Đăng ký Đăng nhập

Tài liệu Việc làng

.PDF
151
664
146

Mô tả:

VIÏÅC LAÂNG 1 MUÅC LUÅC DAO CÊÌU THUYÏÌN TAÁN (TRÑCH).......................................................................................2 LAÂM NO HAY CAÁI ÙN TRONG NHÛÄNG NGAÂY NÛÚÁC NGÊÅP ........................................... 12 VIÏÅC LAÂNG ........................................................................................................................ 21 TAÅP VÙN ............................................................................................................................ 83 http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 2 DAO CÊÌU THUYÏÌN TAÁN (TRÑCH) TÖI COÂN SÖËNG VÒ KHÖNG UÖËNG THUÖËC ... Höm sau bïånh töi àaä khoãi, múái àïën thùm baån thò anh Xuên vêîn cûá böì höi ûúát àêìm, chên tay vêåt vaä khöng luác naâo yïn. öng baâ húi súå, laåi cho múâi öng lang àïën. Theo lïå, cuå lang ra böå trêìm tônh nùæm vaâo cöí tay bïånh nhên, röìi baão nhaâ chuã: - Maåch cêåu ta àaä búát nhiïìu lùæm röìi àêëy, coân caái böì höi thò khöng ngaåi gò, töi cho uöëng möåt thang "Ngoåc bònh phong" laâ khoãi. Ngaâi laåi ngoaãnh vaâo mùåt töi vaâ tiïëp: - Chùæc laâ thêìy cuäng khöng biïët thuöëc "Ngoåc bònh phong" laâ thuöëc cêìm böì höi rêët diïåu. Noá chó coá ba võ hoaâng kyâ, phoâng phong, cam thaão maâ thöi, nhûng hay lùæm, hay vò hoaâng kyâ duâng vúái phoâng phong: Thaánh nhên daåy rùçng: "Hoaâng kyâ uáy phoâng phong, àùæc phoâng phong kyâ lûåc duä àaåi" nghôa laâ hoaâng kyâ thò súå phoâng phong, maâ àûúåc phoâng phong thò sûác noá caâng lúán. Thêìy tñnh töi coá nhúá saách khöng? Nïëu laâm thuöëc maâ khöng nhúá saách thò giïët ngûúâi ta àêëy".Röìi cuå lang múái sai lêëy giêëy kï àún. Bêëy giúâ töi cuäng phuåc saách, tin rùçng anh Xuên uöëng thang thuöëc êëy seä khoãi. Chùèng ngúâ anh ta ruãi quaá, khöng chõu theo saách maâ öëm thaânh ra thuöëc tuy cùæt vaâo saách maâ bïånh vêîn khöng chuyïín, böì höi vêîn ra, nûúác vêîn khaát, lûúäi sùæp àöíi ra maâu àen vaâ khö nhû ngoái. Caái lo cuãa cha meå cuäng theo caái bïånh cuãa con maâ tùng lïn, öng baâ baân nhau àöíi tay, sai ngûúâi múâi thêìy lang khaác. Thùm bïånh, thùm maåch xong röìi cuå lang naây phaãi giûä àuáng "luêåt" thêìy lang, mùæng luön cuå lang trûúác khöng biïët laâm thuöëc, bïånh laâ bïånh êm hû maâ daám duâng nhûäng tûá tö, phoâng phong, laáo http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 3 quaá. Röìi cuå kï cho möåt caái àún cuå goåi laâ baâi luåc võ, cuå dùån ba thang thò khoãi. Ngûúâi nhaâ theo àuáng lúâi cuå. Uöëng hïët thang thûá nhêët, chùèng biïët thuöëc truáng bïånh hay anh Xuên àaä hïët böì höi maâ khöng thêëy böì höi nûäa, nûúác cuäng àúä khaát nhûng lûúäi laåi àen thïm, vaâ caã ngaây nùçm laá bò khöng cûåa. Àïën thang thûá hai thò caác chûáng cuä vêîn nguyïn, laåi phaát thïm chûáng àêìy, nhûng ngûúâi nhaâ vêîn tûúãng laâ búát. Uöëng thang thûá ba thò buång phaát trûúáng, trûúác coân bñ tiïíu tiïån, sau röìi bñ caã àaåi tiïån. Bêëy giúâ öng baâ àaä röëi nhû canh heå, múái thaãi cuå lang êëy, àöìng thúâi rûúác hai cuå lang khaác. Caái lïå cuå lang àïën sau vêîn phaãi cöng kñch cuå lang chûäa trûúác laâ cöë nhiïn röìi. Hai cuå naây cuäng khöng àöìng yá kiïën vúái nhau. Cuå thûá nhêët baão bïånh nhên maåch trêìm vi, àoá laâ hoãa suy, dûúng hû, theo nhû saách Phuâng thõ àaä daåy, phaãi duâng Baát võ xung sêm, maâ phaãi coá quïë thêåt töët múái àûúåc. Cuå thûá hai noái caã hai tay maåch àïìu khêín thûåc, noá laâ nhiïåt taâ uêët kïët, phaãi haå múái khoãi. êëy mûúái rêìy, cuâng möåt caái phêåp phöìng úã maåch maáu, maâ möåt cuå goåi laâ trêìm vi möåt cuå goåi laâ khêín thûåc, chñnh caái tay cuãa ngûúâi coá bïånh laåi khöng biïët caäi, thò biïët nghe ai bêy giúâ. Thïë nhûng hai cuå vêîn cûá caäi nhau, cuå thûá hai baão uöëng sêm quïë thò chïët, cuå thûá nhêët baão haå thò khöng gúä àûúåc. Ruát cuåc, cuå thûá nhêët thùæng, vò àaä noái àïën saách Phuâng thõ, thûá saách maâ nhaâ chuã noái laâ mön vûúng àaåo. Vaã laåi, thuöëc coá sêm quïë, nhiïìu võ troång, khiïën cho ngûúâi nhaâ dïî tin. Uöëng möåt thang, chó thêëy hai mùæt àoã ngêìu, coân caác chûáng vêîn àêu àoáng àêëy. Uöëng möåt thang nûäa, àaåi tiïån vêîn bñ nhû trûúác, laåi thïm àûúåc chûáng noái mï noái saãng, húi thúã cûåc to vaâ mau. öng baâ luác naây múái tin lúâi cuå lang thûá hai höm noå noái phaãi, lêåt àêåt sai ngûúâi ài rûúác cuå àïën. Àùæc thïë, cuå mùæng chuã nhaâ, cuå mùæng caác baån àöìng nghiïåp, tûúãng nhû khñ tûác sùæp böëc lïn têån mêy xanh. Nhaâ chuã nùçn nò maäi, cuå múái húi dõu neát mùåt vaâ rung àuâi noái maát: - Töi kïå baâi tiïíu thûâa khñ maâ duâng nùm àöìng phaác tiïu, ba àöìng àaåi hoaâng, öng baâ coá bùçng loâng khöng? Nhaâ chuã luác êëy chó möåt mûåc nêng cuå lïn bêåc cûáu dên àöå thïë maâ xin cuå cûáu cho con mònh, chûá coân daám noái gò nûäa. Thuöëc sùæc röìi, anh Xuên khöng coân àuã sûác maâ huáp, ngûúâi ta phaãi lêëy thòa maâ àöí vaâo miïång cho anh. Hay lùæm! Thuöëc ài khoãi hoång àöå ba tiïëng àöìng höì, buång anh Xuên thêëy reáo êìm êìm, röìi thò àaåi tiïån cûá ra, trûúáng búát, thúã búát. http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 4 Nhûng tûâ àoá thò anh hoáa ra ngûúâi tröëng traâng, àaåi tiïån cûá tûå do maâ chaãy ra nhiïìu. Cuå lang xoay xoãa hïët ba thang thuöëc, maâ caái quaái vêåt êëy khöng nïí mùåt cuå, noá cûá luön luön tòm àûúâng ài ra. Anh Xuên thò da thõt àaä tiïu tan ài hïët, trong buång laåi thêëy àau. Öng baâ höìn vña chùèng coân, khöng biïët lêëy thuöëc àêu cho con. Nhên coá ngûúâi baån àoåc caái quaãng caáo cuãa dûúåc phoâng noå, thêëy noái öng chuã dûúåc phoâng gioãi lùæm, chûáng gò cuäng chûäa àûúåc hïët, öng baâ tûác töëc cho múâi àïën ngay. Nùæn cöí tay, súâ buång, thêëy noái àau buång, öng chuã dûúåc phoâng baão luön laâ àau daå daây phoâng tñch, khöng cêìn phaãi uöëng thuöëc cheán, chó duâng vaâi chuåc ve thuöëc chûäa daå daây cuãa mònh laâ khoãi. öng baâ noáng ruöåt, thêëy noái sao thò vú lêëy vêåy, sai ngay töi àïën dûúåc phoâng êëy mua 20 ve möåt luác. Töi ngúâ quaá, trûúác khi cho anh Xuên uöëng, töi haäy nïëm thûã, thêëy noá mùçn mùån nhû võ thuöëc muöëi bicarbonate de soude, chua chua nhû võ sún traâ, thúm thúm nhû võ maåch nha, ngoân ngoåt nhû võ cam thaão, thaã vaâo nûúác thò noá vaâng loâe nhû sùæc hoaâng liïn. Anh uöëng hïët ba ve, bïånh tònh vêîn khöng giaãm chuát naâo, nghôa laâ àaåi tiïån maäi khöng cêìm àûúåc, maâ ngûúâi thò cûåc kyâ suy nhûúåc. Laåi vò möåt caái quaãng caáo khaác, öng baâ cho múâi möåt öng chuã y quaán khaác cûáu cho con mònh. öng naây caã quyïët laâ khöng viïåc gò, chó uöëng möåt liïìu thuöëc viïn laâ khoãi, nhûng thuöëc àùæt lùæm, möåt àöìng hai viïn, möåt liïìu nùm viïn. Con nhû thïë ai coân tiïëc tiïìn, möåt àöìng möåt viïn chûá 10 àöìng möåt viïn, öng baâ cuäng lêëy. Lêëy thuöëc vïì, töi laåi nhêëm thûã, thò toaân laâ xaái thuöëc phiïån, anh Xuên uöëng hïët nùm viïn thò àaåi tiïån cêìm hùèn, nhûng buång laåi trûúáng lïn bùçng caái tröëng. Thïë röìi sau möåt ngaây nûäa baån töi tùæt nghó. Thûúng haåi thay! Töi vúái baån cuâng chung möåt bïånh, keã khöng uöëng thuöëc thò khoãi, möåt keã tûâng traãi nùm saáu öng lang, töëng vaâo buång bao nhiïu thûá thuöëc thò phaãi boã cha boã meå maâ ài... Ai giïët anh Xuên? Hùèn laâ nhûäng öng "cûáu thïë àöå dên" êëy. Caái chïët cuãa anh Xuên àaä àõnh cho töi möåt cêu kïët luêån vïì boån "dao cêìu thuyïìn taán" hiïån thúâi. Töi kïët luêån rùçng: vö söë öng chuã cuãa vö söë "dao cêìu thuyïìn taán" kia, hoå chó cêìn coá ngûúâi öëm àïí baán thuöëc, chûá hoå khöng cêìn chûäa bïånh, traái laåi hoå laåi coá taâi laâm cho bïånh lúán ra. Ai uöëng thuöëc cuãa hoå maâ khoãi, chó laâ sûå ngêîu nhiïn. Thïë nhûng laâm sao hoå vêîn söëng, söëng möåt caách phaát àaåt? Trong luác kinh tïë khuãng hoaãng naây, buön baán nghïì gò cuäng bõ thua löî, duaá coá nhûäng keã múã haâng thuöëc thò àïìu "têëy" caã, "têëy" möåt caách khöng ai ngúâ. Möåt keã kiïët xaác àoáng vai öng lang trong vaâi nùm, àaä http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 5 thêëy hoå coá tiïìn mua nhaâ, mua àêët, têåu ö tö, dêën vöën coá haâng nghòn haâng vaån. Thò ra hoå duâng toaân ngoán "bõp", bõp bùçng quaãng caáo noái möåt caách vö liïm só, bõp bùçng cûãa haâng àöì söå, bõp bùçng loå thuöëc, höåp thuöëc chïë theo kiïíu Têy, bõp bùçng lúâi noái khön kheáo quaáïn ë ruä ngûúâi bïånh. Möîi lêìn hoå bõp, êëy laâ möîi maång ngûúâi chïët. Chung quanh lûúäi dao cêìu, baánh xe thuyïìn taán cuãa hoå, "àöëng xûúng vö töåi àaä cao bùçng àêìu..." CHÛÄA KHOAÁN HÏËT CAÁC BÏÅNH Trïn toâa nhaâ hai têìng sûâng sûäng àûáng trûúác àaám cêy xanh maát, möåt laá cúâ vaãi lúán bùçng caánh buöìm thuyïìn thoi phêët phú phö caái dêëu hiïåu àùåc biïåt vúái khaách qua àûúâng. Röìi, möåt têëm biïín àûáng hònh chûä "nhêåt" chùæn ngang trïn maái ngoái, röìi möåt têëm biïín gêåp hònh chûä "nhên" uáp àûáng trïn maái hiïn, röìi möåt bûác maân trùæng kñn nhûäng chûä cùng ngang trûúác cûãa nhû möåt bûác nghi mön. Trûúác cûãa, hai caái tuã kñnh baây nhûäng hònh aãnh kyâ dõ, khiïën cho ai àaä qua àoá, àïìu phaãi dûâng laåi maâ nhòn. Phña trong, trïn caái giaá sún son, möåt böå löå böå ngùn caách àûúâng ra löëi vaâo, sùæc àöìng saáng choang cuãa nhûäng thûá gûúm, chuây, mêu, kñch nhû muöën khoe veã quyá phaái cuãa chuã nhaâ. Chaåy theo bûác tûúâng daâi, hai lúáp tuã àûáng boáng löån muâi quang dêìu. aå thuöëc, höåp thuöëc, loå thuöëc, chai thuöëc, möîi thûá coá haâng mêëy trùm caái. Bêëy nhiïu sûå goáp laåi thaânh möåt hiïåu thuöëc, xin taåm goåi laâ "Hiïåu thuöëc öng Trùng", möåt cûãa haâng thuöëc àaä töën cöng laâm quaãng caáo nhêët úã Haâ thaânh. Ngoaâi nhûäng viïåc quaãng caáo trïn baáo, trong saách, haâng ngaây laåi coá möåt ngûúâi öm àöëng quaãng caáo bùçng caái böì, chùm chó ruát tûâng túâ maâ êën vaâo tay, hoùåc quùèng vaâo xe nhûäng ngûúâi qua laåi. öng chuã hiïåu êëy, àöë ai àoaán àûúåc laâ haång ngûúâi gò. Quêìn Têy, àöi kñnh trùæng goång vaâng quanh nùm laâm diïìm cho böå mùåt göì ghïì vaâ caái nûúác da àen xaåm. Trïn baân giêëy, luön luön thêëy caái àiïëu öëng vùæt veão cêy tre rïî truác chûâng hai thûúác têy. Khi ài, khi àûáng, khi ngöìi, nïëu laâ tiïët muâa heâ, khöng khi naâo khöng coá hai àûáa àêìy túá vaác àöi quaåt löng chaåy theo maâ phêíy phêíy cho öng chuã nhaâ cuãa hoå thaânh ra möåt ngûúâi quyá phaái. Tröng nhûäng sûå trang hoaâng trong cûãa haâng vaâ ngùæm caái caách cû http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 6 xûã cuãa chuã hiïåu, ngûúâi ta coá thïí àöì chûâng sûå ùn tiïu cuãa nhaâ êëy möîi thaáng khöng dûúái ba trùm àöìng. êëy laâ chûa kïí caái vöën àïí chïë hoùåc mua thuöëc. Ba trùm àöìng möåt thaáng, sûå ùn tiïu êëy phaãi laâ möåt nhaâ cûå phuá múái coá thïí àûúng nöíi. Maâ cûå phuá thêåt, hùæn múái cûå phuá trong vaâi nùm nay. Nhûäng ngûúâi àaä húi biïët hùæn, àïìu phaãi ngaåc nhiïn cho sûå phaát àaåt laå luâng cuãa hùæn. Phaãi. Trûúác àêy khoaãng 10 nùm, chuã nhên hiïåu thuöëc “öng Trùng" coân laâ möåt keã lang thang vaâ döët naát. Ngoaâi chûä quöëc ngûä laâ thûá chûä maâ treã con cuäng àïìu àoåc àûúåc, võ chuã nhên hiïåu êëy khöng biïët thûá chûä gò khaác. Möåt ngûúâi tû caách nhû vêåy, ai ngúâ coá ngaây trúã nïn möåt thêìy thuöëc, xin taåm goåi laâ thêìy thuöëc, chuã trûúng möåt cûãa haâng thuöëc rêët to. Thoaåt kyâ thuãy, hùæn chó laâ keã buön thuöëc, khöng phaãi laâ buön thuöëc caái nhû nhûäng ngûúâi gaánh böì, nghôa laâ hùæn mua vaâi thûá thuöëc gheã, thuöëc lúã úã nhaâ quï, àem ra Haâ Nöåi gûãi baán taåi caác cûãa haâng saách. Gùåp dõp may mùæn, cuöåc thûúng maåi êëy àaä laâm cho hùæn àuã tiïìn thuï chöî kï caái ghïë vaãi maâ nùçm úã àêët phöìn hoa. Tònh cúâ taåi möåt phöë kia, coá viïn quan lúán vò ài laâm quan, muöën tòm möåt ngûúâi cêín thêån, cho úã nhaâ trong àïí tröng nom vaâ lau queát duâm nhûäng cùn nhaâ ngoaâi. Nhúâ àûúåc ngûúâi quen giúái thiïåu, öng chuã caái ghïë vaãi àaä thaânh ngûúâi coi nhaâ cho öng quan to. Lúåi duång cú höåi, hùæn múái àùng luön lïn baáo mêëy doâng, rao rùçng: "Cêìn ngûúâi àaåi lyá baán thuöëc, ai muöën àiïìu àònh xin àïën nhaâ êëy nhaâ noå maâ hoãi". Bêëy giúâ thiïn haå haäy coân nhiïìu ngûúâi khúâ húá hún bêy giúâ, cho nïn quaãng caáo àùng àûúåc vaâi ngaây thò àaä coá ngûúâi úã tónh khaác àïën xin laâm àaåi lyá. Chuã nhên tiïëp khaách úã nhaâ ngoaâi cuãa viïn quan kia, vaâ àoâi aán quyä möåt söë laâ hai trùm àöìng. Tröng thêëy ghïë, sêåp, lû, àónh vaâ caác àöì baâi trñ trong nhaâ, khaách tin chuã laâ ngûúâi phuá quyá. Vúái caái cûãa nhaâ löång lêîy, söë tiïìn 200 àöìng, nïëu àem aán quyä, chûa thêëm vaâo àêu, chùæc khöng bao giúâ sûát meã möåt àöìng naâo àûúåc. Nghô vêåy, khaách nhêån lúâi chuã, caách vaâi ngaây thò àïå söë baåc kia àïën. Trong lûng àaä sùén àöìng tiïìn, möåt mùåt hùæn ài mua thuöëc úã hiïåu khaách maâ thay chai, thay höåp, daán laá nhaän cuãa mònh vaâo, röìi gûãi ài cho àaåi lyá, möåt mùåt thuï nhaâ, àoáng tuã múã möåt cûãa haâng thuöëc con con lêëy thûúng tiïu laâ hiïåu “öng Trùng". Thïë laâ öng "lang thang" àaä nhaãy lïn àõa võ öng "lang bùm". Ngöi tuy àöíi maâ tû caách vêîn coân nguyïn nhû cuä, öng chuã hiïåu thuöëc êëy vêîn khöng biïët mùåt biïët tïn möåt võ thuöëc naâo. Nghïì laâm thuöëc cuãa hùæn chó cöët úã sûå thay hònh àöíi daång. Nghôa laâ mua thuöëc cuãa caác hiïåu khaách http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 7 àem vïì, thuöëc viïn thò taán thaânh böåt, thuöëc böåt thò nùån thaânh viïn, hoùåc laâ viïn lúán xeã thaânh viïn nhoã, viïn nhoã húåp laâm viïn lúán, röìi nhöìi vaâo höåp vaâo chai maâ baán. Àöìng thúâi viïåc quaãng caáo trïn baáo, hùæn vêîn hïët sûác tiïën haânh, vûâa noái khoaác baåt maång cho caác thuöëc úã cûãa haâng mònh, vûâa quaáïn ë ruä lêëy àaåi lyá baán thuöëc úã caác tónh nhoã. Nhúâ vïì sûå quaãng caáo "khöng biïët theån" àoá maâ thuöëc, tuy khöng chûäa khoãi bïånh vêîn baán àûúåc, ngûúâi caác tónh xin laâm àaåi lyá vêîn möîi ngaây möåt thïm. Caái cûãa haâng con con vuåt trúã thaânh möåt cûãa hiïåu nguy nga, rûåc rúä. "Möîi ngûúâi phaãi lûâa möåt lêìn laâ töi giaâu röìi". êëy laâ lúâi cöë cuâng maâ cuäng laâ cêu xûng töåi cuãa chuã nhên nhaâ thuöëc “öng Trùng" àaä àaáp laåi cêu hoãi hiïím hoác cuãa mêëy ngûúâi quen biïët. Coá thïë thûåc, möåt ngûúâi àïën mua thuöëc laâ coá möåt moán tiïìn lúâi, möåt ngûúâi xin laâm àaåi lyá laâ coá möåt söë tiïìn kyá quyä, 25 triïåu con röìng chaáu tiïn chûa phaãi ai cuäng khön ngoan, ngûúâi mua thuöëc, ngûúâi laâm àaåi lyá chûa bao giúâ hïët. Lûâa bùçng caách êëy chûa àuã, öng chuã hiïåu êëy laåi phaãi nghô thïm caách khaác. Trong luác xaä höåi "thêìy lang" haäy coân löån xöån, nhûäng ngûúâi coá bïånh phêìn nhiïìu khöng biïët lêëy thuöëc cuãa öng thêìy naâo, ngûúâi ta súå rùçng "têåt mang maâ tiïìn vêîn mêët". Àoaán thêëy chöî yïëu cuãa söë àöng ngûúâi, chuã hiïåu “öng Trùng" múái lêåp caái kïë "chûäa khoaán". Phong, lao, cöí, laåi, böën chûáng àoá, caác saách Taâu àïìu cho laâ bïånh bêët trõ, cho àïën caác nhaâ y hoåc êu têy cuäng chûa tòm àûúåc caách chûäa chùæc chùæn. Vêåy maâ chuã hiïåu “öng Trùng" daám nhêån chûäa khoaán hïët thaãy. "Chûäa khoaán bïånh lao" "Chûäa khoaán bïånh huãi"... bûác maân trùæng treo trïn cûãa hiïåu, luön luön nïu mêëy doâng thêåt lúán nhû thïë, vaâ noái roä rùçng "nïëu khöng khoãi khöng lêëy tiïìn", bïånh naâo cuäng vêåy. Tûúãng laâ thûåc, keã coá bïånh theo nhau maâ àïën, nhiïìu nhêët laâ ngûúâi mùæc bïånh lao. Luác naây tû caách chuã hiïåu àaä tiïën hún trûúác, nghôa laâ hùæn àaä àoåc qua vaâi cuöën saách thuöëc quöëc ngûä, nhúá àûúåc ñt tïn thuöëc vaâ tïn maåch àïí laâm saáo maâ tiïëp con bïånh. Cuäng hoãi chûáng, cuäng xem maåch, cuäng giúã saách thuöëc noái quaâng noái xiïn, röìi tuây tûâng mùåt maâ nùån tiïìn, coá thïí nùån àûúåc àïën àêu thò hùæn nùån àïën àêëy. Nhûng vö luêån bïånh gò, hùæn àïìu bùæt àùåt möåt nûãa tiïìn, tñnh theo caái giaá àaä khoaán. Ngoá nhûäng löå böå, quaåt löng, àiïëu öëng xe daâi thûúân thûúåt, keã coá bïånh cöë nhiïn khöng ai daám traã reã tiïìn. Nhûng trong khi àùåt möåt nûãa tiïìn, ngûúâi ta cuäng àaânh bùæt öng chuã viïët cho caái giêëy. Baån àoåc thûã nghô giêëy êëy viïët ra sao? "Möåt bïn laâ öng X chuã hiïåu “öng Trùng", möåt bïn laâ öng Y, ngûúâi coá bïånh lao úã Phöë P àaä bùçng loâng vúái nhau nhûäng àiïìu sau naây: http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 8 “Öng Y xin thuï khoaán cho öng X chûäa bïånh lao cuãa mònh, vaâ thuêån traã öng X möåt söë laâ 100 àöìng. Nay àaä àùåt trûúác 50 àöìng, khi naâo khoãi bïånh seä traã nöët 50 àöìng nûäa. öng X nhêån cuãa öng Y 50 àöìng, phaãi chûäa cho öng Y thêåt khoãi. Nïëu khöng khoãi thò öng X phaãi traã laåi cho öng Y söë tiïìn àùåt trûúác êëy. Nïëu öng Y nûãa chûâng boã dúã thò söë tiïìn àùåt trûúác êëy, öng X khöng phaãi traã laåi". Giêëy laâ vêåy, coân thuöëc thïë naâo? Thiïn mön, maåch mön, khoaãn àöng, tûã uyïín, möåt múá võ thuöëc nhuêån phïë àoá, hùæn luyïån thaânh viïn, hùæn nêëu thaânh cao, àûa maäi cho ngûúâi ta uöëng. Thuöëc nhû vêåy, àúâi naâo maâ chûäa cho àûúåc bïånh lao! Bïånh khöng khoãi, keã öëm àem giêëy àïën hiïåu, àoâi laåi söë tiïìn àaä àùåt. Chuã hiïåu chó phaãi àaáp laåi möåt cêu: - Trong giêëy àaä noái "nïëu uöëng thuöëc nûãa chûâng boã dúã" thò "töi khöng phaãi traã laåi söë tiïìn àùåt êëy" kia maâ. Bêy giúâ töi coân àûúng chûäa maâ öng àaä thöi, êëy laâ öng boã dúã, khöng thïí àoâi tiïìn töi àûúåc. Thò ra trong giêëy khöng noái caái "haån chûäa khoãi" laâ bao nhiïu ngaây, giaã nhû theo thuöëc àïën mêëy chuåc nùm, khi thöi, cuäng vêîn laâ ngûúâi boã dúã. ÊËy àoá, hùæn gaåt ngûúâi ta cöët úã chöî àoá! Song àiïìu àoá chó gaåt àûúåc ngûúâi nhaâ quï, chúá Haâ Nöåi thò ñt keã mùæc. Nhûng caác thêìy "lang bùm" àïìu laâ thaánh sû nghïì lûâa gaåt, hoå àaä coá nhiïìu caách khaác àïí gaåt ngûúâi Haâ Nöåi. THÊÌY LANG THOÃ ÀÛÅC Phaãi, ngûúâi êëy goåi laâ "Thoã Àûåc" thò àuáng. Tröng caái hònh daáng, coá thïí baão hùæn laâ möåt anh keáp giaâ úã xoám cö àêìu, nïëu hùæn khöng ài giaây ban. Nhûng ngùæm àïën böå miïång thò laåi coá thïí tûúãng hùæn laâ möåt con thoã, vò caái miïång êëy noá chum chuám nhû moäm con thoã, maâ tûå möi trïn àïën möi dûúái, röìi thò ngoaâi meáp quanh cùçm, àêu cuäng nhùén thñn, khöng beán möåt súåi rêu naâo. Trûúác àêy, khoaãng ba chuåc nùm, hùæn chó laâ möåt chaâng hoåc troâ dúã úã vuâng xuöi, chûä Haán cuäng biïët ñt nhiïìu, chûä Phaáp khöng thuöåc möåt tiïëng. Laâng nhaâ hùæn cuäng nhû laâng Xaå La úã Haâ Àöng, vö luêån ngûúâi naâo, biïët chûä hay khöng biïët chûä, àïìu thuöåc voä veä möåt ñt baâi thuöëc, nhúá loäm boäm vaâi cêu saách thuöëc. Xaách dao cêìu ài phûúng khaác, hoå àïìu coá thïí bõp ngûúâi maâ kiïëm ùn. Nhúâ vïì phong thöí àoá, hùæn àuã tû caách http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 9 nhû moåi trai laâng, nhên khi tuáng àûúâng sinh nhai múái sùæm dao cêìu tuã thuöëc, keáo lïn ngaä tû noå úã ngoaâi Haâ thaânh, múã cûãa haâng thuöëc, vò khöng thïí goåi laâ cûãa haâng gò. Kyâ thûåc, trong haâng cuãa hùæn chó coá mêëy thûá thuöëc böåt chûäa sêu rùng, thuöëc cao chûäa muån nhoåt vaâ vaâi chuåc võ vûâa thuöëc Bùæc vûâa thuöëc Nam, àûång trong möåt caái tuã möëc. Goåi laâ haâng thuöëc, cuäng xêëu höí cho hai tiïëng êëy. Luác êëy, vuâng àoá, rùng àaä ñt ngûúâi àau, nhoåt laåi ñt keã bõ, thuöëc ïë, maång nhïån bùæt àêìu quêën vaâo dao cêìu, nhûäng ngûúâi gêìn quanh thêëy caái caãnh àoái khaát cuãa hùæn, àaä phaãi àöång loâng thûúng haåi. Tònh cúâ gêìn àoá coá võ àaåi thêìn lïn caái hêåu böëi, duâng àaä nhiïìu thûá thuöëc lùæm maâ vêîn khöng khoãi. Möåt höm, ngûúâi nhaâ baân nhau: - Hay thûã goåi lang "Thoã Àûåc" vaâo àêy xem hùæn coá chûäa àûúåc khöng? Nghe noái nhaâ hùæn coá baán thuöëc cao, hoùåc giaã noá laâ mön thuöëc gia truyïìn thò chùæc coá hiïåu. Baân vêåy maâ thöi, thûåc ra ngûúâi ta cuäng khöng theâm goåi. Búãi vò àöëi vúái nhaâ võ àaåi thêìn àoá, anh lang "Thoã Àûåc" chó laâ maãnh chônh vûát ngoaâi búâ tre chûá coá giaá gò. Chùèng ngúâ lúâi baân êëy bõ möåt viïn tri huyïån laâ chaáu võ àaåi thêìn kia nghe tiïëng vaâ tin laâ thûåc. Röìi tûâ ngaây mai trúã ài, gùåp ai hoãi thùm bïånh tònh cuãa viïn àaåi thêìn, viïn tri huyïån àïìu noái rùçng ngaâi duâng thuöëc cuãa thêìy lang "Thoã Àûåc". Danh giaá cuãa con "Thoã Àûåc" àaä tùng lïn nhiïìu. May sao caách vaâi chuåc ngaây, võ àaåi thêìn êëy khoãi bïånh. Khoãi laâ nhúâ thuöëc cuãa ngûúâi khaác, chûá ngûúâi ta khöng dñnh tyá thuöëc naâo cuãa "Thoã Àûåc lûúng y". Thïë nhûng "Thoã Àûåc" laâ keã gian ngoan, ài àêu cuäng phö rùçng mònh àaä chûäa àûúåc võ àaåi thêìn êëy. Cuäng vò coá mêëy cêu noái cuãa viïn tri huyïån, thaânh ra trong àaám phuã huyïån, nhiïìu ngûúâi tin rùçng võ àaåi thêìn kia quaã coá duâng thuöëc cuãa thêìy lang naây. Thïë laâ moåi ngûúâi àua theo, trong nhaâ àöång coá ngûúâi naâo moåc muån, phaãi gai, hoå liïìn cho lêëy thuöëc cuãa hùæn. Phuác laâm sao, hùæn chûäa luön àûúåc vaâi bïånh, tiïëng tùm àöìn ài, khaách lêëy thuöëc caâng ngaây caâng àöng, do àoá àaä coá dêën vöën kha khaá. Bêëy giúâ hùæn múái sùæm sûãa àöì àaåc, doån luön lïn àêët Haâ thaânh. Tûâ àoá, hùæn múái giúã ngoán bõp ra. Khaác vúái caác chuã dûúåc phoâng, y quaán, hùæn chó quaãng caáo bùçng miïång, khöng hïì quaãng caáo bùçng giêëy hay baáo. Ngöìi vúái möåt ngûúâi húi biïët chûä Haán, thò hùæn giúã luön thi phuá cêu àöëi ra àoåc, toaân laâ thú cuä, phuá cuä, cêu àöëi cuä cuãa caác àaåi gia maâ hùæn àaä hoåc thuöåc loâng, nhûng hùæn vêîn noái laâ cuãa mònh laâm ra. Ngöìi vúái möåt ngûúâi coá bïånh hoùåc nhaâ coá ngûúâi bõ bïånh thò hùæn àoåc luön saách http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 10 thuöëc haâng traâng. Cuäng laâ nhûäng àoaån hùæn hoåc thuöåc loâng, noá khöng dñnh daáng gò àïën caái bïånh maâ hùæn sùæp chûäa hay àûúng chûäa. Thú phuá cho àïën saách thuöëc cuãa hùæn nhúá àûúåc, quanh quêín àöå hún 10 baâi chûá khöng nhiïìu gò, nïëu ai chuá yá maâ nghe, seä thêëy lêìn naâo hùæn cuäng chó àoåc coá mêëy baâi êëy. Thïë nhûng, nhûäng ngûúâi khöng biïët thò ai cuäng tûúãng laâ hùæn thöng lùæm. Àïën viïåc chûäa bïånh, hùæn loâe thiïn haå laåi caâng búåm hún. "Höm qua töi ài thùm bïånh cho quan Thûúång tónh noå, höm kia ài kï àún cho quan Tuêìn kia, ngaây nay coá baâ aán hay baâ Phuã noå àoán àïën thùm maåch maâ chûa ài àûúåc". Múã àêìu cêu chuyïån noái vúái con bïånh àaåi àïí hùæn vêîn duâng caái saáo êëy. Coá khi hùæn coân can àaãm maâ noái traân rùçng: "Chñnh vua nûúác Laâo coá bïånh, àöëc túâ noái chûäa khöng khoãi, cuäng phaãi vúâi mònh sang chûäa". Röìi thò ngûúâi Têy, ngûúâi Taâu, ngûúâi êën Àöå, caác thûá ngûúâi úã Àöng Dûúng àïìu bõ hùæn vú laâm ngûúâi àaä uöëng thuöëc cuãa hùæn, ngûúâi naâo bïånh cuäng nùång vaâ cuäng khoãi caã. Kyâ thûåc Têy, Taâu, êën Àöå, coá ai duâng thuöëc cuãa hùæn bao giúâ. Àaáng tûác cûúâi nûäa, laâ möîi khi cêët miïång tiïëp khaách, êëy laâ hùæn cöng kñch thuöëc Têy. Hùæn khoe nhûäng bïånh àöëc túâ boã, khöng chûäa àûúåc, hùæn chûäa chó hai thang thuöëc laâ khoãi, hùæn noái chaánh phuã àaä biïët caái taâi laâm thuöëc cuãa hùæn, àaä cêëp cho hùæn caái bùçng àöëc túâ vïì nghïì thuöëc Taâu. Búãi thïë, hùæn múái muöën àûúåc ngûúâi ta goåi quan Àöëc, ai khöng goåi thïë thò hùæn thõu caái mùåt ra. Vúái nhûäng ngoán bõp nhû vêåy, keã nöng nöíi ai maâ khöng mùæc? Huöëng chi caái löëi laâm thuöëc cuãa hùæn laåi cuäng laâ möåt löëi bõp. Noái cho phaãi, hùæn cuäng coá àoåc vaâi àoaån saách thuöëc, chûá khöng àïën nöîi döët àùåc. Nhûng hùæn àoåc àïí thuöåc loâng, àoåc àïí lêëy khaách, khöng phaãi àoåc àïí maâ hiïíu. Nhûäng võ thuöëc maâ hùæn hay duâng êëy laâ sêm, hoaâi, linh, biïín vaâ baâi luåc võ. Trong têåp àún thuöëc cuãa hùæn àaä kï, khöng thêëy caái naâo khöng coá böën võ thuöëc àoá, hoùåc duâng xen vúái baâi luåc võ hoùåc duâng lêîn vúái caác võ khaác. Sêm, hoaâi, linh, biïín hay thuöëc luåc võ, hùæn tûúãng cuäng nhû cúm teã, uöëng vaâo truáng bïånh thò khoãi, khöng truáng cuäng khöng àïën nöîi chïët ai, vò vêåy bïånh gò hùæn cuäng duâng àïën. Quaã coá thïë thûåc, nhûäng võ thuöëc êëy, duâ laâ traái bïånh, cuäng khöng phaát lïn kõch liïåt. Búãi vêåy ngûúâi ta múái phuåc hùæn laâm thuöëc theo löëi vûúng àaåo. Hoå khöng hiïíu rùçng: àaä goåi laâ thuöëc, coá thïí khoãi bïånh thò coá thïí giïët ngûúâi. Chó vò sêm, hoaâi, linh, biïín, noá giïët ngûúâi ta möåt caách tûâ tûâ, cho nïn ngûúâi ta khöng biïët. Bao nhiïu ngûúâi theo hùæn haâng trùm thang thuöëc, chïët vêîn hoaân chïët, caái hoåa "sêm, hoaâi, linh, biïín" laâ vêåy. Chïët cuäng http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 11 mùåc, khoeát àûúåc tiïìn, hùæn cûá viïåc khoeát. Àuáng nhû lúâi baâ phaán Phûúác àaä noái, ai àaä uöëng thuöëc, hùæn cuäng phaán cho mua nhûäng võ troång, vaâ bùæt phaãi mua cuãa mònh. Thêåm chñ hùæn coân mua sêm giaã cuãa boån Cao Laá baán rao, röìi àûa cho vúå baán laåi cho nhûäng ngûúâi quen thuöåc chöìng, caái àoá múái tinh quaái chûá! Toám laåi, ngoán bõp cuãa thêìy lang "Thoã Àûåc" coân gioãi hún ngoán bõp cuãa thêìy lang khaác nhiïìu lùæm. Bõp bùçng hoaânh phi cêu àöëi choái loåi trong nhaâ, bõp bùçng lúâi noái mïìm moãng ngoåt ngaâo nhû meå dêìu döî khaách, bõp bùçng caách khoe quan noå quan kia uöëng thuöëc cuãa mònh, bõp bùçng löëi duâng thuöëc khöng thûúãng, khöng phaåt, bõp bùçng pheáp baán nhûäng võ troång cho con bïånh hoùåc bùæt con bïånh uöëng nhûäng tïî thuöëc ba böën chuåc àöìng. Trong àêët vùn vêåt nghòn nùm biïët bao keã bõ hùæn bõp cho àïën chïët maâ vêîn khöng tónh ngöå. Tuïå Nhúän Cöng Dên söë ... 20-11-1935 http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 12 LAÂM NO HAY CAÁI ÙN TRONG NHÛÄNG NGAÂY NÛÚÁC NGÊÅP Qua nhûäng rùång tre bõ ngêm àaä lêu, caânh laá uáa rûåc, xiïu àöí, chiïëc thuyïìn nan cuãa chuáng töi phaãi len loãi, chöî thò phaãi cuái àêìu àïí chui qua nhûäng cêy sùæn àöí, chöî thò phaãi àeâ möåt caânh cêy cöí thuå xuöëng nûúác, chöî thò phaãi gaåt nhûäng traâ raâo tröi nhêëp nhö trïn mùåt nûúác àoã ngêìu vaâ phaãi àêíy cong con saâo múái vûúåt àûúåc cuåm beâo têy ûá laåi. Chiïëc thuyïìn möîi chöëc choâng chaânh laâm cho töi laão àaão, nhûng caái yá muöën muåc kñch caãnh àiïu linh cuâng khöí cuãa dên luåt àaä laâm cho töi quïn caã nhoåc nhùçn. Möåt vuâng nûúác möng mïnh baát ngaát, bao nhiïu nhûäng nhaâ tranh vaách àêët chó coân tröng thêëy nhûäng maái uáp sêåp seâ hònh nhû nhûäng quêìn àaão êín hiïån chêåp chuâng theo laân nûúác baåc maâ rêåp rúân nhû phao. Nhûäng thuyïìn nan, nhûäng maãng chuöëi nhêëp nhö chen chuác tûåa laá tre dûúái nhûäng rùång cêy laã lûúát. Àaâng xa kia, trïn nhûäng goâ, àöëng mêëp mö thêëy löë nhöë nhûäng sûâng trêu cong vùæt; con àûáng, con nùçm, thónh thoaãng laåi nghe tiïëng röëng lïn nhû baáo cho chuã biïët nöîi theâm rúm àoái coã cuãa noá Ngûúâi ta baão trêån vúä àï Àöìn Vaâng nûúác to hún nùm Quyá Tõ. Thùçng beá chúã thuyïìn cho töi ngoaãnh lïn hoãi: - Cêåu àõnh ài àêu? Töi thêîn thúâ àaáp: - Ài àêu cuäng àûúåc! Thuyïìn qua möåt rùång truác, nhòn vaâo bïn trong thêëy coá ba gian nhaâ tranh xiïu lêåt laåi àùçng sau. Trûúác nhaâ, biïåt ra möåt khu vuöng vùæn nhû möåt caái ao, töi àoaán chûâng àoá laâ caái sên. Trûúác sên àoáng böën caái coåc tre, trïn bùæc caái choäng, chiïëc röí àeo luãng lùèng möåt bïn, chiïëc saâo voá ghïåch lïn thaânh choäng. Phña dûúái laâ möåt caái maãng gheáp bùçng böën cêy chuöëi. Tûâ caái choäng ài vaâo trong nhaâ, coá möåt caái cêìu tre vùæt ngang. Möåt ngûúâi àaân öng, voác raåc hom hem, àêìu troåc tïëu, ngöìi thu hònh trong chiïëc aáo baânh tö raách mûúáp, neát mùåt àùm àùm nhòn xuöëng tùm nûúác àuåc lúâ. Töi hoãi: http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 13 - Nhaâ ai àêy? - Àêy laâ nhaâ baác ba Tuåy. - Reä vaâo chúi àaä. Thùçng beá khom lûng laái muäi thuyïìn vaâo trûúác sên, len qua nhûäng cuåm beâo têy àoáng chuöìng trong nhûäng chiïëc vaânh nong kòm bùçng chiïëc naånh tre coá nhûäng beâ muöëng, beâ ngöí, beâ dûâa quêën quyát xung quanh. Baác Tuåy tröng thêëy töi, vöìn vaä hoãi: - Kòa öng Kyá àaä vïì chúi àêy û? Caác öng úã tónh vïì àûúåc dõp búi thuyïìn chúã maãng thïë naây thò thñch lùæm nhó. Múâi öng lïn àêy, caái choäng naây coân chùæc chùæn, öng ngöìi chúi xem töi keáo voá cho vui. Töi gheá thuyïìn saát caái maãng chuöëi, röìi bûúác lïn. Baác khuám nuám vúái caái àiïëu caây treo trïn coåc, múâi töi huát thuöëc, töi khöng biïët huát. Baác beân lêëy thuöëc giùæt trïn keä tai, àùåt vaâo noä àiïëu, thöíi caái möìi rúm, ruåi than vaâo àiïëu, ruác möåt húi thêåt daâi, caái àiïëu rñt lïn nhû tiïëng chim seã, möåt laân khoái xanh tûâ miïång baác àûa lïn kheát leåt, nhûäng caái xûúng sûúân theo nhõp thúã maâ vûún lïn ruåt xuöëng trûúác caái böå ngûåc gêìy nhom. Mêëy àûáa treã lau nhau, nghe tiïëng ngûúâi laå chen chuác nhau thoâ cöí ra trûúác maái tranh maâ nhòn. Nhûäng caái böå mùåt gêìy coâm höëc haác êëy nhû thiïëp möåt maâu vaâng lúåt, laâm nöíi nhûäng cùåp mùæt troäm lúâ àúâ, àêìn àöån. Töi àûa àaâ hoãi: - Thïë naâo, baác keáo caá coá àûúåc khaá khöng, cho töi mua möåt bûäa naâo, coá con naâo to khöng? Ngöìi keáo voá giûäa sên cuäng thuá nhó. Cêu noái cuãa töi nhû nhùæc baác chûa cêët voá. Baác nhoeãn meáp nhòn töi, röìi vui veã pha troâ, gaån baán meã voá baác sùæp cêët. Noái röìi khom lûng, baäi caâng, keåp àêìu saâo xuöëng dûúái haáng, hai tay giûúng thang, cêët voá lïn, gioåt nûúác theo böën goång thaánh thoát chaåy xuöëng, dûúái loâng voá thêëy húi àöång, dêìn dêìn lïn khoãi mùåt nûúác, mêëy cùåp mùæt nhòn caã vaâo, thêëy meã voá àûúåc hai con cua kïình vaâ böën con giïëc con. Baác vú voá vaâo àïí bùæt, ngoaãnh laåi hoãi töi: - Öng traã chaáu bao nhiïu? - Àöå möåt haâo chûá mêëy! Baác cûúâi khanh khaách vaâ noái: - Nïëu thïë thò nhaâ chaáu phong lûu chaán! Baác noái röìi ngoaái tay vúái caái gioã boã vaâo. Töi àiïím möåt cêu chuác cuãa phûúâng höåi taát: http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 14 "Sñ söëc möåt chöëc àêìy gioã" röìi nhöím lïn nhòn vaâo trong gioã thò múái coá àöå möåt vöëc tay teáp maåi, hai con öëc nhöìi vaâ möåt meã voá baác múái boã vaâo sau. Baác khöi haâi: - Thïë laâ nhaâ chaáu àaä àûúåc möåt niïu hai tay bûng röìi àêëy öng aå! Thoaãng tiïëng treã con trong maái tranh àûa ra: - Böë úi, böë laâm baánh àa cho con ùn. Töi ngaåc nhiïn hoãi: - Baác laåi coá caã nghïì laâm baánh àa nûäa û? Baác ngùåt ngheäo cûúâi: - Vêng, baánh àa nhaâ chaáu laâ thûá baánh àa múái chïë, chûa ai biïët laâm cú. Öng ngöìi àêy, chaáu laâm cho öng xem. Baác noái röìi chui vaâo trong nhaâ, möåt laát àem ra möåt nùæm àêët seát trùæng, möåt caái mï röí, möåt caái khùn vuöng. Baác duáng caã khùn lêîn àêët xuöëng nûúác cho ûúát, röìi àùåt lïn choäng, cùng thùèng chiïëc khùn vuöng, phiïët möåt lêìn àêët lïn thêåt moãng, àoaån àùåt vaâo mï röí, laåi chui vaâo nhaâ, thöíi lûãa nûúáng. Chó trong chúáp mùæt, baác àaä bûng ra, tröng trong mï röí thêëy möåt lûúåt àêët khö cong, luä con baác keáo nhau ra xuám xñt chung quanh röí. Baác múâi töi thûã nïëm baánh àa baác múái chïë, töi ngêín ngûúâi chûa hiïíu baác noái thêåt hay búän, thò baác taách ra möåt miïëng boã vaâo miïång, nhai gioân khau khaáu, luä con baác cuäng xö nhau beã lêëy maâ ùn möåt caách ngon laânh. Baác baão: - Àêëy laâ thûá quaâ vùåt cuãa caác chaáu, nïëu öng biïët thûá ùn thay cúm cuãa nhaâ chaáu thò chaáu xin àûa ra àïí öng xem. Baác noái röìi chui vaâo lêëy ra möåt caái nöìi àêët to chòa cho töi xem, vaâ àöë töi biïët laâ caái gò. Töi thêëy baác gaåt möåt lêìn teáp vuån úã trïn, dûúái löå ra möåt lúáp àen àen, xïëp tûâng miïëng moãng nhû miïëng baánh dêìy. Nhòn gêìn laåi, thò thoaáng ngûãi möåt muâi nùçng nùång, khùn khùèn, nhû muâi thöëi tai. Töi nñn thúã, lùæc àêìu xin chõu àïí baác giaãng cho töi nghe thûác ùn quaái gúã êëy. Baác àùæc chñ cûúâi ruä ra baão töi: - Cuäng àêët àêëy! Ngûúâi ta baão chïët thò ùn àêët, nhûng chñnh nhaâ chaáu söëng vïì àêët àêëy öng aå! Moán naây laâ möåt thûá cúm nùæm cuãa nhaâ chaáu, laâm cöng trònh hún möåt tñ. Múái àêìu laâ lêëy àêët seát trùæng vïì, vêåt ài vêåt laåi nhû ta nùån àêìu rau, röìi thaái tûâng miïëng moãng nhû ta thaái baánh dêìy, àùåt vaâo muãng, meåt àem phúi khö. Khi duâng noá thò phaãi coá noän sùæn loát thêåt dêìy xuöëng àaáy nöìi, röìi möîi lûúåt àêët http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 15 laåi möåt lûúåt caá teáp, röìi cho vaâi duöåc tûúng. Bùæc lïn àun thò tra thïm tñ nûúác cho khoãi khï, cûá nhoã lûãa àun maäi cho tûúng caån caá chñn, nhûäng caái beáo cuãa tûúng cuãa caá ngêëm vaâo àêët seát àoã nhû miïëng höìng têìu thïë laâ àûúåc. Töi hoãi: - Ùn nhû thïë muâi meä ra laâm sao? Baác baão: - Noá quanh quaánh nhû ta nhai miïëng baánh daây, laåi àêåm vò coá tûúng coá caá àûa ài, khöng phaãi ùn àöì ngoaâi. - Thïë ùn vaâo coá thêëy gò khöng? - Viïåc quaái gò! Noá chó phaãi caái nùång buång hún caác thûá rau coã khaác. Lêìn àêìu chaáu ùn rùåt àêët thò thêëy tanh tanh vaâ chaán lùæm, ùn vaâo röìi höm sau thêëy mïìn mïåt, chùæc laâ khöng coá beáo böí gò, cho nïn chaáu nghô ra caách om vúái caá thò ùn ra chiïìu dïî chõu hún. Töi hoãi: - Ai baão baác rùçng àêët seát ùn àûúåc? Baác noái: - Naâo coá ai baão àêu, cuäng laâ möåt caách ùn liïìu cuãa chaáu. Höm nûúác vaâo àaä giaâ nûãa thaáng, trong nhaâ hïët ùn, meå chaáu phaãi ra tónh kiïëm viïåc laâm. Bûäa saáng höm êëy chó coá mêëy cuã khoai lang àuã cho chaáu ùn thöi, chaáu àaânh nhõn àoái, àïí anh em noá tröng nhau úã nhaâ, möåt mònh chúã maãng ra caái ao trûúác cûãa àònh àïí lùån xuöëng àaánh cuã suáng. Lùån nguåp maäi chûa doâ thêëy cuåm cuã suáng naâo caã, maâ loâng khöng daå àoái, lùån maäi mïåt quaá. Chaáu cöë lùån möåt húi thêåt daâi, moâ maäi chùèng thêëy gò, beân xùæn vöåi nùæm àêët seát ngoi lïn. Thêëy chêët àêët vûâa deão, vûâa trùæng, ngûãi thêëy tanh tanh, nhên luác àoái ngoaåm chúi möåt miïëng, nhai röìi nuöët ài, khöng thêëy gò, ùn hïët nùæm àêët, thêëy àúä cöìn caâo. Chaáu liïìn boã caã cuã suáng, haäy xùæn mêëy cuåc àêët àem vïì àaä. Àûúng lïình bïình trïn maãng chuöëi trúã vïì, böîng thêëy mêåp múâ caái voá tröi, chaáu mûâng quaá àuöíi theo vúát àûúåc caã voá lêîn goång laâ caái voá naây àêy. Caã nhaâ chaáu múái ùn àêët àûúåc dùm höm nay, caác chaáu cuäng chõu khoá ùn caã, nhûng múái àêìu chûa biïët caách chïë biïën, ùn choáng chaán lùæm, caách om àêët vúái caá naây nhúâ coá caái voá nïn chaáu múái nghô ra. Tuy vêåy, cuäng cêìn phaãi àöíi bûäa luön. - Àöíi bûäa bùçng gò? Baác chó tay ra mêëy àaám trûúác sên: - Kòa ngöí dûâa, beâo têy, coân cuåm rau muöëng laâ cuãa quñ nhêët, hiïëm nhêët, chaáu coân àûúng gêy chûa daám ùn àïën, vò chûa biïët bao http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 16 giúâ nûúác ra khoãi laâng. Trong nhûäng thûá rau êëy thò ngöí vúái dûâa dïî ùn hún, nhûng súå ùn maäi noá cuåt ài, chaáu phaãi ùn àöån thïm beâo têy. - Baác laâm thïë naâo maâ ùn? - Muöëi dûa cuåm sen kia, vùåt laá vùåt rïî, chó àïí caái vuá, phúi húi taái ài röìi muöëi nhû ta muöëi dûa caãi, lêëy vó neán cho chùåt. Giaá khöng coá muöëi mùån thò ùn noá chùèng khaác gò nhai caái ngoån mña nhaåt, maâ laåi lùn tùn ngûáa! Thûá êëy laâ thûá àöì ùn, ùn keâm vúái chaáo caám thò ngon tuyïåt! Àaä nûãa thaáng nay, caã nhaâ chaáu khöng biïët möåt höåt cúm, höåt gaåo laâ gò caã, maâ caám cuäng ñt coá, vò chó höm naâo keáo caá àûúåc möåt vaâi con to, baán àûúåc dùm ba xu thò múái daám mua caám ùn, caám laâ thûá quyá nhêët, chó ùn cho coá húi gaåo àoá maâ thöi, chûá ùn noá thò lêëy àêu. Möåt höm, chaáu nghô buöìn cûúâi quaá öng aå. Àong àûúåc caám vïì, thùçng beá lúán nhaâ chaáu lêëy nöìi àöí nûúác lïn àun, loáng coáng thïë naâo nöìi vúä, khöng àun àûúåc nûäa. Chaáu beân vúát caám ra, nùæm laåi möåt nùæm, ngoaâi traát möåt lêìn àêët seát boã vaâo bïëp nung. Thïë maâ ùn ngon hún baánh khaão phuåc linh àêëy öng aå. Giaá àûúåc rùåt caám maâ ùn thò coân noái gò nûäa, khöën nöîi hoå laåi pha muân cûa vaâo cho àûúåc nhiïìu laäi, thò ùn chùèng coân lyá thuá gò caã, chó thêëy raáp sò thöi. Töi chúåt tröng thêëy cêy cau, cêy naâo cuäng cuåt caã, vöåi hoãi: - Sao cau cuåt caã thïë kia? Baác noái: - Noá cuäng àaä chui vaâo möìm caã röìi àêëy. - Cau maâ cuäng ùn àûúåc û? - Öng tñnh caái gò vaâo lûãa maâ chùèng ùn àûúåc. Öi chaâ, nghô caái nguöìn cún ùn cöí cau maâ súå. Lêìn àêìu, chaáu chùåt möåt caái, boác hïët beå xanh röìi thaái nhû thaái mùng phúi, cûá thïë luöåc röìi àem ra ùn: ùn röìi, böë con raåo rûåc nùçm mêët möåt ngaây, chên tay cûá rúâi raä ra, boåt meáp pheâo ra, buång vêîn tónh maâ khöng sao cûåa àûúåc, sau hoãi ra múái biïët phaãi luöåc boã nûúác ài, ngêm hïët nûãa ngaây nûäa múái ùn àûúåc. Ùn hïët cau röìi, thêëy laâng nûúác hoå àua nhau ài tòm cuã chuöëi àïí ùn, chaáu cuäng vúá àûúåc vaâi caái àem vïì bung. Ùn noá coá phêìn maát ruöåt maâ chùæc daå hún ùn beâo têy, rau ngöí, hún caã ùn àêët seát, àêët seát phaãi caái nùång, laâm röîng caã ruöåt ra, vïì sau ùn caái gò cuäng maäi múái no! Nhûng cuã chuöëi àêu maâ ùn àûúåc haâng thaáng trïn mùåt nûúác, chó àûúåc ñt lêu laâ noá thöëi nhuän ra thò coân ùn gò àûúåc nûäa. Chaáu cûá ùn liïìu maâ nhiïìu caái caã laâng phaãi bùæt chûúác chaáu. Chaáu coân nhúá http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 17 möåt nùm trúâi khöng laâm luåt, nhûng phaãi nùm àoái keám quaá, laâng nûúác nhao caã lïn. Meå chaáu nùm êëy laåi vûâa úã cûä, thaânh ra luáng tuáng vúái nhau, chùèng ài laâm àêu àûúåc, úã laâng chùèng ai mûúán laâm gò caã, chaáu chó nghô caách ùn trûâ bûäa caái ni laåi ùn trûâ bûäa caái kia. Lêìn àêìu chaáu ài qua nïìn Vùn chó thêëy möåt àaám caãi rûâng, xanh töët lùæm, chaáu nhêëm thêëy thúm thúm, liïìn haái möåt cheát àem vïì ùn thûã, thïë maâ luöåc chêëm tûúng ùn thuá laå; nhaâ chaáu ùn ba böën ngaây laâng nûúác múái biïët thò chùèng coân gò caã. Chaáu laåi xoay ra tòm caách khaác xem ra lúån ùn àûúåc caái gò thò ngûúâi ùn àûúåc caái êëy. Möåt lêìn chaáu ùn liïìu maâ ngon. Àûúng muâa nhaän, chaáu thêëy úã chúå ngûúâi ta vûát rêët nhiïìu höåt, chaáu múái queát lêëy àûúåc trïn lûng thuáng àem vïì. Lêëy dao goåt hïët voã àen ài, àöí vaâo ngêm möåt àïm cho hïët chaát, röìi tra vaâo nöìi, bung nhû ta bung ngö, thïë maâ àem ra ùn cûá buâi nghòn nghõt nhû haåt sen, àaä ngon laåi chùæc daå; thïë laâ chaáu cûá tòm ài caác chúå, àïí nhùåt hïët haåt nhaän àem vïì tñch laåi möåt gaánh, vúå chöìng ùn uöëng no nï maâ chùèng ai biïët caách ùn cuãa chaáu thïë naâo. Röìi sau hoå biïët, hoå àùåt veâ àïí chïë chaáu, cho nïn laâng ta bêy giúâ àaä coá cêu Noái döëi thùçng Traâ, ùn ma thùçng Tuåy. öng tñnh thïë coá tûác khöng, mònh coá ùn cùæp ùn tröåm cuãa ai àêu, khöng coá, ùn xùçng ùn bêåy cho qua ngaây àoaån thaáng, hoå cuäng chïë, hoå baão laâ ùn ma ùn maänh. Chaáu thêëy hoå chïë; tûác mònh giêëu biïåt nhûäng caách ùn àöån ùn loát cuãa nhaâ chaáu cho boä gheát. Chaáu coân nhiïìu caách ùn giaãn tiïån maâ ngon, chaáu chïë biïën cuäng kheáo, cho nïn hoå lo àoái, chaáu chùèng biïët àoái laâ caái gò, chó coá ngon hay khöng maâ thöi, laâm thïë naâo chaáu cuäng coá caái ùn, khöng chõu àoái bao giúâ. öng tñnh con sêu con boå, con giun con dïë noá coân chùèng lo àoái huöëng nûäa laâ mònh, phaãi thïë khöng öng? - Phaãi, söëng qua trong naån àoái maâ vêîn giûä àûúåc loâng ngay thùèng, thêåt thaâ thò coân gò quyá hoáa bùçng. Giaá baác taâi nêëu nûúáng thïë maâ ra Haâ Nöåi múã hiïåu thò... Baác phaá lïn cûúâi, röìi tiïëp cêu noái cuãa töi: - Thò... cho choá noá ùn!... öng nhó? AÁnh nùæng chiïëu xiïn qua nan choäng, chiïëu xuöëng laân nûúác àoã ngêìu, gùåp trêån gioá rung rinh trïn mùåt nûúác thaânh nhûäng àaân rùæn ngoùçn ngoeâo. Möåt taãng voã mñt lïình bïình tröi vaâo goång voá, baác Tuåy chó tay maâ baão: - Kòa, taãng voã mñt kia àaä cûáu söëng vúå chöìng con caái nhaâ chaáu ba ngaây àêëy öng aå! http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 18 Noái àoaån, lêëy saâo kïìu ngûãi, lùæc àêìu: - Hoãng, thöëi caã. Vûát toäm xuöëng nûúác röìi kïí tiïëp: - Thùçng beá lúán nhaâ chaáu nùm nay lïn taám. ÊËy chñnh nùm àeã noá thò gùåp trêån àoái to, vò hai nùm mêët muâa liïìn, nhên dên laåi xao xuyïën vïì dõch lïå. Nhaâ chaáu quanh nùm ùn àöån, ùn loát, ùn thûúâng, nhûng bu chaáu múái àeã, nïëu cho ùn xùçng xõt vaâo thò súå öëm àau khöí caã meå lêîn con, cho nïn duâ sao chaáu cuäng cöë kiïëm cho meå chaáu möîi bûäa möåt niïu cúm riïng àïí lêëy sûäa cho con buá, coân chaáu thò ùn thïë naâo cuäng àûúåc. Gùåp naån àoái múái biïët caái khöí cuãa haång sûác daâi vai röång nhû chuáng chaáu, ài xin khöng ai cho, laâm mûúán khöng ai thuï, thïë maâ laåi lêm vaâo caãnh vúå moån con thú thò laåi caâng khöí nûäa! Höm êëy trong nhaâ chó coân àuã gaåo àïí thöíi bûäa saáng cho meå chaáu, coân chaáu thò coá hai baát ngö bung. Ùn xong, chaáu vaác thuöíng, buãa sang chúå, àoán cöng xem ai mûúån àaánh göëc böí cuãi thò chaáu laâm. Ngöìi tûâ saáng túái non trûa, chùèng ai hoãi túái, chúå thò vaän, buång thò àoái, maâ chùæc meå con nhaâ chaáu cuäng àang mong chúâ bûäa. Caái nöng nöîi mong chúâ vú vêín laâm cho chaáu noáng ruöåt böåi phêìn. Têìn ngêìn ngöìi bïn àöëng voã mñt, ruöìi nhùång bêåu àen ngoâm, chaáu nghô caách ùn tranh chuáng noá, beân ngaã noán böëc àem vïì, àöí vaâo röí sïì àem ra ao rûãa saåch, goåt hïët gai ài, röìi thaái caã sú lêîn cuâi, cho vaâo nöìi àun thêåt dûâ. Tra mùæm muöëi cho vûâa vùån. Coân mêëy chuåc baát höåt tòm trong àöëng voã vêîn àõnh luöåc riïng, röìi nêëu chaáo cho bu chaáu ùn, nhûng noá thêëy chaáu nhûúâng nhõn chùèng àaânh loâng, nïn cuâng ùn caã. Chaáu beân giaä caã höåt cho vaâo thaânh möåt thûá canh vûâa buâi vûâa ngoåt, ùn thuá quaá! Möåt àiïìu sung sûúáng nûäa laâ ùn vaâo, saáng höm sau hai bêìu sûäa cuãa bu chaáu thùèng cùng, thùçng chaáu buá no nï, khöng cùçn nhùçn nhû mêëy bûäa trûúác. Thïë laâ mêëy höm sau chaáu cûá viïåc ài chúå khuên voã mñt vïì laâm bûäa, ùn röìi laåi kyâ caåch thaái phúi boã loå, thûá thò lûåa rùåt cuâi àïí kho ùn vúái cúm. Nhûng maâ mñt noá laâ giöëng coá muâa, khöng thïí tröng vaâo àêëy maâ ùn maäi àûúåc. Chaáu nghô ngay ra caách ùn baä àêåu. - Baä àêåu chùæc ùn choáng chaán lùæm thò phaãi, vò töi ngûãi muâi noá ngang ngang khoá chõu lùæm, nhêët laâ khi noá àaä öi. - Laâm cho khöng coá muâi ngang ngang, maâ khöng bao giúâ öi àûúåc múái taâi chûá! Chaáu tòm ra caách ùn àûúåc, nhêët àõnh bñ truyïìn, thaânh ra caác tûúáng cuäng bùæt chûúác chaáu ùn, röìi boã caã àêëy öng aå! http://ebooks.vdcmedia.com VIÏÅC LAÂNG 19 - Laâm caách naâo maâ ùn? - Khoá gò àêu! Chó coá meåo möåt tyá thò baä àêåu àaä thaânh möåt thûá xöi voâ thûúång haão haång! Múái àêìu haäy taäi ra caái nia, phúi trong rêm, nhûng àûâng àïí cho ruöìi nhùång àêåu vaâo, thónh thoaãng lêëy àuäa caã àaánh ài àaánh laåi cho rúâi ra röìi cho vaâo choä àöì, rùæc thòa muöëi cho àêåm, húi böëc lïn laâ baåt hïët muâi chua, muâi ngaái maâ öng baão laâ ngang ngang, muöën kyä àem àöì hai lûúåt thò töët lùæm. Ùn baä àêåu beáo ngûúâi, tuy mêët tiïìn mua nhûng cuäng reã, cûá böën böë con nhaâ chaáu, möåt ngaây chó hai xu baä àêåu laâ no phñnh! - Möîi nùm baác phaãi ùn àöån loát thïë àöå mêëy thaáng? - Quanh nùm êëy öng aå! Coá chùng chó nhûäng ngaây giöî tïët thò duâ tuáng kiïët thïë naâo cuäng cöë daânh duåm kiïëm lûng cúm quaã trûáng, thoi vaâng neán hûúng cho tinh saåch. Nhûäng ngaây êëy múái laâ ngaây ùn uöëng sang troång cuãa nhaâ chaáu, tûúãng ùn möåt bûäa hïët hai haâo chó, giaá cûá quanh nùm ùn thïë thò nuái cuäng phaãi lúã, öng nhó? - Nhûng ùn röìi laåi kiïëm ra thò súå gò ? - Kiïëm nhû chuáng chaáu nghô maâ buöìn! Chó mong möåt ngaây àûúåc ba xu vúái hai bûäa cúm no cuäng coân khoá thay, êëy bu chaáu ra tónh chuyïën naây nïëu úã àûúåc möîi thaáng möåt àöìng kia àêëy, nhûng maâ... Thoaáng möåt veã buöìn hiïån trïn neát mùåt baác, töi móm cûúâi noái giúän: - Thöi laåi nhúá meå àô röìi! Baác cuäng gûúång cûúâi noái chûäa: - Khöng, giaá chaáu nhúá thò chaáu àaä chùèng baão ài, nhûng chaáu chó lo nûúác Haâ Nöåi choáng ngay xûúng lùæm! Ài laâm àúä naån mêëy thaáng khi vïì laåi quen ài, khöng göìng gaánh nùång nheå àûúåc thò khöí, êëy cuäng nhiïìu ngûúâi thïë àêëy, röìi sau vúå chöìng sinh chaán nhau hoùåc boã chöìng theo nhûäng anh böìi bïëp àïí ùn trùæng mùåc trún, nhiïìu anh mêët vúå vò thïë àêëy. - Coá "têm" laâ loâng, "yá" laâ loâng chûá, ai cuäng thïë thò coân ai daám ài laâm luång gò nûäa. Vaã laåi baác gaái nhaâ baác böì chïì xöëc xïëch thïë thò viïåc gò!... Baác nghe cêu khuyïn giaãi cuãa töi, neát mùåt laåi bònh tônh nhû thûúâng. Töi böîng nhùæc baác: http://ebooks.vdcmedia.com Ngö Têët Töë 20 - Kòa tûâ naäy túái giúâ, maãi noái chuyïån maâ quïn caã cêët voá? Dïî vúå chöìng con söåp noá àem nhau vaâo úã cûä trong voá cuãa baác röìi cuäng nïn! Baác khanh khaách cûúâi, tay nêng saâo voá, khom lûng ruát khung goång voá, nûúác soáng saánh chuyïín àöång chiïëc beâo têy àang àuãng àónh tröi xuöi. Meã voá suöng! Baác khoan khoan cho voá xuöëng, töi thêîn thúâ nhòn aánh nûúác rêåp rúân trïn bûác vaách. Àaåm Hiïn Thúâi vuå söë 24 -3-5-1938 vaâ söë 25 -6-5-1938 http://ebooks.vdcmedia.com
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan