Tài liệu Ứng dụng kế toán quản trị trong Công ty Cổ phần Giao nhận kho vận ngoại thương Việt Nam (VINATRANS)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ TÚ TRINH ỨNG DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN GIAO NHẬN KHO VẬN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VINATRANS) LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP, HỒ CHÍ MINH – NĂM 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ TÚ TRINH ỨNG DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG CÔNG TY CỔ PHẦN GIAO NHẬN KHO VẬN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM (VINATRANS) Chuyên ngành : KẾ TOÁN Mã số : 60340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. HUỲNH LỢI TP, HỒ CHÍ MINH – NĂM 2014 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “ Ứng dụng kế toán quản trị trong công ty cổ phần giao nhận kho vận ngoại thương Việt Nam” là một công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Mọi tài liệu đều đã được trích dẫn nguồn theo quy định và rõ ràng. TP. Hồ Chí Minh, ngày tháng Tác giả Nguyễn Thị Tú Trinh năm 2014 MỤC LỤC Ụ MỤC LỤC DANH MỤ KÝ DANH MỤ ỆU Á ẢNG DANH MỤ SƠ Ồ PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết đề tài ..........................................................................................1 2. Các công trình nghiên cứu có liên quan ..........................................................2 3. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn ...................................................................4 4. Đối tượng nghiên cứu của luận văn .................................................................5 5. Phạm vi nghiên cứu của luận văn ....................................................................5 6. Phương pháp nghiên cứu của luận văn ............................................................5 7. Kết cấu dự kiến của luận văn ...........................................................................5 8. Những mong muốn đóng góp của luận văn .....................................................6 CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ VÀ ỨNG DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ ......................................................................................................7 1.1. Tổng quan về toán quản trị ............................................................................7 1.1.1. Khái niệm kế toán quản trị......................................................................7 1.1.2. Chức năng kế toán quản trị .....................................................................8 1.1.2.1. Với chức năng cung cấp thông tin cho quá trình lập kế hoạch và dự toán ................................................................................................................... 9 1.1.2.2. Với chức năng cung cấp thông tin cho quá trình tổ chức thực hiện ... ................................................................................................................. 10 1.1.2.3. Với chức năng cung cấp thông tin cho quá trình kiểm tra đánh giá .. ................................................................................................................. 10 1.1.2.4. Với chức năng cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định ...... 10 1.1.3. Đặc điểm kế toán quản trị .....................................................................11 1.1.4. Nội dung kế toán quản trị và các giai đoạn phát triển của KTQT ........12 1.1.4.1. Nội dung của kế toán quản trị.............................................................. 12 1.1.4.2. Quá trình phát triển của kế toán quản trị ........................................... 15 1.1.4.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến nội dung kế toán quản trị ..................... 16 1.1.5. Các công cụ phương pháp kỹ thuật kế toán quản trị ...........................18 1.1.5.1. Lập dự toán ngân sách sản xuất kinh doanh ..................................... 19 1.1.5.2. Hệ thống kế toán trách nhiệm .............................................................. 21 1.1.5.3. Phân tích mối quan hệ C-V-P .............................................................. 21 1.1.6. Các mô hình tổ chức kế toán quản trị ...................................................22 1.2. Đặc điểm tổ chức công tác KTQT trong các doanh nghiệp giao nhận và sự cần thiết ứng dụng kế toán quản trị .......................................................................25 1.2.1. Đặc điểm tổ chức công tác KTQT trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận ................................................................................................25 1.2.2. Sự cần thiết ứng dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp ....................27 KẾT LUẬN CHƯƠNG I.......................................................................................29 CHƯƠNG 2 : THỰC TRẠNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY VINATRANS ............................................................................................................30 2.1. Tổng quan về công ty Công ty Vinatrans ....................................................30 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ...........................................................30 2.1.2. Chức năng nhiệm vụ và phương hướng hoạt động ..............................31 2.1.2.1. Chức năng .............................................................................................. 31 2.1.2.2. Nhiệm vụ ................................................................................................ 32 2.1.2.3. Phương hướng hoạt động ..................................................................... 33 2.1.3. Tổ chức bộ máy kinh doanh và quản l ................................................33 2.1.4. Đặc điểm tổ chức kế toán .....................................................................37 2.2. Thực trạng kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans ......................................45 2.2.1. Thực trạng kế toán quản trị ...................................................................45 2.2.2. Đánh giá thực trạng kế toán quản trị.....................................................53 2.2.3. Nguyên nhân công ty chưa xây dựng được kế toán quản trị ................54 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ......................................................................................56 CHƯƠNG 3 : ỨNG DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY VINATRANS ...................................................................................................................................57 3.1. Quan điểm ứng dụng kế toán quản trị tại Công ty Công ty Vinatrans ........57 (1) Ứng dụng kế toán quản trị phải được tổ chức kết hợp chặt ch với kế toán tài chính..............................................................................................................57 (2) Ứng dụng kế toán quản trị phải mang tính kế thừa và phù hợp với quy mô hình thức hoạt động đặc điểm tổ chức, quản l của doanh nghiệp ...................57 (3) Ứng dụng kế toán quản trị cần phải đặt trong mối liên hệ và đáp ứng nhu cầu thông tin quản trị ........................................................................................58 (4) Ứng dụng kế toán quản trị phải đảm bảo sự cân đối lợi ích với chi phí ......58 3.2. Nội dung quy trình thực hiện và mô hình tổ chức kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans ...........................................................................................................59 3.2.1. Xây dựng nội dung và quy trình thực hiện hệ thống thông tin kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans ............................................................................59 3.2.1.1. Xây dựng hệ thống thông tin phục vụ cho việc phân tích đánh giá lựa chọn phương án kinh doanh .......................................................................... 60 3.2.1.2. Xây dựng hệ thống dự toán và sử dụng để kiểm soát chi phí hoạt động ................................................................................................................. 68 3.2.1.3. Phân tích một số chỉ tiêu tài chính và phi tài chính cơ bản ............. 79 3.2.2. Tổ chức mô hình kế toán quản trị .........................................................80 3.3. Các giải pháp hỗ trợ ứng dụng kế toán quản trị tại công ty ........................82 3.3.1. Các giải pháp tác động đến nhà quản trị doanh nghiệp ........................82 3.3.2. Các giải pháp tác động đến kỹ thuật và con người trong kế toán .........83 3.3.3. Các giải pháp điều kiện vật chất ...........................................................84 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ......................................................................................85 KẾT LUẬN ...............................................................................................................86 À ỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC KÝ HIỆU ĐP: Định phí KTQT: Kế toán quản trị LN : Lợi nhuận BP: Biến phí SDĐP: Số dư đảm phí CL : Chênh lệch KQ: Kết quả VCSH: Vốn chủ sở hữu DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 : Sơ lược quá trình hình thành công ty Vinatrans Bảng 2.2 : Nhiệm vụ các phần hành kế toán Bảng 2.3: Báo cáo sản lượng dịch vụ phòng SCM 12/2013 Bảng 2.4: Báo cáo thu nhập phòng SCM 12/2013 Bảng 2.5: Báo cáo kế hoạch năm hoạt động 2014 Bảng 2.6 : Định mức hải quan phòng logistics quản lý chuỗi cung ứng Bảng 2.7 : Báo cáo kế hoạch kinh doanh Bảng 3.1: Phân loại chi phí theo mô hình ứng xử Bảng 3.2 : Các chỉ số thể hiện mối quan hệ CVP Bảng 3.3: Phiếu định giá bán Bảng 3.4: Báo cáo phân tích hoạt động Bảng 3.5 : Dự toán doanh thu Bảng 3.6 : Dự toán chi phí kinh doanh Bảng 3.7: Dự toán chi phí quản lý Bảng 3.8 : Dự toán thu chi tiền Bảng 3.9 : Dự toán kết quả hoạt động kinh doanh Bảng 3.10 : Báo cáo phân tích biến động hoạt động kinh doanh Bảng 3.11 : Bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 : Các chức năng kế toán quản trị Sơ đồ 1.2 : Tổ chức bộ máy kế toán và kế toán quản trị Sơ đồ 1.3 : Tổ chức kế toán quản trị trong những doanh nghiệp có quy mô lớn Sơ đồ 1.4 : Tổ chức kế tốn quản trị trong những doanh nghiệp có quy mô nhỏ Sơ đồ 2.1 : Sơ đồ tổ chức bộ máy hoạt động, quản lý kinh doanh Sơ đồ 2.2 : Tổ chức bộ máy kế toán Sơ đồ 3.1 : Tổ chức bộ máy kế toán và kế toán quản trị tại công ty Vinatrans 1 PHẦN MỞ ẦU 1. ính cấp thiết đề tài Ngày nay vai trò trách nhiệm truyền thống của kế toán quản trị đang được mở rộng bao hàm cả các nhu cầu đối với quá trình ra quyết định chiến lược kinh doanh. Cán bộ kế toán quản trị ngày nay không còn đơn thuần làm công việc đo đếm. Các kỹ năng của người làm kế toán quản trị có được từ kinh nghiệm và đào tạo đã được sử dụng rộng rãi trong nhiều hoạt động của doanh nghiệp. Người làm kế toán quản trị ngày nay cần phải hiểu được các lĩnh vực chức năng khác như marketing tài chính quản trị hòa quyện với các quyết định của kế toán như thế nào. Những tiến bộ trong hàng chục năm qua đã làm cho những nhà kế toán quản trị có thể trở thành một phần trong đội ngũ các nhà quản l làm gia tăng giá trị của tổ chức. Với chức năng cung cấp thông tin và kiểm tra kiểm soát các hoạt động kinh tế tài chính kế toán quản trị đã và đang là công cụ thực sự quan trọng, một cần thiết khách quan cho sự tăng trưởng kinh tế nếu được vận dụng và phát huy tác dụng tối đa trong môi trường quản l doanh nghiệp. Vinatrans là công ty lâu năm và có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực giao nhận logistics.Tuy nhiên đây cũng là ngành nghề chịu sự áp lực lớn khi mà nền kinh tế đang hội nhập các đại l nước ngoài xâm nhập vào và cạnh tranh rất gây gắt. Bên cạnh đó tình hình quản l chi phí dường như gặp nhiều khó khăn vì công ty không thể kiểm soát được hết việc thu chi ngoài luồng cho hải quan hay chi phí vận chuyển nội địa…Hiện tại, kế toán công ty Vinatrans chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin kiểm tra các hoạt động kinh tế tài chính cho đối tượng bên trong và bên ngoài công ty. Nhưng trong giai đoạn toàn cầu hóa ngày nay nếu kế toán chỉ dừng lại ở những việc trên thì vẫn chưa phát huy được đầy đủ trong việc giúp cho đơn vị hội nhập và cạnh tranh hơn. Tuy nhiên công ty Vinatrans vẫn chưa vận dụng kế toán quản trị một cách rõ ràng và chưa đúng mức. Mặc dù tại công ty cũng có những báo cáo và công tác liên quan đến kế toán quản trị nhưng chỉ mang tính bộc phát và không có sự phân 2 chia cho bộ phân chuyên trách vì thế vẫn chưa đáp ứng đủ những yêu cầu của nhà quản l trong việc quản trị đơn vị. Với mong muốn đáp ứng được những nhu cầu cần thiết của kế toán quản trị đến công ty giúp công ty có thể ứng dụng kế toán quản trị trong việc quản l kiểm soát tốt chi phí cũng như đảm bảo những kế hoạch của công ty luôn đi đúng mục tiêu đề ra có thể cạnh tranh với các đối thủ trong ngành giữ vững vị thế và thị phần trên thị trường. Chính vì những l do như trên mà người viết đã lựa chọn đề tài “ Ứng dụng kế toán quản trị trong công ty cổ phần giao nhận kho vận ngoại thương Việt Nam”. 2. ác công trình nghiên cứu có liên quan Nghiên cứu ứng dụng kế toán quản trị đã được rất nhiều cá nhân, tổ chức tiến hành. Dưới đây là các công trình tác giả chọn lọc tiếp cận và phát triển theo hướng nghiên cứu riêng của tác giả. - Kế toán quản trị chi phí tại công ty cổ phần vận tải biển Đà Nẵng, Trần Thị Phương Linh 2012 : Nghiên cứu đã hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về l thuyết kế toán quản trị chi phí đối với doanh nghiệp vận tải biển trung tâm trách nhiệm đánh giá trách nhiệm của trung tâm chi phí trong hoạt động kinh doanh vận tải biển. Đề tài nghiên cứu tập trung vào việc hoàn thiện kế toán quản trị quản trị chi phí mà nội dung trọng tâm là kiểm soát chi phí của các trung tâm chi phí. Tác giả cho rằng nền kinh tế đang diễn biến phức tạp trong khi kế toán quản trị mới chỉ được đề cập trong thời gian gần đây và còn khá mới mẻ với các doanh nghiệp Việt Nam, việc triển khai kế toán quản trị chi phí còn nhiều khó khăn vì vậy các giải pháp rút ra từ nghiên cứu l luận và thực tiễn phải luôn biến động không ngừng. - Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí tại công ty dịch vụ hàng không sân bay Đà Nẵng Trương Thị Trinh Nữ, 2011 Tác giả đã chỉ ra đơn vị đã lập được dự toán chi phí doanh thu các báo cáo bộ phận và tính giá thành sản phẩm đã phần nào đáp ứng được nhu cầu của nhà 3 quản trị trong việc kiểm soát chi phí đánh giá tình hình thực hiện và xác định được trách nhiệm của các bộ phận liên quan. Tuy nhiên việc lập kế hoạch được áp đặt từ trên xuống không có sự hợp tác và tham gia góp của các nhân viên các bộ phận. Việc xây dựng kế hoạch còn một số khoản chi kế hoạch được lập còn mang tính chủ quan chưa sát với thực tế.Công ty chưa nhận thức được vai trò quan trọng của KTQT trong việc thu nhập, xử l cung cấp thông tin phục vụ cho việc ra quyết định kinh tế cho từng loại hoạt động, cho lựa chọn phương án sản xuất kinh doanh nên chưa quan tâm và đầu tư phát triển hệthống KTQT cũng như bồi dưỡng đào tạo thêm kiến thức về KTQT cho nhân viên kế toán cho cấp quản l .Mục tiêu của luận văn là quản l hiệu quả chi phí dịch vụ hàng không nhằm bảo vệuy tín bảo vệ nguồn vốn, dịch vụ khi cung cấp dịch vụ khách hàng. Luận văn trình bày khá đầy đủ thực trạng công tác KTQT chi phí phân tích những hạn chế và rủi ro còn tồn tại trong thực tế quản l chi phí của công ty. - Kế toán quản trị chi phí tại Công ty TNHH một thành viên cảng Quy Nhơn Đinh Mai Thảo, 2013 Tác giả nhận định Công ty chưa thực hiện phân loại chi phí theo cách ứng xử chi phí do hạn chế về nhu cầu thông tin chi phí nên chưa quan tâm đến việc xem xét nguồn gốc hình thành chi phí cũng như các cách phân loại chi phí khác trong kế toán quản trị. Dự toán được lập tại công ty được lập theo cơ sở ước tính số liệu của năm trước nên chỉ mang tính chất báo cáo tài chính. Đồng thời việc phân tích biến động chi phí chưa phục vụ cho mục đích ra quyết định trong kinh doanh của đơn vị mà mới chỉ đáp ứng yêu cầu cung cấp thông tin để lập báo cáo tài chính. Từ đó tác giả đã đặt ra yêu cầu cần thiết hoàn thiện kế toán quản trị chi phí s tạo điều kiện kiểm soát và quản l kịp thời sự biến động của các loại chi phí quản l hiệu quả quá trình sản xuất kinh doanh, chủ động trong quá trình đề ra các quyết định. - Tổ chức kế toán quản trị chi phí vận tải hàng hóa trong các công ty vận tải đường bộ Việt nam, Nguyễn Thị Ngọc Lan, 2012 4 Tác giả cũng đã chỉ ra công tác kế toán quản trị nói chung và kế toán quản trị chi phí nói riêng trong các công ty vận tải hàng hóa đường bộ con nhiều hạn chế. Nhìn chung công tác kế toán chỉ mới dừng lại ở kế toán tài chính nhằm cung cấp thông tin về các hoạt động kinh tế tài chính đã diễn ra tại doanh nghiệp chứ chưa quan tâm nhiều đến việc dựa vào số liệu đã thu thập để phân tích dự báo tương lai. Trên cơ sở đó tác giả đã nghiên cứu việc hoàn thiện tổ chức kế toán quản trị chi phí vận tải hàng hóa trong các doanh nghiệp vận tải đường bộ Việt Nam. Tác giả đã hệ thống hóa và nâng cao l luận tổ chức kế toán quản trị chi phí trong các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, phân tích rõ thực trạng tổ chức kế toán quản trị chi phí vận tải hàng hóa trong các công ty vận tải đường bộ Việt Nam hiện nay. Ngoài ra tác giả cũng đã chỉ ra được những nguyên nhân chủ quan khách quan của những hạn chế trong thực tế tổ chức kế toán quản trị chi phí của các công ty vận tải đường bộ Việt Nam. Trên cơ sở kế thừa những kết quả nghiên cứu trên tác giả đi sâu vào nghiên cứu nội dung, quy trình phương pháp kỹ thuật và tổ chức ứng dụng kế toán quản trị cụ thể tại Công ty cổ phần giao nhận kho vận ngoại thương Việt Nam (Công ty Vinatrans) . 3. ục tiêu nghiên cứu của luận văn Luận văn được trình bày nhằm mục tiêu chung là ứng dụng kế toán quản trị trong công ty Vinatrans bên cạnh đó nhằm th a mãn các mục tiêu cụ thể như sau: - Hệ thống hóa những l thuyết liên quan đến kế toán quản trị và ứng dụng kế toán quản trị vào một doanh nghiệp - Phân tích đánh giá thực trạng hệ thống kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans - Xây dựng nội dung quy trình phương pháp kỹ thuật và tổ chức vận hành kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans 5 4. - ối tượng nghiên cứu của luận văn L thuyết kế toán quản trị và cách thức xây dựng cơ sở l thuyết thích hợp cho ứng dụng kế toán quản trị vào một doanh nghiệp. - Thực trạng kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans . - Những luận điểm và nội dung phương pháp kỹ thuật, tổ chức vận hành kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans . 5. hạm vi nghiên cứu của luận văn Luận văn chỉ nghiên cứu ứng dụng kế toán quản trị nên không đi sâu vào nghiên cứu những vấn đề có tính chất chuyên sâu về học thuật của kế toán quản trị và địa chỉ nghiên cứu ứng dụng cụ thể là Công ty Vinatrans trong năm 2014. 6. hương pháp nghiên cứu của luận văn Phân tích tổng hợp đút kết những vấn đề l thuyết làm nền tảng tiếp cận ứng kế toán quản trị vào một doanh nghiệp thông qua việc đọc tài liệu các công trình nghiên cứu các chủ trương bài học kinh nghiệm. Tiếp cận phân tích đánh giá thực trạng và điều kiện ứng dụng kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans bằng cách thu thập số liệu, ph ng vấn các nhà quản l làm công tác kế toán các phòng ban. Phân tích chọn lọc và quy nạp những luận điểm mô hình nội dung giải pháp thực thi kế toán quản trị phù hợp với công ty Vinatrans. 7. Kết cấu dự kiến của luận văn Ngoài phần mở đầu kết luận và các phụ lục đính kém luận văn gồm 3 chương Chương 1: Tổng quan về kế toán quản trị và ứng dụng kế toán quản trị Chương 2: Thực trạng kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans Chương 3: Ứng dụng kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans 6 8. hững mong muốn đóng góp của luận văn Với đề tài ứng dụng kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans tác giả mong muốn có thể đóng góp được những vấn đề sau: - Xác lập cơ sở luận tiếp cận ứng dụng kế toán quản trị vào một doanh nghiệp, góp phần làm rõ vai trò nghĩa của kế toán quản trị trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị doanh nghiệp. - Xây dựng quan điểm và nội dung quy trình phương pháp kỹ thuật, tổ chức ứng dụng kế toán quản trị cùng các giải pháp hỗ trợ ứng dụng kế toán quản trị tại Công ty Vinatrans . 7 ƯƠ 1 : TỔNG QUAN VỀ KẾ Á QUẢN TRỊ VÀỨNG DỤNG KẾ Á QUẢN TRỊ 1.1. Tổng quan về toán quản trị 1.1.1. Khái niệm kế toán quản trị - Kế toán quản trị theo luật kế toán Việt Nam, KTQT là việc thu thập, xử l phân tích và cung câp thông tin kinh tế tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán. - Theo định nghĩa của Viện kế toán viên quản trị Hoa Kỳ, kế toán quản trị là quá trình nhận diện đo lường, tổng hợp phân tích soạn thảo, diễn giải và truyền đạt thông tin được quản trị sử dụng để lập kế hoạch đánh giá và kiểm tra trong nội bộ tổ chức và để đảm bảo việc sử dụng hợp l và có trách nhiệm đối với các nguồn lực của tổ chức đó. - Theo Ronald W.Hilton, 1991, Kế toán quản trị là một bộ phận của hệ thống thông tin quản trị trong một tổchức. Các nhà quản l dựa vào thông tin kế toán quản trị để điều hành và kiểm soát hoạt động của tổ chức. Như vậy, Ở góc độ quy trình công việc kế toán kế toán quản trị thực chất là một quy trình định dạng, thu thập, kiểm tra định lượng để trình bày giải thích và cung cấp những thông tin cần thiết và hợp l cho nhà quản trị trong nội bộ doanh nghiệp, giúp họ đưa ra những quyết định kinh doanh tối ưu cho doanh nghiệp. Ở góc độ cung cấp thông tin, kế toán quản trị cung cấp các thông tin về hoạt động nội bộ của doanh nghiệp, như chi phí của từng bộ phận (trung tâm chi phí) từng công việc, sản phẩm; Phân tích, đánh giá tình hình thực hiện với kế hoạch về doanh thu, chi phí lợi nhuận; quản l tài sản, vật tư tiền vốn, công nợ; phân tích mối quan hệ giữa chi phí với khối lượng và lợi nhuận; lựa chọn thông tin thích hợp cho các quyết định đầu tư ngắn hạn và dài hạn; lập dự toán ngân sách sản xuất, kinh doanh;... nhằm phục vụ việc điều hành kiểm tra và ra quyết định kinh tế. Kế toán quản trị là công việc của từng doanh nghiệp, Nhà nước chỉ hướng dẫn các nguyên 8 tắc, cách thức tổ chức và các nội dung, phương pháp kế toán quản trị chủ yếu tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện(thông tư 53/2006/TT-BTC) Ở góc độ độ vai trò thông tin, kế toán quản trị là một kỹ thuật trình bày thông tin kế toán cho các cấp quản l khác nhau để thực hiện các chức năng của chúng trong lập kế hoạch, kiểm soát và ra quyết định hiệu quả hơn. Bằng cách truyền đạt dữ liệu kế toán thích hợp trong thời gian nhanh hơn và chi phí ít hơn hệ thống kế toán quản trị hỗ trợ việc quản l trong việc xây dựng chính sách và hiệu quả thực hiện là như nhau, kiểm soát hoạt động và ra quyết định (Iyengar, 2000). Trong quá khứ, kế toán quản trị chủ yếu tập trung vào tập hợp chi phí kế toán và báo cáo chi phí quản l .Gần đây, vai trò kế toán quản trị đã thay đổi đáng kể. Kế toán quản trị đang hướng đến thông tin trách nhiệm và quản trị về chiến lược hoạt động, chi phí chiến lược cũng như hiệu quả về nguồn lực kinh tế của tổ chức (Weygandt et al, 2008). 1.1.2. Chức năng kế toán quản trị Kế toán quản trị vừa thể hiện những chức năng chung của kế toán vừa thể hiện những chức năng riêng của chính nó để phản ảnh và giám đốc toàn diện các đối tượng kế toán đối tượng kế toán quản trị. Kế toán quản trị là một bộ phận của hệ thống kế toán nên kế toán quản trị có những chức năng chung của kế toán là phản ảnh và cung cấp thông tin kinh tế tài chính hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cho những đối tượng sử dụng có liên quan. Kế tiếp, với mục đích cung cấp thông tin thực hiện các chức năng quản trị, kế toán quản trị cung cấp cấp thông tin có tính chất đặc thù cho quản trị của từng doanh nghiệp. Về cơ bản, chức năng kế toán quản trị được thể hiện qua Sơ đồ 1.1. 9 hà quản trị Kế toán quản trị Ra quyết định hông tin chứng minh quyết định Hoạch định Tổ chức thực hiện Kiểm tra, đánh giá hông tin dự toán hông tin kết quả hông tin biến động và nguyên nhân Sơ đồ 1.1: ác chức năng kế toán quản trị 1.1.2.1. Với chức năng cung cấp thông tin cho quá trình lập kế hoạch và dự toán Mọi hoạt động của doanh nghiệp đều được tiến hành theo các chương trình định trước trong các kế hoạch dài hạn, kế hoạch hàng năm kế hoạch tác nghiệp. Nhà quản trị phải thiết lập dự toán ngân sách đây chính là tài liệu xác lập các bước thực hiện mục tiêu của tổ chức. Kế toán quản trị phải được tổ chức để thu thập những thông tin phục vụ cho mục đích trên. Kế toán quản trị phải cung cấp các chỉ tiêu về số lượng và giá trị phù hợp với chỉ tiêu kế hoạch. Các chỉ tiêu này vừa có tính quá khứ, vừa có tính dự báo. Thông thường các đơn vị thường lập ra các bảng dự toán ngân sách nó giúp nhà nhà quản trị trong việc lập kế hoạch và việc thực 10 hiện kế hoạch. Kế toán quản trị s đóng một vai trò là ghi chép phân tích các số liệu liên quan để cung cấp các thông tin hợp l giúp cho nhà quản trị đưa ra những kế hoạch dự toán có tính khả thi hiệu quả nhất. 1.1.2.2. Với chức năng cung cấp thông tin cho quá trình tổ chức thực hiện Kế toán quản trị s cung cấp thông tin để nhà quản trị đưa ra các quyết định trong việc tổ chức phân công cho phù hợp giữa các cá nhân bộ phận khâu sản xuất liên kết các giữa tổ chức với cá nhân tạo thành một thực thể hoạt động thống nhất nhịp nhàng để đơn vị có thể thuận lợi trong việc thực hiện mục tiêu đã đề ra. 1.1.2.3. Với chức năng cung cấp thông tin cho quá trình kiểm tra, đánh giá Kế toán quản trị đóng vai trò kiểm soát hoạt động kinh doanh từ trước, trong và sau quá trình hoạt động kinh doanh phát sinh.Việc kiểm soát của kế toán quản trị được thực hiện chủ yếu thông qua kế hoạch đã được lập.Khi kế hoạch đã được lập, để đảm bảo tính khả thi của kế hoạch đòi h i phải so sánh với thực tế. Kế toán s cung cấp cho nhà quản l những thông tin thực tế thông tin chênh lệch giữa thực tế với kế hoạch, những thông tin kết hợp giữa thực tế với dự báo để nhà quản trị kịp thời điều chỉnh đảm bảo tiến độ kế hoạch. Bên cạnh đó việc lựa chọn đánh giá là quan trọng nếu nhà quản trị có cách đánh giá thích hợp thì s đuổi nhanh tiến độ thực hiện thúc đẩy cho các cá nhân bộ phận cấp dưới hoàn thành tốt nhiệm vụ. Vì vậy việc cung cấp thông tin cho quá trình kiểm tra đánh giá của kế toán quản trị là hết sức quan trọng nếu các thông tin không chính xác còn có khả năng ảnh hưởng đến quá trình kinh doanh thực hiện mục tiêu của đơn vị. 1.1.2.4. Với chức năng cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định Đối với quyết định có tính chiến lược của nhà quản trị cấp cao, Kế toán quản trị cung cấp loại thông tin để hỗ trợ họ xác định các mục tiêu của tổ chức và đánh giá liệu các mục tiêu đó trên thực tế có thể đạt được hay không.Những thông tin này gồm khả năng sinh lời của tổ chức, khả năng sinh lời của từng bộ phận khác nhau trong doanh nghiệp, nhu cầu máy móc thiết bị, vốn, v.v. 11 Đối với quyết định có tính chiến thuật của nhà quản trị cấp trung gian, Kế toán quản trị cung cấp thông tin để giúp ra quyết định và sử dụng các nguồn lực của tổ chức giám sát các nguồn lực đó đã và đang được sử dụng như thế nào. Những thông tin này bao gồm các thước đo năng suất các báo cáo phân tích biến động, dự báo dòng tiền, v.v. Đối với các quyết định tác nghiệp, Kế toán quản trị cung cấp loại thông tin hoạt động cho cấp quản l cơ sở để giúp họ điều hành thực thi nhiệm vụ được giao ở phân xưởng hay phòng ban v.v… Ví dụ, ở phòng nhân sự trong một số công ty s theo dõi khoản mục tiền lương thông tin ở phòng này s gồm mức lương ngày số ngày làm việc hàng tuần hàng tháng của từng công nhân viên mức lương theo bậc trả cho mỗi người, số ngày phép trong tháng…..Thông tin cung cấp cho cấp quản l cơ sở thường được thực hiện hàng tuần nhưng với những hoạt động cấp bách hơn như số lượng nguyên liệu đưa vào sản xuất có thể được cung cấp hàng ngày hàng giờ hay trong trường hợp sản xuất tự động là hàng giây. 1.1.3. ặc điểm kế toán quản trị Kế toán quản trị tập trung vào người sử dụng nội bộ như giám đốc điều hành quản l sản phẩm, quản l bán hàng và bất kỳ nhân viên khác trong tổ chức người sử dụng thông tin kế toán để đưa ra quyết định quan trọng. Thông tin kế toán quản trị không cần phải phù hợp với các chuẩn mực. Trong thực tế, nếu phù hợp chuẩn mực quy định có thể là không thích hợp không hữu ích cho các mục đích ra quyết định nội bộ. Ví dụ, khi thiết lập một chi phí hàng tồn kho cho một hoặc nhiều đơn vị sản phẩm (mỗi áo hoặc mũ được sản xuất tại Công ty Thể thao), chuẩn mực yêu cầu phải bao gồm chi phí quản l sản xuất, chẳng hạn như tiền thuê nhà và các chi phí tiện ích nhà máy.Tuy nhiên với mục đích đưa ra quyết định nội bộ, s nghĩa hơn nếu bao gồm luôn chi phí phi sản xuất được liên kết trực tiếp đến sản phẩm, chẳng hạn như hoa hồng bán hàng hoặc chi phí hành chính. Kế toán quản trị thường tập trung vào làm cho dự báo tương lai cho các phân đoạn của một công ty. Giả sử công ty đang xem xét giới thiệu một dòng mới của cốc cà phê với logo đội bóng trên mỗi cốc. Quản l chắc chắn s cần kế hoạch tài