn l¹c trùc tiÕp kh¸ch hµng theo dâi vµ ph©n tÝch t×m hiÓu c¸c chiÕn lîc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng  Gióp x©y dùng vµ thùc hiÖn mét sè néi dung thÝch hîp trong chiÕn lîc cña kh¸ch hµng, liªn quan ®Õn gi¸m ®èc phô tr¸ch kh¸ch hµng b»ng c¸ch:  ph¸t hiÖn, ph¸t triÓn vµ ®a ra c¸c cø liÖu chøng minh c¸c c¬ héi kinh doanh míi  Thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh bµi b¶n vÒ gÆp gì vµ gióp ®ì kh¸ch hµng khi thÝch hîp Vai trß cña c¸n bé tÝn dông trong mèi t¬ng quan chung Môc ®Ých c¬ b¶n cña mét ng©n hµng lµ thu hót tiÒn göi nh»m t¹o ra tµi s¶n cã, tøc c¸c kho¶n cho vay MPDF 9 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi Cã nhiÒu lo¹i tÝn dông, tuy nhiªn häc phÇn nµy chØ tËp trung vµo h×nh thøc tÝn dông th¬ng m¹i. Nh ®· nªu trªn mäi kho¶n vay ®Òu chøa ®ùng mét møc ®é rñi ro nµo ®ã. §Ó nhÊn m¹nh l¹i, ë ®©y rñi ro ®îc ®Þnh nghÜa lµ: i. C¸c kho¶n thu b»ng tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn (mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n) ii. C¸c kho¶n thu b»ng tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn theo kÕ ho¹ch (thiÕu tiÒn) Tuú thuéc vµo sù ®¸nh gi¸ cña m×nh ®èi víi hå s¬ xin vay míi hay ®Ò nghÞ t¨ng hoÆc gia h¹n c¸c kho¶n vay hiÖn t¹i, nh©n viªn tÝn dông sÏ kiÕn nghÞ c¸n bé phô tr¸ch tÝn dông phª chuÈn hoÆc tõ chèi yªu cÇu ®ã. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy, c¸n bé tÝn dông cÇn ph¶i cã mét sè kü n¨ng. Nh÷ng kü n¨ng nµy ®îc chia thµnh hai lo¹i chÝnh: 1. C¸c kü n¨ng ®¸nh gi¸ * C¸n bé tÝn dông ph¶i ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî cña kh¸ch hµng. 2. C¸c kü n¨ng kü thuËt C¸n bé tÝn dông cÇn tiÕn hµnh ph©n tÝch kü thuËt c¸c th«ng tin tµi chÝnh ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng mét doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó nhËn mét kho¶n vay míi hay ®îc gia h¹n hoÆc ®îc t¨ng kho¶n vay hiÖn t¹i. C¸c kü n¨ng kü thuËt t¬ng ®èi ®¬n gi¶n, nhng c¸c kü n¨ng ®¸nh gi¸ l¹i kh«ng ®Þnh nghÜa ®îc râ nh vËy. Tr×nh ®é n¨ng lùc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c dùa trªn hai yÕu tè: i. ChÊt lîng th«ng tin cung cÊp cho c¸n bé tÝn dông ii. N¨ng lùc b¶n th©n cña c¸n bé tÝn dông a. N¨ng khiÕu c¸ nh©n b. Qu¸ tr×nh ®µo t¹o c. Kinh nghiÖm Häc phÇn nµy tiÕp tôc tr×nh bµy c¸c kü n¨ng ®¸nh gi¸ cÇn cã ë mét c¸n bé tÝn dông Vai trß cña c¸n bé tÝn dông theo nghÜa chung Ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng MPDF 10 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi C¸c kho¶n vay Rñi ro - i .C¸c kho¶n thu b»ng tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn (mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n) ii.C¸c kho¶n thu b»ng tiÒn øng c¸c kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p kho¶n chi b»ng tiÒn theo kÕ ho¹ch (thiÕu tiÒn) Mét sè kü n¨ng cÇn cã cña c¸n bé tÝn dông Phª chuÈn hoÆc tõ chèi kho¶n vay * C¸c C¸c kü n¨ng kü thuËt kü n¨ng ViÖc hoµn tr¶ nî c¸c kho¶n vay lu«n x¶y ra trong t¬ng lai tÝn dông th«ng tin kü thuËt mµ anh ®¸nh gi¸ Tõng ngêi vay sÏ cung cÊp cho c¸n bé ta cÇn ph©n tÝch Do ®ã c¸n bé tÝn dông ph¶i ®¸nh gi¸ liÖu ngêi vay cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ t¬ng ®èi dÔ dµng nî kh«ng Ph©n tÝch kü thuËt ChÊt lîng cña viÖc ®¸nh gi¸ phô thuéc vµo 1. ChÊt lîng th«ng tin nhËn ®îc tõ ngêi vay 2. N¨ng lùc b¶n th©n cña c¸n bé tÝn dung N¨ng khiÕu c¸ nh©n Qu¸ tr×nh ®µo t¹o MPDF 11 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi Kinh nghiÖm ThÕ nµo lµ "C¸c kü n¨ng ®¸nh gi¸"? §Þnh nghÜa - "§¸nh gi¸" ...........ý kiÕn............... viÖc nµo ®ã.......... §Þnh nghÜa - "Kü n¨ng" .......kh¶ n¨ng lµm tèt mét c«ng Trong cuéc sèng hµng ngµy chóng ta thêng cã ý kiÕn vÒ nhiÒu vÊn ®Ò. Nh÷ng ý kiÕn nµy dùa trªn th«ng tin cña chóng ta vÒ mét vÊn ®Ò cô thÓ. Cã thÓ nh÷ng ý kiÕn phæ biÕn nhÊt cña chóng ta lµ nh÷ng ý kiÕn liªn quan ®Õn nh÷ng ngêi kh¸c. NÕu ai ®ã hái chóng ta nghÜ g× vÒ mét con ngêi cô thÓ, th× ý kiÕn cña chóng ta sÏ tuú thuéc vµo mét sè vÊn ®Ò sau:    thêi gian quen biÕt ngêi ®ã nh÷ng quan hÖ giao dÞch tríc ®©y víi ngêi ®ã th«ng tin tõ c¸c nguån kh¸c vÒ ngêi ®ã .... NÕu chóng ta cã ý kiÕn tèt vÒ ngêi ®ã, th× ®· cã thÓ coi lµ mét "®¸nh gi¸ tÝch cùc". Tuy nhiªn, trong nhiÒu trêng hîp, ngêi ta thêng cã ý kiÕn (®¸nh gi¸) kh¸c nhau vÒ cïng mét ®èi tîng. Lý do lµ hiÕm khi nh÷ng ngêi ®îc hái ý kiÕn l¹i cã cïng th«ng tin nh nhau vÒ mét ngêi. ChÝnh v× vËy hai ngêi cã thÓ cã hai ý kiÕn rÊt kh¸c nhau vÒ mét ngêi. Tuy nhiªn nÕu c¶ hai ngêi ®ã ®Òu cã th«ng tin gièng nhau th× kh¶ n¨ng hä cã chung ý kiÕn sÏ cao h¬n. VËy chóng ta cã thÓ nãi r»ng, nãi chung chóng ta cµng cã nhiÒu th«ng tin vÒ mét ngêi hay mét vÊn ®Ò th× ý kiÕn (®¸nh gi¸) cña chóng ta sÏ chÝnh x¸c h¬n. Vµ mét ®iÒu tÊt yÕu lµ, ®¸nh gi¸ nhiÒu sÏ gióp chóng ta ngµy cµng n©ng cao kü n¨ng ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c. Mét c¸n bé tÝn dông cÇn ®a ra nh÷ng ®¸nh gi¸ nh vËy trong mét sè trêng hîp. Nh, mét kh¸ch hµng míi muèn vay. C¸n bé ®ã sÏ cÇn thu thËp thËt nhiÒu th«ng tin liªn quan ®Õn kh¸ch hµng vµ ngµnh kinh tÕ mµ kh¸ch hµng kinh doanh. Dùa trªn nh÷ng th«ng tin nµy c¸n bé tÝn dông sÏ thÈm ®Þnh kho¶n vay vµ cuèi cïng ®a ra ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ viÖc cã nªn hay kh«ng nªn kiÕn nghÞ lªn c¸n bé phô tr¸ch tÝn dông xin phª chuÈn kho¶n vay ®ã. MPDF 12 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi C¸n bé tÝn dông thêng xuyªn ph¶i ®a ra c¸c ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña c¸c kh¸ch hµng míi vµ cò, vµ hä cµng cã kinh nghiÖm th× kü n¨ng ®a ra ®îc c¸c ý kiÕn ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c cµng cao. ý kiÕn cuèi cïng mµ c¸n bé tÝn dông ph¶i ®a ra lµ: kh¸ch hµng vay cã kh¶ n¨ng tr¶ nî hay kh«ng? Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña cho vay an toµn: Ph¶i nhí r»ng c¸c ng©n hµng lu«n nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó cho vay vµ v× vËy ph¶i thËn träng khi quyÕt ®Þnh ®èi tîng cho vay ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro vì nî cña kh¸ch hµng vay. C¸c c¸n bé ng©n hµng v× vËy cÇn ph¶i biÕt c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña cho vay an toµn ®Ó b¶o ®¶m an toµn vèn cña kh¸ch hµng göi tiÒn cña hä. Khi xem xÐt mét yªu cÇu tµi chÝnh ph¶i lu«n b¸m lÊy n¨m (5) nguyªn t¾c c¬ b¶n: 1. C¸c yÕu tè c¸ nh©n:  Nh©n c¸ch/ Uy tÝn vµ ®Þa vÞ cña ngêi xin vay rÊt quan träng. phÈm chÊt Lý lÞch vµ n¬i ë cña ngêi xin vay cho biÕt thªm th«ng tin vÒ tÝnh æn ®Þnh.  Kinh nghiÖm Kh¸ch hµng xin vay cã kinh nghiÖm trong lÜnh vùc hä xin vay ®Ó kinh doanh kh«ng?  Vèn Theo quy t¾c chung, phÇn vèn gãp díi d¹ng tÝn dông cña ng©n hµng nªn ngang b»ng víi vèn tù cã cña kh¸ch hµng xin vay.  C¸c th«ng tin tµi chÝnhYªu cÇu cung cÊp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña kh¸ch hµng trong ba (3) n¨m gÇn nhÊt.  C¸c th«ng tin bªn ngoµi Thêng cã thÓ kiÓm tra t c¸ch cña kh¸ch hµng xin vay tõ c¸c nguån th«ng tin bªn ngoµi, nh c«ng an.  ý kiÕn chñ quan Cuèi cïng quyÕt ®Þnh cña c¸n bé tÝn dông lµ mét quyÕt ®Þnh chñ quan dùa trªn th«ng tin thu thËp tõ cuéc pháng vÊn ban ®Çu. 2. Môc ®Ých cña kho¶n vay MPDF 13 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông  Môc ®Ých thùc cña kho¶n vay. hîp víi c¸c néi dung s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng. Qu¶n Lý Rñi Ng©n hµng cã quyÒn biÕt môc ®Ých Môc ®Ých ®ã ph¶i chÝnh ®¸ng vµ phï híng dÉn cña chÝnh 3. Sè tiÒn vay vµ kú h¹n:  Lu chuyÓn tiÒn tÖ Dù to¸n lu chuyÓn tiÒn tÖ lµ th«ng sè tèt nhÊt gióp quyÕt ®Þnh sè lîng vµ kú h¹n cña mãn vay. Nã còng cho biÕt kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ tÊt to¸n kho¶n vay.  KiÓm tra ®¸nh gi¸ tra ®¸nh gi¸. Kho¶n vay nªn ®îc ®Þnh kú kiÓm  Kh¶ n¨ng tr¶ nî Ng©n hµng kh«ng nªn coi viÖc ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp lµ nguån tr¶ nî chÝnh  KÕ to¸n s¸ng t¹o C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña ngêi xin vay cÇn chÝnh x¸c vµ ®¸ng tin cËy. Hä nªn tu©n thñ theo c¸c quy ®Þnh kÕ to¸n cña chÝnh phñ. 4. Tr¶ nî  Sù kh¸c nhau C¸c híng dÉn vÒ sè tiÒn vµ ®Þnh kú tr¶ nî sÏ kh¸c nhau víi tõng mãn vay.  L·i §©y lµ nguån lîi nhuËn chÝnh cña mét kho¶n vay vµ sÏ phô thuéc vµo mét sè yÕu tè, nh quy m« mãn vay, møc ®é rñi ro cña nã, chÝnh s¸ch cña ng©n hµng, c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ... 5. Tµi s¶n b¶o ®¶m  LÏ th«ng thêng NhËn tµi s¶n b¶o ®¶m lµ yªu cÇu kinh doanh b×nh thêng. Lµ h×nh thøc b¶o hiÓm tríc nh÷ng thay ®æi hoµn c¶nh bÊt thêng vµ bÊt lîi ®èi víi ngêi vay.  Bíc cuèi cïng ph©n tÝch tÝn dông. Nªn lµ bíc cuèi cïng trong quy tr×nh  Kh¶ n¨ng ph¸t m¹i dÔ b¸n. Tµi s¶n b¶o ®¶m nªn lµ lo¹i tµi s¶n  Lo¹i h×nh Lo¹i tµi s¶n b¶o ®¶m sÏ phô thuéc vµo môc ®Ých cña kho¶n vay vµ c¸c tµi s¶n cña ngêi xin vay ®ång thêi ph¶i phï hîp víi c¸c híng dÉn cña ng©n hµng. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña cho vay MPDF 14 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi C¸c yÕu tè c¸ nh©n Môc ®Ých cña kho¶n vay Sè tiÒn vµ kú h¹n vay Tr¶ nî Tµi s¶n b¶o ®¶m Nh÷ng mèi quan t©m c¬ b¶n cña c¸n bé tÝn dông: Mét c¸n bé tÝn dông cã ba mèi quan t©m c¬ b¶n: 1. Lý do vay lµ g× ?    MPDF lý do vay tiÒn cã hîp lý kh«ng ? lý do vay tiÒn cã hîp ph¸p kh«ng ? lý do vay tiÒn cã hîp lý vÒ mÆt tµi chÝnh kh«ng? 15 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi §iÓm 1 ®îc coi lµ "nguyªn nh©n vay" 2. Ph¬ng thøc tr¶ nî nh thÕ nµo ?  cã ®ñ vèn lu chuyÓn hiÖn t¹i (vµ t¬ng lai) ®Ó tr¶ c¸c kho¶n l·i vµ gèc kh«ng? 3. Khi nµo kho¶n vay sÏ ®îc tr¶?  kú h¹n cña kho¶n vay, 6 th¸ng, 12 th¸ng........ §iÓm 2 vµ 3 ®îc coi lµ "nguån tr¶ nî" Mét c¸n bé tÝn dông cã ba mèi quan t©m chÝnh : 1. Lý do cña yªu cÇu xin vay nh©n vay Nguyªn 2. Ph¬ng thøc tr¶ nî nh thÕ nµo? Nguån tr¶ nî 3. Khi nµo kho¶n vay sÏ ®îc tr¶  ¤n tËp vµ kiÓm tra 1. §iÒn vao chç trèng trong tõng c©u sau ®©y: §Æc tÝnh quan träng nhÊt cña lµ___________________________________________. 2. cho vay NhiÖm vô ®Çu tiªn cña mäi c¸n bé ng©n hµng lµ ®¶m b¶o sù an toµn cña____________________®· göi g¾m ë hä. 3. TÝnh cèt yÕu cña mäi ho¹t ®éng lµ_________________________________________ 4. MPDF §Þnh nghÜa thuËt ng÷ "rñi ro" kh«ng qu¸ 20 tõ 16 tÝn dông Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ 5. tõ LiÖt kª hai vai trß c¬ b¶n cña ngêi c¸n bé tÝn dông kh«ng qu¸ 20 ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ 6. Hai kü n¨ng c¬ b¶n cÇn cã ë mét c¸n bé tÝn dông lµ: 1.__________________________________________________________ _______________ 2.__________________________________________________________ _______________ 7. Tr×nh ®é n¨ng lùc ra quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c dùa trªn hai yÕu tè. H·y liÖt kª vµ gi¶i thÝch tõng yÕu tè ®ã, kh«ng qu¸ 30 tõ. ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ MPDF 17 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi 8. H·y liÖt kª vµ gi¶i thÝch tãm t¾t 5 nguyªn t¾c c¬ b¶n cña cho vay an toµn ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ MPDF 18 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi ___________________________________________________________ ________________ ___________________________________________________________ ________________ 9. Mét c¸n bé tÝn dông cã ba mèi quan t©m chÝnh. §ã lµ g×? 1.__________________________________________________________ _______________ 2.__________________________________________________________ _______________ 3.__________________________________________________________ _______________ 10. Khoanh trßn tõ ®óng hay sai vµo c¸c c©u sau ®©y: §èi víi mét ng©n hµng mét kho¶n vay lµ mét tµi s¶n ®óng / sai MPDF 19 Häc phÇn 5 Ro TÝn Dông Qu¶n Lý Rñi Bíc ®Çu tiªn cña c¸n bé tÝn dông: Bíc ®Çu tiªn lµ kiÓm tra s¬ bé. Bíc nµy thêng ®îc tiÕn hµnh trong hai trêng hîp: 1. Cuéc pháng vÊn ®Çu tiªn víi mét kh¸ch hµng míi 2. T¸i tôc hoÆc gia h¹n mét kho¶n vay hiÖn t¹i KiÓm tra s¬ bé cã ba giai ®o¹n chÝnh: Giai ®o¹n 1 - C¸c ®iÒu kho¶n c¬ b¶n cña kho¶n vay. 1. X¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n cña kho¶n vay: i. Sè tiÒn vay ii. Môc ®Ých vay iii. Nguån tr¶ nî iv. Kú h¹n Giai ®o¹n 2 - HiÓu doanh nghiÖp. 1. X¸c ®Þnh: i. Lo¹i h×nh doanh nghiÖp ii. C¬ cÊu ph¸p lý iii. Tuæi ®êi cña doanh nghiÖp iv. Quan hÖ ng©n hµng 2. C¬ cÊu vµ kinh nghiÖm qu¶n lý 3. ThÞ trêng vµ c¹nh tranh T¹i ®iÓm nµy c¸n bé tÝn dông cÇn ®a ra quyÕt ®Þnh ban ®Çu vÒ ®¬n xin vay nµy: Tõ th«ng tin thu thËp trong giai ®o¹n 1 vµ 2 lËp b¶n ®Ò nghÞ ë møc chøng minh c«ng viÖc cã nªn tiÕp tôc hay kh«ng? NÕu c©u tr¶ lêi kh«ng, th× c¸n bé tÝn dông b¸o cho kh¸ch hµng xin vay biÕt vµ chÊm døt c«ng viÖc ®¸nh gi¸. NÕu c©u tr¶ lêi cã, th× c¸n bé tÝn dông tiÕp tôc giai ®o¹n 3. Giai ®äan 3 - KÕ ho¹ch kinh doanh. 1. Ph©n tÝch kÕ ho¹ch kinh doanh 2. Thu thËp th«ng tin tµi chÝnh 3. Thu thËp c¸c th«ng tin kh¸c i. B¸o c¸o ngµnh ii. Th«ng tin cña c«ng an iii. C¸c th«ng tin kh¸c MPDF 20