Tài liệu Thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên trường đại học sư phạm thành phố hồ chí minh.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA KHOA HỌC GIÁO DỤC LÊ HOÀI MI THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2017. TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA KHOA HỌC GIÁO DỤC LÊ HOÀI MI THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Quản lý giáo dục KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGÔ ĐÌNH QUA Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2017. LỜI CẢM ƠN Được sự cho phép của Ban Chủ nhiệm Khoa Khoa học Giáo dục, em đã tiến hành nghiên cứu và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp đại học với đề tài “Thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh”. Đầu tiên, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Tiến sĩ Ngô Đình Qua, giảng viên Khoa Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, người Thầy đã tận tình giúp đỡ, góp ý cho em trong quá trình thực hiện khóa luận. Em xin chân thành cảm ơn quý Thầy, Cô Phòng Khoa học Công nghệ và Môi trường - Tạp chí Khoa học, các Thầy, Cô Trợ lý Khoa học của Khoa Khoa học giáo dục, Khoa Hóa học, Khoa Lịch sử đã nhiệt tình giúp đỡ em trong việc cung cấp những thông tin quý báu về thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, những thông tin này là nguồn tư liệu thiết thực giúp em có thể hoàn thành khóa luận một cách chu đáo nhất. Xin chân thành cảm ơn các bạn và các em sinh viên của ba Khoa Khoa học giáo dục, Hóa học và Lịch sử đã giúp đỡ em trong quá trình khảo sát, phỏng vấn để thu thập những thông tin cần thiết cho khóa luận. Mặc dù đã đầu tư nhiều công sức, nhưng chắc chắn khóa luận không thể tránh khỏi những sai sót, rất mong được sự chỉ bảo, góp ý của quý Thầy, Cô, quý anh, chị và các bạn cùng khóa để khóa luận được hoàn thiện hơn. Trân trọng biết ơn! MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các bảng Danh mục các hình vẽ, đồ thị MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài..................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................. 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ..................................................... 3 4. Gỉa thuyết nghiên cứu ........................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................. 4 6. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 4 7. Giới hạn đề tài ........................................................................................ 8 Chương 1 .......................................................................................................... 9 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG .............. 9 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN.......................................... 9 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .................................................................... 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản ..................................................................... 15 1.3. Một số vấn đề lý luận liên quan đến đề tài ........................................ 26 Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 51 Chương 2 ........................................................................................................ 53 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN .......................................................................................... 53 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ........... 53 2.1. Giới thiệu sơ lược về Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................................................... 53 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng .......................................................... 54 2.3. Thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh................................................ 57 2.3.1. Thực trạng tham gia nghiên cứu khoa học của sinh viên ................. 58 2.3.2. Mục tiêu của hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học ................... 63 2.3.3. Vai trò của hoạt động nghiên cứu khoa học đối với sinh viên........... 66 2.3.4. Kết quả của hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học ..................... 69 2.3.5. Thuận lợi và khó khăn của sinh viên khi thực hiện nghiên cứu khoa học ............................................................................................................... 72 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ................................. 78 2.4.1. Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học ............................................................................................................... 78 2.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch sinh viên nghiên cứu khoa học ............ 84 2.4.3. Chỉ đạo việc thực hiện kế hoạch sinh viên nghiên cứu khoa học ..... 91 2.4.4. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch sinh viên nghiên cứu khoa học.......................................................................................................... 94 2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................................................... 97 2.5.1. Các yếu tố thuộc về đối tượng quản lý................................................. 97 2.5.2. Các yếu tố thuộc về chủ thể quản lý .................................................... 99 2.5.3. Các yếu tố thuộc về môi trường quản lý ............................................ 101 2.6. Biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ............................... 103 2.6.1. Căn cứ đề xuất biện pháp ................................................................... 103 2.6.2. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ......................... 105 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................ 113 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 116 1. Kết luận............................................................................................... 116 2. Kiến nghị............................................................................................. 116 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 118 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 123 Phụ lục 1: Kế hoạch hoạt động Khoa học Công nghệ và Môi trường năm học 2016-2017 .............................................................................................. 124 Phụ lục 2: Văn bản hướng dẫn triển khai kế hoạch sinh viên nghiên cứu khoa học năm học 2016-2017 ..................................................................... 126 Phụ lục 3: Kế hoạch tổ chức Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu khoa học Khoa Khoa học giáo dục năm học 2016-2017........................................... 130 Phụ lục 4: Dự trù kinh phí Hội nghị Sinh viên Nghiên cứu Khoa học Khoa Khoa học giáo dục năm học 2015-2016........................................... 132 Phụ lục 5: Phiếu phỏng vấn 1..................................................................... 135 Phụ lục 6: Phiếu phỏng vấn 2..................................................................... 137 Phụ lục 7: Phiếu thăm dò ý kiến ................................................................ 139 DANH MỤC CÁC BẢNG STT Ký hiệu 1 Bảng 2.1 2 Bảng 2.2 Tên bảng Vài nét về đối tượng khảo sát (Sinh viên) Vai trò của hoạt động nghiên cứu khoa học đối với sinh viên Trang 57 67 Tổng hợp kết quả công trình dự thi 3 Bảng 2.3 sinh viên nghiên cứu khoa học cấp 70 Thành phố và cấp Bộ (2005-2015) Những thuận lợi của sinh viên khi 4 Bảng 2.4 tham gia hoạt động nghiên cứu khoa 73 học Những khó khăn của sinh viên khi 5 Bảng 2.5 tham gia hoạt động nghiên cứu khoa 76 học Mức độ thực hiện của việc xây dựng kế 6 Bảng 2.6 hoạch tổ chức hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học 81 Mức độ thực hiện của việc tổ chức thực 7 Bảng 2.7 hiện kế hoạch sinh viên nghiên cứu 87 khoa học Mức độ thực hiện của việc chỉ đạo thực 8 Bảng 2.8 hiện kế hoạch sinh viên nghiên cứu khoa học 93 Mức độ thực hiện kiểm tra, đánh giá 9 Bảng 2.9 việc thực hiện kế hoạch sinh viên 95 nghiên cứu khoa học Sự ảnh hưởng của đối tượng quản lý 10 Bảng 2.10 đến công tác quản lý hoạt động nghiên 98 cứu khoa học của sinh viên Sự ảnh hưởng của chủ thể quản lý đến 11 Bảng 2.11 công tác quản lý hoạt động nghiên cứu 100 khoa học của sinh viên Sự ảnh hưởng của môi trường quản lý 12 Bảng 2.12 đến công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên 102 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ STT Ký hiệu 1 Hình 1.1 Tên hình Sơ đồ thể hiện sự liên hệ giữa các yếu tố của quản lý giáo dục Trang 22 Thực trạng nghiên cứu khoa học của 2 Hình 2.1 sinh viên Trường Đại học Sư phạm 59 Thành phố Hồ Chí Minh. 3 Hình 2.2 4 Hình 2.3 Lý do chưa tham gia nghiên cứu khoa học của sinh viên Mục tiêu của hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học 61 64 Sơ đồ quy trình tổ chức thực hiện kế 5 Hình 2.4 hoạch sinh viên nghiên cứu khoa học cấp Khoa 86 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Đất nước ta đang trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Để thực hiện thành công sự nghiệp lớn lao này đòi hỏi phải phát huy sức mạnh của toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng. Riêng đối với sinh viên, trước hết phải nhận thức được tầm quan trọng của mình trong sự nghiệp chung, từ đó xác định trách nhiệm của bản thân đối với sự đi lên mạnh mẽ của đất nước. Trong tình hình mới đó, nhiệm vụ đặt ra cho mỗi sinh viên là phải học tập: học tập một cách khẩn trương, kiên trì, không biết mệt mỏi để nắm lấy mọi tri thức cần thiết, chiếm lĩnh những đỉnh cao của khoa học công nghệ, trở thành những người có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, những nhà quản lý giỏi, tích cực nghiên cứu, sáng tạo góp phần vào sự nghiệp chung của dân tộc, đưa đất nước sánh vai với bè bạn năm châu. Phương pháp học tập và nghiên cứu khoa học chính là chìa khóa thành công của sinh viên trên đường học tập và nghiên cứu ở nhà trường đại học, cao đẳng. Công tác nghiên cứu khoa học của sinh viên là phương pháp có hiệu quả nhất trong việc đào tạo những người cán bộ ở trình độ đại học. Nó phát triển tối ưu tư duy sáng tạo, phát triển tính linh cảm khoa học, phát triển những kỹ năng, kỹ xảo nghiên cứu khoa học của người sinh viên trong quá trình tiếp nhận tri thức, từ đó sử dụng chúng vào giải quyết một số vấn đề lý luận và thực tiễn. Hoạt động nghiên cứu khoa học là cơ hội để sinh viên tự thể hiện nhân cách của mình và hình thành kỹ năng làm việc nhóm. Hoạt động nghiên cứu khoa học trong sinh viên góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. Bằng nhiều hình thức khác nhau như viết tiểu luận, báo cáo thực tập, khóa luận tốt nghiệp, nghiên cứu khoa học…, sinh viên sẽ được rèn luyện khả 1 năng trình bày một vấn đề, khả năng phê phán, bác bỏ hay chứng minh một cách khoa học những quan điểm; rèn luyện kỹ năng phân tích, tổng hợp kiến thức, tư duy lôgic, xây dựng tinh thần hợp tác, giúp đỡ nhau trong hoạt động nghiên cứu khoa học. Trên cơ sở đó, nghiên cứu khoa học sẽ tạo ra những bước đi ban đầu để sinh viên tiếp cận với những vấn đề mà khoa học và cuộc sống đang đặt ra, gắn lý luận với thực tiễn. Ngày 12/10/1999, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 201/1999/QĐ-TTG về việc xây dựng hai trường đại học sư phạm trọng điểm: Đại học Sư phạm Hà Nội và Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh thành Trường Đại học Sư phạm trọng điểm. Nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm đối với Đảng, Nhà nước và Nhân dân, Nhà truờng đã tuyên bố sứ mạng: “Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những trường Đại học hàng đầu của Việt Nam, đảm bảo có uy tín với trình độ và chất lượng cao về các sản phẩm đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học thuộc các lĩnh vực khoa học cơ bản và khoa học giáo dục - sư phạm” [34]. Tuy nhiên, có một số nhận định rằng, đa số sinh viên hiện nay lại chưa nhận thức được tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học, do đó, chưa thực sự có sự hứng thú, say mê, đầu tư đúng mức vào hoạt động này. Trong quá trình tiến hành làm các bài tiểu luận cuối kỳ, thực hiện công trình nghiên cứu khoa học, tôi nhận thấy nhận định này là chính xác. Phần lớn sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ít quan tâm và không chú trọng đến vấn đề nghiên cứu khoa học, tỷ lệ sinh viên tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học còn thấp vì sinh viên chưa thấy được ý nghĩa của hoạt động nghiên cứu khoa học trong môi trường đại học. Bên cạnh thực tế đó, các cấp quản lý tuy rằng đã có một số thành tích đáng kể trong việc xây dựng kế hoạch nghiên cứu khoa học cho sinh viên, tổ 2 chức bài bản các hội thi sinh viên nghiên cứu khoa học, tuy nhiên vẫn chưa có sức thu hút đối với sinh viên cũng như chưa huy động được đa số sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học. Vì thế mỗi năm học, số lượng đề tài tham gia rất hạn chế, cũng như chất lượng các đề tài vẫn chưa cao so với mong đợi của các nhà quản lý. Xuất phát từ thực tiễn trên, đứng ở vị trí là một sinh viên say mê và yêu thích nghiên cứu khoa học, tôi đã chọn đề tài “Thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. 2. Mục đích nghiên cứu - Xác định và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. - Đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quản lý Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. 4. Gỉa thuyết nghiên cứu 3 Công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của các cấp quản lý Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được thành tích trong chức năng xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên; chức năng tổ chức, chỉ đạo thực hiện kế hoạch hoạt động nghiên cứu khoa học; tuy nhiên vẫn còn hạn chế trong chức năng kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động nghiên cứu khoa học trong sinh viên. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Phân tích hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. - Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. - Đề xuất một số biện pháp nhằm góp phần nâng cao công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1. Cơ sở của phương pháp luận nghiên cứu Đề tài được nghiên cứu dựa trên các cơ sở phương pháp luận sau đây: 6.1.1. Quan điểm hệ thống – cấu trúc Quan điểm này giúp người nghiên cứu tìm hiểu toàn diện, nhiều vấn đề có quan hệ với nhau về thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. Với cách tiếp cận này người nghiên cứu tìm hiểu được mối liên hệ chặt chẽ giữa quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học với quản lý các hoạt động khác của nhà trường; trong đó công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học 4 của sinh viên của nhà quản lý là một hệ thống con với các yếu tố hợp thành nằm trong hệ thống quản lý chung của toàn trường. Các yếu tố hợp thành bao gồm: chủ thể, mục đích, nội dung, phương pháp và kết quả quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. Các yếu tố này phối hợp chặt chẽ với nhau tạo nên hệ thống quản lý chung của toàn trường, giúp cho các hoạt động dạy và học của nhà trường trở nên hoàn thiện và vận hành tốt hơn. 6.1.2. Quan điểm lịch sử - logic Khi nghiên cứu thực trạng, người nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian và điều kiện hoàn cảnh cụ thể để điều tra thu thập số liệu chính xác và trình bày công trình nghiên cứu theo một trình tự logic phù hợp. Đồng thời, người nghiên cứu còn phải xem xét toàn bộ quá trình quản lý để tìm ra quy luật tất yếu của quá trình quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. 6.1.3. Quan điểm thực tiễn Với cách tiếp cận này, người nghiên cứu sẽ phát hiện ra những ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên của nhà quản lý, từ đó đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên phù hợp, hiệu quả và khả thi với tình hình thực tế của nhà trường. 6.2. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết 6.2.1. Phân tích và tổng hợp lý thuyết Phân tích lý thuyết là chỉ ra các yếu tố hợp thành của quản lý nói chung và quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. 5 Tổng hợp lý thuyết là nêu lên những nhận xét khái quát từ nhiều lý thuyết, quan điểm khác nhau về quản lý và quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. 6.2.2. Phân loại, hệ thống hóa lý thuyết Nghiên cứu, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài liệu, văn bản, lý luận về quản lý, quản lý hoạt động giáo dục, quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học nhằm tổng hợp hệ thống cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. 6.3. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 6.3.1. Phương pháp quan sát Mục đích: Phương pháp quan sát được sử dụng nhằm thu thập chứng cứ để chứng minh cho giả thuyết nghiên cứu của đề tài. Nội dung: Thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên tại Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Đối tượng: Các chủ thể quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. 6.3.2. Phương pháp phỏng vấn Mục đích: Phương pháp phỏng vấn được sử dụng nhằm thu thập chứng cứ, số liệu để chứng minh cho giả thuyết nghiên cứu của đề tài. Nội dung: Công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh và kết quả của hoạt động. Đối tượng: 6 Thầy Nguyễn Tiến Công, Trưởng Phòng Khoa học Công nghệ và Môi trường - Tạp chí Khoa học. Trợ lý nghiên cứu khoa học của các Khoa Hóa học, Khoa học giáo dục, Lịch sử. 6.3.3. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Mục đích: Thu thập các thông tin về công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh nhằm chứng minh giả thuyết nghiên cứu của đề tài. Nôi dung: Thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Đối tượng: Sinh viên năm 2, 3 của các Khoa Khoa học giáo dục, Hóa học và Lịch sử. 6.3.4. Phương pháp sưu tầm minh chứng Mục đích: Có thêm các tư liệu cần thiết để hiểu rõ về thực trạng quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh nhằm chứng minh giả thuyết nghiên cứu của đề tài. Nội dung: Các kế hoạch, công văn chỉ đạo, tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học của các cấp quản lý như Bộ, Trường, Khoa về tổ chức Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học. Đối tượng: Các cấp quản lý, chuyên viên Phòng Khoa học Công nghệ, trợ lý nghiên cứu khoa học, thư ký, giáo vụ các Khoa thực hiện nghiên cứu. 6.4. Phương pháp thống kê toán học Mục đích: Nhằm xử lý số liệu do các phương pháp nghiên cứu đem lại. 7 Nội dung: Dùng phần mềm SPSS 20 để xử lí các phép toán thống kê như trung bình, tỉ lệ phần trăm. Đối tượng: Các thông tin thu thập được từ các phương pháp điều tra sau khi mã hóa. 7. Giới hạn đề tài Do điều kiện và thời gian thực hiện khóa luận hạn chế nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng quản lý tại một số Khoa của Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đại diện cho 3 khối, cụ thể: Khoa Khoa học giáo dục đại diện cho khối đặc thù, Khoa Hóa học đại diện cho khối tự nhiên và Khoa Lịch sử đại diện cho khối xã hội. Bên cạnh đó, đề tài còn nghiên cứu về thực trạng quản lý tại Phòng Khoa học Công nghệ và Môi trường - Tạp chí Khoa học. Hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên được thể hiện ở nhiều hình thức khác nhau như các công trình nghiên cứu khoa học, khóa luận tốt nghiệp, bài tiểu luận, các bài tập lớn…Với phạm vi giới hạn, đề tại tập trung nghiên cứu về hoạt động thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học của sinh viên. 8 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SINH VIÊN 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các công trình nghiên cứu về hoạt động nghiên cứu khoa học Có khá nhiều các công trình nghiên cứu về hoạt động nghiên cứu khoa học và chủ yếu đi theo hai hướng. Hướng thứ nhất: các công trình nghiên cứu về lý luận nghiên cứu khoa học bàn về bản chất, quy trình, nội dung nghiên cứu khoa học. Hướng thứ hai: Các công trình nghiên cứu trên bình diện thực tiễn phát hiện thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học tại các cơ sở giáo dục. Có thể kể ra một số công trình sau: 1.1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài Năm 1971, M.T.Lubixuna và A.A.Goroxepxki trong chuyên khảo Tổ chức công việc tự học của sinh viên cho rằng hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên đại học là một trong những hình thức hoàn thiện nhất về mặt đào tạo khoa học, có hiệu quả thiết thực đối với việc nâng cao trình độ của sinh viên. [12] Năm 1972, P.T.Prikhodko trong tác phẩm Tổ chức và phương pháp công tác nghiên cứu khoa học đã giới thiệu những nét đặc trưng cơ bản của hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. Tác giả đánh giá tầm quan trọng của việc tổ chức cho sinh viên làm niên luận, khóa luận tốt nghiệp, coi đây là những hình thức nghiên cứu khoa học ban đầu, nhờ đó mà sinh viên có năng lực tự học và học suốt đời. [29, tr 56] 9 Trong tác phẩm “Research and Report Writing”, tác giả Francesco Cordasco và Elliots S.M.Galner đã chỉ ra những hoạt động cụ thể để hình thành kĩ năng nghiên cứu khoa học cho sinh viên. [11] Năm 1990, Gary Anderson (New York) trong tác phẩm “Fundamentals of Educational Research”, tác giả chú trọng đến việc tìm tòi các nguyên tắc, phương pháp cũng như công cụ, kỹ thuật nghiên cứu khoa học để huấn luyện cho sinh viên. [44] Tại Singapore, năm 1983, hai tác giả Keith Howard và John A.Sharp đã biên soạn tài liệu “The Management of a student research project” nhằm giúp sinh viên biết cách quản lý kế hoạch nghiên cứu. Các tác giả đã trình bày những vấn đề về lựa chọn đề tài, xây dựng kế hoạch nghiên cứu, tập hợp, phân tích, xử lý và đánh giá kết quả nghiên cứu khoa học. [47] Năm 1996, trong cuốn “Research skills for students-National institude of education”, tác giả Brian Allison đã giúp cho sinh viên thấy được những lí thuyết về nghiên cứu khoa học, cung cấp kĩ năng tiến hành một cuộc điều tra, thiết kế một bảng hỏi và những kĩ thuật khi sử dụng phương pháp phỏng vấn.[43] Qua các bằng chứng trên, có thể thấy ở nước ngoài, các tác giả đã quan tâm đến vấn đề sinh viên nghiên cứu khoa học từ rất sớm, cụ thể là vấn đề tổ chức và trang bị các kỹ năng cần thiết cho sinh viên khi thực hiện nghiên cứu khoa học. Vì vậy không có các nghiên cứu riêng về công tác quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học trong các trường đại học, cao đẳng cụ thể mà chỉ nghiên cứu chung về quản lý đại học. 1.1.1.2. Các nghiên cứu trong nước 10