Tài liệu Thực trạng và hiệu quả đầu tư của công ty phát triển đô thị mới tại tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị-bộ xây dựng

Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu Trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x héi vµ thùc hiÖn môc tiªu C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t− ph¸t triÓn khu ®« thÞ míi cã tÇm quan träng ®Æc biÖt, gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n. ViÖc ph¸t triÓn c¸c khu ®« thÞ míi ® t¹o ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cho sù ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n−íc. Thùc hiÖn chñ tr−¬ng lÊy ph¸t triÓn ®Ó c¶i t¹o, chuyÓn viÖc ph¸t triÓn ®« thÞ b»ng c¸c dù ¸n ®¬n lÎ sang ph¸t triÓn ®« thÞ b»ng c¸c dù ¸n ®Çu t− ®ång bé, tõng b−íc hoµn chØnh quy ho¹ch tæng thÓ thñ ®« Hµ Néi ®Õn n¨m 2020 ® ®−îc phª duyÖt. Víi môc tiªu x©y dùng c¸c khu ®« thÞ míi víi ®Çy ®ñ c¬ së ¹ tÇng kü thuËt vµ x héi ®ång bé gãp phÇn c¶i thiÖn mét c¸ch c¬ b¶n ®iÒu kiÖn sèng cña nh©n d©n thñ ®«. Tæng c«ng ty ®Çu t− ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ- Bé X©y Dùng hiÖn ®ang ®−îc giao lµm chñ ®Çu t− mét sè dù ¸n ®Çu t− ph¸t triÓn nhµ ë vµ ®« thi, cã tr¸ch nhiÖm huy ®éng mäi nguån vèn ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng kü thuËt vµ x héi cña c¸c dù ¸n ®ång thêi thu hót c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã nhu cÇu ®Çu t− x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhµ ë vµ c¸c c«ng tr×nh chuyªn dïng trong ph¹m vi dù ¸n theo quy ho¹ch ®−îc duyÖt. Khi tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng ®Çu t− ph¸t triÓn ®« thÞ míi vÊn ®Ò ®Æt ra lµ sö dông vèn lµm sao ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt viÖc ®¸nh gÝa hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t− sÏ cho chóng ta biÕt ®−îc ho¹t ®éng ®Çu t− cã ®em l¹i nh÷ng gi¸ trÞ g×, ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ bao nhiªu... ngoµi ra ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t− cßn cho phÐp chóng ta rót ra ®−îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho nh÷ng giai ®o¹n sau cña c«ng cuéc ®Çu t− kh¸c vµ cho phÐp t¹o ra hiÖu qu¶ cao h¬n cho toµn bé nÒn kinh tÕ . ThÊy ®−îc tÇm quan träng cña viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t−, trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty ®Çu t− ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ- Bé X©y Dùng Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 1 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp t«i ® chän ®Ò tµi “ thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ ®Çu t− cña c«ng ty ph¸t triÓn ®« thÞ míi t¹i Tæng c«ng ty ®Çu t− ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ-Bé X©y Dùng” lµm ®èi t−îng nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Néi dung cña chuyªn ®Ò xem xÐt t×nh h×nh ®Çu t− cña Tæng c«ng ty trong thêi gian qua vµ ®¸nh gi¸ chi tiÕt hiÖu qu¶ mét dù ¸n cña Tæng c«ng ty ® thùc hiÖn. Trªn c¬ së ®ã vµ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc lý luËn ® n¾m b¾t trong thêi gian häc tËp ë tr−êng ®Ó ®Ò ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m tiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t− t¹i Tæng c«ng ty trong thêi gian tíi. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò ®−îc chia lµm 3 ch−¬ng: Ch−¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung. Ch−¬ng II: Thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ ®Çu t− ph¸t triÓn ®« thÞ míi t¹i Tæng c«ng ty §Çu t− ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ- Bé X©y Dùng. Ch−¬ng III: Nh÷ng ®Þnh h−íng vµ gi¶i ph¸p nh»m tiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t− ph¸t triÓn ®« thÞ míi t¹i Tæng c«ng ty §Çu t− ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ. Do ®−îc sù tËn t×nh gióp ®ì cña c« gi¸o Ph¹m ThÞ Thªu, gi¶ng viªn chÝnh Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− tr−êng §HKTQD vµ c¸c c« chó c¸n bé phßng Nghiªn cøu ph¸t triÓn dù ¸n cña Tæng c«ng ty §Çu t− ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ, cïng víi sù nç lùc nghiªn cøu tµi liÖu, t×m hiÓu thùc tÕ... em ® hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Tuy nhiªn do thêi gian, tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm cßn cã h¹n nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ bÊt cËp. Em rÊt mong ®−îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c« chó c¸n bé Tæng c«ng ty §Çu t− ph¸t triÓn nhµ vµ ®« thÞ vµ c¸c b¹n bÌ quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy. Cuèi cïng em xin bÇy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh tíi toµn thÓ thÇy c« gi¸o trong Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− vµ c¸c c« chó c¸n bé cña Tæng c«ng ty, ®Æc biÖt lµ c« gi¸o Ph¹m ThÞ Thªu vµ chó Ph¹m Trung Kiªn ® giµnh nhiÒu thêi gian gióp ®ì, ®ãng gãp nhiÒu ý kÕn bæ Ých gióp em hoµn chØnh chuyªn ®Ò nµy. Hµ Néi 5 - 2001 Sinh viªn: Vi V¨n H−ng Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 2 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Ch−¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung I. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ®Çu t− vµ ®Çu t− ph¸t triÓn. 1. Kh¸i niÖm ®Çu t−. Cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ ®Çu t− song ®Òu to¸t lªn ®−îc b¶n chÊt cña nã, ®ã lµ sù hy sinh nh÷ng gi¸ trÞ ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m thu vÒ nh÷ng gi¸ trÞ lín h¬n trong t−¬ng lai. §Þnh nghÜa chung nhÊt vÒ ®Çu t− lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nµo ®ã nh»m thu vÒ cho ng−êi ®Çu t− c¸c kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong t−¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc ® bá ra ®Ó ®¹t ®−îc c¸c kÕt qña ®ã. Nguån lùc ®ã cã thÓ lµ tiÒn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, lµ søc lao ®éng vµ trÝ tôª. Nh÷ng kÕt qu¶ ®ã cã thÓ lµ sù t¨ng thªm c¸c tµi s¶n tµi chÝnh (tiÒn vèn), tµi s¶n vËt chÊt (nhµ m¸y, ®−êng x¸, c¸c cña c¶i vËt chÊt kh¸c...), tµi s¶n trÝ tuÖ (tr×nh ®é v¨n ho¸, chuyªn m«n, khoa häc kü thuËt...) vµ nguån nh©n lùc cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao h¬n trong nÒn s¶n xuÊt x héi. 2. §Çu t− ph¸t triÓn, vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña nã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2.1. Kh¸i niÖm ®Çu t− ph¸t triÓn. §Çu t− ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng ®Çu t− mµ ng−êi cã tiÒn bá tiÒn ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m t¹o ra tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ, lµm t¨ng thªm tiÒm lùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ mäi ho¹t ®éng x héi kh¸c, lµ ®iÒu kiÖn chñ yÕu t¹o viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cña mäi ng−êi d©n trong x héi. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 3 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp §ã chÝnh lµ viÖc bá tiÒn ra ®Ó x©y dùng, söa ch÷a nhµ cöa vµ kÕt cÊu h¹ tÇng, mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ l¾p ®Æt chóng trªn nÒn bÖ, båi d−ìng ®µo t¹o nguån nh©n lùc, thùc hiÖn c¸c chi phÝ th−êng xuyªn g¾n liÒn víi sù ho¹t ®éng cña c¸c tµi s¶n nµy nh»m duy tr× tiÒm lùc ®ang ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së ®ang tån t¹i vµ t¹o tiÒm lùc míi cho nÒn kinh tÕ – x héi. 2.2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng ®Çu t− ph¸t triÓn. §Ó lµm râ sù kh¸c biÖt gi÷a ho¹t ®éng ®Çu t− ph¸t triÓn víi c¸c lo¹i h×nh ®Çu t− kh¸c, cÇn ph¶i t×m hiÓu nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n sau ®©y: - Ho¹t ®éng ®Çu t− ph¸t triÓn ®ßi hái mét l−îng vèn lín vµ ®Ó n»m khª ®äng trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t−. §©y lµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ kh¸ lín cña ®Çu t− ph¸t triÓn. - Thêi gian ®Ó tiÕn hµnh mét c«ng cuéc ®Çu t− cho ®Õn khi c¸c thµnh qu¶ cña nã ph¸t huy t¸c dông th−êng ®ßi hái nhiÒu n¨m th¸ng víi nhiÒu biÕn ®éng s¶y ra. - Thêi gian cÇn ho¹t ®éng ®Ó cã thÓ thu håi ®ñ vèn ® bá ra ®èi víi c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh th−êng ®ßi hái nhiÒu n¨m th¸ng vµ do ®ã kh«ng tr¸nh khái sù t¸c ®éng hai mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc cña c¸c yÕu tè kh«ng æn ®Þnh vÒ tù nhiªn, x héi, chÝnh trÞ, kinh tÕ... - C¸c thµnh qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t− ph¸t triÓn cã gi¸ trÞ sö dông l©u dµi nhiÒu n¨m, cã khi hµng tr¨m, hµng ngµn n¨m vµ thËm chÝ tån t¹i vÜnh viÔn nh− c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc næi tiÕng thÕ giíi (Kim tù th¸p cæ Ai CËp, Nhµ thê La M ë R«ma, V¹n Lý Tr−êng Thµnh ë Trung Quèc, ¡ngcov¸t cña Campuchia...). §iÒu nµy nãi lªn gi¸ trÞ lín lao cña c¸c thµnh qu¶ ®Çu t− ph¸t triÓn. - C¸c thµnh qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t− lµ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng sÏ ho¹t ®éng ë ngay n¬i mµ nã ®−îc t¹o dùng nªn. Do ®ã, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa h×nh t¹i ®ã cã ¶nh h−ëng lín ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t− còng nh− c¸c ho¹t ®éng sau nµy cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t−. Nh÷ng ®Æc tr−ng trªn ®©y cÇn ®−îc c¸c nhµ ®Çu t−, c¸c nhµ qu¶n lý ®Çu t−, c¸c nhµ lËp dù ¸n nghiªn cøu n¾m v÷ng ®Ó ®−a ra nh÷ng ph−¬ng ¸n, néi Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 4 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp dung lËp dù ¸n, tiÕn hµnh vµ qu¶n lý ®Çu t− nh»m ®−a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, cã c¨n cø ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. 2.3. Vai trß cña ho¹t ®éng ®Çu t− ph¸t triÓn Môc tiªu cña mäi c«ng cuéc ®Çu t− lµ ®¹t ®−îc kÕt qu¶ lín h¬n so víi nguån lùc ® bá ra. §èi víi nÒn kinh tÕ, ®Çu t− quyÕt ®Þnh sù t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x héi. Nã t¹o ra, duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ. §èi víi c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n kinh doanh ®Çu t− lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. §Çu t− cã vai trß v« cïng to lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mäi quèc gia trªn toµn thÕ giíi. 2.3.1. §Çu t− võa t¸c dông tíi tæng cung võa t¸c ®éng ®Õn tæng cÇu hµng ho¸ cña nÒn kinh tÕ. Khi cÇn tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng ®Çu t−, cã mét l−îng tiÒn lín ®−îc huy ®éng ®Ó ®−a vµo l−u th«ng trong nÒn kinh tÕ ®Ó mua s¾m c¸c nguyªn liÖu, vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ, tr¶ tiÒn dÞch vô, thuª nh©n c«ng... lµm cho tæng cÇu t¨ng vät. Nh−ng sù t¨ng vät nµy chØ trong thêi gian ng¾n h¹n, bëi lÏ do c¸c kÕt qu¶ cña ®Çu t− ch−a ph¸t huy t¸c dông. Nªn tæng cung cña nÒn kinh tÕ ch−a cã sù thay ®æi. Sù t¨ng lªn cña cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr−êng kÐo theo s¶n l−îng c©n b»ng t¨ng lªn vµ gi¸ c¶ c¸c ®Çu vµo t¨ng lªn. §©y chÝnh lµ t¸c ®éng ng¾n h¹n cña ®Çu t− ®èi víi tæng cÇu. §Õn khi c¸c thµnh qu¶ cña ®Çu t− ph¸t huy t¸c dông c¸c n¨ng lùc míi ®i vµo ho¹t ®éng th× t¨ng cung, ®Æc biÖt lµ tæng cung dµi h¹n t¨ng lªn kÐo theo s¶n l−îng tiÒm n¨ng t¨ng lªn vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ gi¶m ®i. §©y chÝnh lµ t¸c dông trong dµi h¹n cña ®Çu t−. 2.3.2. §Çu t− t¸c ®éng hai mÆt ®Õn sù æn ®Þnh kinh tÕ. Do t¸c ®éng kh«ng ®ång thêi vÒ mÆt thêi gian cña ®Çu t− ®èi víi sù t¨ng cung vµ t¨ng cÇu cña nÒn kinh tÕ lµm cho mçi sù thay ®æi cña ®Çu t−, dï lµ t¨ng hay gi¶m ®Òu cïng mét lóc võa lµ yÕu tè duy tr× sù æn ®Þnh võa lµ yÕu tè ph¸ vì sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 5 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Khi t¨ng ®Çu t− sÏ t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm, lµm gi¶m thÊt nghiÖp, n©ng cao møc sèng cña d©n c− vµ gi¶m c¸c tÖ n¹n x héi. Nh−ng ®ång thêi viÖc t¨ng ®Çu t− dÉn tíi sù t¨ng cÇu c¸c yÕu tè ®Çu vµo, lµm t¨ng gi¸ c¶ cña c¸c hµng ho¸ cã liªn quan (gi¸ chi phÝ vèn, gi¸ c«ng nghÖ, gi¸ lao ®éng, vËt t−...) ®Õn mét møc nµo ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l¹m ph¸t. §Õn l−ît m×nh l¹m ph¸t lµm s¶n xuÊt ®×nh trÖ, ®êi sèng cña ng−êi lao ®éng gÆp nhiÒu khã kh¨n do tiÒn l−¬ng thùc tÕ ngµy cµng thÊp h¬n, th©m hôt Ng©n s¸ch, kinh tÕ ph¸t triÓn chËm l¹i. Ng−îc l¹i, khi gi¶m ®Çu t− lµm cho gi¸ c¶ æn ®Þnh h¬n, gi¶m l¹m ph¸t, møc sèng cña d©n c− ®−îc ®¶m b¶o h¬n, Nh−ng ®ång thêi gi¶m ®Çu t− khi sè lao ®éng vÉn gia t¨ng sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, t¨ng c¸c tÖ n¹n x héi. V× vËy, khi ® n¾m b¾t ®−îc t¸c ®éng hai mÆt cña ®Çu t− ®Õn sù æn ®Þnh nÒn kinh tÕ, th× vai trß ®iÒu tiÕt cña Nhµ n−íc lµ rÊt quan träng ®èi víi mäi quèc gia, nhÊt lµ c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn nh− ViÖt Nam. Sù t¨ng gi¶m thÝch hîp ®Çu t− trong tõng thêi kú sÏ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®Õn t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n−íc. ViÖt Nam ta ®ang thùc hiÖn môc tiªu chiÕn l−îc t¨ng tr−ëng nhanh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng th× cµng ph¶i cÇn cã mét c¬ cÊu ®Çu t− thÝch hîp trong tõng thêi kú thùc hiÖn chiÕn l−îc. 2.3.3. §Çu t− t¸c ®éng ®Õn t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ cho thÊy tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña mét quèc gia trong mét thêi kú phô thuéc vµo hÖ sè ICOR cña mét quèc gia ®ã. ( lµ hiÖu qu¶ vèn ®Çu t− ). ICOR = => Møc t¨ng GDP = Sinh viªn: Vi V¨n H−ng Vèn ®Çu t− Møc t¨ng GDP Vèn ®Çu t− ICOR 6 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NÕu ICOR kh«ng ®æi th× møc t¨ng GDP phô thuéc hoµn toµn vµo vèn ®Çu t−. Sù gia t¨ng vèn ®Çu t− sÏ lµm t¨ng GDP nhiÒu h¬n. V× vËy, ®Çu t− t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn møc t¨ng tr−ëng kinh tÕ. ë mçi n−íc cã hÖ sè ICOR kh¸c nhau, tuú thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Çu t−, tr×nh ®é c«ng nghÖ, lao ®éng vµ c¸c chÝnh s¸ch trong n−íc. ë c¸c n−íc ph¸t triÓn ICOR th−êng lín h¬n tõ 5 ÷ 7 lÇn do thõa vèn thiÕu lao ®éng, vèn ®−îc sö dông nhiÒu qua viÖc sö dông nhiÒu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cã gi¸ cao. Cßn ë nh÷ng n−íc chËm ph¸t triÓn ICOR th−êng thÊp tõ 2÷3 lÇn do thiÕu vèn thõa lao ®éng, nªn ph¶i sö dông nhiÒu c«ng nghÖ kÐm hiÖn ®¹i víi gi¸ rÎ. Do ®ã, víi bÊt cø quèc gia nµo muèn t¨ng tr−ëng nÒn kinh tÕ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ph¶i cã mét l−îng vèn ®Çu t− lín. Khi ® cã t¨ng tr−ëng råi, viÖc t¹o ra c¸c tiÒn ®Ò vÒ v¨n ho¸ x héi dÔ dµng h¬n, chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x héi cña ®Êt n−íc . 2.3.4. §Çu t− t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Kinh ngiÖm c¸c n−íc cho thÊy, ®éng lùc ®Ó cã thÓ t¨ng tr−ëng nhanh víi tèc ®é mong muèn (tõ 9÷10%) cña nÒn kinh tÕ lµ t¨ng c−êng ®Çu t− nh»m t¹o ra sù ph¸t triÓn nhanh ë c¸c khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô v× nh÷ng ngµnh nµy cã thÓ ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng cao nhê sö dông nh÷ng tiÒm n¨ng v« h¹n vÒ trÝ tuÖ con ng−êi. Khu vùc n«ng - l©m - ng− nghiÖp cho nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®Êt ®ai, vÒ kh¶ n¨ng sinh häc, ®Ó ®¹t ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng tõ 5 ÷ 6% ë ngµnh nµy lµ rÊt khã kh¨n. V× vËy, chÝnh s¸ch ®Çu t− cña mét quèc gia tËp trung chñ ®¹o cho ngµnh kinh tÕ nµo ® quyÕt ®Þnh tíi qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh nh»m ®¹t ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng cao cña ngµnh ®ã, lµ ®éng lùc thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña toµn bé nÒn kinh tÕ. VÒ c¬ cÊu vïng lnh thæ: §Çu t− cã t¸c dông gi¶i quyÕt nh÷ng mÊt c©n ®èi vÒ ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng lnh thæ, ®−a nh÷ng vïng kÐm ph¸t triÓn tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo, ph¸t huy tèi ®a nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vÒ mÆt tµi Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 7 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nguyªn, ®Þa thÕ, kinh tÕ, chÝnh trÞ cña vïng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nhanh h¬n, lµm bµn ®¹p thóc ®Èy nh÷ng vïng kh¸c ph¸t triÓn. ë n−íc ta, vai trß cña ®Çu t− ®−îc thÓ hiÖn rÊt râ. §Ó thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, trong ®Þnh h−íng ph¸t triÓn ngµnh vµ lnh thæ ® chØ râ: Lµ tËp trung ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh then chèt, nh÷ng ®Þa bµn träng ®iÓm. TËp trung ®Çu t− nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp then chèt, h−íng m¹nh xuÊt khÈu, thay thÕ nhËp khÈu cã hiÖu qu¶. C«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ chÕ t¹o, nhÊt lµ chÕ t¹o m¸y vµ c«ng nghiÖp ®iÖn tö cã vÞ trÝ c¬ b¶n ngµy cµng cao. C«ng nghiÖp n¨ng l−îng nhiªn liÖu ®−îc −u tiªn ®Çu t−, ®ång thêi coi träng ngµnh c«ng nghiÖp t¹o nhiªn liÖu c¬ b¶n cho qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc nh− xi m¨ng, s¾t thÐp, ho¸ chÊt... C¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng, ®Æc biÖt lµ giao th«ng vËn t¶i vµ th«ng tin liªn l¹c lµ nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, më réng giao l−u trong n−íc vµ quèc tÕ ®−îc −u tiªn ®Çu t−. Lu«n coi träng sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n trong suèt qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸. Ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ so s¸nh trong viÖc lùa chän c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm ®Çu t−, nh»m t¹o ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c vïng kh¸c nhau trong c¶ n−íc. §ång thêi hç trî ph¸t triÓn c¸c vïng xa x«i hÎo l¸nh, ®iÒu kiÖn sèng trong vïng cùc kú khã kh¨n. Ba vïng träng ®iÓm: B¾c Bé, Nam Bé, Trung Bé vµ n¨m tuyÕn hµnh lang g¾n víi nã tèc ®é t¨ng tr−ëng v−ît tr−íc gÊp 1,5 ÷ 1,7 lÇn tèc ®é b×nh qu©n c¶ n−íc, thu hót thªm mét nöa sè vèn ®Çu t− c¶ thêi kú, ®ãng gãp kho¶ng 70% møc gia t¨ng tæng s¶n phÈm quèc néi. §iÓm tùa cña bé khung c¬ cÊu kinh tÕ lnh thæ l¹i lµ hÖ thèng ®« thÞ c¸c cÊp theo tõng cÊp bËc trung t©m cña c¸c lnh thæ cã quy m« kh¸c nhau. HÖ thèng ®« thÞ c¸c cÊp theo tõng cÊp bËc trung t©m cña c¸c lnh thæ cã quy m« kh¸c nhau. HÖ thèng ®« thÞ võa mang chøc n¨ng trung t©m t¹o vïng võa lµ c¸c h¹t nh©n ''ngßi næ” cã søc ®ét ph¸ lín. 2.3.5. §Çu t− víi viÖc t¨ng c−êng kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ khoa häc kü thuËt cña ®Êt n−íc. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 8 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp C«ng nghÖ lµ trung t©m cña c«ng nghiÖp ho¸. §Çu t− lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña sù ph¸t triÓn vµ t¨ng c−êng c«ng nghÖ. Bëi v× ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n−íc th× kh«ng thÓ thiÕu c«ng nghÖ ®ã lµ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ, c¸c bÝ quyÕt c«ng nghÖ nh»m n©ng cao n¨ng suÊt- n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña mäi ngµnh. Muèn cã ®−îc c«ng nghÖ th× ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu hoÆc øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc trªn thÕ giíi qua con ®−êng chuyÓn giao c«ng nghÖ (mua c«ng nghÖ). Dï tù nghiªn cøu hay nhËn chuyÓn giao th× ®Òu cÇn ph¶i cã tiÒn, ®ång thêi víi viÖc “bá ra” tiÒn, cña, trÝ tuÖ - ®ã lµ ph¶i ®Çu t−. Nh− vËy ®Çu t− sÏ gãp phÇn t¨ng c−êng kh¶ n¨ng khoa häc vµ c«ng nghÖ cho quèc gia. 2.3.6. §èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô th× ®Çu t− quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi c¬ së. §Ó t¹o dùng ®−îc c¬ së vËt chÊt kü thuËt ban ®Çu cho sù ra ®êi cña bÊt kú c¬ së nµo ®Òu cÇn ph¶i x©y dùng nhµ cöa, cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, l¾p ®Æt nã trªn nÒn bÖ vµ thùc hiÖn c¸c chi phÝ kh¸c g¾n víi sù ho¹t ®éng trong mét chu kú s¶n xuÊt cña c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt võa t¹o ra. §Ó duy tr× ho¹t ®éng b×nh th−êng cÇn ph¶i ®Þnh kú söa ch÷a hoÆc söa ch÷a lín, thay ®æi m¸y mãc thiÕt bÞ. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®ã ®Òu ph¶i cã tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn. Do vËy, nãi r»ng ®Çu t− quyÕt ®Þnh sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña mçi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh. 3. Vèn vµ nguån vèn ®Çu t−. Tõ kh¸i niÖm ®Çu t− tíi vai trß cña ®Çu t− ph¸t triÓn ta biÕt r»ng muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t− ®Òu ph¶i cã vèn. VËy vèn ®Çu t− lµ g×? Theo nguån h×nh thµnh vµ môc tiªu sö dông vèn ®Çu t− ®−îc hiÓu nh− sau: - Vèn ®Çu t− lµ tiÒn tÝch luü cña x héi, cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh lµ tiÒn tiÕt kiÖm cña d©n vµ ®−îc huy ®éng tõ c¸c nguån kh¸c ®−îc ®−a vµo sö dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x héi nh»m duy tr× tiÒm lùc s½n cã vµ t¹o ra tiÒm lùc míi lín h¬n cho nÒn s¶n xuÊt x héi. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 9 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Vèn ®Çu t− ®−îc huy ®éng tõ hai nguån: Nguån trong n−íc vµ nguån n−íc ngoµi. 3.1. Nguån vèn trong n−íc bao gåm: * Vèn tÝch luü tõ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc. §ã lµ tiÒn cÊp ph¸t tõ tiÒn tiÕt kiÖm cña Ng©n s¸ch Nhµ n−íc. Tuú thuéc vµo tõng quèc gia cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸c nhau mµ cã tû lÖ tÝch luü Ng©n s¸ch Nhµ n−íc cao hay thÊp. §èi víi mét quèc gia nguån vèn cã vai trß rÊt quan träng bëi nã quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i cña c¸c c«ng tr×nh phóc lîi x héi, t¨ng tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é qu¶n lý... Nguån vèn nµy cßn t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp quèc doanh. Víi vai trß quan träng cña vèn Ng©n s¸ch Nhµ n−íc nh− vËy. N−íc ta do nhiÒu n¨m lu«n th©m hôt Ng©n s¸ch, vay nî n−íc ngoµi cïng víi chÝnh s¸ch tù cÊp tù tóc nhiÒu n¨m. Ng©n s¸ch Nhµ n−íc g¸nh chÞu tÊt c¶, do vËy viÖc ®Çu t− dµn tr¶i cho mäi lÜnh vùc ® ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ ®Çu t− kh«ng cao. KÓ tõ khi c¸c chÝnh s¸ch míi ®−îc ¸p dông, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc ®−îc phÐp cæ phÇn ho¸. Vèn Ng©n s¸ch Nhµ n−íc ®−îc tËp trung ®Çu t− h¬n vµo c¸c lÜnh vùc mµ ngoµi Nhµ n−íc ra kh«ng ai cã thÓ gi¸m ®Çu t− nh− c¸c c«ng tr×nh phóc lîi ® nãi trªn. * Nguån vèn tÝch luü tõ c¸c doanh nghiÖp trong n−íc (bao gåm doanh nghiÖp Nhµ n−íc vµ doanh nghiÖp t− nh©n). Nguån gèc cña vèn nµy lµ tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i kh«ng chia cña mäi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô. Nguån vèn nµy cã vai trß rÊt lín ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t− s¶n xuÊt kinh doanh cña mäi doanh nghiÖp, nã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn thªm c¸c ho¹t ®éng ®Çu t− míi kh¸c t¹o cho c¸c doanh nghiÖp vÞ thÕ v÷ng ch¾c b»ng chÝnh kh¶ n¨ng cña m×nh. ë c¸c n−íc ph¸t triÓn, sù lín m¹nh cña nhiÒu C«ng ty, Tæng c«ng ty, tËp ®oµn ® chøng tá kh¶ n¨ng t¹o chç ®øng v÷ng ch¾c trªn tr−êng quèc tÕ chÝnh b»ng tiÒm lùc tÝch luü cña hä. ë ViÖt Nam ta míi b−íc sang thêi kú më cöa nÒn kinh tÕ, sè l−îng c¸c doanh nghiÖp t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Song mét thùc tÕ lµ c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã tiÒm lùc kÐm, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc. §iÒu ®ã ®−îc chøng minh Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 10 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp lµ vèn ®èi øng cña bªn ViÖt Nam khi tham gia liªn doanh víi n−íc ngoµi ®Òu chiÕm tû träng thÊp vµ chñ yÕu lµ tiÒn sö dông ®Êt. Khi thùc hiÖn mét ho¹t ®éng ®Çu t− míi ®Òu ph¶i vay m−în qu¸ nhiÒu, dÉn tíi khi gÆp sù cè bÊt th−êng ®em tíi thiÖt h¹i. NhËn thøc râ ®−îc tÇm quan träng cña nguån vèn nµy, Nhµ n−íc ta ® ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trong n−íc t¨ng tiÒm lùc s¶n xuÊt, tõ ®ã t¨ng tÝch luü. * Nguån vèn huy ®éng trong d©n c−: §ã lµ vèn nhµn rçi cña d©n c− d−íi d¹ng tiÒn tiÕt kiÖm cÊt gi÷ c¸ nh©n gia ®×nh kh«ng ®−a vµo l−u th«ng. §èi víi nh÷ng c¸ nh©n, gia ®×nh cã thu nhËp cao, thu nhËp ®ét xuÊt lín th× l−îng tiÒn vèn cã thÓ lµ rÊt lín nÕu huy ®éng ®−îc. Nguån vèn tõ d©n c− nÕu Nhµ n−íc huy ®éng ®−îc qua hÖ thèng Ng©n hµng th× sÏ t¹o ra tiÒm lùc vèn lín, t¹o ®iÒu kiÖn cho Nhµ n−íc hç trî ®Çu t− tíi c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c¸c kªnh tÝn dông. Ngoµi ra vèn nhµn rçi cña d©n c− ®−îc ®−a vµo s¶n xuÊt kinh doanh trùc tiÕp qua tham gia ®Çu t− cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô ®−îc phÐp huy ®éng tõ d©n c− víi h×nh thøc lµ cæ ®«ng hoÆc kh¸ch hµng... ViÖc huy ®éng nguån vèn nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo hÖ thèng chÝnh s¸ch, luËt ph¸p t¸c ®éng tíi t©m lý an toµn cña ng−êi d©n. HiÖn nay, ë n−íc ta theo dù ®o¸n tiÒn nhµn rçi cña d©n c− cßn rÊt lín, nªn viÖc huy ®éng vèn tõ nguån nµy cßn lµ tiÒm n¨ng, cã thÓ thu hót ®−îc nÕu cã nhiÒu biÖn ph¸p phï hîp kÝch thÝch sù “bá tiÒn ra”cña d©n c−. 3.2. Vèn huy ®éng tõ n−íc ngoµi Bao gåm vèn ®Çu t− gi¸n tiÕp vµ vèn ®Çu t− trùc tiÕp. * Vèn ®Çu t− gi¸n tiÕp: Lµ vèn cña ChÝnh phñ, c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ ®−îc thùc hiÖn d−íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau lµ viÖn trî hoµn l¹i vµ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, cho vay −u ®i víi thêi h¹n dµi víi li suÊt thÊp kÓ c¶ vay theo h×nh thøc th«ng th−êng. Mét h×nh thøc phæ biÕn cña ®Çu t− gi¸n tiÕp tån t¹i d−íi h×nh thøc ODA - ViÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc cña c¸c n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. Vèn ®Çu t− gi¸n tiÕp th−êng lín, cho nªn cã Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 11 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp t¸c dông nhanh vµ m¹nh ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x héi cña n−íc nhËn ®Çu t−. Tuy nhiªn, tiÕp nhËn vèn ®Çu t− gi¸n tiÕp th−êng g¾n víi sù tr¶ gi¸ vÒ mÆt chÝnh trÞ vµ t×nh tr¹ng nî chång chÊt nÕu kh«ng sö dông hiÖu qu¶ vèn vay vµ thùc hiÖn nghiªm ngÆt chÕ ®é tr¶ nî vay. * Vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi (FDI): Lµ vèn cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¸ nh©n n−íc ngoµi ®Çu t− vµo ViÖt Nam vµ trùc tiÕp qu¶n lý hoÆc tham gia qu¶n lý qu¸ tr×nh sö dông vµ thu håi vèn bá ra. Vèn nµy th−êng kh«ng ®ñ lín ®Ó gi¶i quyÕt døt ®iÓm tõng vÊn ®Ò kinh tÕ x héi cña n−íc nhËn ®Çu t−. Tuy nhiªn, víi vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi th× n−íc nhËn ®Çu t− kh«ng ph¶i lo tr¶ nî, l¹i cã thÓ dÔ dµng cã ®−îc c«ng nghÖ (do ng−êi ®Çu t− mang ®Õn gãp vèn vµ sö dông), trong ®ã cã c¶ c«ng nghÖ bÞ cÊm xuÊt khÈu theo con ®−êng ngo¹i th−¬ng v× lý do c¹nh tranh hay cÊm vËn n−íc nhËn ®Çu t−, häc tËp ®−îc kinh nghiÖm qu¶n lý, t¸c phong lµm viÖc theo lèi c«ng nghiÖp n−íc ngoµi, gi¸n tiÕp cã chç ®øng trªn thÞ tr−êng quèc tÕ. N−íc nhËn ®Çu t− trùc tiÕp ph¶i chia sÎ lîi Ých kinh tÕ do ®Çu t− ®em l¹i víi ng−êi ®Çu t− theo møc ®é gãp vèn cña hä. V× vËy, cã quan ®iÓm cho r»ng ®Çu t− n−íc ngoµi sÏ lµm c¹n kiÖt tµi nguyªn cña n−íc nhËn ®Çu t−. Tuú theo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh, c¸c n−íc ASEAN vµ NICS §«ng ¸, cã n−íc dùa chñ yÕu vµo vèn ®Çu t− gi¸n tiÕp (Hµn Quèc, Philippine, Th¸i Lan, Indonesia, Malaysia), cã nhiÒu n−íc l¹i chó träng vèn ®Çu t− trùc tiÕp (Singapore, Hång K«ng). §Ó thu hót nhanh c¸c nguån ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi, c¸c n−íc ASEAN vµ NICS §«ng ¸ ® t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t− nh− cung cÊp c¬ së h¹ tÇng, dÞch vô, cã luËt ®Çu t− −u ®i, lËp c¸c khu chÕ xuÊt theo h−íng thu hót vèn ®Çu t− lµ kü thuËt cao vµ phôc vô xuÊt khÈu. II. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t−. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 12 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t−. 1.1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®Çu t−. KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t− lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña môc tiªu ®Çu t− d−íi d¹ng lîi Ých cô thÓ, cã ®Þnh l−îng ®¹t ®−îc tõ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau cña dù ¸n. §ã lµ nh÷ng g× cã thÓ c©n, ®o, ®ong, ®Õm ®−îc nh− sè s¶n phÈm tiªu thô, sè tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng ®−îc... §ã còng cã thÓ lµ nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt l−îng cã tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh nh− chÊt l−îng s¶n phÈm, uy tÝn cña doanh nghiÖp... KÕt qu¶ cÇn ®¹t ®−îc bao giê còng lµ môc tiªu cña viÖc thùc hiÖn dù ¸n. ViÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t− lµ viÖc ®Þnh l−îng, tÝnh to¸n, ®o ®¹c nh÷ng g× ®¹t ®−îc khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®Çu t−. Cã thÓ ®−îc biÓu hiÖn b»ng chØ tiªu hiÖn vËt hoÆc gi¸ trÞ. Trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ nµy kh«ng hÒ cã sù so s¸nh, cã thÓ mét c«ng cuéc ®Çu t− ®¹t ®−îc kÕt qu¶ rÊt lín nh−ng kh«ng cã nghÜa nã ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ cao, nÕu kÕt qu¶ lín ®ã còng kh«ng ®ñ ®Ó bï ®¾p l¹i kho¶n chi phÝ ® bá ra ®Ó ®¹t ®−îc nã. NghÜa lµ viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®Çu t− chØ ®¬n thuÇn cho biÕt dù ¸n ®¹t ®−îc nh÷ng g× mµ kh«ng cã ý nghÜa trong viÖc ®¸nh gi¸ lùa chän dù ¸n. 1.2. B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t− 1.2.1. B¶n chÊt B¶n chÊt hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét ho¹t ®éng ®Çu t− ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc ®Ó ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu ® ®Þnh. Khi ph©n tÝch hiÖu qu¶ ng−êi ta sö dông kÕt qu¶ ®¹t ®−îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¸nh gi¸. Thùc chÊt lµ sù so s¸nh gi÷a nh÷ng g× ®¹t ®−îc vµ nh÷ng g× ® bá ra. §©y chÝnh lµ ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n nhÊt gi÷a kÕt qu¶ vµ hiÖu qña ®Çu t−. ViÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t− lµ viÖc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi cña dù ¸n trªn quan ®iÓm lîi Ých cña chñ ®Çu t−. §ã lµ viÖc tæng hîp, ph©n tÝch c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr−êng, ®èi thñ c¹nh tranh, nguån vèn bá ra vµ ®Æc biÖt lµ lîi nhuËn thu ®−îc . 1.2.2. ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ tµi chÝnh ho¹t ®éng ®Çu t− Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 13 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp - ViÖc ph©n tÝch tµi chÝnh ®−îc thùc hiÖn tr−íc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t− nh»m x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn tµi chÝnh trªn kho¶n ®Çu t− tõ quan ®iÓm cña chñ ®Çu t− hoÆc nh÷ng ng−êi h−ëng lîi nhuËn tõ dù ¸n. Tõ ®ã ®−a ra quyÕt ®Þnh ®Çu t− vµ lµ c¬ së ®Ó c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn, c¸c tæ chøc cho vay vèn ra quyÕt ®Þnh cho phÐp ®Çu t−, tµi trî hay cho vay vèn. - Trî gióp viÖc lËp kÕ ho¹ch ho¹t ®éng vµ kh¶o s¸t dù ¸n b»ng viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin qu¶n lý cho nh÷ng ng−êi sö dông - c¶ bªn trong lÉn bªn ngoµi dù ¸n. - Lµm c¬ së ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch kinh tÕ - x héi. - §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng tr¶ nî hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai cho doanh nghiÖp. 1.3. B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña viÖc ®¸nh gi¸ mÆt kinh tÕ x5 héi dù ¸n ®Çu t−. 1.3.1. B¶n chÊt Lîi Ých kinh tÕ-x héi lµ sù chªnh lÖch gi÷a c¸c lîi Ých mµ nÒn kinh tÕx héi nhËn ®−îc víi nh÷ng ®ãng gãp mµ nÒn kinh tÕ vµ x héi ph¶i bá ra khi tiÕn hµnh c«ng cuéc ®Çu t−. §ã chÝnh lµ kÕt qu¶ so s¸nh cã môc ®Ých gi÷a c¸i mµ x héi ph¶i tr¶ cho viÖc sö dông c¸c nguån lùc s½n cã cña m×nh mét c¸ch tèt nhÊt vµ lîi Ých do ®Çu t− mang l¹i cho toµn bé nÒn kinh tÕ. Lîi Ých mµ x héi thu ®−îc lµ sù ®¸p øng cña ®Çu t− ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu chung cña x héi, cña nÒn kinh tÕ. Nh÷ng sù ®¸p øng nµy cã thÓ ®−îc xem xÐt mang tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh hay ®Þnh l−îng. Chi phÝ mµ x héi ph¶i g¸nh chÞu bao gåm toµn bé c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn, cña c¶i vËt chÊt, søc lao ®éng mµ x héi dµnh cho ®Çu t− thay v× sö dông vµo môc ®Ých kh¸c trong t−¬ng lai kh«ng xa. Kh¸c víi ph©n tÝch tµi chÝnh, ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ - x héi ®−îc xem xÐt trªn tÇm vÜ m« vµ xuÊt ph¸t tõ quyÒn lîi cña toµn bé x héi nh»m tèi ®a ho¸ phóc lîi x héi. Môc tiªu cña viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x héi ho¹t ®éng ®Çu t−, ®èi víi Nhµ n−íc lµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña ®Çu t− trong kÕ ho¹ch Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 14 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x héi, tøc lµ xem xÐt viÖc thùc hiÖn ®Çu t− ®ãng gãp g× cho viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n. Tuy nhiªn khi ®øng trªn gãc ®é nhµ ®Çu t− th× viÖc ph©n tÝch kinh tÕ x héi cña ®Çu t− chØ ®¬n thuÇn nh»m môc ®Ých lµm cho dù ¸n ®−îc chÊp nhËn vµ ®−îc thùc hiÖn thuËn lîi. 1.3.2. ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ mÆt kinh tÕ-xD héi dù ¸n ®Çu t− Môc ®Ých chñ yÕu cña nhµ ®Çu t− chÝnh lµ lîi nhuËn. Lîi nhuËn cµng cao cµng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t−. Tuy nhiªn khi xem xÐt trªn gãc ®é toµn x héi th× kh«ng ph¶i ho¹t ®éng ®Çu t− nµo ®em l¹i lîi nhuËn cao cho nhµ ®Çu t− ®Òu mang l¹i lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ - x héi. Do ®ã ph¶i xem xÐt tíi lîi Ých kinh tÕ - x héi cña dù ¸n ®Çu t−. §èi víi nhµ ®Çu t−, ph©n tÝch kinh tÕ-x héi lµ c¨n cø chñ yÕu ®Ó thuyÕt phôc c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn chÊp thuËn dù ¸n, thuyÕt phôc c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc quèc tÕ cho vay vèn hoÆc tµi trî vèn ®Ó thùc hiÖn dù ¸n. §èi víi Nhµ n−íc, ®©y lµ c¨n cø chñ yÕu ®Ó ra quyÕt ®Þnh cÊp giÊy phÐp ®Çu t−. §èi víi c¸c ng©n hµng hay c¸c c¬ quan viÖn trî ®©y còng lµ c¨n cø ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho vay, cã tµi trî cho dù ¸n hay kh«ng, nÕu kh«ng chøng minh ®−îc hiÖu qu¶ x héi th× hä sÏ kh«ng tµi trî. 2. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t− KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t− ®−îc thÓ hiÖn ë khèi l−îng vèn ®Çu t− ® ®−îc thùc hiÖn, ë c¸c tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) ®−îc huy ®éng hay n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô t¨ng thªm. 2.1. Khèi l−îng vèn ®Çu t− thùc hiÖn * XÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ Khèi l−îng vèn ®Çu t− thùc hiÖn bao gåm tæng sè tiÒn ® chi ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c«ng cuéc ®Çu t−, bao gåm c¸c chi phÝ cho c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t− x©y dùng nhµ cöa vµ cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m vµ l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n vµ chi phÝ kh¸c theo quy ®Þnh cña thiÕt kÕ dù to¸n vµ ®−îc ghi trong dù ¸n ®Çu t− ®−îc duyÖt. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 15 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp - §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t− x©y dùng hoÆc l¾p ®Æt do Ng©n s¸ch Nhµ n−íc tµi trî, ®Ó sè vèn ® chi ®−îc tÝnh vµo khèi l−îng vèn ®Çu t− thùc hiÖn th× c¸c kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®Çu t− ®−îc t¸ch theo ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¸ víi c«ng thøc sau: Iv = n Q xP ∑ i =1 i i + Cin + W Trong ®ã: Iv : Møc vèn ®Çu t− thùc hiÖn Qi: Khèi l−îng c«ng viÖc hoµn thµnh theo ®óng tiªu chuÈn. Pi: §¬n gi¸ dù to¸n tÝnh cho mét ®¬n vÞ khèi l−îng c«ng viÖc Cin: Phô phÝ bao gåm nh÷ng chi phÝ ch−a ®−îc tÝnh trong ®¬n gi¸ dù to¸n. Cin ®−îc quy ®Þnh theo tû lÖ % so víi mét lo¹i chi phÝ nµo ®ã vµ ®−îc ph©n biÖt theo tõng c«ng tr×nh vµ tõng khu vùc lnh thæ ®Êt n−íc ViÖt Nam. W: Li ®Þnh møc, ®−îc Nhµ n−íc quy ®Þnh theo tû lªh % so víi gi¸ thµnh dù to¸n hoÆc gi¸ trÞ dù to¸n cña khèi l−îng c«ng viÖc hoµn thµnh. - §èi víi c«ng t¸c mua s¾m trang thiÕt bÞ m¸y mãc. + §èi víi nh÷ng trang thiÕt bÞ cÇn l¾p: Iv = Gi¸ mua + CP vËn chuyÓn + CP b¶o qu¶n cho ®Õn khi giao l¾p + §èi víi nh÷ng trang thiÕt bÞ kh«ng cÇn l¾p: Iv = Gi¸ mua + Chi phÝ vËn chuyÓn ®Õn kho vµ nhËp kho. * XÐt vÒ mÆt hiÖn vËt: Vèn ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n th«ng qua ho¹t ®éng x©y l¾p ®−îc chuyÓn ho¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh ® hoµn thµnh hoÆc sè tÊn m¸y ® l¾p xong, c¸c linh kiÖn cÊu kiÖn ®−îc t¹o ra ngay t¹i c«ng tr×nh. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 16 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 2.2. Tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt phôc vô t¨ng thªm. Tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng lµ c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh ®èi t−îng x©y dùng cã kh¶ n¨ng ph¸t huy t¸c dông ®éc lËp ® kÕt thóc qu¸ tr×nh x©y dùng, mua s¾m, ® lµm xong thñ tôc nghiÖm thu sö dông, cã thÓ ®−a vµo ho¹t ®éng ®−îc ngay. N¨ng lùc s¶n xuÊt phôc vô t¨ng thªm lµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, phôc vô cña c¸c TSC§ ® ®−îc huy ®éng vµo sö dông chóng ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hoÆc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng dÞch vô theo quy ®Þnh ®−îc ghi trong dù ¸n ®Çu t−. C¸c TSC§ ®−îc huy ®éng vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt phôc vô t¨ng thªm lµ c¸c s¶n phÈm cuèi cïng cña c¸c c«ng cuéc ®Çu t−, chóng cã thÓ ®−îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn mÆt hoÆc b»ng hiÖn vËt. C¸c chØ tiªu biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt nh− sè l−îng c¸c TSC§ ®−îc huy ®éng, c«ng suÊt hoÆc n¨ng lùc ph¸t huy t¸c dông cña c¸c TSC§ ®−îc huy ®éng, møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu trong mét ®¬n vÞ thêi gian... C«ng thøc tÝnh gi¸ trÞ TSC§ huy ®éng ®−îc cña mét dù ¸n ®Çu t−: F = Iv0 - C Trong ®ã: F: Gi¸ trÞ TSC§ ®−îc huy ®éng. Iv0: Vèn ®Çu t− ® ®−îc thùc hiÖn cña c¸c ®èi t−îng, h¹ng môc c«ng tr×nh ® ®−îc huy ®éng. C: C¸c chi phÝ kh«ng lµm t¨ng gi¸ trÞ TSC§ bao gåm: - Chi phÝ ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý hoÆc nh©n viªn kü thuËt cã thÓ ®−a vµo ho¹t ®éng ngay khi c«ng tr×nh ®−îc x©y xong. - Chi phÝ qu¶n lý c«ng tr×nh x©y dùng, chi phÝ cho chuÈn bÞ s¶n xuÊt, chuÈn bÞ x©y dùng. - Chi phÝ di chuyÓn m¸y thi c«ng, chi phÝ mua s¾m c«ng cô, dông cô kh«ng ®ñ tiªu chuÈn lµ TSC§. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 17 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 2.3. ChØ tiªu ph¶n ¸nh møc ®é ®¹t ®−îc kÕt qu¶ cuèi cïng trong sè vèn ®Çu t− ®5 ®−îc thùc hiÖn. HÖ sè nµy cµng lín th× chøng tá dù ¸n mang l¹i kÕt qu¶ vÒ gi¸ trÞ TSC§ huy ®éng ®−îc lín. Còng ®ång nghÜa víi dù ¸n lµ mét dù ¸n mang tÝnh v÷ng ch¾c cao. HÖ sè huy ®éng TSC§ cña dù ¸n = Gi¸ trÞ TSC§ ® ®−îc huy ®éng cña dù ¸n Tæng vèn ®Çu t− ® ®−îc thùc hiÖn cña dù ¸n 2.4. ChØ tiªu ph¶n ¸nh c−êng ®é thùc hiÖn ®Çu t− vµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ®Çu t−. Iv0 iv = F Trong ®ã: iv: Vèn ®Çu t− thùc hiÖn cña mét ®¬n vÞ TSC§ huy ®éng. Iv0: Vèn ®Çu t− ® thùc hiÖn F: Gi¸ trÞ TSC§ huy ®éng. ChØ tiªu nµy cµng nhá cµng tèt nh−ng ph¶i lu«n > 1 th× míi ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng ®Çu t− ngµy cµng më réng vµ viÖc triÓn khai c¸c kÕt qu¶ cña ®Çu t− thuËn lîi. 3. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ®Çu t−. ViÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qña tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t− dùa trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh t¹i C«ng ty. Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch b»ng c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ cÇn ph¶i tÝnh tíi gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn. Bëi v×, c¸c kÕt qu¶ do ho¹t ®éng ®Çu t− ®em l¹i rÊt ®a d¹ng vµ trong mét thêi gian dµi, trong khi ®ã gi¸ trÞ cña tiÒn l¹i thay ®æi theo thêi gian. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 18 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 3.1. C¸c chØ tiªu lîi nhuËn thuÇn, thu nhËp thuÇn. C¸c chØ tiªu nµy cho biÕt quy m« lîi Ých cña dù ¸n. §©y lµ lîi nhuËn ®Ó ¨n chia, ®Ó thiÕt lËp c¸c lo¹i quü cña doanh nghiÖp. C¸c chØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. ChØ tiªu lîi nhuËn thuÇn ®−îc tÝnh cho tõng n¨m hoÆc tõng giai ®o¹n ho¹t ®éng cña ®êi dù ¸n. ChØ tiªu nµy cã t¸c dông so s¸nh gi÷a c¸c n¨m ho¹t ®éng cña dù ¸n vµ ®Ó tÝnh chØ tiªu tæng lîi nhuËn thuÇn, lîi nhuËn thuÇn b×nh qu©n n¨m cña c¶ ®êi dù ¸n. Lîi nhuËn thuÇn hµng n¨m (ký hiÖu lµ Wi) ®−îc tÝnh nh− sau: Wi = Oi - Ci Trong ®ã: - Oi: Doanh thu thuÇn Doanh thu thuÇn = Doanh thu - ThuÕ. - Ci: Chi phÝ c¸c lo¹i gåm: Chi phÝ s¶n xuÊt, li tr¶ ng©n hµng. Tæng lîi nhuËn thuÇn cña c¶ ®êi dù ¸n: ChØ tiªu nµy cã t¸c dông so s¸nh quy m« li gi÷a c¸c dù ¸n. §Ó tÝnh tæng lîi nhuËn c¸c n¨m cña c¶ ®êi dù ¸n, tr−íc hÕt ph¶i tÝnh chuyÓn lîi nhuËn thuÇn hµng n¨m vÒ cïng mét mÆt b»ng thêi gian ë hiÖn t¹i hoÆc t−¬ng lai. C«ng thøc tÝnh chØ tiªu nµy ë hiÖn t¹i nh− sau: Còng nh− nhØ tiªu lîi nhuËn thuÇn, chØ tiªu thu nhËp thuÇn cña dù ¸n còng th−êng ®−îc tÝnh chung vÒ mÆt b»ng hiÖn t¹i, kÝ hiÖu lµ NPV (Net Present Value). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh quy m« li cña sù ¸n ë mÆt b»ng hiÖn t¹i. Nã ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Trong ®ã: NPV: Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cña c¶ ®êi dù ¸n. Bi: Lîi Ých trong n¨m i. Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 19 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A Bé m«n Kinh tÕ §Çu t− Ci : Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Chi phÝ trong n¨m i r : Li suÊt chiÕt khÊu. Li suÊt ®−îc lùa chän c¨n cø vµo chi phÝ c¬ héi cña vèn, vµo møc li suÊt vay b×nh qu©n khi vay ë nhiÒu nguån hoÆc nhiÒu thêi ®iÓm cã c¸c møc li suÊt kh¸c nhau. n: Sè n¨m ho¹t ®éng cña ®êi dù ¸n. Khi sö dông chØ tiªu thu nhËp thuÇn ®Ó ®¸nh gi¸ dù ¸n cÇn ph¶i chó ý mét vµi ®iÓm sau: - Gi¸ trÞ thu nhËp thuÇn (NPV) lµ tiªu chuÈn tèt nhÊt ®Ó lùa chän c¸c dù ¸n lo¹i trõ nhau. Song trong tr−êng hîp c¸c dù ¸n cã quy m« vµ thêi h¹n ho¹t ®éng kh«ng b»ng nhau th× chØ tiªu nµy cho thÊy râ nh÷ng nh−îc ®iÓm cña nã. - ChØ tiªu nµy rÊt nh¹y c¶m víi li suÊt. Khi li suÊt thay ®æi sÏ cã ¶nh h−ëng lín tíi lîi Ých vµ chi phÝ cña dù ¸n lµm cho NPV thay ®æi theo. 3.2. Tû suÊt lîi nhuËn cña vèn ®Çu t−: ChØ tiªu nµy nãi lªn møc ®ä thu håi vèn ®Çu t− ban ®Çu tõ lîi nhuËn thuÇn thu ®−îc hµng n¨m.§−îc tÝnh cho tõng n¨m ho¹t ®éng hoÆc tÝnh b×nh qu©n cña c¶ ®êi dù ¸n. - NÕu tÝnh cho tõng n¨m ho¹t ®éng: (RRi) Wipv RRi = Iv0 Trong ®ã: + Wipv: lµ lîi nhuËn thuÇn n¨m thø i tÝnh theo mÆt b»ng hiÖn t¹i + Iv0: vèn ®Çu t− t¹i thêi ®iÓm dù ¸n b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng RRi cã t¸c dông so s¸nh gi÷a c¸c n¨m cña ®êi dù ¸n Sinh viªn: Vi V¨n H−ng 20 Líp: Kinh tÕ §Çu t− 39A