Tài liệu Sự biến động đồng euro và một số vấn đề đặt ra đối với việt nam

"§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" Lêi më ®Çu 1. Sù cÇn thiÕt cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi. Trong thêi ®¹i ngµy nay, xu h-íng liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ vµ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ h¬n bao giê hÕt, ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m« vµ tèc ®é, c¶ vÒ bÒ réng vµ chiÒu s©u. Sù tham gia vµ liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ gÇn nh- lµ lùa chän b¾t buéc ®èi víi mçi quèc gia nÕu nh- muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh tiÕn kÞp tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Tuy nhiªn, tuú theo ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña mçi n-íc, mçi khu vùc mµ mçi n-íc tham gia vµo liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, khu vùc mËu dÞch tù do... cho tíi liªn minh tiÒn tÖ, ®Ønh cao cña liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ. Sù kiÖn ngµy 1-1-1999, §ång EURO chÝnh thøc ra ®êi lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh thai nghÐn l©u dµi cña liªn minh Ch©u ¢u, ®· ®¸nh dÊu mét b-íc ph¸t triÓn míi cña liªn minh ch©u ¢u nãi riªng vµ cña ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ nãi chung. §ång EURO ®· vµ ®ang trë thµnh ®Ò tµi míi hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ trªn quan ®iÓm ñng hé l¹c quan hay kh«ng l¹c quan vµo t-¬ng lai cña ®ång EURO. §ång EURO kh«ng chØ ¶nh h-ëng s©u réng tíi ®êi sèng kinh tÕ, x· héi cña c¸c n-íc thµnh viªn mµ cßn ¶nh h-ëng tíi c¸c n-íc cã liªn quan. Trong ®ã, ViÖt Nam lµ n-íc cã quan hÖ truyÒn thèng víi EU ch¾c ch¾n sÏ chÞu ¶nh h-ëng tõ sù ra ®êi vµ biÕn ®éng cña ®ång EURO. V× vËy viÖc nghiªn cøu t×nh h×nh biÕn ®éng ®Ó dù ®o¸n t-¬ng lai cña ®ång EURO còng nh- ¶nh h-ëng cña nã ®Ó tõ ®ã ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c¸c quèc gia nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" §©y chÝnh lµ lý do sau qu¸ tr×nh häc tËp t¹i Tr-êng ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n víi chuyªn ngµnh kinh tÕ quèc tÕ vµ thêi gian thùc tËp tèt nghiÖp t¹i ViÖn kinh tÕ thÕ giíi cïng víi sù h-íng dÉn th¹c sÜ Ng« ThÞ TuyÕt Mai vµ tiÕn sÜ T¹ Kim Ngäc t«i ®· chän ®Ò tµi luËn v¨n tèt nghiÖp: "Sù biÕn ®éng ®ång EURO vµ mét sè vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi ViÖt Nam" 2. Môc ®Ých, ®èi t-îng, ph¹m vi nghiªn cøu vµ kÕt cÊu luËn v¨n. Môc ®Ých nghiªn cøu: LuËn v¨n hoµn thµnh víi mong muèn gióp tÊt c¶ nh÷ng ai quan t©m ®Õn vÊn ®Ò ®ång tiÒn chung hiÓu ®-îc nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ®ång tiÒn nµy. LuËn v¨n còng mong muèn lµm tµi liÖu tham kh¶o ®èi víi c¸c nhµ ho¹ch ®inh chÝnh s¸ch, c¸c doanh nghiÖp trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ kinh doanh. §èi t-îng nghiªn cøu. LuËn v¨n chØ nghiªn cøu sù biÕn ®éng vµ ¶nh h-ëng chÝnh cña ®ång EURO. Ph¹m vi nghiªn cøu. LuËn v¨n chØ nghiªn cøu c¸c diÔn biÕn chÝnh cña ®ång EURO tõ khi ra ®êi cho ®Õn nay, vµ t¸c ®éng chñ yÕu ®Õn quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cña EU - 11, ®Æc biÖt lµ c¸c quan hÖ vÒ th-¬ng m¹i vµ ®Çu t- gi÷a ViÖt Nam vµ EU. Tõ ®ã dù ®o¸n sù t¸c ®éng cña ®ång EURO trong t-¬ng lai vµ ®Æt ra mét sè vÊn ®Ò ®èi víi ViÖt Nam. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu. Dùa trªn quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng, luËn v¨n sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p tæng hîp vµ ph©n tÝch kÕt hîp víi ph-¬ng ph¸p l«gÝc vµ so s¸nh. S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" KÕt cÊu cña luËn v¨n. Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, kÕt cÊu cña luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng nh- sau: Ch-¬ng I: Tæng quan vÒ liªn minh tiÒn tÖ ch©u ¢u vµ sù ra ®êi cña ®ång EURO. Ch-¬ng II: T×nh h×nh biÕn ®éng vµ t¸c ®éng cña ®ång EURO tõ khi ra ®êi tíi nay. Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång EURO vµ mét sè vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi ViÖt Nam. S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" Ch-¬ng I Tæng quan vÒ liªn minh tiÒn tÖ ch©u ¢u vµ ®ång EURO I. Liªn minh tiÒn tÖ ch©u ¢u. 1. Liªn minh Ch©u ¢u (EU). Liªn minh ch©u ¢u lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ, lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ®Êu tranh gi÷a tranh chÊp vµ tho¶ hiÖp cña c¸c n-íc thµnh viªn nh»m ®i ®Õn thèng nhÊt vµ t¹o ra mét søc m¹nh tæng hîp tõ sù liªn kÕt. B»ng quyÕt t©m cao cña c¸c n-íc thµnh viªn míi cã ®-îc EU - 15 hïng m¹nh nh- ngµy nay vµ tiÕn tíi lµ EU - 28 sau ®ît më réng sang §«ng vµ Trung ¢u. EU cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi, b¾t ®Çu tõ rÊt sím so víi c¸c khu vùc liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ kh¸c. Ngay sau ®¹i chiÕn thÕ giíi thø hai, c¸c n-íc ch©u ¢u ®· nhËn thÊy ho¹t ®éng liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ cÇn thiÕt h¬n bao giê hÕt. Trong hai cuéc ®¹i chiÕn nöa ®Çu thÕ kû XX T©y ¢u vµ NhËt B¶n bÞ huû diÖt nÆng nÒ vÒ kinh tÕ, trong khi ®ã Mü ®· lµm giµu tõ viÖc b¸n vò khÝ cho c¸c n-íc tham chiÕn. V× vËy, sau chiÕn tranh thÕ giíi Mü ®· trë thµnh mét c-êng quèc kinh tÕ sè 1 vµ Mü còng ®· nh¸nh chãng tËn dông thÕ m¹nh kinh tÕ ®ã lµ cñng cè ®Þa vÞ cña m×nh, b»ng kÕ ho¹ch Marsall (chi viÖn vèn cho T©y ¢u vµ NhËt B¶n ®Ó phôc håi kinh tÕ sau chiÕn tranh). Tr-íc bèi c¶nh ®ã c¸c quèc gia ch©u ¢u ®Òu cã mong muèn kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, x©y dùng mét nÒn hoµ b×nh v÷ng ch¾c ®éc lËp tù chñ. V× vËy cÇn ph¶i tho¸t khái sù lÖ thuéc vµo Mü, c¸c quèc gia liªn kÕt víi nhau x©y dùng liªn minh EU khëi ®Çu b»ng céng ®ång than thÐp ch©u ¢u (CECA). S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" Ngµy 18 - 04 -1951, b»ng hiÖp ®Þnh Paris céng ®ång than thÐp ch©u ©u chÝnh thøc ra ®êi. - Môc ®Ých x©y dùng CECA ®Ó t¹o ra sù chñ ®éng cã ®-îc sù hîp t¸c trong viÖc ph¸t triÓn hai mÆt hµng quan träng lóc ®ã (than vµ thÐp). Cã thÓ coi ®©y lµ thÞ tr-êng chung víi hai mÆt hµng nµy lµ ch-¬ng tr×nh thö nghiÖm cña viÖc x©y dùng thÞ tr-êng chung ch©u ¢u. D- luËn ch©u ¢u tin t-ëng cïng viÖc thµnh lËp Céng ®ång ch©u ¢u sÏ ®-a c¸c n-íc thµnh viªn lªn mét b-íc ph¸t triÓn míi. - Nguyªn t¾c x©y dùng céng ®ång lµ b×nh ®¼ng vµ hîp t¸c, c¸c n-íc tham gia vµo céng ®ång trªn tinh thÇn tù nguyÖn. CECA gåm cã 6 n-íc tham gia lµ : §øc, Ph¸p, Hµ Lan, BØ, ý vµ Luxembua. Sau mét thêi gian ng¾n CECA ®· ®¹t ®-îc nhøng kÕt qu¶ mong ®îi cña c¸c nhµ s¸ng lËp CECA, ®· ®em l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ chÝnh trÞ to lín khiÕn c¸c n-íc thµnh viªn tiÕp tôc ph¸t triÓn con ®-êng ®· chän b»ng viÖc x©y dùng céng ®ång kinh tÕ Ch©u ¢u (EEC). Ngµy 25 - 3- 1957, ký kÕt hiÖp ®Þnh Roma, thµnh lËp céng ®ång kinh tÕ ch©u ¢u (EEC) vµ céng ®ång nguyªn tö ch©u ¢u (CECA). TÊt c¶ c¸c thµnh viªn cña CECA ®Òu tham gia vµo EEC vµ CEEA. Céng ®ång kinh tÕ ch©u ¢u vµ céng ®ång nguyªn tö ch©u ¢u cã c¬ së v÷ng ch¾c tõ sù thµnh c«ng cña céng ®ång than thÐp ch©u ¢u. ChÝnh tõ thµnh c«ng cña CECA ®· chøng tá søc m¹nh cña hîp t¸c liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ vµ thóc ®Èy më réng hîp t¸c kh«ng chØ trong hai mÆt hµng, trong ho¹t ®éng th-¬ng m¹i mµ cßn hîp t¸c trong c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, cÇn cã sù hîp t¸c, thèng nhÊt chÝnh s¸ch kinh tÕ cña toµn khèi. §©y S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" chÝnh lµ néi dung ho¹t ®éng chñ yÕu cña EEC. Tõ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®-îc cña EEC ®· thu hót ®«ng ®¶o c¸c n-íc bªn ngoµi xin gia nhËp. N¨m 1961 c¸c n-íc Anh, §an M¹ch, ireland lÇn l-ît lµm ®¬n xin gia nhËp EEC. C¸c n-íc nµy tham gia vµo EEC víi c¸c môc ®Ých kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n víi Anh, ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn nÒn c«ng nghiÖp ph¶i tham gia vµo EEC th× míi th©m nhËp ®-îc vµo thÞ tr-êng giµu cã nµy. §an M¹ch tham gia víi mong muèn tiªu thô s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn c«ng nghiÖp, cßn ireland l¹i tham gia víi môc ®Ých chÝnh lµ ®Ó tr¸nh tÝnh lÖ thuéc vµo n«ng nghiÖp cña Anh... Trong Céng ®ång ch©u ¢u, bªn c¹nh sù hîp t¸c x©y dùng céng ®ång, cñng cè lîi Ých chung, c¸c thµnh viªn lu«n c¹nh tranh víi nhau ®Ó dµnh cñng cè ®Þa vÞ cña m×nh trong céng ®ång. Ph¸p lµ mét n-íc lín trong EEC, do sî sù c¹nh tranh ®Þa vÞ cña m×nh khi cã Anh tham gia vµo EEC vµ sî quan hÖ Anh - Mü sÏ lµm t¨ng sù ¶nh h-ëng cña Mü ë ch©u ¢u. V× vËy, Ph¸p vËn ®éng §øc phñ quyÕt ®Þnh viÖc Anh xin gia nhËp. §-¬ng nhiªn hai n-íc §an M¹ch vµ ireland nép ®¬n cïng ®ît còng ®-îc xem xÐt. Sau 10 n¨m ho¹t ®éng EEC ®· ®¹t ®-îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c n-íc thµnh viªn cã thÓ hîp t¸c, liªn kÕt ë møc ®é cao h¬n, ®ång thêi EEC còng b¾t ®Çu tá ra t-¬ng xøng víi thùc lùc cña céng ®ång do vËy ®· khiÕn c¸c quan chøc ch©u ¢u ®i ®Õn hîp nhÊt céng ®ång thµnh Céng ®ång ch©u ¢u (EC). Ngµy 1 - 7 - 1967, EC chÝnh thøc ra ®êi dùa trªn sù hîp nhÊt cña céng ®ång than thÐp ch©u ¢u, céng ®ång nguyªn tö ch©u ¢u vµ céng ®ång kinh tÕ ch©u ¢u. TÊt c¶ c¸c thµnh viªn cña céng ®ång EEC ®Òu tham gia vµo EC. Môc ®Ých chÝnh ®Ó thµnh lËp EC lµ t¹o ra sù hîp t¸c, liªn kÕt ë mét møc ®é cao h¬n, më réng ph¹m S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" vi liªn kÕt kh«ng chØ bã hÑp trong liªn kÕt kinh tÕ. Néi dung ho¹t ®éng cña EC lµ hîp t¸c vÒ chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp nh- thµnh lËp ®ång minh thuÕ quan 7/1968, x©y dùng x©y dùng kÕ ho¹ch Manshall vÒ n«ng nghiÖp bªn c¹nh ®ã lµ c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c kinh tÕ vµ tiÒn tÖ, thi hµnh n©ng ®ì tiÒn tÖ ng¾n h¹n, ®Èy m¹nh hîp t¸c trong lÜnh vùc tµi chÝnh... Nh×n thÊy c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®-îc cña Céng ch©u ¢u, nhiÒu n-íc lµm ®¬n xin gia nhËp EC. §an M¹ch vµ ireland sau nhiÒu lÇn ®µm ph¸n thÊt n¨m 1973 ®-îc kÕt n¹p vµ ®-a tæng sè thµnh viªn lªn 9 n-íc. ®ång Anh, b¹i, tõ 6 N¨m 1981, Hy L¹p trë thµnh thµnh viªn thø 10. TiÕp ®ã T©y Ban Nha vµ Bå §µo Nha lÇn l-ît trë thµnh thµnh viªn cña Céng ®ång ch©u ¢u vµo n¨m 1986, ®· ®-a tæng sè thµnh viªn lªn tíi 12. ¸o, Thôy §iÓn vµ PhÇn Lan lµ thµnh viªn cña HiÖp héi mËu dÞch tù do ch©u ¢u (EFTA). Sau khi ba thµnh viªn kh¸c cña EFTA: Anh, §an M¹ch vµ ireland ®· gia nhËp EC, ®ång thêi do quan hÖ kinh tÕ gi÷a EC vµ EFTA ®-îc xóc tiÕn m¹nh mÏ, 3 n-íc ¸o, Thôy §iÓn vµ PhÇn Lan tÝch cùc xin gia nhËp vµ lÇn l-ît trë thµnh thµnh viªn thø 13, 14, 15 cña EC vµo n¨m 1989, 1991 vµ 1992. Qua c¸c lÇn më réng, do sè thµnh viªn tham gia nhiÒu h¬n Céng ®ång ch©u ¢u lín m¹nh dÇn lªn vÒ quy m«. Tuy nhiªn, cµng më réng nhiÒu thµnh viªn h¬n, qu¸ tr×nh tham kh¶o ý kiÕn, phèi hîp sÏ phøc t¹p h¬n vµ nhiÒu vÊn ®Ò vÒ lîi Ých sÏ khã dung hoµ h¬n. CÇn cã mét bé m¸y qu¶n lý míi ®· th«i thóc ch©u ¢u ®i tíi Héi nghÞ Maastrich th¸ng 12/1991. Héi nghÞ nµy ®· chuÈn y hiÖp -íc thèng nhÊt ch©u ¢u, më ®Çu cho S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" sù thèng nhÊt vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ, tiÒn tÖ ë ch©u ¢u. Theo hiÖp -íc Maastrich ký ngµy 7/2/1992 Céng ®ång ch©u ¢u ®æi tªn thµnh liªn minh ch©u ¢u vµ chÝnh thøc vËn hµnh tõ ngµy 1/1/1993. EU gåm 15 thµnh viªn, môc ®Ých chÝnh cña EU lµ t¹o ra sù hîp t¸c thèng nhÊt cao, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c n-íc thµnh viªn cñng cè søc m¹nh toµn khèi, tiÕn tíi thµnh lËp khu vùc tiÒn tÖ (t¹o sù liªn kÕt thèng nhÊt ë møc ®é cao tõ kinh tÕ ®Õn tiÒn tÖ) ®Ó EU cã ®ñ søc m¹nh c¹nh tranh vµ hîp t¸c cã hiÖu qu¶ víi c¸c n-íc, c¸c khèi liªn minh kh¸c. Sau h¬n 40 n¨m ra ®êi vµ ph¸t triÓn, liªn minh ch©u ¢u ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, ®· x©y dùng vµ cñng cè mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ gi÷a c¸c n-íc thµnh viªn vµ ®· t¹o ra ®-îc thÞ tr-êng chung vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô. Môc tiªu l©u dµi liªn minh ch©u ¢u lµ nh»m thèng nhÊt ch©u ¢u b»ng con ®-êng hoµ b×nh, b»ng søc m¹nh cña hîp t¸c vµ liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ. Thùc tÕ liªn minh ch©u ¢u ®· cã thÞ tr-êng chung vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô, ®· cã sù liªn kÕt hîp t¸c trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ. Song ®Ó thÞ tr-êng chung thùc sù trë nªn thèng nhÊt th× c¸c rµo c¶n tiÒn tÖ ph¶i ®-îc lo¹i bá hoµn toµn. §iÒu nµy chØ cã ®-îc khi cã duy nhÊt mét ®ång tiÒn chung ®-îc l-u hµnh vµ ®-îc ®iÒu hµnh thèng nhÊt b»ng mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chung. ChÝnh v× vËy mµ liªn minh tiÒn tÖ ch©u ¢u (EMU) ®-îc ra ®êi mµ néi dung chÝnh cña nã lµ cho ra ®êi vµ vËn hµnh ®ång tiÒn chung trong toµn khèi. S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" Néi dung chÝnh cña héi nghÞ Maastrich ®· ®-îc chÝnh thøc ho¸ trong hiÖp -íc Maastrich (ký ngµy 7/2/1992). Còng theo hiÖp -íc nµy ®· kh¼ng ®Þnh c«ng viÖc chuÈn bÞ cho ra ®êi ®ång tiÒn chung duy nhÊt trong khu«n khæ x©y dùng liªn minh tiÒn tÖ 3 giai ®o¹n vµ 5 tiªu thøc gia nhËp lµm c¨n cø cho tÊt c¶ c¸c n-íc mong muèn vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn gia nhËp khèi ®ång tiÒn chung (khèi EURO). Liªn minh tiÒn tÖ ch©u ¢u lµ tiÕn tíi hoµ nhËp c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, tiÒn tÖ cña c¸c n-íc thµnh viªn EU lµ kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho ra ®êi ®ång tiÒn chung ch©u ¢u. 2. Liªn minh tiÒn tÖ ch©u ¢u. Môc tiªu cña liªn minh tiÒn tÖ ch©u ¢u lµ thèng nhÊt x©y dùng mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chung, ph¸t hµnh ®ång tiÒn chung ®Ó thÞ tr-êng chung ch©u ¢u thùc sù thèng nhÊt, ®ång thêi t¹o thÕ ®èi träng vÒ tµi chÝnh víi c¸c khu vùc kh¸c chñ yÕu lµ NhËt, Mü tõ viÖc thèng nhÊt tiÒn tÖ: 2.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña Liªn minh tiÒn tÖ Ch©u ¢u. Liªn minh kinh tÕ tiÒn tÖ ch©u ¢u (EMU) lµ s¶n phÈm trùc tiÕp cña hiÖp -íc Maastrich ký ngµy 7-21992, giai ®o¹n míi cña tiÕn tr×nh liªn kÕt ch©u ¢u. Thùc ra tiÕn tr×nh x©y dùng EMU ®· ®-îc ®Ò cËp tõ rÊt sím, víi nh÷ng b-íc th¨ng trÇm nhÊt ®Þnh. Ngay tõ hiÖp -íc Rome mét sè ®iÒu kho¶n ®· ®-îc ®Ò cËp ®Õn cã liªn quan tíi hîp t¸c c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ c¸c chÝnh s¸ch hèi ®o¸i. Ngay lóc ®ã, ng-êi ta ®· tranh luËn vÒ vÊn ®Ò: Mét thÞ tr-êng chung kh«ng biªn giíi ph¶i ®-îc cñng cè b»ng mét ®ång tiÒn S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" chung. Nh-ng trªn thùc tÕ, chØ ®Õn sau n¨m 1971 c¸c n-íc ch©u ¢u míi thùc sù quan t©m v× tr-íc ®ã tiÒn tÖ cña c¸c n-íc nµy vÉn ®-îc cè ®Þnh víi ®ång USD trong hÖ thèng Bretton Woods. N¨m 1971 hÖ thèng Bretton Woods hoµn toµn sôp ®æ c¸c ®ång tiÒn ch©u ¢u ®-îc th¶ næi hoµn toµn. Thay ®æi tù do theo cung cÇu trªn thÞ tr-êng kh«ng lµm cho tû gi¸ cña c¸c n-íc nµy æn ®Þnh h¬n, mµ tr¸i l¹i cµng thªm trao ®¶o m¹nh (do ®Çu c¬ tiÒn tÖ ngµy cµng ra t¨ng vµ sù chu chuyÓn vÒ vèn m¹nh mÏ gi÷a c¸c n-íc xuÊt ph¸t tõ sù kh¸c biÖt vÒ l·i suÊt) thªm vµo ®ã lµ sù gi¶m gi¸ cña ®ång USD lµm c¸c n-íc ch©u ¢u co côm l¹i gÇn nhau trong vÊn ®Ò tiÒn tÖ. Khi ®ång USD gi¶m gi¸ th× dù tr÷ quèc gia b»ng ®ång USD sÏ gi¶m xuèng buéc c¸c n-íc ph¶i t¨ng dù tr÷ ®Ó ®¶m b¶o gi¸ trÞ thùc tÕ cña dù tr÷ quèc gia cïng víi sù mÊt gi¸ cña USD, ®· thóc ®Èy hä t×m mét ®ång tiÒn kh¸c æn ®Þnh h¬n lµm c¬ së thay cho ®ång USD ngµy mét mÊt gi¸. N¨m 1969, mét cuéc häp cÊp cao cña EEC ®· yªu cÇu nh÷ng vÞ Bé tr-ëng Bé Tµi chÝnh cña m×nh cïng víi Uû ban cña céng ®ång ph¸c th¶o ra mét kÕ ho¹ch tõng b-íc tiÕn tíi liªn minh kinh tÕ - tiÒn tÖ. N¨m 1970 nhãm lµm viÖc d-íi sù l·nh ®¹o cña thñ t-íng Luxembua lóc ®ã lµ Pierre Werner ®· ®-a ra mét kÕ ho¹ch ®Çy tham väng: "Thùc hiÖn liªn minh tiÒn tÖ" trong vßng 10 n¨m (®-îc gäi lµ kÕ ho¹ch Werner). Néi dung cña kÕ ho¹ch cã nhiÒu ®iÓm gièng víi HiÖp -íc Maastricht. Nh-ng kÕ ho¹ch nµy ®· thiÕu mét tiÒn ®Ò tiªn quyÕt ®Ó thµnh c«ng. Kh«ng nh- hiÖp -íc Maastricht, nã kh«ng ®-îc ký kÕt rµng buéc nh- mét hiÖp -íc ®-îc phª duyÖt vµ cã gi¸ trÞ ph¸p lý nhmét c«ng -íc quèc tÕ, tr¸i l¹i trong tõng c«ng ®o¹n cña nã víi tÊt c¶ c¸c chi tiÕt ®Òu ph¶i ®-îc quyÕt ®Þnh míi. ChÝnh v× vËy kÕ ho¹ch nµy ®· thÊt b¹i ë giai ®o¹n thø 2. Cïng víi hµng lo¹t c¸c biÕn cè x¶y S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" ra trong t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ lóc ®ã ®· lµm tan kÕ ho¹ch nµy. Cuèi nh÷ng n¨m 1970 tr-íc sù suy tho¸i vÒ kinh tÕ kÐo dµi ®Æc biÖt lµ tr-íc thÕ sót kÐm cña mét Céng ®ång ch©u ¢u ph©n t¸n vÒ thÞ tr-êng tiÒn tÖ, trong so s¸nh víi Mü vµ NhËt, ®ång thêi cïng víi viÖc ®ång USD tiÕp tôc gi¶m gi¸ trong cuèi nh÷ng n¨m 70. C¸c thµnh viªn ch©u ¢u l¹i mét lÇn n÷a cïng nhau thö søc trong vÊn ®Ò liªn kÕt tiÒn tÖ. Theo s¸ng kiÕn cña Tæng thèng Ph¸p Giseard de Stanh vµ thñ t-íng §øc Helmut Schmidt, hÖ thèng tiÒn tÖ ch©u ¢u ®· ra ®êi 13-3-1978 (EMS). Môc ®Ých cña EMS lµ duy tr× tû gi¸ cè ®Þnh trong toµn khèi vµ tû gi¸ cña c¶ khèi sÏ thay ®æi theo thÞ tr-êng. §ã thùc chÊt lµ mét hÖ thèng th¶ næi cã ®iÒu tiÕt. Cïng víi sù ra ®êi cña EMS lµ sù ra ®êi cña ®¬n vÞ tiÒn tÖ ch©u ¢u: ®ång ECU (1978), ®©y thùc chÊt lµ mét "giá tiÒn tÖ". Gi¸ trÞ cña ®ång ECU ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së gi¸ trÞ cña "mét giá tiÒn tÖ" bao gåm mét sè l-îng cè ®Þnh mçi ®ång tiÒn trong céng ®ång. Sè l-îng mçi ®ång tiÒn nµy l¹i ®-îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo tiÒm lùc kinh tÕ cña mçi n-íc. §ång ECU còng cã chøc n¨ng nhÊt ®Þnh nh- tÝnh to¸n, thanh to¸n, dù tr÷... Song rÊt h¹n chÕ trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh, lµ ®¬n vÞ tÝnh to¸n ®ång ECU lµ c¬ së tÝnh tû gi¸ gi÷a c¸c ®ång tiÒn trong céng ®ång, ®ång thêi nã cßn lµ c¬ së x¸c ®Þnh ng©n s¸ch céng ®ång, thuÕ, gi¸ c¶ n«ng nghiÖp. Lµ ph-¬ng tiÖn thanh to¸n, ®ång ECU lµ c¬ së x¸c ®Þnh vµ thanh to¸n c¸c kho¶n nî cña c¸c ng©n hµng trung -¬ng khi c¸c ng©n hµng nµy ph¶i tiÕn hµnh c¸c can thiÖp ®Ó gi÷ tû gi¸ trong giíi h¹n quy ®Þnh trªn thùc tÕ ®ång ECU kh«ng ph¶i lµ mét ®ång tiÒn thùc sù, mµ lµ mét ®ång S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" tiÒn nÆng v« danh nghÜa. Thµnh tÝch lín nhÊt ®¹t ®-îc cña EMS lµ t¹o ra ®-îc mét vïng tiÒn æn ®Þnh, gi¶m ®-îc c¸c rñi ro do sù biÕn ®éng cña ®ång USD, vµ ®ång Yªn NhËt, gióp c¸c n-íc ch©u ¢u gi¶m ®-îc l¹m ph¸t. Nh-ng ®Õn 1992 EMS ®· xôp ®æ, mét mÆt lµ do nh÷ng nguyªn nh©n kinh tÕ kh¸ch quan, mét mÆt lµ do nh÷ng thiÕu sãt vÒ tÝnh chÊt vµ c¬ cÊu trong chÝnh b¶n th©n EMS mét trong nh÷ng lý do ®ã lµ sù biÕn ®æi kinh tÕ trong hÖ thèng rÊt nhanh, vµ sù biÕn ®æi nµy kh«ng t-¬ng øng nhau gi÷a c¸c n-íc, dÉn tíi m©u thuÉn víi tû gi¸ cè ®Þnh trong hÖ thèng EMS vµ m©u thuÉn ®· bïng næ, ph¸ vì thÕ æn ®Þnh. HÖ thèng tiÒn tÖ ch©u ¢u béc lé nh÷ng h¹n chÕ trong lóc côc diÖn thÕ giíi 2 cùc ®· chÊm døt, vÊn ®Ò chÝnh trÞ ®· g¸c l¹i, c¸c thÕ lùc ®Òu dån søc chuÈn bÞ lùc l-îng ®Ó giµnh ®Þa vÞ tèi -u trong t-¬ng lai, chñ yÕu lµ ch¹y ®ua x©y dùng cñng cè thÕ lùc vµ kinh tÕ, côc diÖn 2 cùc chÊm døt, nh÷ng trËt tù míi ®ang dÇn h×nh thµnh xu h-íng hîp t¸c, liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ diÔn ra m¹nh mÏ h×nh thµnh c¸c khu vùc kinh tÕ. Trong bèi c¶nh ®ã, Céng ®ång ch©u ¢u tuy ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh liªn kÕt, song hÇu hÕt c¸c mÆt Céng ®ång ch©u ¢u cßn thua kÐm Mü, NhËt. Trong cuéc c¹nh tranh quyÕt liÖt víi c¸c trung t©m, khu vùc kinh tÕ trong giai ®o¹n míi. Tr-íc hÕt c¸c n-íc ch©u ¢u ph¶i thèng nhÊt chÆt chÏ h¬n ®Ó t¹o ra mét søc m¹nh tæng hîp, ®¸p øng nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc míi. Tr-íc t×nh h×nh ®ã, vµo n¨m 1989 b¸o cña J.Delors - Chñ tÞch uû ban ch©u ¢u lóc ®ã ®· ra ®êi, vµ v¹ch ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ ch-¬ng tr×nh cô thÓ cña mét liªn minh kinh tÕ - tiÒn tÖ. HiÖp -íc Maastricht ra ®êi chÝnh thøc ho¸ dù ¸n vÒ ®ång tiÒn chung. Kh¼ng ®Þnh qu¸ tr×nh S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" x©y dùng liªn minh kinh tÕ vµ tiÒn tÖ (EMU) gåm 3 giai ®o¹n vµ x¸c ®Þnh néi dung c«ng viÖc cô thÓ cña tõng giai ®o¹n. * Giai ®o¹n 1 tõ 1-7-1990 ®Õn 31-12-1993 nhiÖm vô cña giai ®o¹n nµy lµ phèi hîp chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ gi÷a c¸c n-íc, gióp c¸c n-íc ®¹t ®-îc c¸c chØ tiªu ®Ó ra nhËp khu vùc ®ång EURO cô thÓ hoµn chØnh thÞ tr-êng chung ch©u ¢u ®Æc biÖt lµ hoµn chØnh qu¸ tr×nh l-u th«ng vµ tù do vèn, ®Æt nÒn kinh tÕ quèc gia d-íi sù gi¸m rÊt nhiÒu bªn, phèi hîp chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gi÷a c¸c n-íc trong ph¹m vi "uû ban thèng ®èc cña ng©n hµng trung -¬ng ®Ó æn ®Þnh tû gi¸ gi÷a c¸c ®ång tiÒn". * Giai ®o¹n 2: tõ 1-1-1994 ®Õn 1-1-1999 nhiÖm vô cña giai ®o¹n nµy lµ tiÕp tôc phèi hîp chÝnh s¸ch kinh tÕ, tiÒn tÖ nh-ng ë møc cao h¬n, ®Ó chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi cña ®ång EURO. Trong giai ®o¹n, nµy c¸c tiªu thøc gia nhËp EMU sÏ ®-îc rµ so¸t l¹i mét c¸ch kü l-ìng gi÷a c¸c n-íc ®Ó ®Õn cuèi giai ®o¹n nµy cã thÓ quyÕt ®Þnh cô thÓ n-íc nµo sÏ gia nhËp EMU. §ång thêi thµnh lËp viÖn tiÒn tÖ ch©u ¢u, víi nhiÖm vô thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chung ®Ó æn ®Þnh gi¸ c¶ t¹o ®iÒu kiÖn chuÈn bÞ cho sù ra ®êi vµ vËn hµnh ®ång EURO. §©y lµ b-íc chuyÓn tiÕp ®Ó ®-a ng©n hµng trung -¬ng ch©u ¢u ECB vµ ho¹t ®éng ë cuèi giai ®o¹n nµy. * Giai ®o¹n 3 lµ tõ 1-1-1999 ®Õn 30-6-2002 víi néi dung cho ra ®êi ®ång EURO, c«ng bè tû gi¸ chuyÓn ®æi chÝnh thøc gi÷a ®ång EURO vµ c¸c ®ång tiÒn quèc gia. Thø ba lµ ECB chÝnh thøc vËn hµnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña liªn minh. Qu¸ tr×nh chuÈn bÞ, thÓ hiÖn quyÕt t©m cao cña c¸c n-íc thµnh viªn nh»m x©y dùng thµnh c«ng EMU víi S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" néi dung chÝnh lµ t¹o ra mét ®ång tiÒn chung (®ång EURO) vµ mét chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thèng nhÊt. Tr-íc khi ®i vµo t×m hiÓu vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ch©u ¢u vµ ®ång EURO viÖc nghiªn cøu c¸c tiªu thøc ra nhËp khu vùc khu vùc ®ång EURO lµ rÊt cÇn thiÕt. 2.2. C¸c tiªu thøc gia nhËp khèi EURO. Theo hiÖp -íc Maastrich, ®Ó tham gia EMU, c¸c thµnh viªn ph¶i tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn sau: - Tiªu chuÈn l¹m ph¸t: tû lÖn l¹m ph¸t kh«ng v-ît qu¸ møc 1,5% møc l¹m ph¸t b×nh qu©n cña 3 n-íc cã chØ sè l¹m ph¸t thÊp nhÊt. - Tiªu chuÈn vÒ l·i suÊt dµi h¹n: Møc l·i suÊt dµi h¹n kh«ng ®-îc v-ît qu¸ 2% møc l·i suÊt dµi h¹n trung b×nh cña ba n-íc cã møc l·i suÊt dµi h¹n thÊp nhÊt. - Tiªu chuÈn vÒ th©m hôt ng©n s¸ch: Møc béi chi ng©n s¸ch kh«ng ®-îc v-ît qu¸ 3% GDP (cã tÝnh ®Õn c¸c tr-êng hîp sau ®©y: Møc th©m hôt ®ang ë trong xu h-íng ®-îc c¶i thiÖn ®Ó ®¹t tíi tû lÖ quy ®Þnh, møc th©m hôt v-ît qu¸ 3% GDP chØ mang tÝnh chÊt t¹m thêi kh«ng ®¸ng kÓ vµ kh«ng ph¶i møc béi chi c¬ cÊu). - Tiªu chuÈn vÒ tû gi¸: §ång lµ thµnh viªn cña c¬ chÕ tû gi¸ n¨m tr-íc khi gia nhËp liªn minh kh«ng ®-îc ph¸ gi¸ tiÒn tÖ so kh¸c. tiÒn quèc gia ph¶i ch©u ¢u (ERM) hai kinh tÕ tiÒn tÖ vµ víi c¸c ®ång tiÒn Theo c¸c tiªu thøc trªn, ®Õn th¸ng 5/1998 ®· cã 13 trong 15 thµnh viªn EU ®¹t tiªu chuÈn. Hai n-íc kh«ng ®¹t tiªu chuÈn lµ Hy L¹p vµ Anh do cã møc l¹m ph¸t cao vµ chu kú kinh tÕ suy gi¶m. S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" Hai n-íc Thôy §iÓn vµ §an M¹ch, mÆc dï ®ñ tiªu chuÈn tham gia song ch-a s½n sµng tham gia khu vùc ®ång tiÒn chung nµy. Tuy nhiªn c¸c n-íc nµy dù ®Þnh sÏ tham gia vµo khu vùc ®ång tiÒn chung trong nh÷ng n¨m tíi. Ngµy 2/5/1998, Uû ban ch©u ¢u ®· quyÕt ®Þnh xem xÐt c¸c quèc gia ®ñ tiªu chuÈn vµ s½n sµng tham gia vµo khu vùc EURO lÇn ®Çu danh s¸ch ®-îc xÕp theo quy m« GDP nh- sau: §øc, Ph¸p, Italia, T©y Ban Nha, Hµ Lan, BØ, ¸o, PhÇn Lan, Bå §µo Nha, ireland, Lucxambua. Khu vùc ®ång EURO cßn cã thÓ më réng sang c¸c thµnh viªn §«ng vµ B¾c ¢u nh-: Thôy SÜ vµ Na Uy. 2.3. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña liªn minh ch©u ¢u. 2.3.1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ NHTW (Ng©n hµng Trung -¬ng) ch©u ¢u (ECB). Bé m¸y ®iÒu hµnh thèng nhÊt tiÒn tÖ lµ NHTW ch©u ¢u, ECB cã tr¸ch nhiÖm ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thèng nhÊt ch©u ¢u. Theo hiÖp -íc Maastrich vµ c¸c v¨n b¶n cã gi¸ trÞ ph¸p lý kh¸c cña EU, chÝnh thøc kh¼ng ®Þnh ECB hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chung toµn khèi EURO - 11 tõ ngµy 1/1/1999. Ng©n hµng TW (Trung -¬ng) ch©u ¢u chÝnh thøc ®-îc ra ®êi tõ ngµy 1/7/1998 nh-ng chÞu tr¸ch nhiÖm ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thèng nhÊt b¾t ®Çu tõ ngµy 1/1/1999. Trô së cña ECB ®Æt t¹i Fracfart. C¬ cÊu ECB gåm cã héi ®ång thèng ®èc d-íi héi ®ång thèng ®èc cã ban gi¸m ®èc, trong ban gi¸m ®èc cã 1 chñ tÞch, 1 phã chñ tÞch vµ 4 thµnh viªn. Th¸ng 5/1998, Héi ®ång kinh tÕ tiÒn tÖ ch©u ¢u bá phiÕu bÇu thèng ®èc cña ECB, «ng Wim Duisenberg, quèc tÞch Hµ Lan nguyªn thèng ®èc NHTW Hµ Lan, ®ang S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" ®-¬ng chøc gi¸m ®èc viÖn tiÒn tÖ ch©u ¢u ®· tróng cö thèng ®èc ECB víi 50 phiÕu thuËn 1 phiÕu trèng vµ 5 phiÕu tr¾ng. EBC cã vÞ trÝ ®éc lËp víi c¸c n-íc thµnh viªn vµ Uû ban ch©u ¢u trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thèng nhÊt. §iÒu nµy võa ng¨n ngõa h÷u hiÖu viÖc l¹m dông tiÒn tÖ ®Ó tµi trî cho c¸c môc tiªu qu©n sù, chÝnh trÞ, nguån gèc cña l¹m ph¸t, bÊt æn tiÒn tÖ võa ®¶m b¶o cho ®ång EURO m¹nh vµ æn ®Þnh. TÝnh chÊt kh«ng thÓ b·i miÔn chøc thèng ®èc ECB, nhiÖm kú 8 n¨m ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp thùc sù cña ECB trong viÖc x©y dùng vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong toµn khèi. Môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thèng nhÊt ®-îc x¸c ®Þnh râ rµng lµ æn ®Þnh gi¸ c¶. Qua æn ®Þnh gi¸ c¶ gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr-ëng kinh tÕ, gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m thÊt nghiÖp... ViÖc c«ng khai môc tiªu æn ®Þnh gi¸ c¶ nh- lµ môc tiªu duy nhÊt cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ch©u ¢u kh«ng phô thuéc vµo bÊt kú sù can thiÖp nµo, trong bÊt kú tr-êng hîp nµo ®· kh¼ng ®Þnh tÝnh ®éc lËp cña ECB. VÒ mÆt nghiÖp vô, ECB ph¶i x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu trung gian mang tÝnh kü thuËt nh-: khèi l-îng tiÒn ph¸t hµnh, tû gi¸, l·i suÊt... c¸c môc tiªu trung gian hoµn toµn do ECB ®éc lËp x¸c ®Þnh. 2.3.2. C¬ chÕ vµ c«ng cô vËn hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ch©u ¢u ECB ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chung th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng trung -¬ng ch©u ¢u (ESCB) Héi ®ång thèng ®èc cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thèng nhÊt. Ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh cña ECB ®-îc trao quyÒn thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ theo c¸c quy ®Þnh vµ c¸c h-íng dÉn ®-îc v¹ch ra bëi héi S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" ®ång thèng ®èc. Trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh, nh»m t¨ng c-êng hiÖu qu¶ ECB cã thÓ sö dông c¸c NCB (Ng©n hµng trung -¬ng quèc gia thµnh viªn) ®Ó thùc hiÖn c¸c giao dÞch. Cã thÓ tãm t¾t c¬ chÕ vËn hµnh cña HÖ thèng ng©n hµng trung -¬ng ch©u ¢u nh- sau: ESCB = ECB + NCBs quèc gia thµnh viªn EU 11 (NCBs) c¸c NHTW Ng©n hµng trung -¬ng ch©u ¢u Héi ®ång thèng ®èc - X©y dùng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chung Ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh - Thùc thi chÝnh Héi ®ång hçn hîp - T- vÊn cho ECB - Thu thËp th«ng tin thèng kª. C¸c thèng ®èc cña 11 NHTW quèc gia C¸c NHTW quèc gia thµnh viªn C¸c c«ng cô chñ yÕu ECB sö dông ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu lµ nghiÖp vô thÞ tr-êng më, dù tr÷ b¾t buéc, nghiÖp vô cho vay bï ®¾p th©m hôt th-êng xuyªn. Bªn c¹nh ®ã, c¸c nhµ ho¹ch ®inh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ch©u ¢u ®· thiÕt kÕ kh¸ ®Çy ®ñ c¸c c¬ chÕ, quy ®Þnh ®Ó thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chung thèng nhÊt vµ ®-a EMU vËn hµnh nh- c¬ chÕ ®æi tiÒn, c¬ chÕ thanh to¸n, c¬ chÕ tû gi¸ víi c¸c n-íc trong EU ch-a tham gia vµo EURO - 11 (EMRII), c¬ chÕ gi¸m s¸t tµi chÝnh c«ng vµ ng©n s¸ch lµnh m¹nh, c¬ chÕ b¸o ®éng khi mét n-íc cã sù vi ph¹m c¸c tiªu thøc héi nhËp ®· cam kÕt, c¬ chÕ ph¹t khi cã sù vi ph¹m kû luËt S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" ng©n s¸ch hoÆc luËt tµi chÝnh... Sau ®©y sÏ xem xÐt mét sè quy ®Þnh c¬ b¶n. 2.3.3. C¸c quy ®Þnh c¬ b¶n. Tû gi¸ chuyÓn ®æi Tû gi¸ chÝnh thøc cña c¸c ®ång tiÒn cña c¸c n-íc thµnh viªn ®-îc x¸c ®Þnh theo c¬ chÕ tû gi¸ cò (ERM I) ®-îc c«ng bè vµo th¸ng 5/1998 ®-îc sö dông nh- tû gi¸ chuyÓn ®æi song ph-¬ng cho c¸c n-íc thµnh viªn tham gia tõ ngµy 1-1-1999. TuÇn lÔ chuyÓn ®æi: kÐo dµi 3 ngµy r-ìi tÝnh tõ ®Çu giê chiÒu ngµy 31-12-1998, sau khi tû gi¸ chuyÓn ®æi chÝnh tøc EURO/ECU vµ EURO/NCU ®-îc th«ng b¸o. §Õn tr-íc thêi gian më cöa cña c¸c thÞ tr-êng tµi chÝnh ngµy lµm viÖc ®Çu tiªn trong n¨m 4-1-1999. Mét "Uû ban tuÇn lÔ chuyÓn ®æi" ®-îc thµnh lËp "nh»m kiÓm so¸t c¸c kh©u chuÈn bÞ cuèi cïng cho viÖc xuÊt hiÖn ®ång EURO". C¸c ®èi t-îng sö dông ®ång EURO ngay trong tuÇn lÔ chuyÓn ®æi lµ: c¸c c«ng ty ®-îc niªm yÕt trªn thÞ tr-êng chøng kho¸n, thÞ tr-êng liªn ng©n hµng, mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng trung -¬ng ch©u ¢u vÒ c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ giao dÞch ngo¹i hèi ®-îc sö dông ®ång EURO. Nguyªn t¾c lµm trßn sè trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi Tû gi¸ chuyÓn ®æi cã 5 ch÷ sè thËp ph©n. Sè tiÒn ph¶i tr¶ tÝnh trªn c¬ së tû lÖ chuyÓn ®æi sÏ ®-îc lµm trßn tíi hai ch÷ sè thËp ph©n theo nguyªn t¾c 5 thªm, 4 bá. Nguyªn t¾c nµy ®-îc ¸p dông trong c¸c giao dÞch chuyÓn ®æi tiÒn mÆt, c¸c giao dÞch mua b¸n, c¸c giao dÞch chøng kho¸n vµ c¸c kho¶n nî. S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" Tuy nhiªn cã mét sè quèc gia vÉn sö dông nguyªn t¾c lµm trßn nh- ®èi víi n-íc m×nh lµ §øc, ¸o, Hµ Lan. Nguyªn t¾c kh«ng - kh«ng: ViÖc sö dông ®ång EURO trong giai ®o¹n qu¸ ®é theo nguyªn t¾c kh«ng b¾t buéc, kh«ng ng¨n cÊm ®èi víi c¶ c¸c n-íc trong vµ ngoµi khèi trong viÖc sö dông ®ång EURO. Cã nghÜa lµ kh«ng cã sù h¹n chÕ nµo trong viÖc sö dông ®ång tiÒn míi. Theo nguyªn t¾c nµy ngô ý r»ng c¸c bªn tham gia hîp ®ång kh«ng cã quyÒn b¾t buéc ®èi t¸c sö dông ®ång EURO nÕu kh«ng cã mét tho¶ thuËn vµo ®ång ý cña bªn ®èi t¸c. §èi víi c¸c hîp ®ång ®ang tån t¹i, ®¬n vÞ tÝnh to¸n vÉn lµ ®ång tiÒn quèc gia vµ ®-îc duy tr× cho ®Õn 1-1-2002, trõ khi c¸c bªn cã sù nhÊt trÝ sö dông ®ång EURO hoÆc c¸c tr-êng hîp ngo¹i lÖ kh¸c. §èi víi c¸c hîp ®ång ®-îc ký kÕt trong giai ®o¹n qu¸ ®é, viÖc sö dông ®ång tiÒn nµo trong thanh to¸n, tuú vµo tho¶ thuËn cña hai bªn t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång. Tuy nhiªn cã mét sè ngo¹i lÖ lµ c¸c ng©n hµng ph¶i chÊp nhËn thanh to¸n c¸c ®ång tiÒn ®-îc ®Ò nghÞ thanh to¸n. Nhµ n-íc cã thÓ quy ®Þnh toµn bé sè dnî hiÖn hµnh cña m×nh mµ kh«ng cÇn cã sù nhÊt trÝ cña ng-êi cho vay vµ t-¬ng tù víi c¸c tr-êng hîp vay kh¸c, ngoµi ra nhµ n-íc cßn cã thÓ thay thÕ ®¬n vÞ tÝnh to¸n trªn thÞ tr-êng tµi chÝnh cña m×nh. C¬ chÕ tû gi¸ míi (EMR II) Héi ®ång ch©u ¢u t¹i Amsterdam th¸ng 6-1997 ®· th«ng qua quyÕt ®Þnh h×nh thµnh c¬ chÕ tû gi¸ míi thay thÕ cho hÖ thèng tiÒn tÖ ch©u ¢u (EMS) hiÖn hµnh. Trªn c¬ së ®ã viÖn tiÒn tÖ ch©u ¢u (EMI) ®· chuÈn bÞ mét tho¶ -íc vÒ c¬ chÕ tû gi¸ míi gi÷a c¸c n-íc thµnh viªn khu vùc ®ång EURO vµ c¸c n-íc thµnh viªn ngoµi khu vùc cã néi dung nh- sau: S/V: hoµng quý ly KDQT 39B "§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Giµy Thôy Khuª trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA" ViÖc tham gia vµo EMR II lµ tù nguyÖn ®èi víi tÊt c¶ c¸c n-íc thµnh viªn kh«ng thuéc khu vùc ®ång EURO. Tuy nhiªn quy ®Þnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c ng©n hµng cña c¸c n-íc thµnh viªn. Dï n-íc ®ã cã tham gia vµo EMR II hay kh«ng miÔn lµ thµnh viªn cña EU th× c¸c ng©n hµng nµy ®Òu ph¶i: - B¸o c¸o th-êng xuyªn c¸c ho¹t ®éng can thiÖp hèi ®o¸i vµ c¸c ho¹t ®éng hèi ®o¸i kh¸c. - CÇn cã sù chÊp nhËn cña ng©n hµng trung -¬ng ECB vµ c¸c ng©n hµng nhµ n-íc cña c¸c quèc gia thµnh viªn kh«ng tham gia kh¸c vÒ c¸c ho¹t ®éng can thiÖp hoÆc c¸c giao dÞch lín b»ng c¸c ®ång tiÒn quèc gia v-ît qu¸ møc ®é giíi h¹n ®· ®-îc tho¶ thuËn vµ cã thÓ ¶nh h-ëng tíi ho¹t ®éng thÞ tr-êng hèi ®o¸i. Tû gi¸ chÝnh thøc gi÷a c¸c ®ång tiÒn quèc gia (NCU) trong c¬ chÕ EMR II víi ®ång EURO ®-îc ECB x¸c ®Þnh víi biªn ®é giao ®éng cho phÐp lµ ±1,5% (tuy nhiªn biªn ®é nµy cã thÓ thu hÑp trong qu¸ tr×nh héi tô kinh tÕ ®Ó tham gia vµo khu vùc ®ång tiÒn chung cña 4 n-íc thµnh viªn cßn l¹i trong quan hÖ tû gi¸ ®ång EURO ®-îc gäi lµ ®ång yÕt gi¸. Víi n¨m ch÷ sè thËp ph©n cã gi¸ trÞ. §Ó ®¶m b¶o tû gi¸ n»m trong biªn ®é nµy, ECB vµ c¸c ng©n hµng nhµ n-íc cña c¸c quèc gia thµnh viªn ngoµi khu vùc ®ång EURO thùc hiÖn sù can thiÖp kh«ng h¹n chÕ vµ tù ®éng th«ng qua sö dông c¸c c«ng cô tµi trî vèn ng¾n h¹n. Tuy nhiªn møc ®é can thiÖp còng nh- sù cÇn thiÕt can thiÖp cßn tuú thuéc vµo ¶nh h-ëng cña nã ®Õn môc tiªu æn ®Þnh gi¸ c¶. Trong nh÷ng tr-êng hîp cã ¶nh h-ëng xÊu ®Õn môc tiªu nµy, ECB vµ c¸c ng©n hµng nhµ n-íc cã quyÒn ngõng can thiÖp (§iÒu nµy tr¸i víi nguyªn t¾c can thiÖp tù ®éng trong c¬ chÕ tû gi¸ cña EMS). NÒn t¶ng cèt lâi cho sù æn ®Þnh tû gi¸ lµ sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, S/V: hoµng quý ly KDQT 39B