Tài liệu Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu nông sản việt nam sang thị trường các nước asean của công ty xuất nhập khẩu intimex

Chuyªn ®Ò thùc tËp NguyÔn ThÞ HuyÒn – TMQT 42 Më ®Çu ViÖt Nam n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, lµ mét n−íc n«ng nghiÖp trªn 70% lùc l−îng lao ®éng ho¹t ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp, v× thÕ §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®+ x¸c ®Þnh n«ng s¶n lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn l−îc nh»m sö dông lùc l−îng lao ®éng rÊt lín trong n«ng nghiÖp, ph©n c«ng l¹i lùc l−îng lao ®éng vµ t¹o nguån ban ®Çu cÇn thiÕt cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Mét trong nh÷ng sù kiÖn quan träng ®ã lµ ViÖt Nam gia nhËp ASEAN vµo 28/7/1995, mét mèc son trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ vµ hiÖn nay ViÖt Nam ®+ gia nhËp vµo AFTA. C¸c n−íc ASEAN ®Òu cã ®iÓm t−¬ng ®ång vÒ v¨n ho¸ vµ gÇn gòi nhau vÒ mÆt ®Þa lý . N»m gi÷a Th¸i B×nh D−¬ng vµ Ên §é D−¬ng, lµ ®Çu mèi cöa ngâ giao th«ng quan träng, c¸c n−íc ASEAN cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn. NhËn thøc ®−îc lîi thÕ to lín cña hµng n«ng s¶n n−íc ta vµ mèi quan hÖ th−¬ng m¹i gi÷a n−íc ta vµ c¸c n−íc ASEAN, c«ng ty INTIMEX thÊy râ ®−îc thÞ tr−êng ASEAN lµ mét thÞ tr−êng ®Çy tiÒm n¨ng mµ l¹i kh«ng khã tÝnh vµ ngµy nay nã ®+ trë thµnh mét thÞ tr−êng xuÊt khÈu chÝnh cña c«ng ty. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng to lín, vÉn cßn tån t¹i mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh ë thÞ tr−êng ASEAN mµ c«ng ty cÇn gi¶i quyÕt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu n«ng s¶n, v× vËy em chän ®Ò tµi: “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr−êng c¸c n−íc ASEAN cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX”. KÕt cÊu chuyªn ®Ò gåm 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1: ThÞ tr−êng ASEAN vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu n«ng s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr−êng ASEAN. Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu n«ng s¶n sang thÞ tr−êng ASEAN cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX. Ch−¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n cña c«ng ty xuÊt nhËp khÈu INTIMEX sang thÞ tr−êng ASEAN. Chuyªn ®Ò thùc tËp NguyÔn ThÞ HuyÒn – TMQT 42 Ch−¬ng 1. ThÞ tr−êng ASEAN vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu n«ng s¶n ViÖt Nam sang thÞ tr−êng ASEAN 1.1. §Æc tr−ng cña thÞ tr−êng ASEAN vÒ hµng n«ng s¶n 1.1.1. §Æc tr−ng cña thÞ tr−êng ASEAN * VÒ v¨n ho¸ C¸c n−íc ASEAN ®Òu cã nh÷ng ®iÓm t−¬ng ®ång vÒ v¨n ho¸. §Æc biÖt c¸c n−íc ASEAN ®Òu cã nÒn v¨n ho¸ truyÒn thèng ®Ëm ®µ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc,cã lÞch sö ®Êu tranh dùng n−íc vµ gi÷ n−íc.V¨n ho¸ lµ di s¶n ®−îc kÕ thõa tõ cha «ng qua c¶ qu¸ tr×nh lÞch sö,lµ tæng thÓ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ phong tôc tËp qu¸n ,vÒ trÝ tuÖ vµ vËt chÊt.V¨n ho¸ trong ASEAN cã nh÷ng ®Æc tr−ng sau : _§¸nh gi¸ cao tÝnh kiªn nhÉn, lßng kÝnh träng víi ®Þa vÞ, th©n thÕ (tuæi t¸c, danh väng…), n¨ng lùc chuyªn m«n. _RÊt tù hµo vÒ d©n téc m×nh vµ kÝnh träng truyÒn thèng d©n téc :mçi mét n−íc ®Òu cã mét nghi thøc, tËp tôc truyÒn thèng kh¸c nhau nh−ng tÊt c¶ hä ®Òu tù hµo vµ kÝnh träng truyÒn thèng d©n téc cña hä. _V¨n ho¸ kinh doanh mang tÝnh c¹nh tranh cao vµ cã ®¹o ®øc kinh doanh. _§Òu cã xuÊt ph¸t ®iÓm lµ nÒn v¨n minh lóa n−íc, con ng−êi cÇn cï chÞu khã,cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, uy tÝn ,th©n thiÖn… _Mçi quèc gia ®Òu cã rÊt nhiÒu d©n téc anh em sinh sèng, mçi d©n téc sö dông mét ng«n ng÷ riªng,t¹o nªn sù ®a d¹ng trong ng«n ng÷. * VÒ ®Þa lý sinh th¸i. N»m gi÷a Th¸i B×nh D−¬ng vµ Ên §é D−¬ng, lµ ®Çu mèi cöa ngâ giao th«ng quan träng, c¸c n−íc ASEAN cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn më réng hîp t¸c giao l−u, v¨n ho¸, kinh tÕ, chÝnh trÞ, x+ héi víi nhau vµ c¸c n−íc trªn thÕ Chuyªn ®Ò thùc tËp NguyÔn ThÞ HuyÒn – TMQT 42 giíi. ChÝnh v× vËy, viÖc ®i l¹i trao ®æi mua b¸n rÊt thuËn lîi trë thµnh mét trong nh÷ng sîi d©y liªn kÕt khu vùc §«ng Nam ¸. * VÒ kinh tÕ. C¸c n−íc thµnh viªn ASEAN ®+ cã ch−¬ng tr×nh vÒ hîp t¸c kinh tÕ. Thùc tÕ cho thÊy vÒ mÆt kinh tÕ, tæ chøc kinh tÕ khu vùc cã t¸c dông thóc ®Èy sù hîp t¸c kinh tÕ, bu«n b¸n vµ ph©n c«ng lao ®éng. Kinh tÕ c¸c n−íc ASEAN thuéc lo¹i ®ang ph¸t triÓn trõ cã Singapore. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi gi÷a c¸c n−íc chªnh lÖch kh¸ lín. §èi víi c¸c n−íc nh− Malaysia, Th¸i Lan, Singapore, Brunei lµ nh÷ng n−íc ph¸t triÓn nhÊt trong khèi cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi trªn 3000 USD. Hai n−íc Philipin, In®«nªxia cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi trªn 1000 USD. S¸u n−íc nµy cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi cao h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c n−íc cßn l¹i nh− ViÖt Nam, Lµo, Campuchia, Mianma. Trong nh÷ng n¨m qua, HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN) ®+ kh«ng ngõng ®Èy m¹nh hîp t¸c gi÷a c¸c n−íc thµnh viªn. Th¸ng 1 n¨m 1992, c¸c n−íc ASEAN ®+ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh thµnh lËp khu mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) th«ng qua viÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh vÒ ch−¬ng tr×nh −u ®+i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT) nh»m ®−a nÒn kinh tÕ khu vùc nµy thµnh mét c¬ së s¶n xuÊt thèng nhÊt víi mét thÞ tr−êng réng lín trªn 500 triÖu d©n, tû lÖ t¨ng d©n sè trung b×nh 2,05% th× ®©y thùc sù lµ mét thÞ tr−êng tiªu thô rÊt lín. MÆc dï, AFTA ch−a cã hiÖu lùc tr−íc 2003, song thuÕ quan nhËp khÈu gi÷a c¸c n−íc thµnh viªn ASEAN ®+ ®−îc gi¶m dÇn tõ n¨m 1997. TÝnh ®Õn n¨m 2001, thuÕ quan cña 92,8 sè s¶n phÈm trong danh môc c¾t gi¶m ngay cña 6 n−íc thµnh viªn ban ®Çu gåm In®«nªxia, Malaysia, Philipin, Singapore, Th¸i Lan, Brunei ®−îc gi¶m xuèng møc 0 – 5%. ViÖt Nam ®+ chÝnh thøc tham gia vµo AFTA n¨m 2003 vµ hoµn thµnh c¾t gi¶m thuÕ quan vµo n¨m 2006. §èi víi c¸c thµnh viªn Lµo vµ Mianma sÏ b¾t ®Çu thùc hiÖn hiÖp ®Þnh CEPT tõ 11- 1998 vµ kÕt thóc vµo ngµy 1- 1- 2008. Campuchia b¾t ®Çu thùc hiÖn CEPT tõ 1-1- 2000 vµ kÕt thóc vµo ngµy 1- 1- 2010. ViÖc thùc hiÖn CEPT ®+ lµm cho xuÊt khÈu néi khu vùc ASEAN t¨ng tõ 43 tû USD n¨m 1993 lªn 84 tû n¨m Chuyªn ®Ò thùc tËp NguyÔn ThÞ HuyÒn – TMQT 42 2001, t¨ng h¬n 90% trong vßng 8 n¨m. ThÞ tr−êng ASEAN ®+ trë nªn ngµy cµng quan träng h¬n ®èi víi c¸c n−íc thµnh viªn ASEAN. Do vËy, AFTA sÏ tiÕp tôc thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng th−¬ng m¹i khu vùc. Khi thùc hiÖn hiÖp ®Þnh CEPT c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nh− h¹n chÕ sè l−îng, h¹n ng¹ch gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu, giÊy phÐp nhËp khÈu cã t¸c dông h¹n chÕ ®Þnh l−îng… còng bÞ lo¹i bá trong vßng 5 n¨m sau khi mét s¶n phÈm ®−îc h−ëng −u ®+i thuÕ quan. ViÖc xo¸ bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan sÏ thóc ®Èy th−¬ng m¹i vµ c¶i thiÖn phóc lîi cña c¸c n−íc tham gia, t¹o ra m«i tr−êng c¹nh tranh h¬n, nh−ng nã còng lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm vµ gi¶m gi¸ hµng ho¸. C¸c ho¹t ®éng th−¬ng m¹i ngµy cµng t¨ng còng thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ c¸c n−íc nµy, viÖc lµm ®−îc t¹o ra vµ c¸c nÒn kinh tÕ cã thÓ t¨ng tr−ëng nhanh h¬n. * VÒ chÝnh trÞ. VÒ chÝnh trÞ nã cã t¸c dông cñng cè tinh thÇn ®oµn kÕt, gióp ®ì c¸c n−íc võa vµ nhá cã tiÕng nãi m¹nh mÏ vµ vai trß trong gi¶i quyÕt vÊn ®Ò quèc tÕ, x+ héi cña c¸c n−íc thµnh viªn. PhÇn lín c¸c n−íc trong khèi ASEAN thùc hiÖn theo chÕ ®é ®a §¶ng. Nh−ng nh×n chung chÝnh trÞ trong khu vùc SAEAN lµ kh¸ æn ®Þnh, rÊt thuËn lîi cho ho¹t ®éng trao ®æi bu«n b¸n víi c¸c n−íc víi nhau vµ víi thÕ giíi. Tãm l¹i, thÞ tr−êng ASEAN cã ®Æc ®iÓm t−¬ng ®ång vÒ v¨n ho¸ vµ gÇn gòi nhau vÒ ®Þa lý, chÝnh trÞ trong khèi t−¬ng ®èi æn ®Þnh.ASEAN lµ mét thÞ tr−êng ®Çy tiÒm n¨ng víi trªn 500 triÖu d©n vµ yªu cÇu vÒ chÊt l−îng hµng ho¸ kh«ng ph¶i lµ cao. HÇu hÕt c¸c n−íc ASEAN cã xuÊt ph¸t ®iÓm lµ nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp lóa n−íc, ®i lªn tõ n«ng nghiÖp vµ lÊy n«ng nghiÖp lµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ. Do vËy, sù c¹nh tranh vÒ c¸c s¶n phÈm ®ång lo¹i lµ rÊt khèc liÖt, bªn c¹nh ®ã cã sù tù do ho¸ th−¬ng m¹i theo c¶ h−íng ®a ph−¬ng vµ song ph−¬ng nªn sù c¹nh tranh trong mét thÞ tr−êng nh− vËy cµng m+nh liÖt h¬n. Chuyªn ®Ò thùc tËp NguyÔn ThÞ HuyÒn – TMQT 42 1.1.2. Nhu cÇu cña thÞ tr−êng ASEAN vÒ n«ng s¶n ViÖt Nam. Víi mét thÞ tr−êng h¬n 500 triÖu d©n, ngoµi c¸c nhu cÇu vÒ mÆc, ë, ®i l¹i… th× nhu cÇu vÒ ¨n uèng lµ rÊt lín.Vµ so víi c¸c n−íc Singapo, Th¸i Lan, Philippin, Malaysia, In®«nªsia th× ViÖt Nam cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn h¬n rÊt nhiÒu.Do ®ã, ngoµi nhu cÇu nhËp khÈu n«ng s¶n ViÖt Nam vÒ bæ sung cho nhu cÇu ¨n uèng. C¸c n−íc Singapo, Th¸i Lan, Philippin, Malaysia, In®«nªsia cßn cã nhu cÇu nhËp khÈu n«ng s¶n ViÖt Nam vÒ chÕ biÕn vµ t¸i xuÊt. Cïng sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ, c¸c n−íc ASEAN ®ang ®−îc coi lµ khu vùc hÊp dÉn, s«i ®éng nhÊt thÕ giíi. T¨ng tr−ëng bu«n b¸n gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n−íc ASEAN ®¹t 20 – 25%/n¨m. Hµng n¨m, ASEAN nhËp khÈu mét l−îng kh¸ lín n«ng s¶n ViÖt Nam, kim ng¹ch trung b×nh mçi n¨m ®¹t kho¶ng 3.678 triÖu USD. HÇu hÕt c¸c n−íc ASEAN ®Òu chó träng ®Õn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. C¸c n−íc In®«nªxia, Th¸i Lan, Malaysia, Philipin lµ c¸c n−íc cã nÒn n«ng nghiÖp kh¸ ph¸t triÓn thÕ mµ hµng n¨m In®«nªxia ph¶i nhËp khÈu vÒ tõ 1,8 – 2 triÖu tÊn g¹o cña ViÖt Nam. Philipin, Malaysia, Th¸i Lan còng nhËp khÈu mét l−îng kh¸ lín n«ng s¶n ViÖt Nam. Trung b×nh tû träng thÞ tr−êng ASEAN trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam chiÕm kho¶ng 18%, víi c¸c mÆt hµng chñ yÕu nh− : g¹o, h¹t ®iÒu, l¹c nh©n, cao su, long nh+n, hµnh, s¾n, tái… Trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam sang ASEAN th× cã tíi 60 – 70% ®−îc xuÊt sang Singapore. §©y lµ thÞ tr−êng t¸i xuÊt ®iÓn h×nh trong ASEAN. N¨m 2000, ViÖt Nam cã 21 thÞ tr−êng xuÊt khÈu n«ng s¶n (cã kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n kho¶ng 100 triÖu USD) th× cã 3 n−íc lµ Singapore ®¹t 886,7 triÖu USD, Philipin ®¹t 477 triÖu USD, Malaysia ®¹t 413,5 triÖu USD. Ngoµi ra, cßn In®«nªxia vµ Campuchia còng lµ thÞ tr−êng nhËp khÈu n«ng s¶n lín cña ViÖt Nam. Tãm l¹i, nhu cÇu cña thÞ tr−êng ASEAN vÒ hµng n«ng s¶n ViÖt Nam lµ rÊt lín. Ngoµi nhu cÇu vÒ hµng n«ng s¶n phôc vô cho tiªu dïng hµng ngµy, c¸c n−íc ASEAN cßn nhËp khÈu n«ng s¶n cña ViÖt Nam cho s¶n xuÊt chÕ biÕn trong n−íc råi t¸i xuÊt sang n−íc kh¸c. Chuyªn ®Ò thùc tËp NguyÔn ThÞ HuyÒn – TMQT 42 1.2. §Æc tr−ng cña n«ng s¶n ViÖt Nam N−íc ta n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi cã 2 mïa n¾ng m−a râ rÖt. ViÖt Nam ®−îc coi lµ n−íc cã ®IÒu kiÖn khÝ hËu thuËn lîi cho viÖc trång c¸c c©y n«ng s¶n. Do ®iÒu kiÖn khÝ hËu 2 mïa râ rÖt nªn ®+ t¹o nªn ngµnh n«ng nghiÖp ViÖt Nam 2 mïa thu ho¹ch: vô mïa vµ vô chiªm. Do n«ng s¶n cã tÝnh thêi vô v× vËy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, bu«n b¸n n«ng s¶n ViÖt Nam còng mang tÝnh thêi vô. Tõ ®ã t¹o nªn sù cung theo mïa cã nghÜa lµ khi chÝnh vô th× hµng n«ng s¶n dåi dµo, chñng lo¹i ®a d¹ng, chÊt l−îng tèt, gi¸ b¸n rÎ (cung >cÇu) nh−ng khi tr¸i vô n«ng s¶n l¹i trë nªn khan hiÕm, sè l−îng Ýt, chÊt l−îng kh«ng cao, gi¸ l¹i cao (cung - Xem thêm -