Tài liệu Vận dụng kế toán quản trị vào các doanh nghiệp thương mại việt nam

BQ GIAO D\]C VA DAO T,;.O J, ""' ~ "' TRlrfdNG D,;.I HQC KINH TE TP.HO CHI MINH "' J'\ ' ' ' I I' I i ' PH~M \ CHAU THANH '\. \ "" .-..• • ? V J\\N DVNG KE TOAN QUAN TRI V Ao cAc DOANH NGHIEP 1"HUONG MAl VIET NAM . - - LU!N AN TrEN si KINH TE , K ~ , ~:){']l THANH PHO HO CHI MINH NAM 2001 BO GIAO DVC vA DAO T~O TRUi1NG D~I HOC KINH TE TP HO CHi MINH PHJ;\M CHAU THANH V ~N A ~ ? • DVNG KE TOAN QUAN TRI V Ao cAc DOANH NGHIEP TRUONG MAl VIET - NAM - . CHUYEN NGANH: KE TOAN TAl Vl) v A PHAN TiCH HO~ T DONG KINH TE . MA so :5.02.11 LU~N AN TIEN si KINH TE NGUOI HUdNG DAN KHOA HOC: PGS,TS E>AO VAN TAl ' K ~ _, THANH PHO HO CHI MINH NAM 2001 LOICAMDOAN Toi xin cam doan day la cong trlnh nghien cuu cua rieng toi. Cac s6 li~u, ke't qua neu trong lu?n an la trung thlfc va chua tung du'QC ai cong b6 trong bfr"t ky illQt cong trlnh nao khac. Tac gia Lu?n an ----- ·"''/ I I I I I ' ·'I ~;{·' M1}CL1}C Trang Ml)C Ll)C , ? DANH Ml)C CAC BANG DANH Ml)C CAC -~ ? so DO, DO THl ):; 7MOu'DAU. , A ):; A' , CH ONG 1/ LY LUj-N C~UNGA_VE K_E TOA~ QUAN T~,l , 1.1 Sl/ CAN THIET CUA KE TOAN QUAN TRl DOl VOl DOANH NGHIEP VIETNAM 1.1.1 Khai ni~m kt toan quiin tri ? 1.1.2 Chuc nang kt to an quart tri 1.1.3 D?c diJm cua kt toan quiin tri 1.1.4 Slf c~n thitt cua kt toan quiin tri d6i voi doanh nghi~p Vi~t Nam " ? "" , ? 1 3 3 3 6 8 10 1.2 NQI DUNG CUA KE TOAN QUAN TRl 11 1.3 CAC PHUONG PHAP KY THUA'T THu'ONG su Dl)NG TRONG KE TOAN QUAN TRl 1. 3.1 Ca c phuong ph a p ky thu~ t v~ chi phi 16 ,,.., l "" ? 29 1.3.2 DiJm hoa v6n 1.3 .3 Lai dong gop - Ti sua"t lai dong gop 1.3.4 Gia tri ti~n theo thoi gian 1.3.5 Cac phu'ong phap xac dinh gia hang t6n kho " " , ..:' , ? V~N Dl)NG KE TOAN QUAN TRl 1.4 KINH NGHI~M MOT so Nu'dc TREN TH:E Gidi ,...? 1.5 QUAN DIEM V~N A "'' " 16 32 32 36 T~I ? Dl)NG KE TOAN QUAN TRl * KET LU!N CHUONG 1 CUA KE TOAN QUAN TRl CHu'ONG 2 : THljC TR.~NG TRONG CA C DOANH NGHIEP THUONG MAl VIETNAM 2.1 LlCH su HINH THANH ·vA PHAT TRiEN cuA HE THONG KE TOAN DOANH NGHIEP VIETNAM 41 45 46 48 48 Trang 2.2 v AI NET VE NGANH TRUONG M~I TRUONG M~I VIETNAM v A DOANH NGHIEP 60 CUA KE TOAN QUAN TRl TRONG noANH NGHIEP TRuoNG M~I VIETNAM 66 .!J 2.3 THT)C TR~NG r 2.3.1 Giai do~n 2.3.2 Giai do~n 2.3.3 Giai o~nd *KET LU~N tntoc nam 1986 66 67 68 1986-1995 1996 de"n nay CHUONG 2 77 79 CHUONG 3 : v !N Dl)NG KE TOAN QUAN TRl v Ao DOANH NGHIEP TRUONG M~I VIETNAM ? A -""" A A-' ? _, 3.1NQI DUNG CHU YEU V~N Dl)NG KE TOAN QUAN TRl vAo cA.c DOANH NGHIEP TRUONG M~I VIETNAM 3.1.1 T6 chile b() may ke" tmin. 3.1.2 L~p dlf toan kinh doanh. 3.1.3 Ke" to~n qm1n tri hang t6n kho. -~ 3.1.4 Ke" toan qm1n tri chi phi. J3.1.5 Ke" toan qm'in td cong ncj. i 3.1.6 Ke" toan qmln tri trung tam trach nhi~m. 3.1.7 Phan tich bao cao tai chinh. 3.1.8 Ke" toan qm'in trj va vi~c ra quye"t dinh dfiu tu' cua nha qm1n tri ,.3.1.9 Cac cong Clf chu ye"u cua ke" toan qmln tri. 3.1.10 Ke" toan qmln tri trong thu'ong m~i di~n til'. , ? ? A A A' , ? 3.2 TINH KHA THI CUA VI~C V~N Dl)NG KE TOAN QUAN TRl vAo DOANH NGHIEP TRUONG M~I VIETNAM. * KET LU~N A ' ? ' ? DANH Ml)C CAC CONG TRINH CUA TAC GIA ' A ? TAl LI~U THAM KHAO PHl) Ll)C 80 85 92 102 114 124 130 139 147 151 156 159 CHUONG 3 "" 79 . ., DANH MVC CAC BANG Trang Bang 1.1 : Slf gi6ng nhau giua ke' tm1n ali chinh va ke' tm1n quan tri Bang 1.2 : So sanh slf khac nhau giua ke' toan tai chinh va ke' toan quan tri Bang 1.3 : Bang phan lo~i chi phi theo each ling xli' Bang 1.4 : Bang phan bd trlfc tie'p Bang 1.5 : Bang phan b6 gian tie'p Bang 1.6: Bao cao hang nh~p thang 911999 Bang 1.7: Bao cao t6n kho thang 911999 Bang 1.8 : Bao cao xua't nh~p t6n kho thang 911999 Bang 1.9: Bao cao t6n kho thang 911999 Bang 2.1 : H~ th6ng chung tu ke' toan Bang 2.2 : H~ th6ng tai khoan ke' toan qua cac thai ky Bang 3.1 : Dlf toan doanh thuban hang quy I/2000 Bang 3.2 : Dlf toan thu ti~n ban hang quy I/2000 Bang 3.3 : Dlf toan mua hang va t6n kho quy I/2000 Bang 3.4 : Dlf toan thanh toan ti~n mua hang quy I/200b Bang 3.5 : Dlf toan chi phi ban hang va chi phi quan ly quy I/2000 Bang 3.6 : Dlf toan can d6i thu chi m~it ti~n quy I/2000 Bang 3.7 : Dlf toan ke't qua kinh doanh quy I/2000 Bang 3.8 : Dlf toan can d6i tai san 31/03/2000 Bang 3.9: Cac phu'dng an d~t hang Bang 3.10: Muc d9 bie'n d<)ng EOQ Bang 3.11 : Bao cao ke't qua kinh doanh thang 911999 Bang 3.12: Bao cao ke't qua kinh doanh nam 1999 Bang 3.13 : Bao cao chi phi thai ky cua cli'a hang Be'n Thanh nam 1999 Bang 3.14 : Sd theo doi c6ng nc_j phai thu Bang 3.15 : S6 theo doi c6ng nc_j phai tra Bang 3.16: Bao cao chi tie't cong nc_j phai thu Bang 3.17 : Bao cao t6ng hc_jp nc_j phai thu Bang 3.18 : Bao cao tdng hc_jp nc_j phai tra 9 9 25 28 29 36 37 37 3·8 51 54 89 89 89 90 90 91 91 92 95 97 101 108 113 116 117 118 119 120 ,. Bang 3.19 : Cac trung Him trach nhi~mC6ng ty Bach H6a II Bang 3.20 : Bao cao ke' toan trach nhi~m v6 doanh thu ban hang nam 1999 Bang 3.21 : Bao cao thlfc hi~n chi phi thai ky cac cll'a hang chi nhanh Blnh Phudc Bang 3.22 : Bao cao ke't qua kinh doanh cac cll'a hang thu()c chi nhanh Blnh Phudc nam 1999 Bang 3.23 :Bang din d6i ke' toan ngay 3111211999 Bang 3.24 : Bang phan tich ke't qua ho;;tt d()ng kinh doanh nam 1999 Bang 3.25 :Bang phan tich co d(u v6n nam 1999 Bang 3.26: Bang phan tich ngu6n v6n nam 1999 Bang 3.27 : Bang phan tich tlnh hlnh va kha nang thanh to an Bang 3.28 : Dlf an 1 : D;;ti tu xa Ian Bang 3.29 : Dlf an 2 : Mua xa Ian mdi Bang 3.30 : Bang xac dinh PP Bang 3.31 :Bang xac dinh IRR Bang 3.32 : Bang xac dinh PP Bang 3.33 : Bang xac dinh IRR Bang 3.34 : Bang so sanh cac chi tieu llfa chQn Trang 126 127 129 130 133 134 134 135 137 143 144 145 145 146 146 147 DANH M1JC cAc so Do, Do THI Trang So d6 1.1 : Chuc nang k€ tmin So d6 1.2 : Chuc nang k€ tmin quan tri So d6 1.3 : Theo quan diem chi phi tn.fc ti€p So d6 1.4 : Theo quan diem chi phi to~m b(>. So d6 2.1 : So d6 k€ toan theo hlnh thuc nh?t ky-s6 cai. So d6 2.2 : So d6 k€ toan theo hlnh thuc chung tu -ghi s6 So d6 2.3 : So d6 k€ toan theo hlnh thuc nh?t ky-chung tu. So d6 2.4 : So d6 k€ toan theo hlnh thuc nh?t kychung. t d(>ng thu'ong m~i So d6 2.5 : So d6 ho~ So d6 2.6 : So d6 t6 chuc b(> may doanh nghi~p thuong m~i d(>c l?p. So d6 2.7 : So d6 t6 chuc b(> may T6ng cong ty thu'ong 6 7 17 18 55 56 56 57 63 64 65 m~l. So d6 2.8 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan theo hlnh thuc t?p trung ( Cong ty trach nhi~m huu h~n L~ Hoa) So d6 2.9 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan theo hlnh thuc vua t?p trung vua phan tan ( Cong ty Thuong m~i T6ng h<;ip SaiGon) So d6 2.10: So d6 t6 chuc b(> may k€ toan Cong ty V?t tu' T6ng h<;ip B€n Tre So d6 3.1 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan doanh nghi~p thu'ong m~i ( T6 chuc theo cong vi~c) So d6 3.2 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan doanh nghi~p thu'ong m~i ( Theo hlnh thuc t?p trung) So d6 3.3 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan doanh nghi~p thu'ong m~i ( Theo hlnh thuc phan tan) So d6 3.4 : So d6 t6 chuc b(> may k€ toan T6ng cong ty So d6 3.5 : Qui trlnh dl.f toan kinh doanh trong doanh nghi~p thu'ong m~i So d6 3.6 : So d6 t6 chuc thong tin chi ti€t hang t6n kho 71 72 74 81 83 83 84 85 98 So d6 3.7: Mo hlnh k€ toan chi phi So d6 3.8 : Mo hlnh ke' toan cong nng cua doanh nghi~p mlnh, quan Him de'n cac ye'u t6 cua qua trlnh C(;lnh tranh, C~n phai CO nhung thong tin Cl;J th€, chi tie't va huu ich v~ chi phi, ki€m soat du'<,Jc chi phi d€ c6 nhung quye't dinh dung d~n. kip thoi trong qua trlnh quan 1y. Chinh vl the', m(>t b(> ph?n, m(>t nganh ke' toan mdi ra doi d6 1a ke' toan chi phi ben cC;tnh cong cv ke' toan eli (ke' toan tai chinh). K€ toan chi phi du'<,Jc xem nhu' xua't hi~n va phat tri€n d~u tien d Anh Qu6c vao cu6i the' ky 19. Cling vdi slf phat tri€n cua kinh t€ thi tru'ong, tru'dc yeu c~u thong tin nhi~u hdn, phong phti hdn cua nha quan tri ngoai nhung thong tin v€ chi phi d€ CO th€ phl;JC Vl;J cong tac quan tri doanh nghi~p du'QC t6t hdn, ke' toan chi phi du' ph?n d6 1a ke' toan tai chinh va ke' toan quan tri, thong tin ke' toan cling du'i b(>, cho cac nha quan 1y cua doanh nghi~p du'<,Jc cung ca'p b&i ke' toan quan tri. -Thong tin phvc vv cho ca n(>i b(> va ben ngoai doanh nghi~p du'<,Jc cung ca'p b&i ke' toan tai chinh. Cling gi6ng nhu' khai ni~m v€ ke' toan, ke' toan quan tri hi~n c6 ra't nhi€u khai ni~m khac nhau du' khac nhau : * Theo Hiep hoi ke' toan vien Hoa Ky nam 1982 : "K€ toan quan tri 1a qua trlnh nh?n di~n. do 1u'ong t6ng h<,Jp, phan tich, 1?p bao cao, giai trlnh va truy€n di;tt thong tin tai chinh va phi tai chinh cho cac nha quan tri doanh nghi~p ho(;lch dinh, danh gia va di€u hanh ho(;lt d(>ng kinh doanh trong ph(;lm vi n(>i b(> doanh nghi~p nh~m slt dvng c6 hi~u qua cac tai san va quan 1y ch?t che cac tai san d6 ".[ 54,261 ] * Theo Giao su' Tie'n si RONALD W.HILTON tru'ong Dai hoc CORNELL HOA KY : "Ke' toan quan tri 1a m(>t b(> ph?n cua h~ th6ng 5 thong tin qwin tri trong rn<)t t6 chuc rna cac nha quan tri dlfa vao d6 d€ ho~c dinh va ki€rn soat cac ho~t d<)ng cua t6 chuc"[ 47,3] * Theo cac Giao su' Tie'n sl SACK L.SMITH, ROBET M.KEITS, WILLIAM L.STEPHENS tru'ong Dai hoc SOUTH FLORIDA HOA KY: "Ke' toan quan tri la rn<)t h~ th6ng ke' toan cung ca'p cho cac nha quan tri nhung thong tin dinh lu'<;Jng rna h9 c~n d€ ho~c dinh va ki€rn soat"[20,11] Cac khai ni~r tren dSu c6 chung nhung di€rn co ban sau : . Ke' toan quan tri la rn<)t h~ th6ng ke' toan cung dfp cac thong tin dinh lu'<;Jng . . D6i tu'<;Jng sl't dl;lng thong tin ke' toan quan tri la cac nha quan tri cua doanh nghi~p . thlfc hi~n t6t . Thong tin ke' toan quan tri phl;lc V\1 chu ye'u cho vi~c cac chuc nang cua nha quan tri doanh nghi~p. Tu d6, chung ta c6 th€ hi€u ke' toan quan tri rn<)t each tdng quat nhu' sau : Ke' toan quan tri la rn<)t b<) ph~n cua ke' toan doanh nghi~p, cung ca'p nhung thong tin dinh lu'<;Jng giup nha quan tri doanh nghi~p c6 co sd d€ thlfc hi~n t6t cac chuc nang cua rnlnh. Thong tin ke' toan quan tri la rn<)t b<) ph~n cua h~ th6ng thong tin quan tfi. 1.1.2 CHUC NANG KE TOAN QUAN TRI : Ke' toan c6 cac chuc nang chu ye'u d6 la : - Ghi chep, xU' ly va tdng h<;Jp cac thong tin ke' toan. - Cung d(p thong tin ke' toan. Cac chuc nang cua ke' toan du'<;Jc bi€u hi~n qua so d6 sau : Ho<;tt d()ng kinh doanh Nguoi ra quye't dinh '".... """ Ho;;tt d()ng ~ Du li~\J ~lr Phan anh, ghi chep du li~u .... XU' ly, phan lo;;ti sap xep ~ ,..' So d6 s61.1 : CHUC NANG 6 ..... KE TOAN Thong tin, bao cao ke'toan Ke' toan qm1n tri la m()t b9 ph~n cua ke' toan doanh nghi~p, nen cling mang nhil'ng chuc nang chung cua ke' toan doanh nghi~p. Nhung voi yeu c~ u, n()i dung thong tin c1,1 th€, d6i tti<;ing ph1,1c VI.} Cl} thS la nhil'ng thong tin CUa nha quan tri, nen ke' hfi'u ich phl}C VI.} cong tac qm}n tri theo yeu C~U tmin quan tri c6 nhil'ng chuc nang cl} th€ sau : dlf toan. - L~p - Tdng h<;ip va phan tich dil' li~u. - Cung ca'p thong tin k€ toan qmln td Ke' toan quan tri voi nhil'ng chuc nang cl} thS giup cho nha quan tri c6 cd sd thlfc hi~n t6t cac chuc nang cua mlnh. Cac chuc nang chu ye'u cua quan tri hi~n nay la : chuc nang ho~c dinh, chuc nang t6 chuc va di6u hanh, chuc nang kiSm tra, ba chuc nang nay c6 m6i quan h~ chiH che voi nhau va xoay quanh chuc nang thu tti d6 la chuc nang ra quye't dinh. Chuc nang ra quye't dinh cua quan td t6n t~i trong ca ba chuc nang tren cua quan tri va Ia m9t b9 ph~n khong th€ tach roi cua ba chuc nang do. Cac chuc nang ke' toan quan tri dti<;ic th€ hi~n ..... Thong tin va th\)'c hi~n dl;l' bao c6 lien auan ___. ..... Mlfc tieu kinh doanh ~ L~p qua sd d6 sau : Ho~t d<)ng kinh doanh .... ~ ~,. T6ng h<;fp va phan tich du li~u dl;l' toan ~ Bao cao Ke' toan qulm tr1 .. ,, Quye't dinh cua nha quan tri So d6 s61.2 : CHUC NANG KE TOAN QUAN TRl 7 ..... ,..,? ? ,.~ ~ ? 1.1.3 DAC DIEM CUA KE TOAN QUAN TRI: KS tmin qucin trj- m()t cong Clf quan tr9ng ciia qmln ly doanh nghi~p, cung dip thong tin huu ich phlfc Vlf nha qmln tri doanh nghi~p, t~o co sd d€ nha qmln tri doanh nghi~p thlfc hi~n t6t chuc nang ciia mlnh, kS tmin quc'in tri c6 nhung d~c di~m sau : - KS toan qwin tri chii ySu phlfc Vlf cho n()i b(), phlfc Vlf cho nha qmln tri doanh nghi~p. - KS toan qwin tri cling vdi kS toan tai chinh ghi nh~, xU' ly, cung dip thong tin v€ qua trlnh, Slf ki~n kinh tS tai chinh da xay ra theo nhung m1fc tieu khac nhau. Ben c~nh d6, kS trong doanh nghi~p toan qmln tri vdi chll'c nang chii ySu ciia mlnh t~o co sd thong tin phlfc Vlf qua trlnh ho~c dinh va ra quySt dinh ciia nha quan trj, tham gia vao ~ic danh gia, dlf doan va u'dc tinh d~ c6 th~ cung dip nhung thong tin cfrn thiSt, thich h khac nhau. - Cling c6 m6i lien h<$ trach nhi<$m quan ly doanh nghi<$p tren nhung g6c d(> khac nhau. so SANH slj KHAC NHAU GIUA KE TOAN TAI CHiNn VA KE TOAN QUAN TRl : Bang 1.2: ' Tieu thti'c - D6i tu' - Xem thêm -