Tài liệu Thực trạng tình hình quản lý vốn và tài sản tại công ty tnhh thoát nước và phát triển đô thị

Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: ThS. Chaâu Vaên Thöôûng LÔØI CAM ÑOAN Toâi cam ñoan ñaây laø ñeà taøi nghieân cöùu cuûa toâi. Nhöõng keát quaû vaø caùc soá lieäu trong khoùa luaän ñöôïc thöïc hieän taïi coâng ty TNHH Thoaùt nöôùc vaø Phaùt trieån Ñoâ thò tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu, khoâng sao cheùp baát kì nguoàn naøo khaùc. Toâi hoaøn toaøn chòu traùch nhieäm tröôùc nhaø tröôøng veà söï cam ñoan naøy. TP. Hoà Chí minh, ngaøy 18 thaùng 10 naêm 2010 Sinh vieân Traàn Thò Thu Thaûo SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo i Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: ThS. Chaâu Vaên Thöôûng LÔØI CAÛM ÔN Em xin chaân thaønh caûm ôn: - Thaày Chaâu Vaên Thöôûng ñaõ taän tình giuùp ñôõ em hoaøn thaønh ñeà taøi naøy. - Taäp theå caùn boä coâng nhaân vieân ñaëc bieät laø caùc anh chò trong phoøng keá toaùn cuûa coâng ty TNHH moät thaønh vieân Thoaùt nöôùc vaø Phaùt trieån Ñoâ thò tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu ñaõ taän tình giuùp ñôõ em thu thaäp soá lieäu cho baøi baùo caùo naøy. Sinh vieân: Traàn Thò Thu Thaûo SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo ii Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: ThS. Chaâu Vaên Thöôûng NHAÄN XEÙT CUÛA GIAÙO VIEÂN HÖÔÙNG DAÃN ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. ............................................................................................................. TP.HCM, ngaøy…….. thaùng………naêm 2010 SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo iii Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: ThS. Chaâu Vaên Thöôûng MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU ...................................................................................................... 1 CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN ......................................................................... 3 1.1. Lyù luaän chung veà taøi saûn coá ñònh vaø voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp . . 3 1.1.1 Taøi saûn coá ñònh vaø voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp .............................. 3 1.1.1.1. Taøi saûn coá ñònh cuûa doanh nghieäp ............................................. 3 1.1.1.2. Phaân loaïi taøi saûn coá ñònh ............................................................ 4 1.1.1.3. Voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp .................................................. 4 1.1.2. Hao moøn vaø khaáu hao taøi saûn coá ñònh ................................................ 5 1.1.2.1. Hao moøn taøi saûn coá ñònh ............................................................ 5 1.1.2.2. Khaáu hao taøi saûn coá ñònh ........................................................... 6 a. Phöông phaùp khaáu hao theo ñöôøng thaúng ....................................... 7 b. Phöông phaùp khaáu hao nhanh ...................................................... 8 c. Phöông phaùp khaáu hao theo saûn löôïng............................................ 9 1.1.3. Heä thoáng chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng TSCÑ vaø VCÑ .......... 10 1.1.3.1. Hieäu suaát söû duïng taøi saûn coá ñònh ............................................... 10 1.1.3.2. Hieäu suaát söû duïng voán coá ñònh ................................................... 11 1.1.3.3. Haøm löôïng voán coá ñònh. .................................................................. 11 1.1.3.4. Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán coá ñònh. ............................................... 11 1.2. Lyù luaän chung veà taøi saûn löu ñoäng vaø voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp ……11 1.2.1. Taøi saûn löu ñoäng vaø voán löu ñoäng ....................................................... 11 1.2.1.1. Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cuûa voán löu ñoäng ................................. 11 1.2.1.2. Phaân loaïi voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp................................. 12 1.2.1.3. Xaùc ñònh nhu caàu voán löu ñoäng ................................................. 13 a. Caùc nhaân toá aûnh höôûng nhu caàu voán löu ñoäng ................................ 13 SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo iv Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: ThS. Chaâu Vaên Thöôûng b. Vai troø xaùc ñònh nhu caàu voán löu ñoäng ........................................... 14 c. Nguyeân taéc xaùc ñònh nhu caàu voán löu ñoäng .................................... 15 d. Phöông phaùp xaùc ñònh nhu caàu voán löu ñoäng .................................. 15 1.2.2. Phaân tích hieäu quaû söû duïng voán löu ñoäng .......................................... 16 1.2.2.1. Soá voøng quay cuûa voán löu ñoäng .................................................. 16 1.2.2.2. Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán löu ñoäng........................................... 16 1.2.2.3. Haøm löôïng voán löu ñoäng. ................................................................ 16 1.2.3. Toác ñoä luaân chuyeån cuûa voán löu ñoäng ............................................... 17 1.2.3.1. Khaùi nieäm ................................................................................... 17 1.2.3.2. Caùc chæ tieâu veà toác ñoä luaân chuyeån cuûa voán löu ñoäng................ 17 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG TÌNH HÌNH QUAÛN LYÙ VOÁN VAØ TAØI SAÛN TAÏI COÂNG TY TNHH THOAÙT NÖÔÙC & PHAÙT TRIEÅN ÑOÂ THÒ TÆNH BAØ RÒA VUÕNG TAØU. ................................................................................................................ 18 2.1. Giôùi thieäu veà coâng ty TNHH Thoaùt nöôùc & Phaùt trieån ñoâ thò tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu ..................................................................................................... 18 2.1.1. Lòch Söû Hình Thaønh Vaø Phaùt Trieån. ................................................ 18 2.1.2. Chöùc naêng ngaønh ngheà kinh doanh. ................................................. 19 2.1.2.1. Hoaït doäng coâng ích................................................................... 20 2.1.2.2. Nhaän thaàu thi coâng xaây laép ...................................................... 20 2.1.2.3. Ñaàu tö vaø phaùt trieån.................................................................. 20 2.1.2.4. Dòch vuï ..................................................................................... 21 2.1.2.5. Nghieân cöùu khoa hoïc. ............................................................... 21 2.1.3. Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên ........................................................... 21 2.1.3.1. Thuaän lôïi ................................................................................... 21 2.1.3.2. Khoù khaên ................................................................................... 22 2.1.4. Sô ñoà toå chöùc boä maùy cuûa coâng ty ................................................... 22 SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo v Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: ThS. Chaâu Vaên Thöôûng 2.2. Thöïc traïng tình hình taøi chính taïi coâng ty TNHH Thoaùt nöôùc Vaø Phaùt Trieån Ñoâ thò tænh Baø Ròa- Vuõng Taøu. ................................................................ 25 2.2.1. Keát quaû hoaït ñộng kinh doanh cuûa coâng ty naêm 2009. ................ 25 2.2.2. Tình hình quaûn lí voán vaø taøi saûn taïi coâng ty TNHH Thoaùt nöôù c Vaø Phaùt Trieån Ñoâ thò tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu ....................................................... 34 2.2.2.1. Taøi saûn coá ñònh vaø voán coá ñònh ................................................ 34 2.2.2.1.1. Hao moøn taøi saûn coá ñònh. .................................................... 34 a. TSCÑ höõu hình ............................................................................. 34 b. TSCÑ voâ hình ............................................................................... 36 2.2.2.1.2. Phaân tích tình hình taêng giaûm cuûa taøi saûn coá ñònh .............. 36 a. TSCÑ höõu hình ............................................................................. 36 b. TSCÑ voâ hình ............................................................................... 38 2.2.2.1.3. Phaân tích tình hình taêng giaûm voán coá ñònh.......................... 38 2.2.2.1.4. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû söû dung taøi saûn coá ñònh vaø voán coá ñònh. ................................................................................................................ 39 a. Hieäu suaát söû duïng taøi saûn coá ñònh ................................................ 39 b. Cô caáu voán coá ñònh treân toång nguoàn voán ..................................... 40 c. Hieäu suaát söû duïng voán coá ñònh ..................................................... 40 d. Haøm löôïng voán coá ñònh ................................................................ 41 e. Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán coá ñònh .............................................. 41 2.2.2.2. Taøi saûn löu ñoäng vaø voán löu ñoäng............................................ 42 2.2.2.2.1. Moái quan heä giöõa voán löu ñoäng vaø voán coá ñònh .................. 43 2.2.2.2.2. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng voán löu ñoäng ........ 44 a. Cô caáu voán löu ñoäng treân toång nguoàn voán ...................................... 44 b. Soá voøng quay cuûa voán löu ñoäng ...................................................... 44 c. Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán löu ñoäng ............................................... 45 SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo vi Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: ThS. Chaâu Vaên Thöôûng d. Haøm löôïng voán löu ñoäng................................................................. 46 e. Toác ñoä luaân chuyeån cuûa voán löu ñoäng ............................................ 46 2.3. Ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa coâng ty TNHH Thoaùt nöôùc vaø Phaùt trieån Ñoâ thò tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu. ............................................................... 51 2.3.1. Hieäu quaû kinh doanh. ..................................................................... 51 2.3.2. Hieäu quaû kinh teá – xaõ hoäi .............................................................. 51 CHÖÔNG 3: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP CAÛI THIEÄN TÌNH HÌNH QUAÛN LYÙ VOÁN VAØ TAØI SAÛN TAÏI COÂNG TY TNHH THOAÙT NÖÔÙC VAØ PHAÙT TRIEÅN ÑOÂ THÒ TÆNH BAØ RÒA – VUÕNG TAØU. . ................................................................. 53 3.1. Phöông höôùng hoaït ñoäng cuûa BUSADCO trong naêm 2010 – 2012 ...... 53 3.2. Giaûi phaùp caûi thieän tình hình quaûn lí voán vaø taøi saûn ............................. 54 3.2.1. Giaûi phaùp veà hoaït ñoäng taøi chính ................................................... 54 3.2.2 Giaûi phaùp veà naâng cao hieäu quaû söû duïng vaø quaûn lyù taøi saûn coá ñònh vaø voán coá ñònh ........................................................................................................... 55 3.2.3. Giaûi phaùp veà naâng cao hieäu quaû söû duïng vaø quaûn lyù taøi saûn löu ñoäng vaø voán löu ñoäng ......................................................................................................... 56 3.2.4. Giaûi phaùp veà taêng toác ñoä luaân chuyeån voán löu ñoäng...................... 57 Keát luaän ................................................................................................................................. 58 SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo vii Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: ThS. Chaâu Vaên Thöôûng DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU, CHÖÕ VIEÁT TAÉT UBND : Uûy ban nhaân daân VLÑ : Voán löu ñoäng TSLÑ : Taøi saûn löu ñoäng TSCÑ : Taøi saûn coá ñònh VCÑ : Voán coá ñònh SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo viii Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên LÔØI MÔÛ ÑAÀU Ñeå tieán haønh saûn xuaát kinh doanh, moãi doanh nghieäp caàn coù moät löôïng voán nhaát ñònh. Trong cô cheá bao caáp, voán cuûa caùc doanh nghieäp quoác doanh do Nhaø nöôùc caáp phaùt neân caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp luoân yû laïi vaøo nguoàn voán treân. Khi chuyeån sang cô cheá thò tröôøng voán caáp phaùt cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc doanh nghieäp quoác doanh giaûm maïnh. Söï vaän ñoäng khaùch quan cuûa quaù trình saûn xuaát kinh doanh taïi caùc doanh nghieäp ñoøi hoûi doanh nghieäp phaûi xaùc ñònh ñöôïc löôïng voán tieàn teä caàn thieát vaø ñoàng thôøi taïo nguoàn voán cho phuø hôïp vôùi söï vaän ñoäng cuûa saûn xuaát kinh doanh. Vì vaäy vieäc quaûn lyù vaø söû duïng voán ñaït hieäu quaû thì doanh nghieäp seõ tieát kieäm voán, giaûm bôùt khaû naêng coâng taùc huy ñoäng caùc nguoàn voán vaø taêng tích luõy cho doanh nghieäp. Luùc ñoù coù theå ñaûm baûo ñöôïc nhu caàu taùi saûn xuaát maø coøn hoaøn thaønh nghóa vuï ñoái vôùi Nhaø nöôùc. Hieän nay neàn kinh teá nöôùc ta ñang trong giai ñoaïn hoaøn thieän vaø phaùt trieån cô cheá thò tröôøng coù söï ñieàu tieát vó moâ cuûa Nhaø nöôùc, hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp dieãn ra soâi noåi vaø caïnh tranh gay gaét laãn nhau ñeå ñöùng vöõng treân thò tröôøng. Vì vaäy caùc doanh nghieäp phaûi quaûn lyù voán vaø taøi saûn heát söùc chaët cheõ, noù giöõ vai troø quyeát ñònh trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Maët khaùc, coâng taùc quaûn lí vaø döû duïng taøi saûn vaø voán nhaèm haï thaáp chi phí cho doanh nghieäp. Theâm vaøo ñoù vieäc naâng cao trình ñoä khoa hoïc coâng ngheä saûn xuaát laø vaán ñeà quan troïng ñeå ñaït lôïi nhuaän toái ña vaø ñoàng thôøi laøm toát nhieäm vuï ñoái vôùi Nhaø nöôùc. Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc quaûn lyù taøi saûn vaø voán ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp, keát hôïp giöõa kieán thöùc lyù luaän ñöôïc tieáp thu ôû nhaø tröôøng vaø taøi lieäu tham khaûo thöïc teá, cuõng vôùi söï giuùp ñôõ, höôùng daãn nhieät tình cuûa caùc anh chò trong phoøng keá toaùn cuûa coâng ty, ñeà taø i “tình hình quaûn lí taøi saûn vaø voán taïi Coâng ty TNHH THOAÙT NÖÔÙC VAØ PHAÙT TRIEÅN ÑOÂ THÒ TÆNH BAØ RÒA - VUÕNG TAØU” ñöôïc choïn vôùi muïc ñích tìm hieåu theâm veà vaán SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 1 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên ñeà quaûn lí vaø söû duïng voán taïi doanh nghieäp vaø töø ñoù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp coù theå nhaèm naâng cao chaát löôïng söû duïng vaø quaûn lyù voán taïi coâng ty. Muïc tieâu ñeà taøi Trong quaûn lyù, caùc nhaø quaûn trò phaûi thöôøng xuyeân tieán haønh vieäc phaân tích, ñaùnh giaù tình hình söû duïng voán. Döïa vaøo caùc heä thoáng chæ tieâu phaân tích tình hình söû duïng vaø heä thoáng chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû ñeå tìm ra nhöõng nguyeân nhaân, ruùt ra caùc baøi hoïc kinh nghieäm vaø coù caùc bieän phaùp kòp thôøi nhaèm baûo toaøn vaø naâng cao hieäu quaû söû duïng voán cuûa doanh nghieäp. Do ñoù, muïc tieâu cuûa vieäc quaûn lyù voán nhaèm: - Ñaûm baûo söû duïng voán moät caùch hôïp lyù vaø tieát kieäm. - Haï thaáp chi phí saûn xuaát, tieát kieäm chi phí baûo quaûn ñoàng thôøi thuùc ñaåy tieâu thuï saûn phaåm vaø thanh toaùn caùc khoaûn coâng nôï moät caùch kòp thôøi nhaèm taêng hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh. Phöông phaùp nghieân cöùu - Nghieân cöùu taøi lieäu: taøi lieäu noäi boä taïi coâng ty TNHH Thoaùt nöôùc vaø Phaùt trieån Ñoâ thò tænh Baø Ròa – Vuõng Taøu. - Quan saùt tröïc tieáp, ñaùnh giaù toång hôïp, so saùnh hoaït ñoäng quaûn lyù vaø söû duïng voán cuûa coâng ty. SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 2 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên CHÖÔNG 1 CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN 1.1. Lyù luaän chung veà TSCÑ vaø voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp. 1.1.1. TSCÑ vaø voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp 1.1.1.1.TSCÑ cuûa doanh nghieäp Tö lieäu lao ñoäng laø moät trong nhöõng yeáu toá vaät chaát khoâng theå thieáu cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. Tuy nhieân, caùc tö lieäu lao ñoäng duøng cho hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp cuõng coù nhieàu loaïi. Ñeå phuïc vuï cho yeâu caàu quaûn lyù, caùc tö lieäu lao ñoäng thöôøng ñöôïc phaân chia thaønh hai loaïi laø TSCÑ vaø coâng cuï, duïng cuï nhoû. Trong ñoù nhöõng tö lieäu lao ñoäng coù giaù trò lôùn, thôøi gian söû duïng laâu daøi (toái thieåu töø 1 naêm trôû leân) ñöôïc goïi laø caùc TSCÑ, caùc tö lieäu lao ñoäng coøn laïi ñöôïc goïi laø coâng cuï, duïng cuï nhoû. Möùc giaù trò toái thieåu cuûa TSCÑ ñöôïc quy ñònh rieâng tuøy theo ñieàu kieän ôû moãi nöôùc vaø trong töøng thôøi kì. Caùc TSCÑ cuûa doanh nghieäp coù theå laø nhöõng taøi saûn höõu hình nhö maùy moùc thieát bò, nhaø xöôûng, phöông tieän vaän taûi,… Hay laø nhöõng taøi saûn voâ hình ñöôïc theå hieän ôû giaù trò caùc nguoàn löïc ñaõ ñeàu tö phuïc vuï cho nhieàu chu kyø saûn xuaát nhö chi phí mua caùc saùng cheá hoaëc giaù trò caùc thöông hieäu doanh nghieäp vaø lôïi theá thöông maïi,… Nhö vaäy, TSCÑ cuûa doanh nghieäp laø nhöõng tö lieäu lao ñoäng coù giaù trò lôùn, coù thôøi gian söû duïng laâu daøi cho caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, ñoàng thôøi thoûa maõn caùc tieâu chuaån quy ñònh cuûa TSCÑ. Ôû Vieät Nam, caùc TSCÑ ngoaøi tieâu chuaån ñònh löôïng veà giaù trò vaø thôøi gian söû duïng coøn phaûi ñaùp öùng caùc tieâu chuaån ñònh tính nhö khaû naêng chaéc chaén thu ñöôïc lôïi ích trong vieäc söû duïng taøi saûn trong töông lai; söï tin caäy cuûa nguyeân giaù taøi saûn ñöôïc xaùc ñònh. Ñaëc ñieåm cô baûn cuûa caùc TSCÑ laø coù theå tham gia vaøo nhieàu chu kì saûn xuaát kinh doanh moät caùch tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp. Trong quaù trình ñoù, hình thaùi vaät SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 3 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên chaát vaø tính naêng söû duïng ban ñaàu cuûa TSCÑ khoâng thay ñoåi. Tuy nhieân, giaù trò cuûa noù bò hao moøn daàn cuøng vôùi vieäc chuyeån dòch töøng phaàn giaù trò vaøo giaù trò saûn phaåm saûn xuaát ra. Sau thôøi gian daøi, TSCÑ môùi caàn thay theá, ñoåi môùi khi caùc TSCÑ ñaõ khaáu hao heát hoaëc xeùt thaáy söû duïng khoâng coøn hieäu quaû. Soá tieàn khaáu hao TSCÑ luõy keá laïi hình thaønh quyõ khaáu hao TSCÑ cuûa doanh nghieäp. 1.1.1.2 Phaân loaïi TSCÑ cuûa doanh nghieäp. TSCÑ cuûa doanh nghieäp coù nhieàu loaïi, thoâng thöôøng ñöôïc phaân loaïi theo caùc tieâu thöùc chuû yeáu sau: - Phaân loaïi TSCÑ theo hình thaùi bieåu hieän: TSCÑ höõu hình vaø TSCÑ voâ hình. - Phaân loaïi TSCÑ theo muïc ñích söû duïng: TSCÑ duøng cho hoaït ñoäng kinh doanh; TSCÑ duøng cho phuùc lôïi, söï nghieäp, an ninh quoác phoøng; TSCÑ baûo quaûn, caát tröõ hoä Nhaø nöôùc. - Phaân loaïi TSCÑ theo coâng duïng kinh teá: nhaø cöûa, vaät kieán truùc; maùy moùc thieát bò; phöông tieän vaän taûi, thieát bò truyeàn daãn; thieát bò duïng cuï quaûn lyù; vöôøn caây laâu naêm, suùc vaät laøm vieäc ñeå taïo ra saûn phaåm. - Phaân loaïi TSCÑ theo tình hình söû duïng: TSCÑ ñang söû duïng cho hoaït ñoäng kinh doanh vaø hoaït ñoäng khaùc; TSCÑ chöa söû duïng; TSCÑ khoâng caàn duøng vaø chôø thanh lyù. 1.1.1.3.Voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp. Ñeå coù ñöôïc caùc TSCÑ söû duïng trong kinh doanh caùc doanh nghieäp phaûi boû ra moät löôïng voán tieàn teä nhaát ñònh. Soá voán ñaàu tö öùng tröôùc ñeå mua saém, xaây döïng hình thaønh TSCÑ goïi laø voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp. Quy moâ TSCÑ duøng cho hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp lôùn hay nhoû seõ quyeát ñònh ñeán quy moâ voán coá ñònh cuûa caùc doanh nghieäp. Caùc ñaëc ñieåm cuûa TSCÑ coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán ñaëc ñieåm chu chuyeån cuõng nhö phöông thöùc quaûn lyù vaø söû duïng voán coá ñònh cuûa caùc doanh nghieäp. Do SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 4 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên TSCÑ ñöôïc söû duïng nhieàu naêm, tham gia vaøo nhieàu chu kyø saûn xuaát kinh doanh neân voán coá ñònh cuõng coù thôøi gian chu chuyeån daøi. Trong moãi chu kì saûn xuaát kinh doanh, voán coá ñònh chæ chuyeån dòch töøng phaàn giaù trò vaøo giaù trò saûn phaåm vaø ñöôïc thu hoài toaøn boä khi TSCÑ heát thôøi gian . Phaàn giaù trò voán coá ñònh chuyeån dòch vaøo giaù trò saûn phaåm theo möùc ñoä hao moøn cuûa TSCÑ caáu thaønh chi phí khaáu hao TSCÑ. Phaàn giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ chöa dòch chuyeån phaûn aùnh phaàn giaù trò cuûa TSCÑ caàn tieáp tuïc khaáu hao theo thôøi gian söû duïng cuûa taøi saûn . Khi heát thôøi gian söû duïng, toaøn boä giaù trò voán coá ñònh ñöôïc thu hoài vaø voán coá ñònh ñaõ hoaøn thaønh moät voøng chu chuyeån. Voán coá ñònh laø boä phaän quan troïng caáu thaønh voán kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Vieäc quaûn lyù voán coá ñònh, baûo toaøn vaø phaùt trieån voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp phaûi gaén lieàn vôùi vieäc quaûn lyù, söû duïng TSCÑ coù hieäu quaû maø moät trong caùc noäi dung quan troïng laø vieäc löïa choïn phöông phaùp khaáu TSCÑ cuûa doanh nghieäp. 1.1.2.Hao moøn vaø khaáu hao TSCÑ 1.1.2.1. Hao moøn TSCÑ Trong quaù trình söû duïng, TSCÑ luoân bò hao moøn caû veà giaù trò vaø giaù trò söû duïng. Hao moøn thöôøng ñöôïc chia thaønh hai loaïi laø hao moøn höõu hình vaø hao moøn voâ hình. - Hao moøn höõu hình laø söï giaûm suùt veà giaù trò söû duïng vaø theo ñoù laø giaù trò cuûa TSCÑ theo thôøi gian söû duïng vaø cöôøng ñoä söû duïng cuûa taøi saûn. - Hao moøn voâ hình chính laø söï suït giaûm thuaàn tuùy cuûa giaù trò cuûa TSCÑ (maát giaù) do aûnh höôûng cuûa tieán boä khoa hoïc kó thuaät, coâng ngheä. Veà maët kinh teá, hao moøn TSCÑ duø xaûy ra döôùi hình thöùc naøo cuõng laø söï toån thaát giaù trò TSCÑ cuûa doanh nghieäp. Vì theá trong quaù trình söû duïng doanh nghieäp caàn coù bieän phaùp ñeå haïn cheá, giaûm thieåu caùc toån thaát do hao moøn TSCÑ. Ñoàng thôøi, khi TSCÑ heát thôøi haïn söû duïng hoaëc xeùt thaáy vieäc söû duïng TSCÑ khoâng SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 5 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên coøn hieäu quaû thì caàn maïnh daïn thay theá, ñoåi môùi TSCÑ ñeå naâng cao hieåu quaû söû duïng voán coá ñònh cuûa doanh nghieäp. Heä soá hao moøn TSCÑ = Soá khaá u hao luõ y keá Toå ng nguyeâ n giaù TSCÑ Chæ tieâu naøy phaûn aùnh möùc ñoä hao moøn TSCÑ, qua ñoù giaùn tieáp phaûn aùnh naêng löïc coøn laïi cuûa TSCÑ vaø voán coá ñònh ôû taïi thôøi ñieåm ñaùnh giaù. Heä soá naøy caøng gaàn 1 chöùng toû TSCÑ gaàn thôøi ñieåm heát haïn söû duïng, voán coá ñònh ñaõ gaàn thu hoài heát. 1.1.2.2 Khaáu hao TSCÑ Khaáu hao TSCÑ laø söï phaân boå coù heä thoáng giaù trò phaûi thu hoài cuûa TSCÑ trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ ñoù. Khaáu hao TSCÑ laø moät yeáu toá chi phí caáu thaønh giaù thaønh saûn phaåm cuûa doanh nghieäp. Tuy nhieân, khaù c vôùi caùc loaïi chi phí khaùc, khaáu hao laø khoaûn chi phí thu hoài voán ñaàu tö öùng tröôùc hình thaønh TSCÑ, vì theá khoâng taïo neân doøng tieàn maët trong kyø. Soá tieàn khaáu hao thu hoài ñöôïc tích luõy laïi hình thaønh quyõ khaáu hao TSCÑ cuûa doanh nghieäp. Quyõ naøy duøng ñeå taùi saûn xuaát giaûn ñôn hoaëc môû roäng TSCÑ cuûa doanh nghieäp khi heát thôøi haïn söû duïng. Trong quaù trình kinh doanh, caùc doanh nghieäp coù quyeàn chuû ñoäng söû duïng soá tieàn khaáu hao thu hoài moät caùch linh hoaït, hieäu quaû nhöng phaûi ñaûm baûo hoaøn traû ñuùng haïn nguoàn voán naøy khi kinh doanh coù nhu caàu taùi saûn xuaát giaûn ñôn hoaëc môû roäng TSCÑ cuûa doanh nghieäp. Veà nguyeân taéc möùc khaáu hao TSCÑ phaûi phuø hôïp vôùi möùc ñoä hao moøn cuûa TSCÑ cuûa doanh nghieäp trong quaù trình söû duïng. Ñieàu naøy khoâng chæ ñaûm baûo cho doanh nghieäp baûo toaøn voán coá ñònh; ñaùp öùng yeâu caàu ñoåi môùi, thay theá hoaëc naâng caáp TSCÑ cuûa doanh nghieäp; ñaùnh giaù ñuùng chi phí vaø hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Ñeå khaáu hao TSCÑ, caùc doanh nghieäp coù theå löïa choïn phöông phaù p khaáu hao thích hôïp vôùi doanh nghieäp mình. Thoâng thöôøng coù caùc phöông phaùp khaáu hao cô baûn sau: SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 6 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên a. Phöông phaùp khaáu hao theo ñöôøng thaúng Ñaëc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø möùc khaáu hao vaø tyû leä khaáu hao TSCÑ ñöôïc tính bình quaân theo thôøi haïn söû duïng TSCÑ. Möùc khaáu hao vaø tyû leä khaáu hao ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc: Möùc khaáu hao = Vaø: Nguyeâ n giaù TSCÑ phaû i khaá u hao Thôø i gian söû duï ng TSCÑ Tyû leä khaáu hao = Tyû leä khaáu hao = Möù c khaá u hao *100% Nguyeâ n giaù TSCÑ phaû i khaá u hao 1 *100% Thôø i gian söû duï ng TSCÑ Nguyeân giaù TSCÑ laø toaøn boä caùc khoaûn chi phí maø doanh nghieäp phaûi boû ra ñeå coù ñöôïc TSCÑ tính ñeán thôøi ñieåm ñöa TSCÑ ñoù vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng. Ñoái vôùi TSCÑ hình thaønh do mua saém, nguyeân giaù bao goàm giaù mua thöïc teá phaûi traû, chi phi vaän chuyeån, laép ñaët, chaïy thöû, leä phí tröôùc baï vaø laõi tieàn vay ñaàu tö TSCÑ, thueá khoâng ñöôïc hoaøn traû. Ñoái vôùi TSCÑ doanh nghieäp töï xaây döïng hoaëc TSCÑ voâ hình, nguyeân giaù laø toång giaù trò thöïc teá maø doanh nghieäp ñaõ chi ñeå xaây döïng TSCÑ hoaëc ñaõ ñaàu tö vaøo TSCÑ voâ hình ñoù. Thôøi gian söû duïng TSCÑ ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû tuoåi thoï veà kó thuaät, tuoåi thoï kinh teá cuûa TSCÑ vaø döï tính cho suoát thôøi gian hoaït ñoäng cuûa taøi saûn. Ñaây laø coâng vieäc khaù phöùc taïp, thöôøng phaûi xem xeùt ñaày ñuû caùc yeáu toá veà maët kó thuaät – coâng ngheä cheá taïo vaø tính kinh teá trong vieäc söû duïng TSCÑ nhaèm haïn cheá caùc aûnh höôûng baát lôïi cuûa hao moøn voâ hình. Phöông phaùp khaáu hao theo ñöôøng thaúng coù öu ñieåm laø tính toaùn ñôn giaûn, chi phí khaáu hao ñöôïc phaân boå vaøo giaù thaønh oån ñònh; cho pheùp döï kieán tröôùc thôøi haïn thu hoài voán ñaàu tö vaøo TSCÑ. Tuy nhieân phöông phaùp naøy khoâng thaät phuø hôïp vôùi caùc loaïi TSCÑ coù thôøi gian hoaït ñoäng khoâng ñeàu giöõa caùc thôøi kyø SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 7 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên (hoaït ñoäng thôøi vuï), thu hoài voán chaäm chòu aûnh höôûng baát lôïi giöõa hao moøn voâ hình. b. Phöông phaùp khaáu hao khaáu hao nhanh Thöïc chaát cuûa khaáu hao nhanh laø ñaåy nhanh vieäc thu hoài voán trong nhöõng naêm ñaàu söû duïng TSCÑ. Khaáu hao nhanh coù theå thöïc hieän theo hai phöông phaùp laø khaáu hao theo soá dö giaûm daàn vaø khaáu hao theo toång soá thöù töï naêm söû duïng. + Khaáu hao theo soá dö giaûm daàn: Theo phöông thöùc naøy möùc khaáu hao haøng naêm ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch laáy giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ phaûi tính khaáu hao nhaân vôùi tyû leä khaáu hao bình quaân. Coâng thöùc tính toaùn nhö sau: MKH = NGCi * TKH Trong ñoù: MKH : Möùc khaáu hao haøng naêm TSCÑ NGCi : Giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ ôû ñaàu naêm thöù i TKH : Tyû leä khaáu hao coá ñònh haøng naêm cuûa TSCÑ i : Thöù töï naêm söû duïng TSCÑ (i = 1  n) Tyû leä khaáu hao haèng naêm baèng caùch laáy tyû leä khaáu hao bình quaân nhaân vôùi heä soá ñieàu chænh khaáu hao nhanh. Theo kinh nghieäm thöïc teá cuûa caùc nöôùc, heä soá ñieàu chænh thöôøng xaùc ñònh laø: - 1,5 neáu TSCÑ coù thôøi haïn söû duïng töø 3 - 4 naêm. - 2 neáu TSCÑ coù thôøi haïn söû duïng töø 4 - 5 naêm. - 2,5 neáu TSCÑ coù thôøi haïn söû duïng töø 6 naêm trôû leân. Caàn thaáy raèng khi tính khaáu hao theo phöông phaùp soá dö, do aûnh höôûng cuûa yeáu toá kó thuaät tính toaùn neân ñeán heát naêm cuoái vaãn coøn laïi moät phaàn giaù trò TSCÑ chöa ñöôïc thu hoài. Ñeå khaéc phuïc tình traïng naøy, trong nhöõng naêm cuoái ngöôøi ta SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 8 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên thöôøng chuyeån sang aùp duïng phöông phaùp khaáu hao theo ñöôøng thaú ng phaàn giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ chöa thu hoài. + Khaáu hao theo toång soá thöù töï naêm söû duïng (khaáu hao theo toång soá). Theo phöông phaùp naøy , möùc khaáu hao haøng naêm ñöôïc xaùc ñònh baèng nguyeân giaù TSCÑ nhaân vôùi tyû leä khaáu hao cuûa töøng naêm tính khaáu hao. Coâng thöùc tính nhö sau: MKH = NGKH * TKH Trong ñoù: MKH : Möùc khaáu hao haøng naêm TSCÑ NGKH : Nguyeân giaù TSCÑ phaûi tính khaáu hao. TKHi : Tyû leä khaáu hao giaûm daàn cuûa naêm caàn tính khaáu hao. Tyû leä khaáu hao giaûm daàn cuûa naêm caàn tính khaáu hao ñöôïc tính theo hai caùch: - Caùch 1: Laáy soá naêm söû duïng coøn laïi cuûa TSCÑ cho ñeán khi heát thôøi haïn söû duïng chia cho toång soá thöù töï naêm söû duïng. - Caùch 2: Aùp duïng coâng thöùc. TKHi = 2(T t 1) T (T 1) Trong ñoù: TKHi : Tyû leä khaáu hao giaûm daàn cuûa naêm caàn tính khaáu hao. T : Thôøi haïn söû duïng TSCÑ. t : Thôøi ñieåm (naêm) caàn tính khaáu hao Phöông phaùp khaáu hao nhanh coù öu ñieåm cô baûn laø giuùp cho doanh nghieäp nhanh choùng thu hoài voán ñaàu tö, haïn cheá aûnh höôûng cuûa hao moøn voâ hình, taïo hieäu öùng laù chaén thueá cho doanh nghieäp do laøm giaûm thueá thu nhaäp doanh nghieäp phaûi noäp. Tuy nhieân khaáu hao nhanh cuõng laøm taêng chi phí kinh doanh, aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh saûn phaåm cuûa doanh nghieäp. Vieäc tính toaùn khaáu hao cuõng phöùc taïp hôn vaø trong moät möùc ñoä nhaát ñònh chi phí khaáu hao SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo Trang 9 Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên cuõng khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi möùc ñoä hao moøn cuûa TSCÑ trong quaù trình söû duïng. c. Phöông phaùp khaáu hao khaáu hao theo saûn löôïng. Theo phöông phaùp naøy möùc khaáu hao haøng naêm ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch laáy saûn löôïng döï kieán saûn xuaát haøng naêm nhaân vôùi ñònh möùc trích khaáu hao cho moät ñôn vò saûn phaåm hoaëc khoái löôïng coâng vieäc hoaøn thaønh. Coâng thöùc tính nhö sau: MKH = QSP * MKHñv Trong ñoù: MKH QSP : Möùc khaáu hao haøng naêm TSCÑ : Soá löôïng saûn phaåm saûn xuaát trong naêm. MKHñv : Möùc khaáu hao ñôn vò saûn phaåm Möùc khaáu hao ñôn vò saûn phaåm ñöôïc tính baèng caùch laáy nguyeân giaù TSCÑ phaûi khaáu hao chia cho toång saûn löôïng döï tính saûn xuaát trong caû ñôøi hoaït ñoängcuûa TSCÑ. Tröôøng hôïp tính khaáu hao theo saûn löôïng thaùng thì laáy saûn löôïng saûn xuaát trong thaùng nhaân vôùi möùc khaáu hao möùc bình quaân cho 1 ñôn vò saûn phaåm. Phöông phaùp khaáu hao theo saûn löôïng thích hôïp vôùi nhöõng TSCÑ coù möùc ñoä hoaït ñoäng khoâng ñoàng ñeàu giöõa caùc thôøi kì. Do khaáu hao ñöôïc tính theo khoái löôïng saûn phaåm hoaëc coâng vieäc thöïc teá thöïc hieän neân phaûn aùnh chính xaùc hôn möùc ñoä hao moøn TSCÑ vaøo giaù trò saûn phaåm. Tuy nhieân, phöông phaùp naøy ñoøi hoûi vieäc ghi cheùp khoái löôïng coâng vieäc, saûn phaåm do TSCÑ thöïc hieän phaûi chu ñaùo. Toùm laïi, moãi phöông phaùp khaáu hao coù öu vaø nhöôïc ñieåm rieâng. Hieän taïi caùc doanh nghieäp ñöôïc pheùp löïa choïn phöông phaùp khaáu hao thích hôïp vôùi doanh nghieâp mình. Doanh nghieäp coù theå thöïc hieän khaáu hao nhanh ñeå sôùm thu hoài voán song möùc khaáu hao toái thieåu khoâng ñöôïc thaáp hôn möùc khaáu hao do Boä taøi chính quy ñònh ñoái vôùi töøng loaïi TSCÑ. SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo 10 Trang Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên 1.1.3. Heä thoáng chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng TSCÑ vaø voán coá ñònh Ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng TSCÑ vaø voán coá ñònh ngöôøi ta thöôøng söû duïng caùc chæ tieâu cô baûn sau: 1.1.3.1. Hieäu suaát söû duïng TSCÑ. Chæ tieâu naøy phaûn aùnh moät ñoàng TSCÑ söû duïng trong kyø coù theå taïo ra bao nhieâu ñoàng doanh thu thuaàn. Nguyeân giaù TSCÑ bình quaân ñöôïc tính theo phöông phaùp bình quaân soá hoïc giöõa cuoái kyø vaø ñaàu kyø. Coâng thöùc tính nhö sau: Hieäu suaát söû duïng TSCÑ = Doanh thu thuaà n Nguyeâ n giaù TSCÑ bình quaâ n 1.1.3.2. Hieäu suaát söû duïng voán coá ñònh: Chæ tieâu naøy phaûn aùnh moät ñoàng voán coá ñònh trong kyø taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng doanh thu thuaàn. Voán coá ñònh söû duïng trong kyø laø phaàn coøn laïi cuûa nguyeân giaù TSCÑ. Voán coá ñònh bình quaân ñöôïc tính theo phöông phaùp bình quaân soá hoïc giöõa cuoái kì vaø ñaàu kì. Coâng thöùc ñöôïc tính nhö sau: Hieäu suaát söû duïng VCÑ = Doanh thu thuaà n Voá n coá ñònh bình quaâ n 1.1.3.3. Haøm löôïng voán coá ñònh. Chæ tieâu naøy phaûn aùnh ñeå thöïc hieän ñöôïc moät ñoàng doanh thu thuaàn caàn coù bao nhieâu ñoàng voán coá ñònh. Haøm löôïng voán coá ñònh caøng thaáp caøng phaûn aùnh hieäu quaû söû duïng voán coá ñònh caøng cao vaø ngöôïc laïi. Haøm löôïng VCÑ = Voá n coá ñònh bình quaâ n Doanh thu thuaà n 1.1.3.4. Tyû suaát lôïi nhuaän voán coá ñònh. Chæ tieâu naøy phaûn aùnh moät ñoàng voán coá ñònh söû duïng coù theå taïo ra bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän tröôùc (hoaëc sau) thueá. Tyû suaát lôïi nhuaän VCÑ caøng cao chöùng toû hieäu quaû söû duïng VCÑ caøng lôùn vaø ngöôïc laïi. Tyû suaát lôïi nhuaän VCÑ = SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo 11 Lôï i nhuaä n tröôù c (sau) thueá Voá n coá ñònh bình quaâ n Trang Khoùa luaän toát nghieäp Thöôûng GVHD: ThS. Chaâu Vaên 1.2. Lyù luaän chung veà taøi saûn löu ñoäng vaø voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp. 1.2.1. Taøi saûn löu ñoäng vaø voán löu ñoäng. 1.2.1.1. Khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cuûa voán löu ñoäng. Ñeå tieán haønh saûn xuaát kinh doanh, ngoaøi TSCÑ coøn caàn coù caùc TSLÑ. Soá voán tieàn teä öùng tröôùc ñeå mua saém, hình thaønh TSLÑ thöôøng xuyeân, caàn thieát cuûa doanh nghieäp ñöôïc goïi laø voán löu ñoäng. TSLÑ cuûa doanh nghieäp thöôøng ñöôïc chia thaønh hai loaïi: TSLÑ saûn xuaát vaø TSLÑ löu thoâng. - TSLÑ saûn xuaát bao goàm caùc loaïi nhö : nguyeân vaät lieäu, nhieân lieäu, phuï tuøng thay theá döï tröõ saûn xuaát vaø caùc loaïi saûn phaåm dôû dang, baùn thaønh phaåm ñang trong quaù trình saûn xuaát. - TSLÑ löu thoâng goàm caùc loaïi taøi saûn naèm trong quaù trình löu thoâng nhö: thaønh phaåm chôø tieâu thuï, voán trong thanh toaùn, voán baèng tieàn… Trong quaù trình kinh doanh, TSLÑ saûn xuaát vaø TSLÑ löu thoâng luoân vaän ñoäng, luaân chuyeån, ñoåi choã laãn nhau ñeå ñaûm baûo cho hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc lieân tuïc. Söï hình thaønh TSLÑ ñoøi hoûi phaûi coù löôïng voán löu ñoäng ñeå mua saém, hình thaønh neân caùc TSLÑ ñoù. Do TSLÑ coù thôøi haïn söû duïng ngaén neân voán löu ñoäng cuõng luaân chuyeån nhanh, hình thaùi bieåu hieän cuûa noù cuõng luoân thay ñoåi theo caùc giai ñoaïn cuûa quaù trình saûn xuaát. Töø voán tieàn teä ban ñaàu trôû thaønh voán döï tröõ vaät tö haøng hoùa, voán saûn phaåm dôû dang, baùn thaønh phaåm, thaønh phaåm vaø cuoái cuøng trôû laïi hình thaùi voán baèng tieàn. Keát thuùc moät chu kyø saûn xuaát kinh doanh, giaù trò cuûa voán löu ñoäng ñöôïc chuyeån dòch toaøn boä moät laàn vaøo giaù trò saûn phaåm vaø ñöôïc buø ñaép laïi khi doanh nghieäp thu ñöôïc tieàn baùn haøng hoùa, dòch vuï. Quaù trình naøy dieãn ra thöôøng xuyeân, lieân tuïc vaø ñöôïc laëp laïi sau moãi chu kì saûn xuaát kinh doanh, taïo thaønh voøng tuaàn hoaøn, chu chuyeån cuûa voán löu ñoäng. SVTH: Traàn Thò Thu Thaûo 12 Trang