Tài liệu Trọng tài kinh tế-một hình thức giải quyết tranh chấp kinh tế

Lêi Nãi §Çu Qu¸ tr×nh ®æi míi vµ hoµ nhËp cña ViÖt Nam ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh c«ng ®iÒu nµy ®· lµm cho ®Êt n-íc cã nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ, nhÊt lµ sù chuyÓn biÕn cña nÒn kinh tÕ. Sù chuyÓn biÕn nµy ®· lµm cho c¸c quan hÖ kinh tÕ trë nªn sèng ®éng ®a d¹ngvµ phøc t¹p h¬n - B¶n chÊt cña c¸c quan hÖ kinh tÕ ho¹t ®éng víi môc tiªu lµ lîi nhuËn, do vËy ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th× c¹nh tranh vµ lîi nhuËn lµ hai nh©n tè cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Doanh nghiÖp nµo c¹nh tranh cµng nhiÒu th× cã nhiÒu c¬ héi thu ®-îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n vµ ng-îc l¹i Doanh nghiÖp nµo c¹nh tranh Ýt th× sÏ Ýt c¬ héi h¬n dÉn ®Õn Ýt thu ®-îc lîi nhuËn h¬n. Thùc tr¹ng cho thÊy trong n-íc c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t nhÊt lµ c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau( gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n-íc víi nhau , c¸c doanh nghiÖp trong n-íc víi c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi).Yªu cÇu ®Æt ra lµ ®Ó hoµ gi¶i tranh chÊp nµy th× c¬ quan, tæ chøc nµo cã thÈm quyÒn ®øng ra hoµ gi¶i? §èi víi n-íc ta hiÖn nay th× ph-¬ng thøc gi¶I quyÕt tranh chÊp chñ yÕu lµ gi¶i quyÕt theo con ®-êng toµ ¸n kinh tÕ –gi¶I quyÕt b»ng con ®-êng nµy sÏ lµm cho c¸c doanh nghiÖp sÏ mÊt ®I uy tÝn, bÝ mËt kinh doanh cña hä,cho nªn hä kh«ng muèn sö dông ph-¬ng thøc nµy mÆc dï hä vÉn biÕt lîi Ých cña m×nh vÉn ®ang bÞ x©m ph¹m dÉn ®Õn s©n ch¬I nµy kh«ng ®-îc ¸p dông réng r·i. §Ó ®¸p øng nhu cÇu nµy th× Trung t©m träng tµI quèc tÕ ViÖt Nam ®· ®-îc thµnh lËp bªn c¹nh phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam cã thÈm quyÒn gi¶I quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ nÕu cã sù tho¶ thuËn cña nguyªn ®¬n vµ bÞ ®¬n. Trªn thÕ giíi ph-¬ng thøc gi¶I quyÕt tranh chÊp nµy ®-îc ¸p dông rÊt réng r·I nh-ng ng-îc laÞ ë ViÖt Nam th× ph-¬ng thøc gi¶I quyÕt tranh chÊp nµy vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh do luËt ph¸p cña chóng ta ch-a cho trung t©m träng tµI quèc tÕ ViÖt Nam nh÷ng biÖn ph¸p cã nh÷ng biÖn ph¸p c-ìng chÕ kh¸c. 1 TRäng tµi kinh tÕ-mét h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ PhÇn thø nhÊt Kh¸i qu¸t chung träng tµi kinh tÕ. I.Sù ra ®êi vµ ph¸t tµi triÓn cña tæ chøc träng tµI. 1.Kh¸i niÖm vÒ träng tµi kinh tÕ. Träng tµi lµ mét ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp trong ®ã mét bªn thø ba ®éc lËp ( th«ng th-êng lµ héi ®ång ph©n xö ) sÏ xem xÐt lÝ lÏ cña hai bªn vµ sau ®ã ®-a ra quyÕt ®Þnh cã gi¸ trÞ rµng buéc ®èi víi c¶ hai bªn . Träng tµi kinh tÕ lµ tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ , c¸c tranh chÊp kinh tÕ gi÷a c«ng ty víi c¸c thµnh viªn c«ng ty, gi÷a c¸c thµnh viªn c«ng ty víi nhau, liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp, ho¹t ®éng , gi¶i thÓ c«ng ty , c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu , tr¸i phiÕu. 2.Nguån gèc tranh chÊp. Lý luËn vµ thùc tiÔn ®· chøng minh r»ng, ViÖc thiÕt lËp nªn c¸c quan hÖ d©n sù,th-¬ng m¹i, kinh doanh…ph¶i xuÊt ph¸t tõ ý chÝ cña c¸c chñ thÓ tham gia. Sù thèng nhÊt ý chÝ ®ã ®-îc thÓ hiÖn th«ng qua nhiÒu h×nh thøc giao kÕt, cã thÓ b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng miÖn. Dï ë h×nh thøc nµo, kÓ tõ thêi ®iÓm c¸c giao kÕt ®· ®-îc chÊp thuËn cã ngih· lµ c¸c bªn ®· thÎ hiÖn sù tù do ý chÝ vµ thèng nh¸t ý chÝ th× c¸c bªn ph¶i cã nghÜa vô thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu kho¶n ®· cam kÕt, kÓ tõ thêi diÓm ®ã sÏ ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c chñ trong mét quan hÖ ph¸p luËt nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i lóc nµo c¸c bªn còng th-c hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng ®iÒu kh¶o ®· cam kÕt. ChÝnh v× vËy ®· lµm ph¸t sinh c¸c quan hÖ ttranh chÊp. 2 ViÖc ph¸t sinh c¸c quan hÖ tranh chÊp do nhiÒu nguyªn nh©n nh÷ng nguyªn nh©n ®ã cã thÓ do kh¸c nhau vÒ ng«n ng÷, phong tôc tËp qu¸n, vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ… Trong c¸c lo¹i tranh chÊp hiÖn nay th× tranh chÊp kinh doanh lµ mét trong nh÷ng lo¹i tranh chÊp mang nh÷ng nÐt ®Æc thï gÇn tùa víi ho¹t ®äng s¶n xuÊt kinh doanh nÕu tranh chÊp kinh doanh lµ sù bÊt ®ång, m©u thuÉn vÒ quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a c¸c chñ thÓ, lµ yÕu tè kh¸ch quan trªn th-¬ng tr-êng th× viÖc x¸c ®Þnh, gi¶i quyÕt nh÷ng tranh ch¸p ®ã lµ viÖc lµm kh«ng thÓ thiÕu ®-îc, nh»m b¶o vÒ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ thÓ tham gia. §ã lµ nh÷ng c¸ch thøc, ph-¬ng thøc ®Ó ¸p dông gi¶i quyÕt theo c¸cquy t¾c chung, phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña mäi khu vùc, cña mçi quèc gia. Khi tranh chÊp ph¸t sinh c¸c bªn ®Òu cã thÓ tiÕn hµnh lùa chän cho m×nh mét ph-¬ng thøc, mét ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt phï hîp. Tuy lu¹t ph¸p cña c¸c n-íc cã nh÷ng quy ®Þnh riªng kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò nµy, song tùu chung l¹i hiÖn nay cã 3 h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh doanh c¬ b¶n ®ã lµ: + Gi¶i quyÕt th«ng qua th-¬ng l-îng hoµ gi¶i gi÷a c¸c bªn. +Gi¶i quyÕt th«ng qua con ®-êng toµ ¸n. +gi¶i quyÕt b»ng ph-¬ng ph¸p träng tµi. Mçi mét h×nh thøc gi¶i quyÕt cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng biÖt,thÓ hiÖn râ b¶n chÊt cña nã. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¸t triÓn hiÖn nay, xu h-íng gi¶i quyÕt b»ng träng tµi ngµy cµng ®-îc c¸c nhµ kinh doanh ¸p dông. 3.Sù ra ®êi cña träng tµi kinh tÕ ë ViÖt nam. Träng tµi kinh tÕ xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn cña chÕ ®é hîp ®ång kinh tÕ. N¨m 1960, sau khi cuéc kh«I phôc kinh tÕ hoµn thµnh th¾ng lîi, ®· c¶I t¹o c¬ b¶n xong nÒn kinh tÕ , thñ t-íng chÝnh phñ ®· ban hµnh N§ sè 04/TTg ngµy 4/1/1960 ban hµnh kÌm theo ®iÒu lÖ t¹m thêi vÒ hîp ®ång kinh tÕ . M-êi ngµy sau ®ã, TTg còng ban hµnh N§ sè 20/Ttg ngµy 14/1/1960 vÒ viÖc tæ chøc ngµnh träng tµI kinh tÕ, theo nghÞ ®Þnh nµy träng tµi kinh tÕ ®-îc tæ chøc ë cÊp Trung ¦¬ng, khu, thµnh phè, 3 tØnh vµ Bé víi chøc n¨ng chñ yÕu lµ xÐt xö c¸c tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ vµ nguyªn t¾c xö lý tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ ®-îc quy ®Þnh trong N§ sè 29/ CP ngµy 23/2/1962. Héi ®ång träng tµI chØ lµ mét tæ chøc gåm c¸c thµnh viªn kiªm chøc ë c¸c ngµnh tµI chÝnh ng©n hµng, vËt gi¸ , kÕ ho¹ch vµ ho¹t ®éng theo chÕ ®é häp ®Þnh kú mçi quý mét lÇn. N¨m 1972, Héi nghÞ lÇn thø 20 Ban chÊp h¯nh Trung ¦¬ng ®°ng quyÕt ®Þnh “ xo¸ bá lèi hµnh chÝnh cung cÊp, thùc hiÖn qu¶n lý kinh doanh theo ph-¬ng thøc XHCN, kh¾c phôc qu¶n lý thñ c«ng , ph©n t¸n theo lèi s¶n xuÊt nhá , x©y dùng c¸c thuwc tæ chøc cña nÒn c«ng nghiÖp lín” V¯ tiÕp ®ã , cuèi n¨m 1973, NQ sè 22 cña chÝnh phñ ®Ò ra nhiÖm vô “ph°I t¨ng c­êng ph¸p chÕ XHCN” . Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh ®ã cña ban chÊp h¯nh trung ­¬ng ®¶ng ,chÝnh phñ ®· ban hµnh N§ sè 54/CP ngµy 10/3/1975 vÒ chÕ ®é hîp ®ång kinh tÕ vµ ngµy 14/4/1975 chÝnh phñ ban hµnh N§ sè 75/CP vÒ ®iÒu lÖ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña träng tµi kinh tÕ nhµ n-íc. Theo nghi ®Þnh nµy , träng tµi kinh tÕ ®-îc thµnh lËp nh- mét c¬ quan nhµ n-íc cã chøc n¨ng qu¶n lý c«ng t¸c hîp ®ång kinh®kinh tÕ víi néi dung:gi÷ v÷ng kû luËt cña nhµ n-íc vÒ hîp ®ång kinh tÕ , gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ vµ xö lý c¸c vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ . Víi nghÞ ®dÞnh sè 24/H§BT ngµy 10/8/1981 héi ®ång träng tµI ®-îc thèng nhÊt tªn gäi lµ träng tµi kinh tÕ. Víi sù ra ®êi cña “Ph¸p lÖnh vÒ hîp ®ång kinh tÕ” th× cã nhiÒu mèi quan hÖ míi ph¸t sinh , ®ßi hái ph¶I cã nh÷ng quy ®Þnh míi ®Ó ®iÒu chØnh c¸c lo¹i quan hÖ nµy. §¸p øng yªu cÇu ®ã, Héi ®ßng nhµ n-íc ®d· ban hµnh ph¸p lÖnh vÒ träng tµi kinh tÕ , qui ®Þnh vÒ tæ chøc , ph©n cÊp thÈm quyÒn , thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ . 4. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña träng tµi kinh tÕ. Träng tµi kinh tÕ cã nh÷ng chøc n¨ng vµ nhiÖm vô sau: -Gi¶i quyÕt tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ. -KiÓm tra , kÕt luËn vµ xö lý c¸c hîp ®ång kinh tÕ tr¸I ph¸p luËt. -Tuyªn truyÒn , h-íng dÉn thùc hiÖn ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ vµ träng tµi kinh tÕ . -Båi d-ìng nghiÖp vô c«ng t¸c hîp ®ång kinh tÕ vµ träng tµi kinh tÕ . 4 Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña träng tµi kinh tÕ ®-îc thùc hiÖn chñ yÕu th«ng qua hai h×nh thøc ho¹t ®éng chñ yÕu ®ã lµ ho¹t ®éng kiÓm tra xö lý vµ ho¹t ®éng xÐt xö. Träng tµi kinh tÕ lµ c¬ quan qu¶n lý cã chøc n¨ng qu¶n lý kinh tÕ , nªn ho¹t ®éng cña träng tµi kinh tÕ phÇn lín tËp trung vµo viÖc kiÓm tra hoatj ®éng kinh tÕ nh»m gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ. Cßn ho¹t ®éng xÐt xö cña träng tµi kinh tÕ ®èi víi nh÷ng hµnh vi ,vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ võa rÊt Ýt , võa kÐm hiÖu lùc thi hµnh v× thiÕu tÝnh c-ìng chÕ. II.Tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña träng tµi kinh tÕ . 1.ThÈm quyÒn cña träng tµi kinh tÕ. Träng tµi kinh tÕ cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp sau: Tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n , gi÷a doanh nh©n víi doanh nghiÖp t- nh©n, gi÷a doanh nghiÖp t- nh©n víi doanh nghiÖp t- nh©n vµ gi÷a ph¸p nh©n, doanh nghiÖp t- nh©n víi c¸ nh©n kinh doanh. Tranh chÊp gi÷a c«ng ty víi c¸c thµnh viªn cña c«ng ty , gi÷a c¸c thµnh viªn cña c«ng ty víi nhau liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp, ho¹t ®éng, gi¶I thÓ c«ng ty nh- tranh chÊp ®ßi rót vèn ra khái c«ng ty, ph©n chia l·I lç, nhËp, t¸c, gi¶I thÓ c«ng ty vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña thµnh viªn c«ng ty. Tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua ,b¸n cæ phiÕu -tr¸I phiÕu. 2.Tiªu chuÈn träng tµI viªn. Trong tµI viªn lµ ng-êi cã tr×nh ®é ®¹i häc luËt hoÆc t-¬ng ®-¬ng ®¹i häc luËt vµ cã Ýt nhÊt 8 n¨m liªn tôc lµm c«ng t¸c ph¸p luËt vµ kinh tÕ. Nh÷ng ng-êi kh«ng cã ®ñ ®iÒu kÞªn trªn hay cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®ã nh-ng l¹i ®ang m¾c bÖnh t©m thÇn hoÆc mét bÖnh kh¸c lµm mÊt kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn hµnh vi cña m×nh theo sù gi¸m ®Þnh cña c¸c tæ chøc y tÕ th× kh«ng ®-îc trë thµnh träng tµI viªn. 3.Thñ tôc cÊp vµ thu håi giÊy phÐp thµnh lËp träng tµi kinh tÕ. 5 a.Thñ tôc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp . Nh÷ng träng tµI viªn cã nguyÖn väng thµnh lËp trung t©m träng tµI ph¶I lµm hå s¬ xin phÐp Chñ tÞch UBND tØnh , thµnh phè trùc thuéc trung -¬ng , n¬I dù ®Þnh ®Æt trô së cña trung t©m. ChËm nhÊt lµ 10 ngµy , kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc hå s¬ hîp lÖ , UBND tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung -¬ng göi mét bé hå s¬ xin phÐp thµnh lËp träng tµi kinh tÕ cho bé t- ph¸p. ChËm nhÊt lµ 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc hå s¬, bé t- ph¸p cã ý kiÕn tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n cho UBND tØnh, thµnh phè trùc thuéc TW. Trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ý kiÕn tr¶ lêi cña Bé TPh¸p, chñ tÞch UBND tØnh, TP trùc thuéc TW quyÕt ®Þnh cÊp hoÆc tõ chèi cÊp giÊy phÐp thµnh lËp trung t©m träng tµi. b. §×nh chØ ho¹t ®éng vµ thu håi giÊy phÐp thµnh lËp. Trung t©m träng tµI bÞ ®×nh chØ vµ thu håi cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng trong c¸c tr-êng hîp sau. - Ho¹t ®éng tr¸I víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ träng tµi kinh tÕ vµ ®iÒu lÖ trung t©m. - Cè ý kh«ng chÊp hµnh nghiªm chØnh chÕ ®é b¸o c¸o víi c¬ quan nhµ n-íc cã chøc n¨ng qu¶n lý c«ng t¸c träng tµI . - Cè ý kh«ng chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c nghÜa vô do ph¸p luËt quy ®Þnh ®×nh chØ ho¹t ®éng vµ thu håi giÊy phÐp thµnh lËp trung t©m träng tµi kinh tÕ ®-îc so¹n göi cho bé t- ph¸p. 4. c¬ cÊu tæ chøc cña trung t©m träng tµI . Trung t©m träng tµI gåm cã chñ tÞch, phã Chñ tÞch vµ th- ký trung t©m träng tµI. -Chñ tÞch trung t©m träng tµI cã quyÒn h¹n vµ nhiÖm vô chÝnh sau: Qu¶n lý , ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña trung t©m vµ ®¹i diÖn cho trung t©m trong quan hÖ víi bªn ngoµI. ChØ ®Þnh träng tµI viªn gi¶I quyÕt tranh chÊp khi ®-îc yªu cÇu, quyÕt ®Þnh kÕt n¹p, khai trõ träng tµI viªn theo ®Ò nghÞ cña Ýt nhÊt 2/3 sè träng tµI viªn cña trung t©m. NhiÖm kú kh«ng qu¸ 3 n¨m. 6 -Phã chñ tÞch trung t©m träng tµI gióp chñ tÞch trung t©m träng tµI thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc theo sù ph©n c«ng cña chñ tÞch träng tµi. NhiÖm kú kh«ng qu¸ 3 n¨m vµ cã thÓ ®-îc t¸I cö nÕu ®iÒu lÖ cña trung t©m träng tµI kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c. -Th- ký trung t©m träng tµI do chñ tÞch trung t©m chØ ®Þnh gióp chñ tÞch vµ c¸c phã chñ tÞch trong viÖc tiÕp nhËn ®¬n, göi giÊy tê cho c¸c tæ chøc c¸ nh©n cã liªn quan, thu lÖ phÝ träng tµI, l-u tr÷, b¶o qu¶n… 5. ¦u nh-îc ®iÓm cña viÖc gi¶I quyÕt tranh chÊp kinh doanh b»ng ph-¬ng ph¸p träng tµi. a.¦u ®iÓm: Mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña nguyªn t¾c tù do kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ sù tù do lùa trän h×nh thøc vµ ph-¬ng thøc gi¶I quyÕt tranh chÊp. Song trong tÊt c¶ c¸c h×nh thøc gi¶I quyÕt tranh chÊp kinh doanh theo th«ng lÖ chung th× h×nh thøc phæ biÕn vµ réng r·I nhÊt ë c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ träng tµi. nguyªn nh©n chÝnh lµ viÖc gi¶I quyÕt tranh chÊp th«ng qua träng tµI cã nh÷ng -u ®iÓm næi bËt mµ c¸c h×nh thøc kh¸c kh«ng cã ®-îc. Cô thÓ lµ: -C¸c bªn tham gia tranh chÊp ®-îc ®¶m b¶o tèi ®a vÒ quyÒn tù do ®Þnh do¹t ë nhiÒu ph-¬ng diÖn nh-: Lùa chän träng tµI viªn, ®Þa ®iÓm, ph-¬ng thøc gi¶I quyÕt tranh chÊp… -H×nh thøc träng tµI th-êng nhanh gän, linh ho¹t, thñ tôc ®¬n gi¶n , tr¸nh ®-îc l·ng phÝ vÒ mÆt thêi gian, h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a sù gi¸n ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n suÊt kinh doanh. -H×nh thøc xÐt xö b»ng träng tµI lµ h×nh thøc xÐt xö kÝn nªn: + §¶m b¶o ®-îc tÝnh bÝ mËt trong kinh doanh. + B¶o vÖ uy tÝn cña c¸c bªn trªn th-¬ng tr-êng. -§¹t hiÖu qu¶ thi hµnh cao nh»m b¶o vÖ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c bªn tham gia tranh chÊp. -§¶m b¶o niÒm tin vÒ mÆt ph¸p lÝ cho c¸c chñ thÓ kinh doanh, tøc lµ gi¶I quyÕt tranh chÊp døt ®iÓm nh»m b¶o ®¶m tÝnh d©n chñ vµ c«ng b»ng cho c¸c bªn. 7 Do cã nh÷ng -u ®iÓm trªn mµ träng tµI dÇn dÇn trë thµnh con ®-êng chñ yÕu gi¶I quyÕt tranh chÊp kinh doanh, ®ãng mét vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh xÐt xö. BiÖn ph¸p träng tµI ®-îc giíi th-¬ng nh©n nãi riªng vµ giíi kinh doanh nãi chung trªn thÕ giíi rÊt -a chuéng. b. Nh-îc ®iÓm: Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng -u ®iÓm th× ph-¬ng ph¸p träng tµI cßn tån t¹i nh÷ng nh-îc ®iÓm. Nh÷ng nh-îc ®iÓm nµy tuy kh«ng ph¶I lµ lín l¾m, nh-ng nã còng lµm cho ho¹t ®éng träng tµI gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, v-íng m¾c: -Trong ho¹t ®éng träng tµI, ch-a cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®Ó thùc hiÖn ph¸n quyÕt cña träng tµI. Ph¸n quyÕt cña träng tµI lµ kÕt qu¶ cña mét sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn ®-¬ng sù ®-a vô kiÖn ra träng tµI xÐt xö. V× vËy, th«ng th-êng nã ®-îc c¸c bªn tù nguyÖn chÊp hµnh. Nh-ng trong tr-êng hîp, nÕu ph¸n quyÕt kh«ng ®-îc chÊp hµnh th× bªn th¾ng kiÖn ph¶I yªu cÇu tµo ¸n ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn ¸p dông c-ìng chÕ. Do vËy, c«ng -íc NewYork 1985 vÒ viÖc c«ng nhËn vµ c-ìng chÕ chÊp hµnh ph¸n quyÕt träng tµI n-íc ngoµI ®· ra ®êi.Theo c«ng -íc nµy mét khi ph¸n quyÕt träng tµI cña mét n-íc thµnh viªn theo c«ng -íc ®-îc göi ®Õn toµ ¸n cña mét n-íc thµnh viªn kh¸c th× toµ ¸n nay ph¶i c«ng nhËn vµ c-ìng chÕ bªn ®-¬ng sù liªn quan trong vô viÖc thùc hiÖn ph¸n quyÕt ®ã. Së dÜ nh- vËy lµ v× träng tµI phi chÝnh phñ kh«ng cã kh¶ n¨ng c-ìng chÕ c¸c bªn ®-¬ng sù trong viÖc thi hµnh c¸c yªu cÇu vµ quyÕt ®Þnh träng tµI. §©y lµ h¹n chÕ lín nhÊt cña träng tµI phi chÝnh phñ. -Thñ tôc träng tµI rÊt phiÒn phøc. ViÖc thµnh lËp mét héi ®ång träng tµI ®Ó xÐt xö ph¶I qua nhiÒu c«ng ®o¹n. Mçi c«ng ®o¹n lµ mét sù lùa chän tho¶ thuËn. ChÝnh v× vËy, qu¸ tr×nh thµnh lËp héi ®ång träng tµI hay dÉn dÕn chç bÕ t¾c khi kh«ng ®¹t ®-îc tho¶ thuËn t-¬ng øng. -Kh¶ n¨ng kiÓm tra c¸c quyÕt ®Þnh cña träng tµI rÊt h¹n chÕ. Bëi v× tæ chøc träng tµI phi chÝnh phñ kh«ng thiÕt lËp mét c¬ chÕ ®Ó t¹o sù kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c quyÕt ®Þnh cña träng tµI nh- trong tè tông t- ph¸p. Tè tông träng tµI chØ xÐt xö mét lÇn, ph¸n quyÕt lµ chung thÈm. Do vËy, trong mét sè tr-êng hîp cã sù kh«ng c«ng b»ng gi÷a c¸c bªn. Tãm l¹i, mÆc dï cßn tån t¹i mét sè nh-îc ®iÓm ch-a ®-îc kh¾c 8 phôc nh-ng h×nh thøc träng tµI vÉn ®-îc c¸c nhµ kinh doanh biÕt ®Õn vµ tin dïng. Mong r»ng trong t-¬ng lai viÖc gi¶I quyÕt tranh chÊp gi÷a c¸c chñ thÓ kinh doanh b»ng ph-¬ng ph¸p träng tµI phi chÝnh phñ ngµy cµng ®-îc sö dông nhiÒu h¬n. II. C¸c h×nh thøc träng tµi trªn thÕ giíi. +XÐt vÒ t×nh chÊt phô thuéc vµo nhµ n-íc, c¸c tæ chøc träng tµi cã hai lo¹i: *Träng tµi chÝnh phñ. *Träng tµi phi chÝnh phñ. Träng tµi chÝnh phñ lµ mét tæ chøc träng tµi do chÝnh phñ thµnh lËp, träng tµi viªn lµ ng-êi ®-îc h-ëng l-¬ng nhµ n-íc vÒ c«ng viÖc xÐt xö. Träng tµi phi chÝnh phñ lµ tæ chøc träng tµi hoÆc do b¶n th©n c¸c trän tµi viªn s¸ng lËp, hoÆc do mét tæ chøc phi chÝnh phñ(phßng th-¬ng m¹i) thµnh lËp phï hîp víi luËt träng tµi. ë ®©y, c¸c träng tµi viªn kh«ng ®-opùc h-ëng l-¬ng nhµ n-íc vÒ c«ng viÖc xÐt xö. +XÐt vÒ m« h×nh tæ chøc c¸c Trung t©m träng tµi th-¬ng m¹i vµ quèc tÕ ë ¸c«ng cô n-íc trªn thÕ giíi ®-îc tæ chøc d-íi hai h×nh thøc chñ yÕu. *C¸c trung t©m träng tµi n»m bªn c¹nh phßng th-¬ng m¹i. VÝ dô nh-: c¬ quan träng tµi hîp ®ång kinh tÕ Trung quèc do côc qu¶n lý hµnh chÝnh c«ng th-¬ng nhµ n-íc lËp ra; C¸c trung t©m träng tµi ®-îc tæ chøc d-íi d¹ng c«ng ty theo luËt c«ng ty hoÆc hiÖp héi co ®¨ng ký theo luËt cña hiÖp héi. C¸c trung t©m träng tµi ®-îc tæ chøc d-íi d¹ng c«ng ty theo luËt c«ng ty hoÆc hiÖp héi cã ®¨ng ký theo LuËt vÒ hiÖp héi. VÝ dô nh-: Trung t©m träng tµi quèc tÕ Singapore; Trung t©m träng tµi quèc tÕ Hång K«ng –HKIAC, Trung t©m träng träng tµi th-¬ng m¹i quèc tÕ óc- ACICA. Ngoµi ra ë hÇu hÕt c¸c c¶ n-íc, bªn c¹nh trung t©m träng tµi th-êng trùc ( träng tµi quy chÕ) cßn tån t¹i träng tµi vô viÖc ( träng tµi ad-häc) Träng tµi vô viÖc vµ Träng tµi quy chÕ lµ tæ chøc Träng tµi phi ChÝnh phñ. 1. Träng tµi vô viÖc: Lµ tæ chøc ®-îc thµnh lËp chØ ®Ó gi¶i quyÕt mét vô kiÖn. Xong vô kiÖn ®ã th× tæ chøc träng tµi ph¶i ®-îc gi¶i thÓ v× ®· hÕt môc ®Ých tån t¹i . Do ®ã träng tµi vô viÖc kh«ng cã c¬ quan th-êng trùc. VÝ dô: ë Thuþ §iÓn tæ chøc träng tµi theo vô viÖc ( ad-hoc) do c¸c 9 bªn ®-¬ng sù tho¶ thuËn lËp ra. Khi x¶y ra tranh chÊp kinh tÕ, mçi bªn cã quyÒn ®Ò cö mét träng tµi viªn. Hai träng tµi viªn ®ã l¹i cã quyÒn ®Ò xuÊt mét träng tµi viªn thø ba ®Ó thiÕt lËp mét nhãm träng tµi gåm ba ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ. 2. Träng tµi quy chÕ : Lµ tæ chøc träng tµi ho¹t ®éng th-êng xuyªn, trªn c¬ së mét quy chÕ ®Þnh s½n. Nã xÐt sö hÕt vô kiÖn nµy ®Õn vô kiÖn kh¸c theo quy t¾c tè tông cña nã. VÝ dô: Träng tµi th-¬ng m¹i Stonkolm ®-îc thµnh lËp trªn c¬ së quy chÕ vÒ träng tµi ban hµnh n¨m 1917, vµ n¨m 1949 ®-îc x©y dùng thµnh mét c¬ quan ®éc lËp cña phßng th-¬ng m¹i Stockolm ®-îc tæ chøc l¹i thµnh mét c¬ quan träng tµi ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn cã thÓ gi¶i quyÕt c¶ tranh chÊp kinh tÕ m¹ng tÝnh chÊt quèc tÕ. §Ó ®¹t ®-îc mét tho¶ thuËn träng tµi, ng-êi ta cã thÓ ¸p dông mét sè lo¹i thñ tôc tè tông träng tµi kh¸c nhau. Träng tµi ad-hoc vµ träng tµi quy chÕ lµ hai trong sè c¸c m« h×nh tè tông ®ã. Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ mét tho¶ thuËn träng tµi, tr-íc hÕt vµ c¬ b¶n nhÊt cÇn lùa chän xem thñ tôc träng tµi sÏ ®-îc ¸p dông lµ träng tµi ad-hoc hay träng tµi quy chÕ. - Trong nhiÒu h×nh thøc träng tµi an-hoc cã mét sè ph-¬ng thøc kh¸c nhau vµ nÕu chän h×nh thøc träng tµi an-hoc th× c¸c bªn ph¶i tiÕp tôc lùa chän mét trong sè c¸c h×nh thøc ®ã. Khi lùa chän h×nh thøc träng tµi ad-hoc, c¸c bªn tham gia träng tµi cã thÓ ho¹ch ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c riªng cña m×nh vÌ tr×nh tù thñ tôc tè tông cho phï hîp víi tranh chÊp cña hä hoÆc thay vµo ®ã, hä cã thÓ chÊp nhËn mét hÖ thèng quy ®Þnh mÉu vÒ träng t¯i . §ã l¯ b°n “ Quy ®Þnh vÒ träng t¯i” cña Uû ban Liªn hîp quèc vÒ LuËt th-¬ng m¹i quèc tÕ ( UNCITRAL). Tuy nhiªn, nÕu v× mét lý do g× ®ã mµ ng-êi ta chän h×nh thøc träng tµi ad-hoc , ng-êi ta sÏ tiÕt kiÖm thêi gian b»ng c¸ch ®-a mét sè quy ®Þnh s½n cã cho h×nh thøc träng tµi nµy vµo trong tho¶ thuËn vÒ h×nh thøc träng tµi ad-hoc mµ ®-îc ¸p dông riªng cho hîp ®ång ®ã. MÆc dï ®iÒu nµy ®-¬ng nhiªn sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ ®èi víi tranh chÊp trªn thùc tª. Khi chän h×nh thøc träng tµi ad-hoc , trong tiÕn tr×nh tè tông, c¸c bªn tham gia tè tông chØ cã thÓ tr«ng cËy vµo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n träng tµi còng nh- c¸c lç lùc cña chÝnh hä. 10 Bëi v×, quy ®Þnh träng tµi UNCITRAL ®· bao hµm toµn bé qu¸ tr×nh tè tông träng tµi tõ lóc b¾t ®Çu ®Õn kÕt thóc. V¨n phßng UNCITRAL kh«ng cã chøc n¨ng trî gióp, h-íng dÉn tiÕn tr×nh nµy. - NÕu c¸c bªn chän h×nh thøc träng tµi quy chÕ ( hay cßn gäi lµ träng tµi chÝnh thøc), hä cã thÓ lùa chän ph-¬ng thøc träng tµi chÝnh thøc “ trän gãi” hoÆc ph­¬ng thøc träng t¯i chÝnh thøc tõng phÇn. + H×nh thøc träng t¯i chÝnh thøc “ trän gãi” l¯ h×nh thøc m¯ trong ®ã tæ chøc träng tµi ®¶m nhiÖm vai trß truyÒn ®¹t mäi th«ng tin, th- tÝn gi÷a toµ ¸n träng tµi vµ c¸c bªn ®-¬ng sù, còng nh- c¸c bªn cã liªn quan t¹i mäi giai ®o¹n cña tiÕn tr×nh tè tông , bao gåm: viÖc trao ®æi c¸c v¨n b¶n tr×nh bµy, c¸c th«ng b¸o Ên ®Þnh phiªn häp cña Toµ ®Ó nghe c¸c bªn tr×nh bµy, hoÆc phiªn häp cña Toµ ®Ó th«ng b¸o quyÕt ®Þnh cña Tßa ®èi víi c¸c bªn. HÖ thèng nµy ®-îc nhiÒu Toµ ¸n ¸p dông. + §iÓn h×nh cho h×nh thøc träng tµi chÝnh thøc phÇn lµ quy ®Þnh cña Phßng th-¬ng m¹i quèc tÕ ( ICC). Toµ ¸n träng tµi cña ICC chØ ®Þnh Toµ ¸n träng tµi còng nh- ®Þa ®iÓm tiÕn hµnh tè tông träng tµi nÕu nh- c¸c bªn kh«ng ®¹t ®-îc sù tho¶ thuËn vÒ c¸c vÊn ®Ò nµy. Toµ còng sÏ Ên ®Þnh lÖ phÝ träng tµi còng nh- c¸c phÝ tæn hµnh chÝnh kh¸c vµ quyÕt ®Þnh cña Toµ ®-îc xem xÐt kü l-ìng, tr-íc khi c«ng bè cho c¸c bªn. Tuy nhiªn, mÆt dï v¨n phßng cña ICC ®· nhËn ®-îc b¶n sao, sù chÊp nhËn b»ng v¨n b¶n cña c¸c bªn ®-¬ng sù ®èi víi quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n träng tµi, ph¸n quyÕt cña träng tµi còng nh- mäi quyÕt ®Þnh kh¸c trong suÊt qu¸ tr×nh tè tông träng tµi sÏ tuú thuéc vµo sù tháa thuËn cña c¸c bªn trong viÖc thùc hiÖn ph¸n quyÕt ®ã. NÕu tho¶ thuËn nµy kh«ng ®¹t ®-îc th× sÏ phô thuéc vµo sù chØ ®¹o cña Toµ ¸n träng tµi. Nh÷ng ph©n tÝch trªn cho chóng ta thÊy r»ng khi th-¬ng l-îng mét hîp ®ång quan träng, nh»m l-êng tr-íc c¸c tranh chÊp cã thÓ ph¸t sinh trong t-¬ng lai, ng-êi ta cã thÓ lùa chän h×nh thøc lùa chän h×nh thøc träng tµi chÝnh thøc trõ khi cã nh÷ng lý do chÝnh ®¸ng ®Ó kh«ng lùa chän h×nh thøc nµy. Së dÜ nh- vËy lµ v× träng tµi ad-hoc ph¶i bµn luËn ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò song kÕt qu¶ bµn luËn Êy chØ ®-îc dïng vµo mét vô kiÖn mµ th«i. Trong khi ®ã träng tµi chÝnh thøc l¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm -u viÖt hiÓn nhiªn, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng tho¶ thuËn cã kh¶ n¨ng ph¸t sinh trach chÊp cÇn ph¶i ®-a ra träng tµi. H×nh thøc träng tµi nµy cã thÓ gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò bÊt ngê míi n¶y sinh. C¸c quy ®Þnh träng tµi chÝnh thøc bao 11 qu¸t toµn bé qu¸ tr×nh tètông träng tµi tõ khi b¾t ®Çu tiÕn hµnh tè tông ®Õn lóc kÕt thóc kÓ c¶ trong tr-êng bªn bÞ ®¬n tá ra bÊt hîp t¸c víi träng tµi. Tãm l¹i, xuÊt ph¸t tõ sù thuËn tiÖn vµ tiÕt kiÖm chi phÝ ngµy nay trªn thÕ giíi, ng-êi ta cã khuynh h-¬ng sö dông träng tµi h¬n lµ sö dông toµ ¸n, thÝch dïng träng tµi phi ChÝnh phñ h¬n träng tµi ChÝnh phñ vµ thÝch dïng träng tµi chÝnh thøc h¬n lµ träng tµi vô viÖc . III/ Mét sè nÐt c¬ b¶n trong tè tông träng tµI kinh tÕ. 1.NhËn ®¬n. Khi gi¶I quyÕt tranh chÊp, nguyªn ®¬n ph¶I göi cho trung t©m träng tµI kinh tÕ v¨n b¶n tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn vÒ viÖc ®-a vô tranh chÊp ra gi¶I quyÕt t¹i trung t©m träng tµi kinh tÕ ®ã . Néi dung cña ®¬n yªu cÇu ph¶I ®óng theo quy t¾c tè tông cña ph¸p luËt quy ®Þnh. KÌm theo ®¬n yªu cÇu, nguyªn ®¬n ph¶I göi cho trung t©m träng tµi kinh tÕ c¸c tµI liÖu cÇn thiÕt ®Ó chøng minh cho yªu cÇu cña m×nh. Khi göi ®¬n yªu cÇu,nguyªn ®¬n ph¶I nép tiÒn t¹m øng lÖ phÝ träng tµI. LÖ phÝ träng tµI ®-îc Ên ®Þnh theo khung lÖ phÝ do bé tµI chÝnh vµ bé t- ph¸p quy ®Þnh. LÖ phÝ träng tµI do ng-êi thua kiÖn tr¶, nÕu c¸c bªn kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c. Trong thêi h¹n 7 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n yªu cÇu, th- ký trung t©m träng tµi kinh tÕ ph¶I göi b¶n sao ®¬n yªu cÇu cña nguyªn ®¬n vµ danh s¸ch cña träng tµI viªn cña trung t©m träng tµi kinh tÕ cho bÞ ®¬n. Trong thêi h¹n ®· ®-îc trung t©m träng tµI kinh tÕ Ên ®Þnh, bÞ ®¬n ph¶I göi v¨n b¶n tr¶ lêi cho trung t©m vµ cho nguyªn ®¬n. V¨n b¶n tr¶ lêi cã néi dung nh- ®¬n yªu cÇu cña nguyªn ®¬n. BÞ ®¬n cã thÓ göi kÌm theo c¸c tµI liÖu cÇn thiÕt kh¸c cho trung t©m träng tµi kinh tÕ. 2. Lùa chän träng tµI viªn. Trong tr-êng hîp vô tranh chÊp do mét héi dßng träng tµI gi¶I quyÕt th× mçi bªn trän mét träng tµI viªn, hai träng tµI viªn ®-îc c¸c bªn chän sÏ chän träng tµI viªn thø 3 lµm chñ tÞch héi ®ång träng tµi Trong thêi h¹n 10 ngµy, kÓ tõ ngµy träng tµi viªn thø 2 ®· ®-îc chän, nÕu hai träng tµi viªn ®-îc c¸c bªn chän kh«ng chän ®-îc träng tµI viªn thø 3 th× chñ tÞch trung t©m träng tµi kinh tÕ chØ ®Þnh träng tµi viªn thø 3 lµm chñ tÞch héi ®ång träng tµI . Trong tr-êng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn vô tranh chÊp do mét träng tµi viªn gi¶i quyÕt nh-ng kh«ng tho¶ thuËn ®-îc viÖc chän träng tµi viªn nµo 12 th× trong thêi h¹n 7 ngµy, kÓ tõ ngµy c¸c bªn ®-îc th«ng b¸o vÒ viÖc chän träng tµi viªn, chñ tÞch trung t©m träng tµi kinh tÕ chØ ®Þnh träng tµi viªn ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp. Träng tµi viªn ph¶I kh-íc tõ hoÆc bÞ c¸c bªn yªu cÇu kh-íc tõ nÕu cã c¨n cø cho thÊy träng tµi viªn cã thÓ kh«ng v« t- trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp. Trong tr-êng hîp cã träng tµi viªn kh«ng thÓ tiÕp tôc tham gia gi¶i quyÕt tranh chÊp, th× viÖc chän, chØ ®Þnh träng tµi viªn kh¸c thay thÕ ®-îc tiÕn hµnh theo h×nh thøc ®· ®-îc nªu trªn. 3. Gi¶I quyÕt vµ ph¸n quyÕt träng tµi. Träng tµi viªn nghiªn cøu hå s¬ vµ tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt cho viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp. Theo yªu cÇu cña mét hoÆc c¸c bªn, hoÆc theo s¸ng kiÕn cña m×nh, träng tµi viªn cã thÓ nghe c¸c bªn tr×nh bµy ý kiÕn. Träng tµi viªn còng cã thÓ t×m hiÓu sù viÖc tõ nh÷ng ng-êi kh¸c víi sù cã mÆt cña c¸c bªn hoÆc sau khi ®· b¸o c¸o cho c¸c bªn biÕt. Theo yªu cÇu cña c¸c bªn träng tµi viªn cã thÓ tr-ng cÇu gi¸m ®Þnh. Khi cÇn thiÕt träng tµi viªn cã thÓ yªu cÇu c¸c bªn cung cÊp c¸c b¶n gi¶I thÝch, c¸c b»ng chøng vµ tµI liÖu kh¸c cã liªn quan. Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp, tiÕng, ch÷ viÕt ph¶I sö dông b»ng tiÕng viÖt. C¸c bªn cã thÓ yªu cÇu trung t©m träng tµi kinh tÕ mêi phiªn dÞch hoÆc tù mêi phiªn dÞch, nh-ng ph¶I ®-îc trung t©m träng tµi kinh tÕ chÊp thuËn. Bªn yªu cÇu ph¶I tr¶ chi phÝ cho phiªn dÞch. Khi quyÕt ®Þnh, héi ®ång träng tµi biÓu quyÕt theo ®a sè. Träng tµi cã thÓ ra c¸c ph¸n quyÕt t¹m thêi. Mäi diÔn biÕn cña phiªn häp, gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¶I ®-îc th- ký trung t©m träng tµi kinh tÕ ghi thµnh biªn b¶n vµ biªn b¶n ph¶I ®-îc c¸c träng tµi vµ th- ký cïng ký. Héi ®ång träng tµI hoÆc träng tµi viªn cã thÓ ra quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt tõng phÇn cña vô tranh chÊp, nÕu ®iÒu ®ã lµ hîp lý. QuyÕt ®Þnh träng tµi ph¶I cã ch÷ ký cña tÊt c¶ c¸c träng tµi viªn. QuyÕt ®Þnh träng tµi ®-îc c«ng bè cho c¸c bªn ngay khi kÕt thóc phiªn häp hoÆc cã thÓ c«ng bè sau nh-ng chËm nhÊt lµ 5 ngµy kÓ tõ ngµy kÕt thóc phiªn häp. QuyÕt ®Þnh träng tµi ®-îc göi cho c¸c bªn trong vßng 3 ngµy kÓ tõ ngµy ra quyÕt ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh gi¶I quyÕt tranh chÊp, nÕu c¸c bªn tho¶ thuËn b»ng th-¬ng l-îng thi héi ®ång träng tµi hoÆc träng tµi viªn chÊm døt viÖc gi¶i 13 quyÕt. C¸c bªn cã thÓ yªu cÇu chñ tÞch trung t©m träng tµi kinh tÕ x¸c ®Þnh sù tho¶ thuËn ®ã b»ng v¨n b¶n. V¨n b¶n nµy cã gi¸ trÞ nh- quyÕt ®Þnh träng tµI. Trong tr-êng hîp quyÕt ®Þnh träng tµi kh«ng ®-îc mét bªn chÊp hµnh th× bªn kia cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n nh©n d©n cã thÈm quyÒn xÐt xö theo thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ. PhÇn II Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng h×nh thøc träng tµi theo ph¸p luËt ViÖt nam hiÖn hµnh. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, quan hÖ kinh tÕ trë nªn sèng ®éng, ®a d¹ng vµ phøc t¹p. Môc ®Ých nh»m ®¹t ®-îc lîi nhuËn tèi ®a ®· trë thµnh ®éng lùc trùc tiÕp cña c¸c bªn tham gia quan hÖ kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn nh- vËy tranh chÊp kinh tÕ kh«ng nh÷ng lµ mét vÊn ®Ò khã tr¸nh khái mµ sÏ cßn lµ mét vÊn ®Ò lín ®ßi hái ph¶I cã sù quan t©m gi¶i quyÕt mét c¸ch tho¶ ®¸ng. §ã võa lµ yªu cÇu nghiªm ngÆt cña nguyªn t¾c ph¸p chÕ, võa lµ mét ®ßi hái bøc xóc cña quan hÖ kinh tÕ thÞ tr-êng. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr-êng tÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p vÒ néi dung, gay g¾t vÒ møc ®é tranh chÊp vµ phong phó h¬n nhiÒu vÒ chñng lo¹i. §· vËy, xuÊt ph¸t tõ lîi Ých kinh tÕ cña mçi bªn tranh chÊp, viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ph¶I b¶o ®¶m nh÷ng yªu cÇu sau: -Nhanh vµ thuËn lîi, h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a sù gi¸n ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. -B¶o vÖ uy tÝn cña c¸c bªn trªn th-¬ng tr-êng -§¶m b¶o d©n chñ trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp. -§¶m b¶o c¸c yÕu tè bÝ mËt trong kinh doanh. -§¹t hiÖu qu¶ thi hµnh cao. V× vËy, trong b-íc chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr-êng, ë n-íc ta ®ang diÔn ra mét cuéc ®æi míi s©u s¾c trong viÖc tæ chøc c¸c c¬ quan tµI ph¸n 14 kinh tÕ nh»m ®¸p øng yªu cÇu míi do nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Æt ra. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ trong c¬ chÕ hiÖn nay, yªu cÇu hiÖn nay lµ: + Thõa nhËn vµ b¶o hé quyÒn së h÷u còng nh- nh÷ng lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. +B¶o ®¶m d©n chñ trong ho¹t ®éng kinh tÕ, sù b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi Ých gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong hîp t¸c c¹nh tranh. +Nhµ n-íc kh«ng nªn can thiÖp trùc tiÕp vµ s©u vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c d¬n vÞ kinh tÕ c¬ së mµ ph¶I b»ng c¸c chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt t¹o lËp mét hµnh lang ®Ó nh÷ng quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ ®-îc x©y dùng vµ thùc hiÖn theo nguyªn t¾c t- do, b×nh ®¼ng, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vµ cïng cã lîi. Trong ®iÒu kiÖn míi nh- vËy sù tån t¹i cña träng tµi kinh tÕ víi t- c¸ch lµ mét c¬ quan qu¶n lý trùc thuéc héi ®ång bé tr-ëng kh«ng cßn phï hîp n÷a nguyªn nh©n v×: + träng tµI kinh tÕ víi t- c¸ch lµ mét c¬ quan trong hÖ thèng c¸c c¬ quan chÊp hµnh vµ ®iÒu hµnh nhµ n-íc kh«ng thÓ ®¸p øng ®-îc nh÷ng yªu cÇu míi do nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ®Æt ra cô thÓ lµ víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn nhiÒu lo¹i quan hÖ kinh tÕ míi ph¸t sinh mµ tranh chÊp x¶y ra trong nh÷ng quan hÖ kinh tÕ kh«ng thuéc thÈm quyÒn cña träng tµi kinh tÕ. + Träng t¯i kinh tÕ víi thñ tôc v¯ ph­¬ng ph¸p gi°i quyÕt theo lèi “ ho¯ gi°I” v¯ “ d¯n xÕp” còng kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cã sù gi°i quyÕt, c«ng khai, d©n chñ, ®óng ph¸p luËt vµ døt kho¸t. QuyÕt ®Þnh xÐt sö cña träng tµi kinh tÕ vÉn mang nÆng tÝnh hoµ gi¶I, rÊt yÕu vÒ tÝnh c-ìng chÕ. Do dã trªn thùc tÕ, quyÕt ®Þnh xÐt xö cña träng tµi kinh tÕ ®¹t hiÖu lùc thi hµnh thÊp. §iÒu ®ã ®Æt ra yªu cÇu ph¶I tæ chøc l¹i hÖ thèng c¸c c¬ quan gi¶I quyÕt tranh chÊp kinh tÕ mét c¸ch phï hîp. NhËn thøc s©u s¾c yªu cÇu ®ã, nhµ n-íc ®· chñ tr-¬ng xo¸ bá träng tµi kinh tÕ nhµ n-íc thµnh lËp toµ ¸n kinh tÕ vµ träng tµi kinh tÕ víi t- c¸ch lµ mét tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp. I/.Quy t¾c tè tông träng tµI trong n-íc. C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh sè 114/TTg ngµy 16/12/1996 cña thñ t-íng chÝnh phñ n-íc céng hoµ XHCNVN. Quy t¾c nµy ¸p dông cho c¸c tranh chÊp ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh doanh ph¸t sinh trong n-íc. 15 1. ThÈm quyÒn. Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh doanh trong n-íc. Trung t©m träng tµI gäi t¾t lµ trung t©m, xÐt xö ®ùa trªn c¬ së tho¶ thuËn träng tµI. Tho¶ thuËn träng tµi cã thÓ lµ ®iÒu kho¶n träng tµi trong hîp ®ång, hoÆc mét tho¶ thuËn riªng hoÆc thÓ hiÖn trong th- tõ, telex, fax… gi÷a c¸c bªn víi nhau. 2. C«ng t¸c ®iÒu tra vµ thñ tôc xÐt xö. a. §¬n kiÖn vµ c«ng t¸c ®iÒu tra §Ó ph¸t sinh tranh chÊp th× b¾t ®Çu b»ng mét ®¬n kiÖn do nguyªn ®¬n nép cho trung t©m. §¬n ph¶I cã néi dung theo dóng quy dÞnh cña ph¸p luËt. Sau khi nhËn ®-îc ®¬n kiÖn, th- ký cña trung t©m b¸o c¸o cho bÞ ®¬n biÕt vµ göi cho bÞ ®¬n b¶n sao ®¬n kiÖn, c¸c tµI liÖu kÌm theo cïng víi quy t¾c tè tông träng tµi trong n-íc vµ danh s¸ch träng tµi viªn cña trung t©m. Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc b¶n sao ®¬n kiÖn vµ c¸c tµI liÖu kÌm theo, bÞ ®¬n ph¶I trän träng tµi viªn cã tªn trong danh s¸ch träng tµi viªn cña trung t©m vµ b¸o cho trung t©m biÕt, hoÆc yªu cÇu chñ tÞch trung t©m chØ ®Þnh träng tµi viªn cho m×nh. NÕu qu¸ thêi h¹n nµy mµ bÞ ®¬n kh«ng chän trän träng tµi viªn hoÆc kh«ng yªu cÇu chñ tÞch trung t©m chØ ®Þnh träng tµi viªn, chñ tÞch trung t©m sÏ chän träng tµi viªn cho bÞ ®¬n. Còng trong thêi h¹n ®ã th- ký trung t©m còng yªu cÇu bÞ ®¬n göi cho m×nh b¶n bµo ch÷a cña bÞ ®¬n, kh«ng qu¸ 45 ngµy kÓ tõ ngµy bÞ ®¬n nhËn ®-îc b¶n sao ®¬n kiÖn. C¸c träng tµi viªn ®-îc c¸c bªn trän hoÆc ®-îc chØ ®Þnh sÏ bÇu mét träng tµi viªn thø 3 trong danh s¸ch träng tµi viªn cña trung t©m lµm chñ tÞch uû ban träng tµI phô tr¸ch gi¶I quyÕt vô kiÖn nÕu sau 15 ngµy kÓ tõ ngµy träng tµI viªn thø 2 ®-îc chän hoÆc chØ ®Þnh mµ c¸c träng tµi viªn kh«ng chän ®-îc träng tµi viªn thø 3 ®Ó lËp uû ban träng tµI th× chñ tÞch trung t©m sÏ chØ ®Þnh chñ tÞch uû ban träng tµI. Khi vô kiÖn cã hai hay nhiÒu nguyªn ®¬n hoÆc bÞ ®¬n, c¸c nguyªn ®¬n hay bÞ ®¬n nµy ph¶I tho¶ thuËn víi nhau vµ thèng nhÊt chän mét träng tµI viªn trong danh s¸ch träng tµI viªn cña trung t©m. Nõu c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn ®-îc víi nhau th× chñ tÞch trung t©m sÏ chän träng tµi vªn cho hä. Sau khi ®-îc chän hoÆc chØ ®Þnh, träng tµi viªn ph¶I nghiªn cøu hå 16 s¬ vµ tiÕn hµnh c«ng t¸c ®iÒu tra b»ng mäi biÖn ph¸p thÝch hîp.Träng tµI viªn cã quyÒn trùc tiÕp nghe c¸c bªn tr×nh bµy ý kiÕn, theo yªu cÇu cña mét bªn hoÆc c¶ hai bªn hoÆc theo s¸ng kiÕn cña m×nh. Träng tµi viªn cã thÓ quyÕt ®Þnh t×m hiÓu sù viÖc tõ nh÷ng ng-êi kh¸c tr-íc mÆt c¸c bªn hoÆc sau khi b¸o cho c¸c bªn biÕt. b. Thñ tôc xÐt xö. Ngµy xÐt xö do chñ tÞch Uû ban träng tµI quÕt ®Þnh, hai bªn ®-¬ng sù ®-îc triÖu tËp ®Õn phiªn xÐt xö b»ng giÊy triÖu tËp cã ghi râ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm xÐt xö. GiÊy triÖu tËp ®-îc göi tr-íc Ýt nhÊt lµ 15 ngµy tr-íc ngµy xÐt xö. Víi sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn, thêi h¹n nµy cã thÓ rót ng¾n hoÆc kÐo dµI mét c¸ch hîp lý theo quyÕt ®Þnh cña Uû ban träng tµI. C¸c bªn cã thÓ trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh xÐt xö hoÆc cã thÓ uû quyÒn cho ng-êi ®¹i diÖn, nh-ng ph¶I cã giÊy uû quyÒn hîp lÖ vµ cã thÓ mêi luËt s- b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña m×nh. Trong tr-êng hîp mét hoÆc c¸c bªn v¾ng mÆt mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng, uû ban träng tµI cã thÓ tiÕn hµnh xÐt xö c¨n cø vµo tµI liÖu vµ chøng cø hiÖn cã. 3. Ph¸n quyÕt ViÖc xÐt xö ®-îc kÕt thóc b»ng mét ph¸n quyÕt hoÆc quyÕt ®Þnh cña uû ban träng tµI sau khi kÕt thóc phiªn xÐt xö cuèi cïng hoÆc cã thÓ c«ng bè sau. Ph¸n quyÕt hay quyÕt ®Þnh cña träng tµI ®-îc göi cho c¸c bªn ®-¬ng sù chËm nhÊt lµ 15 ngµy sau phiªn xÐt xö cuèi cïng. Trong tr-êng hîp ®Æc biÖt uû ban träng tµI cã thÓ quyÕt ®Þnh göi ph¸n quyÕt sau thêi h¹n 30 ngµy. Uû ban träng tµI cã thÓ ra quyÕt ®Þnh bæ sung nÕu xÐt thÊy ph¸n quyÕt ®· ra cã ®iÓm ch-a râ hoÆc ch-a gi¶I quyÕt ®-îc. Ph¸n quyÕt cña uû ban träng tµi lµ trung thÈm kh«ng thÓ kh¸ng c¸o tr-íc bÊt kú toµ ¸n hoÆc tæ chøc nµo kh¸c. c¸c bªn ph¶I tù nguyÖn thi hµnh ph¸n quyÕt trong thêi quy dÞnh trong ph¸n quyÕt. NÕu ph¸n quyÕt kh«ng ®-îc tù nguyÖn thi hµnh trong thêi h¹n quy ®Þnh, sÏ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c-ìng chÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Víi tr-êng hîp nguyªn ®¬n rót kiÖn, khi c¸c bªn ®¹t ®-îc sù tho¶ thuËn trùc tiÕp mµ kh«ng cÇn ®Õn viÖc xÐt xö cña uû ban träng tµI, khi thiÕu nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó xem xÐt vµ gi¶I quyÕt vô kiÖn, kÓ c¶ tr-êng hîp nguyªn ®¬n kh«ng hµnh ®éng ®Ó vô kiÖn tiÕn triÓn trong 3 th¸ng…th× Uû ban träng tµI quyÕt ®Þnh kÕt thóc vô kiÖn. II/ Mét sè vÊn ®Ò ph¸p lý vÒ trung t©m träng tµi quèc tÕ 17 ViÖt nam. 1.Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Trung t©m trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt Nam bªn c¹nh Phßng th-¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam ( Trung t©m ) ®-îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 204/TTg ngµy 28/4/1993 cña thñ t-íng chÝnh phñ trªn c¬ së hîp nhÊt Héi ®ång träng tµI Ngo¹i Th-¬ng (thµnh lËp n¨m 1963) vµ héi ®ång träng tµi Hµng h¶I (thµnh lËp n¨m 1964). Theo quyÕt ®Þnh, trung t©m cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ nÕu c¸c bªn ®-¬ng sù, trong ®ã Ýt nhÊt ph¶I cã mét bªn n-íc ngoµI, tho¶ thuËn ®-a vô tranh chÊp ra tr-íc trung t©m hoÆc do mét ®iÒu -íc quèc tÕ rµng buéc c¸c bªn ph¶I lµm nh- v©þ. Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ ®-îc quy ®Þnh trong “qui t¾c tè tông cña trung t©m träng t¯i quèc tÕ ViÖt Nam “ cã hiÖu lùc tõ ng¯y 20/8/1993. §¸p øng nguyÖn väng cña céng ®ång doanh nghiÖp, ngµy 16/2/1996,thñ t-íng chÝnh phñ ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 114/TTg cho phÐp trung t©m më réng thÈm quyÒn xÐt xö c¸c tranh chÊp ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh doanh trong n-íc. Thùc hiÖn quyÕt ho¹ch nµy, t¹i kú häp thø VII ngµy 25-26/3/1996 Héi ®ång qu¶n trÞ Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· th«ng qua Quy t¾c tè tông träng tµI trong n-íc, biÓu phÝ träng tµI trong n-íc vµ chØ ¸p dông cho c¸c tranh chÊp ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh doanh trong n-íc, cã hiÖu lùc tõ ngµy 15/4/1996. Trung t©m cã them quyÒn gi¶I quyÕt tranh chÊp trªn c¬ së tho¶ thuËn träng tµI. Do ®ã, trung t©m khuyÕn nghÞ c¸c doanh nghiÖp nÕu muèn chän trung t©m ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp cã thÓ ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh doanh trong n-íc nªn ®-a ®iÒu kho¶n träng tµI sau ®©y vµo hîp ®ång: “ Mäi tranh chÊp ph¸t sinh tõ hîp ®ång n¯y sÏ ®­îc gi°I quyÕt chung thÈm t¹i Trung t©m träng tµI quèc tÕ VN bªn c¹nh Phong th-¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp VN, theo quy t¾c tè tông träng tµI trong n-íc cña trung t©m träng t¯I quèc tÕ ViÖt Nam”. 2. §Æc ®iÓm cña trung t©m träng tµI quèc tÕ ViÖt nam. Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: -Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam lµ mét tæ chøc phi chÝnh phñ n»m bªn c¹nh phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt nam. Nh- vËy,vÒ m« h×nh tæ chøc phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ còng nh- thùc tiÔn ViÖt nam trong mÊy chôc n¨m qua. 18 -Quy t¾c tè tông cña trung t©m lµ do phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp th«ng qua. -Quy t¾c tè tông cña nã vÒ c¬ b¶n phï hîp víi thùc tiÔn träng tµI th-¬ng m¹i quèc tÕ, nghÜa lµ chØ thô lý mét lÇn, ph¸n quyÕt lµ trung thùc, c¸c bªn kh«ng cã quyÒn chèng ¸n, c¸c ®-¬ng sù cã quyÒn lùa chän träng tµi viªn vµ nÕu ph¸n quyÕt kh«ng ®-îc tù nguyÖn chÊp hµnh th× toµ ¸n sÏ c-ìng chÕ chÊp hµnh. -Trung t©m träng tµI quèc tÕ ViÖt nam xÐt xö nh÷ng vô tranh chÊp cã yÕu tè n-íc ngoµI lµ mét bªn hoÆc c¶ hai bªn lµ ph¸p nh©n hoÆc chñ thÓ lµ ng-êi n-íc ngoµi. 1.VÒ thÈm quyÒn. Trung t©m träng tµI quèc tÕ ViÖt nam cã thÈm quyªn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ nh- cÊc hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng, c¸c hîp ®ång ®Çu t-, du lÞch, vËn t¶I vµ b¶o hiÓm quèc tÕ, chuyÓn giao c«ng nghÖ, x©y dùng vµ thanh to¸n quèc tÕ… Trung t©m träng tµI quèc tÕ ViÖt nam cã thÈm quyÒn gi¶I quyÕt c¸c tranh chÊp trong tr-êng hîp: -Khi mét bªn hay c¸c bªn ®-¬ng sù lµ thÓ nh©n hay ph¸p nh©n n-íc ngoµi. -NÕu tr-íc hay sau khi x¶y ra tranh chÊp, c¸c bªn ®-¬ng sù tho¶ thuËn ®-a vô viÖc ra tr-íc trung t©m träng tµI quèc tÕ ViÖt nam, hoÆc nÕu cã mét ®iÒu u-íc quèc tÕ rµng buéc c¸c bªn ph¶I ®-a vô tranh chÊp ra tr-íc trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam. Ngµy 16/2/1996 TTg chÝnh phñ l¹i ra Q§ sè 114/ TTg theo ®ã thÈm quyÒn xÐt xö cña trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam ®· ®-îc më réng thªm mét b-íc n÷a. Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam cã thÈm quyÒn gi¶I quyÕt c¶ tranh chÊp ph¸t sinh tõ nh-qng quan hÖ kinh doanh trong n-íc, nÕu c¸c bªn ®-¬ng sù ®-a ra trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam gi¶I quyÕt. Trong ho¹t ®éng kinh doanh, gi÷a c¸c doanh nghiÖp ph¸t sinh nhiÒu lo¹i tranh chÊp kh¸c nhau. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶I tranh chÊp nµo còng do träng tµi kinh tÕ gi¶i quyÕt. C¸c trung t©m träng tµi kinh tÕ chØ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ mµ kh«ng gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp d©n sù, lao ®éng, h«n nh©n- gia ®×nh …nh- vËy, xÐt thÈm quyÒn vô viÖc th× gi÷a toµ ¸n kinh tÕ vµ träng tµi kinh tÕ nãi chung lµ kh«ng cã g× kh¸c nhau, toµ ¸n 19 kinh tÕ còng cã thÈm quyÒn nh- vËy, trõ thÈm quyÒn gi¶I quyÕt viÖc ph¸ s¶n doanh nghiÖp. Nh- vËy, trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam cã thÈm quyÒn xÐt xö c¸c vô tranh chÊp th-¬ng m¹i ë trong vµ ngoµI n-íc. Trªn lÜnh vùc gi¶I quyÕt tranh chÊp ngoµI n-íc nã ®· ®¹t ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Cßn viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ trong n-íc lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng míi mÎ. 4. Quy t¾c tè tông cña trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam (VIAC). Quy t¾c tè tông nµy ®-îc ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 204/TTg ngµy 28/4/1993 cña thñ t-íng chÝnh phñ. a.Tho¶ thuËn träng tµI vµ b-íc ®Çu thñ tôc. Muèn ®-a vô kiÖn ra xÐt xö t¹i trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt Nam th× trøoc hay sau khi x¶y ra tranh chÊp, c¸c bªn ®-¬ng sù tho¶ thuËn ®ua vô tranh chÊp ra tr-íc trung t©m d-íi h×nh th-c v¨n b¶n, trong ®ã ph¶I ghi râ sù l-¹ chän trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt Nam lµ tæ chøc träng tµI xÐt xö. Thñ tôc tè tung träng tµI b¾t ®Çu b»ng mét ®¬n kiÖn do nguyªn ®¬n nép cho trung t©m. §¬n kiÖn ph¶I ghi râ: -Tªn vµ ®Þa chØ cña nguyªn ®¬n vµ bÞ ®¬n -C¸c yªu cÇu cña nguyªn ®¬n ,cã tr×nh bµy sù viÖc cã kÌm theo b»ng chøng. -Nh÷ng c¨n cø ph¸p lý mµ nguyªn ®¬n dùa vµo ®ã ®Ó ®I kiÖn -TrÞ gi¸ cña vô kiÖn. -Tªn träng tµI viªn mµ nguyªn ®¬n lùa chän trong danh s¸ch träng tµI viªn cña trung t©m hoÆc ®Ò nghÞ cña nguyªn ®¬n víi chñ tÞch trung t©m chØ ®Þnh träng tµI viªn cho m×nh. §¬n kiÖn ph¶I viÕt b»ng tiÕng viÖt nam hay b»ng mét thø tiÕng n-íc ngoµI th«ng dông trong giao dÞch quèc tÕ. Khi göi ®¬n kiÖn th× nguyªn ®¬n ph¶I nép mét b¶n chÝnh vµ mét sè b¶n sao cho trung t©m vµ nguyªn ®¬n ph¶I øng tr-íc toµn bé chi phÝ träng tµI tÝnh theo “BiÓu phÝ träng t¯I, phÝ tæn thÊt cña trung t©m träng t¯i quèc tÕ ViÖt Nam v¯ chi phÝ cña c¸c bªn”. Sè tiÒn n¯y ph°I nép v¯o t¯I kho°n cña phßng Th-¬ng M¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam t¹i ng©n hµng Ngo¹i th-¬ng ViÖt Nam. b. Lùa chän vµ chØ ®Þnh träng tµI viªn. Sau khi nhËn ®-îc ®¬n kiÖn , th- ký cña trung t©m b¸o cho bÞ ®¬n biÕt vµ göi cho bÞ ®¬n b¶n sao ®¬n kiÖn vµ c¸c tµI liÖu kÌm theo cïng víi danh 20