Tài liệu Tài liệu tập phân tích câu luyện thi học sinh giỏi tiểu học cấp huyện (có đáp án)

TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO DUY XUYÊN TRƯỜNG TIỂU HỌC ............................................ Họ tên HS : ............................................................ Lớp : ............... Năm học : 2013-2014 Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 1 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) Bài tập 1 : Phân tích CÂU ĐƠN (khi học ôn, em hãy che phần “Thực hành phân tích cấu trúc C-V” để động não tự phân tích) TT Nhìn cột này để tự suy nghĩ thử Cấu trúc C-V 1 Mẫu: Tốp thanh niên ca hát, nhảy Mẫu: Tốp thanh múa ấy học rất giỏi. niên ca hát, nhảy C – V (ấy/học) múa ấy học rất giỏi. 2 Thực hành phân tích cấu trúc câu (mô hình câu) CN VN C–V 4 Nước suối chảy róc rách. (đừng (s/c) Nước suối chảy róc rách. vạch / hoặc ghi vào đây...) CN VN Khi tiếng trống vừa dứt, bốn thanh P, C – V (...đội / Khi tiếng trống vừa dứt, bốn thanh niên của bốn đội nhanh như sóc, thoăn thoắt niên của bốn đội nhanh như sóc, nhanh...) P C thoăn thoắt leo lên bốn cây chuối leo lên bốn cây chuối bôi mỡ bóng nhẫy để lấy nén hương cắm ở trên ngọn. bôi mỡ bóng nhẫy để lấy nén hương V cắm ở trên ngọn. Tiếng reo vang dậy. C – V (reo/vang) Tiếng reo vang dậy. 5 Mẹ hát rất hay. Mẹ rất hay hát. 3 C–V (M/h. M/r) Mẹ hát rất hay. Mẹ rất hay hát. 6 Sóng vỗ loong boong bên mạn C – V (Sóng/vỗ) Sóng vỗ loong boong bên mạn thuyền. thuyền. 7 Một người ăn xin già lọm khọm C – V (khọm/đ.) Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi. đứng ngay trước mặt tôi. 8 Cậu ta nổi tiếng là tay bắt dế chọi C-V (ta/nổi) Cậu ta nổi tiếng là tay bắt dế chọi lành nghề. lành nghề. 9 Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, baP,P,C-V Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, ba người ngồi ăn cơm với thịt gà rừng. người ngồi ăn cơm với thịt gà rừng. (người/ngồigồi...) 10 Ba người con vâng lời đi mỗi người C-V (con/vâng) Ba người con vâng lời đi mỗi người một ngả. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 2 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) một ngả. 11 Chợt con gà trống của ông Ba Kiên C–V (k/n) Chợt con gà trống của ông Ba Kiên nổi gáy. nổi gáy. 12 Con tàu màu gạch tươi đi ngược C–V (t/đ) Con tàu màu gạch tươi đi ngược dòng sông. dòng sông. 13 Ngày đó là ngày cô mai hi sinh. C–V ; (đó / là) Ngày đó là ngày cô mai hi sinh. (Câu kể Ai là gì”) (Câu kể Ai là gì”) 14 Bông cúc là nắng làm hoa. (ailàgì C-V. (cúc /là Bướm vàng là nắng bay xa lượn C-V vòng (nt) Bông cúc là nắng làm hoa. (nt) Bướm vàng là nắng bay xa lượn vòng (nt) 15 Rừng hồi ngào ngạt, xanh thẫm trên C-V P (hồi/ngào Rừng hồi ngào ngạt, xanh thẫm trên quả đồi quanh làng. quả đồi quanh làng. 16 Sóng vỗ loong boong bên mạn C-V (sóng/vỗ) Sóng vỗ loong boong bên mạn thuyền. thuyền. C-V (Tsv/loong) Tiếng sóng vỗ loong boong bên Tiếng sóng vỗ loong boong bên mạn thuyền. mạn thuyền. 17 Mùa thu, những chiếc lá vàng hoe P, C-V (hoe/r… Mùa thu, những chiếc lá vàng hoe rụng đầy vườn. rụng đầy vườn. 18 Sáng sớm, bà con trong các thôn đã P, C-V (t / đã… Sáng sớm, bà con trong các thôn đã nườm nượp đổ ra đồng. nườm nượp đổ ra đồng. 19 Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn P, C-V (dự/đứng Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho một đoàn quân danh dự tuế tượng trưng cho một đoàn quân đứng trang nghiêm. danh dự đứng trang nghiêm. 20 Đã sang tháng ba, đồng cỏ vẫn giữ P, C-V (cỏ/vẫn Đã sang tháng ba, đồng cỏ vẫn giữ nguyên vẻ đẹp như hồi đầu xuân. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 3 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) nguyên vẻ đẹp như hồi đầu xuân. 21 Một lát sau, hàng chục cánh tay lực P, C–V (l / hì Một lát sau, hàng chục cánh tay lực lưỡng hì hục kéo lưới lên. lưỡng hì hục kéo lưới lên. 22 Lúc hoàng hôn, Ăng-co Vát thật P, C–V (Vát/thật Lúc hoàng hôn, Ăng-co Vát thật huy hoàng. huy hoàng. 23 Trời mưa dầm, đất sét ở ngoài (khó phân tích) Trời mưa dầm, đất sét ở ngoài đồng trơn như đổ mỡ. đồng trơn như đổ mỡ. 24 Đứng trên mui vững chắc của con P, C–V (tay/có Đứng trên mui vững chắc của con xuồng máy, người nhanh tay có thể với lên xuồng máy, người nhanh tay có thể hái những trái cây trĩu xuống từ hai phía cù lao. với lên hái những trái cây trĩu xuống từ hai phía cù lao. L¸ buåm c¨ng phång nh ngùc ngêi khæng lå ®Èy thuyÒn ®i. 25 L¸ buåm c¨ng phång nh ngùc ngêi C-V (lồ/đẩy khæng lå ®Èy thuyÒn ®i. 26 Những ô ruộng, những gò đống, bãi C1,C2,C3,C4-V) Những ô ruộng, những gò đống, bãi bờ với những mảng màu xanh, nâu, vàng, bờ với những mảng màu xanh, nâu, (nhau / gợi vàng, trắng và nhiều hình dạng trắng và nhiều hình dạng khác nhau gợi những bức tranh giàu màu sắc". khác nhau gợi những bức tranh giàu màu sắc". 27 Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà P, P, C-V1,V2 Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà ngồi luộc bánh chưng, trò chuyện đến sáng. ngồi luộc bánh chưng, trò chuyện (nhà / ngồi đến sáng. 28 Giữa đồng bằng xanh ngắt lúa P, C-V1,V2 Giữa đồng bằng xanh ngắt lúa xuân, con sông Nậm Rốm trắng sáng (sáng / có xuân, con sông Nậm Rốm trắng sáng có khúc ngoằn ngoèo, có khúc có khúc ngoằn ngoèo, có khúc trườn dài. trườn dài. 29 Ánh trăng trong chảy khắp cành C–V1,V2 (trong/ Ánh trăng trong chảy khắp cành cây kẻ lá, tràn ngập con đường trắng xóa. cây kẻ lá, tràn ngập con đường trắng xóa. 30 Trẻ em mặc áo bông, áo len đủ C – V1, V2 (em / Trẻ em mặc áo bông, áo len đủ màu, ra đầu làng đón người lớn đi làm về. màu, ra đầu làng đón người lớn đi mặc Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 4 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) làm về. 31 Một cô công nhân mặc áo trắng, C – V1, V2 Một cô công nhân mặc áo trắng, đến bên lồng sưởi điều chỉnh nhiệt độ. đến bên lồng sưởi điều chỉnh nhiệt (nhân / mặc độ. 32 Mấy chú dế bị sặc nước, loạng C – V1, V2 (d/bị Mấy chú dế bị sặc nước, loạng choạng bò ra khỏi tổ. choạng bò ra khỏi tổ. 33 Tóc ông em đã bạc. Ông em / tóc C-V (em/đã) Tóc ông em đã bạc. Ông em / tóc đã bạc. đã bạc. 34 Tốp thanh niên ca hát, nhảy múa, C – V1,V2,V3 Tốp thanh niên ca hát, nhảy múa, học rất giỏi. học rất giỏi. 35 Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn C–V1,V2 (l/đ Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. giụa nước mắt. 36 Mới đầu xuân năm kia, những hạt P, C,P,V (trạng Mới đầu xuân năm kia, những hạt thảo quả gieo trên đất rừng, qua một năm, thảo quả gieo trên đất rừng, qua ngữ ở giữa câu) một năm, đã lớn cao tới bụng đã lớn cao tới bụng người. người. 37 Những em bé Hmông mắt một mí, Những em bé những em bé Tu Dí, Phù Lá cổ đeo Hmông mắt một móng hổ, quần áo sặc sỡ đang chơi mí, những em bé đùa trước cửa nhà mậu dịch. Tu Dí, Phù Lá cổ C, C2, C3 – V đeo móng hổ, (sỡ / đang quần áo sặc sỡ đang chơi đùa trước cửa nhà mậu dịch. 38 Hoa lá, quả chín, những vạt nấm C,C,C,C-V (… Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân / đua… đua nhau toả mùi thơm. chân đua nhau toả mùi thơm. 39 Những làn mây trắng trắng hơn, C1-V1,V2 Những làn mây trắng trắng hơn, xốp hơn, trôi nhẹ nhàng hơn. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 5 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) xốp hơn, trôi nhẹ nhàng hơn. (trắng / trắng hơn 40 Giọng nói, cử chỉ của cô y tá thật C1,C2 – V Giọng nói, cử chỉ của cô y tá thật dịu dàng. dịu dàng. (tá/thật 41 Chào mào, sáo sậu, sáo đen… đàn C1,C2,C3-V (lũ/ Chào mào, sáo sậu, sáo đen… đàn đàn, lũ lũ bay về. đàn, lũ lũ bay về. 42 (to/ngon. gà/to,n Con cua to ngon. Con (C-V) Con gà to, cua ngon. (C-V1,V2) to ngo n. (CV) Con gà to, ngo n. (CV1, V2) 43 Mấy chú dế bị sặc nước, loạng C-V1,V2 (dế/sặc Mấy chú dế bị sặc nước, loạng choạng bò ra khỏi tổ . choạng bò ra khỏi tổ . 44 Những con chim bông biển trong C-V1,V2 (biển/ Những con chim b.biển trong suốt như thuỷ tinh, lăn tròn trên những con sóng. suốt như thuỷ tinh, lăn tròn trên những con sóng. 45 Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, C–V1,V2,V3 Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi mà như nhảy nhót. rơi mà như nhảy nhót. (m/bé (mưa/bé 46 Rải rác khắp thung lũng, gà gáy P, C-V (g/gáy ; Rải rác khắp thung lũng, gà gáy râm ran. (tiếng gà gáy râm ran) ? tiếng gà gáy/rr râm ran. (tiếng gà gáy râm ran) ? Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 6 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT 47 Chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao ! 48 Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc. 49 Rồi đột nhiên, con Dế cụ húc toang vỏ đất mỏng, từ cái ngách bí mật vọt ra. 50 Mùa xuân, những tán lá xanh um, che mát cả sân trường. 51 Bấy giờ, Ong mới buông Dế ra, rũ bụi, vuốt râu và thở 52 Những khi đi làm nương xa, chiều không về kịp, mọi người ngủ lại trong lều. 53 Một hôm, trong một chuyến đi chơi thăm phong cảnh đất nước, Lạc Long Quân gặp nàng Âu Cơ thuộc dòng dõi tiên ở trên trời, đẹp người đẹp nết. 54 Một năm sau, nhân ngày trời trong gió mát, Lê Lợi cùng các quan đi thuyền dạo chơi trên hồ Tả Vọng. 56 Từ đó, để tỏ lòng ghi nhớ công ơn của Long Quân đã cho mình mượn gươm thần giết giặc, Lê Lợi đổi tên hồ Tả Vọng thành hồ Hoàn Kiếm. 57 Con hơn cha là nhà có phúc. C-V (cha/là Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) C-V (n/m) (câu cảm) P, C-V1, V2 Mt/dnl P, C-V1,PV2 (cụ/húc,vọt P, C-V1,V2 Lá/xanh P, C-V1,V2,V3 (Ong/mới P, P, C-V (người/ngủ P, P, C-V (Quân/gặp Chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao ! Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc. Rồi đột nhiên, con Dế cụ húc toang vỏ đất mỏng, từ cái ngách bí mật vọt ra. P C -V , P V Mùa xuân, những tán lá xanh um, che mát cả sân trường. Bấy giờ, Ong mới buông Dế ra, rũ bụi, vuốt râu và thở Những khi đi làm nương xa, chiều không về kịp, mọi người ngủ lại trong lều. Một hôm, trong một chuyến đi chơi thăm phong cảnh đất nước, Lạc Long Quân gặp nàng Âu Cơ thuộc dòng dõi tiên ở trên trời, đẹp người đẹp nết. P, P, C-V (Lợi/cùng Một năm sau, nhân ngày trời trong gió mát, Lê Lợi cùng các quan đi thuyền dạo P, P, C-V (Lợi/đổi Từ đó, để tỏ lòng ghi nhớ công ơn của Long Quân đã cho mình mượn gươm chơi trên hồ Tả Vọng. thần giết giặc, Lê Lợi đổi tên hồ Tả Vọng thành hồ Hoàn Kiếm. Con hơn cha là nhà có phúc. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 7 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) 58 Rước voi dày mã Tổ, Lê Chiêu P,C-V Rước voi dày mã Tổ, Lê Chiêu Thống đã sang cầu cứu quân Thanh Thống đã sang cầu cứu quân Thanh (T/đ 59 Ngoài suối, trên mấy cành cây cao, P,P,C,C-V Ngoài suối, trên mấy cành cây cao, tiếng chim, tiếng ve cất lên inh ỏi, râm ran. tiếng chim, tiếng ve cất lên inh ỏi, (ve/cất râm ran. 60 Đại bàng có sức khỏe và được các C-V1,V2 (bàng/có, được loài chim nghiêng mình cúi chào. Đại bàng có sức khỏe và được các loài chim nghiêng mình cúi chào. 61 Vào một đêm cuối xuân 1947, P,P,C-V Vào một đêm cuối xuân 1947, khoảng 2 giờ sáng, trên đường đi công tác, Bác khoảng 2 giờ sáng, trên đường đi (Hồ / đến Hồ đến nghỉ chân ở một nhà ven đường . công tác, Bác Hồ đến nghỉ chân ở một nhà ven đường . 62 Sang cuối thu, lá bàng ngả thành P, C-V (bàng/ngả Sang cuối thu, lá bàng ngả thành màu tía và bắt đầu rụng xuống. màu tía và bắt đầu rụng xuống. 63 Buổi sớm, ngược hướng yến bay đi P,P,C-V Buổi sớm, ngược hướng yến bay đi tìm ăn và buổi chiều theo hướng yến bay về, (thuyền/sẽ tìm ăn và buổi chiều theo hướng con thuyền sẽ tới được bờ. yến bay về, con thuyền sẽ tới được bờ. 64 Sống trên cái đất mà ngày xưa, P,P,P,C-V Sống trên cái đất mà ngày xưa, dưới sông cá sấu cản trước mũi thuyền, trên cạn dưới sông cá sấu cản trước mũi (người/phải hổ rình xem hát này, con người phải thông minh và giàu nghị lực thuyền, trên cạn hổ rình xem hát này, con người phải thông minh và giàu nghị lực 65 Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, ba P1,P2, C – V Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, ba người ngồi ăn cơm với thịt gà rừng. người ngồi ăn cơm với thịt gà rừng. (người/ngồi Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 8 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) 66 Vì những điều mà nó đã hứa với cô Chữ “vì” đã Vì những điều mà nó đã hứa với cô giáo, nó quyết tâm học giỏi. Giống như : giáo, nó quyết tâm học giỏi. Giống “trạng hóa” cụm như : “Vì vậy, em được mọi người C-V đi theo nó “Vì vậy, em được mọi người yêu mến.” (câu đơn) yêu mến.” (câu đơn) nên “Vì C-V” là [Khác với “Vì nó hứa rồi nên nó trạng ngữ [Khác với “Vì nó hứa rồi nên nó phải đi”: (là câu ghép)] phải đi”: (là câu ghép)] (nó/quyết 67 Những con chồn sóc với chùm lông C-V (đẹp / vút) Những con chồn sóc với chùm lông đuôi to đẹp vút qua không kịp đưa mắt nhìn đuôi to đẹp vút qua không kịp đưa theo. mắt nhìn theo. 68 Rồi từ trong nhà, vẫn cái bóng cao, P, C-V1,V2 Rồi từ trong nhà, vẫn cái bóng cao, gầy, khập khiễng ấy lom khom như đang gầy, khập khiễng ấy lom khom như (ấy / lom... che chở vật gì, phóng thẳng ra đường. đang che chở vật gì, phóng thẳng ra đường. 69 Tiếp sau cụ giáo Chu, các môn sinh P, C-V(cụ/lần Tiếp sau cụ giáo Chu, các môn sinh của cụ lần lượt theo lứa tuổi vái tạ thầy. lần lượt theo lứa tuổi vái tạ thầy. 70 Hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân (Vân/bắt Hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân bắt nguồn từ các cuộc trẩy quân đánh giặc bắt nguồn từ các cuộc trẩy quân đánh giặc của người Việt cổ bên bờ của người Việt cổ bên bờ sông Đáy xưa. sông Đáy xưa. 71 Sau tiếng chuông của ngôi chùa cổ P, C-V (trăng/đã Sau tiếng chuông của ngôi chùa cổ một lúc lâu, trăng đã nhô lên khỏi rặng tre. một lúc lâu, trăng đã nhô lên khỏi rặng tre. 72 Chúng tôi đang đi bên những thác C-V (tôi/đang Chúng tôi đang đi bên những thác trắng xóa tựa mây trời, những rừng cây âm trắng xóa tựa mây trời, những rừng cây âm âm, những bông hoa chuối âm, những bông hoa chuối rực lên như ngọn lửa. rực lên như ngọn lửa. 73 Ông lại nhìn trước nhìn sau. Lần C-V1V2. Ông lại nhìn trước nhìn sau1. Lần này kĩ càng hơn.2 này kĩ càng hơn. [Lần này ông nhìn P V (khó) trước nhìn sau kĩ càng hơn.] (Ông/lại (Phải có câu 1 mới được viết câu 2 như thế. Nếu không thì phải viết “Lần này ông nhìn trước nhìn sau kĩ càng hơn. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 9 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) 74 Hôm nay trời đẹp P C-V 75 Mùa xuân em đi trồng cây P C-V Đôi khi, ở vài câu ngắn, tác giả ko viết dấu phẩy giữa trạng ngữ với chủ ngữ nhưng đừng nhầm trạng ngữ là chủ ngữ : Hôm nay trời đẹp P C V Mùa xuân em đi trồng cây. Bài tập 2 : Phân tích CÂU GHÉP (em hãy xác định và ghi “cấu trúc C-V” của mỗi câu vào cột “Cấu trúc C-V” và phân tích các thành phần của câu theo mẫu ở cột “Thực hành phân tích...” TT Nhìn cột này để tự suy nghĩ thử Cấu trúc C-V Học sinh thực hành phân tích cấu trúc câu (mô hình câu) Bố dặn bé Lan : “Con phải học C-V : C-V Bố dặn bé Lan : “Con phải học bài xong rồi mới đi chơi đấy!”. bài xong rồi mới đi chơi đấy!” C V C V 1 Chú Gà Trống Rừng có tiếng gáy C-V nên C-V Chú Gà Trống Rừng có tiếng gáy rất hay nên ai cũng thích nghe. rất hay nên ai cũng thích nghe. 2 Mưa rào rào trên sân gạch, mưa C-V, C-V Mưa rào rào trên sân gạch, mưa đồm độp trên phên nứa. đồm độp trên phên nứa. 3 Người đi từ rừng thảo quả về, C-V, C-V Người đi từ rừng th.quả về, hương thơm đậm ủ ấp trong từng nếp áo, nếp khăn. hương thơm đậm ủ ấp trong từng (Khó xác định) nếp áo, nếp khăn. 4 Một con quạ khát nước, nó tìm C-V, C-V Một con quạ khát nước, nó tìm thấy một cái lọ có nước. thấy một cái lọ có nước. 5 *Sự sống cứ tiếp tục trong âm C-V, C-v – *Sự sống cứ tiếp tục trong âm thầm, hoa thảo quả nảy dưới gốc cây kín đáo và thầm, hoa thảo quả nảy dưới gốc V1,V2 cây kín đáo và lặng lẽ. lặng lẽ. [C-v – V (kín đáo và lặng lẽ)] 6 Chuyện nhỏ thì xử nhẹ, chuyện lớn C-V, C-V, C-V Chuyện nhỏ thì xử nhẹ, chuyện lớn thì xử nặng ; chuyện giữa những người bà thì xử nặng ; chuyện giữa những người bà con, anh em cũng xử như con, anh em cũng xử như vậy. vậy. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 10 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT 7 Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) Xanh biêng biếc nước sông Hương, V-C,V-C đỏ rực hai bên bờ màu hoa phượng (đây là câu ghép có đảo chủ vị) vĩ. Tiếng mưa rơi lộp độp, tiếng người C-V, C-V gọi nhau í ới. (cần chú ý các Mưa rơi lộp độp, mọi người gọi câu có chữ nhau í ới. “Tiếng...” Cò và Vạc là hai anh em, nhưng C-V, C-V. 8 9 Xanh biêng biếc nước sông Hương, đỏ rực hai bên bờ màu hoa phượng vĩ. Tiếng mưa rơi lộp độp, tiếng người gọi nhau í ới. Mưa rơi lộp độp, mọi người gọi nhau í ới. Cò và Vạc là hai anh em, nhưng tính nết rất khác nhau. tính nết rất khác nhau. Cò ngoan Cò ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập, còn Vạc thì lười biếng, suốt ngày chỉ nằm ngoãn, chăm chỉ học tập, còn Vạc ngủ. Cò bảo mãi mà Vạc chẳng nghe. thì lười biếng, suốt ngày chỉ nằm C-V1V2, C-V,V ngủ. Cò bảo mãi mà Vạc chẳng nghe. Trời ầm ầm, dông gió, biển đục ngầu, giận dữ … Tuy rét vẫn kéo dài nhưng mùa xuân đã đến. C-V , C-V 10 11 12 H ọ đa n g n g ư ợ C-V mà C-V. C-V1,V2, C-V1,V2 C-V , C-V Trời ầm ầm, dông gió, biển đục ngầu, giận dữ … Tuy rét vẫn kéo dài nhưng mùa xuân đã đến. Họ đang ngược Thái Nguyên, còn tôi xuôi Thái Bình. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 11 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) c T há i N g u yê n, cò n tô i x u ôi T há i Bì n h. 13 Gió bắt đầu thổi mạnh, lá cây rơi 3 cụm C-V Gió bắt đầu thổi mạnh, lá cây rơi nhiều, từng đàn cò bay nhanh theo mây. nhiều, từng đàn cò bay nhanh theo mây. 14 Sự vật xung quanh tôi có sự thay C-V ; PC-V Sự vật xung quanh tôi có sự thay đổi lớn : Hôm nay tôi đi học đổi lớn : Hôm nay tôi đi học 15 Em ngủ và chị cũng thiu thiu ngủ C-V , C-V Em ngủ và chị cũng thiu thiu ngủ theo. theo. 16 Tôi bảo sao thì nó làm vậy. C-V , C-V Tôi bảo sao thì nó làm vậy. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 12 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT 17 18 19 20 21 Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) Tôi chưa đi đến lớp, các bạn đã đếnC-V , C-V Tôi chưa đi đến lớp, các bạn đã đến rồi. rồi. Làn gió nhẹ chạy qua, những chiếc C-V , C-V Làn gió nhẹ chạy qua, những chiếc lá lay động như những đốm lửa vàng, lửa đỏ lá lay động như những đốm lửa bập bùng cháy. vàng, lửa đỏ bập bùng cháy. Hôm nay là ngày giỗ cụ tổ năm đời C-V (ai là gì), C- Hôm nay là ngày giỗ cụ tổ năm đời của thần, nhưng thần không có mặt ở nhà để của thần, nhưng thần không có mặt V (ai làm gì) cúng giỗ. ở nhà để cúng giỗ. Trên những ruộng lúa chín vàng, P, CC-V, C,C- Trên những ruộng lúa chín vàng, bóng áo chàm và nón trắng nhấp nhô, tiếng bóng áo chàm và nón trắng nhấp VV nói, tiếng cười rộn ràng, vui vẻ. nhô, tiếng nói, tiếng cười rộn ràng, vui vẻ. Dưới ánh trăng, dòng sông sáng P, C-V , C-V Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên, những con sóng nhỏ vỗ nhẹ vào hai rực lên, những con sóng nhỏ vỗ nhẹ vào hai bên bờ cát. bên bờ cát. 22 Cái đầu tròn và hai con mắt long Cái đầu tròn và lanh như thủy tinh. hai con mắt C-V và C-V long lanh như thủy tinh. 23 Sang hè, lá lên thật dày, ánh sáng P, C-V, C-V xuyên qua chỉ còn là màu ngọc bích. Qua mùa đông, cây bàng trụi hếtP, C-V, C-V lá, những chiếc cành khẳng khiu in trên nền trời xám đục. Trưa, nước biển xanh lơ và khiP,C-V và P,C-V chiều tà, biển đổisangmàuxanh lục. Ngươi ở chức thấp mà biết giữ C-V, C-V 24 25 26 Sang hè, lá lên thật dày, ánh sáng xuyên qua chỉ còn là màu ngọc bích. Qua mùa đông, cây bàng trụi hết lá, những chiếc cành khẳng khiu in trên nền trời xám đục. Trưa, nước biển xanh lơ và khi chiều tà, biển đổi sang màu xanh lục. Ngươi ở chức thấp mà biết giữ phép nước, ta còn trách gì nữa ! Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 13 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT 27 28 29 30 31 32 Ở đấy, đất rộng, bãi dài, cây xanh, nước Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) phép nước, ta còn trách gì nữa ! Vậy tướng Liễu Thăng tử trận đã C-V, C-V Vậy tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy trăm năm, sao hằng năm nhà vua vẫn bắt mấy trăm năm, sao hằng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ ? mang lễ vật sang cúng giỗ ? Qua khỏi thềm nhà, người đó vừa P, C-V, C-V Qua khỏi thềm nhà, người đó vừa té quỵ thì một cây rầm sập xuống. té quỵ thì một cây rầm sập xuống. (cây rầm là một từ ghép phân loại) (cây rầm là một từ ghép phân loại) Người thì nhanh tay giã thóc, giần Người thì nhanh sàng thành gạo, người thì lấy nước tay giã thóc, giần và bắt đầu thổi cơm. sàng thành gạo, C-V, C-V người thì lấy nước và bắt đầu Tan học, các bạn trai còn mải đá bóng thì Mơ đã về cặm cụi tưới rau, rồi chẻ củi, nấu cơm giúp mẹ. Thái hậu hỏi người tài ba giúp nước thì thần xin cử Trần Tr Tá. thổi cơm. P, C-V, C-V Tan học, các bạn trai còn mải đá bóng thì Mơ đã về cặm cụi tưới rau, rồi chẻ củi, nấu cơm giúp mẹ. C-V, C-V Thái hậu hỏi người tài ba giúp nước thì thần xin cử Trần Trung Tá. Ở đấy, đất rộng, bãi dài, cây xanh, nước ngọt, ngư trường gần. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 14 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT ngọt, ngư trườn g gần. C-V, Những đợt sóng khủng khiếp phá C- thủng thân tàu, nước phun vào VTrư khoang như vòi rồng. ớc đền, nhữn g khó m hải đườn g đâm bông đỏ rực, nhữn g cánh bướ m nhiều 33 Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) C-V, C-V Những đợt sóng khủng khiếp phá thủng thân tàu, nước phun vào khoang như vòi rồng. màu Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 15 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT sắc bay dập dờn trong gió ban mai. 35Tr Ở đấy, tháng giêng, tôi đi đào ổ ước chuột ; tháng mười, đi bắt dế, bắt đền, cua. (câu ghép ẩn một chủ ngữ) nhữn g khó m hải đườn g đâm bông đỏ rực, nhữn g cánh bướ m nhiều màu sắc Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) P, P, C-V, C-V (ẩn chủ ngữ C) Ở đấy, tháng giêng, tôi đi đào ổ chuột ; tháng mười, đi bắt dế, bắt cua. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 16 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) bay dập dờn trong gió ban mai. 34 36 Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nướcC-V, C-V Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây. Nam thì mới hết người Nam đánh Tây. 37 Ở đấy, những ngày chợ phiên, dì Câu ghép P,P,C- Ở mảnh đất ấy, những ngày chợ phiên, dì tôi lại mua cho vài cái bánh rợm tôi lại mua cho vài cái bánh rợm ; V ; P,V những tối l.hoan, nghe cái Tị hát Cụm C-V thứ hai ; những tối liên hoan, nghe cái Tị hát chèo và đôi lúc lại được ngồi nói chèo và đôi lúc lại được ngồi nói bị ẩn chủ ngữ chuyện với chú Cún con. của động từ chuyện với chú Cún con. “nghe” 38 Nắng lên, nắng chan mỡ gà trên C-V, C-V Nắng lên, nắng chan mỡ gà trên những cánh đồng lúa chín. những cánh đồng lúa chín. (“Nắng lên” có thể là khởi ngữ, đề ngữ, khởi ý sẽ học ở THCS. Ở tiểu học, nếu gặp câu này, em có thể xem đây là câu ghép có 2 cụm C-V) Bài tập 3 : CÁC CÂU CẦN PHẢI DỰA VÀO NGỮ NGHĨA ĐỂ SUY LUẬN MỚI XÁC ĐỊNH ĐƯỢC CẤU TRÚC C/V: TT Nhìn cột này để tự suy nghĩ thử Tiếng suối chảy róc rách. Cấu trúc C-V Học sinh thực hành phân tích cấu trúc câu (mô hình câu) 1 C–V Tiếng suối chảy róc rách. (Suối / chảy róc rách nhưng Tiếng suối CN VN không thể chảy được…) 2 Tiếng cá quẫy tũng toẵng xôn xao C-v – V Tiếng cá quẫy tũng toẵng xôn xao quanh mạn thuyền. quanh mạn thuyền. (toẵng/xôn 3 Mẹ hát ru rất hay. Tiếng mẹ hát rất C – V (M/h. Mẹ hát ru rất hay. Tiếng mẹ hát rất hay. (chú ý câu có chữ tiếng đứng đầu câu) hay. (chú ý câu có chữ tiếng) h/r Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 17 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT 4 Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) 5 Rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáyP, C-V Rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáy râm ran. (gáy/râm râm ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. C – V (n/x Hoa ngô xơ xác như cỏ may. 6 Nước chảy đá mòn. (câu ghép) 7 Ngoài đường, tiếng mưa rơi lộp độp, P, C-V, C-V Ngoài đường, tiếng mưa rơi lộp độp, tiếng chân người chạy lép nhép. (ghép) tiếng chân người chạy lép nhép. (rơi/lộp, chạy/lép (ghép) Tiếng nói chuyện rì rầm, tiếng gọi C-V, C-V Tiếng nói chuyện rì rầm, tiếng gọi nhau í ới. Ch/r, nh/í nhau í ới. Cánh buồm lòng vút cong thon thả C–V Cánh buồm lòng vút cong thon thả (“buồm lòng” là một loại buồm trong chiếc (“buồm lòng” là một loại buồm trong (lòng/vút thuyền đi biển, là một từ ghép) chiếc thuyền đi biển, là một từ ghép) - Mấy học trò từ xa về dâng biếu thầy C-v – V - Mấy học trò từ xa về / dâng biếu thầy những cuốn sách quý. những cuốn sách quý. (về/dâng (Học trò / dâng thầy những cuốn (Học trò / dâng thầy những cuốn sách.) sách.) Lưng con cào cào và đôi cánh mỏng C1,C2-V1,V2 Lưng con cào cào và đôi cánh mỏng như lụa của nó /tô màu tía, nom đẹp lạ. như lụa của nó tô màu tía, nom đẹp (nó/tô lạ. (“nom” là nhìn, trông, thấy) (“nom” là nhìn, trông, thấy) 8 9 10 11 C-V, C-V Nước chảy đá mòn. Bài tập 4 : Câu có cụm C-v làm chủ ngữ TT 1 2 Nhìn cột này để tự suy nghĩ thử Cấu trúc C-V Học sinh thực hành phân tích cấu trúc câu (mô hình câu) Một cô công nhân mặc áo trắng C-v – V (cụm Một cô công nhân mặc áo trắng đến bên lồng sưởi điều chỉnh nhiệt độ. đến bên lồng sưởi điều chỉnh nhiệt C-v làm CN) độ. (trắng/đến Những chú voi chạy đến đích đầu C-v – V Những chú voi chạy đến đích đầu tiên đều ghìm đà huơ vòi chào khán giả. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 18 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) tiên đều ghìm đà huơ vòi chào (t/đ khán giả. Những chú gà nhỏ như những hòn C-v – V tơ lăn tròn trên bãi cỏ (t/l Con gà trống ướt lướt thướt ngật C-v – V ngưỡng tìm chỗ trú ẩn. (t/ng Mấy chú dế bị sặc nước loạng C-v – V choạng bò ra khỏi tổ. (n/l Những đám mây trắng nhỏ sà C-v – V xuống cửa kính ô tô tạo nên cảm (tô/tạo giác bồng bềnh huyền ảo. (?) Cái bóng chú nhỏ xíu lướt nhanh C-v–V trên mặt hồ. (x/l Những ngày nghỉ học, chúng tôi P, C-v – V thường rủ nhau ra cánh đồng tìm (khó xác định) bắt dế chọi. (chúng tôi /bắt dế chọi) Lúc 8 giờ, chiếc xe chở thanh niên P, C-v –V lên đường nhập ngũ từ từ lăn bánh (n/từ Trong đêm tối mịt mùng, trên dòng P,P,C-v – V sông mênh mông, chiếc xuồng của (b/l má Bảy chở thương binh lặng lẽ trôi. Những bắp ngô đã mập và chắc chỉ C-v – V chờ tay người đến bẻ mang về. (chắc/chỉ Những chú gà nhỏ như những hòn tơ lăn tròn trên bãi cỏ Con gà trống ướt lướt thướt ngật ngưỡng tìm chỗ trú ẩn. Mấy chú dế bị sặc nước loạng choạng bò ra khỏi tổ. Những đám mây trắng nhỏ sà xuống cửa kính ô tô tạo nên cảm giác bồng bềnh huyền ảo. Cái bóng chú nhỏ xíu lướt nhanh trên mặt hồ. Những ngày nghỉ học, chúng tôi thường rủ nhau ra cánh đồng tìm bắt dế chọi. (chúng tôi /bắt dế chọi) Lúc 8 giờ, chiếc xe chở thanh niên lên đường nhập ngũ từ từ lăn bánh Trong đêm tối mịt mùng, trên dòng sông mênh mông, chiếc xuồng của má Bảy chở thương binh lặng lẽ trôi. Những bắp ngô đã mập và chắc chỉ chờ tay người đến bẻ mang về. 12 Con mèo nhảy làm đổ bình hoa C-v – V Con mèo nhảy làm đổ bình hoa trên bàn. (mèo làm đổ bh) trên bàn. (mèo làm đổ bh) (nh/làm 13 Cờ bay đỏ những mái nhà, đỏ C-v – V,V,V Cờ bay đỏ những mái nhà, đỏ những cành cây, đỏ những góc phố. những cành cây, đỏ những góc (bay/đỏ phố. Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 19 TƯ LIỆU BỒI DƯỠNG HSG TIẾNG VIỆT 14 Trường TH Số 3 Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam (2011-2012) Người về đích sớm nhất trong cuộc C-v –V Người về đích sớm nhất trong cuộc thi chạy việt dã hôm ấy là tôi. (câu kể Ai là thi chạy việt dã hôm ấy là tôi. (câu (ấy/là gì, có C-v làm chủ ngữ) kể Ai là gì, có C-v làm chủ ngữ) 15 Mấy con chim chào mào từ một CPV Mấy con chim chào mào từ một hốc cây nào đó bay ra hót râm ran. hốc cây nào đó bay ra hót râm ran. (đó/bay ( Từ một hốc cây nào đó, mấy con ( Từ một hốc cây nào đó, mấy con chim chào mào /bay ra hót râm ran.) chim chào mào /bay ra hót râm ran.) 16 Mùa xuân, lá bàng mới nảy trông *P, C–V Mùa xuân, lá bàng mới nảy trông như những ngọn lửa xanh. (khó) như những ngọn lửa xanh. 17 Một mảnh lá gãy cũng dậy mùi C-v –V Một mảnh lá gãy cũng dậy mùi thơm. (“một mảnh lá” không thể “gãy” được, thơm. (g/c giống như “Tiếng suối” ko thể “chảy” được. 18 Ngày chiếc máy bay giặc bốc cháy C-v –V Ngày chiếc máy bay giặc bốc cháy đâm đầu xuống biển cũng là ngày cô Mai hi đâm đầu xuống biển cũng là ngày (b/c sinh. cô Mai hi sinh. 19 Những con vượn bạc má ôm con C-v –V Những con vượn bạc má ôm con gọn ghẽ chuyền nhanh như tia chớp. gọn ghẽ chuyền nhanh như tia (gh/c chớp. 20 Tốp thanh niên ca hát, nhảy múa C-v –V Tốp thanh niên ca hát, nhảy múa ấy học rất giỏi. ấy học rất giỏi. (ấy/học 21 Những con mang vàng hệt như C-v –V Những con mang vàng hệt như màu lá khộp đang ăn cỏ non. (“vàng hệt” là một màu lá khộp đang ăn cỏ non. (vàng hệt/như loại màu vàng, giống như “vàng xuộm – vàng xong”, , nó là từ ghép) 22 Cô Mùa Xuân xinh tươi đang lướt C-v – V Cô Mùa Xuân xinh tươi đang lướt nhẹ trên cánh đồng. nhẹ trên cánh đồng. (t/đ 23 Trẻ em mặc áo bông, áo len đủ C-v – V Trẻ em mặc áo bông, áo len đủ màu ra đầu làng đón người lớn đi làm về. màu ra đầu làng đón ... đi làm về. (m/r 24 Trong ... gương, những con chimP, C-v – V Trong bóng nước láng trên cát như gương, những con chim bông biển trong bông biển trong suốt như thuỷ tinh(t/l lăn tròn trên những con sóng. suốt như thuỷ tinh lăn tròn trên những con sóng. 25 - Ở hiên trước, một cụ già trên tám P, C-V Ở hiên trước, một cụ già trên tám mươi tuổi râu tóc bạc phơ đang ngồi sưởi Phân loại và hiệu chỉnh đáp án : Trần Văn Hảo – [email protected] 20