Tranh tụng giữa kiểm sát viên và người bào
chữa tại phiên tòa hình sự Việt Nam
Tranh tụng giữa kiểm sát viên và người bào
chữa tại phiên tòa hình sự Việt Nam
Nguyễn Thi ̣Hằ ng Như
Khoa Luật
Luận văn ThS. ngành: Luâ ̣t hiǹ h sự; Mã số: 60 38 40
Người hướng dẫn: GS.TS. Đỗ Ngọc Quang
Năm bảo vệ: 2009
Abstract. Nghiên cứu cơ sở lý luận của hoạt động tranh tụng tại phiên tòa, quy định
của pháp luật tố tụng hình sự về Kiểm sát viên và Người bào chữa trong tranh tụng
tại phiên tòa hình sự. Phân tích, đánh giá thực trạng tranh tụng tại phiên tòa ở Việt
Nam những năm gần đây, qua đó rút ra những mặt tích cực cũng như những tồn tại,
hạn chế trong hoạt động tranh tụng của Kiểm sát viên và Người bào chữa tại phiên
tòa hình sự. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu và những đánh giá về thực trạng tranh
tụng tại phiên tòa luận văn nêu ra các giải pháp hoàn thiện pháp luật tố tụng hình sự,
xây dựng văn hóa pháp lý phiên tòa, nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát hoạt
động của Kiểm sát viên, Người bào chữa trong tranh tụng tại phiên tòa qua đó nâng
cao chất lượng tranh tụng, hiệu quả xét xử vụ án hình sự ở nước ta trước yêu cầu cải
cách tư pháp.
Keywords. Luật hình sự; Kiểm sát viên; Pháp luật Việt Nam; Người bào chữa;
Tranh tụng
Content
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nghị quyết 08/NQ-TW của Bộ Chính trị ra đời vào ngày 02/01/2002 được xem như
sự mở đầu cho công cuộc cải cách tư pháp ở nước ta. Tiếp theo đó là Nghị quyết số 49NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.
Các nghị quyết này đề cập nhiều nội dung của công tác cải cách tư pháp từ hoạt động điều
tra, truy tố, xét xử cho đến việc đào tạo cán bộ tư pháp. Tuy nhiên, nghiên cứu kỹ cho thấy,
nội dung của nghị quyết tập trung nhiều hơn vào việc tăng cường yếu tố tranh tụng trong quá
trình xét xử vụ án hình sự. Đây chính là điểm nhấn của cải cách tư pháp và là vấn đề trọng
tâm của Nghị quyết, theo đó, việc phán quyết của Tòa án phải căn cứ chủ yếu vào kết quả
tranh tụng tại phiên tòa, phải đảm bảo để bản án, quyết định của Tòa án là hiện thân của công
lý, công bằng xã hội. Như vậy, một vấn đề cấp bách được đặt ra đối với các cơ quan tư pháp
là làm thế nào để đạt được những yêu cầu đó. Trong nỗ lực chung, thì việc nghiên cứu làm rõ
cơ sở lý luận, thực tiễn của hoạt động tranh tụng tại phiên tòa là cần thiết.
Trong tố tụng hình sự, Kiểm sát viên và Người bào chữa có một vai trò hết sức quan
trọng. Kiểm sát viên và Người bào chữa luôn ở vị thế đối trọng nhau tại phiên toà bởi họ
đứng trên cơ sở bảo vệ quyền và lợi ích của các bên được họ đại diện. Do đó quá trình tranh
luận của họ tại phiên toà là phần quan trọng trong việc làm rõ tính chất của vụ án và là cơ sở
để giải quyết vụ án hình sự. Mặc dù, trên thực tế “tranh tụng giữa kiểm sát viên và Người bào
chữa tại phiên tòa hình sự” đã có những bước tiến nhất định, nhưng nhìn chung chất lượng và
hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của công cuộc cải cách tư pháp. Điều này đặt
ra việc tiếp tục nghiên cứu vấn đề này trên cơ sở lý luận và thực tiễn hiện nay nhằm đưa ra
một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của kiểm sát viên và Người bào chữa trong
công tác giải quyết vụ án, bảo vệ tính nghiêm minh của pháp luật đồng thời bảo vệ quyền và
lợi ích chính đáng của công dân, đáp ứng yêu cầu của cải cách tư pháp, nâng cao chất lượng
tranh tụng tại phiên tòa là hết sức cần thiết.
2. Tình hình nghiên cứu
Đã có nhiều bài viết, bài nghiên cứu và sách chuyên khảo đề cập đến vấn đề tranh
tụng trong tố tụng hình sự như: "Vấn đề tranh tụng hình sự" của tác giả Nguyễn Đức Mai
trong cuốn kỷ yếu: "Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách của tố tụng hình sự Việt
Nam" – Viện kiểm sát nhân dân tối cao năm 1995; “Những giải pháp nâng cao chất lượng
tranh tụng tại phiên tòa của Kiểm sát viên” của tác giả Lê Hữu Thể – Đề tài khoa học cấp bộ
của Viện kiểm sát nhân dân tối cao năm 2005; Tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm, của TS.
Dương Thanh Biểu - Nhà xuất bản tư pháp, 2007; bài về “Bản chất của tranh tụng tại phiên
tòa” của tác giả Trần Văn Độ - Tạp chí khoa học pháp lý số 4/2004; bài "Về tranh tụng tại
phiên tòa hình sự" của tác giả Tống Anh Hào trong Tạp chí Tòa án nhân dân số 5/2003; bài
viết của nhiều tác giả trong Đặc san nghề luật số 5/2003 về chuyên đề mở rộng tranh tụng;
cuốn chuyên khảo "Cải cách tư pháp ở Việt Nam trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp
quyền" do TSKH Lê Cảm và TS. Nguyễn Ngọc Chí đồng chủ biên, có nhiều bài viết của các
tác giả (Nxb Đại học quốc gia, 2004)...Theo đó, các công trình chỉ đề cập đến một số vấn đề
nhất định liên quan tranh tụng chứ chưa có công trình nào nghiên cứu sâu riêng phần tranh
tụng giữa Kiểm sát viên và Người bào chữa tại phiên tòa. Mặt khác, qua tổng kết đánh giá
thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật tố tụng hình sự hiện hành đã xuất hiện nhiều tồn
tại, vướng mắc và xung đột giữa các bên tham gia tố tụng cần phải được tiếp tục nghiên cứu
và đề xuất các kiến giải lập pháp cũng như các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng chúng.
Trước yêu cầu của thực tế, đảm bảo sự dân chủ, bình đẳng trong hoạt động tố tụng
hình sự tránh bỏ lọt tội phạm làm oan người vô tội; đồng thời góp phần làm sáng tỏ về mặt lý
luận, tác giả chọn đề tài: "Tranh tụng giữa Kiểm sát viên và Người bào chữa tại phiên tòa
hình sự Việt Nam" làm luận văn thạc sĩ của mình.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
Nghiên cứu đề tài này, tác giả hướng tới mục đích làm rõ thêm cơ sở lý luận và thực
tiễn, bản chất, nội dung của tranh tụng tại phiên tòa, chỉ ra những bất cập còn tồn tại của việc
tranh tụng tại phiên tòa ở nước ta hiện nay, những ưu điểm và tồn tại trong quá trình thực
hiện hoạt động tranh tụng tại phiên tòa của Kiểm sát viên và Luật sư bào chữa, thông qua đó
đề xuất những giải pháp thiết thực nâng cao hiệu quả hoạt động tranh tụng tại phiên tòa
hướng tới xây dựng một phiên tòa hình sự thực sự công bằng, dân chủ góp phần thực hiện
quá trình cải cách tư pháp.
Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, nhiệm vụ của luận văn được đặt ra là:
1- Nghiên cứu cơ sở lý luận của hoạt động tranh tụng tại phiên tòa, quy định của
pháp luật tố tụng hình sự về Kiểm sát viên và Người bào chữa trong tranh tụng tại phiên tòa
hình sự.
2- Phân tích, đánh giá thực trạng tranh tụng tại phiên tòa ở Việt Nam những năm gần
đây, qua đó rút ra những mặt tích cực cũng như những tồn tại, hạn chế trong hoạt động tranh
tụng của Kiểm sát viên và Người bào chữa tại phiên tòa hình sự.
3- Trên cơ sở kết quả nghiên cứu và những đánh giá về thực trạng tranh tụng tại
phiên tòa luận văn nêu ra các giải pháp hoàn thiện pháp luật tố tụng hình sự, xây dựng văn
hóa pháp lý phiên tòa, nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát hoạt động của Kiểm sát viên,
Người bào chữa trong tranh tụng tại phiên tòa qua đó nâng cao chất lượng tranh tụng, hiệu
quả xét xử vụ án hình sự ở nước ta trước yêu cầu cải cách tư pháp.
4. Phạm vi nghiên cứu
Tranh tụng là vấn đề lớn trong hoạt động tố tụng, có nhiều nội dung thể hiện ở các
giai đoạn của quá trình giải quyết vụ án nên trong phạm vi của một luận văn thạc sĩ không thể
xem xét và giải quyết hết mọi vấn đề mà chỉ dừng lại nghiên cứu vấn đề tranh tụng giữa hai
chủ thể chính là Kiểm sát viên và Luật sư bào chữa (Người bào chữa) tại phiên tòa.
Với phạm vi nghiên cứu này, luận văn nghiên cứu về tranh tụng tại phiên tòa dưới góc
độ lý luận, phân tích những quy định của pháp luật về tranh tụng tại phiên tòa, về quyền, nghĩa
vụ, vai trò của Kiểm sát viên, Luật sư bào chữa trong tranh tụng tại phiên tòa hình sự ; đồng thời
qua đó chỉ ra vướng mắc trong hoạt động thực tiễn của những chế định này, trên cơ sở khảo sát
thực trạng về chất lượng phiên tòa hình sự từ sau ngày Nghị quyết 08/NQ-TW ra đời. Từ đó
đưa ra những quan điểm, kiến nghị góp phần thực hiện tốt Nghị quyết 08/NQ-TW, Nghị
quyết 49/NQ-TW nhằm nâng cao chất lượng của hoạt động xét xử nói riêng và của các cơ
quan tư pháp nói chung.
5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
Để hoàn thành luận văn, tác giả đã dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa
Mác - Lênin (chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử), tư tưởng Hồ Chí
Minh, các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về pháp luật, về cải cách tư pháp. Bên cạnh
đó, luận văn còn vận dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể phù hợp với từng nội dung
nghiên cứu của đề tài như: Phương pháp phân tích, tổng hợp số liệu, báo cáo; phương pháp
thống kê, so sánh; phương pháp lịch sử.
6. Những điểm mới của luận văn
Là công trình đầu tiên đề cập và giải quyết vấn đề tranh tụng giữa Kiểm sát viên
và Người bào chữa tại phiên tòa, luận văn có những điểm mới sau:
1- Làm sáng tỏ cơ sở lý luận về tranh tụng tại phiên tòa, góp phần nâng cao nhận thức
về nội dung, bản chất của hoạt động tranh tụng tại phiên tòa.
2- Khảo cứu các quy định pháp luật về tranh tụng tại phiên tòa, đánh giá thực trạng
áp dụng các quy định của pháp luật về tranh tụng của Kiểm sát viên và Luật sư bào chữa và
chỉ ra những hạn chế tồn tại trong hoạt động tranh tụng tại phiên tòa hình sự, cũng như làm rõ
nguyên nhân và điều kiện của tồn tại đó.
3- Đề xuất các giải pháp về hoàn thiện pháp luật, về năng lực, trình độ của Kiểm sát
viên, Người bào chữa, tiến tới xây dựng ý thức văn hóa pháp lý trong tranh tụng... nhằm nâng
cao hiệu quả hoạt động tranh tụng tại phiên tòa hình sự. Một số giải pháp luận văn đưa ra sẽ
giúp cho các cơ quan tiến hành tố tụng nói chung và Tòa án, Kiểm sát viên, Luật sư bào chữa
nói riêng nâng cao hiệu quả chất lượng phiên tòa hình sự hiện nay.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn
bao gồm ba chương với kết cấu như sau:
Chương 1: Những vấn đề chung về tranh tụng giữ Kiểm sát viên và Người bào chữa
tại phiên toà hình sự.
Chương 2: Thực tiễn tranh tụng giữa Kiểm sát viên và Người bào chữa trong phiên
toà hình sự.
Chương 3: Những giải pháp nâng cao hiệu quả tranh tụng giữa Kiểm sát viên và
Người bào chữa trong phiên toà hình sự.
References
1. Ban chỉ đạo cải cách tư pháp (2002), Một số gợi ý về việc tổ chức phiên tòa hình sự theo
tinh thần Nghị quyết 08/NQ-TW của Bộ Chính trị về cải cách tư pháp.
2. Bộ tư pháp – Viện khoa học pháp lý, Bình luận khoa học Bộ luật Hình sự năm 2003
(2004), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
3. Bộ tư pháp – Viện khoa học pháp lý, Bình luận khoa học Bộ luật Tố tụng hình sự năm
2003 (2004), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, trang 452.
4. Lê Cảm (2001), "Một số vấn đề lý luận cơ bản về quyền công tố", Kỷ yếu đề tài khoa học
cấp bộ: Những vấn đề lý luận về quyền công tố và việc tổ chức thực hiện quyền công tố ở
Việt Nam từ năm 1945 đến nay, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hà Nội.
5. Lê Tiến Châu (2002), “Tìm hiểu các hình thức tố tụng hình sự”, Tạp chí Khoa học pháp
lý, (8).
6. Nguyễn Ngọc Chí (2004), "Tố tụng, tranh tụng và vấn đề cải cách tư pháp ở Việt Nam
trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền", trong cuốn chuyên khảo: Cải cách tư
pháp ở Việt Nam trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền, Nxb Đại học quốc gia,
Hà Nội.
7. Ngô Huy Cương "Đổi mới hoạt động xét xử theo nguyên tắc tranh tụng", Nghiên cứu lập
pháp.
8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Báo cáo kết quả 4 năm triển khai thực hiện Nghị quyết
08-NQ/ TW, Hà Nội.
9. Đỗ Văn Đương (1999), "Khái niệm, đối tượng, phạm vi, nội dung quyền công tố", Kỷ yếu
đề tài khoa học cấp bộ: Những vấn đề lý luận về quyền công tố và việc tổ chức thực hiện
quyền công tố ở Việt Nam từ năm 1945 đến nay, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hà Nội.
10. Phạm Hồng Hải (1999), "Bàn về quyền công tố", Kỷ yếu đề tài khoa học cấp bộ: Những
vấn đề lý luận về quyền công tố và việc tổ chức thực hiện quyền công tố ở Việt Nam từ
năm 1945 đến nay, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hà Nội.
11. Phạm Hồng Hải (2003), “Vai trò của Luật sư trong hoạt động tố tụng- Thực trạng và
phương hướng đổi mới”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp (4).
12. Phạm Hồng Hải (2004), “Những điểm mới về trách nhiệm, nghĩa vụ của Người bào chữa
trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003”, Nhà nước và Pháp luật, (5).
13. Phạm Hồng Hải (2004), "Tiến tới xây dựng tố tụng hình sự ở Việt Nam theo kiểu tố tụng
tranh tụng", trong cuốn chuyên khảo: Cải cách tư pháp ở Việt Nam trong giai đoạn xây
dựng Nhà nước pháp quyền, Nxb Đại học quốc gia, Hà Nội.
14. Phạm Hồng Hải (2006), “Thực trạng tranh tụng trong phiên tòa hình sự của kiểm sát viên
dưới góc nhìn của Luật sư”, Tạp chí Kiểm sát (8), 2004.
15. Tống Anh Hào (2004), "Về tranh tụng tại phiên tòa hình sự", Tòa án, (5).
16. Lê Thị Tuyết Hoa (2002), Quyền công tố ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ Luật học, Hà Nội.
17. Nguyễn Huy Hoàn (2004), "Bảo đảm quyền nhờ người khác bào chữa cho bị can trong
hoạt động tố tụng hình sự", Dân chủ và pháp luật, (10).
18. Phan Trung Hoài (2002), "Phán quyết của Tòa án phải dựa vào kết quả tranh tụng tại
phiên tòa", Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh, số ra ngày 10-10.
19. Phan Trung Hoài - Một số vấn đề về cơ sở đảm bảo dân chủ trong tranh luận tại phiên tòa
hình sự - Tạp chí kiểm sát số 3 năm 2002.
20. Quốc Huy (2000), "Lời tranh luận của kiểm sát viên tại phiên tòa xét xử các vụ án hình
sự", Kiểm sát, (5).
21. Nguyễn Văn Huyên (2007), Giáo trình Kỹ năng giải quyết vụ án hình sự, NXB Công an
Nhân Dân.
22. Khoa luật - Đại học Quốc gia Hà Nội (2004), Cải cách tư pháp ở Việt Nam trong giai
đoạn xây dựng nhà nước pháp quyền, Nxb Đại học Quốc gia, Hà Nội.
23. ThS. Nguyễn Ngọc Khanh (2008), “Nâng cao vị thế của Người bào chữa tại phiên tòa
hình sự”, Tạp chí Luật học, (7).
24. Trần Đức Lương (2002), Kết luận Hội nghị triển khai thực hiện Nghị quyết 08/NQ-TW
của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới.
25. Trần Đức Lương (2002), Bài phát biểu tại Hội nghị triển khai công tác năm 2002 của
ngành kiểm sát nhân dân ngày 2002, Hà Nội.
26. Trần Linh (2004), "Về thực hiện Nghị quyết 08/NQ-TW", Tòa án, (8).
27. Nguyễn Đức Mai (1995), “Vấn đề tranh tụng hình sự”, Những vấn đề lý luận và thực tiễn
cấp bách của tố tụng hình sự Việt Nam, Kỷ yếu đề tài khoa học cấp bộ, Viện kiểm sát
nhân dân tối cao.
28. Nguyễn Đức Mai (1999), "Một số ý kiến về quyền công tố", Kỷ yếu đề tài cấp bộ:
Những vấn đề lý luận về quyền công tố và việc tổ chức thực hiện quyền tố ở Việt Nam
từ năm 1945 đến nay, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
29. Vũ Văn Mộc (1995), “Về thực tiễn quyền công tố của Viện Kiểm sát trong tố tụng
hình sự, Thực tiễn và kiến nghị”, Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách của tố
tụng hình sự Việt Nam, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
30. Vũ Mộc (1995), “Về thực hiện quyền công tố của Viện kiểm sát trong tố tụng hình sự,
thực tiễn và kiến nghị”, Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách của tố tụng hình sự
Việt Nam - Kỷ yếu đề tài khoa học cấp bộ năm 1995, trang 121.
31. Từ Văn Nhũ (2002), "Nhận thức về tranh tụng tại phiên tòa hình sự và những kiến nghị
giải pháp", Thông tin khoa học pháp lý, (5).
32. Hoàng Phê (chủ biên) (2005), Từ điển tiếng việt, Nhà xuất bản Đà Nẵng, Trung tâm từ điển
học, trang 1025.
33. Nguyễn Thái Phúc (1995), “ Một số vấn đề về quyền công tố của Viện kiểm sát nhân
dân”, Những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách của tố tụng hình sự Việt Nam, Viện
kiểm sát nhân dân tối cao.
34. Nguyễn Thái Phúc (1999), "Một số vấn đề về quyền công tố của Viện kiểm sát", Kỷ yếu
đề tài khoa học: Những vấn đề lý luận về quyền công tố và việc tổ chức thực hiện quyền
tố ở Việt Nam từ năm 1945 đến nay, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hà Nội.
35. Nguyễn Thái Phúc (2003), Dự thảo Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) và nguyên tắc tranh
tụng. Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số 9, trang 7-10.
36. Ngô Hồng Phúc (2003), "Vấn đề nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa hình sự",
Tòa án, (2).
37. Đinh Văn Quế (2004), "Về chế định Người bào chữa", Tòa án, (3).
38. Đinh Văn Quế (2004), "Một số vấn đề về thủ tục xét hỏi tại phiên tòa hình sự sơ thẩm",
Tòa án, (8).
39. Lê Kim Quế (2004), "Người bào chữa trong giai đoạn điều tra", Dân chủ và pháp luật,
(12).
40. Huỳnh Sáng (2004), "Về việc thực hiện thủ tục xét hỏi kết hợp với tranh tụng tại phiên
tòa", Tòa án, (3).
41. Trần Đại Thắng (2003), "Bàn về vấn đề tranh tụng trong tố tụng hình sự", Kiểm sát, Số
chuyên đề (9).
42. TS.Nguyễn Văn Tuân (2000), Vai trò của Luật sư trong tố tụng hình sự, NXB Đại học
quốc gia Hà Nội.
43. Luật sư Nguyễn Huy Thiệp, Tranh tụng giữa Kiểm sát viên với Người bào chữa tại phiên
tòa sơ thẩm hình sự và những vấn đề sửa đổi các điều luật có liên quan.
44. Phan Hữu Thư (2003), "Kết hợp các yếu tố tranh tụng vào thủ tục tố tụng xét hỏi - một yêu
cầu của cải cách tư pháp", Đặc san nghề luật, (5).
45. Lê Hữu Thể (1999), “Những vấn đề lý luận về quyền công tố và thực tiễn hoạt động công
tố ở Việt Nam từ năm 1945 đến nay”, Đề tài khoa học cấp Bộ, Hà Nội.
46. Lê Hữu Thể (2002), "Vấn đề tranh tụng trong hoạt động tố tụng hình sự và việc thể chế
hóa trong quá trình hoàn thiện Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam", Thông tin khoa học
pháp lý, (5 + 6).
47. Lê Hữu Thể (chủ biên) và các đồng tác giả (2005), Thực hành quyền công tố và kiểm sát
các hoạt động tư pháp trong giai đoạn điều tra, Nxb Tư pháp, Hà Nội.
48. Lê Hữu Thể (2005), “Những giải pháp nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa của
kiểm soát viên” (Phần tổng thuật), Đề tài khoa học cấp Bộ, Hà Nội, trang 6-69.
49. Lê Hữu Thể (2008), “Tranh tụng trong tố tụng hình sự Việt Nam theo tinh thần cải cách
tư pháp” (Phần tổng thuật), Đề tài khoa học cấp Bộ, Hà Nội.
50. Tòa án nhân dân tối cao (2002), Kết luận số 290 ngày 5/11 về hội thảo "Tranh tụng tại
phiên tòa hình sự".
51. Nguyễn Thị Thanh Thủy (Chủ nhiệm đề tài) (2001), Nâng cao chất lượng thủ tục tố tụng
tại phiên tòa xét xử vụ án hình sự - Những vấn đề lý luận và thực tiễn, Đề tài khoa học
cấp cơ sở.
52. TS. Trần Quang Tiệp (2003), Lịch sử Luật tố tụng Hình sự Việt Nam, NXB Chính trị Quốc
Gia, Hà Nội.
53. Trịnh Tiến Việt (2003), "Tranh tụng và vấn đề nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên
tòa hình sự", Đặc san nghề luật, (5).
54. Viện kiểm soát Nhân dân tối cao (2007), “Kết luận Kiểm tra một số vụ án Tòa án tuyên
bị cáo không phạm tội tại Viện kiểm sát nhân dân TP Cần Thơ”, (64).
55. Viện kiểm soát Nhân dân tối cao (2006), “Báo cáo Kết quả phối hợp rút kinh nghiệm
Một năm thực hiện Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003”, Tạp chí Kiểm sát, (112).
- Xem thêm -