Tài liệu Vn md4

Bé Tµi LiÖu §µo T¹o Ph©n TÝch TÝn Dông Häc phÇn 4 Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi ChÝnh MPDF 1998 Môc lôc Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi Môc tiªu Néi dung ThuËt ng÷ KÕ to¸n - ng«n ng÷ kinh doanh 6 C¸c d¹ng b¸o c¸o tµi chÝnh 13 B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ 18 §o lêng lîi nhuËn kinh doanh 44 Ph©n tÝch vµ diÔn gi¶i c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh 47 MPDF 2 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi Häc phÇn 4 Nh÷ng nguyªn lý kÕ to¸n c¬ b¶n vµ ph©n tÝch tµi chÝnh Môc tiªu: Sau khi häc häc phÇn nµy c¸c c¸n bé tÝn dông cã thÓ: 1. hiÓu vµ nhËn biÕt môc ®Ých sö dông c¸c th«ng tin tµi chÝnh 2. hiÓu ®îc c¸c ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña c¸c tµi s¶n cã, tµi s¶n nî, thu nhËp vµ chi phÝ 3. lËp mét b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ dùa trªn c¸c b¶n c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o lç l·i vµ th«ng tin bæ sung liªn tiÕp 4. nªu vµ øng dông mét quy tr×nh ph©n tÝch b¸o c¸o tµi chÝnh hîp lý 5. sö dông c¸c hÖ sè tµi chÝnh ®Ó ph©n tÝch vµ diÕn gi¶i t×nh tr¹ng tµi chÝnh ng¾n vµ dµi h¹n cña mét doanh nghiÖp 6. nhËn biÕt, tÝnh to¸n vµ diÔn gi¶i c¸c hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi t¬ng øng víi viÖc ®¸nh gi¸ n¨ng lùc ®iÒu hµnh cña ban l·nh ®¹o Néi dung: PhÇn 1 1. 2. KÕ To¸n - Ng«n Ng÷ Kinh Doanh môc ®Ých vµ b¶n chÊt cña th«ng tin kÕ to¸n kÕ to¸n lµ c¬ së ®Ó ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh tÝnh n¨ng t¸c dông cña th«ng tin tµi chÝnh C¸c D¹ng B¸o C¸o Tµi ChÝnh - b¶n c©n ®èi kÕ to¸n - b¸o c¸o lç l·i - b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ PhÇn 2 3. B¸o C¸o Lu ChuyÓn TiÒn TÖ - sù cÇn thiÕt cña mét b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ - sù kh¸c nhau gi÷a lu chuyÓn tiÒn tÖ vµ lîi nhuËn rßng - lËp b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ: - tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh - tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t - tõ c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh 4. §o Lêng Lîi NhuËn Kinh Doanh - ph©n biÖt kÕ to¸n luü kÕ vµ kÕ to¸n trªn c¬ së tiÒn mÆt - c©n ®èi lîi nhuËn víi lu chuyÓn tiÒn tÖ 5. Ph©n TÝch Vµ DiÔn Gi¶i C¸c B¸o C¸o Tµi ChÝnh (a) Ph©n TÝch B¶n C©n §èi KÕ To¸n Vµ B¸o C¸o Lç L·i Trong ViÖc H¹ch To¸n Rñi Ro - c¸c xu híng/ so s¸nh MPDF 3 Häc phÇn 4 ChÝnh - MPDF Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi lîi nhuËn trªn tµi s¶n cã tû suÊt lîi nhuËn (%) c¸c hÖ sè chi phÝ hÖ sè quay vßng tµi s¶n cã 4 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi - hÖ sè quay vßng c¸c kho¶n ph¶i thu (c¸c kho¶n ph¶i thu trªn tµi s¶n cã) - hÖ sè lu©n chuyÓn hµng tån kho (gi¸ trÞ hµng tån kho trªn tµi s¶n cã) (b) Qu¶n Lý Vèn Lu §éng (Thanh Kho¶n) - kh¸i niÖm vèn lu ®éng - chu kú kinh doanh - lËp b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ (c) §¸nh Gi¸ Tõ Bªn Ngoµi - rñi ro tµi chÝnh - hÖ sè nî trªn vèn tù cã - c¸c hÖ sè bï ®¾p l·i vµ nî gèc - hÖ sè thu nhËp trªn ®Çu t Bµi TËp T×nh Huèng Ph©n TÝch C¸c HÖ Sè Tµi ChÝnh Qu¶n Lý Vèn Lu §éng Ph©n TÝch B¸o C¸o Lu ChuyÓn TiÒn TÖ ¤n TËp vµ KiÓm Tra 1. Ghi chÐp vµ gi¶i thÝch ¶nh hëng cña c¸c giao dÞch kinh doanh. 2. LËp mét b¶n c©n ®èi kÕ to¸n vµ gi¶i thÝch ¶nh hëng cña c¸c giao dÞch kinh doanh. 3. Th¶o luËn vÒ c¸c bé phËn cÊu thµnh trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ gi¶i thÝch c¸ch thÓ hiÖn chóng qua ®¼ng thøc trong b¶n c©n ®èi kÕ to¸n. 4. Gi¶i thÝch c¸c bíc trong viÖc chuyÓn l·i kinh doanh tõ c¸c ho¹t ®éng vµo b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ 5. VÏ mét s¬ ®å lu chuyÓn tiÒn tÖ vµ gi¶i thÝch sù ¶nh hëng cña vèn lu ®éng ®Õn tr¹ng th¸i tiÒn tÖ 6. Sö dông mét bµi tËp t×nh huèng vÒ cho vay th¬ng m¹i, c¸c nhãm häc viªn sÏ gi¶i thÝch vµ ph©n tÝch (vµ khi thÝch hîp cã thÓ tÝnh to¸n):  ý nghÜa cña c¸c hÖ sè sinh lêi  qu¶n lý vèn lu ®éng vµ sù liªn quan cña nã víi lu chuyÓn tiÒn tÖ  c¸c khÝa c¹nh cña rñi ro tµi chÝnh  ph¬ng thøc lu chuyÓn vèn trong qóa tr×nh kinh doanh (tøc c¸c nguån vèn vµ sö dông vèn) 7. Sö dông mét bµi tËp t×nh huèng vÒ cho vay th¬ng m¹i, c¸c häc viªn sÏ tr×nh bµy ý kiÕn vÒ kÕt cÊu tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng tr¶ nî, c¸c xu híng liªn quan trong ho¹t ®éng cña nã; trong viÖc ®¸nh gi¸ mét kho¶n vay ng©n hµng hiÖn thêi Gi¶i NghÜa C¸c ThuËt Ng÷ Kinh Doanh Th«ng Dông MPDF 5 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi Tµi Kho¶n mét b¶n ghi chÐp ®îc sö dông ®Ó ph©n lo¹i vµ tæng hîp tÊt c¶ c¸c (Account) kho¶n t¨ng vµ gi¶m cña mét tµi s¶n cã hoÆc mét tµi s¶n nî, hoÆc vèn tù cã, doanh thu hoÆc chi phÝ §¼ng Thøc KÕ To¸n (Accounting Equation) tµi s¶n cã b»ng tµi s¶n nî céng vèn tù cã (Tµi s¶n cã = Tµi s¶n nî + Vèn tù cã) KÕ To¸n Luü KÕ kú mµ thu nhËp vµ chi phÝ (Accrual Accounting) viÖc ghi chÐp thu nhËp vµ chi phÝ trong ®ã ph¸t sinh Tµi S¶n Cã lµ c¸c tµi s¶n do mét doanh nghiÖp kiÓm so¸t sÏ ®em l¹i c¸c lîi Ých (Assets) kinh tÕ t¬ng lai tõ c¸c giao dÞch trong qu¸ khø B¶n C©n §èi KÕ to¸n mét b¸o c¸o vÒ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n t¹i (Balance Sheet) mét ngµy cô thÓ, nã ®îc tæng hîp c¸c tµi s¶n cã vµ nguån h×nh thµnh chóng KÕ To¸n Trªn C¬ dùa trªn c¸c kho¶n thu, Së TiÒn MÆt (Cash Basis) ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh lu chuyÓn tiÒn tÖ chi tiÒn mÆt B¸o C¸o Lu ChuyÓn TiÒn TÖ m« t¶ c¸c luång tiÒn vµo (thu) vµ ra (chi) (Cash Flows) Tµi S¶n Lu §éng nh÷ng tµi s¶n cã hy väng cã thÓ chuyÓn ®æi ra tiÒn trong vßng 12 (Current Assets) th¸ng Rñi Ro Tµi ChÝnh lµ rñi ro kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ l·i vµ nî gèc cña kho¶n vay khi ®Õn (Financial Risk) h¹n C¸c B¸o C¸o Tµi ChÝnh c¸c b¸o c¸o tæng hîp t×nh tr¹ng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh (Financial Statements) doanh cña mét doanh nghiÖp N¨m Tµi ChÝnh doanh (Financial Year) giai ®o¹n h¹ch to¸n 12 th¸ng trong kinh HÖ Sè Tµi Trî mét doanh nghiÖp (Gearing/ Leverage) kho¶n vay ®Ó tµi trî cho tµi s¶n cã cña Nî nghiÖp (khi chñ nî ®ßi) (Liabilities) L·i Rßng ®Þnh (Net Profit) Vèn Lu §éng Rßng (Net Working Capital) MPDF kho¶n cha tr¶ hoÆc ph¶i tr¶ cña mét doanh doanh thu trõ chi phÝ trong mét thêi kú nhÊt tµi s¶n lu ®éng trõ tµi s¶n nî ng¾n h¹n 6 Häc phÇn 4 ChÝnh Tµi S¶n Cè §Þnh sau 12 th¸ng (Non - Current Assets) Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi c¸c tµi s¶n dù tÝnh sÏ ®em l¹i thu nhËp Vèn Tù Cã tµi s¶n rßng cña mét doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng tæng (Owner's Equity) tµi s¶n cã trõ tæng tµi s¶n nî B¸o C¸o Lç L·i lµ b¶n b¸o c¸o tµi chÝnh cho biÕt kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña mét doanh (Profit and Loss Account) nghiÖp trong mét giai ®o¹n kinh doanh bao gåm tÊt c¶ c¸c kho¶n thu nhËp vµ chi phÝ Ph©n TÝch C¸c HÖ Sè c¸c kho¶n môc tõ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®îc thÓ hiÖn díi d¹ng (Ratio Analysis) c¸c hÖ sè Vèn Lu §éng (Working Capital) MPDF kho¶n ®Çu t vµo tµi s¶n lu ®éng 7 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi PhÇn 1 1. KÕ to¸n - Ng«n ng÷ cña kinh doanh Môc ®Ých: Khi kÕt thóc phÇn nµy, b¹n cã thÓ: 1. §Þnh nghÜa kÕ to¸n vµ gi¸i thÝch ®îc môc ®Ých cña hÖ thèng kÕ to¸n 2. M« t¶ mét b¶n c©n ®èi kÕ to¸n; ®Þnh nghÜa tµi s¶n nî, tµi s¶n cã vµ vèn tù cã. 3. ChØ ra ®îc sù ¶nh hëng cña c¸c giao dÞch kh¸c nhau ®Õn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n. 4. NhËn biÕt ngêi sö dông b¸o c¸o tµi chÝnh. Môc ®Ých vµ b¶n chÊt cña th«ng tin kÕ to¸n Môc ®Ých quan träng cña kÕ to¸n lµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh phï hîp vµ tin cËy cho ngêi sö dông b¸o c¸o tµi chÝnh ®Ó gióp hä ®a ra vµ ®¸nh gi¸ ®îc c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t cña m×nh. Th«ng tin tµi chÝnh vÒ mét doanh nghiÖp nµo ®ã cÇn thiÕt cho c¸c nhµ qu¶n lý cña chÝnh doanh nghiÖp ®ã ®Ó gióp hä lªn kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ m×nh.Th«ng tin tµi chÝnh còng cÇn thiÕt cho nh÷ng ngêi ngoµi doanh nghiÖp nh c¸c cæ ®«ng, c¸c chñ nî, nh÷ng nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng, c¸c ng©n hµng, chÝnh phñ vµ c«ng chóng, nh÷ng ngêi ®· vµ ®ang ®Çu t vµo doanh nghiÖp hay nh÷ng ngêi cã mét sè quan t©m kh¸c vÒ doanh nghiÖp cã nhu cÇu th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã. KÕ to¸n lµ c¬ së ®Ó ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh KÕ to¸n lµ mét qu¸ tr×nh mµ nhê ®ã ngêi ta cã thÓ tÝnh to¸n ®îc kh¶ n¨ng sinh lêi vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña mét c«ng ty. KÕ to¸n còng cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt lµm c¬ së ®Ó nhê ®ã cã thÓ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp theo xu híng sinh lêi vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. §Ó lÊy mét vµi vÝ dô vÒ nhòng quyÕt ®Þnh ®iÒu hµnh nµy chóng ta cÇn xem xÐt nh÷ng vÊn ®Ò sau:     Mét c¬ së s¶n xuÊt sÏ ®Þnh gi¸ nh thÕ nµo cho s¶n phÈm cña hä? Gi¸ thµnh sÏ bÞ ¶nh hëng nh thÕ nµo khi s¶n xuÊt ph¸t triÓn? Nªn tù lµm hay mua mét bé phËn chi tiÕt cña nhµ cung cÊp? Cã cÇn thiÕt ph¶i vay vèn ng©n hµng kh«ng? Dùa trªn nh÷ng th«ng tin kÕ to¸n, nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn ®Òu ® îc xÐt ®Õn ®Ó ®i ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh. Trong mét doanh nghiÖp cã qui m« lín ch¼ng h¹n nh nhµ m¸y s¶n xuÊt xe h¬i hoÆc doanh nghiÖp cã mét m¹ng líi c¸c cöa hµng b¸n lÎ réng lín toµn quèc, nh÷ng ngêi ®iÒu hµnh ph¶i tiÕp cËn ®îc nh÷ng th«ng tin do hÖ thèng kÕ to¸n cung cÊp. Do ®ã kÕ to¸n kh«ng nh÷ng lµ c«ng cô ®Ó MPDF 8 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mµ cßn lµ ph¬ng tiÖn ®Ó cung cÊp th«ng tin ®Õn nh÷ng ngêi ®iÒu hµnh. LËp b¸o c¸o tµi chÝnh B¸o c¸o tµi chÝnh lµ ph¬ng tiÖn cung cÊp th«ng tin ®Õn cho ban gi¸m ®èc hoÆc nh÷ng ngêi quan t©m ngoµi doanh nghiÖp mét bøc tranh sóc tÝch vÒ ho¹t ®éng vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Cã ba b¸o c¸o tµi chÝnh sö dông phæ biÕn nhÊt lµ b¶n c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o lç l·i, b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ. Toµn bé nh÷ng b¸o c¸o nµy tæng hîp tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh ®· ®îc ghi chÐp trong c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. Trong phÇn nµy chóng ta sÏ xem xÐt b¶n chÊt cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n hoÆc nh÷ng g× liªn quan tíi nh b¸o c¸o t×nh h×nh tµi chÝnh. Khi b¹n ®· quen víi h×nh thøc vµ néi dung cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n cïng víi c¸c kh¸i niÖm nh tµi s¶n cã, tµi s¶n nî, vµ vèn tù cã, b¹n sÏ ®äc vµ hiÓu râ h¬n vÒ mét b¸o c¸o t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp . B¶n c©n ®èi kÕ to¸n Môc ®Ých cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n lµ chØ ra t×nh h×nh tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. B¶n c©n ®èi kÕ to¸n cÇn ph¶i chØ ra nh÷ng nguån lùc mµ doanh nghiÖp kiÓm so¸t bao gåm nh÷ng nguån lùc tõ c¸c c¸ nh©n hoÆc doanh nghiÖp kh¸c, vµ phÇn cßn l¹i lµ cña vèn tù cã t¹i thêi ®iÓm ®ã. Mét b¶n c©n ®èi kÕ to¸n gåm cã danh s¸ch tµi s¶n nî vµ tµi s¶n cã cña mét doanh nghiÖp vµ vèn tù cã. Tµi s¶n cã Tµi s¶n cã cña mét doanh nghiÖp bao gåm tÊt c¶ nh÷ng kho¶n cã gi¸ trÞ hoÆc nh÷ng nguån lùc kinh tÕ mµ doanh nghiÖp lµm chñ. Tµi s¶n cã cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh díi d¹ng vËt chÊt nh nhµ cöa, m¸y mãc hoÆc hµng ho¸ chê ®Ó b¸n. MÆt kh¸c, mét vµi tµi s¶n cã kh«ng tån t¹i díi d¹ng vËt chÊt hay h÷u h×nh nhng l¹i tån t¹i díi d¹ng nh÷ng quyÒn së h÷u hay quyÒn lîi ph¸p lý cã gi¸ trÞ (c¸c tr¸i quyÒn). Ch¼ng h¹n nh uy tÝn th¬ng m¹i vµ b¶n quyÒn ph¸t minh s¸ng chÕ. Mét kh¸ch hµng mua chÞu hµng ho¸ ®îc m« t¶ nh mét con nî vµ sè tiÒn nî doanh nghiÖp ®îc gäi lµ kho¶n ph¶i thu. Tµi s¶n nî Tµi s¶n nî cña mét doanh nghiÖp lµ nh÷ng kho¶n nî cña doanh nghiÖp hoÆc nh÷ng g× mµ doanh nghiÖp mang nî. Mét tµi s¶n nî ph¸t sinh do viÖc mua chÞu hµng ho¸ vµ dÞch vô ®îc gäi lµ kho¶n ph¶i tr¶, vµ c¸ nh©n hay doanh nghiÖp lµ chñ cho nî kho¶n ph¶i tr¶ ®ã gäi lµ chñ nî. Nhãm c¸c chñ nî nµy ®îc miªu t¶ nh nh÷ng chñ nî th¬ng m¹i ®Ó ph©n biÖt víi c¸c chñ nî phi th¬ng m¹i. Mét doanh nghiÖp thêng nhËn thÊy viÖc vay tiÒn nh lµ mét ph¬ng tiÖn cÇn thiÕt ®Ó bè sung nguån vèn mµ c¸c chñ së h÷u ®· ®Çu t nh»m gióp hä ®Èy nhanh tiÕn ®é më réng kinh doanh. Kho¶n tiÒn vay nµy cã thÓ MPDF 9 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi dïng ®Ó mua hµng ho¸ hoÆc m¸y mãc míi ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. Khi mét doanh nghiÖp vay tiÒn v× bÊt kú mét lý do g× doanh nghiÖp ®ã sÏ ph¸t sinh mét kho¶n nî vµ ngêi cho vay trë thµnh chñ nî. Vèn tù cã Vèn tù cã cña mét doanh nghiÖp thÓ hiÖn nh÷ng quyÒn lîi hay quyÒn së h÷u cña c¸c chñ së h÷u ®èi víi c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp. Nã t¬ng ®¬ng víi tæng tµi s¶n cã trõ ®i tæng tµi s¶n nî. Vèn tù cã lµ gi¸ trÞ së h÷u cuèi cïng cßn l¹i bëi v× gi¸ trÞ së h÷u cña c¸c chñ nî vÒ mÆt ph¸p lý ®îc u tiªn tr¶ tríc hÕt. Nh vËy, chñ së h÷u cña mét doanh nghiÖp sÏ ®îc hëng phÇn cßn l¹i sau khi ®· thanh to¸n hÕt c¸c kho¶n nî. Sù t¨ng vèn tù cã cã thÓ tõ hai nguån chÝnh nh sau: (i C¸c chñ së h÷u ®Çu t vèn. (ii) Lîi nhuËn gi÷ l¹i do doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶. Sù gi¶m vèn tù cã cã thÓ do hai nguyªn nh©n chÝnh nh sau: (i) Chñ së h÷u rót tiÒn mÆt hoÆc tµi s¶n cã kh¸c. (ii) ThiÖt h¹i do doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng cã l·i §¼ng thøc kÕ to¸n Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n lµ tæng sè tiÒn cña tµi s¶n cã lu«n c©n b»ng víi tæng sè tiÒn cña tµi s¶n nî vµ vèn tù cã. Sù c©n b»ng nµy lµ lý do chÝnh ®Ó gäi b¸o c¸o t×nh h×nh tµi chÝnh nµy lµ b¶n c©n ®èi kÕ to¸n. Nhng t¹i sao tæng tµi s¶n cã l¹i c©n b»ng víi tæng tµi s¶n nî vµ vèn tù cã? Lý do lµ gi¸ trÞ hai vÕ cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n lu«n c©n b»ng víi nhau bëi v× hai vÕ nµy chÝnh lµ hai c¸ch nh×n ®¬n thuÇn vÒ cïng mét nguån lùc cña doanh nghiÖp. Danh s¸ch tµi s¶n cã thÓ hiÖn nh÷ng nguån lùc mµ doanh nghiÖp kiÓm so¸t; danh s¸ch tµi s¶n nî vµ vèn tù cã thÓ hiÖn ngêi ®· ®ãng gãp vµo nguån lùc nµy cña doanh nghiÖp. §¼ng thøc kÕ to¸n c¬ b¶n nh sau: TµI S¶N Cã = VÝ dô: VND 180 tû = TµI S¶N Nî + VND 80 tû + vèN tù cã VND 100 tû §¼ng thøc kÕ to¸n cã thÓ viÕt díi d¹ng nh sau: TµI S¶N Cã - TµI S¶N Nî = VND 180tû VND 80tû vèN tù cã = VND 100 tû Mçi giao dÞch kinh doanh dï lµ ®¬n gi¶n hay phøc t¹p ®Òu cã thÓ thÓ hiÖn ¶nh hëng cña nã ®Õn ®¼ng thóc kÕ to¸n. Sù c©n b»ng liªn tôc hai vÕ cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n cã thÓ ®îc minh ho¹ mét c¸ch râ r·ng nhÊt b»ng c¸ch lÊy mét doanh nhiÖp míi b¾t ®Çu kinh doanh lµm vÝ dô vµ qua ®ã cã thÓ thÊy ®îc ¶nh hëng cña nh÷ng giao dÞch kh¸c nhau ®Õn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp ®ã. MPDF 10 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi ¶nh hëng cña c¸c giao dÞch kinh doanh ®Õn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n VÝ dô Gi¶ sö r»ng «ng Ph¹m L©m quyÕt ®Þnh b¾t ®Çu ho¹t ®éng kinh doanh h·ng du lÞch cña m×nh. KÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña h·ng du lÞch míi nµy bao gåm qu¶ng c¸o vµ b¸n vÐ du lÞch cho c¸c kh¸ch hµng míi c¶ trong vµ ngoµi níc ViÖt Nam. H·ng du lÞch míi nµy b¾t ®Çu ho¹t ®éng vµo ngµy 1 th¸ng 1 khi «ng L©m göi 180 tû VND vµo tµi kho¶n ng©n hµng ®øng tªn c«ng ty lµ H·ng Du lÞch Ph¹m L©m. B¶n c©n ®èi kÕ to¸n ®Çu tiªn cña h·ng du lÞch míi nµy nh sau: H·ng du lÞch Ph¹m L©m B¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 1/1/1998 (§¬n vÞ: 1 Tû VND) Tµi s¶n cã Vèn tù cã TiÒn mÆt 180 Ph¹m L©m 180 B¹n h·y lu ý r»ng vèn tù cã cña chñ së h÷u trong tµi s¶n cã ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n chÝnh lµ vèn cña «ng Ph¹m L©m. Tõ vèn ë ®©y theo th«ng lÖ ®îc dïng ®Ó m« t¶ sù gãp vèn cña c¸c cæ ®«ng vµo tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Mua mét tµi s¶n b»ng mét phÇn tiÒn mÆt vµ ph¸t sinh mét kho¶n nî. Th¸ng 3 n¨m 1998, h·ng du lÞch mua ®îc mét toµ nhµ v¨n phßng cña c«ng ty x©y dùng Lee víi gi¸ 240 tû VND. ¤ng Ph¹m L©m ®· vay ng©n hµng ®îc 200 tû VND ®Ó mua toµ nhµ nµy. Sau ®ã giao dÞch nµy ®îc h¹ch to¸n vµ thÓ hiÖn trªn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n nh sau: H·ng du lÞch Ph¹m L©m B¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 31/3/1998 (§¬n vÞ: 1 Tû VND) Tµi s¶n cã Tµi s¶n nî TiÒn vay ng©n hµng TiÒn mÆt Nhµ cöa 140 240 Vèn tù cã Ph¹m L©m 380 Mua mét tµi s¶n vµ ph¸t sinh mét kho¶n nî MPDF 200 11 180 380 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi Ngµy 1/4/1998 «ng Ph¹m L©m mua chÞu thiÕt bÞ v¨n phßng víi gi¸ 80 tû VND. KÕt qu¶ cña giao dÞch nµy lµ h·ng du lÞch cã mét tµi s¶n míi lµ thiÕt bÞ v¨n phßng nhng ®ång thêi giao dÞch nµy còng lµm ph¸t sinh mét kho¶n nî trong môc c¸c kho¶n ph¶i tr¶. Sù t¨ng tæng tµi s¶n cã t¬ng øng víi sù t¨ng tµi s¶n nî mét gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. Sau giao dÞch nµy b¶n c©n ®èi kÕ to¸n ®îc thÓ hiÖn nh sau: H·ng du lÞch Ph¹m L©m B¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 30/4/1998 (§¬n vÞ: 1 Tû VND) Tµi s¶n cã Tµi s¶n nî TiÒn mÆt Nhµ cöa ThiÕt bÞ v¨n phßng 140 240 80 TiÒn vay ng©n hµng C¸c kho¶n ph¶i tr¶ Vèn tù cã Ph¹m L©m 460 200 80 180 460 Thanh to¸n mét kho¶n nî Ngµy 1/5/1998 «ng Ph¹m L©m tr¶ 50tû VND b»ng tiÒn mÆt cho cöa hµng thiÕt bÞ Han Phoc. ViÖc thanh to¸n nµy lµm cho tiÒn mÆt gi¶m ®i vµ tµi s¶n nî gi¶m mét gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. Sau giao dÞch nµy, b¶n c©n ®èi kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau: H·ng du lÞch Ph¹m L©m B¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 14/6/1998 (§¬n vÞ: 1 Tû VND) Tµi s¶n cã Tµi s¶n nî TiÒn mÆt 200 Nhµ cöa ThiÕt bÞ v¨n phßng 90 TiÒn vay ng©n hµng 240 80 C¸c kho¶n ph¶i tr¶ Vèn tù cã Ph¹m L©m 410 30 180 410 Mua mét tµi s¶n b»ng tiÒn mÆt Ngµy 1/6 «ng Ph¹m L©m mua mét sè vÐ m¸y bay víi gi¸ 20 tû VND b»ng tiÒn mÆt cña H·ng hµng kh«ng ViÖt Nam. H·ng du lÞch mua nh÷ng chiÕc vÐ nµy ®Ó b¸n l¹i chóng cho c¸c kh¸ch hµng. Giao dÞch nµy lµm cho tµi s¶n tiÒn mÆt gi¶m ®i nhng còng dÉn ®Õn sù t¨ng tµi s¶n vÐ m¸y bay dù tr÷. Sau giao dich nµy b¶n c©n ®èi kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau: H·ng du lÞch Ph¹m L©m MPDF 12 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi B¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 14/6/1998 (§¬n vÞ: 1 Tû VND) Tµi s¶n cã Tµi s¶n nî TiÒn mÆt 200 VÐ m¸y bay dù tr÷ 20 Nhµ cöa ThiÕt bÞ v¨n phßng 70 TiÒn vay ng©n hµng C¸c kho¶n ph¶i tr¶ 240 Vèn tù cã 80 Ph¹m L©m 410 30 180 410 B¸n chÞu hµng ho¸ Ngµy 16/6/1998 «ng Ph¹m L©m b¸n mét sè vÐ m¸y bay cho kh¸ch hµng ®îc 20 tû VND. Nh÷ng kh¸ch hµng nµy ph¶i thanh to¸n tiÒn vÐ m¸y bay vµo ngµy 25/6. KÕt qu¶ cña giao dÞch nµy lµ gi¶m tµi s¶n vÐ m¸y bay dù tr÷, t¨ng tµi s¶n c¸c kho¶n ph¶i thu. Sau giao dÞch nµy b¶n c©n ®èi kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau: H·ng du lÞch Ph¹m L©m B¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 14/6/1998 (§¬n vÞ: 1 Tû VND) Tµi s¶n cã Tµi s¶n nî TiÒn mÆt 200 C¸c kho¶n ph¶i thu 20 Nhµ cöa ThiÕt bÞ v¨n phßng 70 TiÒn vay ng©n hµng C¸c kho¶n ph¶i tr¶ 240 Vèn tù cã 80 Ph¹m L©m 410 30 180 410 Nh÷ng giao dÞch trong suèt s¸u th¸ng nh trªn kÕt thóc vµo ngµy 30/6/1998 chØ liªn quan ®¬n thuÇn ®Õn nh÷ng bíc khëi ®Çu cña doanh nghiÖp ®Ó ®i vµo ho¹t ®éng. TÝnh n¨ng t¸c dông cña th«ng tin kÕ to¸n. ViÖc cung cÊp c¸c th«ng tin tµi chÝnh lµ rÊt h÷u Ých cho nh÷ng ngêi sö dông nã c¶ trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. §Æc biÖt lµ ng©n hµng, mét ngêi sö dông bªn ngoµi quan träng, ngêi cã thÓ ®· cho doanh nghiÖp vay tiÒn hoÆc ®ang xem xÐt ®Ó cÊp mét kho¶n tÝn dông cho doanh nghiÖp ®ã. Hä sÏ v« cïng quan t©m ®Õn c¸c c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. B»ng c¸ch ph©n tÝch th«ng tin trong c¸c b¸o c¸o nµy (ch¼ng h¹n nh lµ lo¹i tµi s¶n, ngµy ®Õn h¹n cña c¸c kho¶n nî, kh¶ n¨ng sinh lêi vµ lu chuyÓn tiÒn tÖ), mét ng©n hµng cã thÓ rót ra nhËn ®Þnh vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp mét c¸ch nhanh chãng. MPDF 13 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi Mét chñ ng©n hµng còng quan t©m ®Õn sè tiÒn gãp vèn cña c¸c cæ ®«ng ®Ó xem sè vèn mµ doanh nghiÖp cã quyÒn së h÷u nµy cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ®îc cho chñ ng©n hµng khi cã bÊt kú mét rñi ro nµo x¶y ®Õn víi doanh nghiÖp hay kh«ng. Trong thùc tÕ, mét c¸n bé tÝn dông kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh cÊp mét kho¶n tiÒn vay cho mét doanh nghiÖp mµ tríc tiªn l¹i kh«ng ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®ã. ¤n vµ kiÓm tra 1. Gi¶i thÝch v¾n t¾t t¹i sao nh÷ng c¸ nh©n hoÆc tæ chøc sau ®©y l¹i quan t©m ®Õn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp: a) C¸c chñ nî th¬ng m¹i b) C¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng c) C¸c ng©n hµng 2. H·y nãi v¾n t¾t vÒ môc ®Ých cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n. 3. §Þnh nghÜa tµi s¶n cã vµ cho 5 vÝ dô 4. §Þnh nghÜa tµi s¶n nî vµ cho 3 vÝ dô 5. 6. T¹i sao trªn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n tæng tµi s¶n cã lu«n c©n b»ng víi tæng tµi s¶n nî céng víi vèn tù cã? H·y cho mét vÝ dô cô thÓ vÒ c¸c giao dÞch cã thÓ: a) Lµm t¨ng mét tµi s¶n nµy vµ ®ång thêi lµm mét tµi s¶n kh¸c bÞ gi¶m ®i mµ kh«ng ¶nh hëng g× ®Õn tµi s¶n nî vµ vèn tù cã b) Lµm cho c¶ tæng tµi s¶n cã vµ tæng tµi s¶n nî ®Òu t¨ng mµ kh«ng ¶nh hëng g× ®Õn vèn tù cã 7. H·y xem xÐt l¹i c¸c giao dÞch cña hµng du lÞch Ph¹m L©m vµ chØ ra ¶nh hëng cña mçi giao dÞch lªn ®¼ng thøc kÕ to¸n nµy. MPDF 14 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi 2. c¸c d¹ng b¸o c¸o tµi chÝnh Môc ®Ých: Khi kÕt thóc phÇn nµy, b¹n cã thÓ: 1. M« t¶ b¶n c©n ®èi kÕ to¸n b»ng ®¼ng thøc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n 2. M« t¶ b¸o c¸o lç l·i b»ng ®¼ng thøc lîi nhuËn 3. M« t¶ b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ b»ng ®¼ng thøc cña b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ B¸o c¸o lç l·i B¸o c¸o lç l·i ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña mét doanh nghiÖp cho mét thêi kú nhÊt ®Þnh. L·i hoÆc lç lµ sù chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ cña doanh nghiÖp ®ã trong chu kú b¸o c¸o. NÕu doanh thu cña doanh nghiÖp lín h¬n chi phÝ th× kÕt qu¶ lµ doanh nghiÖp ®ã kinh doanh cã l·i. Ngîc l¹i nÕu chi phÝ cña doanh nghiÖp lín h¬n doanh thu th× kÕt qu¶ lµ doanh nghiÖp bÞ lç. H×nh thøc cña b¸o c¸o lç l·i ® îc thÓ hiÖn bëi ®¼ng thøc lîi nhuËn nh sau: NP = R - E trong ®ã: NP lµ l·i rßng; R lµ doanh thu vµ E lµ chi phÝ Sau ®©y lµ b¸o c¸o lç l·i cña h·ng Thy Thy cho mét kú ho¹t ®éng kÕt thóc vµo ngµy 30/6/1988 C«ng ty Thy Thy Enterprises B¸o c¸o lç l·i cho n¨m kÕt thóc ngµy 30/6/1998 Tû VND Tû VND Doanh thu b¸n hµng 1.500 trõ ®i gi¸ trÞ vèn cña hµng ho¸ b¸n ra 600 L·i gép 900 trõ chÝ phÝ kinh doanh kh¸c L¬ng Thuª bao KhÊu hao thiÕt bÞ L·i ng©n hµng 630 L·i rßng 270 MPDF 15 390 135 30 75 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi L·i rßng 270 tû ®ång trong kú nµy t¬ng øng víi sù gia t¨ng tµi s¶n rßng hoÆc vèn tù cã cña doanh nghiÖp nh ®· ®îc tr×nh bµy trªn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n hay b¸o c¸o t×nh h×nh tµi chÝnh. Mäi thu nhËp vµ chi phÝ ®Òu ¶nh hëng ®Õn ®¼ng thøc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n còng nh ®¼ng thøc lîi nhuËn, nã cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc lîi nhuËn nh mét sù thay ®æi vèn tù cã gi÷a ®Çu kú vµ cuèi kú nh ®· thÓ hiÖn trªn ®¼ng thøc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n hoÆc sù chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ nh ®· chØ ra trªn ®¼ng thøc lîi nhuËn. VÝ dô nh ®¼ng thøc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n x¸c ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. N¨m 1997 b¶n c©n ®èi kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau; A(1997) = L(1997) + OE(1997) ë ®©y OE (1997) thÓ hiÖn vèn tù cã hoÆc tµi s¶n rßng cña doanh nghiÖp. NÕu sau thêi ®iÓm ®ã, ch¼ng h¹n n¨m 1998, vèn tù cã hoÆc tµi s¶n rßng cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn nh sau: A(1998) = L(1998) + OE(1998) nh vËy lîi nhuËn cña doanh nghiÖp nµy n¨m 1998 lµ OE (1998) - OE(1997) thùc chÊt lµ sù t¨ng tµi s¶n rßng cña doanh nghiÖp. B¶n c©n ®èi kÕ to¸n B¶n c©n ®èi kÕ to¸n (còng ®îc gäi lµ b¸o c¸o t×nh h×nh tµi chÝnh) nªu râ t×nh h×nh tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Nã ph¶n ¸nh c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp vµ c¸c quyÒn së h÷u (tr¸i quyÒn) ®èi víi nh÷ng tµi s¶n ®ã. Nh÷ng tr¸i quyÒn nµy cã thÓ lµ cña c¸c c¸ nh©n hoÆc tæ chøc ë trong hoÆc ngoµi doanh nghiÖp. Tr¸i quyÒn cña c¸c c¸ nh©n hoÆc tæ chøc ngoµi doanh nghiÖp lµ c¸c chñ nî cña doanh nghiÖp vµ ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n díi d¹ng tµi s¶n nî. Tr¸i quyÒn cña c¸c c¸ nh©n hay tæ chøc trong doanh nghiÖp gäi lµ c¸c cæ ®«ng vµ ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n c©n ®èi kÕ to¸n díi d¹ng vèn tù cã. CÊu tróc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n ®îc ®a ra bëi ®¼ng thøc c©n b»ng kÕ to¸n nh sau: A = L + OE Trong ®ã A lµ tµi s¶n cã, L lµ tµi s¶n nî vµ OE lµ vèn tù cã Mét ®Æc ®iÓm quan träng n÷a cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n lµ tÝnh c©n ®èi gi÷a c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp vµ c¸c quyÒn së h÷u ®èi víi nh÷ng tµi s¶n ®ã. MPDF 16 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi Sau ®©y lµ b¸o c¸o t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty Thy Thy Enterprises vµo ngµy 30/6/1998 C«ng ty Thy Thy Enterprises B¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngµy 30/6/1998 Tû VND Tµi s¶n cã TiÒn mÆt t¹i ng©n hµng ph¶i tr¶ 300 C¸c kho¶n ph¶i thu hµng 495 Hµng tån kho C¸c kho¶n ®Çu t ThiÕt bÞ 840 Tû VND Tµi s¶n nî 15 120 375 945 450 TiÒn vay ng©n Vèn tù cã Vèn Lîi nhuËn gi÷ l¹i 1.905 C¸c kho¶n 270 1.905 B¶n c©n ®èi kÕ to¸n chØ ra r»ng tµi s¶n cña C«ng ty Thy Thy Enterprises cã trÞ gi¸ lµ 1.905 tû VND. QuyÒn së h÷u ®Çu tiªn ®èi víi nh÷ng tµi s¶n nµy thuéc vÒ nh÷ng chñ ®Çu t lín hoÆc nh÷ng ngêi cho doanh nghiÖp vay tiÒn. Sù chªnh lÖch gi÷a tµi s¶n nî vµ tµi s¶n cã thùc chÊt lµ tµi s¶n rßng cña danh nghiÖp hoÆc vèn tù cã vµ thÓ hiÖn quyÒn së h÷u cña c¸c cæ ®«ng h·ng Thy Thy ®èi víi nh÷ng tµi s¶n ®ã. b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ thÓ hiÖn dßng tiÒn vµo vµ ra cña doanh nghiÖp trong mét chu kú nhÊt ®Þnh. B¸o c¸o nµy lµ mét c«ng cô rÊt h÷u Ých cho sù ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña mét doanh nghiÖp. H×nh thøc cña ®¼ng thøc lu chuyÓn tiÒn tÖ thÓ hiÖn nh sau: CF = CR - CP trong ®ã: CF lµ dßng tiÒn rßng, CR lµ c¸c nguån thu tiÒn vµ CP lµ c¸c nguån chi tiÒn. Lµm thÕ nµo ®Ó kÕt hîp b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ víi nh÷ng b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c ? B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ lµ mét b¸o c¸o vÒ luång vèn. Tuy nhiªn, b¶n c©n ®èi kÕ to¸n còng cã liªn quan ®Õn c¸c lîng tiÒn t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Mèi liªn hÖ gi÷a b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ vµ b¶n c©n ®èi kÕ to¸n chÝnh lµ tr¹ng th¸i vèn lu chuyÓn trong mét kú ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nã thÓ hiÖn sù thay ®æi tæng sè tiÒn gi÷a hai thêi ®iÓm ®Çu vµ cuèi cña kú ®ã. Sau ®©y lµ b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ cña c«ng ty Thy Thy Enterprises cho n¨m tµi chÝnh kÕt thóc ngµy 30/6/1998: MPDF 17 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi C«ng ty Thy Thy Enterprises B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ cho n¨m tµi chÝnh kÕt thóc ngµy 30/6/1998 Tû VND Tû VND Lu chuyÓn tiÒn tÖ tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh C¸c kho¶n thu tõ kh¸ch hµng 1.380 Chi tr¶ cho nhµ cung cÊp vµ nh©n viªn (1.200) Chi tr¶ l·i vay (75) 105 Lu chuyÓn tiÒn tÖ tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t Chi tr¶ cho tµi s¶n cè ®Þnh (1.425) Lu chuyÓn tiÒn tÖ tõ c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh Thu do c¸c cæ ®«ng gãp vèn 840 Thu tõ viÖc ®i vay 495 1.335 T¨ng/ gi¶m tiÒn tån quü 15 TiÒn tån ®Çu kú TiÒn tån cuèi kú 15 C¶ hai b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ vµ b¸o c¸o lç l·i ®Òu sö dông mét dßng tiÒn t¬ng tù nh nhau, mÆc dï sù tÝnh to¸n c¸c dßng tiÒn nµy trong mçi b¸o c¸o lµ kh¸c nhau. B¸o c¸o lç l·i tÝnh to¸n lîi nhuËn cho mét kú ho¹t ®éng b»ng c¸ch lÊy thu nhËp trõ ®i chi phÝ trong kú b¸o c¸o ®ã. B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ x¸c ®Þnh sù thay ®æi sè d tiÒn tÖ trong mét kú ho¹t ®éng b»ng c¸ch lÊy c¸c kho¶n tiÒn thu ®ùîc trõ ®i c¸c kho¶n tiÒn chi ra trong kú. C¸c kho¶n tiÒn thu vµo vµ chi ra cã thÓ do nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau cña doanh nghiÖp:    ho¹t ®éng kinh doanh (vÝ dô tiÒn thu ®îc tõ viÖc b¸n hµng tån kho) ho¹t ®éng tµi chÝnh (vÝ dô tiÒn thu ®îc do vay ng©n hµng) ho¹t ®éng ®Çu t (vÝ dô tiÒn chi tr¶ cho viÖc mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh) Tuy nhiªn b¸o c¸o lç l·i còng liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c giao dÞch nh sù ®ãng gãp cña c¸c cæ ®«ng hay ph©n bæ cho c¸c cæ ®«ng ®Òu kh«ng ¶nh hëng ®Õn ®¼ng thøc lîi nhuËn. Bëi vËy b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ vµ b¸o c¸o lç l·i kh«ng liªn hÖ víi nhau. Chóng x¸c ®Þnh nh÷ng mÆt ho¹t ®éng kh¸c nhau cña doanh nghiÖp. MPDF 18 Häc phÇn 4 ChÝnh Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi ¤n vµ kiÓm tra 1. Tµi s¶n cã, tµi s¶n nî vµ vèn tù cã lµ c¸c yÕu tè cña mét b¸o c¸o tµi chÝnh. Nh÷ng yÕu tè nµy thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong ®¼ng thøc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n. 2. Gi¶i thÝch thu nhËp vµ chi phÝ ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn ®¼ng thøc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n. 3. B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ kh«ng quan träng nh b¶n c©n ®èi kÕ to¸n hay b¸o c¸o lç l·i v× nã kh«ng cã mèi liªn hÖ trùc tiÕp ®Õn nh÷ng b¸o c¸o nµy. H·y th¶o luËn. 4. NÕu Tran Tran cã nh÷ng tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî nh sau, th× môc nµo lµ vèn gãp cña anh ta trong doanh nghiÖp? H·y thiÕt lËp b¶n c©n ®èi kÕ to¸n ®Ó chøng minh cho c©u tr¶ lêi cña b¹n. TiÒn mÆt C¸c kho¶n ph¶i tr¶ Hµng tån kho C¸c kho¶n ph¶i thu TiÒn vay ng©n hµng §å néi thÊt v¨n phßng ThiÕt bÞ cöa hµng ¤ t« Kho¶n vay Tran Tran ®· nhËn VND VND 2.000 VND VND 2.300 VND VND VND VND 3.500 VND 100 tû tû 2.700 tû tû 1.200 tû 450 tû 850 tû tû 1.700 tû 5. C«ng ty bÊt ®éng s¶n ViÖt Nam mua mét toµ nhµ v¨n phßng vµo ngµy 30/6/1997 víi gi¸ 300 tû VND. 80% tæng sè tiÒn mua toµ nhµ nµy lµ ®i vay vµ 20 % cßn l¹i ®îc c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp. H·y chØ ra ¶nh hëng cña giao dÞch nµy ®Õn ®¼ng thøc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n. 6. Trong n¨m 1997/1998 gi¸ bÊt ®éng s¶n t¨ng 10% vµ ngµy 30/6/1998 c«ng ty ®· b¸n ®îc toµ nhµ v¨n phßng nµy víi gi¸ 330 tû VND tiÒn mÆt. H·y lËp ®¼ng thøc cña b¶n c©n ®èi kÕ to¸n ngay sau khi b¸n. Th¶o luËn líp Minh b¾t ®Çu kinh doanh vµo ngµy 1/7/1997 víi nh÷ng tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî sau nh lµ sù ®ãng gãp vèn ban ®Çu. Tû VND Tµi s¶n cã Tµi s¶n nî TiÒn mÆt Hµng tån kho TiÒn vay ng©n hµng 30 100 60 Trong n¨m ®ã Minh ®· rót 40 tû VND ®Ó trang tr¶i nh÷ng chi phÝ sinh ho¹t c¸ nh©n. Nh vËy n¨m 1998 doanh nghiÖp ®· bÞ thiÕu tiÒn mÆt vµ Minh ®· gãp thªm 10 tû VND vµo doanh nghiÖp. Ngµy 30/6/1998 tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî cña doanh nghiÖp nh sau: MPDF 19 Häc phÇn 4 ChÝnh Tµi s¶n cã VND Hµng tån kho 35 C¸c kho¶n ph¶i thu 60 Tµi s¶n kh¸c 95 Nh÷ng Nguyªn Lý KÕ To¸n C¬ B¶n Vµ Ph©n TÝch Tµi Tû VND Tµi s¶n nî 130 64 Tû C¸c kho¶n ph¶i tr¶ Vay ng©n hµng 40 234 Yªu cÇu: H·y tÝnh l·i cña doanh nghiÖp trªn cho n¨m kÕt thóc ngµy 30/6/98 B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ Môc ®Ých Khi kÕt thóc phÇn nµy, b¹n cã thÓ: 1. Gi¶i thÝch môc ®Ých cña b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ 2. Gi¶i thÝch nh÷ng tÝnh n¨ng t¸c dông cña b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ 3. Gi¶i thÝch t¹i sao l·i rßng kh¸c víi lu chuyÓn tiÒn tÖ tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh 4. LËp vµ gi¶i thÝch b¶n ph©n tÝch lu chuyÓn tiÒn tÖ dùa trªn c¸c d÷ liÖu cña b¸o c¸o tµi chÝnh 5. Xem xÐt ph©n tÝch lu chuyÓn tiÒn tÖ vµ diÔn gi¶i. lËp b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ Tæng quan Nh ®· nãi ®Õn ë trªn, nh÷ng kh¸c nhau vÒ thêi gian ph¸t sinh cña dßng tiÒn dÉn ®Õn nh÷ng nhu cÇu vay vèn vµ c¸c nguån thanh to¸n. VÝ dô khi cã nh÷ng kho¶n thanh to¸n cÇn ph¶i ®îc thùc hiÖn vµ dßng tiÒn ra lín h¬n nguån tiÒn mÆt cña c«ng ty th× sÏ cÇn mét kho¶n vay. Tuy nhiªn khi c«ng ty thu ®îc tiÒn tõ c¸c kho¶n ph¶i thu vµ dßng tiÒn vµo lín h¬n dßng tiÒn ra th× cã thÓ thanh to¸n ®îc c¸c kho¶n nî. Sau khi ®· ®¸nh gi¸ vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng cña qu¶n lý dùa trªn sù ph©n tÝch xu híng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, chóng ta h·y chuyÓn sang xem xÐt ph©n tÝch lu chuyÓn tiÒn tÖ. Ph©n tÝch lu chuyÓn tiÒn tÖ gióp b¹n hiÓu ®îc mét c«ng ty cã ®îc tiÒn tõ ®©u vµ tiÒn ®· ®îc sö dông nh thÕ nµo. B¹n h·y t×m hiÓu tÝnh nhÊt qu¸n, tÝnh cã thÓ dù ®o¸n vµ sù hiÓu biÕt vÒ c¸ch ra c¸c quyÕt ®Þnh cña ban ®iÒu hµnh. Mét quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong qu¸ khø sÏ lµ nh÷ng b»ng chøng tèt nhÊt chøng tá r»ng nh÷ng quyÕt ®Þnh tèt cã thÓ ®îc thùc hiÖn trong t¬ng lai. B»ng c¸ch ph©n tÝch lu chuyÓn tiÒn tÖ cña mét c«ng ty, b¹n sÏ thu ®îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó dù ®Þnh nh÷ng c¸c kho¶n vay cÇn thiÕt vµ c¸c nguån thanh to¸n trong t¬ng lai. Trong vßng t¸m n¨m qua, viÖc ph©n tÝch lu chuyÓn tiÒn tÖ ®· trë thµnh mét c«ng cô ph©n tÝch quan träng. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c ng©n hµng MPDF 20