Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng m¾t xÝch quan träng cÊu thµnh nªn sù vËn
®éng nhÞp nhµng cña nÒn kinh tÕ. Cïng víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, ng©n hµng
cã nhiÖm vô tham gia b×nh æn thÞ tr-êng tiÒn tÖ, kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t,
t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng, gióp ®ì c¸c nhµ ®Çu t-, ph¸t triÓn thÞ
tr-êng vèn, thÞ tr-êng ngo¹i hèi, tham gia thanh to¸n vµ hç trî thanh to¸n...
Trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th× ho¹t ®éng tÝn dông lµ mét lÜnh vùc quan
träng, quan hÖ tÝn dông lµ quan hÖ x-¬ng sèng, quyÕt ®Þnh mäi ho¹t ®éng kinh tÕ
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ nã cßn lµ nguån sinh lîi chñ yÕu, quyÕt ®Þnh sù
tån t¹i, ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Nh-ng ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i nhiÒu rñi
ro nhÊt ngay c¶ ®èi víi c¸c kho¶n vay cã tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp còng ®-îc x¸c
®Þnh cã hÖ sè rñi ro lµ 50%. Trªn thùc tÕ, nhiÒu nh©n viªn ng©n hµng quan niÖm
cho vay cã tµi s¶n thÕ chÊp vµ kh«ng v-ît qu¸ tû lÖ quy ®Þnh lµ an toµn nhÊt.
Thùc ra quan niÖm nµy lµ hoµn toµn sai lÇm, bëi khi cho vay ph¶i chó ý ®Õn t×nh
h×nh ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty th× ®ã míi lµ vÊn ®Ò quan träng
nhÊt, cßn thÕ chÊp chØ lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn ph¶i cã ®Ó ®¶m b¶o kh¶
n¨ng thu håi khi kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®-îc cho ng©n hµng.
Víi Së giao dÞch I Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam, ho¹t ®éng tÝn dông
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ kh¸ tèt, d- nî qua c¸c n¨m t¨ng cao, tû lÖ nî qu¸
h¹n gi¶m. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông vÉn ch-a cao nh- mong muèn.
Chóng ta sÏ thÊy râ ®iÒu ®ã trong phÇn thùc tr¹ng chÊt l-îng tÝn dông cña Së
giao dÞch I Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam ®-îc ®Ò cËp ë ch-¬ng 2 cña
chuyªn ®Ò nµy. Tr-íc xu thÕ héi nhËp vµ c¹nh tranh Ng©n hµng cÇn n©ng cao
h¬n n÷a chÊt l-îng tÝn dông.
XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn ®ã, em ®· chän ®Ò tµi “ Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt
l-îng tÝn dông t¹i Së giao dÞch I Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam” nh»m
môc ®Ých ®-a ra nh÷ng gi¶i ph¸p cã c¨n cø khoa häc vµ thùc tiÔn, gãp phÇn gi¶i
quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn h¹n chÕ ®Ó n©ng cao h¬n n÷a chÊt l-îng tÝn dông t¹i Së
giao dÞch I Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ò tµi tèt nghiÖp ®-îc chia lµm 3 ch-¬ng:
Ch-¬ng I: C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ chÊt l-îng tÝn dông cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng chÊt l-îng tÝn dông t¹i Së giao dich I Ng©n hµng
C«ng th-¬ng ViÖt Nam.
Ch-¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông t¹i Së giao dich I Ng©n
Hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam.
§Ò tµi ®-îc hoµn thµnh d-íi sù h-íng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh cña c« Lª Anh
Hoµi c¸n bé tÝn dông phßng kh¸ch hµng 2 cïng c¸c c¸n bé tÝn dông t¹i Së giao
dÞch I - Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam vµ ®Æc biÖt lµ sù h-íng dÉn, gióp ®ì
cña C« gi¸o Th.S Hoà ng Lan Huong gi¶ng viªn bé m«n nghiÖp vô Ng©n hµng
Th-¬ng m¹i, Häc ViÖn Tµi ChÝnh. Tuy nhiªn do b¶n th©n cßn thiÕu kinh nghiÖm
nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, v× vËy em rÊt mong ®-îc sù
®ãng gãp, gióp ®ì cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt cña em ®-îc hoµn thiÖn
h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Sinh viªn: Lª Träng §øc
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I:
C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ chÊt l-îng tÝn dông
cña Ng©n hµng Th-¬ng m¹i
1.1. ChÊt l-îng tÝn dông cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i
1.1.1. Kh¸i niÖm chÊt l-îng tÝn dông
ChÊt l-îng, gi¸ c¶ vµ l-îng hµng ho¸ lµ ba chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸
søc m¹nh vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. §Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong ho¹t ®éng
kinh doanh th× viÖc c¶i thiÖn chÊt l-îng s¶n phÈm lµ ®iÒu tÊt yÕu. C¸c nhµ kinh
tÕ nãi ®Õn chÊt l-îng b»ng nhiÒu c¸ch: ChÊt l-îng lµ "Sù phï hîp víi môc ®Ých
vµ sù sö dông", lµ mét tr×nh ®é dù kiÕn tr-íc vÒ ®é ®ång ®Òu vµ ®é tin cËy víi
chi phÝ thÊp vµ phï hîp víi thÞ tr-êng" hay chÊt l-îng lµ" n¨ng lùc cña mét s¶n
phÈm hoÆc mét dÞch vô nh»m tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu cña ng-êi sö dông".
Víi c¸ch ®Ò cËp nh- vËy, th× chÊt l-îng tÝn dông lµ sù ®¸p øng yªu cÇu cña
kh¸ch hµng, ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng vµ phï hîp víi sù
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.
§Ó cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ chÊt l-îng tÝn dông, ta xem xÐt sù thÓ hiÖn chÊt
l-îng tÝn dông trªn c¸c khÝa c¹nh sau:
- §èi víi kh¸ch hµng: ChÊt l-îng tÝn dông ®-îc thÓ hiÖn ë chç sè tiÒn mµ
Ng©n hµng cho vay ph¶i cã l·i xuÊt vµ kú h¹n hîp lý, thñ tôc ®¬n gi¶n, thuËn lîi,
thu hót ®-îc nhiÒu kh¸ch hµng nh-ng vÉn ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝn dông.
- §èi víi Ng©n hµng th-¬ng m¹i: ChÊt l-îng tÝn dông ®-îc thÓ hiÖn ë
ph¹m vi, møc ®é, giíi h¹n tÝn dông ph¶i phï hîp víi thùc lùc cña b¶n th©n ng©n
hµng vµ ®¶m b¶o ®-îc tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng víi nguyªn t¾c hoµn tr¶
®óng h¹n vµ cã l·i. §èi víi mét ng©n hµng nhá th× nªn cÊp tÝn dông víi møc ®é
vµ trong ph¹m vi nhÊt ®Þnh ®Ó tho¶ m·n mét c¸ch tèt nhÊt kh¸ch hµng cña m×nh.
- §èi víi ChÝnh phñ, víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi: ChÊt l-îng tÝn dông
®-îc thÓ hiÖn ë viÖc tÝn dông phôc vô s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng ho¸, gãp phÇn
gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong nÒn kinh tÕ, thóc
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng
tr-ëng tÝn dông víi t¨ng tr-ëng kinh tÕ.
1.1.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông
Cã rÊt nhiÒu chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông, cã chØ tiªu mang tÝnh
®Þnh l-îng cã chØ tiªu mang tÝnh ®Þnh tÝnh.
1.1.2.1. ChØ tiªu ®Þnh tÝnh
C¶m gi¸c an t©m cña kh¸ch hµng khi ®Õn giao dÞch víi Ng©n hµng nÕu Ng©n
hµng cã b¶o vÖ, cã b·i göi xe, cã nh©n viªn tr«ng xe kh«ng thu lÖ phÝ th× Ng©n
hµng sÏ t¹o ®-îc mét Ên t-îng ®Çu tiªn rÊt tèt ®Ñp trong lßng kh¸ch hµng.
NÕu ng©n hµng cã s¬ ®å lµm viÖc cña c¸c phßng ban sÏ gióp kh¸ch hµng
kh«ng bÞ bì ngì vµ ®ì tèn thêi gian. Tõ ®ã kh¸ch hµng sÏ cã Ên t-îng tèt vÒ
Ng©n hµng.
C¸ch bè trÝ s¾p sÕp trong phßng lµm viÖc cña ng©n hµng, trang phôc cña
nh©n viªn, ®Æc biÖt lµ th¸i ®é cña c¸n bé tÝn dông ¶nh h-ëng rÊt lín tíi chÊt
l-îng tÝn dông cña ng©n hµng. NÕu chÊt l-îng tÝn dông cao th× ch¾c ch¾n Ng©n
hµng sÏ cã nhiÒu kh¸ch hµng míi.
Uy tÝn cña ng©n hµng còng gãp phÇn lµm nªn chÊt l-îng tÝn dông cña Ng©n
hµng.
1.1.2.2. C¸c chØ tiªu ®Þnh l-îng
* ChØ tiªu tæng d- nî vµ kÕt cÊu d- nî
Tæng d- nî lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh khèi l-îng tiÒn ng©n hµng cÊp cho nÒn
kinh tÕ t¹i mét thêi ®iÓm. Tæng d- nî bao gåm d- nî cho vay ng¾n h¹n, trung
h¹n, dµi h¹n. Tæng d- nî thÊp chøng tá ho¹t ®éng cña ng©n hµng yÕu kÐm,
kh«ng cã kh¶ n¨ng më réng, kh¶ n¨ng tiÕp thÞ cña ng©n hµng kÐm, tr×nh ®é c¸n
bé c«ng nh©n viªn thÊp. MÆc dï vËy, kh«ng cã nghÜa lµ chØ tiªu nµy cµng cao th×
chÊt l-îng tÝn dông cµng cao bëi v× ®»ng sau nh÷ng kho¶n tÝn dông ®ã cßn
nh÷ng rñi ro tÝn dông mµ ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu.
ChØ tiªu tæng d- nî ph¶n ¸nh quy m« tÝn dông cña ng©n hµng, sù uy tÝn cña
Ng©n hµng ®èi víi doanh nghiÖp. Tæng d- nî cña ng©n hµng khi so s¸nh víi thÞ
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÇn tÝn dông cña ng©n hµng trªn ®Þa bµn sÏ cho chóng ta biÕt ®-îc d- nî cña
ng©n hµng lµ cao hay thÊp.
KÕt cÊu d- nî ph¶n ¸nh tû träng cña c¸c lo¹i d- nî trong tæng d- nî. Ph©n
tÝch kÕt cÊu d- nî sÏ gióp ng©n hµng biÕt ®-îc g©n hµng cÇn ®Èy m¹nh cho vay
theo lo¹i h×nh nµo ®Ó c©n ®èi víi thùc lùc cña ng©n hµng. KÕt cÊu d- nî khi so
víi kÕt cÊu nguån huy ®éng sÏ cho biÕt rñi ro cña lo¹i h×nh cho vay nµo lµ nhiÒu
nhÊt.
* ChØ tiªu tû lÖ nî qu¸ h¹n
Nî qu¸ h¹n lµ hiÖn t-îng ph¸t sinh tõ mèi quan hÖ tÝn dông kh«ng hoµn
h¶o khi ng-êi ®i vay kh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô tr¶ nî cña m×nh cho ng©n
hµng ®óng h¹n. Tû lÖ nî qu¸ h¹n lµ tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a nî qu¸ h¹n vµ tæng dnî cña ng©n hµng th-¬ng m¹i ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, th-êng lµ cuèi th¸ng,
cuèi quý, cuèi n¨m.
Tû lÖ nî qu¸ h¹n =
Nî qu¸ h¹n
Tæng d- nî
XÐt vÒ mÆt b¶n chÊt, tÝn dông lµ sù hoµn tr¶, do ®ã tÝnh an toµn lµ yÕu tè
quan träng bËc nhÊt ®Ó cÊu thµnh chÊt l-îng tÝn dông. Khi mét kho¶n vay kh«ng
®-îc tr¶ ®óng h¹n nh- ®· cam kÕt, mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng th× nã sÏ bÞ
chuyÓn sang nî qu¸ h¹n víi l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt b×nh th-êng. Trªn thùc tÕ,
phÇn lín c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n lµ c¸c kho¶n nî cã vÊn ®Ò cã kh¶ n¨ng mÊt vèn.
Nh- vËy, tû lÖ nî qu¸ h¹n cµng cao th× ng©n hµng th-¬ng m¹i cµng gÆp khã kh¨n
trong kinh doanh v× sÏ cã nguy c¬ mÊt vèn, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ gi¶m lîi
nhuËn, tøc lµ tû lÖ nî qu¸ h¹n cµng cao, chÊt l-îng tÝn dông cµng thÊp.
MÆt kh¸c, ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n chØ tiªu nµy ng-êi ta chia tû lÖ nî qu¸
h¹n ra lµm hai lo¹i:
Tû lÖ nî qu¸ h¹n
cã kh¶ n¨ng thu håi
=
Tû lÖ nî qu¸ h¹n
kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi
Nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi
Nî qu¸ h¹n
=
Nî qu¸ h¹n kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi
Nî qu¸ h¹n
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Hai chØ tiªu nµy cho chóng ta biÕt ®-îc bao nhiªu phÇn tr¨m trong tæng nî
qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi, bao nhiªu phÇn tr¨m kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi.
Do vËy sö dông thªm chØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n chÊt l-îng
tÝn dông.
* ChØ tiªu nî xÊu
Tû lÖ nî xÊu =
Nî xÊu
Tæng d- nî
Nî xÊu cña ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ c¸c kho¶n nî tõ nhãm 3 ®Õn nhãm 5,
vµ nã ®-îc xem lµ an toµn nÕu n»m d-íi 5%. Tû lÖ nî xÊu ph¶n ¸nh vµo chÊt
l-îng tÝn dông cña ng©n hµng th-¬ng m¹i, nÕu tû lÖ nµy cµng cao th× ng©n hµng
th-¬ng m¹i sÏ ph¶i trÝch lËp ®Ó dù phßng cµng lín ( nhãm 3: 20%, nhãm 4: 50%,
nhãm 5: 100%) vµ nã ph¶i ®-îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ ho¹t ®éng. V× vËy, nÕu tû
lÖ nî xÊu qu¸ cao th× sÏ lµm cho chi phÝ nhiÒu chi nh¸nh ng©n hµng th-¬ng m¹i
sÏ lín h¬n thu nhËp, dÉn ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh lÐm hiÖu qu¶.
* ChØ tiªu thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông
Kh«ng thÓ nãi mét kho¶n tÝn dông cã chÊt l-îng cao khi nã kh«ng ®em l¹i
mét kho¶n thu nhËp cho ng©n hµng. Nguån thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông lµ nguån
thu chñ yÕu ®Ó ng©n hµng tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Lîi nhuËn do tÝn dông ®em l¹i
chøng tá c¸c kho¶n vay kh«ng nh÷ng thu håi ®-îc gèc mµ cßn cã l·i, ®¶m b¶o
®-îc ®é an toµn cña nguån vèn cho vay.
Thu nhËp tõ ho¹t ®éng
tÝn dông
=
L·i tõ ho¹t ®éng tÝn dông
Tæng thu nhËp
Ta thÊy r»ng nÕu ng©n hµng th-¬ng m¹i chØ chó träng vµo viÖc gi¶m vµ
duy tr× mét tû lÖ nî qu¸ h¹n thÊp mµ kh«ng t¨ng ®-îc thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn
dông th× tû lÖ nî qu¸ h¹n thÊp còng kh«ng cã ý nghÜa. ChÊt l-îng tÝn dông ®-îc
n©ng cao chØ thùc sù cã ý nghÜa khi nã gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng sinh lêi cña
ng©n hµng.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
* ChØ tiªu doanh sè cho vay
Doanh sè cho vay lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh quy m« cÊp tÝn dông cña g©n hµng ®èi
víi nÒn kinh tÕ. §©y lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, tuyÖt ®èi vÒ ho¹t ®éng cho vay
trong mét thêi gian dµi, thÊy ®-îc kh¶ n¨ng ho¹t ®éng tÝn dông qua c¸c n¨m
* ChØ tiªu c¸c th«ng sè quy ®Þnh
Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn th× chÊt l-îng tÝn dông cßn ®-îc ®¸nh gi¸ th«ng qua
viÖc ®¶m b¶o c¸c quy chÕ thÓ lÖ tÝn dông nh- cho vay mét kh¸ch hµng, mét
nhãm kh¸ch hµng cã liªn quan.
+ Giíi h¹n cho vay mét kh¸ch hµng: §Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n, bÊt
cø mét Ng©n hµng th-¬ng m¹i nµo còng chØ ®-îc cÊp tÝn dông cho mét kh¸ch
hµng kh«ng qu¸ 15% vèn tù cã.
+ giíi h¹n cho vay ®èi víi mét nhãm kh¸ch hµng: Theo quy ®inh chung
cña Ng©n hµng nhµ n-íc, bÊt cø mét Ng©n hµng th-¬ng m¹i nµo còng chØ ®-îc
phÐp cÊp tÝn dông cho mét nhãm kh¸ch hµng kh«ng ®-îc v-ît qu¸ 50% vèn tù
cã.
* ChØ tiªu hiÖu suÊt sö dông vèn
Ph©n tÝch c¬ cÊu cho vay trong tæng nguån vèn huy ®éng lµ viÖc xem xÐt
®¸nh gi¸ tû träng cho vay ®· phï hîp víi kh¶ n¨ng ®¸p øng cña b¶n th©n ng©n
hµng còng nh- ®ßi hái vÒ vèn cña nÒn kinh tÕ ch-a. Trªn c¬ së ®ã, c¸c ng©n
hµng th-¬ng m¹i cã thÓ biÕt ®-îc kh¶ n¨ng më réng tÝn dông cña m×nh. Tõ ®ã,
cã thÓ quyÕt ®Þnh quy m«, tû träng ®Çu t- vµo c¸c lÜnh vùc mét c¸ch hîp lý ®Ó
võa ®¶m b¶o an toµn vèn cho vay, võa cã thÓ thu l¹i lîi nhuËn cao nhÊt cã thÓ.
ChØ tiªu nµy cã thÓ ®-îc biÓu thÞ b»ng c«ng thøc:
HiÖu suÊt
sö dông vèn
=
Tæng d- nî
Tæng vèn huy ®éng
8 Tû lÖ thanh to¸n nî do b¸n tµi s¶n cña ng-êi vay
VÒ nguyªn t¾c, nguån tr¶ nî cho ng©n hµng chÝnh lµ tiÒn b¸n hµng (víi tÝn
dông ng¾n h¹n), lµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cña tµi s¶n cè ®Þnh ®-îc ®Çu t- b»ng
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nguån vèn vay ®ã, lîi nhuËn sau thuÕ cã thÓ tõ tµi s¶n ®ã hoÆc tÊt c¶ ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh (®èi víi tÝn dông trung vµ dµi h¹n).
Tuy vËy, cã nhiÒu tr-êng hîp do sö dông vèn kÐm hiÖu qu¶, s¶n xuÊt kinh
doanh thua lç, ph¸ s¶n... nªn ng-êi vay ph¶i b¸n tµi s¶n thÕ chÊp (cã thÓ do tù
nguyÖn hoÆc b¾t buéc) ®Ó tr¶ nî Ng©n hµng. Tû lÖ nµy ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Tû lÖ thanh to¸n nî
do b¸n tµi s¶n cña ng-êi vay
=
Sè tiÒn thu nî do b¸n tµi s¶n thÕ chÊp
Tæng doanh sè thu nî
100%
* L·i treo
L·i treo lµ l·i tÝnh trªn nî gèc vµ c¸c kho¶n cho vay cña ng©n hµng nh-ng
ch-a thu håi ®-îc.
Tæng c¸c kho¶n l·i treo trªn c¸c mãn nî cµng thÊp cµng tèt. L·i treo cµng
cao ph¶n ¸nh rñi ro mÊt vèn cña ng©n hµng cµng lín, ng©n hµng cã kh¶ n¨ng mÊt
c¶ vèn lÉn l·i. Tõ ®ã chÊt l-îng tÝn dông gi¶m vµ ¶nh h-ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh
doanh cña ng©n hµng.
Trªn ®©y lµ c¸c chØ tiªu ®-îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông, tuy
nhiªn ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c cÇn xem xÐt c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng tíi
chÊt l-îng tÝn dông.
1.2. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông
Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña mét ng©n hµng, ho¹t ®éng tÝn
dông ph¸t triÓn còng kÐo theo c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng ph¸t triÓn.
N©ng cao chÊt l-îng tÝn dông ®·, ®ang, vµ sÏ lµ c¸i ®Ých mµ tÊt c¶ c¸c ng©n hµng
th-¬ng m¹i h-íng tíi. Cã nhiÒu nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông. Bªn
c¹nh c¸c nh©n tè tõ chÝnh ng©n hµng, cßn cã nh÷ng nh©n tè tõ kh¸ch hµng cña
ng©n hµng vµ c¸c nh©n tè kh¸ch quan kh¸c.
1.2.1. C¸c nh©n tè tõ phÝa Ng©n hµng
ChÝnh s¸ch tÝn dông cña Ng©n hµng
ChÝnh s¸ch tÝn dông cña lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch trong chiÕn l-îc
kinh doanh cña doanh nghiÖp. §ã lµ yÕu tè ®Çu tiªn t¸c ®éng dÕn viÖc cung øng
vèn cho nÒn kinh tÕ.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ChÝnh s¸ch tÝn dông ®-îc hiÓu lµ ®-êng lèi, chñ tr-¬ng ®¶m b¶o cho ho¹t
®éng tÝn dông ®i ®óng quü ®¹o, liªn quan ®Õn viÖc më réng hay thu hÑp tÝn dông.
ChÝnh s¸ch tÝn dông bao gåm: h¹n møc tÝn dông, kú h¹n cña c¸c kho¶n vay, l·i
suÊt cho vay vµ møc lÖ phÝ, c¸c lo¹i cho vay ®-îc thùc hiÖn. C¸c ®iÒu kho¶n cña
chÝnh s¸ch tÝn dông ®-îc x©y dùng dùa trªn nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh- c¸c ®iÒu
kiÖn kinh tÕ, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ tµi chÝnh cña ng©n hµng Nhµ n-íc, kh¶ n¨ng
vÒ vèn cña ng©n hµng vµ nhu cÇu tÝn dông cña kh¸ch hµng. Khi c¸c yÕu tè nµy
thay ®æi, chÝnh s¸ch tÝn dông còng thay ®æi theo. §èi víi mçi kh¸ch hµng, ng©n
hµng cã thÓ ®-a ra c¸c chÝnh s¸ch kh¸c nhau cho phï hîp. VÝ dô nh- víi c¸c
kh¸ch hµng cã uy tÝn víi ng©n hµng th× ng©n hµng cã thÓ cho vay kh«ng cã tµi
s¶n ®¶m b¶o, cã h¹n møc cao h¬n, l·i suÊt -u ®·i h¬n; cßn ®èi víi c¸c kh¸ch
hµng kh¸c, viÖc cã tµi s¶n ®¶m b¶o lµ cÇn thiÕt.
Mét chÝnh s¸ch tÝn dông ®óng ®¾n sÏ thu hót nhiÒu kh¸ch hµng, ®¶m b¶o
kh¶ n¨ng sinh lêi tõ ho¹t ®éng tÝn dông trªn c¬ së h¹n chÕ rñi ro, tu©n thñ
ph-¬ng ph¸p, ®-êng lèi chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc vµ ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi.
§iÒu ®ã còng cã nghÜa chÊt l-îng tÝn dông tuú thuéc vµo viÖc x©y dùng chÝnh
s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng th-¬ng m¹i cã ®óng ®¾n hay kh«ng. BÊt cø Ng©n
hµng nµo muèn cã chÊt l-îng tÝn dông tèt còng ®Òu ph¶i cã chÝnh s¸ch tÝn dông
khoa häc, phï hîp víi thùc tÕ cña ng©n hµng còng nh- cña thÞ tr-êng.
* Quy tr×nh tÝn dông
Quy tr×nh tÝn dông lµ tËp hîp nh÷ng néi dung, nghiÖp vô c¬ b¶n, c¸c b-íc
tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh cho vay, thu nî nh»m ®¶m b¶o an toµn vèn tÝn dông.
Nã bao gåm c¸c b-íc b¾t ®Çu tõ kh©u chuÈn bÞ cho vay, ph¸t tiÒn vay, kiÓm tra
trong qu¸ tr×nh cho vay cho ®Õn khi thu håi ®-îc nî.
Trong quy tr×nh tÝn dông, b-íc chuÈn bÞ cho vay rÊt quan träng (kh¸ch hµng
nhËp hå s¬ vay vèn). Bao gåm 3 giai ®o¹n: khai th¸c vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng;
h-íng dÉn kh¸ch hµng vÒ ®iÒu kiÖn tÝn dông vµ thµnh lËp hå s¬ vay; ph©n tÝch
thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vµ ph-¬ng ¸n, dù ¸n vay vèn. ChÊt l-îng tÝn dông tuú
thuéc nhiÒu vµo chÊt l-îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn, thñ tôc
cho vay cña tõng ng©n hµng th-¬ng m¹i.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
KiÓm tra qu¸ tr×nh sö dông vèn vay gióp cho ng©n hµng n¾m ®-îc diÔn biÕn
cña kho¶n tÝn dông ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng ®Ó cã nh÷ng hµnh ®éng ®iÒu
chØnh can thiÖp khi cÇn thiÕt, sím ng¨n ngõa rñi ro cã thÓ x¶y ra. ViÖc lùa chän
vµ ¸p dông cã hiÖu qu¶ c¸c h×nh thøc kiÓm tra sÏ thiÕt lËp ®-îc mét hÖ thèng
phßng ngõa h÷u hiÖu, gi¶m rñi ro tÝn dông, nãi c¸ch kh¸c sÏ n©ng cao chÊt l-îng
tÝn dông.
Thu håi vµ gi¶i quyÕt nî lµ kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l-îng tÝn dông. Sù nh¹y
bÐn cña ng©n hµng trong viÖc kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng biÓu hiÖn bÊt lîi x¶y ra
®èi víi kh¸ch hµng còng nh- nh÷ng biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi, t- vÊn cho kh¸ch
hµng sÏ gi¶m thiÓu ®-îc nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n vµ ®iÒu ®ã sÏ cã t¸c dông tÝch
cùc ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông.
§ång thêi víi c¸c b-íc trong quy tr×nh tÝn dông lµ c«ng t¸c thu thËp th«ng
tin. Th«ng tin tÝn dông cµng nhanh, cµng chÝnh x¸c vµ toµn diÖn th× kh¶ n¨ng
phßng chèng rñi ro tÝn dông cµng tèt. Th«ng tin tÝn dông cã thÓ thu thËp ®-îc tõ
rÊt nhiÒu nguån: tõ trung t©m tÝn dông cña Ng©n hµng Nhµ n-íc, tõ phßng th«ng
tin tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i, qua b¸o chÝ, c¸c tæ chøc nghÒ
nghiÖp, qua viÖc c¸n bé tÝn dông trùc tiÕp thu thËp t¹i c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh
cña kh¸ch hµng, qua b¸o c¸o tµi chÝnh cña kh¸ch hµng.
Quy tr×nh tÝn dông cña ng©n hµng th-¬ng m¹i kh«ng mang tÝnh cøng nh¾c.
§èi víi mçi kh¸ch hµng kh¸c nhau, ng©n hµng cã thÓ chñ ®éng, linh ho¹t,thùc
hiÖn c¸c b-íc trong quy tr×nh tÝn dông cho phï hîp. VÝ dô nh- ®èi víi c¸c dù ¸n
lín, b-íc ph©n tÝch lµ rÊt quan träng. ThËm chÝ cã tr-êng hîp qu¸ phøc t¹p, ng©n
hµng ph¶i thµnh lËp tæ thÈm ®Þnh riªng. §èi víi nh÷ng mãn vay tiªu dïng, viÖc
gi¸m s¸t môc ®Ých sö dông vèn cÇn ®-îc chó träng nhiÒu h¬n.
* C«ng t¸c tæ chøc ng©n hµng
Tæ chøc cña ng©n hµng cÇn cô thÓ ho¸ vµ s¾p xÕp cã khoa häc, cã tÝnh linh
ho¹t trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c ®· quy ®Þnh.
Ng©n hµng ®-îc tæ chøc mét c¸ch cã khoa häc sÏ ®¶m b¶o ®-îc sù phèi hîp
chÆt chÏ, nhÞp nhµng gi÷a c¸c phßng ban, gi÷a c¸c ng©n hµng víi nhau trong
toµn hÖ thèng còng nh- víi c¸c c¬ quan liªn quan kh¸c. Qua ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®¸p øng kÞp thêi c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng, qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c kho¶n vèn
tÝn dông, ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c kho¶n tÝn dông cã vÊn ®Ò, tõ ®ã
n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông.
* PhÈm chÊt vµ tr×nh ®é c¸n bé
ChÊt l-îng ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i
trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng nãi chung vµ trong ho¹t ®éng tÝn
dông nãi riªng. Sì dÜ nh- vËy lµ v× c¸n bé tÝn dông lµ ng-êi tham gia trùc tiÕp
vµo mäi kh©u cña quy tr×nh tÝn dông, tõ b-íc ®Çu tiªn ®Õn b-íc cuèi cïng.
C¸n bé tÝn dông mµ kh«ng cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, lµm viÖc thiÕu tinh thÇn
tr¸ch nhiÖm, cè ý lµm tr¸i ph¸p luËt sÏ lµm ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông.
Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô còng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña c«ng t¸c
tÝn dông. C¸n bé tÝn dông giái vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, cã kü n¨ng, cã kinh
nghiÖm ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n, x¸c ®Þnh ®-îc tÝnh ch©n thùc
cña c¸c b¸o c¸o ta× chÝnh, ph¸t hiÖn c¸c hµnh vi cè t×nh lõa ®¶o cña kh¸ch hµng
(nh- söa ch÷a b¸o c¸o tµi chÝnh, lËp hå s¬ thÕ chÊp gi¶, dïng mét tµi s¶n thÕ
chÊp ®i vay ë nhiÒu n¬i..) tõ ®ã ph©n tÝch ®-îc kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ n¨ng lùc
thùc sù cña kh¸ch hµng ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng.
Bªn c¹nh ®ã c¸n bé tÝn dông cÇn cã sù hiÓu biÕt réng vÒ ph¸p luËt, m«i
tr-ßng kinh tÕ x· héi, ®-êng lèi ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc, sù thay ®æi cña thÞ
tr-êng, dù ®o¸n tr-íc ®-îc nh÷ng biÕn ®éng cã thÓ xÈy ra tõ ®ã t- vÊn l¹i cho
kh¸ch hµng x©y dùng l¹i ph-¬ng ¸n kinh doanh cho phï hîp.
* KiÓm so¸t néi bé
Th«ng qua kiÓm so¸t néi bé giã cho nhµ l·nh ®¹ ng©n hµng n¾m ®-îc t×nh
h×nh ho¹t ®éng kinh doanh ®ang diÔn ra, ph¸t hiÖn nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n,
sai tr¸i tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt kÞp thêi.
ChÊt l-îng tÝn dông phô thuéc vµo viÖc chÊp hµnh nh÷ng quy ®Þnh, thÓ lÖ,
chÝnh s¸ch vµ møc ®é ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c sai sãt còng nh- nguyªn nh©n dÉn
®Õn nh÷ng lÖch l¹c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn mét kho¶n tÝn dông.
* T×nh h×nh huy ®éng vèn
T×nh h×nh huy ®éng vèn ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng tÝn dông.Vèn huy ®éng
ng¾n h¹n lµ nguån chñ yÕu ®Ó cho vay ng¾n h¹n, vèn huy ®éng trung dµi h¹n lµ
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nguån chñ yÕu ®Ó cho vay trung dµi h¹n. Vèn huy ®éng cµng lín, ng©n hµng
th-¬ng m¹i cµng cã kh¶ n¨ng cho vay, më réng ho¹t ®éng tÝn dông. NÕu ë ng©n
hµng kh«ng cã sù phï hîp vÒ kú h¹n gi÷a nguån huy ®éng vµ cho vay mµ kh«ng
dù kiÕn d-îc nguån bï ®¾p th× rñi ro thanh kho¶n sÏ x¶y ra.
1.2.2. C¸c nh©n tè tõ phÝa kh¸ch hµng
Kh¸ch hµng lµ ng-êi lËp ph-¬ng ¸n, dù ¸n xin vay vµ sau khi ®-îc ng©n hµng
chÊp nhËn, kh¸ch hµng lµ ng-êi trùc tiÕp sö dông vèn vay ®Ó kinh doanh. V× vËy,
kh¸ch hµng còng ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông.
* N¨ng lùc cña kh¸ch hµng
N¨ng lùc cña kh¸ch hµng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc kh¸ch hµng sö
dông vèn vay cã hiÖu qu¶ hay kh«ng.
NÕu n¨ng lùc cña kh¸ch hµng yÕu kÐm, thÓ hiÖn ë viÖc kh«ng dù ®o¸n ®-îc
nh÷ng biÕn ®éng lªn xuèng cña nhu cÇu thÞ tr-êng; kh«ng hiÓu biÕt nhiÒu trong
viÖc s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ khuyÕch tr-¬ng s¶n phÈm th× sÏ dÔ dµng bÞ gôc ng·
trong c¹nh tranh. Tõ ®ã lµm ¶nh h-ëng ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng, chÊt
l-îng tÝn dông cña ng©n hµng bÞ ¶nh h-ëng. Vµ ng-îc l¹i n¨ng lùc cña kh¸ch
hµng cµng cao th× kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng cµng lín, vèn vay cµng
®-îc sö dông cã hiÖu qu¶.
* Sù trung thùc cña kh¸ch hµng
Sù trung thùc cña kh¸ch hµng ¶nh h-ëng lín tíi chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n
hµng
NÕu c¸c doanh nghiÖp vay vèn Ng©n hµng kh«ng cung cÊp c¸c sè liÖu trung
thùc, vi ph¹m chÕ ®é kÕ to¸n thèng kª ®· ®-îc ban hµnh th× sÏ g©y khã kh¨n cho
ng©n hµng trong viÖc n¾m b¾t t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh- viÖc qu¶n
lý vèn vay cña kh¸ch hµng ®Ó qua ®ã cã thÓ ®-a ra quyÕt ®Þnh cho vay ®óng ®¾n.
NÕu kh¸ch hµng sö dông vèn vay ng©n hµng kh«ng ®óng ®èi t-îng kinh
doanh, kh«ng ®óng víi ph-¬ng ¸n, môc ®Ých khi xin vay th× sÏ kh«ng tr¶ ®-îc
nî ®óng h¹n.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
* Rñi ro trong c«ng viÖc kinh doanh cña kh¸ch hµng
Rñi ro lµ thuËt ng÷ ®-îc sö dông ®Ó chØ nh÷ng biÕn cè (sù kiÖn) x¶y ra ngoµi
mong muèn vµ ®em l¹i hËu qu¶ xÊu. Rñi ro trong kinh doanh lµ mét yÕu tè tÊt
yÕu nh- ng-êi ta th-êng nãi ” rñi ro lµ ng-êi b¹n ®ång hµnh cña kinh doanh” .
Rñi ro ph¸t sinh mu«n mµu mu«n vÎ vµ lµ hÖ qu¶ cña nh÷ng nh©n tè chñ quan
hay kh¸ch quan, nh-ng chñ yÕu lµ nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan ngoµi dù ®o¸n cña
doanh nghiÖp.
Trong s¶n xuÊt kinh doanh, rñi ro ph¸t sinh d-íi nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau:
do thiªn tai, ho¶ ho¹n, do n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh yÕu kÐm, lµ n¹n nh©n
cña sù thay ®æi chÝnh s¸ch cña nhµ n-íc, do bÞ lõa ®¶o, trém c¾p, VÝ dô nh- gi¸
b¸n nguyªn vËt liÖu t¨ng vät nh-ng gi¸ b¸n s¶n phÈm kh«ng thay ®æi sÏ lµm lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp gi¶m, ¶nh h-ëng ®Õn viÖc tr¶ nî Ng©n hµng. NÕu doanh
nghiÖp t¨ng gi¸ b¸n s¶n phÈm lªn th× sÏ bÞ khã kh¨n trong viÖc tiªu thô s¶n
phÈm, kh¶ n¨ng thu håi vèn chËm, dÔ dµng vi ph¹m viÖc tr¶ nî Ng©n hµng vÒ
mÆt thêi h¹n.
* Tµi s¶n ®¶m b¶o
QuyÒn së h÷u tµi s¶n lµ mét trong nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó ®-îc cÊp tÝn dông (cã
thÓ lµ tµi s¶n ®¶m b¶o hoÆc tÝn chÊp). Tuy nhiªn hiÖn nay cã rÊt nhiÒu tµi s¶n cña
c¸c ph¸p nh©n vµ c¸ nh©n kh«ng cã giÊy chøng nhËn sì h÷u. Tµi s¶n cè ®Þnh
phÇn lín lµ nhµ x-ëng, m¸y mãc, thiÕt bÞ l¹c hËu kh«ng ®ñ tiªu chuÈn thÕ chÊp.
Trong khi ®ã nhu cÇu vay vèn ng©n hµng lµ rÊt lín. Nh- vËy nÕu cho vay theo
®óng chÕ ®é th× hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó cho vay hoÆc
®-îc cho vay nh-ng kh«ng ®¸ng kÓ
* Sù kh«ng theo kÞp víi qu¸ tr×nh ®æi míi
NhiÒu doanh nghiÖp nhµ n-íc th-êng cã thãi quen dùa dÉm tr«ng chê vµo
nhµ n-íc. Vèn tù cã cña hä Ýt nh-ng l¹i ®-îc giao nh÷ng nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh
doanh lín. H¬n n÷a, do ®· quen víi kiÓu lµm ¨n bao cÊp nªn khi chuyÓn sang c¬
chÕ thÞ tr-êng tù h¹ch to¸n kinh doanh, hä vay vèn ng©n hµng ®Ó kinh doanh
nh-ng khi thua lç vÉn chê vµo sù gióp ®ì cña nhµ n-íc nh- tr-íc ®©y. §iÒu nµy
¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông, ®Æc biÖt lµ chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.2.3. C¸c nh©n tè kh¸c
* M«i tr-êng kinh tÕ
NÒn kinh tÕ lµ mét hÖ thèng bao gåm c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cã quan hÖ biÖn
chøng, rµng buéc lÉn nhau nªn bÊt kú mét sù biÕn ®éng cña mét ho¹t ®éng kinh
tÕ nµo ®ã còng sÏ g©y ¶nh h-ëng ®Õn viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c lÜnh vùc
cßn l¹i. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng th-¬ng m¹i cã thÓ ®-îc coi lµ chiÕc cÇu nèi
gi÷a c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ. V× vËy, sù æn ®Þnh hay mÊt æn ®Þnh
cña nÒn kinh tÕ sÏ cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng- ®Æc biÖt
lµ ho¹t ®éng tÝn dông.
C¸c biÕn sè kinh tÕ vÜ m« nh- l¹m ph¸t, khñng ho¶ng sÏ ¶nh h-ëng rÊt lín tíi
chÊt l-îng tÝn dông. Mét nÒn kinh tÕ æn ®Þnh tû lÖ l¹m ph¸t võa ph¶i sÏ t¹o ®iÒu
kiÖn cho c¸c kho¶n tÝn dông cã chÊt l-îng cao. Tøc lµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t
®éng trong mét m«i tr-êng æn ®Þnh th× kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn cao h¬n, tõ ®ã
mµ cã thÓ tr¶ vèn vµ l·i cho ng©n hµng. Ng-îc l¹i khi nÒn kinh tÕ biÕn ®éng th×
c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh còng thÊt th-êng ¶nh h-ëng ®Õn thu
nhËp cña doanh nghiÖp, tõ ®ã ¶nh h-ëng tíi kh¶ n¨ng thu nî cña ng©n hµng.
Chu kú kinh tÕ cã t¸c ®éng kh«ng nhá tíi ho¹t ®éng tÝn dông. Trong thêi kú
suy tho¸i, s¶n xuÊt v-ît qu¸ nhu cÇu dÉn tíi hµng tån kho lín, ho¹t ®éng tÝn
dông gÆp nhiÒu khã kh¨n do c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¸t triÓn ®-îc. H¬n n÷a
nÕu ng©n hµng bá qua c¸c nguyªn t¾c tÝn dông th× l¹i cµng lµm gi¶m chÊt l-îng
tÝn dông. Ng-îc l¹i trong thêi kú h-ng thÞnh, tèc ®é t¨ng tr-ëng cao, c¸c doanh
nghiÖp cã xu h-íng më réng s¶n xuÊt kinh doanh, nhu cÇu tÝn dông t¨ng vµ rñi
ro Ýt, do ®ã chÊt l-îng tÝn dông còng t¨ng. Tuy nhiªn trong thêi kú nµy cã nh÷ng
kho¶n vay v-ît qu¸ quy m« s¶n xuÊt còng nh- kh¶ n¨ng qu¶n lý cña kh¸ch hµng
nªn nh÷ng kho¶n vay nµy vÉn gÆp rñi ro.
* Nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n-íc
C¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n-íc æn ®Þnh hay kh«ng æn ®Þnh còng t¸c ®éng ®Õn
chÊt l-îng tÝn dông. Khi c¸c chÝnh s¸ch nµy kh«ng æn ®Þnh sÏ g©y khã kh¨n cho
doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tõ ®ã g©y trë ng¹i cho ng©n
hµng khi thu håi nî vµ ng-îc l¹i.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
HÖ thèng ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó ®iÒu tiÕt c¸c ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ. NÕu
hÖ thèng ph¸p luËt kh«ng ®ång bé, hay thay ®æi sÏ lµm cho ho¹t ®éng kinh
doanh gÆp khã kh¨n. Ng-îc l¹i nÕu nã phï hîp víi thùc tÕ kh¸ch quan th× sÏ t¹o
mét m«i tr-êng ph¸p lý cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh thuËn
lîi vµ ®¹t kÕt qu¶ cao.
* M«i tr-êng x· héi
Quan hÖ tÝn dông ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së lßng tin. Nã lµ cÇu nèi gi÷a ng©n
hµng vµ kh¸ch hµng. §¹o ®øc x· héi ¶nh h-ëng tãi chÊt l-îng tÝn dông. Trong
tr-êng hîp ®¹o ®øc x· héi kh«ng tèt, lîi dông lßng tin ®Ó lõa ®¶o sÏ lµm gi¶m
chÊt l-îng tÝn dông. H¬n n÷a tr×nh ®é d©n trÝ ch-a cao, kÐm hiÓu biÕt vÒ ho¹t
®éng ng©n hµng còng sÏ lµm gi¶m chÊt l-îng tÝn dông.
* M«i tr-êng tù nhiªn
Nh÷ng biÕn ®éng bÊt kh¶ kh¸ng x¶y ra trong m«i tr-êng tù nhiªn nh- thiªn
tai (h¹n h¸n, lò lôt, ®éng ®Êt), ho¶ ho¹n lµm ¶nh h-ëng tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ trong c¸c ngµnh cã liªn quan ®Õn n«ng
nghiÖp, thuû s¶n, h¶i s¶n.V× vËy khi m«i tr-êng tù nhiªn kh«ng thuËn lîi th×
doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n tõ ®ã lµm gi¶m chÊt l-îng tÝn dông cña Ng©n
hµng th-¬ng m¹i
Trªn ®©y lµ nh÷ng nh©n tè chÝnh t¸c ®éng tíi chÊt l-îng tÝn dông cña Ng©n hµng
th-¬ng m¹i. §Ó n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông, chóng ta cÇn nghiªn cøu vµ nhËn
thøc ®óng ®¾n c¸c yÕu tè trªn, cïng víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña c¸c Ng©n
hµng th-¬ng m¹i, ®Ó tõ ®ã ®-a ra c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc cã tÝnh kh¶ thi cao.
1.3. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông t¹i c¸c Ng©n hµng
Th-¬ng m¹i
Ng©n hµng lµ ngµnh kinh tÕ ®Æc thï trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, nhiÖm vô chñ
yÕu cña nã lµ tËp trung vµ ph©n phèi vèn trong nÒn kinh tÕ, phôc vô s¶n xuÊt
kinh doanh, ho¹t ®éng ng©n hµng cã liªn quan ®Õn mäi lÜnh vùc, ®êi sèng, kinh
tÕ, x· héi. Sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña hÖ thèng Ng©n hµng cã liªn quan ®Õn sù
æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. V× vËy, ho¹t ®éng Ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng tÝn
dông ph¶i ®-îc ®¶m b¶o an toµn vµ hiÖu qu¶. N©ng cao chÊt l-îng tÝn dông cã ý
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nghÜa rÊt lín ®èi víi ng©n hµng nãi chung còng nh- SGD I- Ng©n hµng C«ng
Th-¬ng ViÖt Nam nãi riªng.
Xu h-íng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ víi nh÷ng ®Æc tr-ng næi bËt lµ tù do hãa
th-¬ng m¹i vµ tù do ho¸ tµi chÝnh ngµy cµng réng kh¾p vµ m¹nh mÏ ®· vµ ®ang
chi phèi khuynh h-íng vµ cÊu tróc vËn ®éng cña hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng
tõng quèc gia. §iÒu ®ã t¹o cho Ng©n hµng nh÷ng c¬ héi còng nh- th¸ch thøc ®Ó
më réng vµ n©ng cao ho¹t ®éng cña m×nh. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t
cña nÒn kinh tÕ, c¸c Ng©n hµng muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, n©ng cao vÞ thÕ cña
m×nh trªn thÞ tr-êng th× mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ ph¶i n©ng cao
chÊt l-îng ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng tÝn dông, bëi v×:
- Ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lµ mét lÜnh vùc ®Æc biÖt bëi hµng ho¸ vµ
tiÒn tÖ cã søc nh¹y c¶m vµ søc cuèn hót. V× vËy mµ rñi ro trong Ng©n hµng rÊt
lín vµ ®a d¹ng. Nã ¶nh h-ëng xÊu ®Õn mäi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, chÝnh v×
vËy mµ cÇn ph¶i gi¶m rñi ro. N©ng cao chÊt l-îng tÝn dông gãp phÇn lµm gi¶m
thiÓu rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng, lµm lµnh m¹nh t×nh h×nh
tµi chÝnh cña ng©n hµng th-¬ng m¹i, gióp Ng©n hµng th-¬ng m¹i æn ®Þnh vµ ph¸t
triÓn l©u dµi.
- Trong ho¹t ®éng kinh doanh ë bÊt kú lÜnh vùc nµo, doanh nghiÖp hay c¸c
®¬n vÞ kinh tÕ ®Òu nh»m môc ®Ých lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n chñ së h÷u. Ng©n
hµng th-¬ng m¹i còng lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ nªn ho¹t ®éng
kinh doanh cã l·i lµ ®iÒu mµ bÊt cø mét ng©n hµng th-¬ng m¹i nµo còng mong
muèn. N©ng cao chÊt l-îng tÝn dông, gãp phÇn lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lîi cña
ng©n hµng th«ng qua viÖc t¨ng d- nî tÝn dông, gi¶m chi phÝ nghiÖp vô, chi phÝ
qu¶n lý, c¸c chi phÝ thiÖt h¹i do kh«ng thu håi ®-îc vèn vay tõ ®ã t¨ng thu l·i vÒ
ho¹t ®éng tÝn dông cho Ng©n hµng.
- N©ng cao chÊt l-îng tÝn dông gãp phÇn lµm t¨ng thªm c¸c ho¹t ®éng dÞch
vô cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i do t¹o thªm nhiÒu nguån vèn tõ viÖc t¨ng c-êng
vßng quay vèn tÝn dông vµ thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng bëi c¸c h×nh thøc cña
s¶n phÈm, dÞch vô, vµ t¹o ra h×nh ¶nh tèt vÒ biÓu t-îng vµ uy tÝn cña Ng©n hµng.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ngoµi ra n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông gãp phÇn cñng cè c¸c mèi quan hÖ x· héi
cña Ng©n hµng, ®iÒu ®ã còng cã ý nghÜa lµ t¹o m«i tr-êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng
cña Ng©n hµng. chÊt l-îng tÝn dông cho phÐp Ng©n hµng cã thªm nhiÒu kh¸ch hµng
trung thµnh vµ nh÷ng kho¶ng lîi nhuËn bæ sung cho vèn ®Çu t-. V× vËy, n©ng cao
chÊt l-îng tÝn dông gióp cho Ng©n hµng tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
Tãm l¹i, n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông lu«n lµ nhiÖm vô ®-îc ®Æt lªn hµng
®Çu cña tÊt c¶ c¸c Ng©n hµng Th-¬ng m¹i trong viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l-îc kinh
doanh cña ng©n hµng m×nh, lµ sù cÇn thiÕt vµ kh¸ch quan v× sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn l©u dµi cña mçi Ng©n hµng.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng II:
Thùc tr¹ng chÊt l-îng tÝn dông t¹i Së giao dÞch I
Ng©n hµng C«ng Th-¬ng ViÖt nam
2.1. Kh¸i qu¸t vÒ Së giao dÞch I Ng©n hµng C«ng Th-¬ng ViÖt Nam
2.1.1 LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Së giao dÞch I Ng©n hµng C«ng
Th-¬ng ViÖt Nam
Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam (VietinBank) ®-îc thµnh lËp tõ n¨m
1988 sau khi t¸ch ra tõ Ng©n hµng nhµ n-íc ViÖt Nam, cã t- c¸ch ph¸p nh©n
theo luËt ph¸p ViÖt Nam, lµ mét Ng©n hµng th-¬ng m¹i lín, gi÷ vai trß quan
träng, trô cét cña Ng©n hµng ViÖt Nam, Víi mét hÖ thèng m¹ng l-íi tr¶i réng
toµn quèc (gåm: 3 së giao dÞch,141 chi nh¸nh vµ trªn 700 ®iÓm/phßng giao
dÞch). VietinBank cã 4 c«ng ty h¹nh to¸n ®éc lËp, lµ c«ng ty cho thuª tµi chÝnh,
c«ng ty TNHH chøng kho¸n, c«ng ty qu¶n lý nî vµ khai th¸c tµi s¶n, C«ng ty
TNHH B¶o hiÓm vµ 3 ®¬n vÞ sù nghiÖp lµ trung t©m c«ng nghÖ th«ng tin vµ trung
t©m thÎ, tr-êng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc.
Lµ s¸ng lËp viªn vµ lµ ®èi t¸c cña Ng©n hµng INDOVINA, cã quan hÖ ®¹i
lý víi trªn 850 ng©n hµng lín trªn toµn thÕ giíi. Lµ ng©n hµng ®Çu tiªn cña ViÖt
Nam ®-îc cÊp chøng chØ ISO 9001:2000. §i ®Çu trong viÖc øng dông c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i vµ th-¬ng m¹i ®iÖn tö ViÖt Nam vµ lµ thµnh viªn cña HiÖp héi Ng©n
hµng ViÖt Nam, HiÖp héi c¸c ng©n hµng Ch©u ¸, HiÖp héi tµi chÝnh viÔn th«ng
Liªn Ng©n hµng toµn cÇu(SWIFT), tæ chøc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ VISA,
MASTER quèc tÕ.
Tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Industrial and Commercial Bank of Viet Nam.
SGD I- NHCT ViÖt Nam lµ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc cña NHCT
ViÖt Nam. Sù ph¸t triÓn cña SGD I cã thÓ kh¸i qu¸t qua 4 giai ®o¹n nh- sau:
Trong giai ®o¹n tõ n¨m 1988 trë vÒ tr-íc, SGD I cña Ng©n hµng C«ng
th-¬ng ViÖt Nam lµ Ng©n hµng Hoµn KiÕm.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Sau ®ã, trong giai ®o¹n tõ 1988- 1993, Së giao dÞch I mang tªn lµ ng©n
hµng c«ng th-¬ng Hµ Néi. Thêi k× nµy, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña ng©n hµng cßn
nghÌo nµn, s¶n phÈm dÞch vô ®¬n ®iÖu, kinh doanh ®èi néi lµ chñ yÕu, kinh
doanh ®èi ngo¹i cßn ch-a ph¸t triÓn.
Kh«ng chØ vËy, ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng ®-îc ®µo t¹o trong c¬ chÕ cò, ®«ng
vÒ sè l-îng nh-ng yÕu vÒ chÊt l-îng, nhÊt lµ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm kinh
doanh trong c¬ chÕ míi.
Qui m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong thêi k× nµy cßn khiªm tèn, cô thÓ
nh- sau:
Tæng nguån vèn ho¹t ®éng ®Õn 31/12/1993 ®¹t 522 tØ ®ång.
Tæng d- nî cho vay ®Õn 31/12/1993 ®¹t 323 tØ ®ång.
Sang giai ®o¹n míi, tõ 1/4/1993 ®Õn 31/12/1998, ng©n hµng l¹i ®-îc s¸t
nhËp víi NHCT TW, lÊy tªn lµ Héi së NHCT ViÖt Nam. Thêi k× nµy, ng©n hµng
®· cã nh÷ng b-íc ph¸t triÓn míi. C¬ së vËt chÊt, kÜ thuËt c«ng nghÖ ®-îc t¨ng
c-êng. S¶n phÈm, dÞch vô ng©n hµng kh¸ phong phó, ngoµi cho vay ng¾n h¹n,
trung vµ dµi h¹n, cßn cã nhiÒu lo¹i cho vay míi ra ®êi nh-: cho vay tµi trî uû
th¸c, cho vay thanh to¸n c«ng nî, ®ång tµi trî, tr¶ thay, b¶o l·nh,... Kinh doanh
®èi ngo¹i trong thêi k× nµy còng ®-îc ph¸t triÓn m¹nh, ®éi ngò c¸n bé ®-îc ®µo
t¹o l¹i vµ b¾t ®Çu thÝch øng dÇn víi ho¹t ®éng kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ
tr-êng, t¹o tiÒn ®Ò cho mét b-íc ph¸t triÓn míi cña ng©n hµng.
Vµo ngµy 1/1/1999, theo QuyÕt ®Þnh sè 134/Q§ H§QT–NHCTVN, Héi
së ®-îc t¸ch ra vµ mang tªn chÝnh thøc lµ Së giao dÞch I-Ng©n hµng C«ng
th-¬ng ViÖt Nam, h¹ch to¸n phô thuéc ng©n hµng c«ng th-¬ng ViÖt Nam.
Tõ ®ã ®Õn nay, ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng ph¸t triÓn m¹nh, ®Òu
trªn tÊt c¶ c¸c mÆt nghiÖp vô, ¸p dông giao dÞch tøc thêi trªn m¸y tÝnh t¹i tÊt c¶
c¸c ®iÓm huy ®éng vèn.
SGD I ®· më réng m¹ng l-íi kinh doanh cña m×nh, ph¸t triÓn thªm nhiÒu
lo¹i h×nh dÞch vô míi. N¨m 2001, Së ®· më phßng giao dÞch sè I vµ h×nh thµnh
thªm tæ nghiÖp vô b¶o hiÓm, vµ tíi thêi ®iÓm hiÖn t¹i SGD I ®· cã 3 phßng giao
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
dÞch. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng ®· cã b-íc t¨ng tr-ëng nh¶y
vät vµ ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng trong hÖ thèng NHCT ViÖt Nam.
2.1.2 C¬ cÊu tæ chøc cña së giao dÞch I–Ng©n hµng C«ng Th-¬ng ViÖt Nam
Ban gi¸m §èc
Phßng nghiÖp vô
Phßng
kh¸ch
hµng 1
(doanh
nghiÖp
lín)
Phßng
kh¸ch
hµng 2
(doanh
nghiÖp
võa vµ
nhá)
Phßng
kh¸ch
hµng c¸
nh©n
Phßng
qu¶n lý
rñi ro
Phßng kÕ Phßng
Phßng
Phßng
to¸n giao KÕ to¸n Thanh
tiÒn tÖ
to¸n
xuÊt
dÞch
kho
quü
tµi
nhËp
chÝnh
Phßng tæ Phßng
Phßng
chøc
th«ng tin tæng hîp
hµnh
®iÖn to¸n
chÝnh
khÈu
HiÖn nay, SGD I cã sè nh©n viªn lµ 260 ng-êi, trong ®ã phßng tæng hîp vµ
phßng kinh doanh cã sè nh©n viªn lµ 60 ng-êi, phßng kÕ to¸n cã sè nh©n viªn
kho¶ng 50 ng-êi, d-íi sù ®iÒu hµnh cña 1 gi¸m ®èc vµ 3 phã gi¸m ®èc.
2.2 C¸c ho¹t ®éng cña Së giao dÞch I–NHCT ViÖt Nam trong thêi gian qua
2.2.1. T×nh h×nh huy động vốn của Sở giao dịch I– NHCT Việt Nam
Với thế mạnh truyền thống trong c«ng t¸c huy động vốn, kh«ng ngừng
chủ động c¸ch khai th¸c, c¸c h×nh thức huy động ngµy cµng linh ho¹t céng víi
viÖc ®· chó träng h¬n trong viÖc tiÕp xóc víi kh¸ch hµng, bắt nhịp theo diễn biến
của nền kinh tế tr-êng nhiÒu biÕn ®éng, những số liệu phản ¸nh c«ng t¸c huy
động vốn trong thời gian qua đã lµ:
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368