Tài liệu Văn hóa doanh nghiệp tại viễn thông hà giang

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- HÀ MY VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI VIỄN THÔNG HÀ GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- HÀ MY VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI VIỄN THÔNG HÀ GIANG Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60 34 01 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS ĐỖ MINH CƢƠNG XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƢỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội – 2016 LỜI CAM KẾT Tôi xin cam đoan luận văn này là do chính tôi nghiên cứu và thực hiện. Các thông tin và số liệu sử dụng trong luận văn đƣợc trích dẫn từ các nguồn tài liệu đầy đủ. Kết quả phân tích trong luận văn này là trung thực. Luận văn không trùng với bất kì đề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày 15 tháng 01 năm 2016 Tác giả Hà My LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn thạc sĩ này, tác giả đã nhận đƣợc sự ủng hộ, hƣớng dẫn và giúp đỡ rất quý báu từ thầy cô, gia đình và bạn bè. Trƣớc tiên, tác giả xin đƣợc gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới PGS.TS Đỗ Minh Cƣơng, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn, chỉ bảo, tạo điều kiện và có những ý kiến đóng góp vô cùng quý giá để tác giả có thể hoàn thành luận văn một cách thuận lợi nhất. Tác giả cũng xin đƣợc gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo giảng dạy các bộ môn trong chƣơng trình học Thạc sĩ, quý thầy cô trong Hội đồng bảo vệ luận văn sơ bộ, quý thầy cô trong Khoa Quản trị kinh doanh – Khoa Sau Đại học, quý thầy cô trong Hội đồng chấm luận văn đã truyền đạt các kiến thức bổ ích cùng những góp ý quý báu để tác giả hoàn thiện những sai sót, hạn chế trong luận văn của mình. Tác giả xin đƣợc gửi lời cảm ơn tới các cán bộ công nhân viên Viễn thông Hà Giang đã nhiệt tình giúp đỡ tác giả trong quá trình nghiên cứu, cung cấp các thông tin giá trị, đóng góp phần quan trọng để tác giả hoàn thành luận văn. Tác giả xin đƣợc gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình và bạn bè, những ngƣời đã luôn ở bên cạnh và là nguồn động viên tinh thần to lớn để tác giả chuyên tâm hoàn thành tốt luận văn của mình. Tác giả Hà My MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................ i DANH MỤC BẢNG BIỂU ....................................................................................... ii DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... iii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ....................................................................................... iv PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP .............................................................................6 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu. ......................................................................6 1.2. Cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp............................................................8 1.2.1. Một số quan điểm, định nghĩa văn hóa doanh nghiệp...............................8 1.2.2. Các cấp độ thể hiện của văn hóa doanh nghiệp. .....................................11 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành văn hóa doanh nghiệp. ..........13 1.2.4. Vai trò của văn hóa doanh nghiệp đối với sự phát triển của doanh nghiệp.................................................................................................................19 1.2.5. Nguyên tắc và quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp. .....................24 1.2.6. Văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay. ........................................27 1.2.7. Kết luận chương.......................................................................................31 CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ............................33 2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu luận văn. ................................................................33 2.2. Thiết kế, nghiên cứu luận văn. .......................................................................33 2.2.1. Xác định vấn đề, đối tượng và mục đích nghiên cứu. ..............................34 2.2.2. Thiết kế bảng hỏi .....................................................................................35 2.2.3. Thu thập dữ liệu .......................................................................................36 2.2.4. Phân tích số liệu ......................................................................................36 2.2.5. Kết luận về kết quả nghiên cứu...............................................................37 CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI VIỄN THÔNG HÀ GIANG ..............................................................38 3.1. Tổng quan về Viễn Thông Hà Giang. ............................................................38 3.2. Đánh giá thực trạng công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang. ...............................................................................................................39 3.2.1. Các giá trị thực thể hữu hình văn hóa doanh nghiệp Viễn thông Hà Giang. ................................................................................................................39 Slogan, logo: ......................................................................................................39 3.2.2. Các giá trị được tuyên bố của Viễn thông Hà Giang. .............................42 3.2.3. Các giá trị nền tảng, ngầm định của văn hóa Viễn thông Hà Giang. .....47 3.2.4. Khảo sát cán bộ công nhân viên Viễn thông Hà Giang về cảm nhận, đánh giá văn hóa doanh nghiệp.........................................................................48 3.3. Đánh giá chung về văn hóa doanh nghiệp Viễn thông Hà Giang hiện nay. ..54 3.3.1. Những thành tựu đã đạt được. .................................................................54 3.3.2. Đánh giá công tác xây dựng và hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang so với yêu cầu chung của Tập đoàn. ..............................56 3.3.3. Một số tồn tại và nguyên nhân. ................................................................57 3.4. Kết luận chƣơng .............................................................................................61 CHƢƠNG 4. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC XÂY DỰNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI VIỄN THÔNG HÀ GIANG..........63 4.1. Định hƣớng phát triển của Viễn thông Hà Giang trong giai đoạn 2015- 2020. ....63 4.1.1. Bối cảnh môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến sự phát triển Viễn thông Hà Giang giai đoạn 2015-2020. ........................................................................63 4.1.2. Định hướng phát triển văn hóa doanh nghiệp của Viễn thông Hà Giang giai đoạn 2015 – 2020. ......................................................................................64 4.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn Thông Hà Giang. .....................................................................................67 4.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản trị của Tập đoàn trong giai đoạn tái cấu trúc doanh nghiệp; đầu tư cải thiện cấu trúc hữu hình cho Viễn thông Hà Giang. .67 4.2.2. Hoàn thiện hệ thống văn bản và đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục về văn hoá doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang. ..............................................69 4.2.3. Nêu cao vai trò và trách nhiệm xây dựng và phát huy văn hóa doanh nghiệp của các cấp lãnh đạo Viễn thông Hà Giang. .........................................71 4.2.4. Xây dựng môi trường làm việc cởi mở, công bằng; phát huy yếu tố con người trong xây dựng và hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp. ............................73 KẾT LUẬN ...............................................................................................................78 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................81 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Ký hiệu STT Nguyên nghĩa 1 VNPT Tập đoàn Bƣu chính Viễn thông Việt Nam 2 VHDN Văn hoá doanh nghiệp 3 PGS.TS Phó giáo sƣ – Tiến sĩ 4 ILO 5 TĐTT Thi đua thành tích 6 QĐ Quyết định 7 TTg Thủ tƣớng 8 BTTTT Bộ Thông tin – Truyền thông 9 TCCB Tổ chức cán bộ 10 HĐQT Hội đồng quản trị International Labour Organization (Tổ chức lao động quốc tế) i DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Bảng 1 Bảng 3.1 Nội dung Tổng doanh thu Viễn thông Hà Giang năm 2010 – 2014 Trang 39 Đánh giá chung về vai trò thực tế của văn hóa 2 Bảng 3.2 doanh nghiệp đối với công tác của đơn vị và 49 bản thân Đánh giá cấu trúc hữu hình của văn hóa doanh 3 Bảng 3.3 4 Bảng 3.4 Đánh giá về các giá trị đƣợc tuyên bố 52 5 Bảng 3.5 Đánh giá về các giá trị ngầm định nền tảng 53 nghiệp VNPT ii 50 DANH MỤC CÁC HÌNH STT Hình 1 Hình 3.1 2 Hình 3.2 3 Hình 3.3 Đánh giá cấu trúc hữu hình Viễn thông Hà Giang 51 4 Hình 3.4 Đánh giá các giá trị tuyên bố của Viễn thông Hà Giang 52 5 Hình 3.5 Đánh giá các giá trị ngầm định nền tảng VHDN 53 Nội dung Logo của Tập đoàn Bƣu chính viễn thông Việt Nam VNPT Đánh giá chung vai trò thực tế của văn hóa doanh nghiệp. iii Trang 40 49 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ STT Sơ đồ Nội dung 1 Sơ đồ 2.1 Quy trình nghiên cứu 2 Sơ đồ 3.1 Tổng doanh thu Viễn thông Hà Giang giai đoạn 2010 - 2014 iv Trang 33 39 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. Trong bối cảnh cạnh tranh trên thị trƣờng hiện nay, văn hóa doanh nghiệp không chỉ đƣợc xem là giá trị cốt lõi và là nền tảng của sự phát triển bền vững mà nó còn là một lợi thế cạnh tranh chính yếu của mỗi doanh nghiệp. Trong một doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp có quy mô lớn, là một tập hợp những con ngƣời khác nhau về tính cách, trình độ chuyên môn, văn hóa, mức độ nhận thức, quan hệ xã hội, quê quán… chính sự khác nhau này tạo ra một môi trƣờng làm việc đa dạng và phức tạp của tổ chức. Bên cạnh đó, với sự cạnh tranh gay gắt trong nền kinh tế thị trƣờng và xu hƣớng toàn cầu hóa, buộc các doanh nghiệp để tồn tại và phát triển phải liên tục tìm tòi những cái mới, sáng tạo và thay đổi cho phù hợp với thực tế. Vậy làm thế nào để doanh nghiệp trở thành nơi tập hợp, phát huy mọi nguồn lực con ngƣời, làm gia tăng nhiều lần giá trị của từng nguồn lực con ngƣời đơn lẻ, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải xây dựng và quản trị một hệ thống văn hóa đặc thù phát huy đƣợc năng lực và thúc đẩy sự đóng góp của tất cả mọi ngƣời vào việc đạt đƣợc mục tiêu chung của tổ chức - đó là Văn hóa doanh nghiệp. Trong khi việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại các tập đoàn, công ty ở các nƣớc phát triển trên thế giới đã đƣợc coi trọng và đƣợc thực hiện từ rất lâu thì tại Việt Nam, văn hóa doanh nghiệp dƣờng nhƣ vẫn là một khái niệm chƣa đƣợc nhận thức đầy đủ và quản trị chƣa hiệu quả. Nhiều tổ chức, doanh nghiệp đã hiểu đƣợc tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa cho doanh nghiệp mình, đã không hề tiếc tiền mời các công ty tƣ vấn trong và ngoài nƣớc đến xây dựng thƣơng hiệu văn hóa doanh nghiệp cho mình. Tuy nhiên, đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ dƣờng nhƣ vẫn còn mơ hồ về khái niệm văn hóa doanh nghiệp hoặc nhầm lẫn nó đơn thuần là văn hoá giao 1 tiếp hay đạo đức kinh doanh của một doanh nghiệp. Chính vì vậy, chỉ một số ít các doanh nghiệp có quy mô lớn và vừa đã thành công trong việc xây dựng cho mình một văn hóa doanh nghiệp có bản sắc riêng nhƣ FPT, Viettel hay Vietcombank… Tập đoàn Bƣu chính Viễn Thông Việt Nam (gọi tắt là VNPT) có lợi thế của một đơn vị đi tiên phong trong lĩnh vực viễn thông tại Việt Nam, có sức mạnh nhân lực, vật lực và tài lực, song đáng tiếc vẫn chƣa có đƣợc một bản sắc văn hóa riêng xứng tầm với giá trị của doanh nghiệp. Đối với Viễn thông Hà Giang trên cƣơng vị là một đơn vị của Tập đoàn bƣu chính Viễn Thông Việt Nam, thì việc xây dựng văn hóa sao cho phù hợp với đặc điểm văn hóa địa phƣơng, mặt khác không tách rời với những giá trị văn hóa cốt lõi của Tập đoàn là một nhiệm vụ quan trọng. Văn hóa doanh nghiệp nói chung và văn hóa doanh nghiệp VNPT nói riêng là đề tài đã đƣợc nhiều tác giả nghiên cứu. Tuy nhiên, luận văn sẽ đƣa ra những phân tích về việc xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của VNPT để trả lời những vấn đề đặt ra nhƣ sau : - Vấn đề xây dựng văn hóa doanh nghiệp thực chất là gì ? Bao gồm những công việc và nhiệm vụ chính nào ? - Thực trạng công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang hiện nay ra sao ? Mối quan hệ của nó với công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Tập đoàn bƣu chính viễn thông Việt Nam ? - Muốn hoàn thiện công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp của Viễn thông Hà Giang cần có những giải pháp nào ? Đề tài Văn hóa doanh nghiệp tại Viễn Thông Hà Giang sẽ góp phần giúp cho doanh nghiệp nhận thức sâu hơn về tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp và có những giải pháp có hiệu quả để hoàn thiện 2 văn hóa doanh nghiệp trong thực tế hoạt động của đơn vị này. Vì vậy, việc chọn đề tài này là cấp thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. 2.1. Mục đích nghiên cứu. Nghiên cứu thực trạng và đề xuất các giải pháp để hoàn thiện công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu. - Nghiên cứu cơ sở lý luận về xây dựng văn hóa doanh nghiệp nói chung và ở Việt Nam nói riêng. - Khảo sát, đánh giá thực trạng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang trong những năm gần đây. - Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 3.1. Đối tượng nghiên cứu. Nghiên cứu về công tác xây dựng và quản trị văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang. 3.2. Phạm vi nghiên cứu. * Về không gian : Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng và đề xuất xây dựng văn hóa doanh nghiệp của VNPT tại địa bàn tỉnh Hà Giang. * Về thời gian : Luận văn nghiên cứu các thông tin, dữ liệu thực tế tại Viễn thông Hà Giang, các số liệu phỏng vấn, điều tra khảo sát đƣợc thực hiện từ năm 2010 đến năm 2014. Đề xuất giải pháp cho Viễn thông Hà Giang đến năm 2020. * Quy mô nội dung nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu và phân tích thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang thông qua các lớp cấu trúc theo mô hình 3 nghiên cứu của Edgar Schein, qua đó đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu, tìm ra nguyên nhân để đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang. 4. Đóng góp của Luận văn. Luận văn có một số đóng góp về mặt lý luận, giúp ích cho việc nghiên cứu văn hóa doanh nghiệp của Viễn thông Hà Giang : - Tổng hợp, chọn lọc từ các nghiên cứu đã có để xây dựng khung khổ cơ sở lý luận cho việc xây dựng và quản trị văn hóa doanh nghiệp ở nƣớc ta hiện nay. - Từ những khung khổ lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp đƣợc xây dựng, dùng nó làm cơ sở lý luận và công cụ nghiên cứu khi xem xét, đánh giá về văn hóa doanh nghiệp Viễn thông Hà Giang. Về mặt thực tiễn, luận văn cũng có một số đóng góp cho công tác xây dựng và quản trị văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang : - Khảo sát, phân tích, đánh giá những điểm mạnh, yếu của công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang. - Các quan điểm, giải pháp trong luận văn đề xuất sẽ giúp cho các cấp lãnh đạo Viễn thông Hà Giang có cơ sở tham chiếu, xem xét để đề ra các chủ trƣơng, chính sách và biện pháp thực thi công việc này trong thực tế. - Luận văn là một tài liệu tham khảo có ích trong công tác quản trị văn hóa doanh nghiệp nói riêng và quản trị doanh nghiệp nói chung của Tập đoàn. 5. Kết cấu của luận văn. Phần mở đầu Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về Văn hóa doanh nghiệp. Chương 2: Phƣơng pháp và thiết kế nghiên cứu Chương 3: Thực trạng công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang 4 Chương 4 : Phƣơng hƣớng và các giải pháp hoàn thiện công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Viễn thông Hà Giang Phần kết luận 5 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu. Việc nghiên cứu, áp dụng xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam hiện còn là vấn đề khá mới mẻ. Mặc dù khái niệm đã đƣợc phổ biến từ lâu, tuy nhiên nó vẫn chƣa có đƣợc sự nhận thức sâu sắc do đó rất nhiều tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn còn loay hoay trong quá trình tìm cho mình một bản sắc văn hóa riêng, không hòa lẫn với các doanh nghiệp khác cùng ngành. Ở Việt Nam, một số công trình nghiên cứu và sách tham khảo đã đƣợc xuất bản về văn hóa doanh nghiệp nhƣ : - PGS.TS. Đỗ Minh Cƣơng - “Văn hóa kinh doanh và Triết lý kinh doanh” - NXB. Chính trị quốc gia, (2001). Đây là một công trình nghiên cứu trình bày có hệ thống thuộc loại đầu tiên ở nƣớc ta về các vấn đề văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp, triết lý kinh doanh…từ phƣơng diện cơ sở lý luận và thực tiễn của thế giới và Việt Nam. Tuy nhiên, cuốn sách chuyên khảo này chƣa có chƣơng riêng trình bày sâu về văn hóa doanh nghiệp. - PGS.TS. Nguyễn Mạnh Quân - “Đạo đức kinh doanh và Văn hóa doanh nghiệp" - NXB. Đại học Kinh tế Quốc dân, (2007). Đây là giáo trình của Trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân. Công trình này trình bày rõ khái niệm, biểu hiện, các dạng văn hóa doanh nghiệp, nhân tố tạo lập văn hóa doanh nghiệp trên cơ sở biên soạn từ tài liệu có tên trên của Hoa Kỳ, ít chú ý đến hoàn cảnh và doanh nghiệp Việt Nam. - PGS.TS. Đỗ Thị Phi Hoài – “ Văn hóa doanh nghiệp” – NXB Tài Chính, (2009). Đây là cuốn giáo trình đề cập một cách tổng quát vấn đề lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp, tầm quan trọng cũng nhƣ cách thức xây dựng văn hóa doanh nghiệp. 6 - PGS.TS. Dƣơng Thị Liễu – “Văn hóa kinh doanh” – NXB Đại học Kinh tế Quốc Dân, (2012). Đây là công trình đề cập tới các lý thuyết về văn hóa kinh doanh và các yếu tố cấu thành văn hóa kinh doanh. Phần lớn nội dung nghiên cứu về thực trạng văn hóa kinh doanh tại Việt Nam cũng nhƣ văn hóa kinh doanh quốc tế, thêm vào đó công trình đƣa ra các tình huống văn hóa kinh doanh rất cụ thể và hữu ích. Về luận văn thạc sỹ hiện có một số nghiên cứu đề cập đến văn hóa doanh nghiệp trong ngành nhƣ: - Trần Thị Thu Hà - “Văn hóa doanh nghiệp Công ty Vinaphone” (2012). - Nguyễn Thị Hoa -“Văn hóa doanh nghiệp tại VNPT Bắc Giang” (2012). Trong lĩnh vực bƣu chính viễn thông, GS.TS Bùi Xuân Phong có công bố một số bài viết trên ấn phẩm Khoa học công nghệ và Kinh tế bƣu điện Tập đoàn Bƣu chính viễn thông Việt Nam nhƣ: - “Duy trì và phát triển văn hóa doanh nghiệp nhằm phát triển bền vững và hội nhập quốc tế VNPT” (3/2010). - “Bàn về quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp” (4/2010). - “Duy trì và phát triển văn hóa doanh nghiệp nhằm phát triển VNPT bền vững và hội nhập quốc tế” (6/2010). Văn hóa doanh nghiệp VNPT cũng có nhiều bài viết trên các ấn phẩm báo chí nhƣ: “Bộ Tài liệu Văn hóa VNPT - Sản phẩm kết tinh bản sắc VNPT” (http://www.congdoanbdvn.org.vn/) ; “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp VNPT” (http://www.nhandan.org.vn/) Nhƣ vậy, sự phong phú của những công trình nghiên cứu về mặt hình thức thể hiện lẫn nội dung đã cho thấy sự hấp dẫn của đề tài. Tuy nhiên cho đến nay, mặc dù đã có nhiều đề tài nghiên cứu khoa học, sách tham khảo, 7 luận văn, khóa luận tốt nghiệp, bài nghiên cứu báo chí viết về văn hóa doanh nghiệp với số lƣợng, nội dung phong phú nhƣ vậy, song chƣa có một công trình nào nghiên cứu hệ thống, chuyên sâu về văn hóa doanh nghiệp thực tế tại VNPT tỉnh Hà Giang cũng nhƣ đƣa ra những lý luận, thực trạng và giải pháp để xây dựng, phát triển văn hóa doanh nghiệp tại VNPT tỉnh Hà Giang. 1.2. Cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp. 1.2.1. Một số quan điểm, định nghĩa văn hóa doanh nghiệp. Những vấn đề liên quan tới văn hóa doanh nghiệp đã đƣợc nghiên cứu và áp dụng ở các nƣớc tƣ bản trên thế giới từ những năm 80 của thế kỉ 20. Khi đó, các doanh nghiệp Châu Á nhƣ Nhật Bản, Hàn Quốc bắt đầu sự xâm lấn của mình ra thị trƣờng quốc tế, tạo nên sự cạnh tranh gay gắt với các doanh nghiệp Phƣơng Tây. Điều này làm cho các chuyên gia, các nhà nghiên cứu đặt ra câu hỏi về nguyên nhân do đâu các doanh nghiệp Châu Á có đƣợc sự thành công nhƣ vậy và chìa khóa để họ có đƣợc sự tín nhiệm rất cao từ khách hàng. Tại Mỹ, các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu mối quan hệ giữa hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp với nội dung văn hóa của doanh nghiệp đó và họ nhận thấy rằng hầu hết các công ty thành công đều duy trì, giữ gìn nền văn hóa doanh nghiệp của mình. Cụm từ Corporate culture ( Văn hóa doanh nghiệp) từ đó đƣợc nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của nó, các nền tƣ bản trên thế giới đã vận dụng rất tốt việc xây dựng cho mình một bản sắc văn hóa doanh nghiệp, tạo nên những tập đoàn đa quốc gia, những công ty phát triển mạnh mẽ và bền vững trên thế giới. Mỗi nền văn hóa khác nhau có các định nghĩa khác nhau, mỗi doanh nghiệp lại có một cách nhìn khác nhau về văn hóa doanh nghiệp. Hiện có trên 300 định nghĩa khác nhau về văn hóa doanh nghiệp. Tại Việt Nam trong một vài năm gần đây, khái niệm văn hóa doanh nghiệp cũng đƣợc sử dụng khá phổ biến, nó đƣợc coi nhƣ "thƣớc đo " cho sự thành công của doanh nghiệp, 8 là một "chìa khóa" cho sự phát triển lâu dài của một doanh nghiệp. Tuy nhiên, khái niệm này vẫn còn khá mới mẻ tại Việt Nam nên cho đến nay vẫn còn nhiều quan điểm, khái niệm , định nghĩa khác nhau về văn hóa doanh nghiệp, chƣa có một định nghĩa nào đƣợc thống nhất. Quan niệm của một số học giả, tổ chức trên thế giới: Nhà xã hội học ngƣời Mỹ E.N. Schein cho rằng: “Văn hóa doanh nghiệp hoặc văn hóa tổ chức là tổng thể những thủ pháp và quy tắc giải quyết vấn đề thích ứng bên ngoài và thích ứng bên trong các nhân viên, những quy tắc đã tỏ ra hữu hiệu trong quá khứ và vẫn cấp thiết trong hiện tại. Những quy tắc và những thủ pháp này là yếu tố khởi nguồn trong việc các nhân viên lựa chọn phương thức hành động, phân tích và ra quyết định thích hợp. Các thành viên của tổ chức không cần đắn đo suy nghĩ về ý nghĩa những quy tắc và thủ pháp ấy mà coi chúng là đúng đắn ngay từ đầu”(9) Theo Schneider - một trong những học giả đầu tiên đi sâu nghiên cứu về văn hoá doanh nghiệp, "Văn hoá doanh nghiệp là chất keo kết dính toàn bộ tổ chức lại với nhau bằng cách cung cấp sự cố kết và liên kết mạch lạc giữa từng bộ phận nhỏ của doanh nghiệp". (15) Theo Robert A. Cooke, "Văn hoá doanh nghiệp chính là những hành vi mà các thành viên tin rằng họ cần phải phù hợp và đáp ứng mong đợi trong tổ chức của họ". Định nghĩa này nhấn mạnh đến ý thức của mỗi cá nhân trong tổ chức, họ phải tự điều chỉnh hành vi của mình để phù hợp với hành vi chung đƣợc tổ chức thừa nhận và áp dụng.(14) Ông Georges de Saite Marie, chuyên gia ngƣời Pháp về doanh nghiệp vừa và nhỏ đƣa ra định nghĩa nhƣ sau: “ Văn hóa doanh nghiệp là tổng hợp các giá trị, các biểu tượng, huyền thoại, nghi thức, các điều cấm kị, các quan điểm triết học, đạo đức tạo thành nền móng sâu xa của doanh nghiệp”(9) 9